Thực hiện chính sách đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã từ thực tiễn huyện Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh (Luận văn thạc sĩ)

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bộ máy hành chính, hệ thống chính trị cấp xã có vai trò rất quan
trọng, là cầu nối giữa chính quyền và nhân dân, huy động khả năng cộng đồng
dân cư để phát triển kinh tế - xã hội địa phương, góp phần tăng cường khối
đại đoàn kết toàn dân.
Đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị cấp xã bao gồm: cán bộ cấp xã,
công chức cấp xã và những người hoạt động không chuyên trách cấp xã; đội
ngũ những người hoạt động không chuyên trách cấp xã là lực lượng quan
trọng, góp phần không nhỏ cùng với đội ngũ cán bộ cấp xã, công chức cấp xã
thực hiện các nhiệm vụ ở địa phương, là lực lượng tích cực xây dựng hệ thống
chính trị ở cơ sở, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội ở địa phương phát triển.
Trải qua quá trình hoạt động, củng cố bộ máy hành chính cấp xã, chế độ,
chính sách của cán bộ chuyên trách, công chức cấp xã được nâng lên rõ rệt,
phần nào đáp ứng cơ bản về điều kiện sống, tạo tâm lý an tâm công tác, công
hiến xây dựng bộ máy chính quyền cấp xã.
Bên cạnh cán bộ chuyên trách và công chức cấp xã, Ủy ban nhân dân
cấp xã còn có đối tượng là những người hoạt động không chuyên trách, mặc
dù hiện nay, văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương và Thành phố có
điều chỉnh về chế độ, chính sách đối với đối tượng này, tuy nhiên, trên thực tế
khi thực thi các quy định về chế độ, chính sách đối với những người hoạt
động không chuyên trách cấp xã thì vẫn còn nhiều bất cập, như: chưa thống
nhất về tên gọi, chức danh những người hoạt động không chuyên trách cấp xã,
mức phụ cấp còn thấp so với công việc đảm nhiệm, chế độ đào tào, bồi dưỡng
1


còn hạn chế, chế độ bảo hiểm xã hội chưa được đầy đủ, … tạo tâm lý không
an tâm công tác trong đối tượng này.
Do đó, nghiên cứu đề tài “Thực hiện chính sách đối với những người

hoạt động không chuyên trách cấp xã từ thực tiễn huyện Hóc Môn, Thành
phố Hồ Chí Minh” là cần thiết, phù hợp, qua đó thống nhất các chức danh
cũng như nâng cao chế độ, chính sách đối với những người không chuyên
trách cấp xã, tạo động lực để đội ngũ không chuyên trách cấp xã công hiến
tâm sức góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị tại địa phương.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài:
Các công trình nghiên cứu liên quan đến chế độ, chính sách của đội ngũ
nhân sự tại bộ máy chính quyền địa phương trước đây đều chủ yếu hướng về
đối tượng là cán bộ, công chức, các văn bản của Trung ương và thành phố
cũng quy định cụ thể, thống nhất chức danh, chế độ, chính sách của cán bộ và
công chức cấp xã.
Riêng đối tượng là những người hoạt động không chuyên trách cấp xã
hiện nay còn quy định rất chung chung, chế độ, chính sách của đối tượng này
rất thấp, chưa được quan tâm đúng mức.
Việc phân tích, đánh giá những hạn chế, bất cập trong quy định về chức
danh, chế độ, chính sách của những người hoạt động không chuyên trách cấp
xã theo đề tài này được nghiên cứu từ thực tiễn quy định chung và tại huyện
Hóc Môn hiện nay nhằm đề ra giải pháp đổi mới và hoàn thiện các chế độ,
chính sách liên quan đến đối tượng này, nhằm nâng cao hiệu quả công tác,
góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị tại địa phương, nâng cao hiệu
lực, hiệu quả hoạt động của tổ chức bộ máy hành chính ở cơ sở.
Điều này cho phép tác giả có cơ sở khẳng định tính cấp thiết của vấn đề
trong đề tài luận văn của mình.
2


3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của luận văn:
Làm sáng tỏ cơ sở lý luận về chức danh, chế độ, chính sách của những
người hoạt động không chuyên trách cấp xã theo các quy định hiện nay; nêu

lên thực trạng về chức danh, chế độ, chính sách của những người hoạt động
không chuyên trách tại huyện Hóc Môn; nêu lên quan điểm, giải pháp nhằm
thống nhất về số lượng và tên gọi chức danh của những người hoạt động
không chuyên trách; nâng cao chế độ, chính sách đối với những người hoạt
động không chuyên trách để tạo tâm lý an tâm công tác, cống hiến tâm sức
trong quá trình thực thi nhiệm vụ tại địa phương đối với đối tượng này.
Để đạt được mục đích trên, nhiệm vụ của luận văn là
Phân tích rõ ràng các cơ cở lý luận về chức danh, chế độ, chính sách của
những người hoạt động không chuyên trách cấp xã hiện nay.
Phân tích rõ thực trạng về chức danh, chế độ, chính sách của những
người hoạt động không chuyên trách cấp xã tại huyện Hóc Môn hiện nay, nêu
ra những điểm bất cấp, hạn chế cần khắc phục.
Xác định nguyên nhân và đề ra các giải pháp, phương pháp phù hợp, khả
thi nhằm góp phần thống nhất các chức danh, cải thiện chế độ, chính sách đối
với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã hiện nay tại huyện
Hóc Môn.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Là các văn bản quy phạm pháp luật chứa đựng những nội dung quy định
liên quan đến cơ sở lý luận về chức danh, chế độ, chính sách của những người
hoạt động không chuyên trách cấp xã; thực trạng về chức danh, chế độ, chính
3


sách của những người hoạt động không chuyên trách cấp xã từ thực tiễn
huyện Hóc Môn hiện nay.
Cụ thể, luận văn sẽ phân tích những tồn tại, bất cập về chức danh, chế
độ, chính sách của những người hoạt động không chuyên trách cấp xã khi áp
dụng các văn bản quy định của cấp trên trong giai đoạn hiện nay; từ đó xác
định nguyên nhân để đề ra các biện pháp, giải pháp phù hợp, khả thi nhằm

điều chỉnh cho phù hợp thực tế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý đối với
những người hoạt động không chuyên trách cấp xã nói chung và tại huyện
Hóc Môn nói riêng.
Phạm vi nghiên cứu
Luận văn sẽ tập trung nghiên cứu về các chế độ, chính sách và tình hình
thực hiện các chế độ, chính sách đối với những người hoạt động không
chuyên trách cấp xã từ thực tiễn huyện Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh
trong giai đoạn hiện nay.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn được nghiên cứu dựa vào phương pháp luận chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta quy định về chức
danh, chế độ, chính sách đối với những người hoạt động không chuyên trách
cấp xã.
Luận văn sử dụng phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp,
phương pháp lịch sử,….
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn góp phần bổ sung và hoàn thiện hơn các quy định về chức
danh, chế độ, chính sách và thực hiện chính sách đối với những người hoạt
động không chuyên trách cấp xã, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay.
4


Tác giả của luận văn sẽ đưa ra các quan điểm, giải pháp nhằm hoàn thiện
hơn các quy định về chức danh, chế độ, chính sách và việc thực hiện chính
sách đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã nói chung và
tại huyện Hóc Môn nói riêng trong giai đoạn hiện nay.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận
văn được kết cầu thành 3 chương cụ thể:
Chương 1: Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đối với những người
hoạt động không chuyên trách cấp xã.

Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách đối với những người hoạt
động không chuyên trách cấp xã tại huyện Hóc Môn.
Chương 3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện chính sách và thực hiện
chính sách đối với những người hoạt động không chuyên trách cấp xã.

5


CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI HOẠT ĐỘNG KHÔNG CHUYÊN TRÁCH
Ở CẤP XÃ
1.1. Lý luận chung về thực hiện chính sách công
1.1.1. Khái niệm, vị trí, ý nghĩa của thực hiện chính sách công
a) Khái niệm chính sách công
Thuật ngữ “chính sách” hay “chính sách công” đã được dùng khá phổ
biến trong các lĩnh vực của đời sống kinh tế và xã hội. Hiện nay có nhiều định
nghĩa khác nhau về các khái niệm này.
Thomas Dye đưa ra định nghĩa ngắn gọn về chính sách công là: “bất kỳ
những gì mà nhà nước lựa chọn làm hoặc không làm”.
William Jenkins định nghĩac về chính sách công là: một tập hợp các
quyết định có liên quan với nhau được ban hành bởi một nhà hoạt động chính
trị hoặc một nhóm các nhà hoạt động chính trị liên quan đến lựa chọn các
mục tiêu và các phương tiện để đạt mục tiêu trong một tình huống cụ thể
thuộc phạm vi thẩm quyền của họ”.
James Anderson đưa ra định nghĩa chung hơn, mô tả chính sách như là:
“một đường lối hành động có mục đích được ban hành bởi một nhà hoạt động
hoặc một nhóm các nhà hoạt động để giải quyết một vấn đề phát sinh hoặc
vấn đề quan tâm”
Tuy có những giới hạn nhất định nhưng các định nghĩa trên đều tập trung
mô tả nội hàm của chính sách công. Trên cơ sở tham khảo các cách tiếp cận

khác nhau về chính sách công, có thể đi đến định nghĩa như sau:

6


Chính sách công là định hướng hành động do Nhà nước lựa chọn để giải
quyết những vấn đề phát sinh trong đời sống cộng đồng phù hợp với thái độ
chính trị trọng mỗi thời kỳ nhằm giữ cho xã hội phát triển theo định hướng.
b) Khái niệm thực hiện chính sách công
Chu trình chính sách công là một chuỗi các giai đoạn kế tiếp có liên quan
với nhau từ khi lựa chọn được vấn đề chính sách đến khi kết quả chính sách
được đánh giá.
Các giai đoạn trong chu trình chính sách công bao gồm:
- Xây dựng chính sách: Xây dựng chính sách công là toàn bộ quá trình
nghiên cứu, xây dựng và ban hành đầy đủ một chính sách.
- Tổ chức thực hiện chính sách: là toàn bộ quá trình chuyển ý chí của
chủ thể chính sách thành hiện thực tới đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu
định hướng.
- Đánh giá chính sách: là việc xem xét tác động của chính sách đến các
đối tượng và quá trình kinh tế xã hội theo hệ thống các tiêu chí định tính và
định lượng.
Như vậy, thực hiện chính sách công là quá trình đưa chính sách công
vào thực tiễn đời sống xã hội thông qua việc ban hành các văn bản, chương
trình, dự án thực hiện chính sách công và tổ chức thực hiện chúng nhằm hiện
thực hóa mục tiêu chính sách công.
c) Vị trí và vai trò của thực hiện chính sách công
Thực hiện chính sách là một khâu hợp thành chu trình chính sách, nếu
thiếu vắng công đoạn này thì chu trình chính sách không thể tồn tại. Thực
hiện chính sách là một hệ thống nhất - nhất là với hoạch định chính sách.
7

So với các khâu khác trong chu trình chính sách, thực hiện chính sách có
vị trí đặc biệt quan trọng, là bước thực hiện hóa chính sách trong đời sống xã
hội.
Tổ chức thực hiện chính sách tốt không những mang lại lợi ích to lớn
cho các nhóm đối tượng thụ hưởng, mà còn góp phần làm tăng uy tín của nhà
nước trong quá trình quản lý xã hội.
Để có được một chính sách tốt, các nhà hoạch định phải trải qua một quá
trình nghiên cứu, tìm kiếm công phu. Nhưng dù tốt đến đâu chính sách cũng
trở thành vô nghĩa nếu nó không được đưa vào thực hiện.
1.1.2. Chủ thể tham gia thực hiện chính sách công
Chủ thể thực hiện: là các cơ quan nhà nước và nhân sự của các cơ quan
đó – đây là chủ thể chịu trách nhiệm thực hiện chính sách công.
Chủ thể tham gia: là các đối tác phi nhà nước (các doanh nghiệp, các tổ
chức, cá nhân trong và ngoài nước).
Chủ thể tham gia với tư cách là đối tượng hưởng thụ chính sách công:
cộng đồng dân cư, các nhóm dân số, thậm chí cả người dân.
1.1.3. Quy trình thực hiện chính sách công
a) Khái niệm quy trình thực hiện chính sách công/
Quy trình tổ chức thực hiện chính sách là trình tự các bước trong tổ chức
triển khai thực hiện chính sách công.
b) Các bước trong quy trình thực hiện chính sách công
Bước 1: Xây dựng kế hoạch triển khai, thực hiện chính sách công

8


Tổ chức thực hiện chính sách công là quá trình phức tạp, diễn ra trong
một thời gian dài, vì thế chúng cần được lập kế hoạch, lên chương trình để các

cơ quan nhà nước triển khai thực hiện một cách chủ động.
Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách công được xây dựng trước khi
đưa chính sách vào cuộc sống. Các cơ quan triển khai thực thi chính sách từ
trung ương đến địa phương đều phải xây dựng kế hoạch, chương trình thực
hiện.
Các Kế hoạch có thể được xây dựng như:
Kế hoạch tổ chức, điều hành
Kế hoạch dự kiến các nguồn lực
Kế hoạch thời gian triển khai thực hiện
Kế hoạch kiểm tra, đôn đốc thực thi chính sách công
Bước 2: Phổ biến tuyên truyền chính sách công
Phổ biến, tuyên truyền chính sách giúp cho các đối tượng chính sách và
mọi người dân tham gia thực thi hiểu rõ về mục đích, yêu cầu của chính sách;
về tính đúng đắn của chính sách trong điều kiện hoàn cảnh nhất định và về
tính khả thi của chính sách. Qua đó để họ tự giác thực hiện theo yêu cầu quản
lý của nhà nước. Đồng thời còn giúp cho mỗi cán bộ, công chức có trách
nhiệm tổ chức thực thi nhận thức được đầy đủ tính chất, trình độ, quy mô của
chính sách với đời sống xã hội để chủ động tích cực tìm kiếm các giải pháp
thích hợp cho việc thực hiện mục tiêu chính sách và triển khai thực thi có hiệu
quả kế hoạch tổ chức thực hiện chính sách được giao.
Chủ thể phổ biến, tuyên truyền chính sách công

9


Chủ thể bao gồm đội ngũ cán bộ trong bộ máy cơ quan nhà nước được
giao nhiệm vụ. Chủ thể phải được đào tạo phải có đủ trình độ, kinh nghiệm,
kỹ năng trong việc tuyên truyền, phổ biến chính sách công.
Chính sách công khi được phổ biến, tuyên truyền phải đảm bảo tính
trung thực những nội dung đã được hoạch định. Chủ thể phổ biến, tuyên

truyền chính sách công phải có thái độ công tâm, khách quan khi thực hiện
công việc này.
Đối tượng phổ biến, tuyên truyền chính sách công
Đối tượng được phổ biến, tuyên truyền chính sách công bao gồm:
- Những công dân được chính sách công tác động trực tiếp, đây là đối
tượng thụ hưởng chính sách công.
- Những công dân, tổ chức bị tác động gián tiếp bởi chính sách công, đây
là những nhân tố góp phần làm cho chính sách công đạt hiệu quả.
- Những đối tượng tham gia thực thi, triển khai chính sách công.
Phương pháp:
- Được thực hiện thường xuyên, liên tục
- Bằng nhiều hình thức như trực tiếp tiếp xúc, trao đổi với các đối tượng
tiếp nhận; gián tiếp qua các phương tiện thông tin đại chúng v.v.
1.2. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của đội ngũ những người hoạt động
không chuyên trách cấp xã
1.2.1. Khái niệm những người hoạt động không chuyên trách cấp xã
Xã, phường, thị trấn gọi chung là cấp xã, là đơn vị hành chính cấp cơ sở;
trong đó xã chiếm đa số trong tổng số đơn vị hành chính cấp cơ sở, nhiều hơn
phường, thị trấn.
10


Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn Full