CÁC tội xâm PHẠM TÌNH MẠNG sức KHOẺ NHÂN PHẨM DANH dự của CON NGƯỜI

CÁC TỘI XÂM PHẠM TÌNH MẠNG SỨC KHOẺ NHÂN PHẨM DANH DỰ CỦA CON NGƯỜI

NHÀ XUẤT BẢN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

2
LỜI GIỚI THIỆU

Bộ luật hình sự đã được Quốc hội khoá X, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 21
tháng 12 năm 1999, có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 7 năm 2000 (sau đây
gọi tắt là Bộ luật hình sự năm 1999). Đây là Bộ luật hình sự thay thế Bộ luật
hình sự năm 1985 đã được sửa đổi, bổ sung bốn lần vào các ngày 28-12-1989,
ngày 12-8-1991, ngày 22-12-1992 và ngày 10-5-1997.
Bộ luật hình sự năm 1999 không chỉ thể hiện một cách toàn diện chính
sách hình sự của Đảng và Nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay, mà còn là công
cụ sắc bén trong đấu tranh phòng và chống tội phạm, bảo đảm quyền làm chủ
của nhân dân, bảo đảm hiệu lực quản lý của Nhà nước, góp phần thực hiện
công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
So với Bộ luật hình sự năm 1985, Bộ luật hình sự năm 1999 có nhiều quy
định mới về tội phạm và hình phạt. Do đó việc hiểu và áp dụng các quy định của
Bộ luật hình sự về tội phạm và hình phạt là một vấn đề rất quan trọng. Ngày 17
tháng 2 năm 2000, Thủ tướng chính phủ ra chỉ thị số 04/2000/CT-TTg về việc
tổ chức thi hành Bộ luật hình sự đã nhấn mạnh: "Công tác phổ biến, tuyên
truyền Bộ luật hình sự phải được tiến hành sâu rộng trong cán bộ, công chức,
viên chức, chiến sỹ thuộc lực lượng vũ trang và trong nhân dân, làm cho mọi
người năm được nội dung cơ bản của Bộ luật, nhất là những nội dung mới được


sửa đổi bổ sung để nghiêm chỉnh chấp hành".
Với ý nghĩa trên, tiếp theo cuốn “Bình luận khoa học Bộ luật hình sự
năm 1999 (phần chung) Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh xuất bản tiếp
cuốn "BÌNH LUẬN BỘ LUẬT HÌNH SỰ (PHẦN RIÊNG) CÁC TỘI XÂM PHẠM

TÍNH MẠNG, SỨC KHOẺ, NHÂN PHẨM, DANH DỰ CỦA CON NGƯỜI TRONG
BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 1999" của tác giả Đinh Văn Quế - Thạc sỹ Luật học,
Phó chánh toà Toà hình sự Toà án nhân dân tối cao, người đã nhiều năm
nghiên cứu, giảng dạy và cho công bố nhiều tác phẩm bình luận khoa học về Bộ
luật hình sự và cũng là người trực tiếp tham gia xét xử nhiều vụ án về các tội
xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự con người.
Dựa vào các quy định của chương XII Bộ luật hình sự năm 1999, so sánh
với các quy định của Bộ luật hình sự năm 1985, đối chiếu với thực tiễn xét xử
các vụ án hình sự, tác giả đã giải thích một cách khoa học về các các tội xâm
phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của con người, đồng thời tác
giả cũng mạnh dạn nêu ra một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật hình
sự ở nước ta
Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

3
MỞ ĐẦU

Chương XII Bộ luật hình sự năm 1999 quy định các tội xâm phạm tính
mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của con người gồm 30 Điều tương ứng với
30 tội danh khác nhau. So với Chương II (phần tội phạm) Bộ luật hình sự năm
1985, thì Bộ luật hình sự năm 1999 quy định nhiều hơn 10 Điều (Bộ luật hình sự


năm 1985 chỉ có 20 Điều) và thêm hai tội mới. Ngoài ra, có một số tội được tách
ra làm nhiều điều luật, có tội phạm Bộ luật hình sự năm 1985 quy định ở chương
khác, nay được đưa về Chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân
phẩm, danh dự con người cho phù hợp với loại khách thể bị xâm phạm như: Tội
dâm ô đối với trẻ em Bộ luật hình sự năm 1985 quy định tại Điều 202b; tội mua
bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em, Bộ luật hình sự năm 1985 quy định tại
Điều 149.

Các quy định của Bộ luật hình sự năm 1999 đối với các tội xâm phạm tính
mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự con người đầy đủ hơn, chi tiết hơn, phản
ảnh được thực trạng công tác đấu tranh phòng chống loại tội phạm này trong
thời gian qua; giúp cho việc điều tra, truy tố mà đặc biệt là việc xét xử loại tội
phạm này sẽ thuận lợi hơn trước đây.
Tuy nhiên, do những quy định của Bộ luật hình sự năm 1985 về các tội
xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự con người còn nhiều điểm
chưa được hướng dẫn và thực tiễn xét xử nhiều trường hợp phạm tội, các cơ
quan tiến hành tố tụng đã gặp không ít khó khăn trong việc áp dụng Bộ luật hình
sự để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội. Nay Bộ luật hình sự
năm 1999 lại quy định thêm nhiều điểm mới hơn, nếu không được hiểu thống
nhất sẽ càng khó khăn hơn trong việc áp dụng Bộ luật hình sự khi xét xử các tội
xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự con người.
Để góp phần tìm hiểu Bộ luật hình sự năm 1999, qua thực tiễn xét xử và
tổng kết công tác xét xử các tội xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm,
danh dự con người trong những năm qua, chúng tôi xin cung cấp cho bạn đọc
những vẫn đề có tính lý luận và thực tiễn nhằm gúp bạn đọc, đặc biệt là các cán
bộ công tác trong các cơ quan bảo vệ pháp luật các dấu hiệu pháp lý cơ bản đối


với các tội xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự con người được
quy định tại Chương XII Bộ luật hình sự năm 1999.