Tiết 9 Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt

Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
Ngày soạn:25-8-2009 Tiếng Việt :
Tiết:9 (Tiếp theo)
I. MỤCTIÊU
1. Về kiến thức: Giúp học sinh :
Nhận thức được trong sáng là một u cầu, một phẩm chất của ngơn ngữ nói chung, của
tiếng Việt nói riêng và nó được biểu hiện ở nhiều phương diện khác nhau.
2. Về kó năng
Rèn luyện các kĩ năng nói và viết đảm bảo giữ gìn và phát huy được sự trong sáng của
tiếng Việt, luôn nâng cao hiểu biết về tiếng Việt .
3. Về thái độ:
Có ý thức và thói quen giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt khi nói, khi viết, có tình cảm
yêu mến quý trọng tiếng Việt, quý trọng di sản của cha ông.
II. CHUẨN BỊ
1.Chuẩn bò của giáo viên:
- Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế bài giảng Ngữ
văn 12.
- Phương án tổ chức lớp học : Phát vấn, diễn giảng, gợi mở, thảo luận.
2. Chuẩn bò của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách
giáo khoa
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn đònh tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, só số, tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút)
1. Thế nào là giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt ?
Để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt ta phải làm gì ?
2. Em hãy tìm những ví dụ mà người nói, người viết vi phạm sự trong sáng
của tiếng Việt và sửa chữa lại cho đúng ?
3. Giảng bài mới:
- Giới thiệu bài : (2 phút)
Khi sư dơng tiÕng ViƯt mét c¸ch chn mùc vỊ ng÷ ©m, ch÷ viÕt; vỊ tõ vùng, ng÷ ph¸p;
vỊ phong c¸ch ng«n ng÷ tøc lµ ®¶m b¶o ®ưỵc sù trong s¸ng cđa tiÕng ViƯt. VËy sù trong

s¸ng cđa tiÕng ViƯt biĨu hiƯn ë nh÷ng ph¬ng diƯn nµo? ViƯc gi÷ g×n sù trong s¸ng cđa
tiÕng ViƯt như thÕ nµo? Chóng ta sÏ cïng t×m hiĨu trong bµi häc h«m nay. “ Gi÷ g×n sù
trong s¸ng cđa tiÕng ViƯt” ®ưỵc chia lµm 2 tiÕt, h«m nay thÇy trß ta sÏ t×m hiĨu tiÕt 2.
- Tiến trình bài dạy:
THỜI
GIAN
HOẠT ĐỘNG
CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG
CỦA HỌC SINH
NỘI DUNG KIẾN THỨC
30’
Hoạt động 1 :
Giáo viên hướng
dẫn cho học sinh tìm
hiểu bài

Hoạt động 1:
(Học sinh ®äc sách
giáo khoa vµ tr¶ lêi c©u
hái )
- Học sinh trình bày
ngắn gọn từng biểu
hiện về giữ gìn sự
II Trách nhiệm giữ gìn sự
trong sáng của tiếng Việt:
+ Mỗi cá nhân nói và viết cần
có ý thức tơn trọng và u q
tiếng Việt, coi đó là ” Thứ của
cải vơ cùng lâu đời và q báu

của dân tộc”
+ Có thói quen cẩn trọng, cân
Ngữ văn 12 Cơ bản - 1 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
7’
.
+ Hãy nêu những u
cầu cơ bản để giữ gìn
sự trong sáng của
tiếng Việt?
=> Giáo viên kiểm
tra , đánh giá và rút ra
kết luận ngắn gọn về
nội dung trên.
+ Giáo viên cho 1-2
học sinh đọc phần
ghi nhớ trong Sách
giáo khoa.
+ Giáo viên cho học
sinh đọc kĩ phần nội
dung bài tham khảo :
H oạt động 2:
Luyện tập



trong sáng của tiếng
Việt.
(Học sinh thảo luận
nhóm, ghi nội dung,

trình bày)
Học sinh đọc phần ghi
nhớ trong Sách giáo
khoa.
H oạt động 2:
Bài tập 1:
Lun tËp vỊ sù trong
s¸ng cđa c©u v¨n
Bèn c©u v¨n ®ỵc dÉn ra
ë SGK cã cïng néi
dung. Nhng chØ cã 3
c©u b, c, d diƠn ®¹t
trong s¸ng v× ngêi viÕt
sư dơng ®óng quan hƯ
gi÷a trËt tù c¸c thµnh
phÇn c©u vµ néi dung
biĨu ®¹t. C©u a kh«ng
trong s¸ng, v× trong
chn mùc tiÕng ViƯt
“kh«ng diƠn ®¹t theo
lèi rót gän - ”b¾t” tr¹ng
ng÷ c©u (Mn xo¸ bá
sù c¸ch biƯt gi÷a thµnh
thÞ vµ n«ng th«n) lµm
lu«n nhiƯm vơ chđ ng÷
(cho ®éng tõ ®ßi hái)”.
Mn thÕ, ph¶i danh
ng÷ ho¸ tr¹ng ng÷ nµy
b»ng c¸ch thay ®éng tõ
“mn” ë ®Çu tr¹ng

ng÷ b»ng danh tõ viƯc
(nh c©u c) hc c¸c
danh tõ cc, sù, c¸i
nhắc lựa lời khi giao tiếp sao
cho lời nói phù hợp với nhân tố
giao tiếp để đạt hiệu quả cao
nhất.
+ Rèn luyện năng lực nói và
viết theo đúng chuẩn mực về
ngữ âm và chữ viết, từ ngữ,
ngữ pháp, đặc điểm phong
cách, phải ln trau dồi, học
hỏi.
+ Loại bỏ những lời nói thơ
tục, kệch cỡm, pha tạp, lai căng
khơng đúng lúc.
+ Tiếp nhận những từ ngữ của
tiếng nước ngồi.
+ Làm giàu có thêm tiếng Việt
đáp ứng u cầu cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa và sự hòa
nhập, giao lưu quốc tế hiện
nay.

III ./ LUYỆN TẬP :
Bài tập 1: - Câu (a) khơng
trong sáng : thừa từ đòi hỏi
khơng cần thiết-> bỏ từ đòi hỏi
câu văn sẽ trong sáng
- Câu b,c,d là những câu trong

sáng: viết đúng ngữ pháp , câu
đủ thành phần, diễn đạt trong
sáng.
Bài tập 2: Từ nước ngồi
khơng cần thiết sử dụng vì đã
có từ Việt thay thế: Valentine
(ngày Valentine -> ngày lễ tình
nhân hoặc ngày tình u)
Ngữ văn 12 Cơ bản - 2 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan Năm học 2008 - 2009
trong nh÷ng trêng hỵp
kh¸c.
Lun tËp vỊ viƯc
dïng tõ níc ngoµi
a) Lêi qu¶ng c¸o
dïng 1 tõ níc ngoµi
(Valentine) vµ 2 tõ
tiÕng ViƯt cïng nghÜa
(T×nh nh©n/T×nh yªu).
Dïng tõ níc ngoµi ë
®©y kh«ng cÇn thiÕt, v×
võa chÕ sù hiĨu, võa
lµm mÊt ®i tÝnh biĨu
c¶m. Víi hai tõ cßn l¹i,
nªn dïng T×nh yªu v×
biĨu thÞ ®ỵc ý nghÜa
cao ®Đp cđa t×nh c¶m
c¸ nh©n. T×nh nh©n
mang s¾c th¸i chung,
trong tiÕng ViƯt l¹i

hµm ý kh«ng ®ỵc thËt
sù tr©n träng (h·y so
s¸nh : t×nh nh©n - ngêi
t×nh/t×nh yªu - ngêi
yªu).
4. Củng cố : Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n:
+ BiĨu hiƯn sù trong s¸ng cđa tiÕng ViƯt :
- TÝnh chn mùc, tÝnh m¹ch l¹c s¸ng râ theo nh÷ng quy t¾c vµ ph¬ng thøc chung.
- Sù kh«ng lai c¨ng, pha t¹p vµ tÝnh lÞch sù, v¨n hãa.
+ Gi÷ g×n sù trong s¸ng cđa tiÕng ViƯt :
- Cã t×nh c¶m q träng.
- Cã ý thøc, thãi quen sư dơng tiÕng ViƯt theo c¸c chn mùc, c¸c quy t¾c chung.
- Sư dơng s¸ng t¹o nhng ®¶m b¶o ®óng, hay, cã v¨n hãa.
Sự trong sáng của tiếng Việt.
- Ra bài tập về nhà: Học sinh về nhàhọc bài, đọc lại tác bài. làm bài tập ở sách
giáo khoa.
- Chuẩn bò bài : Chuẩn bị bài mới: Nguyễn Đình Chiểu , ngơi sao sáng trong văn nghệ
của dân tộc
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................

Ngữ văn 12 Cơ bản - 3 - GV: Nguyễn Văn Mạnh