Những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giám sát từ xa của thanh tra ngân hàng nhà nước với các tổ chức tín dụng

THệ VIE
N ẹIE
N TệTRệẽC TUYE
N
L I NểI U

Trong b t k m t ho t ủ ng qu n lý no, ủ ủ m b o cho nh ng m c tiờu ủ

OBO
OKS
.CO
M

ủ t hi u qu t t, nh t thi t ph i ti n hnh cụng tỏc thanh tra, ki m tra. Nh v y
thanh tra, ki m tra l m t trong nh ng ch c nng qu n lý Nh n c, n u khụng
thanh tra, ki m tra l khụng qu n lý t t, hay núi cỏch khỏc qu n lý s m t ủi m t
ch c nng thi t y u v khụng th ủem l i hi u qu .

Vn ki n i h i ng ton qu c l n th VI ủó ch rừ: ki m tra l m t
ch c nng lónh ủ o ch y u c a ng, l m t khõu quan tr ng c a t ch c th c
hi n, ủú cng l m t bi n phỏp kh c ph c h u qu b nh quan liờu, m i t ch c t
c quan c a ng, nh n c ủ n ủon th qu n chỳng, m i lnh v c ho t ủ ng, t
kinh t XH ủ n qu c phũng an ninh, ủ i ngo i khụng cú ngo i l ,ủ u ph i ủ t d i
s ki m tra c a t ch c ng cú th m quy!n K t h"p ch t ch ki m tra c a ng
v i thanh tra c a nh n c v ki m tra c a qu n chỳng, ki m tra ph i ủi t i k t lu n
rừ rng v s# lý ủỳng ủ n(Trớch vn ki n ủ i h i i bi u ton qu c l n th VI
nh xu t b n s th t H N i nm 1987 trang 137,138).

Ho t ủ ng Ngõn hng trong c ch th$ th%ng cú nh ng ủ c thự riờng, Ngõn
hng l lnh v c kinh t h t s c nh y c m, nú ph thu c r t l n vo nng su t v

hi u qu c a cỏc ho t ủ ng kinh t , ủ&ng th%i chớnh nú l i l y u t tr c ti p tỏc
ủ ng vo tng tr'ng v n ủ$nh kinh t M c tiờu c a thanh tra Ngõn hng trong
n ủ$nh cho ton h th ng Ngõn hng, b o v quy!n

KI L

n!n kinh t th$ tr%ng l: Gi

l"i c a ng%i g#i ti!n, gúp ph n n ủ$nh n!n ti chớnh ti!n t c a ủ t n c.Vỡ v y
vi c nghiờn c u ch t l"ng ho t ủ ng thanh tra Ngõn hng l m t v n ủ! c p thi t,
ủõy chớnh l nguyờn nhõn m em ch n ủ! ti: Nh ng gi i phỏp nh m nõng cao
hi u qu giỏm sỏt t xa c a thanh tra Ngõn hng nh n c v i cỏc t ch c tớn
d ng.



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
PH N I:
THANH TRA GIÁM SÁT C A THANH TRA NGÂN HÀNG
CH C TÍN D NG

OBO
OKS
.CO
M

NHÀ NƯ C V I CÁC T

1.S hình thành và phát tri n c a thanh tra Ngân hàng Nhà nư c.
Trong l$ch s# phát tri n lồi ngư%i, Nhà nư c ch xu t hi n g n li!n v i s
xu t hi n c a ch đ tư h u v! tư li u s n xu t, s n xu t hàng hố và đ u tranh giai
c p, Nhà nư c là m t b máy, m t h th ng ch t ch tác đ ng vào m i m t đ%i
s ng kinh t XH. Tuy nhiên còn nhi!u quan đi m khác nhau v! vai trò kinh t c a
Nhà nư c, nhưng s phát tri n c a kinh t th gi i đã ch ng t( r)ng là khơng th
thu n t theo s đi!u ti t c a “bàn tay vơ hình” mà ph i có s đi!u ti t c a Nhà
nư c.

Vai trò c a Nhà nư c trong cơ ch th$ trư%ng cũng ph i đư"c nghiên c u
m t cách k* lư+ng và uy n chuy n, b'i l kinh t th$ trư%ng có nhi!u ưu đi m
nhưng cũng b c l khơng ít khuy t t t và h n ch n u khơng đư"c đi!u ch nh s đi
đ n th t b i. Bi n pháp đ h n ch là Nhà nư c s# d ng cơng c qu n lý vĩ mơ,
ki m tra ki m sốt, trong đó thanh tra là cơng c

r t đ c l c và thi t y u.Thanh tra

ln g n li!n v i Nhà nư c là cơng c ph c v cho giai c p th ng tr$, l$ch s# lồi
ngư%i cũng đã ch ng minh: Đã có ph i thanh tra, cơng c ki m tra, ki m sốt ph c
v ý đ& th ng tr$ c a Nhà nư c đó, tuy tên g i và hình th c t ch c có khác nhau

KI L

nhưng đ!u là cơng c c a Nhà nư c trong cơng tác q an xã h i.
L$ch s# hình thành và phát tri n ngành thanh tra Ngân hàng Nhà nư c cho ta
th y , m,i th%i đ i hay m t giai đo n l$ch s#, các quy!n h n c a quan ch c thanh
tra cũng khác nhau.Th%i Lý( th k-XI) m i có các quan giám sát ngh$ đ i ph ,
ch c năng, nhi m v còn h n ch , đ n th%i Tr n (th k-XIII) đã có ch c quan ng
s# dài.M t ch c quan v i ch c năng, nhi m v quy!n h n r t l n như: Quy!n can

dán Vua, quy!n đàm ho ch các quan trong tri!u, quy!n xét s# t i ch, b n quan l i
l ng hành c hi p dân…



THÖ VIEÄ
N ÑIEÄ
N TÖÛTRÖÏC TUYEÁ
N
Sau CM 8/1945 thành công Ch t$ch H& Chí Minh ñã ký s c l nh s 64/ SL
thành l p ban thanh tra ñ c bi t nay là thanh tra Ngân hàng Nhà nư c.
Ngày 12/5/1965 v i ngh$ ñ$nh s 169/ NĐ -VP c a T ng Giám Đ c Ngân

OBO
OKS
.CO
M

hàng Qu c gia VN(Nay là Ngân hàng NNVN) ban thanh tra Ngân hàng NN ñư"c
thành l p ,ôngTr n Dương ñư"c c# gi ch c v T ng thanh tra Ngân hàng, khi m i
thành l p s cán b còn ít, nhưng ñ!u có quá trình tham gia Cách m ng s m, tham
gia công tác Ngân hàng ngay t

nh ng ngày ñ u m i thành l p.

T năm 1963 ñ n năm 1967, do yêu c u phát tri n c a t ch c, m ng lư i
ho t ñ ng Ngân hàng cũng như yêu c u c a các cu c v n ñ ng l n c a Đ ng và
Chính ph , các ban thanh tra chi nhánh NHNNcác t nh, thành ph l n lư"t ñư"c
thành l p, ' NHTW, ban thanh tra ñư"c b xung thêm nhi!u cán b ñư"c ñi!u ñ ng
t các v c c, các chi nhánh NHNN ñ$a phương, ñ!u là nh ng cán b có trình ñ ,

năng l c th c hi n nhi m v c a ban thanh tra NHTW.

Th%i kỳ tri n khai mô hình t ch c NH theo ngh$ ñ$nh s 53/ HĐBT ngày
26/12/1988 c a H i ñ&ng B trư'ng, do nh n th c không ñúng v! qu n lý NNvà
kinh doanh ti!n t , do chưa ti p c n v i cơ ch th$ trư%ng nên cho r)ng vi c t ch
kinh doanh là t lo, t làm, t ch$u trách nhi m là chính, th là công tác thanh tra b$
buông l(ng.Trong cơ c u t ch c c a NHNN các c p b trí r t ít s cán b làm
công tác thanh tra, ñúng như nh n xét c a Th tư ng Võ Văn Ki t “ñ i v i th$
trư%ng ti!n t ñang hình thành, m,i m t Ngân hàng ph i theo t ch c c a Ngh$

KI L

ñ$nh 53/HĐBT t TW ñ n cơ s' ñ!u chung ch hai ch c năng, nay Ngân hàng ñã
vươn ra kinh doanh nhưng ñã b$ ch c năng c a Nhà nư c kéo l i nhùng nh)ng
không th bao quát m i nhu c u c a th$ trư%ng ti!n t , nhi!u khu v c c a th$ trư%ng
b$ b( tr ng, n! n p qu n lý m i chưa hình thành, chính sách ti!n t chưa ñư"c ñ$nh
hư ng cho nên các hình th c tín d ng h i m c ra, ñ u cơ tiêu c c có ñ t phát
tri n”(T p chí NH s 1-2 năm 1990 trang 13)
2. Nhi m v

thanh tra giám sát t xa.

a- Khái ni m.



THệ VIE
N ẹIE
N TệTRệẽC TUYE
N

Giỏm sỏt t xa l phng th c thanh tra s# d ng cỏc thụng tin trờn bỏo cỏo
nh)m phõn tớch ủỏnh giỏ th c tr ng ho t ủ ng c a cỏc t ch c tớn d ng ủ ủ!

cỏo)
b- N i dung

OBO
OKS
.CO
M

ra cỏc bi n phỏp s# lý khi c n thi t (g i l phng th c thanh tra trờn bỏo

Phng th c giỏm sỏt t xa l s# d ng m ng ủi n toỏn ủ th c hi n phõn t
v cho nh ng m.u bi u c n thi t.

- Cỏc ch tiờu giỏm sỏt t xa ' Vi t Nam:
1- V n huy ủ ng trờn th$ tr%ng I.

V n huy ủ ng trờn th$ tr%ng II

Th$ tr%ng I > th$ tr%ng II - n ủ$nh
2- V n cho vay trờn th$ tr%ng I

V n cho vay trờn th$ tr%ng II

V n cho vay th$ tr%ng I chi m t- tr ng l n - Ngõn hng bỏn l/
V n cho vay th$ tr%ng II chi m t- tr ng l n - Ngõn hng bỏn buụn
3- H = V n t cú (th c cú)/t ng ti s n cú r i ro quy ủ i 8%
4- Kho n cho vay l n nh t ủ i v i khỏch hng/ v n t cú (v n ủi!u l

+ qu* d tr b xung v n ủi!u l ) 15%.

5- Kho n cho vay l n nh t ủ i v i m t khỏch hng u ủói/ v n t cú
5%.

KI L

6- Kho n b o lónh l n nh t ủ i v i m t khỏch hng /v n t cú 15%.
7- Mua s m ti s n c ủ$nh/v n t cú 50%.
8- Gúp v n liờn doanh mua c ph n v i cỏc doanh nghi p/v n t cú
30%.

9- N" quỏ h n/ t ng d n" 5%.
10- N" quỏ h n khú ủũi / t ng d n" 2%.
11- N" quỏ h n khú ủũi/ qu* d phũng bự ủ p r i ro 1.



THệ VIE
N ẹIE
N TệTRệẽC TUYE
N
12- L"i nhu n sau thu / v n t cú > lói ti t ki m.
13- Trớch qu* d tr b xung v n ủi!u l / l"i nhu n rũng sau thu
5%.

OBO
OKS
.CO
M

14- Ti s n cú ủ ng / ti s n n" ủ ng 1

15- S# d ng v n ng n h n cho vay trung v di h n/ v n ng n h n.
16- Tuõn th d tr b t bu c.

Nh v y cỏc ủi!u lu t cú liờn quan ủ n giỏm sỏt t xa ph n l n cú liờn quan
ủ n v n ủi!u l v qu* d tr c a cỏc t ch c tớn d ng, ủõy l cn c phỏp lý ủ
quan sỏt ho t ủ ng cỏc t ch c tớn d ng trong c ch th$ tr%ng.

PH N II:

M TS
T

V N C B N V THANH TRA GIM ST

XAC A THANH TRA NGN HNG NH N C
V I CC T

CH C TN D NG.

1- Th c tr ng yờu c u c a giỏm sỏt t xa l.

Ch ủ thụng tin bỏo cỏo c a cỏc t ch c tớn d ng ph i g#i cho thanh tra Ngõn
hng Nh n c k$p th%i, ủ y ủ , chớnh xỏc, nhng hi n nay ph n l n cỏc t ch c
tớn d ng cha ti n hnh vi c ki m toỏn, nờn cha ủ d tin c y ' s li u bỏo

KI L

cỏo, trong th c t nhi!u Ngõn hng thng m i c ph n bỏo cỏo thi u chớnh xỏc
m v.n ph i s# d ng. Cng vỡ v y m gi a cỏc ho t ủ ng giỏm sỏt t xa, thanh
tra t i ch, v ki m toỏn khụng cú ủi!u ki n ph i h"p trong quỏ trỡnh ki m soỏt
t ch c tớn d ng. Vi c g#i bỏo cỏo c a cỏc t ch c tớn d ng th%ng ch m, cú
nhi!u tr%ng h"p ch m t 5 ủ n 7 ngy so v i quy ủ$nh. Do s li u bỏo cỏo
cha ủ ủ tin c y, nờn m t s ch tiờu n u nhỡn trờn cõn ủ i thỡ t t nh: ch tiờu
n" quỏ h n, cho vay khỏch hng nhng s th c t bao gi% cng l n hn s
li u bỏo cỏo ủ t ch c tớn d ng l y thnh tớch v ủ"c h'ng qu* phõn ph i



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
cao hơn, đ kh c ph c như"c đi m này ph i k t h"p ch t ch gi a giám sát t
xa và thanh tra t i ch,.
Đ i v i Ngân hàng Qu c doanh, v n đi!u l do Ngân hàng Nhà nư c thay

OBO
OKS
.CO
M

m t Nhà nư c t m c p m t s v n ban đ u q ít (i. M t khác, vi c hư ng d.n
tính tốn v t có c a Ngân hàng Nhà nư c chưa c th , do đó khi ti n hành
phân tích, giám sát ho t đ ng c a các t ch c tín d ng tr' nên khơng chính xác,
khơng còn chu n m c vi c t ch c tín d ng đó th c hi n ' m c nào.
Trình đ phân tích giám sát ph i t t, ph i tr' thành k* năng. K t qu phân
tích, giám sát ph thu c vào trình đ c a m,i cán b thanh tra và thanh tra viên,

vì cùng m t k t qu , tình hình có nh ng phân tích, đánh giá khác nhau… Vi c
phân tích này đã làm nhưng chưa sâu, còn h%i h"t chưa phát hi n ra nh ng mâu
thu.n cơ b n trên s li u h ch tốn đ t

đó đánh giá nh ng v n đ! chính trong

ho t đ ng c a t ch c tín d ng, tính d báo th p, tác d ng “ch đi m” cho
thanh tra t i ch, ít.Trong q trình giám sát, nhi!u nhánh giám sát thiên v! s#
d ng các ch tiêu th ng kê là chính, các phương pháp lơ gích, suy di0n sâu v!
nghi p v đ tr' thành d báo còn ít đư"c đ! c p, nên n i dung thơng tin thư%ng
l p đi l p l i, thi u tính thuy t ph c, d0 nhàm chán.M t s ch tiêu tính tốn
chưa đư"c quy chu n hố ho c hư ng d.n c th nên h u như khơng có hi u l c
pháp lý.

S ph i h"p gi a hai phương th c giám sát t xa và thanh tra t i ch, còn

KI L

y u, m c tiêu c a cơng tác giám sát t xa là d a trên cân đ i và báo cáo ngồi
cân đ i c a các t ch c tín d ng đ phân tích tìm ra v n đ! đ “ch đi m” cho
thanh tra t i ch,.Tuy có nêu v n đ!, có “ ch đi m”nh ng v n đ! c n chú ý,
nhưng h u như chưa đư"c khai thác tri t đ , s# d ng m i d ng ' vi c cung c p
s li u cho thanh tra t i ch,, đánh giá tình hình c a TCTD khi c n thi t ho c khi
nào ti n hành thanh tra t i ch, m i s# d ng đ n, chưa th c hi n vi c cho đi m,
phân lo i ,x p h ng và cơng b các ch tiêu tài chính đ khuy n khích các TCTD



THƯ VIỆ
N ĐIỆ

N TỬTRỰC TUYẾ
N
ch p hành t t quy ch và kinh doanh có hi u qu chương trình giám sát tuy đã
vi tính hố cơng ngh phân tích, nhưng s# d ng k t qu còn th p.
H th ng k tốn đ& hi n đ i đang th c hiên t i các TCTD chưa phù h"p v i

OBO
OKS
.CO
M

thơng qu c t , n i dung ch t h1p, thi u nhi!u y u t , h u như khơng có ai theo
dõi vi c ch p hành ch đ h ch tốn đ có bi n pháp ch n ch nh và b xung s#a
đ i k$p th%i, nên s li u phân tích, giám sát khơng chính xác,ngư%i làm vi c
phân tích r t v t v , nhưng v.n thi u căn c .

Vi c t ch c truy!n d.n thơng tin, báo cáo trong các TCTD ph i qua nhi!u
c u, n c. Nh t là h th ng Ngân hàng Nơng nghi p và phát tri n nơng thơn,đ$a
bàn ho t đ ng, đ bám sát đ$a bàn nơng thơn ph cv trong vi c huy đ ng v n
và cho vay , mơ hình Ngân hàng liên xã đã đư"c thành l p, do v y viêc t p h"p
truy!n d.n thơng tin báo thư%ng b$ ch m l i.

M t khác, cán b ti p nh nvà s# lý thơng tin, m t s chưa hi u bi t v!
nghi p v Ngân hàng, tinh th n trách nghi m chưa cao, nên d.n t i thơng tin
v a ch m v a có nhi!u sai sót.

2. Thanh tra Ngân hàng Nhà nư c: Nh ng thay đ i ,và b t c p
t pháp l nh đ!n lu t Ngân hàng.
a-Nh ng thay đ i cơ b n.

Sau khi có pháp l nh thanh tra và pháp l nh Ngân hàng có th coi vi c xây
d ng l i h th ng thanh tra Ngân hàng ' nư c ta là b t đ u t vi c đ i m i h

KI L

th ng t ch c thanh tra Ngân hàng đư"c c ng c l i t các chi nhánh Ngân hàng
NN t nh thành ph đ n thanh tra Ngân hàng NNTW. Pháp l nh đã t o cơ s'
pháp lý m i đ ti p t c q trình đ i m i thanh tra Ngân hàng sâu r ng và tồn
di n hơn.

Ta có th so sánh hai th%i kỳ đ th y nh ng v n đ! khác nhau cơ b n c a h
th ng thanh tra Ngân hàng.

* Th i kỳ trư c khi có pháp l nh Ngân hàng và pháp l nh thanh tra.



THệ VIE
N ẹIE
N TệTRệẽC TUYE
N
Thanh tra Ngõn hng l thanh tra b , l thanh tra Nh n c t i Ngõn hng
NN. T ch c thanh tra Ngõn hng th%i k ny b$ thu h1p, ' chi nhỏnh NHNN
cỏc t nh thnh ph cỏn b thanh tra ch cú t 3 ủ n 5 ng%i sinh ho t cựng v i

OBO
OKS
.CO
M

phũng Kinh t - K ho ch, ' TW s cỏn b thanh tra cú kho ng 10 ng%i sinh
ho t chung v i v Kinh t - K h ach.Th%i k ny h u nh khụng ki m soỏt cỏc
ho t ủ ng kinh doanh c a cỏc TCTD. Hng nm th%ng t ch c m t s cu c
ki m tra vi c ch p hnh ch ủ thu, chi ti!n m t v i Ngõn hng c p d i, cụng
vi c ch y u c a th%i k ny l: Xột v gi i quy t cỏc ủn th khi u n i t cỏo
trong h th ng Ngõn hng.

- V quy n h n: "c k t lu n, ki n ngh$ v! nh ng v n ủ! mỡnh thanh tra
ki m tra, cha quy ủ$nh quy!n s# lý H th ng thanh tra, ki m soỏt ho t ủ ng
th ủ ng, kộm hi u qu , cha ủỏp ng ủ"c yờu c u, nhi m v m i. Ph i núi
r)ng cho ủ n nm 1990, ngnh Ngõn hng v quy!n t ch c a cỏc ủn v$ , cũn
lỳng tỳng trong vi c s# lý nh ng v n ủ! m i phỏt sinh, buụng l(ng vai trũ ki m
soỏt ủ i v i cỏc ủn v$ cng nh CBCNV Ngõn hng, vỡ th ngnh Ngõn hng
cha phỏt huy ủ y ủ ch c nng, nhi m v c a mỡnh trong phỏt tri n kinh t .
* Th i k sau khi cú phỏp l nh Ngõn hng v phỏp l nh thanh tra.
Thanh tra Ngõn hng NN l t ch c thanh tra chuyờn trỏch c a NHNN trong
h th ng thanh tra NN, th c hi n quy!n thanh tra trong ph m vi qu n lý c a
Ngõn hng NN, qu n lý cụng tỏc ki m tra ủ i v i cỏc c quan, thu c Ngõn

thanh tra.

KI L

hng NN, ch$u s ch ủ o c a thanh tra NN v! cụng tỏc t ch c v nghi p v

V n d ng cỏc ch tiờu giỏm sỏt t xa ủang th c hi n ' Vi t Nam, theo
bỏo cỏo cõn ủ i quý III/2003 c a Ngõn hng CT T nh Nam $nh, cú th tớnh
ủ"c cỏc ch tiờu sau ủõy:(n v$ ngn ủ&ng)
N" quỏ h n/ t ng d n" = 3.707.784/122.591.420 = 0,3%
- Nh n xột: T- l n" quỏ h n so v i t ng d n" th p, th hi n ch t l"ng

TD t t, chi nhỏnh c n duy trỡ v phỏt huy k t qu ny.



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
2- N" q h n khó đòi/ t ng dư n" =1.072/122591420 = 0,0001% <1
- Nh n xét: N" q h n khó đòi so v i t ng dư n" c a chi nhánh t- l
chi m 0,0001% s n" này phát sinh khơng đáng k , s t n th t nh(.

OBO
OKS
.CO
M

3- Tài s n có đ ng/ tài s n n" đ ng = 646.124/22.213.134 = 0,02 <1
- Nh n xét: Khơng đ m b o kh năng chi tr khách hàng khi khách
hàng đ n lĩnh ti!n, gi m lòng tin đ i v i khách hàng, viêc huy đ ng v n g p
nhi!u khó khăn, chi nhánh c n nâng tài s n có nên b)ng 1 đ đ m b o m i
kho n thanh tốn.

4- S# d ng v n ng n h n cho vay trung và dài h n/ v n ng n h n
=132.861.932/74.064.938 =17% <25%

Ngân hàng th c hi n t t vi c s# d ng v n ng n h n đ cho vay trung và dài
h n.

b. Nh ng b t c p.

Cho đ n nay NHNN v.n chưa ban hành các quy ch , quy đ$nh c th , quy
đ$nh nghi p v th ng nh t trong cơng tác thanh tra thu c lĩnh v c Ngân
hàng, nh)m th ng nh t các chu n m c trong các ho t đ ng nghi p v c a
thanh tra Ngân hàng, cho nên cơng tác thanh tra hi n nay, thanh tra Ngân
hàng thư%ng bám theo các m.u bi u quy đ$nh, th t c hư ng d.n c a thanh
tra Nhà nư c. Song do ho t đ ng Ngân hàng có nh ng đ c thù riêng, nên
trong m t s trư%ng h"p v n d ng khơng th t phù h"p v i nghi p v Ngân
hàng.

KI L

- V v n đ t ch c b máy: Thanh tra NHNN là t ch c thanh tra Nhà
nư c chun nghành, ' thanh tra NHTW, dư i s lãnh đ o c a Th ng đ c, '
đ$a phương tr c thu c giám đ c NHNN. Đ d m b o tính đ c l p tương đ i
v! ho t đ ng thanh tra, nên đ thanh tra các chi nhánh NHNN t nh, thành
ph ch sinh ho t cơng đồn và sinh ho t Đ ng t i chi nhánh, còn l i ti!n
lương, đ! b t do thanh tra NHTW qu n lý, n u đ thanh tra chi nhánh tr c
thu c giám đ c ' đó, tính đ c l p trong ho t đ ng thanh tra b$ h n ch ,



THệ VIE
N ẹIE
N TệTRệẽC TUYE
N
quy!n nng khụng rừ rng, r t khú s# lý nh ng v n ủ! phỏt sinh trong quỏ

OBO
OKS

.CO
M

trỡnh thanh tra khi cỏc TCTD vi ph m t t'ng bao bi n thng x y ra.

PH N III

M TS

GI I PHP NNG CAO HI"U QU HO#T NG

THANH TRA C A THANH TRA NGN HNG NH N C.

1- o t o cỏn b thanh tra v thanh tra viờn.

Lm thanh tra l m t ngh!, nhng ngh! thanh tra ủ"c ti n hnh trờn t t c
cỏc lnh v c, m,i cu c thanh tra cú m c tiờu, n i dung v yờu c u khỏc nhau,
phng phỏp, cỏch th c ti n hnh cng khỏc nhau, nhi!u ý ki n cho r)ng: i
thanh tra ph i hn ng%i ta cỏi ủ u, ủũi h(i cỏn b thanh tra ph i hi u bi t hn ủ i
t"ng thanh tra m i ch ra ủ"c cỏi ủỳng, sai cho ủ i t"ng thanh tra m t v n ủ!
gỡ? thu c lnh v c no, ủũi h(i cỏn b thanh tra ph i hi u bi t v n ủ! ủú, lnh v c
ủú.

Thc tr ng ủ i ng cỏn b thanh tra hi n nay cũn r t nhi!u v n ủ! cha ủỏp ng
ủ"c yờu c u c a tỡnh hỡnh ủ i m i. Vi c b&i d+ng ki n th c v nghi p v cho
cỏn b thanh tra l hai v n ủ! cú liờn quan v i nhau, nhng khụng ủ&ng nh t v i
nhau, nhng m t s ki n th c cú liờn quan th%ng l p ủi l p l i trong h u h t cỏc

KI L

cu c thanh tra, nh ki n th c v! kinh t , phỏp lu t, tõm lý tin h c, nh ng ki n th c
v! cỏc lnh v c ny, n u cỏn b thanh tra khụng cú s hi u bi t nh t ủ$nh thỡ qỳa
trỡnh thanh tra r t khú khn th m chớ nhi!u lỳc cũn gõy ra phi!n toỏi, lm gi m k t
qu giỏ tr$ thanh tra, nh ng ki n th c trờn b t bu c cỏn b thanh tra ph i n m b t
ủ"c trong cỏc cu c thanh tra v cng l c s' cho vi c v n d ng nghi p v trong
quỏ trỡnh thanh tra. Vỡ v y n i dung nõng cao trỡnh ủ nghi p v cho ủ i ng cỏn
b thanh tra bao g&m c hai ph n: Ki n th c c s' v ki n th c chuyờn mụn.
2- K!t h$p ch%t ch& gi a giỏm sỏt t xa v i thanh tra t i ch'.



THệ VIE
N ẹIE
N TệTRệẽC TUYE
N
Giỏm sỏt t xa cú u ủi m n i b t l: Ng&i t i ch, trong th%i gian ng n,
thanh tra Ngõn hng NN cú th ki m tra ủ"c t t c cỏc TCTD do mỡnh qu n lý,
ti t ki m ủ"c chi phớ v lao ủ ng, song nú cú m t nh"c ủi m, nờn ph i k t h"p

OBO
OKS
.CO
M

ch t ch gi a giỏm sỏt t xa v i thanh tra t i ch,, s ph i h"p ny cũn y u, m c
tiờu c a giỏm sỏt t xa l phõn tớch, tỡm ra v n ủ! ủ ch ủi m cho thanh tra t i
ch,. Tuy cú nờu v n ủ!, cú ch ủi m nhng h u nh cha ủ"c khai thỏc s#
d ng, m i d ng l i ' vi c cung c p s li u cho thanh tra t i ch,, ủỏnh giỏ ho t
ủ ng c a TCTD khi c n thi t ho c khi no ti n hnh thanh tra t i ch, m i s# d ng
ủ n, ch ủ phõn tớch n m tỡnh m thụi.

Giỏm sỏt t xa l ph i d a trờn k t qu phõn tớch m t cỏch sõu s c tỡnh hỡnh
ti chớnhc a TCTD thụng qua s li u c a bỏo cõn ủ i k toỏn v cỏc ch tiờu th ng
kờ hng thỏng do cỏc TCTD g#i ủ n theo quy ủ$nh trong thụng tin bỏo cỏo k toỏn
v th ng kờ c a NHNN, vi c phõn tớch hi n nay ủó lm nhng cha sõu, cũn h%i
h"t, khụng phỏt hi n ra nh ng mõu thu.n c b n trờn s li u h ch toỏn ủ t ủú
ủỏnh giỏ ủ"c nh ng v n ủ! chớnh trong ho t ủ ng c a cỏc TCTD, tớnh d bỏo
th p, tỏc ủ ng ch ủi m cho thanh tra t i ch, cũn ớt.Trỡnh ủ

cỏn b thanh tra v

thanh tra viờn trong thanh tra t i ch, v giỏm sỏt t xa cha ủỏp ng ủ"c yờu c u
kinh nghi m cũn ớt, nờn lm cha sõu trong ki m tra v phỏt hi n, ch t l"ng v
hi u qu th p, trong phõn tớch giỏm sỏt thiờn v! s# d ng ch tiờu th ng kờ l chớnh,
cỏc phng phỏp lụ gớch, suy di0n sõu v! nghi p v ủ tr' thnh d bỏo cũn ớt ủ"c

KI L

ủ! c p , nờn n i dung thụng tin cũn l p ủi l p l i, thi u tớnh thuy t ph c.
3- V n ủ( s) lý trong vi ph m c a TCTD.
Vi c t ch c theo dừi k t qu th c hi n ki n ngh$ c a thanh tra cha ủ"c
chỳ tr ng ủỳng m c, n u cỏc ủn v$ thanh tra lm t t vi c ti p thu v ch n ch nh
k$p th%i nh ng vi ph m theo ki n ngh$ c a thanh tra ủú, v a th hi n tớnh nghiờm
tỳc c a ủ i t"ng thanh tra, v a ch ng t( ủỳng ủ n c a cỏc k t lu n v ki n ngh$
c a thanh tra v ủ&ng th%i cng chớnh l cỏc y u t quy t ủ$nh ủ n hi u l c thanh
tra. V n ủ! ny c n ủ"c khai thỏc k$p th%i, nghiờm tỳc v ph i tr' thnh cỏc quy



THƯ VIỆ

N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
ch c a thanh tra Ngân hàng. Th%i gian qua m t s TCTD vi ph m v! gi i h n cho
vay, khơng ch p hành đúng quy đ$nh tín d ng, b o lãnh v n vay Ngân hàng, b o
lãnh m' L/C tr ch m… Kinh nghi m cho th y nh ng đơn v$ khi phát hi n vai

OBO
OKS
.CO
M

ph m đư"c s# lý k$p th%i nghiêm túc, mang tính giáo d c cao, n i b đồn k t,
khơng có đơn thư t cáo , n c danh hay vư"t c p, nh ng vi ph m thư%ng ít l p l i.
Vi c s# ph t khơng ph i là m c tiêu c a thanh tra ,nh t là đ i v i thanh tra
Ngân hàng v i m c tiêu là: Gi cho các TCTD n đ$nh b o v quy!n l"i cho ngư%i
g#i ti!n Ngân hàng. Song nh t thi t ph i có thái đ rõ ràng v i cái đúng cái sai. Đ i
v i cái sai ph i đư"c phát hi n, ngăn ch n và s# lý k$p th%i, có như v y các TCTD
m i tri n khai th c hi n vi c nghiêm túc các quy ch và d n đưa cơng tác v
qu n lý n! n p.

4- Ch n ch*nh vi c báo cáo và thơng tin báo c a các TCTD
g)i thanh tra NHNN.

Đi!u ki n đ th c hi n giám sát t xa t t là ph i có thơng tin đ u vào chính
xác k$p th%i, có như v y m i đánh giá đúng đ i tư"ng thanh tra. Vi c ch n ch nh
các TCTD trong vi c cung c p s li u và báo cáo v! thanh tra NHNN là h t s c
c n thi t, trư c h t thanh tra NHNN các c p m' các l p t p hu n nghi p v cho
nh ng cán b c a các TCTD đư"c phân cơng làm các báo cáo và s li u ph c v
cho cho cơng tác giám sát t xa c a thanh tra NHNN, s cán b này tuy đã đư"c

đào t o, nhưng khơng n đ$nh, m t s có s thun chuy n, s cán b m i b xung

KI L

khơng n m v ng đư"c. Đi đơi v i vi c t p hu n nghi p v thanh tra, NHNN ph i
m' s theo dõi vi c g#i báo cáo c a các TCTD đ đ ng viên k$p th%i nh ng TCTD
ch p hành t t c v! th%i gian và ch t lư"ng báo cáo, nh ng t ch c vi ph m ph i
đư"c nh c nh', n u vi ph m nhi!u l n ph i có hình th c x# lý thích đáng.
V i vai trò qu n lý NN, NHNN( thanh tra NHTW) c n có văn b n quy đ$nh
có tính ch t b t bu c các TCTD hàng năm ph i đư"c ki m tốn và coi đây là m t
trong nh ng tiêu chu n đ x p lo i các TCTD >Trong n!n kinh th$ trư%ng, ki m
tốn là m t cơng c qu n lý khơng th thi u đư"c. Ki m tốn khơng ch xác đ$nh



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
n" đúng đ n c a báo cáo tài chính, nó như m t h th ng phòng ng a c a thanh tra
NHNN, là căn c đ đưa ra quy t đ$nh đ u tư. Thơng qua ki m tốn có th kh2ng
đ$nh đư"c ho t đ ng c a ki m tốn n i b , hi u qu thanh tra t i ch, s t t hơn đ i

OBO
OKS
.CO
M

v i nh ng doanh nghi p y u kém d a trên nh ng s li u c a ki m tốn, thanh tra
NHNN s gi m b t đư"c th%i gian thanh tra .

K+T LU,N

Ngân hàng là m t s n ph m t t y u c a kinh t th$ trư%ng, nó xu t hi n r t
s m trong l$ch s# nhân lo i, tr i qua nhi!u giai đo n phát tri n, trong th%i kỳ trung
c đ i, hi n đ i trong cơ ch th$ trư%ng, các thành ph n kinh t phát tri n đa d ng,
phong phú và t do kinh doanh theo khn kh c a pháp lu t. Cơ ch th$ trư%ng có
nhi!u ưu đi m, song m t trái c a nó cũng r t nhi!u, b t kỳ m t NN cũng ph i có
các cơng c và ph i áp d ng nh ng bi n pháp thích h"p đ h n ch nh ng tiêu c c
do chính cơ ch th$ trư%ng ta ra.

M t trong nh ng cơng c thi t y u đó là thanh tra, lĩnh v c NH là lĩnh v c
h t s c nh y c m, nó ph n ánh và ph thu c r t l n vào năng xu t và hi u qu c a
các ho t đ ng kinh t , đ ng th%i chính nó l i là y u t tr c ti p tác đ ng vào tăng

KI L

trư'ng và n đ$nh kinh t . Thanh tra ln g n v i NN, là cơng c ph c v cho giai
c p th ng tr$, l$ch s# lồi ngư%i cũng đã ch ng minh: Đã có NN ph i có thanh tra,
cơng c ki m tra, ki m sốt ph c v ý đ& th ng tr$ c a NN đó, tuy nhiên tên g i và
t ch c có khác nhau, nhưng đ!u cơng c c a NN trong qu n lý kinh t và xã h i.
3 nư c ta thanh tra Ngân hàng là b máy thu c cơ c u c a NHTW, tr c
thu c th ng đ c NHNN, mơ hình này v a phù h"p v i thơng l qu c t , v a phù
h"p v i hồn c nh nư c ta.



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ

N
M c tiêu c a thanh tra Ngân hàng trong n!n kinh t th$ trư%ng là: Gi

n

đ$nh cho tồn h th ng Ngân hàng, b o v quy!n l"i c a ngư%i g#i ti!n, góp ph n
n đ$nh n!n tài chính ti!n t c a đ t nư c và gi v ng tính pháp lý trong ho t đ ng

OBO
OKS
.CO
M

Ngân hàng, khi đi!u ki n n!n kinh t đã chuy n sang n!n kinh t th$ trư%ng.
T khi tri n khai th c hi n các pháp l nh Ngân hàng và pháp l nh thanh tra
(t năm 1990 đ n nay) h th ng thanh tra NH ' nư c ta bư c vào m t th%i kỳ đ i
m i tồn di n t thanh tra chi nhánh NHNN t nh , thành ph đ n thanh tra Ngân
hàng NNTW, pháp l nh đã t o cơ s' pháp lý m i đ ti p t c q trình đ i m i cơng
tác thanh tra NHNN sâu r ng hơn.

Trong nh ng năm qua, thanh tra Ngân hàng đã d a vào hai phương th c ho t
đ ng: Giám sát t xa và thanh tra t i ch, có các b ph n đư"c phân cơng đ tri n
khai các phương th c đó. Thơng qua giám sát và thanh tra t i ch, đã giúp cho các
nhà làm cơng tác qu n lý vĩ mơ c a NHNN n m m t cách thư%ng xun tình hình
nh)m báo đ ng cho các nhà lãnh đ o các TCTD nh ng v n đ! c n thi t ho c ki n
ngh$ bi n pháp kh c ph c k$p th%i , ch cho thanh tra t i ch, nh ng v n đ! tr ng
tâm tr ng đi m.

Trong thanh tra t i ch,, d a trên các ch ng t và các căn c khác t đó phát
hi n nh ng hành vi, vi ph m pháp lu t, quy ch giúp các TCTD u n n n ngay

nh ng xai sót khơng l n, ki n ngh$ bi n pháp kh c ph c k$p th%i, nh ng vi ph m
l n, có bi n pháp c n thi t s# lý nh ng vi ph m nghiêm tr ng có liên quan kh2

KI L

năng r i ro và th t thốt v n l n c a các TCTD. V! cơng tác cán b , v i nh n th c
cán b là y u t quy t đ$nh trong m i ho t đ ng nh t là trong cơng tác thanh tra,
trong nh ng năm qua, v n đ! đào t o và b&i dư+ng trình đ , v n đ! giáo d c ph m
ch t đã đư"c cán b lãnh đ o NHNN r t quan tâm, các c p Ngân hàng đã tăng
cư%ng nh ng cán b có thâm niên cơng tác trong nghành, có trình đ chun mơn
và ph m ch t sang làm cơng tác thanh tra, vi c b trí cán b cũng mang tính đan
xen, k th a đ t o đi!u ki n b xung kinh nghi m và ki n th c cho nhau.



THệ VIE
N ẹIE
N TệTRệẽC TUYE
N
Nh ng cỏn b lm cụng tỏc thanh tra ủ!u ủ"c ph c p nh ng ki n th c c
b n v! cụng tỏc thanh tra, m t s ủ"c trang b$ ki n th c phỏp lu t, qu n lý NN,
ngo i ng vi tớnh ủ cú ủi!u ki n ti p thu ki n th c, k* thu t, cụng ngh m i, s#

OBO
OKS
.CO
M

d ng chỳng trong cụng tỏc ki m tra, thanh tra, quy!n l"i v ch ủ

cho cỏc cỏn b

lm cụng tỏc thanh tra c a ngnh Ngõn hng ủó ủc gi i quy t theo quy ủ$nh c a
NN. S ng trong ủi!u ki n cũn nhi!u thi u th n, nh t l thu nh p c a cỏn b NHNN
r t khiờm t n, vỡ v y vi c gi gỡn ph m ch t ủ khụng b$ xa ngó, b$ l"i d ng l v n
ủ! c n ph i th%ng xuyờn rốn luy n ủ u tranh v i b n thõn.

Trờn ủõy l nh ng thu n l"i r t c b n ủ h th ng thanh tra NHNN vn
lờn hon thnh t t nhi m v ủ"c giao, x ng ủỏng v i s tin c y c a ng , c a

KI L

NN v c a ngnh NH.



THÖ VIEÄ
N ÑIEÄ
N TÖÛTRÖÏC TUYEÁ
N
TÀI LI"U THAM KH O

- M t s v n ñ! nghi p v thanh tra năm 1995 c a thanh tra NHNN t p I.

OBO
OKS
.CO
M

- T p chí thông tin khoa h c Ngân hàng s chuyên ñ!.

- Nghi p v công tác thanh tra c a t ng cán b thanh tra NN- Xu t b n năm
1996.

- M t s v n ñ! v! nghi p v thanh tra t p I - Thanh tra NN năm 1995.

Nh ng gi-i pháp nh.m nâng cao hi u qu- giám sát t xa c a thanh tra Ngân
hàng nhà nư c v i các t ch/c tín d ng (TL; 3)
M CL C

L I NÓI Đ U

Ph n I: Thanh tra, giám sát t xa c a thanh tra Ngân hàng Nhà nư c v i các
t ch/c tín d ng

1- S hình thành và pháp tri n c a thanh tra Ngân hàng Nhà nư c
2- Nghi p v thanh tra, giám sát t xa
a- Khái ni m
b- N i dung

KI L

Ph n II: M t s0 v n ñ( cơ b-n v( thanh tra, giám sát t xa c a thanh tra Ngân
hàng Nhà nư c v i các t ch/c tín d ng 2 Vi t Nam
1- Th c tr ng công tác thanh tra, giám sát t xa các t ch c tín d ng hi n
nay

2- Thanh tra Ngân hàng Nhà nư c, nh ng thay ñ i và b t c p t pháp l nh
ñ n lu t Ngân hàng

a- Nh ng thay ñ i cơ b n
b- Nh ng b t c p



THÖ VIEÄ
N ÑIEÄ
N TÖÛTRÖÏC TUYEÁ
N
Ph n III: M t s0 gi-i pháp nâng cao hi u qu- thanh tra, giám sát t xa c
thanh tra Ngân hàng Nhà nư c v i các t ch/c tín d ng
1- Đào t o b&i dư+ng cán b

OBO
OKS
.CO
M

2- K t h"p ch t ch gi a giám sát t xa v i thanh tra t i ch,
3- V n ñ! s# lý sai ph m c a các t ch c tín d ng
K+T LU,N

KI L

4- Ch n ch nh ch ñ thông tin báo cáo c a các t ch c tín d ng