Tiểu luận văn hóa giao tiếp kinh doanh của canada

LỜI MỞ ĐẦU

Giao tiếp đóng một vai tró đặc biệt quan trọng trong đời sống con người. Trong
cuộc sống xã hội, giao tiếp chính là cầu nối tình cảm giữa mọi người, trong hoạt
động kinh doanh giao tiếp tốt sẽ đem lại cho doanh nghiệp những mối quan hệ
làm ăn tốt đẹp hơn. Giao tiếp trong kinh doanh đã khẳng định vai trò số một,
không chỉ đơn thuần là lời nói, giao tiếp còn bao gồm những khía cạnh từ ngoại
hình, phong thái đến cách ứng xử trong các tình huống với những đối tượng
khác nhau. Đặc biệt trong thời buổi mở rộng thị trường hiện nay, việc có quan
hệ hợp tác làm ăn với các nước trên thế giới là việc không thể thiếu đối với các
doanh nghiệp. Tuy nhiên, để có thể đạt được thành công thì doanh nghiệp cần
phải nắm được những đặc trưng cụ thể, đặc biệt trong văn hóa giao tiếp của đất
nước bạn để biết cách giao tiếp, ứng xử phù hợp, không mắc phải những sai lỗi
không đáng có do không hiểu biết. Vì thế việc tìm hiểu về văn hóa giao tiếp và
đặc biệt là văn hóa giao tiếp trong kinh doanh là phần không thể thiếu khi tham
gia các hoạt động kinh doanh quốc tế.
Bài thuyết trình của nhóm sẽ đề cập đến văn hóa giao tiếp trong kinh doanh ở
đất nước Canada.


1. Tổng quan về đất nước Canada
A. Khái quát
Canada có diện tích lớn thứ hai trên thế giới (sau Liên bang Nga), nằm ở lục địa
Bắc Mỹ, phía Nam giáp Hoa Kỳ, phía Bắc giáp Alaska (Hoa Kỳ) và Bắc Cực,
phía Đông giáp Đại tây Dương, phía Tây giáp Thái Bình Dương. Canada có khí
hậu ôn đới, chia thành hai mùa chính: mùa đông kéo dài, tuyết băng phủ kín;
mùa hè mát, ấm.
Thủ đô: Ottawa
Dân số: 33,786,000
Diện tích: 10 triệu km vuông.
Thủ tướng: Thủ tướng Canada hiện nay là ông Stephen Harper.

Chữ Canada có nguồn gốc từ chữ kanata trong ngôn ngữ của thổ dân HuronIroquois, có nghĩa là "ngôi làng", ám chỉ đến Stadacona, một địa điểm hiện tại
nằm trong phạm vi thành phố Québec. Ngày xưa, nước này thường được gọi là
Dominion of Canada (nước tự trị Canada), nhưng hiện nay trên tất cả các văn
kiện chính thức chỉ có tên Canada là được dùng mà thôi.
Canada được biết đến như một đất nước thân thiện, chất lương đào tạo cao và
vô cùng thú vị. Canada còn là đất nước đứng thứ ba trong danh sách những đất
nước dễ sống và chất lượng cuộc sống cao nhất.
Quốc kỳ


B. Văn hóa và tính cách đặc trưng của con người Canada
 Văn hóa
Canada là một nước đa văn hóa. Nhất là ở các thành phố lớn như Toronto,
Montréal, Vancouver, sự đa dạng của các dân tộc trên thế giới càng rõ rệt hơn.
Thêm vào đó, nghệ thuật đương đại rất phát triển. Có hàng ngàn công trình kiến
trúc, phòng tranh, bảo tàng và học viện nghệ thuật trên khắp đất nước. Canada
còn là một trong các nước có nền điện ảnh và âm nhạc lớn nhất thế giới.
Canada được hình thành với sự giao thoa về văn hóa giữa người bản địa và hai
đất nước châu Âu là Pháp và Anh. Nền văn hóa càng trở nên phong phú thêm
bởi làn sóng nhập cư của những người nhập cư từ khắp mọi nơi trên thế giới với
mục đích tìm kiếm cuộc sống tốt đẹp hơn.
Các chủng tộc và văn hóa ở Canada trở nên đa dạng một cách nhanh chóng,
nhất trong khoảng 40 năm trở lại đây. Năm 1971, Canada là nước đầu tiên trên
thế giới có chính sách đa văn hóa.
Canada công nhận và đánh giá cao sự đa dạng về chủng tộc trong xã hội: có hơn
200 dân tộc cùng chung sống tại Canada; hơn 40 nền văn hóa được đại diện
trong nền báo chí các dân tộc thiểu số của Canada; dân nhập cư hiện nay chiếm
hơn 50% sự phát triển dân số Canada.
Luật đa văn hóa Canada ủng hộ sự hòa nhập đầy đủ và công bằng của người dân
thuộc mọi nguồn gốc vào xã hội Canada cũng như sự giao thoa giữa các cá nhân

và cộng đồng khác nguồn gốc.
Thông qua vấn đề đa văn hóa, Canada đã công nhận tiềm năng của mọi công
dân Canada, khuyến khích họ hòa nhập vào xã hội cũng như chủ động đóng góp
vào các hoạt động văn hóa xã hội, kinh tế chính trị tại địa phương.
Canada là thành viên của cả Khối Thịnh vượng chung Anh (The Commonwealth
of Nations) lẫn khối Cộng đồng Pháp ngữ (La Francophonie), và nhiều tổ chức
quốc tế khác.
Canada hai lần tổ chức Đại hội Triển lãm Quốc tế: tại Montréal (Expos '67) và
tại Vancouver (Expos '86); ba lần đăng cai Thế Vận Hội: tại Montréal (Thế vận
hội Mùa hè 1976), tại Calgary (Thế vận hội Mùa đông 1988) và tại Vancouver.


 Phong tục tập quán
Hầu hết người dân Canada rất tự hào về di sản văn hóa của họ. Nhóm dân tộc
thiểu số và người nhập cư được khuyến khích để duy trì nền văn hóa riêng biệt
của họ. Đại Tây Dương Canada được coi là bảo thủ và truyền thống. Về phía
tây, người dân của Ontario được coi là khá dè dặtvà hình thức, trong khi những
người ở các tỉnh phương Tây được cho là cởi mở và thân thiện hơn. Cuộc sống
trong các khu vực đô thị lớn là tốc độ nhanh, trong khi tốc độ của cuộc sống
trong phần còn lại của Canada là thoải mái hơn. Canada rất tự hào về quốc tịch
củahọ.
Mặc dù có mối quan hệ chặt chẽ và nhiều điểm tương đồng giữa các quốc gia
của họ và Hoa Kỳ, Canada nhấn mạnh rằng họ không phải chỉ có loại người
sinh sống ở Canada. Người Canada cũng cảm thấy họ là khoan dung hơn,cộng
đồng theo định hướng, và lịch sự.
Nói chung, người Canada ngưỡng mộ những người được giáo dục, có kỹ năng,
khiêm tốn, và lịch sự. Trong mối quan hệ với phần còn lại của thế giới, người
Canada xem mình là gắn liền với chủ nghĩa nhân đạo và công bằng.
 Phong cách ứng xử
Mặc dù người dân Canada rất cởi mở và thân thiện nhưng cũng tương đối khắt

khe trong việc bày tỏ cảm xúc tại nơi công cộng.Ví dụ: . Việc la hét, nói cười
lớn tiếng nơi công công là không được chấp nhận, trừ trường hợp một người
đang bị đau hoặc đang say.
Người Canada cũng rất ngại va chạm và thường tránh sự xung đột, mâu thuẫn.
Ví dụ trường hợp có dấu hiệu tội phạm, họ thường gọi cảnh sát chứ không trực
tiếp can thiệp.
Người Canada lại không quá xem trọng lịch sự hay khách sáo trong giao tiếp.
Họ thường rất thẳng thằn bảy tỏ thái độ của mình nhưng luôn đảm bảo sự tôn
trọng đối với người khác. Họ không giả bộ hay cố giữ thể diện với người mà họ
không có thiện cảm hoặc không còn điều kiện tiếp chuyện, nhất là với những
người không thân quen. Riêng đối với Quebec hoặc những vùng có nhiều dân
nhập cư thì việc bày tỏ cảm xúc lại hoàn toàn tự do.
Thường khi gặp lần đầu người dân Canada sẽ nói về công việc, vì đối với họ,
nghề nghiệp, việc làm rất quan trọng. Đó vừa là vị trí xã hội, vừa giúp để phân
định mỗi người trong các mối quan hệ. Một chủ đề khác cũng thường được


được trao đổi đó là việc học vấn hay những chương trình đào tạo bạn biết hay
đã từng tham gia.
 Sự tự tôn
Cũng như nhiều nơi khác trên thế giới, người Canada rất tự hào về quốc gia, dân
tộc, tôn giáo, ngôn ngữ và những truyền thống văn hóa cùa mình, do vậy sẽ là
sự xúc phạm nếu ai đó không công nhận những điều này.
Chuẩn xác về chính trị” là nguyên tắc hàng đầu trong tiếp xúc và nói chuyện với
người Canada. Tuyệt đối không được có bất cứ lời gì ẩn ý thóa mạ về văn hóa,
sắctộc, tôn giáo, chính trị hay thậm chí về giới tính.
 Sự tinh tế
Đối với người dân Canada, nghi thức xã giao bắt nguồn từ những cảm nhận
vềquan điểm và cảm xúc của người khác , bằng cách biết lắng nghe, điều chỉnh
cách giao tiếp, ứng xử để dung hòa được với người khác, luôn làm cho người

khác cảm thấy sự quan trọng của họ.
Nhận biết được lúc nào nên nói, lúc nào không.Chú ý một cách tỉ mỉ để tránh
trường hợp gây ra sự xúc phạm dù là vô ý hay gây phiền hà cho người khác.
 Tuổi tác
Tuổi thọ trung bình của phụ nữ là 83,1 tuổi, so với 78,5 tuổi của nam giới.
Thông thường hỏi tuổi một ai đó dù là người nam hay nữ đều bị xem là bất lịch
sự, ngoại trừ những người dưới độ tuổi 30 thì việc hỏi tuổi sẽ dễ được chấp
nhận hơn.
Khi muốn hỏi về trọng lượng, nên hỏi những người trông rắn rỏi, hoặc hỏi với
mục đích để khen, thông thường hỏi điều này đối với người nam sẽ dễ được
chấp nhận.
Khen một ai đó về việc giảm cân sẽ được hoan nghênh, nhưng khen không khéo
léo về việc giảm cân do bệnh tật sẽ trở thành một lỗi giao tiếp.
 Văn hóa chỗ ngồi
Trong hầu hết các trường hợp, việc nhường ghế cho người khuyết tật, người già
và phụ nữ mang thai luôn được đánh giá cao. Ngoài ra nam giới có thể nhường
ghế cho vợ, bạn của vợ, người quen là phái nữ lớn tuổi, hay cho đồng nghiệp


nữ, tuy nhiên nhường ghế cho một phụ nữ không quen biết có thể bị xem là nịnh
đầm.
 Phép tắc trong ăn uống
Ăn trước khi những người khác vào bàn sẽ bị coi là bất lịch sự, tương tự như
việc ăn một mình mà không mời ai. Thông thường người ta sẽ đợi chủ tiệc hay
khách danh dự có lời phát biểu hay mời nhập tiệc trước khi bắt đầu ăn. Đặc biệt
một điều nên lưu ý là trong bữa ăn mang tính chất trang trọng nên tránh việc
chống khuỷu tay lên bàn khi ăn.
Đối với việc chúc rượu trong bữa ăn cũng có những điểm nên lưu ý. Khi cụng ly
chúc mừng chỉ cần nói “chúc mừng” hay “chúc ngon miệng”. Tuy nhiên ngày
nay việc chúc rượu theo cách trang trọng thường chỉ áp dụng trong những dịp lễ

như lễ cưới, kỷ niệm,... Đặc biệt người Canada chỉ chúc rượu trang trọng một
lần trong suốt buổi tiệc. Còn lại thông thường việc chúc rượu mà không cụng ly
ngày càng phổ biến hơn để không bị xem là quá khách sáo.
Nếu một người muốn chúc rượu nhiều lần thì các lần chúc phải khác nhau. Ví
dụ lần một chúc mừng công việc mới, lần hai chúc mừng thi đậu thì lần hai sẽ
phải đơn giản hơn để không lấn lướt lần đầu, và tương tư cho những lần chúc
sau đó.
Để một tay hay chống khuỷu lên bàn ăn là không phù hợp trong môi trường
trang trọng.
 Giao tiếp với người phục vụ
Việc gây sự chú ý cho những người đang bận việc như người bán hàng hay
người phục vụ bằng các cử chỉ vẫy tay gọi đến hay gọi lớn để yêu cầu trợ giúp
là bất lịch sự, đặc biệt là cử chỉ búng tay. Thay vào đó có thể đến chỗ họ và nói
“xin phép…” Trong trường hợp họ thấy bạn và dạm bước đến thì việc “vẫy tay”
có thể được chấp nhận. Cần tránh thái độ hách dịch, bất lịch sự khi nói chuyện
với người phục vụ và nên sử dụng những từ như “vui lòng”, “cảm ơn”.
Đặc biệt đối với nhà hàng, khi có yêu cầu gì thường người ta có thể ra hiệu nhẹ
cho người phục vụ như gật đầu là họ đã chú ý, trường hợp nhà hàng đông khách
hay người phục vụ không chú ý bạn hãy nói “xin thứ lổi,…” ngoài ra bạn có thể
dùng ngón tay trỏ với lòng bàn tay hướng về phía người phục vụ, cằm nâng lên
hoặc nhướng mày. Việc đưa tiền thưởng cho người phục vụ khi họ mang thức ăn


đến tận bàn là điều nên làm, trừ trường hợp thức ăn tệ hoặc bạn không hài lòng
về bữa ăn.

2. Văn hóa giao tiếp trong kinh doanh ở Canada
 Chào hỏi, làm quen
Trong văn hoá kinh doanh của Canada, bắt tay được sử dụng khi chào hỏi hay
giới thiệu. Khi tiếp xúc với người Canada, cần phải tỏ ra rất cởi mở và thân

thiện. Khi nói chuyện nên nhìn thẳng một cách tự nhiên vào đối phương để thể
hiện thái độ chân thành, tôn trọng và sự quan tâm tới điều họ nói. Người Canada
không ưa sự phô trương. Họ luôn tỏ ra khéo léo trong giao tiếp. Vì thế ở nơi
đông người, họ thường biết cách kìm nén thái độ tranh cãi hay giận dữ. Không
được chỉ tay vào một người nào đó, cử chỉ này bị coi là thiếu sự tôn trọng họ.
Người Canada cũng có cử chỉ rất lịch thiệp là giữ cửa cho người vào sau.
Khi chào hỏi, làm quen với người Canada, đối tác nước ngoài cần hết sức lưu ý
rằng Canada là đất nước ở Bắc Mỹ nhưng có hai khu vực ngôn ngữ là tiếng Anh
và tiếng Pháp, tuy ở bên cạnh nước Mỹ nhưng người Canada lại gắn bó với
nước Anh nhiều hơn. Người Canada rất lịch thiệp và nhẹ nhàng trong giao tiếp.
Câu "xin lỗi" có vẻ như được sử dụng ở Canada thường xuyên hơn cả những nơi
khác. Người Canada có thể nhanh chóng chuyển sang gọi bạn bằng tên gọi chứ
không bằng tên họ của bạn, nhưng điều đó không có nghĩa là xuồng xã hay thân
thiết, mà chỉ báo hiệu mối quan hệ đã bớt chính thức, đã tăng phần cởi mở.
 Bắt tay
Bắt đầu của sự giao tiếp là cái bắt tay, thông thường nhiều người sẽ bắt tay rất
chặt. Họ cảm thấy không thoải mái hoặc không đánh giá cao những người
không siết tay một cách mạnh mẽ. Giữa những người ở vùng Quebec và các khu
vực khác nói tiếng Pháp tại Canada, việc bắt tay trong môi trường bình thường
lại có vẻ không thân thiện. Đối với gia đình hay bạn bè, đồng nghiệp trong cơ
quan thì việc chào phổ biến nhất là ôm nhẹ nhàng và hôn lên má, điều này được
áp dụng giữa nam và nữ và giữa hai phụ nữ với nhau, nhưng lại không phải là
cách chào hỏi thông thường giữa nam giới.


 Danh thiếp
Canada có 2 ngôn ngữ chính thống, đó là tiếng Anh và tiếng Pháp, các cơ quan
Chính phủ liên bang làm việc với cả 2 ngôn ngữ này. Rất nhiều các tổ chức
Canađa đòi hỏi các tài liệu cần phải có cả tiếng Anh và tiếng Pháp. Chính vì vậy
tốt hơn cả là trong danh thiếp của bạn phải in cả bằng tiếng Anh và tiếng Pháp.

 Giao tiếp bằng lời nói
 Ngôn ngữ
Hai ngôn ngữ chính thức của Liên bang Canada là tiếng Anh và tiếng Pháp. Gần
60% dân Canada có tiếng mẹ đẻ là tiếng Anh, 22% là tiếng Pháp. Đại đa số
người nói tiếng Pháp sống tại tỉnh bang Québec, sau đó là các tỉnh bang
Ontario, News Brunswick và Manitoba. Một số ngôn ngữ của các thổ dân cũng
được xem là ngôn ngữ chính thức tại các lãnh thổ tự trị, đặc biệt là tiếng
Inuktitut. Rất nhiều thứ tiếng của các thổ dân đã bị mai một hay đang đi đến
tình trạng đó. Những tiếng khác được nhiều người nói là: tiếng Ý, tiếng Đức,
tiếng Quan Thoại, tiếng Quảng Đông (Trung Quốc), tiếng Tây Ban Nha.
Québec là tỉnh bang độc nhất ban hành một đạo luật bảo vệ tiếng Pháp, mục
đích để bảo vệ sắc thái văn hóa đặc biệt nhất Bắc Mỹ của họ. Tuy nhiên quyền
lợi về ngôn ngữ và giáo dục của các cộng đồng nói tiếng Anh và các tiếng thổ
dân cũng được bảo vệ. Ngoài ra, dân chúng có quyền dùng hoặc tiếng Anh hoặc
tiếng Pháp trong khi giao tiếp với chính phủ.
Bảo đảm sự tôn trọng của cả hai ngôn ngữ chính của Canada là tiếng Anh và
tiếng Pháp; đảm bảo việc sử dụng việc công bằng hai ngôn ngữ này trong các cơ
quan của liên bang.
Hỗ trợ sự phát triển của các cộng đồng nói tiếng Anh, tiếng Pháp nhỏ trong xã
hội và khuyến khích sự công nhận và sử dụng đầy đủ cả tiếng Anh và tiếng
Pháp trong xã hội Canada.
 Cách xưng hô
Thứ tự tên của người Canada là tên thánh- tên đệm- tên họ.
Người Canada thường gọi tên riêng khi gặp người khác như một sự chào đón
đặc biệt và tạo sự thân thiện. Những kính ngữ như “Ngài” (Sir) vẫn còn được
dùng trong một số trường hợp như việc xưng hô với những người chủ hay quản
lý cao cấp, đặc biệt là khi có khoảng cách thế hệ giữa họ và hầu hết nhân viên
trong công ty.

“Ms” được dùng phổ biến đối với phụ nữ dù đã lập gia đình hoặc chưa. Khi
không biết tên người nói chuyện thì có thể sử dụng kính ngữ “Sir” và “Miss”
(đối với phụ nữ trẻ) hoặc “Madam”.
Trong những trường hợp trang trọng, giữa bạn bè hay những người lạ cùng một
độ tuổi là nam hoặc nữ người ta chấp nhận việc gọi người khác là “Man”, tuy
nhiên đối với những người phụ nữ lạ mặt nên tránh gọi bằng từ này vì đó có thể
bị xem là sự xúc phạm. Ngoài ra cách dùng từ Man không phù hợp đối với
những người ở độ tuổi trung niên, lão niên. Một điều khác nên chú ý là không
được gọi một người phụ nữ là “Woman”, vì như vậy sẽ bị hiểu lầm sang nghĩa
xấu và sự kênh kiệu.
Cũng như văn hóa kinh doanh của các nước khác, bạn cũng cần phải gọi tên đối
tác Canada một cách kính cẩn thể hiện sự tôn trọng của bạn đối với họ. Thông
thường thì cần phải thêm chức danh vào trước tên họ, hoặc nếu không thì phải
thêm vào cách gọi “ông” hay “bà” vào trước tên họ. Về vấn đề gọi tên bạn cần
phải hết sức lưu ý đối với trường hợp của những người Canada nói tiếng Pháp.
Với những người này, bạn cần phải thêm cách gọi “ông”, “ngài” hay “bà” vào
trước tên họ. Đồng thời bạn cũng phải chú ý phát âm đúng các tên. Bạn cũng có
thể gọi tên của họ nhưng chỉ khi nào được họ yêu cầu.
 Giao tiếp phi ngôn ngữ
 Trang phục
Vẻ bề ngoài rất quan trọng đối với người Canada. Chính vì vậy nên ăn mặc
trang trọng và lịch sự. Trang phục trong kinh doanh của người Canada thể hiện
tính thẩm mỹ và thuận tiện. Đối với nữ, trang phục phù hợp nhất là váy công sở
hay những bộ vét truyền thống. Đối với nam giới, trang phục thích hợp nhất là
comple và cà vạt.
Màu đen là màu chủ đạo trong tủ quần áo của người Canada khi mùa đông, gam
màu nhẹ khi bắt đầu vào xuân, gam màu sáng hơn khi vào mùa hè, nên khi giao
tiếp cần phải lựa chọn màu thích hợp để không tạo sự khác biệt đối với mọi
người, tiện trong giao tiếp.
Việc đeo thêm đồ trang sức sẽ càng làm tăng thêm tính thẩm mỹ cho trang phục

của bạn.
Ở nơi làm việc người Canada không sử dụng nước hoa hay các sản phẩm đậm
mùi hương như dầu gội đầu, keo xịt tóc. Bởi vậy tốt nhất bạn không nên dùng
các sản phẩm này hoặc nếu có thì cũng rất hạn chế.


Ngoài ra:
Khi giao tiếp kinh doanh với người Canada gốc Châu Âu ( Anh, Pháp,…):
Cách ăn mặc thích hợp nhất của các doanh nhân là quần áo vét, hoặc áo sơ mi.
Tuy nhiên cần lưu ý những điều sau trong cách ăn mặc (đặc biệt đối với các
nam doanh nhân)
•
•
•
•

Không để bút chì, bút hoặc bất cứ thứ gì trong túi áo sơ mi hoặc áo vét.
Tuy nhiên nếu muốn có thể để để một chiếc khăn tay lụa trong túi áo vét.
Không đeo cà vạt loè loẹt.
Không đeo cà vạt có sọc chéo vì mọi người sẽ nghĩ bạn là thành viên của
một tổ chức quân đội và người ta có thể sẽ hỏi bạn là cà vạt bạn đeo có ý
nghĩa gì. (Đối với người Canada gốc Anh).

Trong giấy mời gặp thảo luận hoặc ký kết hợp đồng, công việc làm ăn thường
ghi rất rõ yêu cầu về ăn vận quần áo cho phù hợp. Nếu ở đó ghi “Tenue de
soirée” thì có nghĩa là yêu cầu ăn mặc lịch sự: comple thẫm màu, thắt cravat
đối với nam giới và váy sang trọng đối với phụ nữ. Nếu ở đó ghi “Tenue de
ville” thì có thể ăn vận đơn giản hơn, không nhất thiết phải có cravat.( Đối với
người Canada gốc Pháp)
Khi giao tiếp kinh doanh với người Canada gốc Châu Á ( Việt Nam, Trung

Quốc,…)
Người Canada gốc Việt Nam có 43 % ( số liệu khảo sát năm 2002) cảm thấy
rằng họ gắn bó với nguồn gốc của mình, vì vậy khi giao tiếp kinh doanh , những
người này họ thường chọn cách ăn mặc có đặc điểm của người Việt Nam nói
riêng và người phương đông nói chung khi làm ăn với người cùng nguồn gốc
với mình và thường chọn cách ăn mặc đậm chất văn hóa Châu Mỹ khi giao tiếp
kinh doanh với người bản xứ,…
Người Canada gốc Trung Quốc:
Họ thường giữ gìn truyền thống của gốc gác mình, khi giao tiếp kinh doanh với
người cùng nguồn gốc họ thường sử dụng những trang phục đậm chất người
Hoa, còn với người dân Canada có nguồn gốc khác thì họ thường sử dụng trang
phục sang trọng: đối với nam giới thì comple sẫm màu và cravat, không nên
mặc quần bò thắt cravat, càng không nên màu sắc lòe loẹt. Đối với phụ nữ thì
tùy theo tập tục nước mình. Thông thường là quần và áo vét sẫm màu.


Một số người xem việc nam giới đội mũ nón trong nhà là bất lịch sự. Khi ngồi
vào bàn ăn hay trong nhà thờ thì không nên đội nón, ngoại trừ những người theo
một số tôn giáo có những quy định đặc biệt, hay những người đang bị bệnh.
Đối với giày, việc tháo chúng ra khi vào nhà là điều phổ biến và cần làm, điều
này có thể xuất phát từ truyền thống của một số gia đình, nhưng phổ biến là để
tránh mang tuyết vào nhà.
 Cử chỉ điệu bộ
Trong văn hoá kinh doanh của Canada, bắt tay được sử dụng khi chào hỏi hay
giới thiệu. Khi tiếp xúc với người Canada, bạn cần phải tỏ ra rất cởi mở và thân
thiện. Khi nói chuyện bạn cũng nên nhìn thẳng một cách tự nhiên vào đối
phương để thể hiện thái độ chân thành, tôn trọng và sự quan tâm tới điều họ nói.
Sự tinh tế trong văn hóa giao tiếp của người Canada còn được thể hiện rõ trong
bàn đàm phán đối với đối tác, trong từng cái bắt tay như:không thích việc chào
hỏi một cách quá phức tạp với các hình thức như chạm tay lên lưng, bắt tay

bằng hai tay mà thay vào đó là một cái bắt tay chặt nên đi kèm với giao tiếp trực
tiếp bằng mắt thể hiện sự tôn trọng đối phương.
Giao tiếp bằng mắt: Đây là điều rất quan trọng trong giao tiếp, trong cuộc nói
chuyện nếu bạn không nhìn thẳng vào mắt người đối thoại có thể là bạn đang
tránh né một điều gì đó, và có thể tạo sự nghi ngờ về tính trung thực.
Đối với người Canada gốc Châu Âu:
Khi gặp gỡ, họ thường chào hỏi nhau một cách hồ hởi và nhanh chóng. Phong
cách chung là bắt tay, ôm hôn hoặc gật đầu. Họ luôn tỏ thái độ tự tin, bình đẳng,
ít coi trọng cương vị xã hội.
Đối với người Canada gốc Trung Quốc cần lưu ý một số điểm sau về cử chỉ
giao tiếp và chào hỏi trong kinh doanh:
• Khi gặp nhau, thường khom người hoặc cúi đầu để chào hỏi, đôi khi bắt
tay
• Không có thói quen vỗ lưng và ôm người khi gặp nhau.


 Mời
Tuy không dự định trước, nhưng nếu cuộc trao đổi kết thúc vào buổi trưa, các
đối tác có thể mời nhau cùng đi ăn trưa. Mời ăn tối hay về nhà riêng trong giai
đoạn mới bắt đầu thiết lập mối quan hệ làm ăn với nhau là chuyện rất hiếm thấy.
Trong nhà hàng, tập tục ở đây là vị khách trả tiền típ ít nhất từ 10 đến 15% tiền
thanh toán trong hóa đơn. Ở Canada cấm hút thuốc lá trong nhà hàng, văn
phòng, các cơ sở công cộng. Ai muốn hút thuốc phải ra ngoài trời, bất kể khi đó
đang là mùa đông hay mưa gió.
 Tiệc tùng
Việc tổ chức các buổi chiêu đãi cũng như tiệc kinh doanh rất phổ biến ở Canada.
Khi đến một bữa tiệc chiêu đãi xã giao, bạn có thể đến muộn song không được
muộn quá 15 phút. Hiện nay, họ thường tổ chức tiệc vào bữa điểm tâm, bữa trưa
diễn ra khá nhẹ nhàng. Người Canada chỉ mời những vị khách rất danh dự đến
nhà mình dùng bữa, thường là bữa tối. Bạn chỉ được phép ăn khi chủ nhà đã bắt

đầu ăn, và cần phải mời mọi người những món ăn chính trước khi tự ăn. Khi
bạn không muốn ăn gì đó, bạn chỉ cần từ chối lịch sự, điều đó là bình thường và
không bị coi là bạn không tôn trọng chủ nhà. Bạn cũng phải hết sức chú ý trong
việc sử dụng dao và dĩa. Người Canada sẽ đánh giá rất cao về bạn nếu sau bữa
tối đó, bạn gọi điện hoặc gửi thư cảm ơn họ.
 Quà tặng
Doanh nhân Canada ít để ý đến việc tặng quà và cũng không có có tục lệ tặng
quà trong giao tiếp kinh doanh, đàm phán.
Bạn có thể tặng quà đối tác của mình khi kết thúc một giao dịch. Món quà
không nên đắt tiền, người Canada thường thích những món quà bạn mang tới từ
đất nước của bạn.
Khi tặng quà cho ai mà chỉ dùng một tay thì bị xem là thô vụng. Trong hầu hết
các trường hợp nhất là khi giao tiếp với người lạ hay người cao cấp hơn, người
Canada thường dùng tay phải và có sự hỗ trợ của tay trái.
 Gặp gỡ và đàm phán
Khi tới một cuộc hẹn xã giao, có thể đến muộn nhưng không được muộn quá 30
phút. Tuy nhiên trong các cuộc hẹn bàn về công việc kinh doanh, yếu tố đúng


giờ là yếu tố hàng đầu, mặc dù có thể đối tác Canađa có thể tới muộn. Nếu bạn
đến muộn, phải kịp thời điện thoại thông báo cho đối tác của mình biết.
Giờ hành chính của cơ quan ở Canađa là từ 9h tới 17h từ thứ 2 đến thứ 6, tuy
nhiên thời gian làm việc thực tế thường kéo dài hơn. Thời gian thích hợp để sắp
xếp cuộc hẹn là vào các buổi sáng. Một điểm nữa cần chú ý khi ghi ngày tháng
sắp xếp cuộc hẹn là: ở Canađa, người ta ghi ngày tháng theo thứ tự: ngàytháng- năm như Việt Nam.
Trong các buổi họp kinh doanh thường có không khí rất trang trọng, vì thế bạn
cũng cần phải giữ tư thế trang nghiêm, nghiêm túc. Ttrong các buổi họp đều
mang tính chất dân chủ, bạn có thể bày tỏ ý kiến của mình, điều này tạo ra
không khí trao đổi thẳng thắn và mục đích nhanh chóng là đi đến thoả thuận.
Khi giải quyết một vấn đề hay đưa ra một vấn đề các nhà kinh doanh Canađa

thường căn cứ trên cơ sở thực tế và kinh nghiệm, ít dựa trên cảm giác chủ quan
của bản thân mình. Họ giải quyết vấn đề rất thực tế và cũng ra quyết định khá
nhanh chóng. Mọi quyết định đều phải tuân thủ theo những quy định của công
ty.
Việc thay đổi người thương thuyết không phải là điều cấm kỵ trong văn hóa
kinh doanh của Canađa. Người Canađa không đánh giá cao và không coi trọng
những lời nói hoa mỹ, phô trương, cường điệu.
Sau ít phút trao đổi, trò chuyện dông dài, chủ yếu để xóa bỏ khoảng cách ban
đầu, đối tác người Canada thường đi thẳng vào chủ đề chính. Sẽ rất có lợi nếu
như ngay từ đầu trình bày sao cho đối tác người Canada nhận thấy được có sự
trùng hợp về lợi ích, có sự tương đồng về con người. Đối tác người Canada rất
thích phong cách trình bày và đàm phán cụ thể, rõ ràng, mạch lạc, dứt khoát. Vì
thế nên chủ động và tự tin giới thiệu và khẳng định những thế mạnh của mình
trong hợp tác kinh doanh với đối tác Canada. Người Canada rất coi trọng chất
lượng dịch vụ, rất thích có những sản phẩm chất lượng cao và thời gian cung
ứng
ngắn.
Trong đàm phán, dù đối tác người Canada có xuất xứ từ nước nào và có gốc rễ
từ nền văn hóa nào thì phong cách đàm phán của họ cũng vẫn giống phong cách
đàm phán của người Anh nhiều hơn là người Mỹ. Họ ít khi sa đà vào những ý
tưởng lớn lao nhưng khó khả thi, mà thường tập trung vào cái trong khả năng có
thể đạt được và ít rủi ro hơn cả.


Sau khi đàm phán, nên có thư cám ơn một lần nữa về cuộc trao đổi. Cách thức
hay được sử dụng nhất để gây dụng mối quan hệ và để cám ơn sau khi đàm
phán là Email.
Khi soạn thảo hợp đồng bằng tiếng Anh hay tiếng Pháp, nên chú ý lời văn sao
cho tránh hiểu và lý giải khác nhau giữa văn bản trong 2 ngôn ngữ này.
 Chủ đề trao đổi

"Chuẩn xác về chính trị" là nguyên tắc hàng đầu trong tiếp xúc và nói chuyện
với người Canada. Tuyệt đối không được có bất cứ lời gì ẩn ý thóa mạ về văn
hóa, sắc tộc, tôn giáo, chính trị hay thậm chí về giới tính. Vì phòng bệnh hơn
chữa bệnh, đối tác người nước ngoài đến Canada nên rất hạn chế uống rượu.
Cũng chính vì thế mà đất nước này rất ngặt nghèo trong việc bán rượu và uống
rượu. Trong bữa ăn trưa thường không uống bất cứ đồ uống có cồn nào, bữa tối
nhiều lắm cũng chỉ có một cốc rượu vang.
 Những điểm cần lưu ý trong cử chỉ giao tiếp
• Gây sự chú ý cho những người đang bận việc như người bán hàng hay
người phục vụ bằng các cử chỉ (vẫy tay gọi đến) hay gọi lớn để yêu cầu
trợ giúp là bất lịch sự. Búng tay càng không chấp nhận được.
• Giơ tay lên và cong một hay vài ngón tay là cử chỉ tục tĩu.
• Bạn không nên chỉ tay” là câu nói thường được những người cẩn trọng
nhắc đến, nhưng việc chỉ tay không có nghĩa là xỉa xói người khác và
thường được dùng với những từ nhẹ nhàng như “có phải người tiếp theo
là anh không?”.
• Mang một món ăn khác đến là không lịch sự khi biết mọi người sẽ vào
bàn ăn. Vì điều này bị ngầm hiểu là chủ tiệc sẽ không cung cấp đủ thức
ăn cho khách và mình cố ý để không phải ra về với bụng đói. Tuy nhiên,
món quà như vậy có thể là một ngạc nhiên thú vị cho một bữa tiệc lớn trừ
trường hợp một số món cần tránh vì lý do tôn giáo hay sắc tộc.
• Sẽ là một lỗi trong giao tiếp nếu chỉ tay trực tiếp vào người khác, thay
vào đó bạn mở rộng bàn tay ngửa lên trên và hướng về phía người đó.
• Nếu sử dụng tăm thì phải dùng tay kia che miệng.
• Một số người ở Canada có thể thảo luận về sự giàu sang, của cải hay
thành tựu theo cách có thể bị xem là khoe khoang trong xã hội khác. Việc
hỏi thông tin về lương bổng là không lịch sự và trong một số nơi có thể bị
cấm.
• Khi trả tiền, cần phải đặt tiền gọn gàng vào tay người nhận, nếu không có
thể bị coi là thô lỗ.

•
•
•
•
•
•

•
•
•

Trong ngân hàng, nhân viên đặt tiền lên bàn cho khách.
Trong quán bar, người ta để tiền lên bàn của người phục vụ quầy.
Quà bằng tiền nên luôn để trong một bao thư.
Một số chủ đề cần tránh trong lần tiếp xúc đầu tiên là vấn đề tiền bạc,
lương và thu nhập, tôn giáo tín ngưỡng và chính trị.
Ít khi người Canada gọi điện cho bạn vào trước 8h sáng hoặc sau 9h tối vì
đó là thời gian dành cho gia đình.
Đốt thuốc trong nhà những người không hút thuốc,đặc biệt ở Canada cấm
hút thuốc lá trong nhà hàng, văn phòng, các cơ sở công cộng, ai muốn hút
thuốc phải ra ngoài trời, bất kể khi đó đang là mùa đông hay mưa gió.
Gọi điện cho người khác quá khuya.
Quên cảm ơn người mời ăn uống, dùng điện thoại trong nhà hát, không
ăn hết phần trên đĩa,…
Khi đi taxi, đàn ông nên để phụ nữ vào xe trước và ngồi ghế dài, còn họ
nên ngồi ghế gấp nếu cần thiết.