TIỂU LUÂN VỀ VAI TRÒ CỦA TỔ CHUYÊN MÔN TRONG NHÀ TRƯỜNG THPT

VAI TRÒ CỦA TỔ CHUYÊN MÔN TRONG NHÀ TRƯỜNG
I. Lý do chọn đề tài
Sinh hoạt chuyên môn là một hoạt động hết sức quan trọng nhằm thực hiện
các kế hoạch giảng dạy và bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực sư phạm
cho giáo viên, góp phần tháo gỡ những khó khăn trong quá trình giảng dạy và thực
hiện nhiệm vụ. Nội dung sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn là những vấn đề về thực
hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục học sinh, thực hiện các văn bản chỉ đạo, thực
thi nhiệm vụ năm học và các yêu cầu mang tính thực tiễn được mang ra thảo luận,
phân tích dưới nhiều góc độ và rút ra những kết luận sư phạm, những biện pháp khả
thi có thể vận dụng vào thực tiễn, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ
cho giáo viên. Sinh hoạt chuyên môn nhằm góp phần bồi dưỡng giáo viên theo
chuẩn nghề nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ, chất lượng dạy và học.
Do vậy việc sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn phải được thường xuyên, đổi mới
phương pháp, nâng cao chất lượng và hiệu quả.
Tổ chuyên môn là một bộ phận, một đơn vị trong hệ thống cơ cấu tổ chức
của nhà trường. Là nơi trực tiếp triển khai các mặt hoạt động của nhà trường, trong
đó trọng tâm là hoạt động giáo dục và dạy học. Tổ chuyên môn có mối quan hệ
cộng đồng, hợp tác, phối hợp với các bộ phận nghiệp vụ và các tổ chức đoàn thể
khác trong nhà trường. Đặc biệt, tổ chuyên môn là nơi có điều kiện sâu sát để hiểu
biết tâm tư, tình cảm và những khó khăn trong đời sống của các GV trong tổ, kịp
thời động viên, giúp đỡ nhau. Chính vì thế tổ chuyên môn có vai trò tập hợp, đoàn
kết các thành viên trong tổ để hoàn thành tốt nhiệm vụ của người GV trong trường
trung học. Qua quan sát thực tế và kiểm tra cho thấy hoạt động của tổ chuyên môn
còn mang nặng tính hình thức, chiếu lệ kém hiệu quả chưa đảm bảo được khâu
trung gian giữa ban giám hiệu với giáo viên. Nhiều tổ chuyên môn họp theo kế
hoạch chỉ để đối phó với lãnh đạo cấp trên. Hoạt động của tổ chuyên môn về tính
1


kế hoạch chưa sát, chưa đi vào thực chất để nâng cao chất lượng dạy học. Việc
chuẩn bị nội dung cho các buổi sinh hoạt chuyên môn chưa có sức thuyết phục,

chưa đi vào trọng tâm của bản chất chuyên môn, nội dung sinh hoạt còn nghèo nàn,
tính phát biểu xây dựng của các thành viên trong tổ còn ít. Các chủ đề, chuyên đề
chưa có chiều sâu, việc dự giờ thăm lớp chưa đảm bảo, góp ý giờ dạy còn qua loa,
xếp loai giờ dạy không sát với thực tế giảng dạy của giáo viên nên không thu hút
được sự quan tâm trao đổi của giáo viên. Nội dung đưa ra trao đổi chưa phong phú,
chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ
những khó khăn cho giáo viên trong tổ; những vấn đề mới và khó ít được mang ra
bàn bạc, thảo luận. Vì vậy, đổi mới hoạt động của tổ chuyên môn phải được ưu tiên
hàng đầu để nâng cao chất lượng chuyên môn trong trường THPT.
Để nâng cao hiệu quả giáo dục một trong những giải pháp được BGD&ĐT
đưa ra, đó là:
Nâng cao chất lượng đội ngũ, nâng cao chất lượng quản lý trong đó có công
tác quản lý của tổ chuyên môn; đây được coi là khâu đột phá - góp phần quyết định
thành công sự nghiệp đổi mới giáo dục của chúng ta hiện nay.
Tiểu luận được xây dựng với mục đích: Tìm ra được những biện pháp nhằm
giúp tổ chuyên môn nâng cao chất lượng dạy và học.
II.CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1. Đặc điểm, vai trò, vị trí của tổ chuyên môn
1.1 Đặc điểm và vai trò của tổ chuyên môn
a. Đặc điểm
Thông tư số 12/2011/QĐ-BGD&ĐT ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ
GD&ĐT về việc ban hành Điều lệ trường trung học, quy định ở Điều 16:
“Cán bộ làm công tác tư vấn cho học sinh của trường trung học được tổ
chức thành tổ chuyên môn theo môn học, nhóm môn học hoặc nhóm các hoạt động
ở từng cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ chuyên môn có tổ trưởng, từ 1 đến 2 tổ phó
2


chịu sự quản lý chỉ đạo của Hiệu trưởng, do Hiệu trưởng bổ nhiệm trên cơ sở giới

thiệu của tổ chuyên môn và giao nhiệm vụ vào đầu năm học”
Như vậy theo qui định của Điều lệ có thể hiểu: Tổ chuyên môn là một bộ
phận của nhà trường, gồm một nhóm giáo viên (từ 3 người trở lên) cùng giảng dạy
về một môn học hay một nhóm môn học hay một nhóm viên chức làm công tác thư
viện, thiết bị giáo dục, tư vấn học đường…được tổ chức lại để cùng nhau thực hiện
các nhiệm vụ theo qui định tại khoản 2 điều 16 của Điều lệ nhà trường. Mỗi TCM
có tổ trưởng và từ 1-2 tổ phó do hiệu trưởng bổ nhiệm vào đầu năm học
b. Vai trò
Tổ chuyên môn là đơn vị cơ sở gắn bó với người giáo viên giảng dạy. Ở đây
diễn ra mọi hoạt động có liên quan đến toàn bộ hoạt động nghề nghiệp của người
giáo viên. Tổ chuyên môn cũng là nơi người giáo viên có thể chia sẻ mọi tâm tư,
nguyện vọng cũng như những vấn đề có liên quan đến nghề nghiệp, đời sống vật
chất và tinh thần của mình. Hoạt động của tổ chuyên môn trong nhà trường có vai
trò quyết định cho sự phát triển của nhà trường nói riêng và sự phát triển giáo dục
nói chung. Có thể nói hoạt động của tổ chuyên môn trong nhà trường là nhân tố
quyết định trực tiếp đến chất lượng dạy học.
1.2. Vị trí của tổ chuyên môn
Theo Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường
phổ thông có nhiều cấp học ban hành theo Quyết định số 07/2007/QĐ-BGD&ĐT
ngày 02.4.2007 của Bộ GD&ĐT, cơ cấu tổ chức của trường THCS, THPT và
trường phổ thông có nhiều cấp học gồm có:
a) Hội đồng trường đối với trường công lập, Hội đồng quản trị đối với trường
tư thục, Hội đồng thi đua và khen thưởng, Hội đồng kỷ luật, Hội đồng tư vấn khác,
các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các bộ phận khác (nếu có);

3


b) Các tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam, Công đoàn, Đoàn thanh niên Cộng
sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và các tổ chức xã hội.

Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành trong trong bộ máy tổ chức, quản
lý của trường THCS, THPT. Trong trường, các tổ, nhóm chuyên môn có mối quan
hệ hợp tác với nhau, phối hợp các các bộ phận nghiệp vụ khác và các tổ chức Đảng,
đoàn thể trong nhà trường nhằm thực hiện chiến lược phát triển của nhà trường,
chương trình giáo dục và các hoạt động giáo dục và các hoạt động khác hướng tới
mục tiêu giáo dục.
1.3. Chức năng, nhiệm vụ của tổ chuyên môn trong trường THPT
1.3.1. Chức năng của tổ chuyên môn:
Giúp Hiệu trưởng điều hành các hoạt động nghiệp vụ chuyên môn liên quan đến
dạy và học;
- Trực tiếp quản lý giáo viên trong tổ theo nhiệm vụ quy định.Tổ chuyên môn là
đầu mối để Hiệu trưởng quản lý nhiều mặt, nhưng chủ yếu vẫn là hoạt động chuyên
môn, tức là hoạt động dạy học trong trường.
Tổ trưởng chuyên môn phải là người có khả năng xây dựng kế hoạch; điều hành
tổ chức, hoạt động của tổ theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học
của Bộ Giáo dục và Đào tạo và kế hoạch năm học của nhà trường; tổ chức bồi
dưỡng chuyên môn cho giáo viên trong tổ; đánh giá, xếp loại và đề xuất khen
thưởng, kỉ luật giáo viên thuộc tổ mình quản lý.
Do đó, tổ trưởng chuyên môn phải là người có phẩm chất đạo đức tốt; có năng
lực, trình độ, kinh nghiệm chuyên môn; có uy tín đối với đồng nghiệp, học sinh. Tổ
trưởng chuyên môn phải là người có khả năng tập hợp giáo viên trong tổ, biết lắng
nghe, tạo sự đoàn kết trong tổ, gương mẫu, công bằng, kiên trì, khéo léo trong giao
tiếp
1.3.2 Nhiệm vụ của tổ chuyên môn:

4


- Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và quản lý
kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình

môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo và kế hoạch năm học của nhà trường;
- Xây dựng chương trình, tài liệu dạy học môn chuyên, nghiên cứu áp dụng các
PPDH, PP KTĐG tiên tiến vào giảng dạy, đánh giá kết quả học tập của học sinh.
- Phát hiện, bồi dưỡng học sinh có năng khiếu, bồi dưỡng học sinh tham gia các
kỳ thi HSG và các cuộc thi về năng khiếu khác liên quan đến chuyên môn của tổ;
- Xây dựng , tổ chức, hỗ trợ và triển khai thực hiện kế hoạch NCKH sư phạm
ứng dụng; tổng kết, áp dụng sáng kiến- kinh nghiệm, tự làm thiết bị dạy học hàng
năm của giáo viên, nhân viên và hoạt động NCKH, sáng tạo kỹ thuật của học sinh;
hướng dẫn học sinh làm quen với NCKH.
- Xây dựng đội ngũ GV cốt cán của tổ, nhóm chuyên môn làm nồng cốt cho các
hoạt động c huyên môn của nhà trường;
- Tổ chức việc bồi dưỡng phát triển năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của các
thành viên trong tổ.
- Đề xuất khen thưởng, kỉ luật đối với giáo viên.
2. Đổi mới hoạt động của tổ chuyên môn.
Để đổi mới hoạt động của tổ chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy và
học ở nhà trường phổ thông phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Quán triệt cho tổ chuyên môn hiểu rõ chủ trương đường lối của Đảng về
đối căn bản và toàn diện về Giáo dục đào tạo đáp ứng sự nghiệp công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước.
- Tổ chức cho tổ chuyên môn học tập để nhận thức đầy đủ vị trí, chức năng,
nhiệm vụ, vai trò, quyền hạn của tổ chuyên trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn
trong tường THPT, đồng thời phân quyền cho tổ chuyên môn về quản lý chỉ đạo
chuyên môn trong tổ mình quản lý.
- Xây dựng và tổ chức thực hiện các kế hoạch hoạt động của tổ, hướng dẫn
giáo viên xây dựng kế hoạch cá nhân tương ứng với nhiệm vụ của họ.
- Xây dựng và phát triển đội ngũ, phân công giảng dạy, chủ nhiệm lớp, tổ
chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên.
5

- Quản lý hoạt động dạy học, giáo dục.
- Thực hiện công tác tham mưu với BGH về việc tổ chức thực hiện các hoạt
động dạy học trong nhà trường.
- Quản lý cơ sở vật chất tài sản của tổ chuyên môn.
III. Thực trạng vấn đề sinh hoạt chuyên môn hiện nay:
- Việc chuẩn bị nội dung cho các buổi sinh hoạt chuyên môn còn hời hợt,
chưa có sức thuyết phục nên không thu hút được sự quan tâm trao đổi của giáo
viên. Nội dung đưa ra trao đổi còn chưa phong phú, chưa đi sâu vào các vấn đề
trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên
trong tổ; những vấn đề mới và khó ít được mang ra bàn bạc, thảo luận.
- Công tác quản lý chỉ đạo của Ban giám hiệu chưa sát sao, thiếu sự đôn đốc
và kiểm tra thường xuyên.
- Về dự giờ rút kinh nghiệm giờ dạy, do xuất phát từ mục đich của buổi dự
giờ là để đánh giá kĩ năng dạy học và năng lực chuyên môn của giáo viên nên tạo ra
áp lực cho cả người dạy và người dự. Người dạy sẽ chỉ ngồi nghe còn người dự trở
thành giám khảo phán xét, đánh giá.
- Lí do tiếp theo nữa là xuất phát từ suy nghĩ của người dự giờ, khi được mời
phát biểu, nếu chỉ toàn khen lại sợ người khác nghĩ mình kém cỏi. Nếu có nhiều ý
kiến lại sợ làm tổn thương và ảnh hưởng đến kết quả xếp loại của đồng nghiệp. Một
số khác lại suy nghĩ họ có thể học được rất ít từ đồng nghiệp bởi hầu hết giáo viên
khi dạy đều bám sát vào sách giáo viên và các tài liệu hướng dẫn khác dành cho
giáo viên do vậy cấu trúc bài học, tiến trình lên lớp gần như giống nhau nên họ cảm
thấy nhàm chán. Họ đi dự giờ cốt để đủ số giờ theo quy định.
- Ở một số trường do cơ sở vật chất không đảm bảo, hoặc thiếu giáo viên nên
không nhiều thời gian để tổ chức SHCM đảm bảo chất lượng được.
- Một nguyên nhân khác cũng phải kể đến là thời gian dành cho SHCM còn
ít, các buổi SHCM còn mang nặng các vấn đề về hành chính
6

- Trong các buổi SHCM các thành viên trong tổ còn nhiều bị động, chỉ lắng
nghe, ít tham gia ý kiến, chủ đề, tham luận để cùng nhau xây dựng rút kinh nghiệm
trong công tác chuyên môn.
IV. Một số biện pháp đổi mới hoạt động của tổ chuyên môn.
1. Xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn
Kế hoạch tổ chuyên môn được xây dựng trên cơ sở cụ thể hóa kế hoạch năm
học, kế hoạch chuyên môn, kế hoạch bồi dưỡng của nhà trường. Khi xây dựng cần
căn cứ vào điều kiện thực tiễn của nhà trường, tình hình đội ngũ giáo viên, điều
kiện về cơ sở vật chất và thực tiễn học sinh trong tổ. Trong kế hoạch tổ chuyên môn
thì nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là một phần quan trọng. Nội dung này phải
thể hiện được những công việc cần làm cho cả năm học và bổ sung những vấn đề
nhà trường chỉ đạo hoặc nảy sinh như tăng cường biện pháp bồi dưỡng học sinh
giỏi, phụ đạo học sinh yếu ,sau mỗi lần kiểm tra định kì; dạy học theo nhóm đối
tượng học sinh, theo nhóm sở thích; những vấn đề giáo viên chưa nắm vững hoặc
gặp khó khăn trong quá trình giảng dạy, đặc biệt quan tâm đến những giáo viên mới
ra trường hoặc năng lực chuyên môn còn hạn chế.
2. Bồi dưỡng cho tổ trưởng chuyên môn
Bồi dưỡng kĩ năng đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo
viên. Bồi dưỡng năng lực tổ chức, điều hành một buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ
chức một chuyên đề, một cuộc thi trong tổ; một số kĩ năng ra đề kiểm tra cho học
sinh trong các đợt kiểm tra định kì, phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong tổ
đúng người, đúng việc; kiểm tra, đôn đốc để điều chỉnh và giúp đỡ giáo viên một
cách kịp thời.
Biện pháp bồi dưỡng là: Yêu cầu tổ trưởng nắm vững các văn bản chỉ đạo,
nắm vững chương trình, chuẩn kiến thức kĩ năng cơ bản các môn học trong tổ phụ
trách. Những vấn đề nào chưa hiểu thì tác giả giải thích bổ sung trên nguyên tắc tự
bồi dưỡng là chủ yếu.
7

3. Đổi mới nội dung sinh hoạt của tổ chuyên môn
3.1. Tổ chức các chuyên đề chuyên môn
- Đây là nội dung sinh hoạt thường xuyên và rất cần thiết, các chuyên đề cần
tập trung vào những vấn đề như đổi mới phương pháp giảng dạy, rèn luyện các kỹ
năng bộ môn, dạy các bài khó, ứng dụng CNTT trong dạy học, sử dụng thiết bị dạy
học, làm mới đồ dùng dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá, bồi dưỡng học sinh giỏi,
phụ đạo học sinh yếu... Hạn chế những chuyên đề nặng về lý luận, khó triển khai
trong thực tế.
- Việc triển khai tổ chức các chuyên đề, các tổ phải lập kế hoạch ngay từ đầu
năm học, được tổ chức, được kiểm tra, đánh giá thì mới có chất lượng và hiệu quả
tốt. Trong một năm học cần cơ cấu hợp lý các mảng đề tài, mỗi giáo viên chỉ nên
đảm trách một chuyên đề, phân bổ thời gian phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà
trường.
- Trong năm học, mỗi trường đăng ký tổ chức 01 chuyên đề cấp huyện.i
Quy trình triển khai chuyên đề như sau:
a) Lựa chọn nội dung làm chuyên đề; lựa chọn người hoặc bộ phận thực hiện
chuyên đề; lập kế hoạch thực hiện chuyên đề.
b) Thực hiện chuyên đề
+ Bước 1. Báo cáo nội dung chuyên đề
- Báo cáo nội dung chuyên đề trong tổ (nhóm) chuyên môn.
Nêu rõ được lý do chọn chuyên đề (Ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn, thể
hiện việc lựa chọn chuyên đề là đúng).
Tên chuyên đề phải tường minh, thể hiện rõ vấn đề nghiên cứu, đúc rút hoặc
áp dụng kinh nghiệm. Khuyến khích chuyên đề áp dụng kinh nghiệm hoặc công

8


trình nghiên cứu (CTNC - Chú ý phải ghi rõ: Áp dụng kinh nghiệm, CTNC nào?

Tên, địa chỉ của tác giả? Tài liệu đã đăng tải kinh nghiệm hoặc CTNC đó?).
Thể hiện được mục đích, giới hạn, nhiệm vụ nghiên cứu, đúc rút kinh
nghiệm hoặc áp dụng CTNC, kinh nghiệm (không nhất thiết phải kết cấu thành
mục riêng).
- Tổ chuyên môn tổ chức thảo luận, góp ý kiến để thống nhất nội dung thực
hiện.
+ Bước 2. Dạy thực nghiệm
Chú ý khi rút kinh nghiệm giờ dạy phải bám sát vào nội dung chuyên đề để
nhận xét, đánh giá, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cần thiết.
+ Bước 3. Hưởng ứng chuyên đề (triển khai dạy đại trà)
Chú ý việc rút kinh nghiệm các tiết hưởng ứng cũng phải bám sát vào nội
dung chuyên đề để có kết luận cần thiết về hiệu quả áp dụng.
+ Bước 4. Tổng kết chuyên đề
- Đánh giá (nêu ưu, nhược điểm trong việc vận dụng).
- Kết quả các tiết hưởng ứng chuyên đề (có thể làm bảng thống kê).
- Bài học kinh nghiệm (những vấn đề về học sinh, giáo viên; vấn đề đối với
tổ, nhóm chuyên môn, nhà trường, phòng giáo dục ...).
c) Hoàn thiện chuyên đề (Nội dung chuyên đề được in sao để cho toàn thể
giáo viên trong tổ áp dụng và lưu hồ sơ sử dụng nhiều năm).
3.2. Tổ chức tốt các tiết dự giờ, thao giảng – Biện pháp bồi dưỡng năng lực
chuyên môn cho giáo viên.
- Dự giờ là hoạt động quan trọng đối với việc phát triển chuyên môn của mỗi
giáo viên. Dự giờ sẽ giúp cho giáo viên được dự giờ chủ động, tích cực hơn trong
9


bài giảng của mình. Dù thế nào đi nữa thì mỗi khi có người đến dự giờ, các giáo
viên đều chuẩn bị bài kĩ hơn, đôi khi còn có sự trao đổi về bài dạy trước khi lên
lớp, đây là một việc làm hết sức có ý nghĩa đối với mỗi giáo viên. Khi có người đến
dự giờ, lớp học cũng diễn ra sôi nổi hơn, ý thức học tập của học sinh tốt hơn, đây là

điều kiện tốt nhất để giáo viên phát huy tính sáng tạo của học sinh. Việc dự giờ còn
giúp cho giáo viên đi dự giờ học tập, rút kinh nghiệm từ tiết dạy của đồng nghiệp,
thông qua việc xử lí tình huống của đồng nghiệp, giáo viên sẽ khắc phục được
những thiếu sót trong quá trình giảng dạy... Bởi vậy, ngoài mục đích đánh giá năng
lực của giáo viên thì điều quan trọng là các tổ, nhóm cần tổ chức tốt việc góp ý, rút
kinh nghiệm về phương pháp giảng dạy, về kiến thức, về phong cách lên lớp, về tổ
chức lớp học.
- Tổ chuyên môn cần tăng cường quản lý, định hướng tổ chức dự giờ, thao
giảng coi đây là biện pháp quan trọng để nâng cao chất lượng giờ dạy ... Tổ chức
thao giảng phải có ít nhất 2/3 thành viên của tổ, nhóm tham dự, phải có mục tiêu,
rút ra được những kinh nghiệm. Dự giờ rồi đánh giá, rút kinh nghiệm giờ dạy là
việc làm thường xuyên của tổ chuyên môn, nếu được tổ chức tốt sẽ xóa bỏ được
tình trạng còn có giáo viên chưa tự giác, tích cực dự giờ đồng nghiệp hoặc tâm lí
cho rằng đi dự giờ là kiểm tra tiết dạy của giáo viên. Cần tránh dự giờ để đối phó
nhằm đạt chỉ tiêu số lượng theo quy định. Nên tăng cường các tiết dạy mẫu và quan
tâm dự giờ các tiết ôn tập, trả bài cho học sinh.
- Khi đánh giá, rút kinh nghiệm các tiết dạy cần thẳng thắn, chân tình với
tinh thần giúp nhau cùng tiến bộ, phải đánh giá thực chất, nêu ra được những điểm
mạnh, những hạn chế của người dạy về kiến thức, kỹ năng, thái độ, về nội dung,
phương pháp, phong cách. Cần phê phán lối dạy đọc chép, dạy chay trong khi có và
cần sử dụng đồ dùng dạy học. Đối với những tiết học mà giáo viên gặp nhiều khó
khăn thì cần trao đổi kỹ, có thể tổ chức cho một giáo viên có kinh nghiệm trong
nhóm dạy mẫu tiết đó để cùng nhau học hỏi. Các giờ được dự cần được xếp loại và
10


lưu lại ý kiến cũng như kết quả xết loại; đối với tiết dạy được thanh tra hoặc dùng
để xếp loại giáo viên cần lưu cả phiếu đánh giá giờ dạy.
- Đánh giá giờ dạy phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Chẳng hạn khi
phân tích khía cạnh rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức của học sinh, các giáo

viên đã lưu ý đến đặc điểm môn học. Đối với các môn khoa học xã hội, giáo viên
thấy hạn chế của nhiều học sinh trong viết và trình bày bài; bài viết thường dài
dòng, không rõ ý, chữ viết xấu, viết sai ngữ pháp, trình bày cẩu thả. Do vậy, rèn
luyện rèn luyện kỹ năng viết bài, vận dụng kiến thức đã học vào bài viết của mỗi
em là rất quan trọng. Cần thay đổi cách viết khuôn sáo theo bài mẫu, ít sáng tạo.
Trong dạy học cần chấm dứt tình trạng đọc chép, cần hạn chế việc ghi nhớ máy
móc, ghi nhớ nhiều số liệu, nhiều sự kiện; trong các tiết ôn tập chú ý rèn luyện
hành văn; chấm trả bài cần kỹ hơn, chỉ lỗi cụ thể từng em để giúp các em sửa chữa.
Đối với các môn khoa học tự nhiên thì lại chú trọng đến việc giúp học sinh vận
dụng kiến thức vào giải các bài tập ở các cấp độ khác nhau tùy theo yêu cầu. Các
tiết luyện tập, ôn tập phải phân loại được hệ thống các các bài tập theo dạng phù
hợp.
3.3. Tổ chức tiết dạy ôn tập có hiệu quả
- Dạy tiết ôn tập có chất lượng là điều không dễ. Có ý kiến cho là không khó,
bởi vì họ cho rằng học sinh đã có sẵn các kiến thức đã học, giáo viên chỉ việc hệ
thống lại dưới hình thức các bảng hay sơ đồ là xong. Thế nhưng, dạy tiết ôn tập làm
sao để không lặp lại những gì đã giảng ở các bài học trước một cách máy móc, dễ
gây nhàm chán cho học sinh và cho cả chính bản thân giáo viên; làm sao để học
sinh học tiết ôn tập một cách tích cực và sôi nổi và đạt kết quả tốt. Mục tiêu của các
bài ôn tập nói chung là vừa củng cố các kiến thức đã học của một chương hay một
phần nào đó, vừa mở rộng, nâng cao, so sánh đối chiếu với các kiến thức có liên
quan, vừa góp phần bồi dưỡng một số kỹ năng nhất định cho học sinh.
11


- Bởi vậy, tổ chức tiết dạy ôn tập có hiệu quả cũng là vấn đề tổ chuyên môn cần
thảo luận, bàn bạc để chọn cách ôn tập phù hợp cho từng chương, từng phần, phù
hợp với mục tiêu của bài ôn tập cũng như phù hợp với các đối tượng học sinh của
lớp. Cần tránh dạy tiết ôn tập như là một tiết dạy lại, nhàm chán, hiệu quả thấp, ít
tác dụng. Trong sinh hoạt tổ chuyên môn cần thống nhất về nội dung, phương pháp,

thời lượng ôn tập. Yêu cầu của tiết ôn tập là hệ thống được kiến thức trong phần ôn
tập, có thể nâng cao, mở rộng tùy mục đích, đối tượng ôn tập, rèn luyện được kỹ
năng cần thiết cho học sinh; bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng mà Bộ GD&ĐT đã
ban hành.
3.4. Cấp trên cần tham gia sinh hoạt cùng tổ chuyên môn và đánh giá
sinh hoạt tổ chuyên môn hàng tháng, hàng kì
Mỗi tháng Hiệu trưởng hoặc Phó hiệu trưởng tham gia sinh hoạt cùng tổ
chuyên môn một lần. Khi tham gia sinh hoạt đóng vai trò là thành viên để tạo
không khí bình đẳng, dân chủ, thân thiện trong buổi sinh hoạt, không áp đặt ý kiến
của mình, không đánh giá ý kiến của người khác, lắng nghe ý kiến của mọi thành
viên với thái độ trân trọng. Hỗ trợ giáo viên khi cần thiết. Trong quá trình dự sinh
hoạt, ghi chép các nội dung chính, hoặc những vấn đề mà giáo viên còn vướng
mắc.
Từ những thông tin thu thập được sau mỗi lần dự sinh hoạt cùng các tổ, tác
giả góp ý cho tổ trưởng cần bổ sung những nội dung nào giáo viên còn thiếu còn
yếu, phát huy thế mạnh, năng lực sở trường của giáo viên để có thể nghiên cứu sâu
hơn.
Trong các cuộc họp chuyên môn hàng tháng, Hiệu trưởng hoặc Phó hiệu
trưởng đều đánh giá hoạt động của các tổ chuyên môn. Đánh giá những việc đã
làm được và những việc chưa làm được, đánh giá thi đua giữa các tổ. Tham mưu
với Hội đồng thi đua khen thưởng đưa nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là một
trong các tiêu chí đánh giá thi đua tổ, thi đua cá nhân. Mỗi năm học có khen thưởng
12


cho tổ chuyên môn làm tốt nhiệm vụ, khen thưởng cho nhóm giáo viên làm chuyên
đề có giá trị. Khen thưởng đối với những cá nhân có nhiều đóng góp trong sinh
hoạt tổ. Những việc làm đó có tác dụng điều chỉnh và bổ sung kế hoạch tổ chuyên
môn và việc sinh hoạt chuyên môn có chất lượng, có hiệu quả hơn.
4. Đề xuất những giải pháp của bản thân để đổi mới hoạt động tổ chuyên

môn.

- Giải pháp thứ nhất là: Hiệu trưởng phải xây dựng văn hóa nhà trường
(mối quan hệ thân thiết giữa các thành viên trong hội đồng sư phạm) đồng
thời song song với xây dựng môi trường học tập và tự bồi dưỡng cho giáo
viên (Đổi mới sinh hoạt chuyên môn) từ đó giúp cho giáo viên.
Thay đổi dạy học - Học sinh thay đổi cách học - Trường học thay đổi hình
thức và phương pháp dạy học. Cần cải tiến cách quản lý từ khâu chỉ đạo đến
khâu thực hiện, xây dựng kế hoạch và nội dung SHCM cho cả năm học.
Thường xuyên kiểm tra đôn đốc để đảm bảo chất lượng và hiệu quả.
- Giải pháp thứ hai là: Bồi dưỡng năng lực tổ chức điều hành cho đội ngũ tổ
trưởng những người chủ trì các buổi SHCM vì thực tế cho ta thấy buổi sinh
hoạt chuyên môn thành công phụ thuộc rất nhiều vào khả năng và chuyên
môn của người chủ trì.
- Giải pháp thứ ba là: Cần sắp xếp và bố trí thời gian SHCM hợp lý, không
nhất thiết là cả một buổi. Nội dung sinh hoạt chuyên môn cần thật cụ thể, sát
thực, liên quan trực tiếp đến mỗi bài học, tiết học mà giáo viên giảng dạy
hàng ngày tránh chung chung ở tầm vĩ mô.
- Giải pháp thứ tư là : BGH cần quản lý chặt chẽ nội dung các buổi SHCM có
sự hướng dẫn và định hướng nội dung SHCM theo tình hình thực tế của nhà
trường hay từng khối lớp theo đổi mới sinh hoạt chuyên môn.

13


-Giải pháp thứ năm là: Cần xây dựng một nề nếp sinh hoạt chuyên môn,
hàng năm nên tổ chức và định hướng nội dung SHCM tốt vì thực tế cho ta
thấy những trường nào có phong trào chuyên môn mạnh mẽ thì trường đó có
sinh hoạt chuyên môn đạt hiệu quả.
- Giải pháp thứ sáu là: Nâng cao chất lượng chuyên môn là việc mà nhà

trường luôn quan tâm hàng đầu: Để thực hiện được mục tiêu đề ra trong kế
hoạch nhà trường, Ban Giám hiệu phải chủ động vào cuộc cùng với các tổ
trưởng chuyên môn thảo luận và xây dựng kế hoạch thực hiện nhiệm vụ
chuyên môn chi tiết cho từng tuần, từng tháng.
V. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1 Kết luận:
1.1 Đối với cán bộ quản lý
- Các cấp quản lý trong nhà trường phải nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng
của tổ bộ môn, phải lấy tổ bộ môn làm trung tâm trong việc nâng cao chất
lượng đào tạo, coi bộ môn là hạt nhân quan trọng nhất có tác động trực tiếp
nhất, có tính chất quyết định trong việc nâng cao chất lượng đào tạo.
-Chủ động lên kế hoạch chỉ đạo phù hợp nhu cầu thực tế của từng tổ chuyên
môn; và chủ động tham gia sinh hoạt cùng tổ chuyên môn.
-Kịp thời nắm bắt tình hình từng tổ chuyên môn: thời gian sinh hoạt, nội
dung sinh hoạt, khó khăn vướng mắc … trong quá trình chỉ đạo; nhu cầu của tổ,
của giáo viên. Từ đó kịp thời giúp đỡ tháo gỡ khó khăn, tạo sự đoàn kết, đồng
thuận trong trường, trong tổ góp phần nâng cao chất lượng dạy – học.
Tạo nên phong trào thi đua lành mạnh, rộng khắp; nội bộ đoàn kết, biết chia
sẻ giúp đỡ lẫn nhau.
1.2. Đối với tổ chuyên môn:

14


Có kế hoạch sinh hoạt cụ thể, rõ ràng phù hợp yêu cầu chung của tổ, tạo sự
thuận lợi cho thành viên trong tổ tham gia sinh hoạt.
Hoạt động của tổ chuyên môn ngày càng có chất lượng, không còn mang tính
chất giải quyết sự vụ, sự việc của công việc hành chính đơn thuần, mà tập trung chủ
yếu vào đặc trưng của từng môn học để nâng cao chất lượng dạy - học.
Nội dung sinh hoạt của tổ phong phú, phù hợp tình hình thực tế tại từng thời

điểm dạy – học nhất định; nắm bắt kịp thời nhu cầu của từng giáo viên trong tổ.
Công bằng, khách quan trong đánh giá, xếp loại, khen thưởng học sinh, giáo
viên.
Xây dựng được nề nếp hoạt động chuyên môn chung toàn trường song vẫn
tạo được tính chủ động phát huy sáng tạo trong hoạt động của từng tổ chuyên môn .
1.3. Đối với giáo viên:
Nắm vững về sự cần thiết phải đổi mới giáo dục ;nắm vững mục tiêu, nội
dung, chương trình một cách có hệ thống; nắm vững phương pháp và cách thức sử
dụng phương pháp để tổ chức hoạt động dạy – học đạt hiệu quả cao nhất; kỹ năng
sư phạm ngày càng được hoàn thiện;
Biết trước nội dung sinh hoạt lần sau từ đó chủ động chuẩn bị nội dung cần
trao đổi; được chia sẻ cùng đồng nghiệp những kinh nghiệm giảng dạy, được giúp
đỡ kịp thời khi gặp khó khăn.
1.4. Đối với học sinh:
Được học trong môi trường học tập thân thiện, tích cực; có điều kiện phát
huy khả năng tư duy sáng tạo, phát triển năng khiếu, sở trường của mình;
Học sinh ham thích đến trường, thi đua học tập, nhiệt tình tham gia các
phong trào của nhà trường.
2. Đề xuất, kiến nghị:
15


2.1. Kiến nghị với Sở Giáo dục
Sở giáo dục cần lựa chọn những chuyên đề thiết thực cho giáo viên học tập.
Tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ giáo viên và bồi dưỡng nghiệp vụ quản lí cho
giáo viên làm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn.
2.2. Kiến nghị với trường THPT
* Đối với Ban Giám hiệu nhà trường: Giám sát các hoạt động của tổ để
đảm bảo dân chủ trong quản lý, đồng thời tạo cơ hội cho cho tổ chuyên môn có
điều kiện phát huy được năng lực sở trường của mình. Đối với cán bộ quản lý phụ

trách chuyên môn cần nắm vững tình hình đội ngũ, yêu cầu nhiệm vụ, đặc điểm học
sinh, điều kiện về trang thiết bị kĩ thuật, cơ sở vật chất phục vụ dạy và học để có
những tác động quản lí phù hợp. Bổ sung tư liệu, tài liệu chuyên môn nghiệp vụ,
sách tham khảo để phục vụ nghiên cứu; đồ dùng dạy học; phương tiện dạy học;
động viên, khen thưởng xứng đáng, kịp thời những giáo viên làm tổ chuyên môn
có nhiều đóng góp về việc đỏi mới và làm tốt công tác tổ chuyên môn .
* Đối tổ chuyên môn giáo viên:
- Tích cực học tập và nhân thức đầy đủ về đổi mới căn bản toàn diện về giáo
dục của nước ta trong giai đoạn hiện nay . Trong đó có sự đổi mới công tác quản lý
hoạt động của tổ chuyên môn và dổi mới hoạt động dạy học của giáo viên
-Thực hiện tốt nhiệm vụ của giáo viên được quy định trong Luật Giáo dục.
Điều lệ trường THCS, trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học. Tham
gia xây dựng và thực hiện tốt quy định về nền nếp dạy học của nhà trường. Tích
cực, chủ động trong việc giảng dạy học sinh, đổi mới phương pháp dạy học.
- Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ cần phản ánh với tổ trưởng hoặc Ban
Giám hiệu; chủ động đề xuất những sáng kiến hay trong sinh hoạt tổ chuyên môn.
* Đối với giáo viên: Thực hiện tốt nhiệm vụ của giáo viên được quy định
trong Luật Giáo dục, Luật Phổ cập Giáo dục THPT, Điều lệ trường THPT, Pháp
16


lệnh cán bộ công chức và các quy định của nhà trường. Tham gia xây dựng và thực
hiện tốt quy định về nền nếp dạy học của nhà trường. Tích cực, chủ động trong việc
giảng dạy học sinh, đổi mới phương pháp dạy học; khi có khó khăn trong quá trình
thực hiện nhiệm vụ cần phản ánh với tổ trưởng hoặc Ban giám hiệu; chủ động đề
xuất những sáng kiến hay trong sinh hoạt tổ chuyên môn.

NGƯỜI VIẾT

LÊ XUÂN DỊ

17