HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
KHOA KINH TẾ & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
KHÓA LuẬN TỐT NGHIỆP
ỨNG XỬ VỚI DỊCH BỆNH TRONG CHĂN NUÔI LỢN THỊT CỦA CÁC HỘ NÔNG DÂN TRÊN ĐỊA BÀN XÃ TÂN LẬP
HUYỆN LẠC SƠN TỈNH HÒA BÌNH
Chuyên ngành đào tạo : Phát triển nông thôn
Lớp
: K59 – PTNTE
Giáo viên hướng dẫn
: Th.s Giang Hương
HÀ NỘI - 2018
1
NỘI DUNG BÁO CÁO
PHẦN I: MỞ ĐẦU
PHẦN II: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
PHẦN III: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
PHẦN VI: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
2
PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1.1 TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Việt Nam là một nước nông nghiệp, với khoảng 65,49% dân số sống ở khu vực nông thôn và chủ yếu là sản xuất nông nghiệp.
Tân Lập là một xã thuần nông chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, các hộ trong xã hầu như 98% là đều chăn nuôi lợn, Trong chăn nuôi lợn luôn
phải đối mặt với các rủi ro về dịch bệnh như: Lở mồm long móng, tai xanh, Tụ huyết trùng… Đây cũng là trong những khó khăn trong chăn
nuôi lợn là dịch bệnh xảy làm năng suất chăn nuôi không ổn định và làm ảnh hưởng tới kinh tế của các hộ chăn nuôi
Để nâng cao khả năng ứng xử với dịch bệnh của hộ trong chăn nuôi lợn thịt. Và nâng cao năng suất và hiệu quả và đem lại thu nhập cao cho
hộ chăn nuôi.
“Ứng xử với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ nông dân trên địa bàn xã Tân Lập, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình’’
3
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về dịch bệnh và ứng xử của hộ nông dân với
dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt.
Trên cơ sở đánh giá thực trạng dịch bệnh và
ứng xử của hộ nông dân trong chăn nuôi lợn
Đánh giá thực trạng dịch bệnh và ứng xử của hộ nông dân với dịch bệnh trong chăn nuôi
lợn thịt trên địa bàn xã Tân Lập.
thịt trên địa bàn xã Tân Lập huyện Lạc Sơn
tỉnh Hòa Bình. Từ đó đề xuất các giải pháp
nhằm nâng cao khả năng ứng xử của hộ
nông dân với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn
thịt tại địa phương.
Phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới ứng xử của hộ nông dân đối với dịch bệnh trong chăn
nuôi lợn thịt trên địa bàn xã Tân Lập.
Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao khả năng ứng xử của hộ nông dân đối với dịch bệnh
trong chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn xã Tân Lập trong thời gian tới
4
1.3 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đối tượng
- Khách thể nghiên cứu:
Phạm vi
-
đến chăn nuôi lợn thịt, và ứng xử của hộ chăn nuôi lợn thịt với
+ Các hoạt động trong chăn nuôi lợn thịt.
dịch bệnh trên đia bàn xã Tân Lập, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa
+ Ứng xử với dịch bệnh đối với chăn nuôi lợn thịt của
các hộ nông dân.
- Chủ thể nghiên cứu:
+ Các hộ nông dân chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn xã tân
lập.
Nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu các nội dung liên quan
Bình.
-
Không gian: Trên Địa bàn xã Tân Lập, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa
Bình
-
Thời gian: số liệu thứ cấp được thu thập từ năm 2014 đến năm
2016
5
PHẦN II: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
CƠ SỞ LÝ LUẬN
Một số khái niệm liên quan về ứng xử với dich bệnh
trong chăn nuôi lợn thịt.
Các dịch bệnh thường gặp trong chăn nuôi lợn thịt
Các biện pháp giảm thiểu dịch bệnh trong chăn nuôi
Nội dung nghiên cứu ứng xử của hộ nông dân với dịch
bệnh trong chăn nuôi lợn thịt
Các yếu tố ảnh hưởng đến ứng xử của hộ nông dân trong
chăn nuôi lợn
CƠ SỞ THỰC TIỄN
Tình hình chăn nuôi lợn ở việt nam
Tình hình dịch bệnh trong chăn nuôi trên cả nước
Các chủ chương, chính sách của nhà nước
Các nghiên cứu liên quan
PHẦN III: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Xã Tân Lập nằm ở phía Tây Bắc của huyện Lạc Sơn cách
trung tâm huyện 14 Km.
- Phía Đông giáp với xã Văn Nghĩa.
- Phía Tây giáp với xã Miền Đồi.
- Phía Nam giáp với xã Nhân Nghĩa.
- Phía Bắc giáp với xã Tuân Đạo.
- Năm 2017, xã có tổng diện tích đất 1487.75ha, với mật
độ dân số là 8015 người.
-
Nhiệt độ TB 22,5-23°C, lượng mưa 1.250-
1300mm/năm, độ ẩm 84%.
7
PHẦN III: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp thu thập số liệu
Phương pháp chọn điểm nghiên cứu
Thứ cấp: tài liệu, báo cáo, sách...
Sơ cấp: điều tra 40 hộ và phỏng vấn cán
Chọn điểm: Điều tra 40 hộ thuộc 4 xóm
bộ địa phương.
tại xã Tân Lập: Sào,Trại, Kỵ, Lâu.
PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp phân tích thông tin
PP thống kê mô tả
Phương pháp so sánh
PP phân tổ thống kê
Phương pháp xử lý thông tin
Nhập và xử lý số liệu bằng phần mềm
Excel.
8
PHẦN III: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Hệ thống các chỉ tiêu
- Chỉ tiêu thể hiện tình hình chăn nuôi lợn thịt
- Chỉ tiêu thể hiện tình hình dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt
- Chỉ tiêu thể hiện thiệt hại do dịch bệnh
- Chỉ tiêu thể hiện ứng xử với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ nông dân
PHẦN IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
4.2 lợn thịt và ứng xử của hộ với dịch bệnh trong chăn nuôi
4.1Thực trạng chăn nuôi
4.1
lợn thịt tại xã Tân Lập, Huyện Lạc Sơn, Tỉnh Hòa Bình
Các yếu tố ảnh hưởng tới nhận thức và ứng xử của hộ chăn nuôi về dịch bệnh
4.2
trong chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn xã Tân Lập
Giải pháp nâng cao nhận thức và ứng xử của hộ chăn nuôi đối với dịch bệnh
4.3
trong chăn nuôi lợn thịt
10
4.1 Thực trạng chăn nuôi lợn thịt và ứng xử của hộ với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt tại xã Tân Lập, Huyện L ạc Sơn,
Tỉnh Hòa Bình
4.1.1 Tình hình chăn nuôi lợn trên địa bàn xã Tân Lập
Bảng 4.1: Tình hình chăn nuôi trên địa bàn xã Tân Lập qua 3 năm (2014-2016)
(Nguồn: Ban thú y xã, 2018)
4.1 Thực trạng chăn nuôi lợn thịt và ứng xử của hộ với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt tại xã Tân Lập, Huyện L ạc Sơn, T ỉnh
Hòa Bình
4.1.1 Tình hình chăn nuôi lợn trên địa bàn xã Tân Lập
Bảng 4.2: Tình hình chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn xã Tân Lập qua 3 năm
(2015-2017)
Năm
So sánh (%)
Chỉ tiêu
2015
2016
2017
16/15
17/16
BQ
Tổng đàn lợn
2800
3000
2400
107,14
80
93,57
Lợn nái
1200
1450
1100
120,83
75,86
98,35
Lợn thịt
1600
1550
1300
103,22
83,87
93,54
(Nguồn: Ban thú y xã, 2018)
12
4.1 Thực trạng chăn nuôi lợn thịt và ứng xử của hộ với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt tại xã Tân Lập, Huyện Lạc Sơn, Tỉnh Hòa
Bình
4.1.2 Đặc điểm các hộ điều tra
Bảng 4.3. Thông tin chung chủ hộ chăn nuôi lợn thịt được điều tra
Quy mô
Chỉ tiêu
ĐVT
Tính chung
QMN
QMV
QML
1. Số hộ điều tra
Hộ
14
15
11
40
2. Đặc điểm chủ hộ
Tuổi
Năm
39,28
35,66
35,63
36,92
Giới tính
- Nam
%
57,14
73,33
81,81
70,00
- Nữ
%
42,85
26,66
18,18
30,00
Trình độ
- Tiểu hoc
Người
2
1
0
3
- THCS
Người
7
6
5
18
- THPT
Người
5
8
6
19
3. Tỉ lệ tham gia tập huấn
%
35,71
26,66
45,45
35,00
4. Số nhân khẩu BQ/ hộ
Người
3,92
4,26
4,54
4,22
5. Số lao động BQ tham gia chăn nuôi lợn thịt
Người
1,21
1,46
1,22
1,32
(Nguồn: Số liệu điều tra, 2018)
4.1 Thực trạng chăn nuôi lợn thịt và ứng xử của hộ với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt tại xã Tân Lập, Huyện Lạc Sơn, Tỉnh Hòa
Bình
4.1.3 Tình hình dịch bệnh và công tác phòng chống dịch trong chăn nuôi lợn thịt
Tình hình dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt
Tỉ lệ (%)
25
22.5
20
15
12.5
10
5
0
2.5
Bệnh tụ huyết trùng
Bệnh tiêu chảy
Bệnh viêm màng phổi
Biểu đồ 4.1: Các loại bệnh thường gặp trong chăn nuôi lợn thịt
14
4.1 Thực trạng chăn nuôi lợn thịt và ứng xử của hộ với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt tại xã Tân Lập, Huyện Lạc Sơn, Tỉnh Hòa
Bình
4.1.4 Nhận thức của hộ với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt
6.45
6.25
8.33
10.53
(%) ý kiến
16.13
15.63
16.67
15.79
15.79
19.44
Bệnh ecoli
Bệnh tụ huyết trùng
Bệnh tiêu chảy
Bệnh viêm màng phổi
25.81
25
25
19.35
18.75
0
32.26
0
34.78
30.56
10
20
30
40
57.89
50
60
70
Biểu đồ 4.2. Đánh giá của hộ chăn nuôi lợn thịt về dịch bệnh của lợn theo mùa
15
4.1.5 Thưc trạng ứng xử với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ được điều tra
4.1.5.1 Ứng xử của hộ nông dân trong phòng bệnh trong chăn nuôi lợn thit
Bảng 4.4. Các loại thuốc phòng bệnh thường dùng trong chăn nuôi lơn thịt
(Đvt:%)
Loại bệnh
QMN
QMV
QML
Bệnh tai xanh
7,14
46,66
72,72
Bệnh tụ huyết trùng
28,57
53,33
63,63
Bệnh tiêu chảy
35,71
66,66
81,81
Bệnh viêm màng phổi
14,28
33,33
54,54
Bệnh phó thương hàn
21,42
2666
36,63
(Nguồn: Số liệu điều tra, 2018)
4.1.5 Thưc trạng ứng xử với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ được điều tra
4.1.5.1 Ứng xử của hộ nông dân trong phòng bệnh trong chăn nuôi lợn thit
Bảng 4.5. Tình hình vệ sinh chuồng trại trong chăn nuôi lợn thịt
(Đvt:%)
QUY MÔ
Diễn giải
QMN
QMV
QML
- Tiêu trùng khử độc
Hàng ngày
7,14
0
9,09
Hàng tuần
35,71
33,33
36,36
Hai tuần một lần
28,57
46,66
45,45
Hàng tháng
1428
13,33
9,09
- Sau khi bán lợn
1428
6,66
0
- Vệ sinh chuồng trại
Hàng ngày
57,14
66,66
81,81
2-3 ngày
4285
33,33
13,33
(Nguồn: Số liệu điều tra, 2018)
4.1.5 Thưc trạng ứng xử với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ được điều tra
4.1.5.2 Ứng xử của hộ khi xảy ra dịch tại địa phương trong chăn nuôi lợn thịt
Bảng 4.6. Ứng xử của hộ khi có dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt tại địa phương
(Đvt:%)
QMN
QMV
QML
(N=14)
(N=15)
(N=11)
Bán lợn ngay
42,85
6,66
9,09
Tăng cường Phun thuốc
21,42
20,00
27,27
Tăng cường vệ sinh
28,57
33,33
1818
Không cho người lạ vào thăm
0
13,33
9,09
Sử dụng thuốc kháng sinh
7,14
26,66
36,36
Lựa chọn ứng xử
(Nguồn: Số liệu điều tra, 2018)
Các hộ chăn nuôi trên địa bàn đều có ý thức phòng bệnh khi dịch bệnh tại đia phương.
Các hộ chăn nuôi có ứng xử là bán lợn ngay chiếm tỉ lệ cao nhất so với các quy mô còn lại
18
4.1.5 Thưc trạng ứng xử với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ được điều tra
4.1.5.3 Ứng xử của hộ chăn nuôi lợn thịt khi lợn bị bệnh
(Đvt:%)
Bảng 4.7. Ứng xử của hộ chăn nuôi lợn thịt khi lợn bị bệnh
QMN
QMV
QML
(N=14)
(N=15)
(N=11)
Bán ngay
28,57
26,66
1818
Tăng cường phun thuốc khử trùng
21,42
33,33
27,27
Cho uống thuốc bổ , điện giải
14,28
13,33
0
Gọi thú y viên
35,71
26,66
54,54
Loại ứng xử
(Nguồn: Số liệu điều tra , 2018)
Các hộ có tỉ lệ khá cao trong việc lợn bị bệnh gọi thú y viên.
Việc bán lợn khi lợn bị bệnh sảy ra tất cả các quy mô, nhưng quy mô vừa chiếm tỉ lệ cao nhất.
19
4.1.5 Thưc trạng ứng xử với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ được điều tra
4.2.5.4 Ứng xử của hộ chăn nuôi lợn thịt khi lợn bị chết
(Đvt:%)
Bảng 4.8. Ứng xử của hộ chăn nuôi lợn thịt khi lợn bị bệnh chết
Loại ứng xử
QMN
QMV
QML
Mổ thị tiêu dùng trong hộ
21,42
13,33
9,09
Vứt đi
28,57
20
18,18
Tiêu hủy
14,28
40
45,45
Bán giá rẻ
35,71
33,33
27,27
(Nguồn: Số liệu điều tra, 2018)
Nhìn chung các hộ chăn nuôi ở 3 quy mô đều có ý thức trong việc xử lí số con lợn bị bệnh chết.
Tuy nhiên có một số hộ ở quy mô nhỏ vứt là chiếm tỉ lệ cao nhất.
20
4.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới nhận thức và ứng xử của hộ với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn xã
Tân Lập
Vốn đầu tư trong chăn nuôi
Bảng 4.9. Ứng xử với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt của hộ có mức vốn đầu tư khác nhau
(Đvt: %)
Vốn đầu tư
Vốn đầu tư
( dưới 20 triệu đồng)
(trên 20 triệu đồng)
(N=21)
(N= 19)
I. Khi có dịch bệnh tại địa phương
Bán ngay
3333
5,26
Tăng cường phòng bệnh
66,66
94,73
II. Khi lợn bị bệnh
Bán ngay
38,09
21,05
Chữa trị
61,90
78,94
III. Khi lợn bị chết
Mổ tiêu dùng trong hộ
23,80
15,78
vứt đi
38,09
31,57
Chôn
9,52
36,84
Bán với giá rẻ
19,04
15,78
Loại ứng xử
(Nguồn: số liệu điều tra,2018)
21
4.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới nhận thức và ứng xử của hộ với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn xã
Tân Lập
Trình độ học vấn của hộ
Bảng 4.10. Ứng xử với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ trình độ học vấn trên địa bàn xã Tân Lập
(Đvt:%)
Trình độ
Loại ứng xử
TH – THCS
THPT
(N=21 )
(N=19)
28.57
15.78
71.28
78.94
30.09
21.05
61.90
78.94
23.80
5.26
2. Vứt
28.57
15.78
3. Chôn
28.80
36.84
28.80
42.10
I. Khi có dịch bệnh tại địa phương
1. Bán ngay
2. Tăng cường phòng bệnh
II. Khi lợn bị bệnh
1. Bán ngay
2. Chữa trị
III. Khi lợn bị chết
1. Mổ tiêu dùng trong hộ
4. Bán với giá rẻ
(Nguồn: số liệu điều tra,2018)
22
4.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới nhận thức và ứng xử của hộ với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn xã
Tân Lập
Kỹ thuật chăn nuôi lợn
- Hộ không tham gia tập huấn thường tự phòng
và chữa bệnh cho lợn theo kinh nghiệm.
- Hộ tham gia tập huấn sẽ có được tiếp cận
những thông tin, biện pháp phòng chống dịch bệnh,
tiêm phòng đúng cách, các thức ăn thích hợp cho từng
giống lợn.
Biểu đồ 4.3: Tỷ lệ hộ tham gia tập huấn kỹ thuật chăn nuôi.
23
4.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới nhận thức và ứng xử của hộ về dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn xã
Tân Lập
Quy mô chăn nuôi
- Các hộ chăn nuôi mua giống lợn quan tâm tới chất
lượng và tình trạng sức khỏe của lợn khi mua từ người bán.
- Hộ mua giống thường dựa theo kinh nghiệm, quan
sát bề ngoài để đánh giá chất lượng giống lợn.
- Chính vì vậy ảnh hưởng do nguồn giống không đảm
bảo năng suất thấp
Biểu đồ 4.4: Tỉ lệ con giống ở địa phương
24
4.3 Giải pháp nâng cao nhận thức và ứng xử của hộ chăn nuôi đối với dịch bệnh trong chăn nuôi lợn thịt
Một số giải pháp
Giải pháp về vốn
Giải pháp về giống
- Các hộ chăn nuôi còn có tâm lí ngại vay.
- Thủ tục vay vốn phức tạp còn gặp nhiều khó khăn.
- Mua những con giống chất lượng, có nguồn gốc rõ
- Nhà nước cần có những chính sách hỗ trợ đối với các
ràng, và mua từ các cơ sở uy tín từ các trại giống,
hộ chăn nuôi về vay vốn tín dụng để phục vụ cho chăn
được chứng nhận an toàn dịch bệnh.
nuôi.
25