PHẦN C: CÁC HTTT DƯỚI GÓC
ĐỘ QUẢN LÝ VÀ RA QUYẾT ĐỊNH
Nội dung
ngay 6-2-2012
2
CHƯƠNG 7: HỆ THỐNG XỬ LÝ GIAO DỊCH
ngay 6-2-2012
1.
• Tổng quan về HT xử lý giao
dịch
2.
• Các ứng dụng xử lý giao dịch
3.
• Vấn đề kiểm soát và quản lý
HT giao dịch
3
Các hệ thống thông tin theo mức
quản lý
HTTT lãnh đạo
Thông tin
HTTT hỗ trợ ra quyết
định (DSS)
HTTT quản lý (MIS)
HTTT xử lý giao dịch (TPS)
ngay 6-2-2012
Dữ liệu
4
Tổng quan về HT xử lý giao dịch
• HT xử lý giao dịch (Transaction Processing
System - TPS) là HT tích hợp các yếu tố con
người, các thủ tục, các CSDL và các thiết bị để
ghi nhận giao dịch đã hoàn thành
• Xử lý các dữ liệu phát sinh từ các giao dịch của
tổ chức với: khách hàng, nhà cung cấp, người
cho vay, nhân viên.
• Tập hợp các dữ liệu theo dõi hoạt động của tổ
chức
• Trợ giúp các hoạt động tác nghiệp như xử lý
lương, lập đơn đặt hàng, hóa đơn bán hàng, theo
dõi khách hàng
ngay 6-2-2012
5
Mô hình HT xử lý giao dịch
Dữ liệu giao dịch
phát sinh nội bộ
(đơn đặt hàng, hóa
đơn xuất/bán, …)
Dữ liệu giao dịch
từ bên ngoài (đơn
hàng của khách,
hóa đơn nhà cung
cấp, …)
ngay 6-2-2012
XỬ LÝ
GIAO DỊCH
Tài liệu nghiệp vụ
(xác nhận hàng hóa,
chứng từ thanh toán,
….)
Báo cáo (thành phẩm,
tồn kho, nguyên vật
liệu, …)
CSDL giao dịch
6
Các đặc trưng của HT xử lý giao dịch
• Xử lý nhanh và hiệu quả một khối lượng lớn
dữ liệu đầu vào và đầu ra
• Thực hiện điều chỉnh dữ liệu để đảm bảo dữ
liệu lưu trữ trong HT là chính xác và có tính
cập nhật nhất.
• Tiềm ẩn nhiều vấn đề liên quan đến an toàn
HT
• Hỗ trợ hoạt động tác nghiệp của nhiều bộ
phận nên rủi ro xảy ra trong HT có thể ảnh
hưởng nghiêm trọng đến tổ chức.
ngay 6-2-2012
7
Các hoạt động xử lý giao dịch
Dữ liệu gốc
Thu thập dữ liệu
Kiểm tra dữ liệu
Hiệu chỉnh dữ liệu
Xử lý dữ liệu
Lưu trữ dữ liệu
Tạo tài liệu báo
cáo
ngay 6-2-2012
8
Hệ thống xử lý giao dịch POS
Báo cáo
cảnh báo
Hóa đơn BH
Thiết bị
quét
HT POS
CSDL
hàng tồn
kho
HTTTQL
CSDL bán
hàng
CSDL
hàng hóa
ngay 6-2-2012
9
Các chế độ xử lý giao dịch
• Xử lý theo lô (Batch Processing): dữ
liệu được tập hợp lại và xử lý định kỳ
• Xử lý theo thời gian thực (real time)
hay xử lý trực tuyến (Online
Transaction Processing – OLTP): dữ
liệu được xử lý ngay tại thời điểm xảy ra
giao dịch.
ngay 6-2-2012
10
Mục tiêu của các HTTT xử lý giao dịch
• Xử lý các dữ liệu liên quan đến giao dịch: thu
thập, xử lý, lưu trữ và tạo ra các tài liệu liên quan
đến hoạt động kinh doanh lặp lại và có chu kỳ.
• Duy trì sự chính xác cao của các dữ liệu được
thu thập và xử lý bởi HT: Nhập và xử lý dữ liệu
không lỗi, chính xác nhắm tránh lãng phí về thời
gian và sức lực cho việc hiệu chỉnh dữ liệu.
• Đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu và thông
tin: các dữ liệu và thông tin được thu thập và lưu
trữ trong CSDL phải chính xác, phù hợp và cập
nhật.
ngay 6-2-2012
11
Mục tiêu của các HTTT xử lý giao dịch
(tiếp)
• Đảm bảo cung cấp kịp thời các tài liệu và báo cáo:
nhờ tự động hóa, các HTTT xử lý giao dịch giúp giảm
đáng kể thời gian thực hiện và xử lý các giao dịch,
giúp các tổ chức có cơ hội nâng cao lợi nhuận.
• Tăng hiệu quả lao động: nhờ giảm nhu cầu về nhân
lực xử lý giao dịch và các trang thiết bị làm việc.
• Tạo ra các hình thức dịch vụ giá trị gia tăng: là một
mục tiêu mà tổ chức đặt ra cho tất cả các HTTT xử lý
giao dịch.
• Giúp xây dựng và duy trì sự tín nhiệm của khách
hàng: đem lại sự hài lòng cho khách hàng và khuyến
khích họ quay lại.
=> Hỗ trợ các mục tiêu của tổ chức: giảm chi phí,
tăng năng suất, chất lượng và sự hài lòng của khách
hàng => tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh.
ngay 6-2-2012
12
Các ứng dụng của xử lý giao dịch
1.
2.
ngay 6-2-2012
•HT xử lý đơn hàng
•HT xử lý giao dịch mua
hàng
13
Hệ thống xử lý đơn hàng trực tuyến
(Online Order Processing System)
Đơn đặt hàng
Khách hàng
Yêu cầu
đặt hàng
Khách hàng
Đơn
đặt hàng
Lập đơn
hàng
Lập KH
xuất kho
KH xuất kho
NVL
hàng hóa
Hóa
đơn
Hàng tồn kho
Xuất kho
hàng hóa
Lập hóa
đơn
Phiếu
Xuất kho
ngay 6-2-2012
14
Hệ thống xử lý giao dịch mua hàng
(Purchassing Transaction Processing
System)
Đơn đặt hàng
Kho, bộ phận
sử dụng
Yêu cầu
đặt hàng
Nhà cung cấp
Xử lý
đơn mua
hàng
Đơn
đặt hàng
Nhận
hàng
Thanh
toán
Ghi chép
hàng nhận
Hàng tồn kho
Nhà cung cấp
ngay 6-2-2012
Hóa đơn
Kế toán
công nợ
phải trả
15
Vấn đề kiểm soát và quản lý Hệ thống
giao dịch
• Hoạt động hoàn hảo, liên tục
• Lập các bộ các quy định về các thủ tục
dự phòng cho trường hợp khẩn cấp khi
các HT giao dịch bị ngừng hoạt động
• Lập kế hoạch khôi phục hệ thống xử lý
giao dịch sau thảm họa, sự cố
ngay 6-2-2012
16
CHƯƠNG 8: HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ
ngay 6-2-2012
1.
• Tổng quan về HT TTQL
2.
• Các chức năng cơ bản của
HTTTQL
3.
• HT hỗ trợ lãnh đạo và một số
HTTT đặc thù khác
17
Tổng quan về các HTTT quản lý
•
•
•
•
•
•
HTTTQL (Management Information System – MIS) là HT tích
hợp các yếu tố con người, các thủ tục, các CSDL và các thiết bị để
cung cấp TT có ích cho các nhà quản lý và ra quyết định.
Trợ giúp các hoạt động quản lý của tổ chức ở các mức: tác
nghiệp, chiến thuật và chiến lược.
Chủ yếu dựa vào CSDL được tạo ra bởi các hệ xử lý giao dịch và
các nguồn dữ liệu từ bên ngoài tổ chức.
Là HT tích hợp các HTTT chuyên chức năng
Tạo ra các báo cáo cho các nhà quản lý một cách định kỳ hoặc
theo yêu cầu: tóm lược tình hình về một lĩnh vực chức năng nhất
định của tổ chức. Các báo cáo này có tính so sánh: hiện tại với dự
báo, hiện tại với lịch sử, giữa các tổ chức khác nhau trong cùng
ngành công nghiệp,…
Ví dụ: HTTT phân tích năng lực bán hàng, HTTT nghiên cứu về thị
trường, …
ngay 6-2-2012
18
Các nguồn đầu vào của HTTTQL
Các giao
dịch
nghiệp vụ
HT xử lý
giao dịch
(TPS)
CSDL tác
nghiẹp
ngay 6-2-2012
CSDL
tổng hợp
nội bộ
CSDL
giao dịch
hợp lệ
Bảng kê dữ liệu
đầu vào
CSDL từ
bên ngoài
HTTTQL
(MIS)
HT hỗ trợ
ra quyết
định (DSS)
CSDL ứng
dụng
Báo cáo định kỳ
Báo cáo thống kê
Báo cáo theo yêu cầu
Báo cáo ngoại lệ
Báo cáo siêu liên kết
Hệ thống
hỗ trợ
lãnh đạo
(EIS)
Hệ thống
chuyên gia
(ES)
19
Các HTTTQL chuyên chức năng
Các giao dịch
nghiệp vụ
HT xử lý giao
dịch (TPS)
HỆ THỐNG THÔNG TIN
QUẢN LÝ CỦA MỘT
TỔ CHỨC
HTTT quản lý tài chính
HTTT quản lý sản xuất
CSDL giao
dịch hợp lệ
HTTT quản lý tài marketing
Báo cáo định kỳ
Báo cáo thống kê
chỉ số
Báo cáo theo yêu
cầu
Báo cáo ngoại lệ
Báo cáo siêu liên
kết
HTTT quản lý nhân lực
CSDL từ bên
ngoài
ngay 6-2-2012
HTTT quản lý khác
20
Các chức năng cơ bản của HTTTQL
• Cung cấp các báo cáo định kỳ, báo cáo theo yêu
cầu, báo cáo ngoại lệ và báo cáo siêu liên kết
• Cung cấp các báo cáo có khuôn mẫu cố định và
thống nhất để các nhà quản lý khác nhau có thể
sử dụng cùng một báo cáo với nhiều mục đích
khác nhau.
• Cung cấp các báo cáo ở dạng cứng (in) hoặc
mềm (hiển trị ra màn hình) hoặc gửi ra tệp để
phục vụ nhu cầu xử lý tiếp trong các phần mềm
khác.
• Cung cấp các báo cáo dựa trên dữ liệu nội bộ
lưu trữ trong HT máy tính
ngay 6-2-2012
21
HTTT hỗ trợ lãnh đạo và một số HTTT
đặc thù khác
HTTT hỗ trợ lãnh
đạo
Cổng thông tin
điện tử doanh
nghiệp
HT quản lý tri
thức
Executive
Support
System
Enterprise
Information
Portal - EIP
Knowledge
Management
Systems
ngay 6-2-2012
22
HTTT hỗ trợ lãnh đạo - ESS
• Là dạng HTTTQLđược chuyên biệt hóa cho lãnh đạo,
cung cấp các thông tin chiến lược cho lãnh đạo.
• Cung cấp cho các nhà lãnh đạo cao cấp sự truy cập
tức thời và dễ dàng đến một số nhất định thông tin có
tính chất chọn lọc về những yếu tố then chốt có ý
nghĩa đặc biệt trong việc đạt mục tiêu chiến lược.
• Cần phải dễ sử dụng, tăng cường giao diện đồ họa,
cho phép truy cập tức thời đến các CSDL nội bộ và
CSDL bên ngoài, có khả năng cung cấp các thông tin
về tình trạng hiện thời và các xu thế đối với các yếu
tố then chốt mà các nhà lãnh đạo quan tâm.
ngay 6-2-2012
23
Mối quan hệ giữa các loại hình HTTT
hỗ trợ lãnh đạo với các HTTT khác
HTTT hỗ trợ
lãnh đạo
HTTT hỗ trợ
ra quyết định
HTTT QL
(MIS)
HT xử lý
giao dịch
ngay 6-2-2012
24
Đặcđiểm cơ bản của các loại hình
HTTT
Loại hình
HTTT
Đầu vào
Xử lý
Đầu ra
Người sử
dụng
HTTT hỗ trợ
lãnh đạo
(ESS)
DL tổng hợp
Có nguồn gốc bên trong
và ngoài
Tạo biểu đồ
Mô phỏng
Đối thoại
Các dự báo
Các kết quả truy vấn
Cán bộ lãnh
đạo
HTTT trợ
giúp ra quyết
định (DSS)
Các CSDL lớn được tối
ưu hóa cho phân tích DL
Các công cụ và mô hình
phân tích dữ liệu
Đối thoại
Mô phỏng
Phân tích
Các báo cáo đặc thù
Các phân tích ra quyết
định
Kết quả truy vấn thông tin
Các chuyên
viên
Cán bộ tham
mưu
HTTTQL
(MIS)
Các DL giao dịch tổng
hợp
Các mô hình đơn giản
Báo cáo định kỳ
Các mô hình đơn
giản
Các phân tích đơn
giản
Các báo cáo tổng hợp
Các báo cáo đột xuất
Các nhà quản
lý
HT xử lý
giao dịch
(TPS)
Các giao dịch
Các sư kiện
Sắp xếp
Liệt kê
Trộn và cập nhật
Các báo cáo chi tiết
Các bảng kê
Các bảng tóm tắt
Nhân viên
nghiệp vụ
Những người
làm công tác
kiểm tra, kiểm
soát
ngay 6-2-2012
25