BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC
N T T
C
--------------------
CÁC YẾU TỐ Ả
TÍN NHIỆM CỦ
ƯỞ G ĐẾN MỨC XẾP HẠNG
G
À G
ƯƠ G
ẠI
– NGHIÊN CỨU TẠI CÁC NỀN KINH TẾ PHÁT TRIỂN
VÀ CÁC NỀN KINH TẾ MỚI NỔI
LUẬN ÁN TIẾ SĨ K
TP. Hồ Chí Minh - ăm 2018
Ế
i
LỜ C
ĐO
----&&&---Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tôi thực hiện. Các số liệu
thu thập và kết quả phân tích trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố
trong bất kỳ công trình nào khác.
Tp C , ngày … Tháng 11 năm 2018
Nghiên cứu sinh
Lâm Thanh Phi Quỳnh
ii
C
C
----&&&---Trang
Trang phụ bìa
LỜ C
ĐO
LỜI CẢ
Ơ ...................................................................................................................... ii
................................................................................................................. i
M C L C ............................................................................................................................ iii
DANH M C CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... vi
DANH M C SƠ ĐỒ VÀ ĐỒ THỊ .................................................................................... vii
DANH M C BẢNG BIỂU ................................................................................................. ix
TÓM TẮT ............................................................................................................................ xiii
C ƯƠ G 1: G ỚI THIỆU
1.1 Bối cảnh nghiên cứu ....................................................................................................... 1
1.2 Vấn đề nghiên cứu.......................................................................................................... 2
1.3 Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................................... 3
1.4 Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................................ 4
1.5 Đối tượng, phạm vi và dữ liệu nghiên cứu .................................................................. 4
1.6 hương pháp nghiên cứu .............................................................................................. 5
1.7 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án ................................................................. 5
1.7.1 Ý nghĩa khoa học ......................................................................................................... 5
1.7.2 Ý nghĩa thực tiễn ......................................................................................................... 5
1.8 Những đóng góp của luận án ........................................................................................ 6
1.9 Kết cấu của luận án ....................................................................................................... 7
C ƯƠ G 2: XẾP HẠNG TÍN NHIỆ
G
À G
ƯƠ G
ẠI TẠI
CÁC NỀN KINH TẾ PHÁT TRIỂN VÀ CÁC NỀN KINH TẾ MỚI NỔI
2.1 Tổng quan về mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại. ........................ 9
2.1.1 Khái niệm về mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại. ...................... 9
2.1.2 Phương pháp đánh giá mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại ........ 12
2.1.2.1 Hệ thống thống nhất đánh giá các tổ chức tài chính (The Uniform
Financial Institutions Rating System - UFIRS).................................................................. 12
iii
2.1.2.2 Phương pháp đánh giá mức xếp hạng tín nhiệm ngân hàng thương mại của
các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế .............................................................................. 13
2.2 Đặc điểm kinh tế và đặc điểm của các ngân hàng thương mại tại các nền kinh
tế phát triển và các nền kinh tế mới nổi ............................................................................ 15
2.2.1 Một số đặc điểm kinh tế của các nền kinh tế phát triển ............................................ 15
2.2.2 Một số đặc điểm của các ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế phát triển...... 16
2.2.3 Một số đặc điểm kinh tế của các nền kinh tế mới nổi................................................ 17
2.2.4 Một số đặc điểm của các ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế mới nổi ........ 19
2.3 Cơ sở lý thuyết về các yếu tố ảnh hưởng đến mức xếp hạng tín nhiệm của
ngân hàng thương mại ................................................................................................ 22
2.3.1 Sự tác động của các yếu tố vĩ mô đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng
thương mại .................................................................................................................. 23
2.3.2 Sự tác động của yếu tố hỗ trợ từ chính phủ hay tập đoàn mẹ đến mức xếp
hạng tín nhiệm của các ngân hàng thương mại ................................................................. 24
2.3.3 Sự tác động của các yếu tố đặc thù của ngân hàng thương mại đến
mức xếp hạng tín nhiệm ............................................................................................. 25
2.4 Cơ sở lý thuyết về sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến
mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế mới nổi so
với các nền kinh tế phát triển ............................................................................................. 27
2.4.1 Khái niệm về bất cân xứng thông tin.......................................................................... 27
2.4.2 Nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng
đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế mới nổi
so với các nền kinh tế phát triển .......................................................................................... 27
2.4.3 Bất cân xứng thông tin tạo ra sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh
hưởng đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế
mới nổi so với các nền kinh tế phát triển ............................................................................ 32
2.5 Tổng hợp các nghiên cứu thực nghiệm có liên quan .................................................. 35
2.5.1 Mức độ tin cậy và tính thống nhất trong các đánh giá mức xếp hạng tín nhiệm
của ngân hàng thương mại .................................................................................................. 37
2.5.2 Xây dựng mô hình dự báo mức xếp hạng tín nhiệm ................................................. 40
2.5.2.1 Các nghiên cứu sử dụng phương pháp phân loại bằng các mô hình hồi quy
thống kê ................................................................................................................................. 40
iv
2.5.2.2 Các nghiên cứu sử dụng các phương pháp phân loại trí tuệ nhân tạo ................. 42
2.6 Khe hổng nghiên cứu và khung phân tích của luận án .............................................. 46
2.6.1 Khe hổng nghiên cứu .................................................................................................. 46
2.6.2 Khung phân tích của luận án ..................................................................................... 47
C ƯƠ G 3: MÔ HÌNH VÀ
ƯƠ G
Á
G
Ê CỨU
3.1 Mô hình nghiên cứu đề xuất ......................................................................................... 50
3.1.1 Mô hình hồi quy Ordered logit.................................................................................... 50
3.1.2 Xác định và đo lường biến phụ thuộc......................................................................... 55
3.1.3 Xác định và đo lường các biến giải thích ................................................................... 55
3.2 Dữ liệu nghiên cứu ......................................................................................................... 63
3.3 Các giả thuyết nghiên cứu............................................................................................. 66
3.4 hương pháp phân tích dữ liệu .................................................................................... 70
C ƯƠ G 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
4.1 hân tích phương sai một yếu tố các chỉ tiêu tài chính ngân hàng thương mai
theo từng mức xếp hạng tín nhiệm..................................................................................... 76
4.2 Kết quả phương pháp lựa chọn biến giải thích và đánh giá mức độ phù hợp
của mô hình hồi quy Ordered logit .................................................................................... 86
4.2.1 Kết quả phương pháp lựa chọn biến giải thích trong mô hình hồi quy Ordered
logit ........................................................................................................................................ 86
4.2.2 Kết quả đánh giá mức độ phù hợp của mô hình ........................................................ 93
4.3 Kiểm định các giả định trong mô hình Ordered logit ................................................ 97
4.3.1 Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến trong mô hình (Multicollinearity) ................. 97
4.3.2 Kiểm tra hiện tượng phương sai thay đổi trong mô hình (heteroskedasticity) ......... 98
4.3.3 Kiểm tra việc thiếu biến giải thích cần thiết trong mô hình ...................................... 100
4.4 Đánh giá tác động biên của một số biến giải thích trong mô hình. ........................... 102
4.5 Xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến mức xếp
hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế phát triển so với
các nền kinh tế mới nổi........................................................................................................ 104
4.6 Thảo luận kết quả nghiên cứu ...................................................................................... 110
. .1
hảo l ận các kết
ả nghi n cứ từ mô h nh ự đoán mức xếp hạng tín
nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế mới nổi. ........................................ 110
v
. .1.1 ác động của các yếu tố mang tính chất hệ thống đến mức xếp hạng tín
nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế mới nổi. ........................................ 110
. .1.2 ác động của yếu tố sở hữ đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng
thương mại tại các nền kinh tế mới nổi............................................................................... 112
. .1.3 ác động của yếu tố
y mô đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng
thương mại tại các nền kinh tế mới nổi............................................................................... 113
. .1.
ác động của các chỉ ti
tài chính đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân
hàng thương mại tại các nền kinh tế mới nổi. .................................................................... 115
. .2
hảo l ận các kết
ả nghi n cứ từ mô h nh ự đoán mức xếp hạng tín
nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế phát triển. ..................................... 120
. .2.1 ác động của các yếu tố mang tính chất hệ thống đến mức xếp hạng tín
nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế phát triển. ..................................... 120
. .2.2 ác động của yếu tố sở hữ đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng
thương mại tại các nền kinh tế phát triển. .......................................................................... 121
. .2.3 ác động của yếu tố
y mô đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng
thương mại tại các nền kinh tế phát triển. .......................................................................... 122
. .2.
ác động của các chỉ ti
tài chính đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân
hàng thương mại tại các nền kinh tế phát triển. ................................................................. 124
4.6.3 Thảo luận kết quả xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố
ảnh hưởng đến mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền
kinh tế phát triển so với các nền kinh tế mới nổi ................................................................ 129
4.6.3.1 Sự khác biệt trong tác động của các yếu tố mang tính chất hệ thống đến
mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế phát triển
so với các nền kinh tế mới nổi.............................................................................................. 129
4.6.3.2 Sự khác biệt trong tác động của yếu tố sở hữ đến mức xếp hạng tín nhiệm
của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế phát triển so với các nền kinh tế
mới nổi................................................................................................................................... 130
4.6.3.3 Sự khác biệt trong tác động của yếu tố quy mô và các chỉ tiêu tài chính đến
mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế phát triển
so với các nền kinh tế mới nổi.............................................................................................. 132
C ƯƠ G 5: KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH
5.1 Kết luận .......................................................................................................................... 138
vi
5.2 Gợi ý chính sách ............................................................................................................. 141
5.2.1 Các gợi ý chính sách cho các cơ
an
ản lý hoạt động ngân hàng ...................... 142
5.2.2 Các gợi ý chính sách cho các ngân hàng thương mại............................................... 144
5.3 Hạn chế của nghiên cứu và đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo.............................. 145
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦ
ÁC G Ả
DANH M C TÀI LIỆU THAM KHẢO
PH L C
Phụ lục 1a .............................................................................................................................. i
Phụ lục 1b .............................................................................................................................. ii
Phụ lục 2 ................................................................................................................................ iii
Phụ lục 3 ................................................................................................................................ v
Phụ lục 4 ................................................................................................................................ vii
Phụ lục 5 ................................................................................................................................ xvii
Phụ lục 6a .............................................................................................................................. xix
Phụ lục 6b .............................................................................................................................. xx
Phụ lục 7 ................................................................................................................................ xxi
Phụ lục 8 ................................................................................................................................ xxii
Phụ lục 9 ................................................................................................................................ xxiii
Phụ lục 10 .............................................................................................................................. xxiv
vii
C CÁC Ừ
Ế
Ắ
----&&&---Ký hiệu
3SLS
Tiếng Anh
Three – Stage Least Square
Tiếng Việt
Bình phương nhỏ nhất 3
giai đoạn
hân tích phương sai
ANOVA
Analysis of variance
FFIEC
Federal Financial Instutions
Hội đồng Giám sát các tổ
Examination Council
chức tài chính liên bang
Gross National Products
Tổng sản phẩm quốc gia
GNP
HSHQ
Hệ số hồi quy
IMF
International Monetary Fund
MDA
Multiple discriminant analysis
hân tích đa biệt thức
ức ếp hạng tín nhiệm
MXHTN
NIM
Quỹ Tiền tệ quốc tế
Net Interest Margin
Tỷ lệ lãi cận biên
NHNN
Ngân hàng nhà nư c
NHTM
Ngân hàng thương mại
NHTW
Ngân hàng trung ương
OBS
Observations
Các quan sát
OECD
Organization for Economic
Tổ chức Hợp tác và
Co-operation and Development
Phát triển kinh tế
OLS
Ordinary Least Squares
Bình phương nhỏ nhất
ROAA
Return on average assets
Tỷ số lợi nhuận trên tổng
tài sản bình quân
ROAE
Return on average equity
Tỷ số lợi nhuận trên tổng
vốn chủ sở hữu bình quân
VIF
Variance inflation factor
Hệ số khuếch đại phương
sai
WB
World Bank
Ngân hàng thế gi i
viii
C ĐỒ THỊ VÀ SƠ ĐỒ
----&&&---Đồ thị 2.1: Mức độ tập trung trong lĩnh vực ngân hàng tại các nền kinh tế phát triển và
các nền kinh tế m i nổi giai đoạn 1999 – 2008 ..................................................................... 16
Đồ thị 2.1: ROAA của các NHTM tại các nền kinh tế m i nổi và các nền kinh tế phát
triển giai đoạn 1999-2008 ...................................................................................................... 21
Đồ thị 3.1:
inh h a ác suất trong mô hình Ordered logit ................................................. 54
Đồ thị 4.1: Tác động của biến Coutry_Rating đến xác suất phân loại NHTM vào các
MXHTN khác nhau tại các nền kinh tế m i nổi................................................................... 111
Đồ thị 4.2: Tác động của biến Bicra đến xác suất phân loại NHTM vào các MXHTN
khác nhau tại các nền kinh tế m i nổi ................................................................................... 112
Đồ thị 4 3: Tác động của biến LnAss đến xác suất phân loại NHTM vào các MXHTN
khác nhau tại các nền kinh tế m i nổi. .................................................................................. 114
Đồ thị 4.4: Tác động của biến AssGrow đến xác suất phân loại NHTM vào các
MXHTN khác nhau tại các nền kinh tế m i nổi.................................................................... 116
Đồ thị 4.5: Tác động của biến LoanLoss_Ln đến xác suất phân loại NHTM vào các
MXHTN khác nhau tại các nền kinh tế m i nổi.................................................................... 117
Đồ thị 4.6: Tác động của biến OthIn_Ass đến xác suất phân loại NHTM vào các
MXHTN khác nhau tại các nền kinh tế m i nổi.................................................................... 120
Đồ thị 4 7: Tác động của biến LnAss đến xác suất phân loại NHTM vào các MXHTN
khác nhau tại các nền kinh tế phát triển ................................................................................ 122
Đồ thị 4.8: Tác động của biến LoanLoss_Ln đến xác suất phân loại NHTM vào các
MXHTN khác nhau tại các nền kinh tế phát triển ................................................................. 123
Đồ thị 4.9: Tác động của biến NIM đến xác suất phân loại NHTM vào các MXHTN
khác nhau tại các nền kinh tế phát triển ................................................................................ 126
Đồ thị 4.10: Tác động của biến ROAE đến xác suất phân loại NHTM vào các
MXHTN khác nhau tại các nền kinh tế phát triển ................................................................. 127
Sơ đồ 2.1: Khung phân tích MXHTN NHTM của Fitch ....................................................... 14
Sơ đồ 2.2: Các yếu tố tác động đến MXHTN của NHTM .................................................... 23
Sơ đồ 2.3: Khung phân tích của luận án ................................................................................ 48
ix
Sơ đồ 3.1: Trình tự thực hiện các bư c phân tích của luận án .............................................. 70
Sơ đồ 3 2: Xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến
MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế m i nổi so v i các nền kinh tế phát triển ............. 74
x
DANH M C BẢNG BIỂU
----&&&---Bảng 3 1: Định nghĩa các biến giải thích trong mô hình nghiên cứu .................................... 56
Bảng 3 2:
ức ếp hạng tín nhiệm N T
tại các nền kinh tế phát triển trong mẫu dữ
liệu nghiên cứu giai đoạn 2013 - 2015 ................................................................................. 65
Bảng 3 2:
ức ếp hạng tín nhiệm N T
tại các nền kinh tế m i nổi trong mẫu dữ
liệu nghiên cứu giai đoạn 2013 - 2015 .................................................................................. 66
Bảng 4 1: Giá trị trung bình các ch số tài chính N T
th o từng
X TN tại các
nền inh tế m i nổi ................................................................................................................ 77
Bảng 4 2: Kết quả iểm định phương sai đồng nhất và phân tích phương sai một yếu
tố các ch ti u tài chính N T
th o từng
X TN tại các nền inh tế m i nổi.................. 79
Bảng 4 3: Kết quả iểm định
rus al - Wallis các ch ti u tài chính N T
th o từng
X TN tại các nền inh tế m i nổi ..................................................................................... 80
Bảng 4 4: Giá trị trung bình các ch số tài chính N T
th o từng
X TN tại các nền
inh tế phát triển .................................................................................................................... 81
Bảng 4 : Kết quả iểm định phương sai đồng nhất và phân tích phương sai một yếu
tố các ch ti u tài chính N T
th o từng
X TN tại các nền kinh tế phát triển ............... 84
Bảng 4 : Kết quả iểm định
rus al - Wallis các ch ti u tài chính N T
th o từng
MXHTN tại các nền kinh tế phát triển .................................................................................. 85
Bảng 4 7: Mô hình Ordered logit v i
N T
mẫu ữ liệu con và toàn bộ mẫu dữ liệu các
tại các nền inh tế m i nổi ....................................................................................... 86
Bảng 4 8: T n suất uất hiện của các biến giải thích c hệ số hồi uy c
trong các mô hình Ordered logit tr n các mẫu ữ liệu các N T
nghĩa thống
tại các nền inh
tế m i nổi .............................................................................................................................. 88
Bảng 4 : Mô hình Ordered logit tr n tập hợp các biến giải thích được lựa ch n và
toàn bộ mẫu ữ liệu các N T
tại các nền inh tế m i nổi ............................................... 89
Bảng 4 10: Mô hình Ordered logit v i
N T
mẫu ữ liệu con và toàn bộ mẫu dữ liệu các
tại các nền inh tế phát triển ..................................................................................... 90
Bảng 4 11: T n suất uất hiện của các biến giải thích c hệ số hồi uy c
thống
trong các mô hình Ordered logit tr n các mẫu ữ liệu các N T
nghĩa
tại các nền
inh tế phát triển. ................................................................................................................... 92
xi
Bảng 4 12: Mô hình Ordered logit tr n tập hợp các biến được lựa ch n và toàn bộ mẫu
ữ liệu các N T
tại các nền inh tế phát triển. ................................................................. 93
Bảng 4.13: Giá trị tuyệt đối chênh lệch giữa ch tiêu BIC1 và BIC2 để so sánh mức độ
phù hợp giữa 2 mô hình Ordered logit .................................................................................. 94
Bảng 4 14: Hệ số B C của các mô hình Ordered logit trên mẫu ữ liệu các N T
tại
các nền inh tế m i nổi ......................................................................................................... 95
Bảng 4 1 : Hệ số B C của các mô hình Ordered logit tr n mẫu ữ liệu các N T
tại
các nền inh tế phát triển ...................................................................................................... 96
Bảng 4.16: Hệ số VIF của các biến giải thích trong mô hình Ordered logit trên mẫu dữ
liệu các NHTM tại các nền kinh tế m i nổi .......................................................................... 98
Bảng 4.17: Hệ số VIF của các biến giải thích trong mô hình Ordered logit trên mẫu dữ
liệu các NHTM tại các nền kinh tế phát triển ........................................................................ 98
Bảng 4.18: Mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tại các nền kinh tế m i
nổi v i giả định phương sai thay đổi ..................................................................................... 99
Bảng 4.19: Mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tại các nền kinh tế
phát triển v i giả định phương sai thay đổi ........................................................................... 100
Bảng 4.20: Mô hình kiểm tra đối v i mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các
NHTM tại các nền kinh tế m i nổi. ....................................................................................... 101
Bảng 4.21: Mô hình kiểm tra đối v i mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các
NHTM tại các nền kinh tế phát triển. .................................................................................... 102
Bảng 4 22: Tác động biên của các biến giải thích lên xác suất phân loại biến phụ thuộc
vào từng MXHTN trong mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tại các
nền kinh tế m i nổi. ............................................................................................................... 102
Bảng 4 23: Tác động biên của các biến giải thích lên xác suất phân loại biến phụ thuộc
vào từng MXHTN trong mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tại các
nền kinh tế phát triển. ............................................................................................................ 103
Bảng 4.24: Mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu gộp khi thêm biến Emer và
Country_rating_Emer. ........................................................................................................... 104
Bảng 4.25: Mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu gộp khi thêm biến Emer và
Bicra_Emer. ........................................................................................................................... 105
Bảng 4.26: Mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu gộp khi thêm biến Emer,
Government_Emer và Group_Emer. ..................................................................................... 106
xii
Bảng 4.27: Các mô hình Ordered logit trên mẫu dữ liệu gộp v i các biến tương tác. .......... 107
xiii
TÓM TẮT
Các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế như Fitch, Stan ar &
oor’s và
oo y’s hông đề cập cụ thể sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng
đến MXHTN của các NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i các nền kinh tế m i
nổi. Tuy vậy, một số nhà nghiên cứu đã ch ra rằng có tồn tại sự khác biệt trong tác
động của các ch ti u tài chính đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển
so v i các nền kinh tế m i nổi.
Mục tiêu của luận án nhằm ác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố
mang tính chất hệ thống như mức độ rủi ro quốc gia, mức độ rủi ro ngành ngân hàng
nơi các N T
N T
c trụ sở và các yếu tố mang tính chất đặc trưng ri ng cho từng
như đặc điểm sở hữu, quy mô tổng tài sản và các ch ti u tài chính đến
MXHTN của các đơn vị này tại các nền kinh tế phát triển so v i các nền kinh tế m i
nổi.
Trư c tiên, tác giả sử dụng phương pháp phân tích phương sai một yếu tố và
phương pháp lựa ch n biến giải thích trong mô hình Ordered logit để ác định các yếu
tố cụ thể tác động đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển và các nền
kinh tế m i nổi Sau đ , tác giả thực hiện đánh giá tác động tổng hợp của biến đại diện
cho từng yếu tố tác động và biến tương tác nhằm ác định sự khác biệt trong tác động
của các yếu tố n u tr n đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i
các nền kinh tế m i nổi.
Kết quả nghiên cứu của luận án đã ch ra rằng các yếu tố mang tính chất hệ
thống c tác động mạnh đến MXHTN của các NHTM tại các nền kinh tế m i nổi hơn
so v i các nền kinh tế phát triển Ngược lại, các ch tiêu tài chính của các NHTM lại ít
ảnh hưởng đến MXHTN của các đơn vị này tại các nền kinh tế m i nổi hơn so v i các
nền kinh tế phát triển. Bên cạnh đ , ết quả nghiên cứu cũng ch ra có tồn tại sự khác
biệt trong tác động của đặc điểm sở hữu đến MXHTN của NHTM giữa 2 nhóm quốc
gia nêu trên.
Từ những kết quả nghiên cứu của luận án, tác giả đề xuất một số gợi ý chính
sách cho NHTW tại các nền kinh tế m i nổi nhằm nâng cao MXHTN của các NHTM
trong phạm vi quốc gia điều hành. Đồng thời, tác giả cũng đưa ra một số khuyến nghị
xiv
đối v i các NHTM tại các nền kinh tế m i nổi để cải thiện MXHTN của chính các
đơn vị này.
1
C ƯƠ G 1: G ỚI THIỆU
1.1 Bối cảnh nghiên cứu
Mức xếp hạng tín nhiệm của các ngân hàng thương mại được công bố bởi các
tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế được
m như là một công cụ cung cấp cho các
nhà đ u tư những thông tin cơ bản về tình hình tài chính của các NHTM mà h đang
quan tâm (Bellotti và cộng sự, 2011a) Đ cũng là một cơ sở quan tr ng để các nhà
đ u tư đưa ra mức lãi suất tương ứng v i mức độ rủi ro tín dụng của NHTM đang
m
xét khi cung cấp vốn cho đối tượng này.
Bên cạnh đ ,
hi tham hảo phương pháp đánh giá và
ết quả đánh giá
MXHTN các NHTM do các tổ chức xếp hạng tín nhiệm công bố, tác giả nhận thấy
rằng MXHTN của NHTM bị tác động bởi rất nhiều yếu tố hác nhau như: rủi ro quốc
gia, rủi ro ngành ngân hàng, uy mô, đặc điểm sở hữu NHTM và rất nhiều ch tiêu
phản ánh tình hình tài chính của bản thân N T
Đồng thời, mỗi yếu tố nêu trên lại
chịu sự tác động của rất nhiều yếu tố chi tiết khác. Tuy nhiên, các tổ chức xếp hạng tín
nhiệm quốc tế không trình bày cụ thể mức độ tác động cũng như chiều hư ng tác
động của các yếu tố này đến MXHTN của các N T
cũng như hông n u cụ thể sự
khác biệt trong tác động của các yếu tố này hi đánh giá
X TN của các NHTM tại
các nền kinh tế phát triển so v i các NHTM tại các nền kinh tế m i nổi.
Mặt khác, từ những nghiên cứu thực nghiệm li n uan đến MXHTN của các
NHTM tác giả nhận thấy c sự hông thống nhất trong việc lựa ch n các yếu tố tác
động đến MXHTN của các NHTM. Mỗi nhà nghiên cứu lựa ch n các yếu tố tác động
đến MXHTN của NHTM một cách hác nhau căn cứ trên mẫu dữ liệu quan sát của
h . Ngoài ra, các nghiên cứu này cũng có những kết quả không tương đồng nhau về
ảnh hưởng của một số yếu tố tác động đến MXHTN của các NHTM. Nguyên nhân
của vấn đề có thể do những mô hình dự báo MXHTN của NHTM trong các nghiên
cứu kể tr n được xây dựng từ mẫu quan sát các NHTM từ nhiều quốc gia c đặc điểm
và trình độ phát triển kinh tế khác nhau. Do vậy, những yếu tố đặc thù của các quốc
gia có thể tác động dẫn đến sự khác biệt nêu trên. Mặt khác, tác giả nhận thấy ch có
nghiên cứu của Shen và cộng sự (2012) đề cập đến sự khác biệt trong tác động của
2
một số ch ti u tài chính đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i
các nền kinh tế m i nổi.
Vì vậy, tác giả nhận thấy c n thiết phải thực hiện nghiên cứu nhằm ác định sự
khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tại các
nền kinh tế phát triển so v i các nền kinh tế m i nổi.
1.2 Vấn đề nghiên cứu
Việc dự báo và đánh giá tình hình tài chính của các tổ chức tài chính, đặc biệt
là các NHTM là một lãnh vực được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm từ những năm
1960 (Matousek và Stewart, 2009). Theo Liu và F rri (2001), các cơ uan quản lý
hoạt động ngân hàng quan tâm MXHTN cụ thể của từng ngân hàng tại quốc gia của
h vì điều này ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn hệ thống ngân hàng tại các quốc gia
này. Mặt khác, các N T
cũng rất chú
đến MXHTN của bản thân vì đây là một
yếu tố ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn trên thị trường tài chính quốc tế của
chính các đơn vị này. Ngoài ra, MXHTN của các N T
còn được các nhà đ u tư và
những người gởi tiền vào các NHTM quan tâm vì điều này ảnh hưởng rất l n đến an
toàn nguồn vốn của chính các đối tượng này (Kumar và Ravi, 2007).
Tuy vậy, để có thể đánh giá được tình hình tài chính của một N T
đòi hỏi
phải thực hiện một phân tích khoa h c đ y đủ các yếu tố ảnh hưởng đến tình hình tài
chính của NHTM. Để giải quyết vấn đề này, Cơ uan Quản lý hoạt động NHTM tại
Mỹ đã thiết lập hệ thống đánh giá CA ELS nhằm đánh giá tình hình tài chính của các
NHTM tại Mỹ định kỳ từ 12-18 tháng từ năm 1
7 đến nay. Ngoài ra, ba tổ chức xếp
hạng tín nhiệm quốc tế l n nhất hiện nay là Fitch, Stan ar & oor’s và
oo y’s
cũng thường xuyên công bố thông tin về MXHTN của các NHTM ở rất nhiều quốc
gia khác nhau. Các tổ chức xếp hạng tín nhiệm này ngày càng có t m ảnh hưởng rộng
l n trên phạm vi thế gi i xuất phát từ t m quan tr ng của các thông tin về MXHTN
trong các quyết định định đ u tư tr n thị trường tài chính quốc tế.
Tuy nhiên, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế không thể thực hiện đánh
giá thường uy n và đ y đủ tất cả các NHTM trong một quốc gia cụ thể, đặc biệt là tại
các quốc gia có quy mô nền kinh tế và hệ thống NHTM còn khiêm tốn. Bên cạnh đ ,
như đã n u ở trên, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế không nêu cụ thể các yếu tố
cơ bản c tác động trực tiếp đến MXHTN của NHTM cũng như chiều hư ng tác động
của các yếu tố này. Ngoài ra, một câu hỏi luôn được các nhà nghiên cứu đặt ra đ là
3
liệu các tổ chức xếp hạng tín nhiệm có sử dụng cùng một phương pháp để đánh giá
MXHTN của các NHTM tại các nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế m i nổi hay
không? Cụ thể, một số nhà nghiên cứu như: Liu và Ferri (2001), Shen và cộng sự
(2012) đã ch ra rằng có tồn tại sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng
đến MXHTN của các NHTM hay doanh nghiệp tại các nư c phát triển so v i các
nư c đang phát triển. Tuy nhi n, nghi n cứu của Shen và cộng sự (2012) ch m i
chứng minh được c sự hác biệt trong tác động của các ch ti u tài chính đến
X TN của các N T
tại các nền inh tế phát triển so v i các nền inh tế m i nổi
Đồng thời, các ch ti u tài chính được đề cập đến trong nghi n cứu này cũng há hạn
chế
ặt hác, tác giả cũng nhận thấy rằng rất c n thiết phải tiến hành nghiên cứu
nhằm tìm hiểu sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của
NHTM giữa 2 nhóm quốc gia nêu trên để các cơ uan uản lý hoạt động ngân hàng có
thể nhận diện chính xác và nhanh chóng các NHTM có mức độ rủi ro cao và từ đ đưa
ra các biện pháp xử lý kịp thời. Mặt khác, quá trình tự do hóa tại các nền kinh tế m i
nổi đã mở ra cơ hội rất l n để các NHTM tại các quốc gia này thu hút nguồn vốn đ u
tư nư c ngoài Tuy nhi n, để tiếp cận được nguồn vốn này đòi hỏi các NHTM tại các
nền kinh tế m i nổi phải cải thiện MXHTN của bản thân thông qua việc tác động đến
các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến MXHTN. Bởi vì MXHTN có ảnh hưởng rất l n
đến khả năng tiếp cận thị trường vốn và chi phí sử dụng vốn của các NHTM này
(Manso, 2013).
Xuất phát từ bối cảnh các nghiên cứu thực nghiệm li n uan đến MXHTN của
các NHTM, nhu c u thực tế của các cơ uan uản lý hoạt động ngân hàng và bản thân
các N T
như đã trình bày ở trên, tác giả nhận thấy c n thực hiện luận án này nhằm
giải quyết vấn đề nghiên cứu cụ thể như sau:
Xác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố mang tính chất hệ thống
như mức độ rủi ro quốc gia, mức độ rủi ro của ngành ngân hàng và những yếu tố đặc
trưng ri ng N T
bao gồm uy mô, đặc điểm sở hữu và các ch ti u tài chính đến
MXHTN của các NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i các nền kinh tế m i nổi.
1.3 Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu tổng quát của luận án này là ác định sự khác biệt trong tác động của
các yếu tố có ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i
4
các nền kinh tế m i nổi thông qua việc thực hiện các kiểm định kinh tế lượng và thiết
lập các mô hình định lượng để phản ánh sự tác động của các yếu tố ảnh hưởng nêu
trên đối v i MXHTN của các N T
Tr n cơ sở đ , luận án c n đạt được những mục
tiêu cụ thể như sau:
(1): Phân tích và so sánh nhằm ác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố
mang tính chất hệ thống như mức độ rủi ro quốc gia và mức độ rủi ro ngành ngân
hàng đến MXHTN của các NHTM tại các nền kinh tế phát triển và tại các nền kinh tế
m i nổi .
(2): Phân tích và so sánh nhằm ác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố
thể hiện những đặc trưng ri ng N T
bao gồm uy mô, đặc điểm sở hữu và các ch
tiêu tài chính đến MXHTN của các đơn vị này tại các nền kinh tế phát triển và tại các
nền kinh tế m i nổi.
1.4 Câu hỏi nghiên cứu
Xuất phát từ vấn đề nghiên cứu và các mục tiêu nghiên cứu cụ thể đã trình bày
ở ph n trên, tác giả đưa ra một số câu hỏi nghiên cứu chi tiết như sau:
Thứ nhất, có tồn tại sự khác biệt trong tác động của các yếu tố mang tính chất
hệ thống như mức độ rủi ro quốc gia và mức độ rủi ro ngành ngân hàng đến MXHTN
của các NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i các NHTM tại các nền kinh tế m i
nổi hay không ?
Thứ hai, có tồn tại sự khác biệt trong tác động của các yếu tố thể hiện những
đặc trưng ri ng của N T
như uy mô, đặc điểm sở hữu và các ch tiêu tài chính đến
MXHTN của các NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i các NHTM tại các nền
kinh tế m i nổi hay không ?
1.5 Đối tượng, phạm vi và dữ liệu nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: là MXHTN và các yếu tố tác động đến MXHTN của
các NHTM tại các quốc gia có nền kinh tế phát triển bao gồm: các nư c thuộc nhóm
G7 và một số quốc gia hác như Australia, N w Z alan , Thụy Sĩ, Thụy Điển, Hà
Lan, B ,… ; và các NHTM tại các quốc gia được IMF đánh giá là các thị trường m i
nổi như: Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil, Argentina, Chile, Mexico, Thái Lan,
Philippinies, Việt Nam,…. (chi tiết tham khảo phụ lục 1a và phụ lục 1b).
5
Phạm vi nghiên cứu: luận án tập trung nghiên cứu các MXHTN của NHTM
và các yếu tố tác động đến MXHTN của các NHTM thuộc hai nh m nư c nêu trên
trong giai đoạn từ 2010 đến 2015.
Dữ liệu nghiên cứu: dữ liệu nghiên cứu của luận án là dữ liệu chéo về
MXHTN của các NHTM, các ch số tài chính của các đơn vị này và các yếu tố vĩ mô
li n uan đến môi trường hoạt động c tác động đến MXHTN của các NHTM. Dữ
liệu về MXHTN của các N T
được lấy từ các công bố MXHTN của Fitch. Dữ liệu
về các ch số tài chính của các N T
được lấy từ nguồn dữ liệu Bankscope.
1.6 hương pháp nghiên cứu
Để
ác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến
MXHTN của N T
thì trư c hết tác giả phải ác định được cụ thể các yếu tố nào có
ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế
m i nổi Để giải quyết vấn đề này, tác giả sử dụng phương pháp phân tích phương sai
một yếu tố kết hợp v i phương pháp lựa ch n biến giải thích trong mô hình hồi quy
Ordered logit trên mẫu dữ liệu các NHTM tại các nền kinh tế phát triển và các nền
kinh tế m i nổi một cách tách biệt nhau.
Tiếp theo, luận án sử dụng phương pháp đánh giá tác động tổng hợp của biến
giải thích và biến tương tác để ác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh
hưởng đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i các nền kinh tế
m i nổi.
1.7 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
1.7.1 Ý nghĩa khoa học
Luận án đ ng g p th m cho lĩnh vực nghiên cứu về MXHTN của các NHTM
những bằng chứng thực nghiệm về sự khác biệt trong tác động của các yếu tố mang
tính chất hệ thống như mức độ rủi ro quốc gia, mức độ rủi ro của ngành ngân hàng và
những yếu tố đặc trưng ri ng N T
bao gồm uy mô, đặc điểm sở hữu và các ch
ti u tài chính đến MXHTN của các đơn vị này tại các nền kinh tế phát triển so v i các
nền kinh tế m i nổi.
1.7.2 Ý nghĩa thực tiễn
Thứ nhất, việc ác định được các yếu tố ảnh hưởng và mức độ tác động của các
yếu tố này đến MXHTN của các NHTM, giúp cho các cơ uan uản lý hoạt động
ngân hàng tại các nền kinh tế m i nổi có thêm một công cụ hữu hiệu để nhận biết tình
6
hình tài chính và mức độ rủi ro của các NHTM. Từ đ , các cơ uan uản lý này có thể
đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời nhằm hạn chế những thiệt hại do việc phá sản
hay mất khả năng thanh toán của các ngân hàng gây ra cho nền kinh tế. Mặt khác, kết
quả nghiên cứu của luận án cung cấp th m các cơ sở tham khảo cho các cơ uan uản
lý hoạt động ngân hàng tại các nền kinh tế m i nổi hi đưa ra các uy định nhằm đảm
bảo an toàn cho hoạt động của các NHTM và cải thiện MXHTN của NHTM tại các
quốc gia này theo tiêu chuẩn đánh giá của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế.
Thứ hai, việc ác định những yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN và sự khác biệt
trong tác động của các yếu tố này đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế m i
nổi so v i các nền kinh tế phát triển giúp cho các NHTM tại các nền inh tế m i nổi
chủ động lựa ch n các giải pháp phù hợp nhằm cải thiện được MXHTN cho bản thân.
Qua đ , các N T
này có thể củng cố uy tín và nâng cao năng lực huy động vốn trên
cả thị trường trong và ngoài nư c.
1.8 Những đóng góp của luận án
Các nghiên cứu trư c về sự chính xác và tính thống nhất trong các đánh giá
X TN đối v i NHTM chủ yếu nhằm chứng minh các đánh giá
X TN được thực
hiện không theo yêu c u của đơn vị được đánh giá thấp hơn các đánh giá
X TN
được thực hiện theo yêu c u của đơn vị được đánh giá và việc c đánh giá
X TN
theo yêu c u hay c đánh giá
X TN hông th o y u c u có ảnh hưởng quan tr ng
đến MXHTN của NHTM (Poon và Firth, 2005; Poon và cộng sự, 2009). Ch có
nghiên cứu của Shen và cộng sự (2012) đã chứng minh mức độ bất cân xứng thông tin
tại các quốc gia khác nhau ảnh hưởng đến sự tác động của một số ch tiêu tài chính
đến MXHTN của NHTM. Do vậy, đ ng g p m i của luận án so v i các nghiên cứu kể
tr n đ là luận án giúp làm sáng tỏ sự khác biệt trong tác động của các yếu tố như:
mức độ rủi ro quốc gia, mức độ rủi ro của ngành và đặc điểm sở hữu của NHTM đến
MXHTN của các đơn vị này tại các nền kinh tế phát triển so v i tại các nền kinh tế
m i nổi.
Bên cạnh đ , các nghi n cứu về xây dựng mô hình dự đoán
X TN sử dụng
mẫu quan sát bao gồm các NHTM từ nhiều quốc gia khác nhau về điều kiện và trình
độ phát triển nền kinh tế (Poon và cộng sự, 1
atous
và St war , 200
Ioannidis và cộng sự, 2010; Caporale và cộng sự, 2012). Tuy nhiên, trong luận án này,
tác giả xây dựng mô hình phản ánh tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN
7
của NHTM trên mẫu dữ liệu các NHTM tại các nền kinh tế phát triển và các nền kinh
tế m i nổi một cách tách biệt nhau Đây là một đ ng g p của luận án so v i các
nghiên cứu trư c, nhằm mục đích để mô hình phản ánh chính ác và đ y đủ những
yếu tố tác động và mức độ tác động của các yếu tố này đến MXHTN của các NHTM
tại riêng các nền kinh tế phát triển và tại riêng các nền kinh tế m i nổi.
1.9 Kết cấu của luận án
Bố cục của luận án được chia thành
chương, chi tiết như sau:
Chương 1 “Gi i thiệu” Chương này nhằm mục đích gi i thiệu tổng quan về
luận án bao gồm các nội ung cơ bản như: vấn đề nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu,
phạm vi nghiên cứu, ý nghĩa hoa h c,
nghĩa thực tiễn và những đ ng g p của luận
án.
Chương 2 “Xếp hạng tín nhiệm ngân hàng thương mại tại các nền kinh tế
phát triển và các nền kinh tế m i nổi” Nội dung của chương bao gồm ph n trình bày
t m lược một số vấn đề cơ bản li n uan đến MXHTN của NHTM, đặc điểm kinh tế
và đặc điểm của các NHTM tại các nền kinh tế phát triển và các nền kinh tế m i nổi.
Bên cạnh đ , nội dung của chương cũng trình bày cơ sở lý thuyết của luận án và t m
t t các nghiên cứu thực nghiệm li n uan đến MXHTN của các N T
để đúc ết
thành khung phân tích phù hợp cho luận án.
Chương 3 “Mô hình và phương pháp nghi n cứu”. Nội dung của chương bao
gồm: ph n trình bày mô hình nghiên cứu, mô tả tóm t t dữ liệu nghiên cứu và các giả
thuyết nghiên cứu của luận án. Bên cạnh đ , tác giả trình bày chi tiết các phương pháp
kinh tế lượng được áp dụng trong luận án để ác định các yếu tố ảnh hưởng đến
MXHTN của NHTM và sự khác biệt trong tác động của các yếu tố này đến MXHTN
của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i các nền kinh tế m i nổi.
Chương 4 “Kết quả nghiên cứu và thảo luận” Chương 4 trình bày kết quả
phân tích phương sai một yếu tố các biến giải thích trong mô hình nghiên cứu theo các
MXHTN khác nhau và kết quả của phương pháp lựa ch n biến giải thích trong mô
hình Ordered logit để ác định các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tại các
nền kinh tế phát triển và tại các nền kinh tế m i nổi. Mặt khác, nội dung của chương
cũng bao gồm kết quả đánh giá mức độ phù hợp và kết quả kiểm định một số giả định
của mô hình nghiên cứu. Ngoài ra, chương này cũng trình bày ết quả phân tích nhằm
ác định sự khác biệt trong tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến MXHTN của
8
NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i các nền kinh tế m i nổi. Cuối cùng, nội
dung của chương trình bày ph n thảo luận các kết quả nghiên cứu của luận án và kiểm
định các giả thuyết nghiên cứu trong luận án đã đề ra trong chương 3.
Chương 5 “ ết luận và gợi
chính sách” Chương này t m t t lại một số ết
uả chính của luận án, những gợi ý chính sách cho các cơ uan uản l hoạt động
ngân hàng và bản thân các N T . Cuối cùng, chương
luận án và đề uất hư ng nghi n cứu tiếp th o
trình bày một số hạn chế của
9
C ƯƠ G 2
XẾP HẠNG TÍN NHIỆ
G
À G
ƯƠ G
ẠI
TẠI CÁC NỀN KINH TẾ PHÁT TRIỂN VÀ
CÁC NỀN KINH TẾ MỚI NỔI.
Mục đích của chương này nhằm gi i thiệu một cách khái quát một số vấn đề cơ
bản li n uan đến MXHTN của NHTM, đặc điểm các nền kinh tế phát triển, đặc điểm
các nền kinh tế m i nổi và đặc điểm của các NHTM tại các quốc gia này. Mặt khác,
Chương 2 cũng đề cập đến sự bất cân xứng thông tin trong việc đánh giá
X TN của
NHTM và tác động của vấn đề này dẫn đến sự khác biệt trong tác động của các yếu tố
ảnh hưởng đến MXHTN của NHTM tại các nền kinh tế phát triển so v i các nền kinh
tế m i nổi Đồng thời, nội dung của chương cũng bao gồm ph n lược khảo các nghiên
cứu thực nghiệm liên quan đến MXHTN của các NHTM. Từ đ , tác giả đề xuất khung
phân tích phù hợp cho luận án.
2.1 Tổng quan về mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại
2.1.1 Khái niệm về mức xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng thương mại
Theo Tổ chức Xếp hạng tín nhiệm
oo y’s, MXHTN của một NHTM do
oo y’s công bố thể hiện mức độ uy tín hay mức độ tin cậy của đơn vị này đối v i
các nghĩa vụ tài chính (MXHTN này hông áp ụng ri ng cho một hoản nợ hay một
loại chứng hoán cụ thể) ( oo y’s, 2009).
Th o một cách hác, MXHTN của một NHTM o Stan ar & oor’s công bố
là một sự đánh giá thể hiện năng lực tài chính tổng thể của NHTM để thanh toán
những nghĩa vụ tài chính Sự đánh giá này tập trung vào hả năng và mức độ s n sàng
của một NHTM trong việc thanh toán các nghĩa vụ tài chính đến hạn Sự đánh giá này
hông áp ụng ri ng cho một nghĩa vụ tài chính cụ thể và cũng hông đề cập đến đặc
điểm của những hoản ự phòng cho những nghĩa vụ tài chính này Việc đánh giá
MXHTN tập trung vào ác định hả năng phá sản hay hả năng thanh toán những
nghĩa vụ tài chính của đơn vị được đánh giá tr n phương iện nghĩa vụ pháp l
ra, MXHTN của NHTM cũng được
Ngoài
m ét một cách tách rời v i MXHTN của chủ
thể bảo lãnh cho các nghĩa vụ tài chính của NHTM được đánh giá (Stan ar & oor’s,
2011a).