Khảo sát ảnh hưởng mỹ phẩm có corticoid trên những bệnh nhân bị mụn trứng cá tại thành phố Cần Thơ (Khóa luận tốt nghiệp)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ
KHOA DƯỢC – ĐIỀU DƯỠNG

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
CHUYÊN NGÀNH DƯỢC HỌC
MÃ SỐ: 52720401

KHẢO SÁT ẢNH HƯỞNG CỦA MỸ PHẨM
CÓ CORTICOID
TRÊN NHỮNG BỆNH NHÂN BỊ MỤN
TRỨNG CÁ TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

SINH VIÊN THỰC HIỆN

Ths. DƯƠNG THỊ BÍCH

NGUYỄN DƯƠNG NHỰT TÂN
MSSV: 12D720401157
LỚP: ĐẠI HỌC DƯỢC 7B

Cần Thơ, năm 2017


TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ
KHOA DƯỢC – ĐIỀU DƯỠNG

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
CHUYÊN NGÀNH DƯỢC HỌC
MÃ SỐ: 52720401

KHẢO SÁT ẢNH HƯỞNG CỦA MỸ PHẨM
CÓ CORTICOID
TRÊN NHỮNG BỆNH NHÂN BỊ MỤN
TRỨNG CÁ TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

SINH VIÊN THỰC HIỆN

Ths. DƯƠNG THỊ BÍCH

NGUYỄN DƯƠNG NHỰT TÂN
MSSV: 12D720401157
LỚP: ĐẠI HỌC DƯỢC 7B

Cần Thơ, năm 2017


LỜI CẢM ƠN
Sau thời gian nghiên cứu và học tập tại khoa Dược – Điều dưỡng trường Đại
học Tây Đô và được sự giúp đỡ quý báu của thầy, cô, cán bộ phòng xét nghiệm tại
Bệnh viện Da liễu Cần Thơ, PGS.TS Huỳnh Văn Bá, cán bộ giảng viên tại Phòng thí
nghiệm Kiểm nghiệm trường Đại học Tây Đô và đặc biệt là sự hướng dẫn nhiệt tình
của Cô Dương Thị Bích với đóng góp của bạn bè và thầy cô, tôi đã hoàn thành luận
văn tốt nghiệp với đề tài “Khảo sát ảnh hưởng của mỹ phẩm có corticoid trên những
bệnh nhân bị mụn trứng cá tại thành phố Cần Thơ”.
Hoàn thành bài luận văn tốt nghiệp này, cho phép tôi được gửi lời cám ơn sâu
sắc đến các thầy,cô trong khoa Dược – Điều dưỡng đã giúp đỡ tôi hoàn thành bài luận
văn tốt nghiệp đại học. Tôi xin gửi lời cám ơn chân thành đến cô Dương Thị Bích đã

ra sức hướng dẫn, tận tình chỉ bảo, đem đến những kiến thức từ cơ bản đến nâng cao
khi tôi thực hiện đề tài tốt nghiệp, và cô luôn ra sức tháo gỡ những khó khăn từ những
bước đầu tiên đến lúc hoàn thành đề tài tốt nghiệp này. Một lần nữa xin gửi lời cám ơn
đến các thầy cô trong khoa Dược – Điều dưỡng, cán bộ giảng viên tại Phòng thí
nghiệm Kiểm nghiệm trường Đại học Tây Đô đã hỗ trợ tôi kiến thức quý báu và tạo
mọi điều kiện thuận lợi từ những bước đầu tiên khi tôi bắt đầu thực hiện đề tài tốt
nghiệp.
Tiếp đó là sự giúp đỡ nhiệt tình của PGS.TS Huỳnh Văn Bá cùng với cán bộ
nhân viên tại phòng xét nghiệm tại Bệnh viện Da liễu Cần Thơ đã hỗ trợ cho tôi thu
thập mẫu và số liệu tại bệnh viện và phòng khám.
Xin chân thành cám ơn ban Hội đồng gồm: PGS.TS Trần Công Luận, PGS.TS
Nguyễn Văn Bá, Ths Đỗ Văn Mãi đã góp ý và giúp tôi hoàn thiện bài báo cáo luận văn
tốt nghiệp này, những góp ý nhận xét của ban Hội đồng sẽ là hành trang và kinh
nghiệm quý báu cho tôi trên con đường lập nghiệp mai sau.
Lời cảm ơn cuối cùng xin được gửi đến gia đình và bạn bè đã truyền thêm
năng lượng để giúp tôi thêm ý chí hoàn thành thật tốt đề tài tốt nghiệp đại học.
Tuy vậy, do thời gian có hạn và trong khả năng cho phép về những kiến thức
chuyên môn của một sinh viên nên luận văn tốt nghiệp của tôi không thể không có
những thiếu sót cũng như những hạn chế nhất định. Vì vậy, tôi rất mong được sự đóng
góp, chỉ bảo của các thầy, cô để tôi có được sự nâng cao kiến thức và phục vụ tốt cho
công việc sau này.
Cần Thơ, Ngày 14 tháng 6 năm 2017

i


CAM KẾT KẾT QUẢ
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tôi và Cán bộ
hướng dẫn. Các số liệu, kết quả trình bày trong luận văn là trung thực và chưa được ai
công bố trong bất kỳ luận văn nào trước đây.

Ngày 14 tháng 6 năm 2017
Cán bộ hướng dẫn

Tác giả luận văn

Dương Thị Bích

Nguyễn Dương Nhựt Tân

ii


TÓM TẮT
Bệnh trứng cá đang là vấn đề nổi bật trong lĩnh vực thẩm mỹ. Đề tài nghiên cứu
được thực hiện nhằm mục tiêu khảo sát những ảnh hưởng của mỹ phẩm chứa corticoid
qua những biểu hiện lâm sàng trên bệnh nhân trứng cá. Phương pháp nghiên cứu:
phương pháp mô tả cắt ngang phân tích. Kết quả thu được như sau: có 67 % bệnh nhân
đang sử dụng các loại mỹ phẩm có chứa thành phần corticoid. Nhóm tuổi từ 15-25 có
tỷ lệ 69 %, nữ giới chiếm 59 %. Những tình trạng bị mụn trứng cá đỏ và mụn trứng cá
thông thường 65 %, mụn mủ-sẩn viêm 17 %, đỏ da 4 %, viêm da 7 %, giãn mao mạch
7 %. Đa số các bệnh nhân được sự chỉ dẫn của bạn bè 37 % và người thân là 24 %,
bệnh nhân sử dụng được dưới 6 tháng là 44 % và từ 6 tháng tới 1 năm là 38 %. Có
49 % nghỉ sử dụng tuyệt đối sau một thời gian dùng và có 36 % sử dụng lại vì sau khi
nghỉ dùng thì mụn xuất hiện nên đã mua dùng lại mỹ phẩm cũ đã từng sử dụng. Khảo
sát 100 đối tượng đa số chưa có biểu hiện nhiều về những tác dụng phụ của corticoid
như đỏ da, viêm da và giãn mao mạch. Qua những kết quả thu được như trên, đề nghị
nên mở rộng thêm qui mô để thể hiện rõ tình hình sử dụng mỹ phẩm của những bệnh
nhân trứng cá. Tiếp đến là xây dựng quy trình định lượng thành phần corticoid có
trong mỹ phẩm để đánh giá một cách chính xác hơn. Cuối cùng là hoàn thiện những
tác dụng phụ của corticoid theo từng điểm thời gian sử dụng.

Từ khóa: ảnh hưởng của mỹ phẩm, bệnh nhân trứng cá, corticoid trong mỹ phẩm.

iii


MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................ ...i
CAM KẾT KẾT QUẢ .....................................................................................................ii
TÓM TẮT...................................................................................................................... iii
MỤC LỤC ...................................................................................................................... iv
DANH SÁCH BẢNG ...................................................................................................vii
DANH SÁCH HÌNH .................................................................................................. viii
CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU ................................................................................................. 1
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ....................................................................... 3
2.1. TỔNG QUAN VỀ DA ............................................................................................ 3
2.2 TỔNG QUAN VỀ BỆNH TRỨNG CÁ ................................................................... 5
2.2.1 Phân loại mụn trứng cá ........................................................................................... 5
2.2.2 Cơ chế gây mụn trứng cá ........................................................................................ 5
2.3 TỔNG QUAN VỀ CORTICOID .............................................................................. 8
2.3.1 Tác dụng sinh lí của corticoid ................................................................................ 8
2.3.2 Dược lí học của cortico-steroid (corticoid) .......................................................... 10
2.3.3 Tác dụng phụ của corticoid .................................................................................. 12
2.3.4 Những tác dụng phụ cần lưu ý.............................................................................. 14
2.4 SƠ LƯỢC VỀ PHƯƠNG PHÁP SẮC KÍ LỚP MỎNG......................................... 15
2.5 SƠ LƯỢC VỀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU ............................................................ 16
2.5.1 Thành phố Cần Thơ. ............................................................................................. 16
2.5.2 Bệnh viện Da liễu thành phố Cần Thơ ................................................................. 16
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................... 17
3.1 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ................................................................................. 17

3.2 TIÊU CHUẨN CHỌN MẪU .................................................................................. 17
3.3 TIÊU CHUẨN LOẠI TRỪ ..................................................................................... 17

iv


3.4 THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU ........................................................ 17
3.5 PHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪU .............................................................................. 17
3.6 PHƯƠNG TIỆN NGHIÊN CỨU ............................................................................ 17
3.7 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................... 17
3.7.1 Thiết kế nghiên cứu .............................................................................................. 17
3.7.2 Khảo sát tình hình sử dụng mỹ phẩm trên bệnh nhân trứng cá ............................ 18
3.7.3 Nội dung nghiên cứu ............................................................................................ 18
3.7.4 Phương pháp thu thập số liệu ............................................................................... 21
3.7.5 Phương pháp xử lý số liệu ............................................................................. 21
3.7.6 Biện pháp khắc phục sai số .................................................................................. 21
3.7.7 Sơ đồ nghiên cứu .................................................................................................. 22
3.8 VẤN ĐỀ Y ĐỨC..................................................................................................... 22
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................................ 23
4.1 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...................................................................................... 23
4.1.1 Đặc điểm bệnh nhân ............................................................................................. 23
4.1.1.1 Giới tính của bệnh nhân..................................................................................... 23
4.1.1.2 Nhóm tuổi của bệnh nhân .................................................................................. 23
4.1.1.3 Đặc điểm da mặt ................................................................................................ 24
4.1.1.4 Tình trạng hiện tại ............................................................................................. 24
4.1.1.5 Thời gian sử dụng mỹ phẩm .............................................................................. 27
4.1.1.6 Tình trạng da trước khi sử dụng mỹ phẩm ........................................................ 27
4.1.2 Tình hình sử dụng mỹ phẩm ................................................................................. 28
4.1.2.1 Tên mỹ phẩm nghi ngờ có corticoid do bệnh nhân cung cấp ............................ 28
4.1.2.2 Mục đích sử dụng mỹ phẩm .............................................................................. 32

4.1.2.3 Thói quen sử dụng mỹ phẩm ............................................................................. 32
4.1.2.4 Cách thức tiếp nhận mỹ phẩm của bệnh nhân ................................................... 33
4.1.3 Tổng kết quá trình sử dụng mỹ phẩm của bệnh nhân.. ........................................ 33
4.1.3.1 Vấn đề tiếp tục và ngừng sử dụng mỹ phẩm ..................................................... 33
4.1.3.2 Lý do ngừng sử dụng mỹ phẩm ......................................................................... 34
v


4.1.3.3 Tình hình bệnh nhân khi sử dụng lại mỹ phẩm sau thời gian ngừng không sử
dụng ............................................................................................................................... 35
4.1.3.4 Tình hình bệnh nhân ngừng hẳn vì mụn và dị ứng từ lúc đầu sử dụng mỹ phẩm .
....................................................................................................................................... 35
4.1.4 Tình hình điều trị của bệnh nhân .......................................................................... 36
4.1.4 4.1.5 Mối tương quan giữa mỹ phẩm chứa corticoid và mức độ bệnh của bệnh
nhân ............................................................................................................................... 37
4.2.THẢO LUẬN .......................................................................................................... 38
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT ................................................................. 43
5.1 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 43
5.2 ĐỀ XUẤT ................................................................................................................ 43
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................................ 44

PHỤ LỤC ...................................................................................................................... 46

vi


DANH SÁCH BẢNG
Trang
Bảng 3.1 Sơ đồ nghiên cứu……………………………………………..…….………22
Bảng 4.1 Đặc điểm về giới tính của bệnh nhân trong nghiên cứu ……..…….………23

Bảng 4.2 Đặc điểm về tuổi của bệnh nhân trong nghiên cứu……………….….….….23
Bảng 4.3 Đặc điểm về da mặt của bệnh nhân……………...……………………….…24
Bảng 4.4 Tình trạng da mặt hiện tại của bệnh nhân ………….……………...…..…...25
Bảng 4.5 Bảng thể hiện thời gian sử dụng kem (mỹ phẩm) của bệnh nhân ..….....…..27
Bảng 4.6 Tình trạng da mặt bệnh nhân trước khi sử dụng mỹ phẩm……………...….27
Bảng 4.7 Bảng thể hiện tên các loại kem (mỹ phẩm) và thành phần corticoid nghi ngờ
có trong mẫu kem (mỹ phẩm)…………………………………….…………..………29
Bảng 4.8 Bảng thể hiện mục đích sử dụng kem (mỹ phẩm) của bệnh nhân..…...……32
Bảng 4.9 Bảng thể hiện thói quen sử dụng kem (mỹ phẩm) của bệnh nhân……...…..32
Bảng 4.10 Bảng thể hiện cách thức tiếp nhận các loại mỹ phẩm của bệnh nhân…..…33
Bảng 4.11 Bảng thể hiện việc tiếp tục và ngừng sử dụng mỹ phẩm của bệnh nhân.....34
Bảng 4.12 Bảng nêu rõ lý do không sử dụng mỹ phẩm………………………...…….34
Bảng 4.13 Bảng thể hiện tình hình bệnh nhân sử dụng lại mỹ phẩm sau thời gian
ngừng không sử dụng……............……………………………………………………35
Bảng 4.14 Bảng thể hiện tình hình của bệnh nhân khi ngừng hẳn mỹ phẩm vì xuất hiện
dị ứng và mụn ngay lần đầu sử dụng………………………………………………….35
Bảng 4.15 Bảng thể hiện tình hình điều trị mụn của các bệnh nhân ………...……….36
Bảng 4.16 Bảng thể hiện tình trạng mụn trên da mặt của bệnh nhân đang điều trị bằng
các cách khác nhau……………………………………………………………………37
Bảng 4.16 Bảng 4.17 Bảng thể hiện sự tương quan giữa mỹ phẩm chứa corticoid và
mức độ bệnh……..……………………………………………………………………38

vii


DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hình 2.1 Cấu tạo của da……..…………………………………………………………3
Hình 2.2 Cấu trúc của corticoid……...………………………………………………..10
Hình 2.3 Tình trạng da của bệnh nhân tại thời điểm khảo sát…………...…..…….25-26

Hình 2.4 Bản sắc kí lớp mỏng của những mỹ phẩm chứa corticoid……….……...30-31

viii


Khóa luận đủ ở file: Khóa luận full