SKKN ung dung CNTT giang day mon am nhac tieu hoc

Tên đề tài: Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy để nâng cao chất lượng
môn âm nhạc ở trường Tiểu học xã Núa Ngam.
PHẦN MỞ ĐẦU
I. Tổng quan về vấn đề cần nghiên cứu.
Như chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến những
khoái cảm thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống con
người. Học sinh tiểu học ở lứa tuổi từ 6 đến 11 là lứa tuổi rất nhạy cảm với âm nhạc.
Cuộc sống của các em không thể thiếu được loại hình nghệ thuật này. Môn âm nhạc
giúp các em hướng tới cái đẹp, góp phần giáo dục các em trở thành những người có
đạo đức. Ngoài ra nó còn giúp các em có tâm hồn phong phú và bớt mệt mỏi sau
những giờ học căng thẳng.
Xuất phát từ đặc trưng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi phải có sự
hứng thú cao trong học tập. Từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy
tính tích cực của học sinh. Từ tâm lí học sinh là lứa tuổi nhạy cảm hiếu động ham
thích ca hát. Nếu giáo viên gây được tính tích cực hứng thú trong bài dạy sẽ tạo cho
học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tiếp thu bài học một cách hiệu quả.
Ngày nay, khi công nghệ thông thông tin càng phát triển thì việc ứng dụng công
nghệ thông tin vào tất cả các lĩnh vực là một điều tất yếu. trong lĩnh vực giáo dục đào
tạo, công nghệ thông tin bước đầu đã được ứng dụng trong công tác quản lí, giảng dạy
và học tập. Tuy nhiên so với nhu cầu thực tiễn hiện nay, việc ứng dụng công nghệ
thông tin trong giáo dục ở các trường nước ta còn rất hạn chế. Chúng ta cần phải
nhanh chóng nâng cao chất lượng, nghiệp vụ giảng dạy, nghiệp vụ quản lí, không nên
từ chối những gì có sẵn mà lĩnh vực công nghệ thông tin mang lại, chúng ta nên biết
cách tận dụng nó, biến nó thành công cụ hiệu quả cho công việc, mục đích của mình.
II. Lí do chọn đề tài.
Sau những giờ học căng thẳng, Âm nhạc là một bộ môn năng khiếu giúp học
sinh cảm thấy thoải mái, vui vẻ hơn, từ đó phần nào thúc đẩy phong trào văn hóa văn
nghệ trong lớp, trong trường. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, ngoài sự nghiên
1

cứu về phương pháp truyền giảng, phương pháp tổ chức lớp học thì giáo viên cần phải
nghiên cứu sử dụng các thiết bị công nghệ, các phần mềm hỗ trợ dạy học để ứng
dụng. Việc sử dụng công nghệ thông tin trong trường học đã được đẩy mạnh ứng
dụng trong nhiều năm qua và từng bước nâng cao chất lượng dạy học, góp phần thực
hiện đổi mới phương pháp giáo dục.
Qua thực tế giảng dạy từ những năm trước đây. Tôi nhận thấy rằng ttước mỗi
bài giảng, để các em hiểu, nắm được và thực hiện tốt yêu cầu của bài người giáo viên
ngoài có một phương pháp truyền đạt, hướng dẫn tốt, thì việc ứng dụng công nghệ
thông tin mang đến hiệu quả ngoài sự mong đợi, để giúp các em say sưa, hào hứng
với tiết học, trải nghiệm thực tế qua màn ảnh một cách thú vị, đặc biệt các em nắm
bắt, tiếp thu nhanh nhất kiến thức bài học.
Từ mục tiêu của bộ môn, mục tiêu của năm học này và sự tìm tòi nghiên cứu
của bản thân nên tôi chọn đề tài “ Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy để
nâng cao chất lượng môn Âm nhạc ở trường Tiểu học xã Núa Ngam.
II. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.
1. Đối tượng nghiên cứu.
- Học sinh khối 1-2-3-4-5 trường TH xã Núa Ngam – huyện Điện Biên.
- Những tài liệu liên quan đến phần mềm âm nhạc.
- Bộ sách giáo khoa môn âm nhạc TH hiện nay.
- Sách hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn âm nhạc tiểu học.
2. Phạm vi nghiên cứu.
- Từ năm học 2016- 2017, 2017 - 2018.
III. Mục đích nghiên cứu.
Trình bày những kinh nghiệm thu được sau nhiều năm dạy học âm nhạc cho
học sinh tiểu học.
Hệ thống lại một số phương pháp giảng dạy từng phân môn ở các khối 1-2-3-45 trong chương trình âm nhạc tiểu học để từ đó áp dụng công nghệ thông tin vào phân
môn.
2

Truyền tải được toàn bộ vấn đề đã nghiên cứu đến với đối tượng HS. Học sinh
phải lĩnh hội hết tất cả và say mê, hứng thú với bộ môn Âm nhạc.
Đề xuất một số kiến nghị với Ban giám hiệu và PGD&ĐT huyện Điện Biên
IV. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp đọc và nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp VNEN.
V. Điểm mới trong kết quả.
Về thực tiễn đề tài cho thấy hoàn cảnh thực trạng của việc ứng dụng công nghệ
thông tin vào dạy học âm nhạc ở trường TH xã Núa Ngam do đó thấy được tính tất
yếu khách quan.
Kết quả nghiên cứu của đề tài cả về mặt lý luận và thực tiễn có thể giúp các
trường tiểu học có thêm nguồn tài liệu để tham khảo, nghiên cứu và đưa ra những giải
pháp cho đơn vị mình.
Đó là những đóng góp lợi ích trước mắt. Về lâu dài đề tài này sẽ là cơ sở tạo
tiền đề và điều kiện thuận lợi cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy âm nhạc cho
các trường tiểu học.
PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận
Hiện nay các trường đều được trang bị phòng máy, phòng đa chức năng, nối
mạng internet và một số thiết bị khác, tạo cơ sở hạ tầng CNTT cho giáo viên sử dụng
vào quá trình dạy học của mình. Công nghệ thông tin mở ra triển vọng to lớn trong
việc đổi mới các phương pháp và hình thức dạy học theo cách tiếp cận kiến tạo,
phương pháp dạy học theo dự án, dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề càng có
nhiều điều kiện để ứng dụng rộng rãi. Các hình thức dạy học như dạy học đồng loạt,
dạy theo nhóm, dạy cá nhân cũng có nhiều đổi mới trong môi trường CNTT và truyền
thông. Chẳng hạn cá nhân làm việc tự lực với máy tính, với internet, dạy học theo
hình thức lớp học phân tán qua mạng, dạy học qua cầu truyền hình. Nếu trước kia
3

người ta nhấn mạnh tới phương pháp dạy sao cho học sinh nhớ lâu, dễ hiểu, thì nay
phải đặt trọng tâm là hình thành và phát triển cho học sinh các phương pháp học chủ
động. Nếu trước kia người ta thường quan tâm nhiều đến khả năng ghi nhớ kiến thức
và thực hành kỹ năng vận dụng, thì nay chú trọng đặc biệt đến phát triển năng lực
sáng tạo của học sinh. Như vậy, việc chuyển từ “lấy giáo viên làm trung tâm” sang
“lấy học sinh làm trung tâm” sẽ trở nên dễ dàng hơn. Công nghệ phần mềm phát triển
mạnh, trong đó các phần mềm giáo dục tiểu học cũng đạt được những thành tựu đáng
kể như: bộ Office,VioLet… và các phần mền đóng gói tiện ích khác. Do sự phát triển
của công nghệ thông tin và truyền thông mà mọi người đều có trong tay nhiều công cụ
hỗ trợ cho quá trình dạy học nói chung và phần mềm dạy học nói riêng. Nhờ có sử
dụng các phần mềm dạy học này mà học sinh hứng thú tham gia bài học hơn trong
môi trường học tập và nhờ có máy tính điện tử mà việc thiết kế giáo án và giảng dạy
trên máy tính trở nên sinh động hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian hơn so với cách
dạy theo phương pháp truyền thống. Khi thực hiện một bài dạy, chỉ cần “bấm chuột”,
vài giây sau trên màn hình hiện ra ngay nội dung của bài giảng với những hình ảnh,
âm thanh sống động thu hút được sự chú ý và tạo hứng thú cho học sinh. Thông qua
giáo án điện tử, giáo viên cũng có nhiều thời gian đặt các câu hỏi gợi mở, tạo điều
kiện cho học sinh hoạt động nhiều hơn trong giờ học.
Những khả năng mới mẻ và ưu việt này của công nghệ thông tin và truyền
thông đã nhanh chóng làm thay đổi cách sống, cách làm việc, cách học tập, cách tư
duy và quan trọng hơn cả là cách ra quyết định của con người. Do đó, mục tiêu cuối
cùng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học là nâng cao một bước cơ
bản chất lượng học tập cho học sinh, tạo ra một môi trường giáo dục mang tính tương
tác cao. Học sinh được khuyến khích, tự rèn luyện của bản thân mình.
Ưu điểm nổi bật của phương pháp dạy học bằng công nghệ thông tin so với
phương pháp giảng dạy truyền thống là: Môi trường đa phương tiện kết hợp những
hình ảnh video, camera … với âm thanh, văn bản, … được trình bày qua máy tính
theo kịch bản vạch sẵn nhằm đạt hiệu quả tối đa qua một quá trình học đa giác quan.
4

Những ngân hàng dữ liệu khổng lồ và đa dạng được kết nối với nhau và với người sử
dụng qua những mạng máy tính kể cả Internet … có thể được khai thác để tạo nên
những điều kiện cực kì thuận lợi và nhiều khi không thể thiếu để học sinh học tập
trong hoạt động và bằng hoạt động tự giác, tích cực và sáng tạo, được thực hiện độc
lập hoặc trong giao lưu. Những thí nghiệm, tài liệu được cung cấp bằng nhiều kênh:
kênh hình, kênh chữ, âm thanh sống động làm cho học sinh dễ thấy, dễ tiếp thu. Đây
là một công dụng lớn của công nghệ thông tin và truyền thông trong quá trình đổi mới
phương pháp dạy học. Có thể khẳng định rằng, môi trường công nghệ thông tin và
truyền thông chắc chắn sẽ có tác động tích cực tới sự phát triển trí tuệ của học sinh và
điều này làm nảy sinh những lí thuyết học tập mới.
Theo nhận định của một số chuyên gia, thì việc đưa công nghệ thông tin và
truyền thông ứng dụng vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo bước đầu đã đạt được những
kết quả khả quan. Tuy nhiên, những gì đã đạt được vẫn còn hết sức khiêm tốn. Khó
khăn, vướng mắc và những thách thức vẫn còn ở phía trước bởi những vấn đề nảy
sinh từ thực tiễn. Chẳng hạn, tuy máy tính điện tử mang lại rất nhiều thuận lợi cho
việc dạy học nhưng trong một mức độ nào đó, thì công cụ hiện đại này cũng không
thể hỗ trợ giáo viên hoàn toàn trong các bài giảng của họ. Nó chỉ thực sự hiệu quả đối
với một số bài giảng chứ không phải toàn bộ chương trình do nhiều nguyên nhân. Bên
cạnh đó, kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin ở một số giáo viên vẫn còn hạn
chế, chưa đủ vượt ngưỡng để đam mê và sáng tạo, thậm chí còn né tránh. Mặt khác,
phương pháp dạy học cũ vẫn còn như một lối mòn khó thay đổi, sự uy quyền, áp đặt
vẫn chưa thể xoá được trong một thời gian tới. Việc dạy học tương tác giữa người máy, dạy theo nhóm, dạy phương pháp tư duy sáng tạo cho học sinh, cũng như dạy
học sinh cách biết, cách làm, cách chung sống và cách tự khẳng định mình vẫn còn
mới mẻ đối với giáo viên và đòi hỏi giáo viên phải kết hợp hài hòa các phương pháp
dạy học, đồng thời phát huy ưu điểm của phương pháp dạy học này làm hạn chế
những nhược điểm của phương pháp dạy học truyền thống. Điều đó làm cho công
nghệ thông tin, dù đã được đưa vào quá trình dạy học, vẫn chưa thể phát huy tính trọn
5

vẹn tích cực và tính hiệu quả của nó. Việc sử dụng công nghệ thông tin để đổi mới
phương pháp dạy học chưa được nghiên cứu kỹ, dẫn đến việc ứng dụng nó không
đúng chỗ, không đúng lúc, nhiều khi trở nên lạm dụng.
Việc đánh giá một tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin còn lúng túng,
chưa xác định hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Chính sách, cơ chế
quản lý còn nhiều bất cập, chưa tạo được sự đồng bộ trong thực hiện. Các phương
tiện, thiết bị phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học bằng phương tiện chiếu
projector còn thiếu và chưa đồng bộ và chưa hướng dẫn sử dụng nên chưa thực hiện
thường xuyên việc kết nối và sử dụng Internet chưa được thực hiện thường xuyên và
có chiều sâu. Công tác đào tạo, Công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng đội ngũ giáo viên
chỉ mới dừng lại ở việc xoá mù tin học nên giáo viên chưa đủ kiến thức, mất nhiều
thời gian và công sức để sử dụng công nghệ thông tin trong lớp học một cách có hiệu
quả.
II. Cơ sở thực tiễn.
Trường TH xã Núa Ngam đặt tại trung tâm xã, thuận lợi cho tất cả các em học
sinh theo học. Năm học 2016 – 2017 nhà trường có 353 học sinh theo học về cơ bản
đúng độ tuổi quy định, các em có ý thức học tập, thực hiện nghiêm túc nội quy, quy
định của nhà trường, có đủ SGK, đồ dùng học tập. Vì vậy người giáo viên đã từng
bước giúp các em có được sự tự tin, nắm được các kiến thức, các kỹ năng cơ bản từ
đó giúp các em phát triển khả năng và sự sáng tạo của mình trong học tập.
III. Thực trạng đề tài.
1. Thuận lợi.
Bản thân tôi được học, được biết về tin học, có tinh thần học hỏi, yêu nghề,
mến trẻ. Tôi rất thích tìm tòi, khám phá về tin học, nhất là những gì liên quan đến học sinh.
Gia đình tôi có kết nối mạng nên việc tìm tài liệu cũng dễ dàng.
Nhà trường được trang bị đầy đủ cơ sở, vật chất và thiết bị để phục vụ tốt cho
việc giảng dạy môn âm nhạc như: có phòng học âm nhạc riêng, có kết nối mạng
internet, có máy tính, máy chiếu, đàn piano, thanh phách....

6


Đa số các em học sinh ngoan ngoãn, lễ phép, có ý thức tổ chức kỷ luật, thích
học hỏi, thích khám phá những điều mới lạ. Bên cạnh đó nhà trường còn luôn nhận
được sự quan tâm ủng hộ, tạo điều kiện thuận lợi của các cấp, ban ngành, hội cha mẹ
học sinh...
2. Khó khăn
Trường TH xã Núa Ngam là trường thuộc vùng khó khăn của huyện Điện Biên,
Trong những năm gần đây, điều kiện đi lại đã thuận lợi, song trình độ dân trí của
người dân trong xã còn thấp, số hộ nghèo trong xã còn cao (chiếm 80%). Đặc biệt,
Núa Ngam là một xã có đa dân tộc cùng chung sống (Thái, Lào, H mông, Khơ mú,
Kinh, Tày) cũng tạo nên sự bất đồng ngôn ngữ trong quá trình giao tiếp, hợp tác của
các em trong học tập... Đa số các em là con em hộ nghèo, dân tộc thiểu số và lao động
tự do nên các em ít được quan tâm đến việc học tập nói chung và môn âm nhạc nói
riêng. Vì vậy học sinh không lo học, từ đó hiểu biết về âm nhạc đang còn hạn chế,
chưa sâu rộng, không kích thích các em tham gia học tập đáp ứng nhu cầu môn học,
bài học. Mặt khác, đa số các em bị chi phối, ảnh hưởng về các môn “chính - phụ”.
Các em dành thời gian và quan tâm tới “môn chính”, lo cho thi kiểm tra, lo cho điểm
số đánh giá, nên phần nào sao nhãng việc học môn âm nhạc. Hơn nữa điều kiện ở các
em sinh sống, việc tiếp cận với những bài hát cho thiếu nhi còn hạn chế. Các em ít
xem ti vi, nghe đài, băng đĩa về những bài hát dành cho lứa tuổi thiếu nhi mà chủ yếu
là xem nhiều về phim hoạt hình, siêu nhân,...thời gian dạy hát ở nhà trường chỉ được
phân bố 1 tiết/ tuần. Do sự phát triển trí tuệ chưa hoàn chỉnh, tâm lí chưa ổn định nên
ở lứa tuổi này các em dễ thuộc nhưng lại rất hay quên. Có thể là tiết trước dạy các em
nhưng tiết sau hỏi lại thì các em đã quên, mà trong một tuần chỉ có một tiết âm nhạc
trong 35 phút. Vậy làm thế nào để giúp học sinh học tốt. Đó là điều trăn trở của bản
thân tôi mỗi khi lên lớp.
IV. Nội dung cần giải quyết.
Trong chương trình Âm nhạc ở tiểu học, học hát là nội dung trọng tâm được

thực hiện từ lớp 1 đến lớp 5, đây cũng là phân môn học sinh yêu thích. Nhưng dạy
7


chay các em dễ nhàm chán đòi hỏi phải có những đồ dùng dạy học mới lạ, để giúp các
em thích thú với môn học hơn. Giai đoạn lứa tuổi 6 đến 11, các em đang phát triển
mạnh mẽ về thể chất, trí tuệ, tinh thần, các em ham hiểu biết, thích tìm tòi mọi thứ
xung quanh. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, các em sẽ lĩnh hội kiến thức được
chính xác, đầy đủ hơn. Chính vì vậy mà hình thức tổ chức các hoạt động cho học sinh
càng phong phú, hấp dẫn sẽ giúp học sinh càng dễ tiếp thu, dễ nhớ, lâu quên, nhẹ
nhàng lĩnh hội kiến thức. Do vậy, những hình thức dạy hát đơn thuần đã trở nên quá
quen thuộc đối với học sinh, làm học sinh nhàm chán nên hiệu quả giờ học không cao.
Cần phải có những điều mới lạ để thu hút sự tập trung chú ý của học sinh.
Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, việc vận dụng công nghệ vào các
lĩnh vực trong đời sống ngày càng rộng rãi và không còn xa lạ nữa, ngành giáo dục
nói chung và giáo dục tiểu học nói riêng cũng đã từng bước tiếp cận với công nghệ
hiện đại. Việc ứng dụng tin học vào giảng dạy là rất cần thiết và được khuyến khích
rất nhiều. Đặc biệt sử dụng tin học vào tổ chức các hoạt động cho học sinh sẽ tạo ra
những điều mới lạ kích thích sự tò mò của học sinh. Học sinh còn là lứa tuổi trẻ thơ
rất thích xem phim hoạt hình với những hình ảnh ngộ nghĩnh màu sắc sặc sỡ, sự linh
hoạt “động” của các nhân vật sẽ tạo cho học sinh sự thích thú, tập trung chú ý, giờ
hoạt động sẽ cho kết quả tốt nhất.
Phần lớn các giáo viên ngại sử dụng giáo án điện tử, nghĩ rằng sẽ tốn thời gian
để chuẩn bị một bài giảng. Việc thực hiện bài giảng một cách công phu bằng các dẫn
chứng sống động trên các slide trong các giờ học là một điều giáo viên không muốn
nghĩ đến. Để có một bài giảng như thế đòi hỏi giáo viên phải mất nhiều thời gian
chuẩn bị mà đó chính là điều giáo viên thường hay tránh. Khảo sát từ phía học sinh
cho thấy nếu sử dụng phương pháp dạy học truyền thống thì hiệu quả mang lại sẽ thấp
hơn trong khi hiệu quả của phương pháp multêmedia(nhìn-nghe) hiệu quả hơn. Việc
sử dụng phương pháp mới đòi hỏi một giáo án mới. Thực ra muốn” click” chuột để

tiết dạy thực sự hiệu quả thì giáo viên phải vất vả gấp nhiều lần so với cách dạy
truyền thống. Ngoài kiến thức căn bản về vi tính, sử dụng thành thạo phần mềm
8


power point, giáo viên cần phải có niềm đam mê thật sự với công việc thiết kế bài
giảng bởi nó đòi hỏi sự sáng tạo, sự nhạy bén, tính thẩm mỹ để săn tìm tư liệu từ
nhiều nguồn. Hơn nữa trong quá trình thiết kế, để có được một giáo án điện tử tốt,
giáo viên còn gặp không ít khó khăn trong việc tự đi tìm hình ảnh minh họa, âm thanh
sôi động, tư liệu dẫn chứng phù hợp với bài giảng. Đây cũng chính là một trong
những nguyên nhân mà một số giáo viên thường đưa ra để tránh né việc thực hiện dạy
bằng công nghệ thông tin.
Chính vì những khó khăn trên mà các giáo viên chỉ ứng dụng công nghệ thông
tin khi có nhu cầu. Tức là chỉ có thao giảng mới sử dụng và việc làm này chỉ mang
tính chất đối phó. Tình trạng này cũng phổ biến ở các trường. Mục đích sử dụng máy
tính phục vụ cho công việc giảng dạy chỉ được áp dụng trong các tình huống này.
Mặc dù giáo án điện tử chưa được các giáo viên đón nhận rộng rãi, chưa thực
sự phổ biến, nhưng bước đầu nó đã tạo ra một không khí làm việc và học tập khác hẳn
cách học và cách giảng dạy truyền thống, phải chăng việc dạy bằng giáo án điện tử sẽ
giúp giáo viên đỡ vất vả bởi vì chỉ cần click chuột? Thực ra, muốn click chuột để tiết
dạy thực sự hiệu quả thì người dạy cũng phải chịu bỏ công, tìm hiểu làm quen với
cách giảng bài mới này. Người giáo viên cần phải có kiến thức về sử dụng máy tính,
biết cách truy cập internet, có khả năng sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh, làm
các ảnh động cắt các file âm thanh, biết cách sử dụng power point.
Do sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông mà mọi người đều có
trong tay nhiều công cụ hỗ trợ cho quá trình dạy học nói chung và phần mềm dạy học
nói riêng. Nhờ có sử dụng các phần mềm dạy học này mà học sinh hứng thú tham gia
bài học hơn trong môi trường học tập. Nhờ có máy tính điện tử mà việc thiết kế giáo
án và giảng dạy trên máy tính trở nên sinh động hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian
hơn so với cách dạy theo phương pháp truyền thống, chỉ cần “bấm chuột”, vài giây

sau trên màn hình hiện ra ngay nội dung của bài giảng với những hình ảnh, âm thanh
sống động thu hút được sự chú ý và tạo hứng thú nơi học sinh. Thông qua giáo án
điện tử, giáo viên cũng có nhiều thời gian đặt các câu hỏi gợi mở tạo điều kiện cho
9


học sinh hoạt động nhiều hơn trong giờ học. Những khả năng mới mẻ và ưu việt này
của công nghệ thông tin và truyền thông đã nhanh chóng làm thay đổi cách sống, cách
làm việc, cách học tập, cách tư duy và quan trọng hơn cả là cách ra quyết định của
con người.
Có rất nhiều hình thức để tạo ra các giờ hoạt động hấp dẫn cho học sinh, việc
sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy cho học sinh là rất bổ ích đem lại
hiệu quả cao.
V. Giải pháp, biện pháp
Dựa vào các tính năng sẵn có trên máy tính giáo viên có thể thiết kế được nhiều
dạng bài để phục vụ việc giảng dạy môn Âm nhạc trong nhà trường như:
1. Dạy hát
Ở phân môn dạy hát tôi sử dụng phần mềm PowerPoint và Encore 4.5 để thiết
kế dạng bài dạy hát (Bao gồm cả nhạc và lời). Có thể chèn những hình ảnh tĩnh hoặc
động phù hợp với nội dung bài hát như là một giáo cụ trực quan sinh động với tính
thẩm mỹ rất cao.
Thông thường trong một tiết dạy học hát người giáo viên thường sử dụng tranh
ảnh để minh họa cho nội dung và phần nhạc và lời của bài hát được photo to ra rồi
treo lên bảng, cách làm này đến nay đã trở nên nhàm chán đối với học sinh. Thực tế
với cách giới thiệu bài vẫn là tranh ảnh minh họa nhưng chất lượng những bức ảnh rất
cao có thể là ảnh động thì tác dụng của nó đã vượt trội so với cách làm cũ, ví dụ: Giới
thiệu học hát bài: Những bông hoa những bài ca (Hoàng Long- Môn âm nhạc lớp 5)

10

Thông qua các hiệu ứng trình chiếu của phần mềm Powerpoint, các bức ảnh
này có thể chuyển động theo ý đồ của giáo viên với phần giai điệu của bài hát được
lồng ghép trực tiếp có thể phát đồng thời trong quá trình người giáo viên giới thiệu
bài.
Với phần dạy hát, giáo viên có thể đưa toàn bộ phần nhạc và lời bài hát hoặc
đưa riêng phần lời ca để hướng dẫn học sinh các cách gõ đệm:
- Gõ đệm theo nhịp.
- Gõ đệm theo phách.
- Gõ đệm theo tiết tấu.

11


Với phần rèn luyện các kỹ năng như vận động phụ họa hoặc tập biểu diễn, tùy
thuộc vào nội dung từng bài hát cụ thể mà người giáo viên có thể lồng ghép các Video
clip vào cho học sinh xem và tự tìm cách vận động phụ họa hay biểu diễn một cách
hoàn toàn chủ động và sáng tạo.
Ngoài ra việc xây dựng các kỹ năng hát nâng cao cũng rất dễ xây dựng trên một
sơ đồ trực quan, thay cho việc giáo viên phải giải thích, dẫn giải:

Học sinh chỉ cần quan sát sơ đồ trên và nghe giáo viên gợi ý là đã tự biết nhiệm
vụ của nhóm mình…
2. Dạy tập đọc nhạc
Ở phân môn dạy tập đọc nhạc tôi sử dụng phần mềm Encore 4.5, Final 2.0… để
chép lại các tiến trình như: Luyện tập tiết tấu, luyện tập cao độ, bài tập đọc nhạc, lời
ca… rồi trình chiếu trên phần mềm PowerPoint theo ý đồ của giáo viên.
Ở lớp 4 và lớp 5 chương trình dạy tập đọc nhạc đòi hỏi giáo viên phải lần lượt
rèn cho học sinh các kỹ năng cần thiết như: Luyện tập cao độ, luyện tập tiết tấu, tập
đọc nhạc, ghép lời ca. Nếu chỉ đơn thuần treo tranh bài tập đọc nhạc lên bảng rồi với

một cây đàn và giáo viên lần lượt thực hiện các thao tác trên thì học sinh sẽ tiếp thu
bài một cách mơ hồ, thậm chí dẫn đến tình trạng học sinh học vẹt (Nghe bạn đọc rồi
12


bắt chước đọc theo). Vậy thì với phần thiết kế bài giảng trên máy vi tính một cách
trực quan, cụ thể các kỹ năng cần thực hiện học sinh sẽ dễ dàng tiếp thu bài một cách
chủ động tích cực bởi nếu bài giảng giáo viên thiết kế tốt đã gây sự tò mò của học
sinh ngay từ đầu tiết học.
Ví dụ:

Với các hiệu ứng của phần mềm, các nốt nhạc trong phần luyện tập cao độ có
thể đưa ra lần lượt khi luyện tập kèm cao độ chuẩn của nốt ấy khiến học sinh dễ dàng
thẩm âm một cách chuẩn xác. ở phần luyện tập cũng vậy, giáo viên có thể tạo trường
13


độ của các nốt bằng cách dùng các âm sắc của bộ gõ điện tử minh họa cho hình tiết
tấu cần thực hiện.
Trong phần tập đọc nhạc và ghép lời ca, phần nhạc và lời có thể xuất hiện theo
chủ ý của giáo viên, kết hợp với hệ thống câu hỏi cùng các hiệu ứng về âm thanh cũng
như hình ảnh, tạo hiệu quả rất đặc biệt hỗ trợ tốt cho việc truyền đạt kiến thức cho học
sinh:

(Tập đọc nhạc số 5 - Âm nhạc lớp 5)
Sau khi học sinh tự quan sát và trả lời hệ thống các câu hỏi trên, lúc này tự bản
thân mỗi học sinh đã bắt đầu nắm được các kỹ năng cơ bản và các yêu cầu của bài tập
đọc nhạc. Và học sinh đã có thể tự vỡ bài thông qua sự hướng dẫn, hỗ trợ của giáo
viên

14


Khi hoàn thành các yêu cầu của bài học giáo viên có thể cho học sinh ôn bài bằng
cách chơi trò chơi:

Trên màn hình sẽ là các hình nốt nhạc chuyển động, trên bảng giáo viên để sẵn
khuông nhạc và học sinh sẽ xung phong lên gắn các các nốt nhạc theo bài tập đọc
nhạc mình vừa học.
3. Dạy bài giới thiệu nhạc cụ
Giới thiệu nhạc cụ tôi tận dụng sẵn có mạng Internet khai thác hình ảnh, lịch sử
ra đời, tính năng, cách sử dụng… của các nhạc cụ dân tộc Việt Nam cũng như các
nhạc cụ nước ngoài với âm thanh thực minh họa.
Trong chương trình âm nhạc lớp 4 và 5 ngoài việc học hát, tập đọc nhạc học
sinh còn được giới thiệu các nhạc cụ dân tộc Việt Nam và nhạc cụ nước ngoài, được
nghe kể chuyện về một số nhạc sĩ nổi tiếng trên thế giới…Với dạng bài dạy này nếu
giáo viên chỉ sử dụng một vài bức tranh minh họa thì hiệu quả của tiết học sẽ không
cao, học sinh sẽ có ấn tượng mờ nhạt sau tiết học. Ngược lại nếu khai thác tốt thì đây
là một dạng bài học sinh rất hứng thú bởi tính tò mò, muốn tìm hiểu thế giới xung
quanh là đặc điểm của lứa tuổi. Thực tế đã chứng minh rằng trong các tiết học mà mọi
thông tin cũng như các kiến thức liên quan mà giáo viên biết khai thác trên mạng

15


Internet sẽ đem đến hiệu quả rất cao trong việc tạo ấn tượng và gây được sự hứng thú
cao trong học tập của học sinh
Ví dụ: Bài giới thiệu các nhạc cụ dân tộc Việt Nam
Ngoài hình ảnh của các nhạc cụ sẽ có hình ảnh minh họa tư thế chơi đàn và âm thanh
thực minh họa thông qua các Video clip biểu diễn, thậm chí trong các tiết âm nhạc

tăng cường giáo viên còn có thể giới thiệu cho học sinh lịch sử ra đời và cấu tạo cụ
thể của các nhạc cụ này, tuy nhiên tất cả những vấn đề trên người giáo viên chỉ dạy
học sinh ở mức độ mang tính giới thiệu vì với học sinh tiểu học chưa thể ghi nhớ một
cách cụ thể các kiến thức nêu trên, nhưng với tinh thần gợi mở, khuyến khích tìm hiểu
sẽ có tác dụng tích cực cho học sinh:

…
16


Hay bài giới thiệu về các nhạc cụ nước ngoài:

17


18


(Giới thiệu một số nhạc cụ nước ngoài - Âm nhạc lớp 5)
Với cách giới thiệu này học sinh ngoài việc được quan sát, nghe giới thiệu
còn có thể ghi nhớ được ngay âm sắc cụ thể của từng loại nhạc cụ.
4. Dạy kể chuyện âm nhạc, giới thiệu nhạc sĩ, nghe nhạc…
Tôi sử dụng mạng Internet để khai thác chân dung một số nhạc sĩ nổi tiếng trên
thế giới như: Mozart, Beethoven, Chopin, Tschaikowski...và các tác phẩm Âm nhạc
nổi tiếng của các nhạc sĩ này được thu thanh với chất lượng cao nhằm minh họa bằng
âm thanh chuẩn của các tác phẩm này.
Phần kể chuyện âm nhạc, các câu chuyện về các nhạc sĩ nổi tiếng trên thế giới
cũng có thể biến thành một tiết học âm nhạc thường thức rất bổ ích, đặc biệt là hiện
nay hầu hết các trường tiểu học đều có tiết âm nhạc tăng cường. Người giáo viên có
thể thay vì cách đọc hoặc kể cho học sinh nghe câu chuyện âm nhạc bằng việc cho

học sinh biết chi tiết hơn về chân dung, ngày sinh, ngày mất của nhạc sĩ:
(Kể chuyện Âm nhạc: Khúc nhạc dưới trăng - Âm nhạc lớp 5)

19


Và các thông tin cơ bản về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ:

20


21


22


Sau khi nghe giới thiệu nhạc sĩ thì việc giáo viên cho học sinh nghe nhạc, hoặc
giới thiệu các tác phẩm nổi tiếng của các nhạc sĩ (Thông qua các trang Web về âm
nhạc của Thế giới và Việt Nam) là vô cùng có ý nghĩa. Trong bất kỳ thời gian nào về
sau này, hễ cứ nghe thấy nét nhạc nào đã được nghe, học sinh đều có thể trả lời được
ngay tên nhạc sĩ sáng tác một cách rất chính xác, hay khi nhìn thấy tấm chân dung của
nhạc sĩ nào thì các em cũng nói ngay được tên nhạc sĩ đó, bởi vì trong tâm trí của các
em đã có một ấn tượng sâu sắc, nhờ những kiến thức đã được thay đổi cách thức
truyền đạt mà công nghệ thông tin là công cụ hữu ích nhất để thực hiện điều đó.
VI. Kết quả thực hiện.
Khi đưa công nghệ thông tin vào việc giảng dạy môn âm nhạc, đa số các em
học sinh đều trở lên ham thích môn học. Hầu hết các em biết trình bày bài hát và
thuộc nhiều bài hát trong chương trình, các em đã biết sử dụng các bài hát được học
để dùng trong hoạt động ngoại khóa và văn nghệ đầu giờ,...chỉ còn một số ít học sinh

23


do còn hạn chế về khả năng trình bày bài hát nên chưa mạnh dạn trong học tập và
tham gia phong trào nhưng luôn có sự quan tâm và rèn luyện đối với bộ môn. Cùng
với các hoạt động ngoại khóa, vui chơi của các em, môn âm nhạc thật sự đã giúp các
em giảm bớt căng thẳng trong quá trình học tập, việc rèn luyện khả năng biểu diễn
thường xuyên tạo cho các em sự nhanh nhẹn, hoạt bát, tự tin trước đám đông hơn. Vì
vậy, đã làm cho các em dần yêu thích và gắn bó với môn học. Đồng thời cũng giúp
người giáo viên năng nổ nhiệt tình hơn trong tiết dạy, thêm gần gũi hơn với học sinh.
Việc học tập tốt trong giờ học chính khoá cũng góp phần nào giúp các em mạnh
dạn tự tin hơn trong các hoạt động ngoại khoá do trường, địa phương và ngành tổ
chức. Một số em lúc đầu chưa mạnh dạn, chưa tự tin nhưng đến nay các em đã không
còn ngại ngùng khi đứng trước các bạn. Chất lượng bộ môn được nâng cao rõ rệt.
Với sự áp dụng các biện pháp nói trên, trong những năm qua tôi được phân
công giảng dạy bộ môn âm nhạc của trường Tiểu học xã Núa Ngam.Tôi nhận thấy đại
đa số học sinh đều rất hứng thú học môn âm nhạc, thông qua kết quả kiểm tra đánh
giá đều đạt kết quả cao qua từng năm học. Kết quả khảo sát của toàn trường trong
năm học 2016 – 2017 như sau :

353

Hoàn
thành
tốt
50

HKI

353

Cuối năm

353

Năm
học

Thời
điểm

TSHS

2016
2017

Đầu năm

%

85,8

Chưa
hoàn
thành
0

243

68,8

0

0

206

58,3

0

0

%

Hoàn
thành

%

14,2

303

110

31,2

147

41,7

0

Sau khi ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy tôi thấy có kết quả rõ rệt,
không khí học tập sôi nổi hơn, học sinh phát biểu xây dựng bài nhiều hơn, học sinh
được kiểm tra bài cũ thuộc bài hát nhiều hơn. Điều đặc biệt là học sinh yếu giảm đáng
kể. Tôi hi vọng rằng với phương pháp ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy
này sẽ tạo cho các em niềm say mê môn học, có niềm tin ở chính mình từ đó việc dạy
và học sẽ đạt kết quả cao hơn, dần dần sẽ không còn học sinh học yếu về bộ môn này.
24


PHẦN KẾT LUẬN
I. Bài học kinh nghiệm.
Ngày nay với việc ứng dụng công nghệ thông tin là một xu hướng tất yếu của
toàn xã hội. Để nâng cao hiệu quả giáo dục, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong
ngành giáo dục nói chung và các trường học nói riêng là sự phát triển hợp với quy
luật thời đại. Đó cũng là một trong những mục tiêu ngành giáo dục và bậc giáo dục
tiểu học đã đạt được kết quả nhất định trong những năm học gần đây. Bộ môn Âm
nhạc cũng từng bước nâng cao hiệu quả một cách rõ rệt. Để đạt được những kết quả
đáng kể đó đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng nâng cao trình độ âm nhạc,
trình độ tin học, cập nhật các phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin và đặc biệt các
phần mềm chuyên ngành. Đó cũng là mục tiêu mà tôi luôn theo đuổi trong quá trình
giảng dạy công tác. Trên đây là một số minh chứng cụ thể cho việc sử dụng các phần
mềm trong chuyên môn mà tôi đã dày công nghiên cứu học hỏi có sáng tạo. áp dụng
vào việc thiết kế các tiết dạy ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy bộ môn
âm nhạc tại trường tiểu học xã Núa Ngam.
Đối với môn Âm nhạc, qua nghiên cứu và thực hiện, tôi thấy rõ lợi ích của việc
khai thác các phần mềm ứng dụng làm công cụ giảng dạy vào môn Âm nhạc ở trường

tiểu học. Do đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Âm nhạc ở
trường tiểu học là một việc làm tất yếu. Việc làm này không những chỉ giúp cho giáo
viên chủ động có được những bài soạn mang tính hiện đại (Giáo án điện tử), tạo ra
được phương pháp dạy học phong phú, cách trình bày phong phú, mà còn tạo sự hứng
thú học tập tích cực cho học sinh.
Tuy có vai trò rất to lớn, nhưng Công nghệ thông tin không thể thay thế vai trò
của người giáo viên, đặc biệt là giáo viên âm nhạc. Bởi âm nhạc bắt nguồn từ cảm
xúc, tình cảm của con người, được phát triển thông qua cảm xúc và được lưu giữ
trong tâm hồn, trái tim của mỗi chúng ta chứ không phải chỉ được lưu giữ trong các
thư viện, bảo tàng, băng, đĩa nhạc, sách vở,… Vì vậy, chúng ta không nên lạm dụng
sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn âm nhạc một cách thái quá, mà phải
25