Một số bài văn mẫu lớp 9 (htc2.sky.vn)

ÂÃƯ VÀN NGHË LÛN 9
Âãư ra: Trong truûn “Ngỉåìi con gại Nam Xỉång” nhán váût Trỉång
Linh väüi tin cáu nọi ngáy thå ca con tr â nghi oan cho V Nỉång
rưng ráùy v âạnh âùi nng âi. V Nỉång bë oan ỉïc nãn nhy
xúng säng tỉû váùn.
Em hy âc ké lải tạc pháøm v tçm xem cọ nhỉỵng chi tiãút no
trong truûn tạc gi mún hẹ måí kh nàng cọ thãø trạnh âỉåüc thm
këch âau thỉång cho V Nỉång. Nhỉỵng ngun nhán no lm cho thm
këch âọ váùn diãùn ra dáùn âãún cại chãút âau thỉång ca ngỉåìi phủ nỉỵ
âỉïc hảnh?
Em hy bçnh lûn vãư ngun nhán cại chãút âọ.
HỈÅÏNG DÁÙN
1. Âc ké tạc pháøm, nàõm vỉỵng chi tiãút, âäüc láûp suy nghé âãø tçm ra
nhỉỵng chi tiãút m âãư u cáưu. Ti thàõt nụt v måí nụt l åí chäù áúy.
Mäùi em tçm ti theo cạch ca mçnh miãùn l håüp lê.
2. Bçnh ln vãư ngun nhán cại chãút ca V Nỉång. Cọ ngun nhán
trỉûc tiãúp do tênh nãút cạ nhán ca Trỉång Linh v ngun nhán sáu xa
ca chãú âäü x häüi tỉì âọ tçm ra nghéa täú cạo v nhán âảo ca tạc
pháøm.
BI VIÃÚT THAM KHO
“Truưn kç mản lủc” l mäüt tạc pháøm cọ giạ trë ca vàn hc
cäø nỉåïc ta thãú kè XVI, mäüt táûp truûn vàn thå âáưu tiãn bàòng chỉỵ
Hạn åí Viãût Nam. Truûn “Ngỉåìi con gại Nam Xỉång” l mäüt truûn
hay trong tạc pháøm.
Truûn kãø ràòng, V Thë Thiãút l mäüt phủ nỉỵ âỉïc hảnh åí
Nam Xỉång, chäưng l Trỉång Linh, ngỉåìi nh giu nhỉng khäng cọ
hc, tênh laiû âa nghi. Triãưu âçnh bàõt lênh, Trỉång Linh phi tng qn
trong khi våü âang mang thai. Chäưng âi xa måïi âỉåüc mỉåìi ngy thç nng
sinh con trai âàût tãn l Ân. Nàm sau, giàûc tan, viãûc qn kãút thục,
Trỉång Linh tråí vãư thç con â biãút nọi, nhỉng âỉïa tr nháút âënh khäng
nháûn Trỉång Linh lm bäú. Nọ nọi: “Å hay! Thãú ra äng cng l cha täi ỉ

? Äng lải biãút nọi, chỉï khäng nhỉ cha täi trỉåïc kia chè thin thêt. Trỉåïc
âáy thỉåìng cọ mäüt äng âãm no cng âãún, mẻ Ân âi cng âi, mẻ
Ân ngäưi cng ngäưi nhỉng chàóng bao giåì bãú Ân c.”
Tênh Trỉång Linh hay ghen, nghe con nọi váûy âinh ninh ràòng våü hỉ,
â vu oan cho V Nỉång, rưng ráùy v âạnh âøi nng âi. V Nỉång
bë oan ỉïc â nhy xúng säng tỉû váùn.
Âc ké tạc pháøm, em tháúy truûn khäng phi khäng hẹ måí kh
nàng cọ thãø dãù dng trạnh âỉåüc thm këch âau thỉång âọ. Ti kãø
chuûn ca tạc gi l åí chäù âọ, cåíi ra räưi lải thàõt vo âáùy cáu
chuûn âi tåïi, khiãún ngỉåìi âc hỉïng thụ theo di v suy nghé, ch âãư
ca tạc pháømtỉìng bỉåïc näøi lãn theo dng kãø ca cáu chuûn. Låìi
con tr nghe nhỉ tháût m chỉïa âỉûng khäng êt âiãưu vä lê khäng thãø tin
ngay âỉåüc, nãúu Trỉång Linh biãút suy nghé, ngỉåìi cha gç m lả váûy:
“khäng biãút nọi, chè nên thin thêt” chàóng bao giåì bãú con mçnh, m hãût
nhỉ “cại mạy” - “mẻ Ân âi cng âi, mẻ Ân ngäưi cng ngäưi”. Cáu nọi
âọ ca âỉïa tr chàóng phi l mäüt cáu âäú, ging gii âỉåüc thç cại
chãút ca V Nỉång s khäng xy ra. Nhỉng Trỉång Linh c ghen, êt
hc, thiãúu suy nghé, â vä tçnh b dåí kh nàng gii quút táúm thm
këch, dáùn tåïi cại chãút oan øng ca ngỉåìi våü m chng khäng phi
khäng cọ tçnh u thỉång. Táút nhiãn sỉû âåìi cọ thãú måïi thnh chuûn,
v lải trãn âåç lm gç cọ sỉû ghen tng sạng sút.
Bi këch cọ thãø trạnh âỉåüc khi våü hi chuûn kia ai nọi, chè cáưn
Trỉång Linh kãø lải låìi con nọi mi chuûn s r rng. V Nỉång s
chỉïng minh cho chäưng r åí mäüt mçnh nng hay âa våïi con tr vo
bọng mçnh v nọi l cha Ân. Mi sau ny, mäüt âãm phng khäng vàõng
v, ngäưi bưn dỉåïi bọng ân khuya, chåüt ngỉåìi con chè vo bọng
mçnh trãn vạch m bo âọ l cha nọ, Trỉång Linh måïi tènh ngä,ü tháúu
hiãøu näùi oan ca våü thç mi chuûn â xong. V Nỉång khäng cn
nỉỵa trãn âåìi.
Cáu chuûn bàõt âáưu tỉì mäüt bi këch gia âçnh, mäüt chuûn trong

nh, mäüt vủ ghen tng. Khäng êt tạc pháøm xỉa nay â viãút vãư cại
chuûn thỉåìng tçnh âáưy tai hoả ny. V nỉång khäng may láúy phi
ngỉåìi chäưng c ghen, ngun nhán trỉûc tiãúp dáùn nng âãún cại chãút
bi thm l “mạu ghen” ca ngỉåìi chäưng näng näøi. Nhỉng sỉû thỉûc
váùn l sỉû thỉûc!cại chãút oan øng quạ v ngỉåìi chäưng âäüc âoạn
quạ!
Mäüt phủ nỉỵ âỉïc hảnh, tám häưn nhỉ ngc sạng m bë nghi oan
båíi mäüt chuûn khäng âáu åí mäüt låìi con tr, mäüt cáu nọi âu ca mẻ
våïi con m phi tçm âãún cại chãút bi thm, ai oạn trong lng säng thàm
thàóm. Cáu chuûn âau lng vỉåüt ra ngoi khn khäø cu mäüt gia
âçnh, nọ büc chụng ta phi suy nghé tåïi säú pháûn mong manh ca con
ngỉåìi trong mäüt x häüi m nhỉỵng oan khút, báút cäng, tai hoả cọ
thãø xy ra báút cỉï lục no âäúi våïi h m nhỉỵng ngun nhán dáùn
âãún nhiãưu khi ráút lả lng khäng thãø lỉåìng trỉåïc âỉåüc. Âọ l x
häüi phong kiãún åí nỉåïc ta, nháút l åí thåìi nọ â suy vong. X häüi âọ
â sinh ra nhỉỵng chng Trỉång Linh, nhỉỵng ngỉåìi ân äng âàûc âáưu
ọc “nam quưn”, ch âảp lãn quưn säúng ca ngỉåìi phủ nỉỵ. Tênh
ghen tng ca cạ nhán cäüng våïi tỉ tỉåíng “nam quưn” trong x häüi
â lm nãn mäüt Trỉång Linh âäüc âoạn âãún k củc, khỉ khỉ theo
riãng, nháút thiãút khäng nghe kiãún ca ngỉåìi khạc. Âỉïa tr nọi thç tin
ngay, cn våü than khọc gii by thäúng thiãút thç nháút âënh khäng tin, h
hng, lng xọm phán gii cäng minh cng chàóng àn thua gç. Háûu qu l
cại chãút thm thỉång ca V nỉång m ngun nhán sáu xa l chãú âäü
phong kiãún báút cäng cng chãú âäü “nam quưn” báút bçnh âàóng ca nọ
â gáy ra bao nhiãu tao hoả cho ngỉåìi phủ nỉỵ nọi riãng v con ngỉåìi
thåìi âọ nọi chung.
Âãư ra: Phán têch bi thå “Âäưng chê” ca chênh Hỉỵu ( Ngỉỵ vàn 9 -
Táûp 1).
HỈÅÏNG DÁÙN CẠCH VIÃÚT:
Bi thå “Âäưng chê” ra âåìi vo âáưu nàm 1948, sau chiãún dëch Viãût

Bàõc ca qn v dán ta âạnh thàõng cüc tiãún cäng quy mä låïn ca
thỉûc dán Phạp cúi nàm 1947 lãn khu càn cỉï âëa Viãût Bàõc. Nh thå
Chênh Hỉỵu lục âọ l chênh trë viãn âải âäüi thüc trung âon Th âä,
cng âån vë ca mçnh tham gia chiãún âáúu sút chiãún dëch. Âáưu nàm
1948 Chênh Hỉỵu viãút bi thå ny. Bi thå l kãút qu ca nhỉỵng tri
nghiãûm thỉûc va ìnhỉỵng cm xục sáu xa ca tạc gi våïi âäưng âäüi
trong chiãún dëch Viãût Bàõc. Bi thå nọi vãư tçnh âäưng âäüi, âäưng chê
thàõm thiãút, sáu nàûng ca nhỉỵng ngỉåìi lênh cạch mảng m pháưn låïn
h xút thán tỉì näng dán. Âäưng thåìi bi thå cng thãø hãûn lãn hçnh
nh chán thỉûc, gin dë m cao âẻp ca anh bäü âäüi trong thåìi kç âáưu
ca cüc khạng chiãún chäúng thỉûc dán Phạp cn ráút khọ khàn thiãúu
thäún.
Bi thå” Âäưng Chê” viãút theo thãø thå tỉû do, våïi hai mỉåi dng thå,
chia lm ba âoản. C bi thå âãưu táûp trung vo thãø hiãûn ch âãư vãư
tçnh”Âäưng Chê”.
Cại bàõt gàûp âáưu tiãn ca nhỉỵng ngỉåìi lênh l tỉì nhỉỵng ngy
âáưu gàûp màût. H âãưu cọ sỉû tỉång âäưng vãư cnh ngäü ngho khọ
”q hỉång anh nỉåïc màûn âäưng chua, lnh täi ngho âáút cy lãn si
âạ”. Nhỉỵng ngỉåìi lênh l nhỉỵng ngỉåìi ca lng q ngho lam l, váút
v våïi cy cáúy, rüng âäưng våïi nhỉỵng lng q khạc nhau. H tỉì
cạc phỉång tråìi khäng hãư quen nhau ”tỉì mn phỉång vãư tủ häüi trong
hng ng ca nhỉỵng ngỉåìi lênh cạch mảng”. Âọ chênh l cå såí ca
tçnh âäưng chê sỉû âäưng cm giai cáúp ca nhỉỵng ngỉåìi lênh cng
chung nhiãûm vủ chiãún âáúu âãø gii phọng q hỉång, âáút nỉåïc.
Diãùn âảt nghéa âọ, tạc gi â diãùn t bàòng hçnh nh:
“Sụng bãn sụng, âáưu sạt bãn âáưu”.
“Sụng - âáưu” sạt bãn nhau l tỉåüng trung cho chê v tçnh cm,
cng chung lê tỉåíng, nhiãûm vủ chiãún âáúu, sạt cạnh bãn nhau. Tçnh
âäưng chê, âäưng âäüi ny nåí v hçnh thnh bãưn chàût trong sỉû chan
ho v chia s mi gian lao cng nhỉ niãưm vui. Âọ l mäúi tçnh tri kè

ca nhỉỵng ngỉåìi bản chê cäút m tạc gi â biãøu hiãûn bàòng mäüt
hçnh nh củ thãø, gin dë m hãút sỉïc gåüi cm: “Âãm rẹt chung chàn
thnh âäi tri kè”. Sau cáu thå ny, nh thå hả mäüt cáu, mäüt dng thå, hai
tiãúng “Âäưng chê” vang lãn nhỉ mäüt “näút nháún”, l sỉû kãút tinh ca
mi cm xục, mi tçnh cm. Cáu thå “Âäưng chê” vang lãn nhỉ mäüt phạt
hiãûn, mäüt låìi khàóng âënh, âäưng thåìi lải nhỉ mäüt cại bn lãư gàõn
kãút âoản âáưu våïi âoản thỉï hai ca bi thå. Dng thå hai tiẹng “Âäưng
chê” nhỉ khẹp lải, nhỉ làõng sáu vo lng ngỉåìi cại tçnh sạu cáu thå
âáưu ca bi thå, nhỉ mäüt sỉû lê gii vãư cå såí ca tçnh âäưng chê. Sạu
cỏu thồ trổồùc hai tióỳng ọửng chờ ỏỳy laỡ cọỹi nguọửn vaỡ sổỷ hỗnh thaỡnh
cuớa tỗnh õọửng chờ keo sồn giổợa nhổợng ngổồỡi õọửng õọỹi.
Maỷch caớm xuùc vaỡ suy nghộ trong baỡi thồ õổồỹc trióứn khai trong
õoaỷn thồ thổù hai laỡ nhổợng bióứu hióỷn cuỷ thóứ cuớa tỗnh õọửng chờ vaỡ
sổùc maỷnh cuớa tỗnh õọửng chờ. Sổỷ bióứu hióỷn cuớa tỗnh õọửng chờ vaỡ
sổùc maỷnh cuớa noù õổồỹc taùc giaớ gồỹi bũng hỗnh aớnh ồớ nhổợng cỏu thồ
tióỳp:
Ruọỹng nổồng anh gổới baỷn thỏn caỡy
Gian nhaỡ khọng mỷc kóỷ gioù lung lay
Gióỳng nổồùc, gọỳc õa nhồù ngổồỡi ra lờnh
ọửng chờ- õoù laỡ sổỷ caớm thọng sỏu xa nhổợng tỏm tổ, nọựi loỡng
cuớa nhau. Ba cỏu thồ trón õổa ngổồỡi õoỹc trồớ laỷi vồùi hoaỡn caớnh rióng
cuớa nhổợng ngổồỡi lờnh vọỳn laỡ nhổợng ngổồỡi nọng dỏn õoù. Hoỹ ra õi trồớ
thaỡnh nhổợng ngổồỡi lờnh nhổng mọựi ngổồỡi coù mọỹt tỏm tổ, mọỹt nọựi
loỡng vóử hoaỡn caớnh gia õỗnh, ngổồỡi thỏn, cọng vióỷc õọửng quó. Hoỹ gổới
laỷi tỏỳt caớ cho hỏỷu phổồng, gổới baỷn thỏn caỡy cỏỳy ruọỹng nổồng cuớa
mỗnh. Hoỹ nhồù laỷi nhổợng gian nhf trọỳng khọng mỷc kóỷ gioù lung lay.
Nhổng õaỡnh õóứ laỷi, õaỡnh gổới laỷi, hoỹ phaới ra õi vỗ nghộa lồùn cổùu
nổồùc, cổùu nhaỡ.
Giồỡ ồớ tióửn tuyóỳn, hoỹ nhồù vóử hỏỷu phổồng vồùi mọỹt tỗnh caớm lổu
luyóỳn khoù quón. Hỏỷu phổồng, tióửn tuyóỳn (ngổồỡi ồớ laỷi nồi gióỳng nổùồc,

gọỳc õa)khọng nguọi nhồù thổồng ngổồỡi thỏn cuớa mỗnh laỡ nhổợng ngổồỡi
lờnh nồi tióửn tuyóỳn. Tuy dổùt khoaùt, maỷnh meớ ra õi nhổng nhổợng ngổồỡi
lờnh khọng chuùt vọ tỗnh. Trong chióỳn õỏỳu gian khọứ, hay trón õổồỡng haỡnh
quỏn hoỹ õóửu nhồù õóỳn hỏỷu phổồng- nhổợng ngổồỡi thỏn yóu nhỏỳt cuớa
mỗnh:
i! Nhổợng õóm daỡi haỡnh quỏn nung nỏỳu
Bọựng bọửi họửi nhồù mừt ngổồỡi yóu
(Nguyóựn ỗnh Thi)
ọửng chờ-õoù laỡ cuỡng chia seớ nhổợng gian lao, thióỳu thọỳn cuớa
cuọỹc õồỡi ngổồỡi lờnh vồùi nhổợng hỗnh aớnh chỏn thổỷc, xuùc õọỹng, gồỹi taớ
vaỡ gồỹi hỗnh (tổỡng cồn ọỳm laỷnh sọỳt run ngổồỡi, vỏửng traùn ổồùt mọử
họi,aùo raùch vai, quỏửn vaỡi maợnh vaù, mióỷng cổồỡi buọỳt giaù, chỏn khọng
giaỡy) nhổợng ngaỡy thaùng ồớ rổỡng.
óứ dióứn taớ õổồỹc sổỷ gừn boù, chia seớ, sổỷ giọỳng nhau vóỳ caớnh
ngọỹ ngổồỡi lờnh taùc giaớ õaợ xỏy dổỷng nhổợng cỏu thồ soùng õọi, õọỳi ổùng
vồùi nhau trong tổỡng cỷp, tổỡng cỏu:
Anh vồùi tọi bióỳt tổỡng cồn ọỳm laỷnh
Sọỳt run ngổồỡi vổỡng traùn ổồùt mọử họi
................................................
Mióỷng cổồỡi buọỳt giaù
Chỏn khọng giaỡy
Sổùc maỷnh naỡo õaợ giuùp hoỹ vổồỹt qua tỏỳt caớ?
Hçnh nh” thỉång nhau tay nàõm láúy bn tay” biãøu hiãûn tháût gin
âë v xục âäüng ca tçnh cm âäưnh chê, âäưng âäüi thiãng liãng ca
nhỉỵng ngỉåìi lênh. Tçnh cm âọ l ngưn sỉïc mảnh v niãưm vui âãø
h vỉåüt qua. Cại “bàõt tay”(nhỉ bn tay biãút nọi) chênh l tçnh cm
ca ngỉåìi lênh truưn cho nhau sỉïc mảnh v niãưm tin âãø h vỉåüt
qua táút c nhỉỵng gian lao, thiãúu thäún, thỉí thạch trong chiãún âáúu.
Tçnh âäưng chê, âäưng âäüi cn biãøu hiãûn åí sỉû thỉí thạch. Âoản
thå cúi tháût cä âng bàòng hçnh nh khi nh thå viãút:

“Âãm nay rỉìng hoang sỉång múi
Âỉïng cảnh bãn nhau chåì giàûc tåïi
Âáưu sụng tràng treo”.
Âáy l mäüt bỉïc tranh âẻp ca tçnh âäưng chê, âäưng âäüi- mäüt
bỉïc tranh âàûc sàõc v cọ nghéa.
Bỉïc tranh trãn l mäüi cnh thỉûc trong mäüi âãm phủc kêch “chåì
giàûc tåïi” tải mäüt cnh ”rỉìng hoang sỉång múi” hoang vàõng lảnh lo
näøi báûp lãn ba hçnh nh gàõn kãút våïi nhau ”váưng tràng kháøu sụng v
ngỉåìi lênh” váưng tràng nhỉ treo kháøu sụng ca ngỉåìi lênh. Ngỉåìi lênh
thç “âỉïng cảnh bãn nhau chåì giàûc tåïi”.
Cáu thå “âáưu sụng tràng treo” (chè cọ 4 chỉỵ) gáy cho ngỉåìi âc
mäüt sỉû báút ngåì lê thụ “ sụng v tràng” sao lải ho quãn vo nhau
âẻp thãú! Hçnh nh thå nọi lãn nghéa cao âẻp ca cüc chiãún âáúu
bo vãû Täø qúc ca anh bäü âäüi củ Häư trong nhỉỵng nàm âáưu
khạnh chiãún chäúng Phạp.
Bi thå cọ ba khäø, ba tỉï thå, ch úu tảo thnh chung xun
sút ton bi thå “Âäưng chê”.“Âäưng chê-thỉång nhau nàõm láúy bn tay-
âáưu sụng tràng treo”
Bi thỉ hm xục, mäüc mảc, chán thỉûc trong sỉí dủng ngän
ngỉỵ, hçnh nh, giåüi t, cọ sỉïc khại quạt cao, khàõc hoả âỉåüc mäüt
trong nhỉỵng pháøm cháút täút âẻp ca anh bäü âäi củ Häư. Âọ l mäúi
tçnh âäưng chê, âäưng âäüi gàõn bọ, keo sån, thàõm âỉåüm tçnh cm, gian
khäø cọ nhau, säúng chãút cọ nhau. Bi thå cọ thỉûc, cọ må toả nãn v
âẻp ca bi thå, gáy cho ngỉåìi âc nhỉỵng suy tỉ sáu sàõc nhỉỵng cm
xục sáu làõng. Bi thå “Âäưng chê” cọ nhỉỵng nẹt thnh cäng trong viãûc
khàõc hoả hçnh nh ngỉåìi lênh cạch mảng trong thå ca khạng chiãún.
Âãư ra: Phán têch bi thå “Bi thå vãư tiãøu âäüi xe khäng kênh”ca
Phảm Tiãún Dût
BI VIÃÚT THAM KHO
Phảm Tiãún Dût l nh thå tr v låïn lãn “trong sàõc ạo ca anh

bäü âäüi Trỉåìng Sån” giỉỵa nhỉỵng ngy ạc liãût nháút ca cüc chiãún
tranh nhán dán chäúng M.
Tiãúng thå Phảm Tiãún Dût hçnh thnh v låïn lãn våïi nhỉỵng bi
thå “ Trỉåìng Sån âäng-Trỉåìng Sån táy, lỉía ân, giỉíi em cä thanh niãn
xung phong, nhåï....”â gọp pháưn tr hoạ thå Viãût Nam thåìi chäúng M.