Đánh giá tình hình quản lý và sử dụng đất của một số tổ chức kinh tế được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trên địa bàn huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội (Luận văn thạc sĩ)

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI

NGUYỄN BÁ TRUNG

ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT CỦA MỘT
SỐ TỔ CHỨC KINH TẾ ĐƯỢC NHÀ NƯỚC GIAO ĐẤT, CHO THUÊ
ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HOÀI ĐỨC, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Hà Nội - Năm 2018


BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI

NGUYỄN BÁ TRUNG

ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT CỦA MỘT
SỐ TỔ CHỨC KINH TẾ ĐƯỢC NHÀ NƯỚC GIAO ĐẤT, CHO THUÊ
ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HOÀI ĐỨC, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Chuyên ngành: Quản lý đất đai
Mã số: 8850103

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. TRẦN XUÂN BIÊN

Hà Nội – Năm 2018


i

CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI

Cán bộ hướng dẫn: TS. Trần Xuân Biên
Cán bộ chấm phản biện 1: PGS.TS. Chu Văn Thỉnh
Cán bộ chấm phản biện 2: TS. Mai Văn Phấn

Luận văn thạc sĩ được bảo vệ tại:
HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN THẠC SĨ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
Ngày 15 tháng 9 năm 2018


ii

LỜI CAM ĐOAN

Những kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là hoàn toàn trung
thực, của tôi, không vi phạm bất cứ điều gì trong luật sở hữu trí tuệ và pháp luật
Việt Nam. Nếu sai, tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Hà Nội, ngày 08 tháng 10 năm 2018
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
(Ký và ghi rõ họ tên)

Nguyễn Bá Trung


iii

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bản luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ quý báu của
nhiều cá nhân và tập thể.
Trước hết tôi xin bày tỏ lòng biết ơn vô hạn, lời cám ơn chân thành và sâu
sắc nhất tới TS. Trần Xuân Biên - Khoa Quản lý đất đai – Đại học Tài nguyên Môi
trường Hà Nội đã hướng dẫn hết mực nhiệt tình, chỉ dạy cho tôi, động viên tôi trong
toàn bộ thời gian thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cám ơn sự góp ý, chỉ bảo quý báu của các thầy giáo, cô
giáo trong Khoa Quản lý đất đai – Đại học Tài nguyên Môi trường Hà Nội.
Tôi cũng nhận được sự giúp đỡ, tạo điều kiện của UBND huyện Hoài Đức,
phòng Tài nguyên và Môi trường, chi cục Thống kê huyện Hoài Đức, văn phòng đăng
ký đất đai Hà Nội chi nhánh huyện Hoài Đức, các phòng ban, các tổ chức kinh tế và ủy
ban nhân dân các xã, thị trấn của huyện Hoài Đức, các anh chị em và bạn bè đồng
nghiệp, sự động viên và tạo mọi điều kiện của gia đình và người thân.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.

Hà Nội, ngày 08 tháng 10 năm 2018
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
(Ký và ghi rõ họ tên)

Nguyễn Bá Trung


iv

MỤC LỤC
NƠI THỰC HIỆN LUẬN VĂN .............................................................................. ii
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... ii
LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... iii
MỤC LỤC .................................................................................................................iv
THÔNG TIN LUẬN VĂN .......................................................................................vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................ viii
DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................ix
DANH MỤC CÁC HÌNH ........................................................................................xi
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................3
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ............................................................3
3.1. Ý nghĩa khoa học .............................................................................................3
3.2. Ý nghĩa thực tiễn ..............................................................................................3
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .........................................4
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý, sử dụng đất của các tổ chức kinh tế ........................4
1.1.1. Khái niệm về đất đai .....................................................................................4
1.1.2. Khái niệm tổ chức kinh tế .............................................................................5
1.1.3. Khái quát về quỹ đất của các tổ chức ............................................................6
1.1.4. Phân loại các tổ chức quản lý, sử dụng đất ...................................................6
1.1.5. Quản lý đất đai đối với các tổ chức kinh tế được giao đất, cho thuê đất ........7
1.2. Cơ sở pháp lý về quản lý, sử dụng đất của các tổ chức kinh tế .....................8
1.2.1. Luật đất đai ....................................................................................................8
1.2.2. Các văn bản hướng dẫn thi hành Luật đất đai ...............................................9
1.3. Cơ sở thực tiễn của quản lý, sử dụng đất của các tổ chức kinh tế...............11
1.3.1. Tình hình quản lý đất đai một số nước trên Thế giới ..................................11
1.3.2. Tình hình quản lý đất đai ở Việt Nam.........................................................15
1.4. Tình hình quản lý sử dụng đất của các tổ chức kinh tế được Nhà nước giao
đất, cho thuê đất ......................................................................................................19

1.4.1. Hiện trạng sử dụng đất của cả nước năm 2016 ...........................................19
1.4.2. Tình hình sử dụng đất của các tổ chức trên cả nước .................................21
1.4.3. Thực trạng quản lý sử dụng đất các tổ chức kinh tế của cả nước .............23
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....26
2.1. Đối tượng nghiên cứu.......................................................................................26
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu..................................................................................26
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu .....................................................................................26
2.2. Nội dung nghiên cứu ........................................................................................26
2.2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Hoài Đức..................26
2.2.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất trên địa bàn huyện Hoài Đức ................26
2.2.3. Đánh giá tình hình quản lý sử dụng đất của các tổ chức kinh tế trên địa bàn
huyện Hoài Đức ....................................................................................................27


v

2.2.4. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý sử dụng đất của các tổ
chức kinh tế được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trên địa bàn huyện Hoài Đức
...............................................................................................................................27
2.3. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................27
2.3.1. Phương pháp thu thập thông tin ..................................................................27
2.3.2. Phương pháp điều tra, khảo sát thực địa .....................................................28
2.3.3. Phương pháp phân tích, tổng hợp và xử lý tài liệu, số liệu .........................28
2.3.4. Phương pháp đánh giá .................................................................................29
2.3.5. Phương pháp so sánh...................................................................................29
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN..............................30
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Hoài Đức, TP Hà Nội ...................30
3.1.1. Điều kiện tự nhiên, tài nguyên và cảnh quan môi trường ...........................30
3.1.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội............................................................35
3.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội. .............................41

3.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất trên địa bàn huyện Hoài Đức ................43
3.2.1. Tình hình quản lý đất đai ............................................................................43
3.2.2. Hiện trạng sử dụng đất đai năm 2017 trên địa bàn huyện Hoài Đức ..........48
3.2.3. Đánh giá chung về tình hình quản lý và sử dụng đất huyện Hoài Đức ......55
3.3. Đánh giá tình hình sử dụng đất của các tổ chức kinh tế trên địa bàn huyện
Hoài Đức...................................................................................................................56
3.3.1. Tình hình quản lý sử dụng đất của các tổ chức kinh tế trên cả huyện ........56
3.3.2. Đánh giá tình hình sử dụng đất của các tổ chức kinh tế điều tra trên địa bàn
huyện Hoài Đức ....................................................................................................70
3.3.3. Đánh giá chung tình hình sử dụng đất của các tổ chức kinh tế điều tra .....78
3.3.4. Nguyên nhân của những tồn tại hạn chế .....................................................79
3.4. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý sử dụng đất của các tổ
chức kinh tế trên địa bàn huyện Hoài Đức ...........................................................79
3.4.1. Giải pháp về chính sách pháp luật ..............................................................79
3.4.2. Giải pháp về kinh tế ....................................................................................81
3.4.3. Giải pháp về khoa học kỹ công nghệ ..........................................................82
3.4.4. Các giải pháp khác ......................................................................................82
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................84
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................87


vi

THÔNG TIN LUẬN VĂN
Họ và tên học viên: Nguyễn Bá Trung
Lớp: CH2B.QĐ

Khóa: Cao học 2

Cán bộ hướng dẫn: TS. Trần Xuân Biên

Tên đề tài: Đánh giá tình hình quản lý và sử dụng đất của một số tổ chức
kinh tế được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trên địa bàn huyện Hoài Đức, thành
phố Hà Nội.
Nội dung nghiên cứu chính và kết quả đạt được:
1) Huyện Hoài Đức có vị trí địa lý thuận lợi để phát triển kinh tế, xã hội theo
hướng công nghiệp hoá hiện đại hoá. Tổng diện tích tự nhiên của huyện là 8.493,16
ha. Huyện Hoài Đức có 876 TCKT sử dụng đất trong đó chủ yếu là doanh nghiệp,
công ty và hợp tác xã.
2) Kết quả nghiên cứu thực trạng sử dụng đất của các TCKT được Nhà nước
giao đất, cho thuê đất trên địa bàn huyện cho thấy:
- Tổng diện tích của các TCKT đang sử dụng trên địa bàn huyện 1.327,33 ha,
chiếm 15,63% tổng diện tích đất toàn huyện. Diện tích đang sử dụng của các tổ
chức hiện nay chủ yếu là diện tích đất được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng
đất theo hình thức thuê đất trả tiền hàng năm.
- Nhìn chung các tổ chức sử dụng đất đúng mục đích được giao, tỷ lệ các tổ
chức sử dụng đất không đúng mục đích, cho mượn đất trái phép không nhiều. Cụ
thể như sau: Sử dụng không đúng mục đích được giao, cho thuê là 42/876 tổ chức
chiếm 4,79% tổng số tổ chức với diện tích vi phạm là 108,04 ha; Cho thuê, cho
mượn trái phép là 13/876 tổ chức, chiếm 1,48% tổng số tổ chức với diện tích vi
phạm là 7,68 ha; Sử dụng đất vào mục đích khác là 11/876 tổ chức, chiếm 1,26%
tổng số tổ chức với diện tích vi phạm là 1,14 ha; Đất đã giao nhưng chưa được lấp
đầy là 22/876 tổ chức, chiếm 2,51% tổng số tổ chức với diện tích là 2,10 ha; Sử
dụng đất do lấn chiếm là 07/876 tổ chức, chiếm 0,80% tổng số tổ chức với diện tích
vi phạm là 0,32 ha.


vii

- Trong 876 TCKT sử dụng đất có 295 tổ chức được cấp GCNQSDĐ, đạt
33,68% số tổ chức cần cấp giấy, diện tích đã cấp là 367,28 ha, đạt 27,67% diện tích

sử dụng của các TCKT.
3) Qua tổng hợp số liệu từ điều tra thực tế 50/876 tổ chức trên địa bàn huyện.
Đã phát hiện 06 tổ chức vi phạm trong việc quản lý sử dụng đất, cụ thể: Xí nghiệp
thuốc thú y Trung ương có diện tích đất sử dụng sai mục đích là 0,08 ha để làm nhà ở,
chiếm 0,89% tổng diện tích đang sử dụng (9,00 ha); Hiệu thuốc Hoài Đức có diện tích
đất sai mục đích là 0,03 ha để làm nhà ở, chiếm 10,34% tổng diện tích đang sử dụng
(0,29 ha); Công ty dịch vụ ăn uống Hoài Đức cho thuê trái phép 0,01 ha, chiếm
7,69% tổng diện tích đang sử dụng (0,13 ha); Công ty cổ phần VIGRACERA Hữu
Hưng sử dụng 0,06 ha đất do lấn chiếm, chiếm 0,86% tổng diện tích đang sử dụng;
Công ty TNHH Minh Phương sử dụng 0,04 ha đất do lấn chiếm, chiếm 16,67%
tổng diện tích đang sử dụng; Công ty TNHH Đức Cường sử dụng 0,02 ha đất do lấn
chiếm, chiếm 9,09% tổng diện tích đang sử dụng.
4) Qua nghiên cứu và tổng hợp có thể thấy việc sử dụng đất của các TCKT
trên địa bàn huyện Hoài Đức cơ bản chấp hành đúng pháp luật về đất đai. Chỉ còn
một số ít tổ chức sử dụng đất không đúng mục đích được giao. Để khắc phục tình
trạng này thì cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp sau: Ban hành chính sách
pháp luật phù hợp với thực tiễn và có những quy định cụ thể để hướng dẫn các
TCKT thực hiện; Đầu tư kinh phí để thực hiện quy hoạch chi tiết, và thẩm định khả
năng tài chính của các nhà đầu tư; Đầu tư xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính hoàn
thiện để đảm bảo việc cung cấp thông tin kịp thời, chính xác nhằm nâng cao hiệu
quả công tác quản lý Nhà nước về đất đai; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra;
công tác tuyên truyền phổ biến chính sách pháp luật.


viii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
TT
1
2

3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

Chữ viết tắt
BTNMT
CP
CT
GCNQSDĐ

Chữ viết đầy đủ
Bộ Tài nguyên và Môi trường
Chính Phủ
Chỉ thị
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản
GCNQSDĐ&TSGLVĐ
gắn liền với đất
GTSX
Giá trị sản xuất

HTX
Hợp tác xã
NĐ
Nghị định
QSDĐ
Quyền sử dụng đất
TCKT
Tổ chức kinh tế
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
TT
Thông tư
TTCN
Tiểu thủ công nghiệp
TTg
Thủ tướng
UBND
Ủy ban nhân dân


ix

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1 : Hiện trạng sử dụng đất cả nước năm 2016 ..............................................19
Bảng 1.2: Hiện trạng sử dụng đất phân theo vùng năm 2016 ...................................20
Bảng 3.1: Giá trị sản xuất và tốc độ tăng trưởng huyện Hoài Đức giai đoạn 2013 –
2017 ...........................................................................................................................36
Bảng 3.2: Cơ cấu các ngành kinh tế trên địa bàn huyện giai đoạn 2013 - 2017 .......37
Bảng 3.3: Tốc độ tăng trưởng và cơ cấu sản xuất ngành nông – lâm - thuỷ sản giai
đoạn 2013 - 2017 .......................................................................................................38

Bảng 3.4: Giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng huyện Hoài Đức giai đoạn 2013 2017 ...........................................................................................................................39
Bảng 3.5: Một số chỉ tiêu ngành dịch vụ giai đoạn 2013 - 2017 ..............................40
Bảng 3.6. Hiện trạng sử dụng đất huyện Hoài Đức năm 2017 .................................48
Bảng 3.7. Hiện trạng sử dụng đất huyện Hoài Đức phân theo đối tượng sử dụng và
quản lý .......................................................................................................................52
Bảng 3.8. Số lượng các tổ chức kinh tế chia theo thành phần kinh tế trên địa bàn
huyện Hoài Đức ........................................................................................................57
Bảng 3.9. Hiện trạng sử dụng đất của các tổ chức kinh tế huyện Hoài Đức ............58
Bảng 3.10. Hiện trạng sử dụng đất của các tổ chức kinh tế phân theo đơn vị hành
chính ..........................................................................................................................59
Bảng 3.11. Tình hình giao đất của các tổ chức kinh tế trên địa bàn huyện Hoài Đức
...................................................................................................................................61
Bảng 3.12. Tình hình thuê đất của các tổ chức kinh tế trên địa bàn huyện Hoài Đức
...................................................................................................................................62
Bảng 3.13. Tình hình công nhận quyền sử dụng đất của các tổ chức kinh tế trên địa
bàn huyện Hoài Đức ..................................................................................................63
Bảng 3.14. Tình hình sử dụng đất đúng mục đích được giao, cho thuê của các tổ
chức kinh tế ...............................................................................................................64


x

Bảng 3.15. Tình hình sử dụng đất không đúng mục đích được giao, được thuê của
các tổ chức kinh tế .....................................................................................................65
Bảng 3.16. Tình hình đất đã giao nhưng chưa được lấp đầy của các tổ chức kinh tế
...................................................................................................................................67
Bảng 3.17. Tình hình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các tổ chức kinh
tế trên địa bàn huyện Hoài Đức.................................................................................68
Bảng 3.18. Hiện trạng sử dụng đất của các tổ chức kinh tế tổng hợp từ số liệu điều
tra ...............................................................................................................................71

Bảng 3.19. Tình hình sử dụng đất đúng mục đích của các tổ chức kinh tế được điều
tra ...............................................................................................................................72
Bảng 3.20. Tình hình sử dụng đất không đúng mục đích của các tổ chức kinh tế
được điều tra ..............................................................................................................74
Bảng 3.21. Tình hình cho thuê, cho mượn trái phép diện tích đất của các tổ chức
kinh tế điều tra ...........................................................................................................75
Bảng 3.22. Tình hình sử dụng đất vào mục đích khác của các tổ chức kinh tế được
điều tra .......................................................................................................................76
Bảng 3.23. Tình hình sử dụng đất do lấn chiếm của các tổ chức kinh tế được điều
tra ...............................................................................................................................77


Luận văn đủ ở file: Luận văn full