Phân tích tố chất – kỹ năng lãnh đạo của nhà tỷ phú bill gates

PHÂN TÍCH TỐ CHẤT – KỸ NĂNG LÃNH ĐẠO CỦA NHÀ TỶ PHÚ
BILL GATES

Đầu thập niên 70, một sinh viên gầy ốm, học hành không mấy xuất sắc đã tuyên
bố với các giáo sư Harvard rằng anh sẽ trở thành triệu phú năm 30 tuổi. Năm
31 tuổi, người sinh viên ấy trở thành... tỉ phú.
Đó là Bill Gates, người mà một trong các giáo sư này về sau từng nhận xét:
"Gates là một doanh nhân kiệt xuất nhưng là một cá nhân quái gở"!
Tập đoàn Công nghệ máy tính do Bill Gates làm chủ tịch có trụ sở chính tại
Redmond, Washington, Mỹ chuyên phát triển, gia công, và cấp bản quyền cho các
phần mềm phục vụ trong máy tính.
Được thành lập để phát triển phần mềm trình dịch BASIC interpreters cho máy
Altair 8800 , Microsoft vươn lên thống trị thị trường hệ điều hành cho máy tính gia
đình với MS-DOS giữa những năm 1980. Cổ phiếu của công ty sau khi được phát
hành lần đầu ra thị trường đã tăng giá nhanh chóng và tạo ra 4 nhà tỷ phú và
12.000 nhà triệu phú trong công ty. Tổng số
nhân viên là 79.000 người tại 102 quốc gia
và tổng doanh thu năm 2007 đạt 51,12 tỷ
USD. Năm tài khóa 1/7/2007-30/6/2008,
doanh thu đạt mức kỷ lục 60 tỷ USD và lợi
nhuận ròng 17,6 tỷ USD, tăng 25,7% so với
2007 (14 tỷ USD).
Các sản phẩm bán chạy nhất của Microsoft bao gồm họ các hệ điều hành thuộc họ
Microsoft Windows (Windows NT, Windows 95, Windows 98 SE, Windows ME,
Windows 2000, Windows XP (SP1, SP2), Windows Server 2003, Windows Vista)
và bộ phần mềm văn phòng Microsoft Office. Đó là những sản phẩm rất nổi tiếng

1


trong thị trường phần mềm cho máy tính cá nhân, chiếm thị phần lên đến 90%

hoặc hơn như với Microsoft Office năm 2003, và Microsoft Windows năm 2006.
3. Thông tin cơ bản về Microsoft
Thông tin

Microsoft

Thành lập

11/1978
Hệ điều hành Windows cho máy tính và điện thoại

Các sản phẩm chính

di động; Bộ ứng dụng văn phòng Office; Microsoft
Server; Thiết bị trò chơi điện tử Xbox; Các dịch vụ
trực tuyến

Nhân công

84.000

Doanh thu 2009

63,68 tỷ USD

Lợi nhuận 2009

17,77 tỷ USD

Lãnh đạo

Bill Gates - sinh ngày 28/10/1955

2


PHONG CÁCH LÃNH DẠO

1. Một số điểm tương đồng giữa Bill Gates
1.1. Tố chất bẩm sinh
Cùng sinh năm 1955, theo quan niệm phương Đông, Bill Gates là những người
tuổi Mùi (Dê), đặc điểm chung là đa số họ có năng khiếu nghệ thuật và làm những
việc có tính sáng tạo. Người tuổi Mùi có thể dùng trí thông minh khéo léo để bổ
khuyết nhược điểm của mình, nên có thể chuyển sai lầm thành thắng lợi bằng
phương pháp tâm lý uyển chuyển, chiến thuật mềm dẻo, làm cho đối tác phải thuận
theo ý họ.
Trường hợp của Bill Gates là một điển hình trong việc thuyết phục đối tác. Chúng
ta biết rằng Operation System (Hệ Điều Hành) mà những máy tính có đầu tiên
không phải do Bill hay Steve phát minh ra mà là do một người không nổi tiếng
phát minh ra, người đó hiện giờ là chủ tịch tập đoàn SeaGate chuyên sản xuất và
cung ứng ổ đĩa cứng cho máy tính. Bill Gates không hề biết ông ta mà chỉ nghe từ
bạn mình nói rằng ông ta muốn bán hệ điều hành. Lúc bấy giờ, Bill Gates biết rõ
IBM đang cần hệ điều hành và bằng khả năng của mình Bill đã thuyết phục được
Seagate bán hệ điều hành cho mình với giá 5.000 đô la.
Một dẫn chứng khác liên quan đến việc phát minh ra chuột máy tính. Đó không
phải là sản phẩm của Bill Gates hay Steve Jobs mà của một công ty đơn lẻ, họ triển
lãm con chuột và chấp nhận những thoả thuận và hợp đồng. Bill Gates dùng lời lẽ
của mình để buộc Công ty đó cho mượn và kí hợp đồng ngắn hạn. Steve Job đã
đến sau Bills, Steve nhận chuột về và copy sau đó thông báo rầm rộ trong giới máy
tính. Bill chậm hơn Steve một bước nên đã có mối hận với Steve. Khi Steve phát

minh ra Macintosh và lập một showroom rồi ký hợp đồng cho các công ty mua bản
quyền hệ điều hành này, Bill Gates đã bỏ tiền ra mua về và sao chép lại rồi đặt tên
Windows
3


1.2. Lĩnh vực hoạt động
Bill Gates nhìn thấy cơ hội lớn trong lĩnh vực công nghệ máy tính. Họ đã sớm xác
định cho mình mục tiêu rất rõ ràng là kinh doanh. Với động cơ này, ngoài việc thể
hiện năng khiếu, sức sáng tạo không ngừng nghỉ và niềm say mê công nghệ họ
cũng cho thấy bản lĩnh của những doanh nhân biết tận dụng tối đa cơ hội có được
kết hợp với những thủ thuật để đạt được mục đích của mình.
Dưới sự chèo lái của Bill Gates, Microsoft đã trở thành những tập đoàn hàng đầu
thế giới trong lĩnh vực phần mềm và thiết bị cá nhân công nghệ cao
1.3. Thành công trong sự nghiệp
Với các sản phẩm của mình, Bill Gates cùng Microsoft đã thống trị thị trường thế
giới về hệ điều hành cho máy tính cá nhân cũng như các phần mềm văn phòng
(word, excel…). Chỉ một thay đổi trong chính sách của Microsoft cũng có thể làm
ảnh hưởng đến đông đảo người dùng máy tính trên toàn thế giới khi hệ điều hành
Windows của Microsoft đang điều khiển đến 90% số máy tính cá nhân trên toàn
thế giới.
Với Steve Jobs, việc được tạp chí Fortune bình chọn là CEO của thập kỷ là một
minh chứng cho sức sáng tạo bền bỉ của ông trong việc đưa ra những sản phẩm
công nghệ mang tính đột phá, làm thay đổi căn bản công nghệ giải trí.
Phải chứng kiến cảnh người sử dụng ở nhiều nước trên thế giới: Mỹ, Nhật, Anh…
xếp hàng dài để chờ đến lượt mua sản phẩm Windows 7 của Microsoft hay IPhone
3Gs của Apple, chúng ta mới có thể hình dung được sức nóng cũng như những tác
động của sản phẩm của họ đến công chúng mạnh mẽ như thế nào.
1.4. Đội ngũ cộng sự
Bill Gates có sự chuẩn bị kỹ càng để thực hiện những kế hoạch riêng ngoài việc

cống hiến cho tập đoàn của mình. Họ đã xây dựng đội ngũ kế cận để có thể thay
4


thế được hoàn hảo vai trò của mình một khi họ không thể tham gia vào công tác
điều hành.
Đối với Jobs, ông đã làm rất tốt công việc đào tạo để có một đội ngũ quản lý công
ty đủ mạnh, đội ngũ quản lý của Apple được đào tạo kỹ càng để có lối suy nghĩ
như ông. Điều đó được chứng minh qua thực tế trong suốt thời gian ông phải rời
bỏ cương vị để chống chọi với căn bệnh ung thư, Apple vẫn được điều hành và vận
hành một cách hoàn hảo.
Tại Microsoft, Bill Gates cũng dành thời gian 2 năm cho việc chuyển giao các vai
trò điều hành cho đội ngũ kế cận. Ông cũng tin tưởng rằng “vị trí dẫn đầu của
Micrsoft trong lĩnh vực kinh doanh và công nghệ chưa bao giờ vững mạnh hơn lúc
này, và Microsoft hoàn toàn có đủ khả năng để tiếp tục thành công rực rỡ trong
những năm tới. Tôi cảm thấy rất may mắn là Microsoft có được những lãnh đạo
công nghệ tài ba như Ray (kiến trúc sư trưởng phần mềm) và Craig (chuyên gia
nghiên cứu và chiến lược trưởng)” - Bill Gates phát biểu khi nói về tương lai của
mình tại Microsoft.
2. Những điểm khác biệt căn bản giữa Bill Gates
1.1. Xuất phát điểm
Bill sinh tại Seattle, Washington, trong một gia đình giàu có. Bố ông, William H.
Gates là một luật sư nổi tiếng, mẹ ông Mary Maxwell Gates là một thành viên
trong ban giám đốc của ngân hàng Interstate và United Way, và ông ngoại - J. W.
Maxwell là chủ tịch một ngân hàng quốc gia.
1.2. Con đường lập nghiệp
Bill Gates có một sự khởi đầu chậm. Trước khi có Microsotf trong tay, Bill Gates
đã thực hiện những thương vụ kinh doanh vượt mặt cả người khổng lồ thời kỳ đó
là hãng máy tính IBM. Bill Gates đã từng có thời gian làm việc cho IBM và cả
Apple của Steve Jobs trước khi trở thành đối thủ theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng

5


của Steve Jobs. Tuy nhiên, Bill Gates và Microsoft đã có những bước tiến vượt bậc
so với Apple cả về quy mô tài chính cũng như tầm ảnh hưởng sâu rộng.
1.3. Phong thái
Xuất hiện trước công chúng, Bill Gates luôn tạo dựng hình ảnh của một nhà khoa
học làm kinh tế với cặp kính cận và bộ veston sang trọng, đĩnh đạc. Phía sau hình
ảnh của một Bill Gates thành công với Microsoft người ta có thể thấy thấp thoáng
hình ảnh của một Bill Gates với dáng dấp giống như một chính trị gia.

Ảnh: Phong thái xuất hiện thường thấy của Steve Jobs và Bill Gates
Nói một cách khác, trong khi Bill Gates có những hoạt động bề nổi khá sôi động:
đi thăm, gặp gỡ nguyên thủ của nhiều nước, tài trợ cho các chương trình mang tính
xã hội và cộng đồng thì ngược lại.

6


PHẦN THỨ BA
TỐ CHẤT LÃNH ĐẠO VÀ YẾU TỐ THÀNH CÔNG
Thành công của Bill Gates trước hết có cơ sở từ xu hướng phát triển tất yếu của
trình độ khoa học và công nghệ. Tuy nhiên, tại sao trong một bối cảnh chung đó lại
chỉ có rất ít người có được thành công như hai ông trong lĩnh vực của mình? Câu
trả lời chính là nhờ những tố chất và khả năng bẩm sinh mà ít người có được.
Bill Gates thể hiện rõ những tố chất cá tính lớn của nhà lãnh đạo, đó là:
- Tính sôi nổi: tinh thần hướng ngoại, khả năng vận động không ngừng nghỉ và đặc
biệt là tính quyết đoán cao.
- Tính kỷ luật và kiên định: đây là phẩm chất chung của đa số các nhà lãnh đạo, tuy
nhiên với Bill Gates, đã có lúc người ta dùng đến từ “điên rồ” để diễn tả sự kiên

định của hai ông trong việc lựa chọn chí hướng của riêng mình.
- Sự lạc quan: đây có lẽ là phẩm chất nổi bật của những nhà lãnh đạo – doanh nhân
như Bill Gates hay Steve Jobs, nó giúp cho quá trình tìm tòi và sáng tạo của các
ông thu được những thành công vượt bậc từ xuất phát điểm là số 0
- Sự tự trọng: tố chất này giúp cho các nhà lãnh đạo có động lực để vượt qua
những khó khăn và thách thức, sự tự trọng trong nhiều tình huống tạo ra sức ép
khiến cho nhà lãnh đạo không thể lùi bước, nói cách khác nó tạo ra áp lực chiến
thắng thử thách.
- Về trí tuệ: đây chính là tố chất đã góp phần làm nên những doanh nhân kiệt xuất.
Bill Gates nổi bật với trí tò mò, nhu cầu học hỏi và sức sáng tạo không ngưng nghỉ,
khả năng hình dung và trí tưởng tượng phong phú cho phép họ có khả năng nhìn
thấy và nhìn thấy trước những cơ hội kinh doanh, những sản phẩm mới hay những
ngành công nghiệp mới có thể tạo ra lợi nhuận cho họ
Ngoài những tố chất bản thân, điều quan trọng khác góp phần làm nên thành công
của Bill Gates phải kể đến đó là đội ngũ cộng sự đắc lực, tin cậy và tâm đầu ý hợp.
Họ đều tạo dựng công ty của mình cùng những người bạn học thân thiết.

7


Bill Gates là những hình mẫu lãnh đạo theo hành vi của nhóm quản lý theo mô
hình lưới quản trị Blake & Mouton, họ quan tâm đến cả hiệu quả làm việc và yếu
tố con người trong công việc. Đây có thể là một đặc thù của lĩnh vực mà hai ông đã
lựa chọn do đặc điểm nhân sự có trình độ nhận thức và tư duy cao, công việc đòi
hỏi khả năng sáng tạo của từng cá nhân, do vậy việc kết hợp hài hòa các mối quan
tâm về con người và hiệu quả công việc có thể được coi là tất yếu để lãnh đạo
Công ty trong lĩnh vực này.

8

PHẦN THỨ TƯ
MỘT SỐ QUYẾT ĐỊNH CÓ TÍNH CHẤT BƯỚC NGOẶT
1. Rời bỏ trường đại học
Bill Gates đã bỏ học đại học giữa chừng, với Bill Gates là trường Havard danh
tiếng. Mặc dù quyết định bỏ học của mỗi người xuất phát từ một động cơ khác
nhau nhưng đó đều là những quyết định mang tính bước ngoặt trong sự nghiệp của
mỗi người.
Tuy nhiên, một nguyên nhân sâu xa dẫn đến quyết định bỏ học của Bill Gates có lẽ
ai cũng hiểu chính là việc: với những tố chất bẩm sinh khác người của mình, Bill
Gates không thể thích nghi được với lối tư duy cổ điển theo lối mòn và mang tính
thụ động. Trí tưởng tượng của họ luôn vượt qua khỏi khuôn khổ kiến thức của nhà
trường, do đó quyết định bỏ học được đưa ra như một sự tự giải thoát khỏi những
bó buộc của việc học hành trên lớp. Mặc dù cho đến nay, Bill Gates nhìn nhận rằng
việc rời bỏ trường đại học là quyết định đúng đắn nhất nhưng tại thời điểm đó, bản
thân mỗi ông đều không thể xác định được hướng đi đôc lập cho riêng mình sau
khi bỏ học mà chỉ dám hy vọng mọi việc sẽ ổn. Quyết định này thể hiện sự quyết
đoán của Bill Gates trong việc lựa chọn con đường cho bản thân, quyết tâm theo
đuổi những gì mình say mê – đây có thể là một yếu tố quyết định đến sự thành
công của hai ông trong lĩnh vực đòi hỏi sự say mê và tính sáng tạo rất lớn của
ngành công nghệ phần mềm và thiết bị kỹ thuật cao.
Liên quan đến chuyện học tập, sau này Bill Gates đã có một đúc kết rất nổi tiếng
rằng: “nếu bạn chưa tốt nghiệp trung học, bạn sẽ không thể trở thành CEO. Nhưng
một khi bạn đã là CEO thì không còn ai để ý đến việc bạn chưa tốt nghiệp trung
học”
2. Rời bỏ IBM

9

Thời điểm Bill Gates còn đang loay hoay tìm hướng đi cho mình thì IBM đã là một
“gã khổng lồ” công nghệ cao của Mỹ và thế giới. Bill Gates làm việc cho IBM,
thậm chí Bill Gates đã dùng những thủ thuật để có thể được tiếp nhận vào làm việc
tại IBM. Với thế hệ lúc bấy giờ, việc được làm việc cho IBM là một sự tự hào lớn
mà không dễ ai cũng có thể có được. Tuy nhiên, với những người có ý chí mạnh
mẽ và tố chất kinh doanh bẩm sinh như Bill Gates thì họ không dễ dàng từ bỏ
những cơ hội sáng tạo và khẳng định mình. Thời gian làm việc cho IBM được xem
như cơ hội học hỏi để tích lũy kinh nghiệm và chờ đợi thời cơ, do đó quyết định
rời bỏ IBM cũng có thể được xem như một điều tất yếu. Tuy nhiên, khác với quyết
định rời bỏ trường đại học trước kia chủ yếu mang tính chủ quan thì việc rời bỏ
IBM cho thấy sự trưởng thành của Bill Gates khi mọi yếu tố đã được tính toán và
lập trình từ trước, có thể ví von như chuyện máy bay chạy đà và khi đủ tốc lực, nó
sẽ cất cánh. Những năm làm việc cho IBM chính là những bước chạy đà của Bill
Gates, nó giúp cho tạo ra sự thăng hoa trong sự nghiệp của hai ông sau này.

10


PHẦN THỨ NĂM
KẾT LUẬN
Từ thực tế thành công của Bill Gates cũng như rất nhiều các nhà lãnh đạo thành
công khác, có thể thấy rằng quá trình tự học, tự rèn luyện của bản thân kết hợp với
sự say mê sáng tạo một cách nghiêm túc và lòng quyết tâm chính là những yếu tố
quyết định nhất đến thành công.
Quá trình phấn đấu và thành đạt của Bill Gates là cả một chặng đường dài khó
khăn, thăng trầm và là những bài học, là tấm gương cho đông đảo lớp trẻ noi theo.
Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi chỉ kỳ vọng phác họa nên những đường
nét nổi bật nhất của Bill Gates trong quá trình gây dựng nên những đế chế công
nghệ hung mạnh nhất thế giới.
TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Giáo trình Phát triển khả năng lãnh đạo – Chương trình đào tạo Thạc sỹ Quản trị
kinh doanh GaMBA
2. Các thông tin sưu tầm từ website www.lanhdao.net; từ điển bách khoa toàn thư
vi.wikipedia.org
3. Tư liệu và thông tin từ diễn đàn TOPMBA (địa chỉ: www.topmba.vn)
4. Một số thông tin trên các báo mạng: vnexpress.net; vneconomy.vn

11