Hoàn thiện công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã quyết thắng thành phố thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THẢO

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN
NHÂN LỰC TẠI XÃ QUYẾT THẮNG THÀNH
PHỐ THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THẢO

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN
NHÂN LỰC TẠI XÃ QUYẾT THẮNG THÀNH
PHỐ THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN ĐỨC LỢI

THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu độc lập của bản thân
với sự giúp đỡ của Thày hướng dẫn. Những thông tin, số liệu và kết quả nghiên cứu
trong luận văn được thực hiện nghiêm túc, mọi số liệu được trích dẫn có nguồn gốc
rõ ràng, trung thực và khách quan.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2015
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Phương Thảo


ii

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn:
Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý đào tạo Trường Đại học Kinh tế và Quản trị
Kinh doanh Thái Nguyên,tới tất cả các thầy, cô giáo đã tạo điều kiện thuận lợi giúp
đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Thầy giáo TS. Trần Đức Lợi đã

tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài thạc sỹ.
Tôi xin chân thành cảm ơn tới Đảng ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân
dân và các gia đình ở xã Quyết Thắng đã giúp đỡ tận tình trong thời gian khảo sát,
nắm bắt tư liệu để nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn tới các đồng chí, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình
đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ, động viên khích lệ để tôi hoàn thành luận văn.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2015
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Phương Thảo


3

MỤC LỤC
LỜI

CAM

ĐOAN......................................................................................................i

LỜI

CẢM

ƠN...........................................................................................................ii

MỤC

LỤC...............................................................................................................

iii

DANH

MỤC

CÁC

TỪ

TẮT......................................................................vi

DANH

VIẾT

MỤC

BẢNG

............................................................................................. vii DANH MỤC BIỂU
ĐỒ.......................................................................................

viii

MỞ

ĐẦU

...................................................................................................................1
1.
Sự
cần
thiết
của
........................................................................1

đề

tài

nghiên

2.
Mục
tiêu
nghiên
..............................................................................................2
3.
Đối
tượng
và
phạm
........................................................................2
4.
Ý
nghĩa
khoa
học

tài..............................................................2

và

vi

cứu
nghiên

thực

tiễn

5.
Kết
cấu
của
...................................................................................................3

cứu

của

đề

cứu
đề
tài

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGUỒN

NHÂN

LỰC

ĐỊA

PHƯƠNG

CẤP

XÃ.................................................................4
1.1. Khái niệm cơ bản
..................................................4

về

quản

lý

nguồn

nhân

lực

1.1.1.
Khái
niệm
nguồn

..............................................................................4

nhân

lực

1.1.2.
Khái
niệm
quản
lực.................................................................6

nguồn

nhân

lý

1.2. Sự cần thiết phải quản lý nguồn nhân lực tại các địa phương
.......................11


4

1.3. Nội dung của quản
phương....................................12

lý

nguồn

nhân

lực

1.3.1.
Số
.........................................................................................................12
1.3.2.
lượng......................................................................................................12

tại

địa
lượng
Chất

1.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý nhân lực tại địa phương
.........................17
1.4.1.
Nhân
tố
chủ
...........................................................................................17

quan

1.4.2.
Nhân
tố

khách
.......................................................................................20

quan

1.5. Bài học kinh nghiệm về công tác quản lý nguồn nhân lực tại các địa
phương21


5

1.5.1. Kinh nghiệm về công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã Phúc
Hà,Thành phố Thái
Nguyên......................................................................................................21
1.5.2. Kinh nghiệm công tác quản lý nguồn nhân lực của phường Thịnh
Đán
Thành phố Thái Nguyên..........................................................................................22
1.5.3. Kinh nghiệm công tác quản lý nguồn nhân lực của xã Thịnh Đức
Thành phố Thái
Nguyên......................................................................................................24
1.5.4. Bài học kinh nghiệm rút ra có thể áp dụng đối với xã Quyết Thắng
Thành phố Thái
Nguyên......................................................................................................25
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................27
2.1. Câu hỏi nghiên cứu
...........................................................................................27
2.2. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................27
2.2.1. Phương pháp thu thập thông
tin....................................................................27
2.2.2. Phương pháp xử lý thông

tin.........................................................................29
2.2.3. Phương pháp phân tích thông
tin..................................................................30
2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu
...........................................................................31
Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN
LỰC TẠI XÃ QUYẾT THẮNG, THÀNH PHỐ THÁI
NGUYÊN.........................33
3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên
cứu...........................................................................33
3.1.1. Vị trí địa lý
.....................................................................................................33


6

3.1.2. Đặc điểm địa hình, khí hậu
...........................................................................33
3.1.3. Tài nguyên nhiên nhiên
.................................................................................34
3.2. Thực trạng công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã Quyết
Thắng.................36
3.2.1. Thực trạng nguồn nhân lực
...........................................................................36
3.2.2. Thực trạng công tác quản lý nguồn nhân lực xã Quyết
Thắng...................41
3.2.3. Kết quả khảo sát cán bộ quản lý về công tác quản lý nguồn nhân lực
xã
Quyết Thắng
.............................................................................................................60

3.3. Đánh giá chung về hoạt động quản lý nguồn nhân lực của xã theo Mô
hình SWOT .............................................................................................................67


7

3.3.1. Điểm mạnh.....................................................................................................67
3.3.2. Điểm yếu
........................................................................................................67
3.3.3. Cơ hội
.............................................................................................................68
3.3.4. Thách thức......................................................................................................69
Chương 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ
NGUỒN NHÂN LỰC TẠI XÃ QUYẾT THẮNG, THÀNH PHỐ THÁI
NGUYÊN .71
4.1. Định hướng, mục tiêu, yêu cầu công tác quản lý nguồn nhân lực từ
năm
2015 - 2020 và đến 2030
.........................................................................................71
4.1.1. Định hướng công tác quản lý nguồn nhân
lực.............................................71
4.1.2. Mục tiêu..........................................................................................................73
4.1.3. Yêu cầu đối với công tác quản lý nguồn nhân lực
......................................74
4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã Quyết Thắng
74
4.2.1.Tăng cường công tác quản lý hành chính công trong lĩnh vực quản
lý nguồn lao
động.........................................................................................................74
4.3.2. Tăng cường các hoạt động nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại

địa
phương về trí lực, thể lực, kỹ năng lao động, ý thức xã
hội..................................75
4.2.3. Tăng cường bồi dưỡng cán bộ, nâng cao kỹ năng chuyên môn nghiệp
vụ
và nhận thức công tác
..............................................................................................80
4.3. Kiến nghị
...........................................................................................................81


8

4.3.1. Kiến nghị với lãnh đạo xã Quyết Thắng
......................................................81
4.3.2. Kiến nghị với lãnh đạo thành phố Thái Nguyên
........................................81
KẾT LUẬN .............................................................................................................83
TÀI LIỆU THAM KHẢO
....................................................................................85
PHỤ LỤC ................................................................................................................87


9

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ANTT

: An ninh trật tự

CN-TTCN : Công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp
CP

: Cổ phần

GDP

: Tổng sản phẩm quốc nội

GNP

: Tổng sản phẩm quốc gia

GTGT

: Giá trị gia tăng

UBND

: Ủy ban nhân dân


vii

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Quy mô mẫu điều tra nghiên cứu ................................................... 28
Bảng 3.1.Cơ cấu nguồn nhân lực trong độ tuổi lao động xã Quyết Thắng từ
năm 2012 - 2014 ............................................................................. 36
Bảng 3.2. Cơ cấu nguồn nhân lực xã Quyết Thắng theo độ tuổi từ năm
2012-2014 ............................................................................. . 37

Bảng 3.3. Cơ cấu ngành nghề lao động xã Quyết Thắng từ năm 2012-2014 . 39
Bảng 3.4. Mức đánh giá kết quả khảo sát xã Quyết Thắng ............................ 42
Bảng 3.5. Trình độ của nguồn nhân lực xã Quyết Thắng từ năm 2012-2014 42
Bảng 3.6. Kết quả khảo sát người lao động xã Quyết Thắng về yếu tố trí lực45
Bảng 3.7. Một số chỉ tiêuvề thể lực người lao động xã Quyết Thắng năm 2014
..47
Bảng 3.8. Tổ chức hoạt động thể dục thể thao xã Quyết Thắng từ năm
2012-2014 ............................................................................. . 49
Bảng 3.9. Thống kê kết quả xây dựng khu thể thao xã Quyết Thắng năm
2014...50
Bảng 3.10. Kết quả khảo sát người lao động xã Quyết Thắng ....................... 51
Bảng 3.11. Kết quả khảo sát người lao động xã Quyết Thắng về yếu tố kỹ
năng lao động .................................................................................. 54
Bảng 3.12. Công tác phổ biến kiến thức xã hội cho người lao động xã Quyết
Thắng năm 2014 ............................................................................. 55
Bảng 3.13. Kết quả xây dựng nhà văn hóa xã Quyết Thắng năm 2014 ......... 56
Bảng 3.14. Kết quả khảo sát người lao động xã Quyết Thắng về yếu tố kỹ
năng lao động .................................................................................. 57
Bảng 3.15. Kết quả tuyên truyền giáo dục ý thức xã hội cho người dân xã
Quyết Thắng từ năm 2012-2014 ..................................................... 58
Bảng 3.16. Kết quả khảo sát cán bộ quản lý xã Quyết Thắng về yếu tố nhận
thức cán bộ ...................................................................................... 60
Bảng 3.17. Kết quả khảo sát cán bộ quản lý xã Quyết Thắng về yếu tố trình
độ cán bộ quản lý ............................................................................ 61
Bảng 3.18. Kết quả khảo sát cán bộ quản lý xã Quyết Thắng về yếu tố ứng
dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý........................... 64


vii

Bảng 3.19. Kết quả khảo sát cán bộ quản lý xã Quyết Thắng về yếu tố kiểm
tra và báo cáo .................................................................................. 65


viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Thống kê mô tả giá trị trung bình (Mean) đối tượng người lao
động xã Quyết Thắng...................................................................... 59
Biểu đồ 3.2. Thống kê mô tả giá trị trung bình (Mean) đối tượng cán bộ quản
lý xã Quyết Thắng........................................................................... 66


1

MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu
Ngày nay lợi thế so sánh của sự phát triển nhanh đang chuyển dần từ yếu tố
giàu tài nguyên, tiền vốn, giá nhân công rẻ sang lợi thế về trình độ trí tuệ cao của con
người. Nguồn nhân lực trở thành nguồn tài sản quý giá, là nhân tố quyết định sự
tăng trưởng và phát triển của mọi quốc gia, vùng lãnh thổ. Điều này được minh
chứng qua mô hình tăng trưởng kinh tế của Nhật, Singapore, một số nước khác...
cũng như từ thực tế của Việt Nam qua những năm đổi mới.
Đối với cấp cơ sở là cấp xã, hoạt động quản lý nguồn nhân lực của địa
phương càng thể hiện tính cấp thiết khi nhu cầu về phát triển kinh tế, xã hội tại các
xã ngày càng được quan tâm, mà để thực hiện được các mục tiêu phát triển kinh tế,
xã hội thì việc phát triển và sử dụng nguồn nhân lực một cách hợp lý sẽ là điều tất
yếu. Một địa phương có những lợi thế về địa lý, về tài nguyên khoáng sản, nhưng
không có đủ nguồn nhân lực hoặc nguồn nhân lực làm việc không hiệu quả sẽ phải
sử dụng nguồn nhân lực tại các khu vực khác, trong khi người dân tại địa phương

mình không có thu nhập, đó là một nghịch lý sẽ tồn tại nếu như chính quyền địa
phương không chú trọng tới công tác quản lý và phát triển nguồn nhân lực.
Xã Quyết Thắng là một xã mới thành lập không lâu trên địa bàn thành phố
Thái Nguyên, với vị trí địa lý khá thuận lợi khi nằm ở vị trí trung tâm, kèm theo hệ
thống giao thông phát triển, nhưng hạn chế về nguồn tài nguyên đất khiến cho ngay
cả hoạt động nông nghiệp truyền thống của xã cũng gặp nhiều khó khăn trong những
năm gần đây. Nhu cầu về chuyển đổi cơ cấu lao động và kinh tế từ nông nghiệp
sang công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp đang ngày càng cấp thiết. Vì thế, hoạt
động quản lý nguồn nhân lực bao gồm hoạt động phân phối cơ cấu lao động, đào tạo
tay nghề, kỹ năng nghề nghiệp cho người lao động càng cần thiết để hỗ trợ xã thực
hiện được mục tiêu này.
Thực tế công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã Quyết Thắng hiện nay vẫn
cho thấy nhiều hạn chế, bất cập về nhiều mặt như: phát huy, tận dụng cũng như sử
dụng và đào tạo chất lượng nguồn nhân lực, tạo điều kiện để nguồn nhân lực phát
triển toàn diện trong việc góp công sức phát triển kinh tế xã hội. Trong quản lý
nhân lực chưa
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN




2

thực hiện một cách thường xuyên, chưa có bộ phận chuyên quản, trình độ quản lý
chưa đáp ứng kịp thời đối với sự phát triển của nguồn nhân lực, ứng dụng tiến bộ
trong quản lý chưa còn chậm…. Từ thực tiễn đó, tác giả đã lựa chọn đề tài : “Hoàn
thiện công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã Quyết Thắng thành phố Thái
Nguyên” làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1.
Mục
chung

tiêu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận cơ bản để nghiên cứuthực trạng công tác quản
lý nguồn nhân lực tại xã Quyết Thắng thành phố Thái Nguyên, từ đó đề xuất một số
giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý nguồn nhân lực đối với xã.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý nguồn nhân lực tại địa
phương cấp xã.
- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã Quyết
Thắng từ năm 2012- 2014.
- Đưa ra định hướng và một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý
nguồn nhân lực tại xã Quyết Thắng trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: công tác quản lý nguồn nhân lực trong độ tuổi
lao động tại xã Quyết Thắng.
* Phạm vi nghiên cứu:
- Thời gian: từ năm 2012 - 2014.
- Về không gian: trên địa bàn xã Quyết Thắng.
- Nội dung: nghiên cứu về công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã Quyết
Thắng thành phố Thái Nguyên (riêng lao động cơ học không nghiên cứu trong
luận văn).
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Luận văn là công trình khoa học có ý nghĩa lý luận và thực tiễn thiết thực, là
tài liệu giúp cho xã Quyết Thắng có cơ sở khoa học hợp lý trong định hướng và
thực hiện quản lý nguồn nhân lực sâu sát, thiết thực hơn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –

ĐHTN




3

Luận văn nghiên cứu khá toàn diện và có hệ thống, những giải pháp chủ yếu
hoàn thiện công tác quản lý nguồn nhân lực cấp xã thực tiễn đối với xã Quyết
Thắng, các địa phương cấp xã khác trong và ngoài tỉnh có thể sử dụng làm tài liệu
tham khảo.
5. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, bố cục của đề tài bao gồm 4 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý nguồn nhân lực địa
phương cấp xã.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã Quyết Thắng,
thành phốThái Nguyên.
Chương 4: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã
Quyết Thắng, thành phố Thái Nguyên.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN




4

Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
VỀ QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC ĐỊA PHƯƠNG CẤP XÃ
1.1. Khái niệm cơ bản về quản lý nguồn nhân lực
1.1.1. Khái niệm nguồn nhân lực
Kinh tế địa phương là một bộ phận của kinh tế quốc gia, do đó phát triển
kinh tế địa phương chính là một trong những nội dung trọng tâm của phát triển kinh
tế kinh tế quốc gia. Vì vậy, nguồn nhân lực và quản lý nguồn nhân lực của một địa
phương là một trong những vấn đề cốt lõi của sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội
của mỗi địa phương nói riêng và quốc gia nói chung.
Hiện tại, có rất nhiều nghiên cứu về nguồn nhân lực, mỗi nghiên cứu về
nguồn nhân lực đều tiếp cận dưới góc độ khác nhau. Dưới đây, tác giả trình bày
những khái niệm khác nhau về nguồn nhân lực dưới các góc độ khác nhau đó:
Theo định nghĩa của Liên Hợp Quốc:"Nguồn nhân lực là trình độ lành nghề,
là kiến thức và năng lực của toàn bộ cuộc sống con người hiện có thực tế hoặc tiềm
năng để phát triển kinh tế - xã hội trong một cộng đồng"[17].
Vì vậy, việc quản lý và sử dụng nguồn lực con người khó khăn phức tạp hơn
nhiều so với các nguồn lực khác bởi con người là một thực thể sinh vật - xã hội, rất
nhạy cảm với những tác động qua lại của mọi mối quan hệ tự nhiên, kinh tế, xã hội
diễn ra trong môi trường sống của họ.
Theo David Begg: “Nguồn nhân lực là toàn bộ quá trình chuyên môn mà con
người tích luỹ được, nó được đánh giá cao vì tiềm năng đem lại thu nhập trong
tương lai. Cũng giống như nguồn lực vật chất, nguồn nhân lực là kết quả đầu tư
trong quá khứ với mục đích đem lại thu nhập trong tương lai”[15].
Theo GS.TS Phạm Minh Hạc: “Nguồn nhân lực là tổng thể các tiềm năng lao
động của một nước hoặc một địa phương, tức nguồn lao động được chuẩn bị (ở các
mức độ khác nhau) sẵn sàng tham gia một công việc lao động nào đó, tức là những
người lao động có kỹ năng (hay khả năng nói chung), bằng con đường đáp ứng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

5

được yêu cầu của cơ chế chuyển đổi cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế theo hướng
CNH, HĐH”[6].
Nguồn nhân lực là tổng thể các tiềm năng lao động của một tổ chức, một địa
phương, một quốc gia trong thể thống nhất hữu cơ năng lực xã hội (thể lực, trí lực,
nhân cách) và tính năng động xã hội của con người thuộc các nhóm đó, nhờ tính
thống nhất mà nguồn lực con người biến thành nguồn vốn con người đáp ứng yêu
cầu phát triển.
Nguồn nhân lực, theo cách tiếp cận mới, có nội hàm rộng rãi bao gồm các
yếu tố cấu thành về số lượng, tri thức, khả năng nhận thức và tiếp thu kiến thức, tính
năng động xã hội, sức sáng tạo, truyền thống lịch sử và văn hoá.
Như vậy, các khái niệm trên cho thấy nguồn lực con người không chỉ đơn
thuần là lực lượng lao động đã có và sẽ có, mà còn bao gồm sức mạnh của thể chất,
trí tuệ, tinh thần của các cá nhân trong một cộng đồng, một quốc gia được đem ra
hoặc có khả năng đem ra sử dụng vào quá trình phát triển xã hội.
Khái niệm nguồn nhân lực (Human Resoures) được hiểu như khái niệm
"nguồn lực con người". Khi được sử dụng như một công cụ điều hành, thực thi
chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, nguồn nhân lực bao gồm bộ phận dân số trong
độ tuổi lao động, có khả năng lao động và những người ngoài độ tuổi lao động có
tham gia lao động - hay còn được gọi là nguồn lao động. Bộ phận của nguồn lao
động gồm toàn bộ những người từ độ tuổi lao động trở lên có khả năng và nhu cầu
lao động được gọi là lực lượng lao động.
Như vậy, xem xét dưới các góc độ khác nhau có thể có những khái niệm
khác nhau về nguồn nhân lực nhưng những khái niệm này đều thống nhất nội dung
cơ bản: Nguồn nhân lực là nguồn cung cấp sức lao động cho xã hội. Con người với

tư cách là yếu tố cấu thành lực lượng sản xuất giữ vị trí hàng đầu, là nguồn lực cơ
bản và nguồn lực vô tận của sự phát triển không thể chỉ được xem xét đơn thuần ở
góc độ số lượng hay chất lượng mà là sự tổng hợp của cả số lượng và chất lượng;
không chỉ là bộ phận dân số trong độ tuổi lao động mà là các thế hệ con người với
những tiềm năng, sức mạnh trong cải tạo tự nhiên, cải tạo xã hội.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN




6

Từ đó những khái niệm trên có thể tóm lại: Nguồn nhân lực là tổng thể số
lượng và chất lượng con người với tổng hoà các tiêu chí về trí lực, thể lực và những
phẩm chất đạo đức - tinh thần tạo nên năng lực mà bản thân con người và xã hội
đã, đang và sẽ huy động vào quá trình lao động sáng tạo vì sự phát triển và tiến bộ
xã hội.
1.1.2. Khái niệm quản lý nguồn nhân lực
1.1.2.1. Khái niệm quản lý nguồn nhân lực
Trong tất cả các nhiệm vụ của quản trị thì quản lý con người là nhiệm vụ
trung tâm và quan trọng nhất, vì tất cả các vấn đề khác phụ thuộc vào mức độ thành
công của quản trị con người. Cũng giống với khái niệm về nhân lực, có nhiều phát
biểu khác nhau về quản lý nhân lực:
Có thể hiểu quản lý nguồn nhân lực bao gồm toàn bộ các biện pháp và thủ
tục áp dụng cho nhân viên của một tổ chức và giải quyết tất cả các trường hợp xảy
ra có liên quan tới một loại công việc nào đó.
Cũng có thể quan niệm, quản lý nguồn nhân lực là một nghệ thuật chọn lựa
nhân viên mới và sử dụng các nhân viên cũ sao cho năng suất và chất lượng công
việc của mỗi người đều đạt mức tối đa có thể.

Theo Lê Xuân Bá, Nguyễn Thị Kim Dung, Trần Hữu Hân quan niệm quản lý
nhân lực được định nghĩa như sau: “Quản lý nguồn nhân lực là một hoạt động của
quản trị doanh nghiệp, là quá trình tổ chức nguồn lao động cho doanh nghiệp, là
phân bố sử dụng nguồn lao động một cách khoa học và có hiệu quả trên cơ sở phân
tích công việc, bố trí lao động hợp lý, để xác định nhu cầu lao động và tiến hành
tuyển dụng nhân lực, đào tạo, phát triển nhân lực, đánh giá nhân lực thông qua việc
thực hiện nhiệm vụ cấp trên giao”[1].
Vậy quản lý nguồn nhân lực được hiểu là một trong các chức năng cơ bản
của quá trình quản trị, giải quyết tất cả các vấn đề liên quan tới con người gắn với
công việc của họ trong bất cứ tổ chức nào.
Quản lý nguồn nhân lực là quá trình cơ quan quản lý thực hiện những công
việc cụ thể như: Tuyển người, bình xét, phân công công việc, giải quyết tiền lương,

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN




7

bồi dưỡng, đánh giá chất lượng cán bộ công nhân viên, nhằm thực hiện tốt mục tiêu,
kế hoạch của tổ chức
Quản lý nguồn nhân lực là một hoạt động vừa mang tính khoa học vừa mang
tính nghệ thuật , vì quản trị nhân lực là một lĩnh vực gắn bó nhiều đến văn hoá tổ
chức và chứa đựng nhiều giá trị nhân văn hơn bất cứ một lĩnh vực quản trị nào khác.
1.1.2.2. Văn bản pháp quy về quản lý nguồn nhân lực cấp xã trong từng lĩnh vực
kinh tế, xã hội
Điều 30- Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015 Số 77/2015/QH13
ngày 19/6/2015 đã quy định rõ về nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp

xã như sau:
Trong lĩnh vực kinh tế, Uỷ ban nhân dân xã, thị trấn thực hiện những nhiệm
vụ, quyền hạn sau đây:
1. Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm trình Hội đồng
nhân dân cùng cấp thông qua để trình Uỷ ban nhân dân huyện phê duyệt; tổ chức
thực hiện kế hoạch đó;
2. Lập dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn; dự toán thu, chi ngân
sách địa phương và phương án phân bổ dự toán ngân sách cấp mình; dự toán điều
chỉnh ngân sách địa phương trong trường hợp cần thiết và lập quyết toán ngân sách
địa phương trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định và báo cáo Uỷ ban nhân
dân, cơ quan tài chính cấp trên trực tiếp;
3. Tổ chức thực hiện ngân sách địa phương, phối hợp với các cơ quan nhà
nước cấp trên trong việc quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn xã, thị trấn và báo
cáo về ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật;
4. Quản lý và sử dụng hợp lý, có hiệu quả quỹ đất được để lại phục vụ các
nhu cầu công ích ở địa phương; xây dựng và quản lý các công trình công cộng,
đường giao thông, trụ sở, trường học, trạm y tế, công trình điện, nước theo quy định
của pháp luật;
5. Huy động sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân để đầu tư xây dựng các
công trình kết cấu hạ tầng của xã, thị trấn trên nguyên tắc dân chủ, tự nguyện. Việc
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN




8

quản lý các khoản đóng góp này phải công khai, có kiểm tra, kiểm soát và bảo đảm
sử dụng đúng mục đích, đúng chế độ theo quy định của pháp luật.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, thuỷ lợi và tiểu thủ
công nghiệp, Uỷ ban nhân dân xã, thị trấn thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn
sau đây:
1. Tổ chức và hướng dẫn việc thực hiện các chương trình, kế hoạch, đề án
khuyến khích phát triển và ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ để phát triển sản
xuất và hướng dẫn nông dân chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cây trồng, vật nuôi trong
sản xuất theo quy hoạch, kế hoạch chung và phòng trừ các bệnh dịch đối với cây
trồng và vật nuôi;
2. Tổ chức việc xây dựng các công trình thuỷ lợi nhỏ; thực hiện việc tu bổ,
bảo vệ đê điều, bảo vệ rừng; phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, bão lụt;
ngăn chặn kịp thời những hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ đê điều, bảo vệ rừng
tại địa phương;
3. Quản lý, kiểm tra, bảo vệ việc sử dụng nguồn nước trên địa bàn theo quy
định của pháp luật;
4. Tổ chức, hướng dẫn việc khai thác và phát triển các ngành, nghề truyền
thống ở địa phương và tổ chức ứng dụng tiến bộ về khoa học, công nghệ để phát
triển các ngành, nghề mới.
Trong lĩnh lực xây dựng, giao thông vận tải, Uỷ ban nhân dân xã, thị trấn
thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
1. Tổ chức thực hiện việc xây dựng, tu sửa đường giao thông trong xã theo
phân cấp;
2. Quản lý việc xây dựng, cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ ở điểm dân
cư nông thôn theo quy định của pháp luật, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về xây
dựng và xử lý vi phạm pháp luật theo thẩm quyền do pháp luật quy định;
3. Tổ chức việc bảo vệ, kiểm tra, xử lý các hành vi xâm phạm đường
giao thông và các công trình cơ sở hạ tầng khác ở địa phương theo quy định
của pháp luật;

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN

9

4. Huy động sự đóng góp tự nguyện của nhân dân để xây dựng đường giao
thông, cầu, cống trong xã theo quy định của pháp luật.
Trong lĩnh vực giáo dục, y tế, xã hội, văn hoá và thể dục thể thao, Uỷ ban
nhân dân xã, thị trấn thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
1. Thực hiện kế hoạch phát triển sự nghiệp giáo dục ở địa phương; phối hợp
với trường học huy động trẻ em vào lớp một đúng độ tuổi; tổ chức thực hiện các lớp
bổ túc văn hoá, thực hiện xoá mù chữ cho những người trong độ tuổi;
2. Tổ chức xây dựng và quản lý, kiểm tra hoạt động của nhà trẻ, lớp mẫu
giáo, trường mầm non ở địa phương; phối hợp với Uỷ ban nhân dân cấp trên quản
lý trường tiểu học, trường trung học cơ sở trên địa bàn;
3. Tổ chức thực hiện các chương trình y tế cơ sở, dân số, kế hoạch hoá gia
đình được giao; vận động nhân dân giữ gìn vệ sinh; phòng, chống các dịch bệnh;
4. Xây dựng phong trào và tổ chức các hoạt động văn hoá, thể dục thể thao;
tổ chức các lễ hội cổ truyền, bảo vệ và phát huy giá trị của các di tích lịch sử - văn
hoá và danh lam thắng cảnh ở địa phương theo quy định của pháp luật;
5. Thực hiện chính sách, chế độ đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt
sĩ, những người và gia đình có công với nước theo quy định của pháp luật;
6. Tổ chức các hoạt động từ thiện, nhân đạo; vận động nhân dân giúp đỡ các
gia đình khó khăn, người già cô đơn, người tàn tật, trẻ mồ côi không nơi nương tựa;
tổ chức các hình thức nuôi dưỡng, chăm sóc các đối tượng chính sách ở địa phương
theo quy định của pháp luật;
7. Quản lý, bảo vệ, tu bổ nghĩa trang liệt sĩ; quy hoạch, quản lý nghĩa địa ở
địa phương.
Trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội và thi hành pháp

luật ở địa phương, Uỷ ban nhân dân xã, thị trấn thực hiện những nhiệm vụ, quyền
hạn sau đây:
1. Tổ chức tuyên truyền, giáo dục xây dựng quốc phòng toàn dân, xây dựng
làng xã chiến đấu trong khu vực phòng thủ địa phương;
2. Thực hiện công tác nghĩa vụ quân sự và tuyển quân theo kế hoạch; đăng
ký, quản lý quân nhân dự bị động viên; tổ chức thực hiện việc xây dựng, huấn
luyện, sử dụng lực lượng dân quân tự vệ ở địa phương;
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN




10

3. Thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội; xây dựng
phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc vững mạnh; thực hiện biện pháp
phòng ngừa và chống tội phạm, các tệ nạn xã hội và các hành vi vi phạm pháp luật
khác ở địa phương;
4. Quản lý hộ khẩu; tổ chức việc đăng ký tạm trú, quản lý việc đi lại của
người nước ngoài ở địa phương.
Trong việc thực hiện chính sách dân tộc và chính sách tôn giáo, Uỷ ban
nhân dân xã, thị trấn có nhiệm vụ tổ chức, hướng dẫn và bảo đảm thực hiện chính
sách dân tộc, chính sách tôn giáo; quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân ở
địa phương theo quy định của pháp luật.
Trong việc thi hành pháp luật, Uỷ ban nhân dân xã, thị trấn thực hiện những
nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
1. Tổ chức tuyên truyền, giáo dục pháp luật; giải quyết các vi phạm pháp luật
và tranh chấp nhỏ trong nhân dân theo quy định của pháp luật;
2. Tổ chức tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của công dân

theo thẩm quyền;
3. Tổ chức thực hiện hoặc phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc thi
hành án theo quy định của pháp luật; tổ chức thực hiện các quyết định về xử lý vi
phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
1.1.2.3. Khái niệm quản lý nguồn nhân lực tại các xã
Quản lý nguồn nhân lực tại các xã thực chất là quản lý nguồn nhân lực đang
sinh sống và làm việc tại xã bao gồm số lượng và chất lượng nguồn nhân lực: số
lượng nguồn nhân lực, thể lực, trí lực, kỹ năng lao động và ý thức xã hội của nguồn
nhân lực. Đây thực chất công việc quản lý về số lượng và chất lượng của người dân
trong độ tuổi lao động đang sinh sống và làm việc tại các xã.
Khái niệm quản lý nguồn nhân lực ở trên tiếp cận nguồn nhân lực theo góc
độ nội dung của công tác quản lý nguồn nhân lực tại xã bao gồm quản lý về số
lượng nhân lực, quản lý về thể lực của nguồn nhân lực, quản lý về kỹ năng lao động
và quản lý về ý thức xã hội của người lao động.
Trong thực tế công tác quản lý nguồn nhân lực tại cấp xã hiện nay ở địa bàn
tỉnh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN




11

Thái Nguyên và cả nước, không có một bộ phận chuyên trách nào của chính quyền
cấp

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu –
ĐHTN