Một số biện pháp giúp trẻ 4 5 tuổi học tốt môn tạo hình ở trường Mầm non

MỤC LỤC
STT

Nội dung

Trang

1

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU

4

2

I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

4

3

1. Tên đề tài

4

4

2. Lý do chọn đề tài

4

5

3. Mục đích nghiên cứu

5

6

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

6

7

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

6

8

6. Phương pháp nghiên cứu

6

9

Phần thứ hai: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

7

10

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN

7

11

II. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH
CHO TRẺ 4 – 5 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON

15

12

1. Thực trạng

15

13

2. Phân tích, đánh giá thực trạng

17

14
15

3. Một số tồn tại trong quá trình tổ chức hoạt động tạo hình
trẻ 4 – 5 tuổi ở trường mầm non

III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN GIÚP TRẺ 4 – 5 TUỔI
HỌC TỐT MÔN TẠO HÌNH Ở TRƯỜNG MẦM NON

18
18

16

1. Mục tiêu chung

18

17

2. Một số giải pháp và biện pháp thực hiện

19

18

3. Kết quả đạt được và bài học rút kinh nghiệm

24

19

Phần thứ ba: KẾT LUẬN

28

20

Tài liệu tham khảo

30

21

Phụ lục hình ảnh minh họa

31


PHẦN I
PHẦN MỞ ĐẦU
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
1. Tên đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi học tốt môn tạo
hình ở trường Mầm non”
2. Lý do chọn đề tài
Cháu vẽ ông mặt trời
Miệng ông cười thật tươi
Như miệng cười cô giáo
Dạy cháu hát, dạy cháu chơi….
Mỗi lần câu hát ấy véo von vang lên, tôi lại cảm thấy lòng vui vui lạ. Bởi
câu hát ấy không chỉ nói lên tình yêu của các bé dành cho cô giáo, mà trong đó còn
đặc tả được tài năng nghệ thuật của trẻ, sự tưởng tượng phong phú sáng tạo của trẻ.
Chỉ một đường cong tròn khép kín, một mảng màu tươi sáng làm mây mà chứa
đựng bao nhiêu tình yêu thương của cô với trẻ, của trẻ với cô và của trẻ với thiên
nhiên. Trẻ hay bị cuốn hút bởi những sắc màu. Ngay khi còn là trẻ sơ sinh, bà mẹ
đã treo trên đỉnh màn một chiếc khăn von màu đỏ, một quả bóng màu sắc sặc sỡ….

và trẻ đã say sưa nhìn ngắm, nằm chơi thích thú. Lớn hơn một chút, trẻ bị cuốn hút
bởi những bông hoa đẹp hay những đồ chơi ngộ nghĩnh nhiều màu sắc. Đó chính là
cách thể hiện năng khiếu nghệ thuật và cảm thụ cái đẹp của trẻ. Bởi vậy cần giáo
dục thẩm mỹ cho trẻ ngay từ những năm tháng đầu đời, đó chính là tuổi mầm non.
Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu
giáo, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì
chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ
và gây cho chúng những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình
là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt
phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm
chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết tích cực,
sáng tạo.
2


Hoạt động tạo hình là một hoạt động được dạy xuyên suốt từ nhà trẻ đến
mẫu giáo. Đối với trẻ, tạo hình chính là sự thể hiện những biểu tượng, ấn tượng và
suy nghĩ, tình cảm của trẻ, là sự giao tiếp, “nói chuyện” bằng các hình thức,
phương tiện mang tính vật thể. Tạo hình giúp trẻ suy nghĩ và hình thành các ý
tưởng sáng tạo. Đây đồng thời còn là hình thức rèn luyện trí tuệ, là quá trình tư duy
thông qua các hình thức vật thể, trực quan.
Ngay từ đầu năm học 2017 - 2018, khi nhận các bé từ 3 tuổi lên 4 tuổi, tôi
cảm nhận được rằng khả năng tạo hình của các bé còn hạn chế. Các bé không thể
hiện được những bức tranh có tính sáng tạo, tính thẩm mỹ, kỹ năng tô màu, xé, dán,
nặn và sử dụng màu của nhiều cháu còn kém và không nhận xét được tác phẩm tạo
hình của mình và của bạn. Bên cạnh đó, Ngành Giáo dục và đào tạo rất quan tâm
đến lĩnhvực phát triển thẩm mĩ cho trẻ thông qua hoạt động tạo hình, đã chỉ đạo cho
ngành học mầm non đi sâu vào chuyên đề này. Mở các cuộc thi giáo viên giỏi
chuyên đề tạo hình và hội thi “Bé khéo tay” các cấp cho trẻ. Xong việc thực hiện
chuyên đề của đội ngũ giáo viên vẫn còn nhiều mặt hạn chế dẫn đến kết quả đạt

được trên trẻ còn thấp như trẻ không hứng thú với hoạt động tạo hình, sản phẩm trẻ
tạo ra còn ít và chưa thể hiện được sự sáng tạo, tỷ lệ trẻ đạt bé khéo tay trong hội
thi bé khéo tay cấp trường, cấp huyện còn thấp. Chính vì điều đó là một giáo viên
trực tiếp giảng dạy, tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi học tốt
môn tạo hình ở trường mầm non”, nhằm thực hiện mong muốn tìm ra được những
phương pháp, biện pháp hay, tích cực, giúp trẻ 4 – 5 tuổi học tốt môn tạo hình.
3. Mục đích nghiên cứu
Giúp giáo viên tổ chức tốt giờ học tạo hình cho trẻ 4 - 5 tuổi ở trường Mầm
non.
Giúp trẻ 4 - 5 tuổi nắm chắc và thực hiện thành thạo các kỹ năng tạo hình
như: cầm bút, vẽ, tô màu, xé, dán, nặn... để tạo ra sản phẩm tạo hình đẹp, có ý
nghĩa.
Đồng thời, thông qua hoạt động tạo hình ở trường mầm non, giúp phát huy
tính tích cực, chủ động, sáng tạo ở trẻ 4 - 5 tuổi, từ đó trẻ biết yêu quý và thể hiện
cái đẹp trong thế giới xung quanh .
3


4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi học tốt môn tạo hình ở trường Mầm non.
Phạm vi nghiên cứu
Trẻ lớp 4 - 5 tuổi ở Trường Mầm Non Sơn Ca.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu những vấn đề lý luận về hoạt động tạo hình của trẻ 4 - 5 tuổi.
Mô tả thực trạng, phân tích, đánh giá thực trạng về cách tổ chức, thực hiện
hoạt động tạo hình của trẻ 4 - 5 tuổi ở lớp Chồi 1.
Đề xuất các giải pháp, biện pháp.
6. Phương pháp nghiên cứu.
6.1. Phương pháp dùng lời.

6.2. Phương pháp quan sát.
6.4. Phương pháp phân tích tài liệu.

4


PHẦN II
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Vài nét về nghệ thuật tạo hình
Nghệ thuật tạo hình là môn gọi chung cho một nhóm tạo hình sáng tác nghệ
thụât, nhằm tái hiện hiện thực cuộc sống, con người và thiên nhiên, được cảm thụ
bằng các giác quan và sự cảm nhận tinh tế bằng màu sắc, đường nét thông qua chủ
đề sáng tạo nhất định, cải tạo nó theo quy luật của sáng tạo, gửi gắm vào đó tâm
hồn của người nghệ sỹ tạo ra những giá trị thẩm mỹ cho xã hội. Chúng được tồn tại
trong không gian và thời gian. Là một trong những con đường làm phong phú sự
tiếp xúc của con người với hiện thực nhằm tìm hiểu hiện thực thế giới khách quan.
Hoạt động tạo hình là một loại hình nghệ thuật hấp dẫn đối với trẻ. Đã được
xếp vào trong chương trình học tập của trẻ ở trường mầm non. Đó là phương tiện
quan trọng trong giáo dục thẩm mỹ và có tác dụng to lớn trong việc hình thành
nhân cách cho trẻ ở lứa tuổi mầm non. Phát triển ở trẻ khả năng cảm thụ và cảm
xúc thẩm mỹ. Bồi dưỡng thị hiếu thẩm mỹ, hình thành tình yêu với cái đẹp trong
thiên nhiên, cuộc sống, con người và nghệ thuật, phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng,
sáng tạo của trẻ. Có thể nói không có trẻ nào lại không thích ngắm nhìn những bức
tranh, những đồ vật trang trí đẹp. Đặc biệt trẻ thích tự ngắm nhìn những sản phẩm
do chính trẻ làm như vẽ hay nặn ra còn người, con vật hay những đồ vật và tự cho
là đẹp. Chúng ta thường hay bắt gặp những “ Hoạ sỹ tí hon” say sưa ngồi hàng giờ,
chúng vẽ la liệt khắp nơi như trên giấy, trên bảng, trên tường, trên nền nhà bằng các
phương tiện như phấn, than, bút chì, bút sáp... Và qua những sản phẩm thể hiện tư
duy còn đơn giản, nông cạn, đường nét nguệch ngoạc, méo mó, cho ta thấy nhận

thức tư duy của trẻ còn hạn chế. Nhưng ta thấy trong các tác phẩm của trẻ đã bộc lộ
tính tư duy của trẻ và đem đến cho chúng ta sự bất ngờ thú vị bởi cái ngộ ngĩnh,
ngây thơ đáng yêu trong những đường nét nguệch ngoạc màu sắc loè loẹt ấy chính
là bước khởi đầu của sự tạo ra cái đẹp.
Nguồn cảm hứng vẽ đẹp trong thiên nhiên, trong xã hội và tình yêu cuộc
sống đã giúp trẻ có được những xúc cảm, tình cảm tốt. Trên cơ sở đó trẻ bộc lộ
5


những tư tưởng, tình cảm, trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo bằng những đường nét
hình học đơn giản có tính khái quát cao. Sản phẩm của trẻ được tạo ra bằng nguồn
cảm hứng say mê sáng tạo. Tất cả những cảm xúc tình cảm ở trẻ đều được phản
ánh, thể hiện rõ rệt qua các sản phẩm của mình. Bởi trong tâm trí trẻ mọi sự vui
buồn, hờn giận, yêu gét, đều được thể hiện rõ ràng, vì thế sản phẩm của trẻ bộc lộ
rõ ấn tượng cảm xúc và cách nhìn nhận với lôgíc riêng của trẻ đối với vẻ đẹp đa
dạng, phong phú của thế giới xung quanh.
Vì vậy hoạt động tạo hình trong trường mầm non có ý nghĩa hết sức quan
trọng trong việc giáo dục thẩm mỹ cho trẻ trong hoạt động tạo hình là sự khai thác
những mặt mạnh của loại hình nghệ thuật. Để giáo dục cho học sinh đặc biệt là giáo
dục trẻ nhỏ về cách nhìn nhận đánh giá cái đẹp, sự say mê, sáng tạo ra cái đẹp, có
lẽ không một loại hình nghệ thuật nào mà kích thích được tính sáng tạo của trẻ
bằng hoạt động tạo hình. Trẻ luôn say mê hứng thú nhưng chưa có ý thức đầy đủ
trong việc sáng tạo ra cái đẹp trong sảm phẩm của mình một cách đầy đủ. Do đó trẻ
cần được hướng dẫn hoạt động tạo hình ngay từ lúc còn nhỏ. Mà việc đầu tiên là
việc tạo điều kiện để trẻ xem nhiều tác phẩm có giá trị. Những bức tranh là biểu
hiện tập trung vẻ đẹp cuộc sống quanh ta được người nghệ sỹ chắt lọc và thể hiện
một cách tinh tế trong tác phẩm. Xem tranh đẹp giúp cho việc hình thành trong tâm
hồn trẻ nhỏ những tình cảm thiết tha đối với thiên nhiên và con người.
2. Đặc điểm và khả năng hoạt động tạo hình của trẻ 4 – 5 tuổi
Hoạt động tạo hình của trẻ nhỏ chưa phải là một hoạt động sáng tạo nghệ

thuật thực thụ. Mục đích và kết quả to lớn nhất của quá trình hoạt động chính là sự
biến đổi, phát triển của chính bản thân chủ thể hoạt động.
Một hoạt động rất rõ nét trong hoạt động tạo hình của trẻ em đó là tính duy
kỷ. Tính duy kỷ làm cho trẻ nhỏ đến với hoạt động tạo hình một cách dễ dàng: Trẻ
sẵn sàng vẽ bất cứ cái gì, không biết sợ, không biết tới khó khăn trong miêu tả.
Càng nhỏ tuổi trẻ càng dễ lựa chọn đối tượng miêu tả bởi lẽ đối tượng đó thường là
cái nó thích, nó muốn chứ không phải là cái dễ vẽ.

6


Mối quan tâm chính trong hoạt động tạo hình của trẻ là sự thể hiện, biểu
cảm chứ chưa phải là “hình nghệ thuật” thực sự của tác phẩm. Trẻ càng nhỏ càng ít
quan tâm tới sự đánh giá thẩm mĩ của người xem mà chỉ cố gắng truyền đạt để
nguời xem hiểu được những suy nghĩ thái độ, tình cảm của mình qua những gì
được miêu tả.
Cùng với tính duy kỷ, tính không chủ định cũng là một đặc điểm tâm lý rất
đặc trưng tạo cho sản phẩm hoạt động tạo hình của trẻ vẻ hấp dẫn riêng. Do tính
không chủ định mà trong quá trình tạo hình, trẻ mẫu giáo chưa có khả năng độc lập
suy tính công việc sắp tới một cách chi tiết, các ý định miêu tả của trẻ thường nảy
sinh một cách tình cờ. Để thực hiện ý định tạo hình trẻ cũng phác ra kế hoạch
chung, song kế hoạch đó thường dễ bị thay đổi bởi các yếu tố ngẫu nhiên xảy ra
trong quá trình quan sát, trong hoạt động của trí nhớ hay cảm xúc.
Khi vẽ tranh trẻ thường khó phân biệt sự vật, nhân vật chính và chưa biết
làm cho chúng nổi bật, những gì trẻ muốn thể hiện thường được liệt kê theo luồng
suy nghĩ còn chưa mạch lạc của trẻ.
Đối với trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi trẻ đã có khả năng tạo nên các đường nét với
tính chất khác nhau khá phức tạp. Trẻ đã có cảm nhận đựơc tính nguyên thể của các
hình ảnh đối tượng miêu tả và dùng đường nét liền mạch, mềm mại, uyển chuyển
để truyền đạt hình dáng trọn vẹn của một vật trong cấu trúc hợp lý, đồng thời thể

hiện tư thế vận động, hành động phù hợp với nội dung sáng tạo. Đặc biệt, trẻ đã
khá linh hoạt, trong việc biến đổi, phối hợp tính chất của đường nét và hình để thể
hiện vẻ độc đáo, rất riêng của mỗi sự vật, hình tượng cụ thể.
Trẻ tiếp tục sử dụng đồng thời cả hai cách vẽ màu: “màu không bắt chứơc”
và “ màu bắt chước”. Điều này có nghĩa là trẻ có thể vẽ màu “ bắt chước” kiểu
thuộc lòng các màu quy định theo chuẩn mực hoặc trẻ vẽ “ màu không bắt chước”
kiểu tự do, ngẫu nhiên, hoàn toàn không liên hệ với nội dung ý đồ miêu tả.
3. Vai trò của hoạt động tạo hình đối với sự phát triển toàn diện của trẻ
mẫu giáo 4 – 5 tuổi
7


3.1. Phát triển thể chất
Hoạt động tạo hình có ảnh hưởng tốt đến sự phát triển thể chất của trẻ, bởi
khi tạo ra sản phẩm tạo hình trẻ tham gia một cách tích cực, kết hợp giữa tính tích
cực của trí tuệ và thể chất. Đó là sự vận dụng kĩ năng, kĩ xảo, sử dụng các dụng cụ
và các phương tiện tạo hình, với trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo và thông qua các
hoạt động đó các cơ bàn tay, ngón tay phát triển từ vụng về đến linh hoạt và khéo
léo hơn.
3.2. Phát triển nhận thức
Trong hoạt động tạo hình, trẻ em có nhiều cơ hội tìm hiểu, nghiên cứu các
đối tượng miêu tả để có được hiểu biết, sự hình dung về các đối tượng, từ đó xây
dựng các biểu tượng. Khi quan sát trẻ so sánh hình dáng, kích thước, màu sắc, vị trí
không gian của đồ vật. Thông qua hoạt động tạo hình trẻ nhận biết được những
thuộc tính và khả năng biểu cảm khác nhau của vật liệu như giấy, bút, màu, đất,
bảng, phấn, kéo, hồ, giấy màu, hột hạt... Bởi vậy, có thể khẳng định rằng, hoạt động
tạo hình là một trong những phương tiện tích cực để phát triển ở trẻ khả năng hoạt
động trí tuệ như: óc quan sát, trí nhớ, tư duy, tưởng tượng. Nhờ hoạt động tạo hình
mà vốn hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh được tăng lên, ngày càng trở nên
“giàu có” hơn cả về lượng và chất.

3.3. Phát triển ngôn ngữ
Hoạt động tạo hình với các quá trình tìm hiểu, đánh giá đối tượng miêu tả
và sản phẩm tạo hình sẽ tạo điều kiện phát triển ở trẻ vốn từ, lời nói hình tượng
truyền cảm và phát triển ở trẻ ngôn ngữ mạch lạc. Khi quan sát trẻ nhận xét về đặc
điểm hình dáng, màu sắc đồ vật, khi nhận xét đánh giá kết quả, trẻ tự giới thiệu sản
phẩm của mình và nhận xét sản phẩm của bạn, hoặc khi xem tranh hay thông qua
các câu nói gợi mở giàu hình ảnh, bài thơ, câu đố miêu tả vẻ đẹp của đồ vật, hiện
tượng trẻ được tiếp xúc với cái đẹp của ngôn ngữ. Tất cả những cái đó đều góp
phần phát triển ngôn ngữ giàu hình tượng và giàu sức biểu cảm ở trẻ.

8


3.4. Phát triển thẩm mĩ
Hoạt động tạo hình tạo nên những điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển
của cảm giác, tri giác thẩm mĩ: việc quan sát, tìm hiểu các sự vật, hiện tượng giúp
trẻ nhận ra các đặc điểm thẩm mĩ (hình dáng, màu sắc, cấu trúc, tỷ lệ, sự sắp xếp
không gian,…) nhận ra được những nét độc đáo, tạo nên sức hấp dẫn của đối tượng
miêu tả.
Sự thể hiện nội dung tạo hình bằng phương tiện truyền cảm mang tính trực
quan (đường nét, hình dạng, màu sắc,…) sẽ làm cho các cảm xúc thẩm mĩ của trẻ
ngày càng trở nên sâu sắc hơn, trí tưởng tượng mang tính nghệ thuật của trẻ ngày
càng phong phú.
Sự phản ánh hiện thực và biểu lộ tình cảm qua các phương tiện truyền cảm
đặc trưng cho loại hình nghệ thuật vật thể như đường nét, hình dạng, màu sắc, bố
cục, không gian,… chính là con đường lĩnh hội các kinh nghiệm văn hóa thẩm mĩ
rất phù hợp với lứa tuổi của trẻ em, trên cơ sở đó mà hình thành thị hiếu thẩm mĩ
sau này.
3.5. Phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội
Tham gia vào hoạt động tạo hình, trẻ có nhiều điều kiện tiếp thu cái đẹp, cái

tốt trong xã hội, trải nghiệm các xúc cảm, tình cảm trong giao tiếp, học hỏi về các
kỹ năng xã hội và đánh giá các hành vi văn hóa - xã hội qua các hình tượng, các sự
kiện, hiện tượng được miêu tả. Nội dung của tạo hình là con đường dẫn dắt trẻ
nhanh chóng hòa nhập vào xã hội xung quanh.
Tham gia vào hoạt động tạo hình, trẻ sẽ trải nghiệm những xúc cảm đặc biệt
như tình yêu thương, lòng mong muốn làm điều tốt cho người khác. Đó chính là
điều kiện để hình thành ở trẻ tính chu đáo, ý thức cộng đồng, biết chia sẻ, quan tâm
chăm sóc tới người khác và các kỹ năng giao tiếp xã hội.
Quá trình hoạt động sáng tạo ra sản phẩm sẽ giúp trẻ được rèn luyện các kỹ
năng hoạt động thực tiễn, thói quen làm việc một cách tự giác, tính tích cực.
9


Thông qua hoạt động tạo hình trẻ biết yêu quý cái đẹp, cái tốt, phân biệt
được cái thiện cái ác. Trong quá trình tạo ra sản phẩm trẻ được rèn luyện tính kiên
trì bền bỉ, làm việc có mục đích, được hoà đồng trong tập thể trẻ em. Điều đó hình
thành tinh thần đoàn kết, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau và tính cởi mở thân ái với bạn
bè. Lời khen của cô làm trẻ tự tin vui xướng, nhưng nếu luôn khen ngợi một trẻ nào
đó sẽ khiến trẻ quá tự tin, tự phụ, kiêu ngạo. Ngược lại những lời chê bai khiển
trách làm cho trẻ bi quan, buồn chán nảy sinh ý nghĩ và hình thành thái độ tiêu cực.
Vì vậy trong quá trình hướng dẫn trẻ tạo hình, cô giáo luôn động viên khuyến khích
trẻ đúng mức và tạo cho trẻ niềm tin hứng thú tham gia hoạt động.
Như vậy hoạt động tạo hình là một hoạt động giữ vị trí quan trọng trong các
hoạt động ở trường mầm non, nó có ýnghĩa, tác dụng lớn đối với sự phát triển toàn
diện của trẻ, góp phần hình thành nhân cách của trẻ.
4. Các phương pháp hướng dẫn tạo hình trong trường mầm non
4.1 Phương pháp trực quan
Là phương pháp cho trẻ quan sát trực tiếp đối tượng bằng các giác quan như
tri giác, xúc giác; giúp trẻ tri giác đầy đủ hoàn thiện khắc sâu trí nhớ về sự vật hiện
tượng.

4.1.1. Sử dụng tranh mẫu
Tranh mẫu được sử dụng nhiềutrong dạy vẽ, cắt, xé, dán, xé dùng tranh để
cho trẻ quan sát, tranh mẫu phải có kích thước phù hợp, đẹp và nội dung phù hợp
với yêu cầu giáo dục.
Khi sử dụng tranh mẫu cô phải treo nửa tầm quan sát của trẻ, cô phải phân
tích tranh, nhân vật, hình thức thể hiện, bố cục, màu sắc... Cô có thể cùng trẻ đàm
thoại để tìm hiểu, khái quát cảm xúc của trẻ về bức tranh.
4.1.2. Sử dụng mô hình mẫu
Thường được sử dụng nhiều nhất trong các tiết học nặn, thì những mẫu nặn
cho trẻ quan sát đó chính là mô hình. Mô hình mẫu cũng có thể sử dụng cho các
loại hình tạo hình thù như xâu hạt, xếp hình, gấp, đan giấy, có thể dùng giới thiệu
10


cho bài vẽ mô hình mẫu là sự mô phỏng lại hình khối, màu sắc của vật thể bằng
nhiều chất liệu khác nhau.
Ví dụ: Đất nặn, gỗ, nhựa, vải,... mô hình mẫu tùy theo yêu cầu của từng bài
và ở từng đối tượng mà chúng ta đơn giản cách điệu từ những hình khối cơ bản
ghép lại hay giữ nguyên vật thật. Không nên sử dụng mô hình quá nhỏ, khi sử dụng
vật mẫu nơi có đủ ánh sáng và vừa tầm quan sát của trẻ.
4.1.3. Thao tác mẫu của cô
Chủ yếu sử dụng trong thể loại hoạt động tạo hình theo đề tài.
Mục đích giúp trẻ nắm được các chức năng để thể hiện, tạo hình và phương
pháp thể hiện sản phẩm. Cô thao tác phải chính xác, rõ ràng, thuần thục, trong thể
hiện mẫu khi trình bày kỹ năng cô phải làm chậm, dứt khoát và phải có lời phân
tích diễn giải. Những kỹ năng ôn cô có thể gọi trẻ trình bày lại thao tác nhanh hơn.
Một số kỹ năng khó hoặc mới, một số biểu tượng khi thấy cần thiết nhưng
cô phải thao tác nhanh và không cần phân tích kỹ. Khi làm thao tác cô phải để trẻ
nhìn rõ, sắp xếp chỗ ngồi sao cho hợp lý hoặc cô có thể dùng mặt bảng để làm thao
tác.

Ví dụ: Nặn, dán mẫu...
4.1.4. Sử dụng vật thật
Trong các tiết học cô có thể dử dụng vật thật cho trẻ quan sát, giúp cho trẻ
tri gíac một cách cụ thể cấu trúc của vật thể đó và có biểu tượng thực của nó.
Thường cô chỉ sử dụng trong phần giới thiệu bài cho trẻ để gây cảm xúc
thật, ở ngoài tiết học cô có thể cho trẻ quan sát vật thật để trẻ quan sát.
4.2. Phương pháp sử dụng lời nói
4.2.1. Phương pháp thuyết trình giảng giải
Là phương pháp dùng lời nói để gợi mở, dẫn dắt phân tích giải thích giúp
trẻ nắm bắt được những vấn đề cần truyền đạt, ở phương pháp này thông tin được
truyền đạt bằng lời nói đến người lĩnh hội thông tin. Trong các tiết học ở trường
11


mầm non, phương pháp này được dùng để giới thiệu bài gợi cảm xúc, giải thích
theo thiên nhiên hay giải thích theo các mẫu.
4.2.2. Phương pháp vấn đáp
Là phương pháp một ngừoi đặt ra câu hỏi để người khác suy nghĩ trả lời
theo từng câu hỏi. Phương pháp này sử dụng tìm hiểu khai thác hoặc kiểm tra đối
tượng và được sử dụng trong các tiết dạy ở trường mầm non.
Ví dụ: Khai thác khả năng quan sát, khả năng tư duy, nhận biết của mình
theo gợi ý của cô giáo, câu hỏi của cô phải ngắn gọn dễ hiểu, phù hợp với trẻ,
không nên đặt ra những câu hỏi chung chung. Khi đặt ra câu hỏi cô cần phải chuẩn
bị trước câu trả lời, khi trẻ trả lời chưa chính xác cô có thể giúp trẻ trả lời.
4.2.3. Phương pháp đàm thoại
Cô cùng trẻ trao đổi nội dung đề tài, cần sắp xếp bố cục màu sắc để tạo ra
một sản phẩm đẹp. Cô có thể dùng hệ thống các câu hỏi có tính chất gợi ý cho trẻ
suy nghĩ và tự trình bày ý tưởng của mình. Trong quá trình đàm thoại, cô phải luôn
tôn trọng ý kiến của trẻ, khi trẻ chưa hiểu hết vấn đề cô có thể gợi ý cho trẻ. Khi trẻ
đưa ra những ý tưởng vượt qua khả năng của trẻ thì cô giúp trẻ chuyển hướng sang

đề tài khác phù hợp với trẻ hơn. Khi diễn ra quá trình trao đổi giữa cô và trẻ có thể
đưa ra câu hỏi để cô giáo giải thích về những vấn đề mà trẻ chưa hiểu. Với phương
pháp này sẽ giúp trẻ tư duy tốt hơn về môn tạo hình.
4.3. Phương pháp luyện tập (Thực hành)
Là phương pháp hướng dẫn trẻ rèn luyện những kĩ năng thao tác, cảm xúc
tư duy để trẻ có thể hoàn thành tốt sản phẩm của mình.
Phương pháp:
Rèn luyện kỹ năng quan sát: Trước hoặc trong khi học bao giờ cũng phải
quan sát các sự vật, hiện tượng, màu sắc... nhằm giúp trẻ tri giác các đối tượng
nhằm giúp trẻ có trí tưởng tượng về hoạt động tạo hình.
Cô giáo hướng dẫn trẻ trong quá trình quan sát: Quan sát từ tổng thể đến
chi tiết về hình dạng, cấu tạo, màu sắc... sau đó cô đưa ra câu hỏi nhằm giúp trẻ tư
duy tốt hơn.
12


Rèn luyện thao tác kỹ năng tạo hình: Để có sản phẩm đẹp cô giáo phải giúp
cho trẻ có thêm trí tưởng tượng về sản phẩm mình vẽ cả về kỹ năng, kỹ xảo.
Trước hết thao tác mẫu của cô phải chính xác, rõ ràng, dễ hiểu, đặc biệt là
trong thể loại tạo hình mẫu. Trẻ nắm được trình tự công việc và các thao tac thể
hiện trên cơ sở đó trẻ tự rèn luyện tìm ra cách thể hiện một cách sáng tạo độc lập.
Trong quá trình trẻ luyện tập cô luôn gợi ý khuyến khích trẻ, tuyệt đối không làm
hộ trẻ. Tạo điều kiện cho trẻ làm ở mọi lúc mọi nơi: trong giờ học, giờ vui chơi...
4.4. Phương pháp đánh giá kết quả
Thường ở cuối giờ học cô giáo bao giờ cũng phải tiến hành nhận xét đánh
giá giờ học và sản phẩm của trẻ.
4.4.1. Nhận xét sản phẩm
Đây là một bước rất quan trọng trong một tiết học tạo hình, vì nó thể hiện
bằng những sản phẩm ccụ thể. Cô giáo cần lưu ý những vấn đề sau:
Hình thức tổ chức đánh giá nhận xét: Cô rèn cho trẻ tự giới thiệu sản phẩm

của mình và nhận xét sản phẩm của bạn thông qua sự gợi ý của cô giáo. Ở thể loại
theo mẫu không cần trẻ giới thiệu sản phẩm của mình, ở thể loại đề tài và đặc biệt ở
thể theo ý thích cô nên khuyến khích cho trẻ tự giời thiệu sản phẩm của mình.
Nội dung nhận xét đánh giá: Nội dung chủ đề tư tưởng của sản phẩm, hình
ảnh hình tượng thể hiện bố cục, màu sắc, kĩ năng, sự sáng tạo.
4.4.2. Nhận xét đánh giá kết quả giờ học
Thường được thể hiện sau khi nhận xét sản phẩm của trẻ. Cô cần nhận xét
một số mặt sau: ý thức học tập, kết quả sản phẩm của từng cá nhân và của cả lớp.
II. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH CHO TRẺ
4 – 5 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
1. Thực trạng
Trong năm học 2017 – 2018, lớp chồi 1 có sĩ số là 46 trẻ/lớp quá đông so
với quy định. Trong đó có 25/46 trẻ lần đầu đến lớp vẫn còn hay khóc nhè, chưa
13


hòa nhập được cùng với các bạn gây khó khăn cho giáo viên trong việc ổn định nề
nếp trẻ.
Những trẻ lần đầu đến lớp vận động tinh còn yếu, chưa có kỹ năng tạo hình
đơn giản như: cầm viết, di màu, bóp, nhào đất nặn...
Trong lớp còn một số trẻ rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và không thích tham
gia vào các hoạt động tập thể.
Khả năng chú ý, ghi nhớ có chủ định của trẻ còn hạn chế, trẻ dễ dàng tham
gia hoạt động nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi hoạt động khi trẻ không còn
hứng thú.
Dựa trên cơ sở nghiên cứu về hoạt động tạo hình và biểu hiện hoàn thành
sản phẩm tạo hình của trẻ 4 – 5 tuổi ở trường mầm non Sơn Ca, tôi cho rằng mức
độ biểu hiện hoàn thành sản phẩm tạo hình của trẻ 4 – 5 tuổi ở trường mầm non
Sơn Ca trong giờ học tạo hình được chia theo ba mức độ, cụ thể như sau:
Mức độ cao

- Trẻ hứng thú trong khi
tham gia hoạt động tạo
hình, say sưa tìm hiểu và
khám phá hoạt động.
- Trẻ có kỹ năng di màu, tô
màu, vẽ, nặn, dán, xếp hình
tốt, khéo léo, trẻ không
lúng túng khi thực hiện tạo
hình.

Mức độ trung bình

- Trẻ hứng thú trong khi
tham gia các trò chơi dân
gian, duy trì hứng thú
đến cuối giờ học.
- Trẻ có kỹ năng di màu,
tô màu, vẽ, nặn, dán, xếp
hình nhưng trong quá
trình thực hiện tạo hình
còn lúng túng, cần có sự
trợ giúp của cô hoặc các
bạn trong nhóm.
- Trẻ hoàn thành được sản - Trẻ hoàn thành được
phẩm tạo hình, tạo ra sản sản phẩm tạo hình theo
phẩm đẹp, có tính sáng tạo. yêu cầu.

Mức độ thấp

- Trẻ không hứng thú,
thờ ơ khi tham gia hoạt
động tạo hình.
- Trẻ không có kỹ năng
di màu, tô màu, vẽ, nặn,
dán, xếp hình, thụ động,
thờ ơ trong quá trình
thực hiện tạo hình.

- Trẻ không hoàn thành
được sản phẩm tạo hình.

14


Bảng 1: Kết quả khảo sát thực trạng mức độ biểu hiện hoàn thành sản phẩm tạo
hình của trẻ 4 – 5 tuổi ở trường mầm non Sơn Ca trong giờ học tạo hình vào đầu
năm học:
Mức độ
Cao

Số trẻ

46

Trung bình

Thấp

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

6

13

15

33

25

54

2. Phân tích, đánh giá thực trạng
Theo tôi một số nguyên nhân cơ bản dẫn đến thực trạng trên:
Trong công tác tự bồi dưỡng để nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ về tổ chức
hoạt động tạo hình chưa được thường xuyên; Việc tạo môi trường và làm giàu các
biểu tượng tạo hình cho trẻ chưa được giáo viên quan tâm một cách đúng mức.
Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động tạo hình trong giờ học
chưa thực sự tích cực, giáo viên chưa biết cách gợi mở, chưa có thủ thuật gây hứng

thú để thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học.
Trong các giờ tổ chức cho trẻ làm quen với tạo hình, sự chuẩn bị đồ dùng
chưa đa dạng, chưa hấp dẫn nên chưa tạo được sự hứng thú cho trẻ tham gia vào
hoạt động tạo hình.
Giáo viên chưa biết cách rèn luyện, củng cố và phát triển các kỹ năng tạo
hình cho trẻ thông qua các hoạt động khác.
Một số trẻ mới đến lớp, chưa mạnh dạn còn nhút nhát, thiếu tự tin, khả năng
cầm bút vẽ và tô màu tranh còn hạn chế.
Công tác tuyên truyền, vận động các bậc phụ huynh quan tâm đến trẻ
trong hoạt động tạo hình đôi khi chưa thực sự hiệu quả, một số phụ huynh không
15


có điều kiện kinh tế, nhận thức chưa đầy đủ, bận công việc ít có thời gian quan
tâm trong việc rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ.
Sỉ số trẻ trong một lớp quá đông nên giáo viên chưa quan tâm được đầy đủ
đến từng trẻ, chưa xây dựng được kế hoạch tổ chức giờ học tạo hình một cách đầy
đủ và kỹ lưỡng.
Bản thân giáo viên chưa chủ động tìm kiếm nguồn đề tài tạo hình phong
phú, đa dạng, vẫn chỉ hạn chế ở những đề tài tạo hình có sẵn trong chương trình
nên khi tổ chức giờ học tạo hình bị lặp lại, cứng nhắc, thiếu sự đổi mới khiến trẻ
không tập trung, đầy nhàm chán.
Kết quả thể hiện ở bảng 1 cho thấy biểu hiện hoàn thành sản phẩm tạo hình
của trẻ 4 – 5 tuổi ở trường mầm non Sơn Ca trong hoạt động tạo hình chỉ ở mức độ
thấp.
Số trẻ hoàn thành sản phẩm tạo hình ở mức độ cao chiếm 13%, chỉ có 6/46
trẻ có biểu hiện hứng thú khi tham gia hoạt động tạo hình, trẻ có kỹ năng di màu, tô
màu, vẽ, nặn, dán, xếp hình tốt, khéo léo. Điều này cũng chứng tỏ những trẻ này có
kỹ năng tạo hình bền vững.
Số trẻ hoàn thành sản phẩm tạo hình ở mức trung bình là 15/46 trẻ chiếm tỷ

lệ là 33%. Những trẻ này chỉ hứng thú ở giai đoạn đầu của hoạt động tạo hình,
nhưng đến khi thực hiện hoạt động tạo hình cần vận dụng những kỹ năng tạo hình
thì trẻ cảm thấy khó khăn, cần đến sự giúp đỡ, tác động của giáo viên.
Số trẻ hoàn thành nhiệm vụ chơi ở mức độ thấp là 25/46 trẻ chiếm tỷ lệ rất
lớn là 54%. Số trẻ này không hứng thú, thờ ơ khi tham gia hoạt động tạo hình. Trẻ
không có kỹ năng di màu, tô màu, vẽ, nặn, dán, xếp hình cơ bản, thụ động dẫn đến
không hoàn thành được sản phẩm tạo hình.
3. Một số tồn tại trong quá trình thực hiện một số biện pháp giúp trẻ 4
– 5 tuổi học tốt môn tạo hình ở trường mầm non
Chưa thật sự tận dụng thời gian mọi lúc mọi nơi để lồng ghép hoạt động tạo
hình vào các hoạt động dưới hình thức “Học mà chơi – Chơi mà học”
16


Nguồn tài liệu về hoạt động tạo hình còn hạn chế. Các đề tài sử dụng phần
lớn có sẵn trong chương trình giáo dục mầm non.
Số lượng trẻ quá đông gây khó khăn trong việc chuẩn bị đồ dùng và tổ chức
hoạt động tạo hình.
Các phụ huynh chỉ quan tâm đến việc con mình được học gì ở trường, mà
hạn chế trong việc dành thời gian ở nhà luyện tập cho con những kỹ năng cầm viết,
di màu, tô màu, vẽ, nặn, dán, xếp hình...
III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN GIÚP TRẺ 4 – 5 TUỔI HỌC TỐT
MÔN TẠO HÌNH Ở TRƯỜNG MẦM NON
1. Mục tiêu chung
Để giúp trẻ 4 – 5 tuổi học tốt môn tạo hình ở trường mầm non, bản thân tôi
đã xác định được một số mục tiêu chung như sau:
Đối với giáo viên
Phải nhận thức được vai trò, sự cần thiết của hoạt động tạo hình trong quá
trình giáo dục trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi ở trường mầm non.
Phải sử dụng linh hoạt các phương pháp, phương tiện, đồ dùng trực quan

trong khi tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi ở trường mầm non.
Biết nắm bắt và hiểu biết về thời gian, không gian tổ chức hoạt động tạo
hình cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi ở trường mầm non.
Khắc phục được những khó khăn khi tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ
mẫu giáo 4 – 5 tuổi ở trường mầm non.
Đối với trẻ
Trẻ hứng thú trong khi tham gia hoạt động tạo hình, say sưa tìm hiểu và
khám phá hoạt động.
Trẻ có kỹ năng di màu, tô màu, vẽ, nặn, dán, xếp hình tốt, khéo léo, trẻ
không lúng túng khi thực hiện tạo hình.

17


Trẻ hoàn thành được sản phẩm tạo hình, tạo ra sản phẩm đẹp, có tính sáng
tạo.
2. Một số giải pháp và biện pháp thực hiện giúp trẻ 4 – 5 tuổi học tốt
môn tạo hình ở trường mầm non
2.1. Biện pháp 1: Tự bồi dưỡng để nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ
Tích cực sưu tầm các loại sách hướng dẫn, tham khảo thông tin trên mạng
các nội dung liên quan đến chuyên đề tạo hình để nghiên cứu nhằm nắm chắc hơn
về nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ mầm
non. Đồng thời học hỏi cách làm đồ dùng, cách tạo môi trường làm giàu cảm xúc
tạo hình cho trẻ. Thiết kế bài giảng (Mỗi thể loại một bài), lấy ý kiến tham gia của
ban giám hiệu, của tổ chuyên môn. Mời Ban giám hiệu, tổ trưởng tổ chuyên môn
dự các hoạt động chung theo bài giảng đã thiết kế để chỉnh sửa cho hoàn thiện.
Thường xuyên học hỏi, dự giờ đồng nghiệp, đúc rút kinh nghiệm để dạy tốt môn
tạo hình cho trẻ. Từ những việc làm nói trên tôi đã tích lũy được cách thức tổ chức
các hoạt động tạo hình cho trẻ đạt hiệu quả.
2.2. Biện pháp 2: Tạo môi trường tạo hình cho trẻ

Để trẻ có thể tạo ra được các sản phẩm tạo hình đẹp, có sự sáng tạo thì điều
quan trọng người giáo viên phải tạo được hứng thú hoạt động tạo hình với trẻ. Một
trong các cách tạo hứng thú tạo hình cho trẻ đó là tạo môi trường trong và ngoài lớp
học. Khi tạo môi trường tạo hình cần phải đảm bảo về mặt thẩm mỹ (Đẹp, màu sắc
sặc sỡ, các hình ảnh phải ngộ nghĩnh, và phải đa dạng về chủng loại). Đồng thời
giáo viên cần phải luôn gợi mở để trẻ chú ý đến môi trường mà giáo viên đã tạo, và
thường xuyên thay đổi nội dung trang trí theo từng chủ đề để trẻ không bị nhàm
chán.
Ví dụ 1: Trong lớp học với chủ đề “Thế giới động vật” ở góc tạo hình tôi
nặn một số con vật mẫu to, mịn, đẹp có màu sắc như: cá, cua, tôm, rùa, gà, thỏ,
mèo, trâu, sóc, voi, hươu cao cổ... bày ở giá trưng bày sản phẩm hay treo tranh vẽ
hoặc xé dán về các con vật để cung cấp kiến thức cho trẻ, khi trẻ vào góc chơi hay
giờ đón trả trẻ tôi thu hút gợi ý trẻ quan sát những sản phẩm đó và đặt câu hỏi (đây
18


là con gì? Con vật này sống ở đâu? Cô nặn con vật này như thế nào?...), từ đó kích
thích lòng ham muốn say mê học tạo hình của trẻ.
Ví dụ 1: Ngoài lớp học tôi dành một mảng tường để treo những bức tranh
vẽ của trẻ để trẻ có thể tự so sánh bài của ai đẹp hơn, ai xấu hơn, nếu bài của trẻ
chưa đẹp thì lần sau trẻ sẽ phải cố gắng hơn.
Với giờ “ Chơi ngoài trời” tôi tạo môi trường cho trẻ bằng cách cho trẻ
dùng phấn vẽ trên sân các loại cây, hoa, quả... hoặc xếp những hột hạt tạo thành cái
nhà, các con vật hay cho trẻ nhặt các lá cây rụng để làm con trâu, con bọ ngựa...
thoả sức cho trẻ sáng tạo và thể hiện các sản phẩm tạo hình. Vì vậy việc tạo môi
trường tạo hình hấp dẫn cho trẻ chính là một việc làmrất quan trọng góp phần nâng
cao chất lượng tạo hình cho trẻ.
2.3. Biện pháp 3: Tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc và làm giàu các
biểu tượng tạo hình cho trẻ
Để trẻ có được những kỹ năng, kỹ xảo, có sự hứng thú, tích cực tham gia

các hoạt động tạo hình và thể hiện sự sáng tạo trong khi tạo ra các sản phẩm thì
điều trước tiên cần phải giúp trẻ có được các biểu tượng, có được những xúc cảm
về các đối tượng mà trẻ cần phải tái tạo.
Ví dụ 1: Trước khi cho trẻ vẽ “Vườn cây ăn quả”, thì trong các ngày trước
đó tôi đều dành thời gian cho trẻ quan sát một số loại cây ăn quả có trong khuôn
viên nhà trường, khi cho trẻ quan sát cây ăn quả, tôi đàm thoại với trẻ về thân cây,
tán lá, màu sắc của hoa và những chùm quả... từ đó trẻ có biểu tượng về cây ăn quả:
thân cây thường to và xù xì, tán cây xanh thẫm và rộng, những chùm quả sai chĩu
có màu đỏ hoặc màu vàng... đồng thời tôi sưu tầm các loại tranh, cây ăn quả nhựa
có màu sắc tươi sáng, đẹp để cho trẻ quan sát trong các giờ đón và trả trẻ.
Ví dụ 2: Để trẻ có thể vẽ, nặn hoặc xé dán đàn gà con với các hình ảnh sinh
động và ngộ nghĩnh thì trước đó tôi đã quay phim về đàn gà con đang hoạt động
ngoài sân vườn, với các hình ảnh có chú gà con mỏ đang cắp con giun, có chú gà
con dang hai cánh chạy... Khi cho trẻ xem đoạn băng tôi đã quay tôi đặt câu hỏi để
trẻ tập trung vào một số chi tiết như: các con thấy hình dáng của các chú gà con
19


như thế nào ( Đầu như thế nào, mình như thế nào...) chú gà con này đang làm gì?
Khi chạy cánh của chú gà con này như thế nào?...
Ví dụ 3: Khi tổ chức cho trẻ vẽ hoặc nặn “Vườn hoa mùa xuân”, tôi cho trẻ
tìm hiểu về các loại hoa, cho trẻ được quan sát, sờ, ngửi, trẻ sẽ có được sự nhận xét
về sựgiống và khác nhau về màu sắc, hình dáng giữa các loại hoa như: hoa hồng
màu đỏ,cánh hoa tròn, lá có răng cưa, thân cành có nhiều gai. Hoa cúc màu vàng,
cánh hoa nhỏ,dài...các loài hoa đều có cánh, nhuỵ, đài, lá, cành và làm đẹp cho
thiên nhiên.
2.4. Biện pháp 4: Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động tạo
hình trong giờ hoạt động học
Để tổ chức hoạt động tạo hình đạt hiệu quả cao, giáo viên cần phải gây
được hứng thú và thu hút sự chú ý cho trẻ vào giờ học.

Trong quá trình tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình trong giờ hoạt
động chung giáo viên phải có được hình thức tổ chức tiết học sao cho thật thoải
mái, không gò ép, mọi phương pháp đưa ra phải phù hợp với khả năng, với nhận
thức của trẻ và phải có tác dụng phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ
Ví dụ 1: Trong giờ dạy trẻ nặn hay vẽ củ cà rốt giáo viên thực hiện như sau:
Ổn định – Gây hứng thú: Cô giáo kể một câu chuyện ngắn về chú thỏ: Nhà
bạn thỏ lông vàng có một khu vườn bên cạnh một con suối, trong khu vườn bạn thỏ
trồng rất nhiều cà rốt, hôm qua bạn thỏ ra vườn nhổ cà rốt mang về nhà để làm thức
ăn cho cả nhà, nhưng khi đi qua con suối bạn thỏ bị trượt chân ngã, toàn bộ số cà
rốt trồng được đã bị rơi xuống suối và trôi đi mất, bạn thỏ đang rất lo lắng không
biết trong mùa đông này cả nhà thỏ lấy gì để ăn. Sau khi kể chuyện cô giáo đặt câu
hỏi: + Các con có muốn giúp đỡ bạn thỏ lông vàng tìm thức ăn cho gia đình
không?
+ Chúng mình hãy cùng nặn (vẽ) thật nhiều củ cà rốt để tặng cho bạn thỏ
lông vàng nhé!

20


Tiếp theo giáo viên cho trẻ quan sát mẫu (chuẩn bị cả vật thật và mẫu cô
nặn (Vẽ) cho trẻ quan sát); Tổ chức cho trẻ thi đua theo nhóm (nhóm bạn trai, bạn
gái), xem nhóm nào nặn (vẽ) được nhiều củ cà rốt nhất để tặng cho bạn thỏ...
Khi nhận xét sản phẩm giáo viên gợi ý để các bạn trai nhận xét sản phẩm
của các bạn gái và ngược lại, đồng thời cho trẻ tự đánh giá nhận xét về sản phẩm
của mình.
Ví dụ 2: Trong giờ dạy trẻ “Xé dán thuyền trên biển”
Ổn định – Gây hứng thú: Giáo viên cho trẻ xem một số hình ảnh các loại
tàu, thuyền đang lưu thông trên biển qua màn hình ti vi, sau đó thông báo sắp tới có
một chương trình thi làm tranh về biển, ban tổ chức chương trình có giấy mời lớp
tham dự (Giáo viên đọc nội dung giấy mời cho trẻ nghe) để tạo hứng thú cho trẻ.

Tiếp đó, giáo viên đặt các câu hỏi để trẻ nói lên lời nhận xét của mình về
các hình ảnhmà trẻ vừa được quan sát trên màn hình như:
+ Các con thấy biển như thế nào?
+ Trên biển có phương tiện giao thông gì?
+ Để xé dán được thuyền trên biển thì chúng mình phải làm những gì?
Sau khi gợi ý để trẻ nói lên nhận xét của mình, giáo viên cho trẻ quan sát
một số bức tranh xé dán thuyền trên biển do giáo viên chuẩn bị rồi mới tiến hành
cho trẻ thực hiện các hoạt động tiếp theo.
2.5. Biện pháp 5: Tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình thông qua các hoạt
động khác
Như chúng ta đã biết một ngày của trẻ ở trường mầm non trẻ được tham gia
vào rất nhiều các hoạt động. Thông qua các hoạt động này giáo viên có thể tổ chức
cho trẻ tham gia các hoạt động tạo hình. Nhưng để trẻ tích cực tham gia hoạt động
tạo hình trong các thời điểm này thì cần tạo ra một động lực để thúc đẩy trẻ.
Ví dụ 1: Trong giờ hoạt động góc, ở góc tạo hình, giáo viên giao trách
nhiệm cho trẻ chuẩn bị các đồ dùng cho góc xây dựng (nặn cây hoa, nặn cây xanh,
nặn các convật để các bác xây dựng trồng trong khu công viên, đưa các con vật về
21


nuôi trong trang trại...) hay nặn, các loại rau, quả, các con vật, xé giấy thành dải
làm bánh đa, bún, để làm thực phẩm; vẽ tranh trang trí cho nhóm chơi gia đình...
Ví dụ 2: Trong giờ hoạt động ngoài trời: Sau khi cho trẻ quan sát ông mặt
trời, giáo viên tổ chức một cuộc thi nhỏ trong thời gian từ 1-2 phút (Thi ai là người
vẽ ông mặt trời giống và đẹp nhất) hay sau khi cho trẻ quan sát bông hoa hồng,
giáo viên cho trẻ thi xé giấy mầu tạo ra các cánh hoa hồng với nhiều màu sắc khác
nhau...
Ví dụ 3: Trong giờ ôn luyện buổi chiều cho trẻ làm tranh tặng mẹ, tặng cô
nhân ngày mùng 8/3; ngày 20/11; tổ chức thi bình chọn họa sĩ tài ba của lớp...
2.6. Biện pháp 6: Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động các bậc

phụ huynh
Thông qua các buổi họp lớp, trong giờ đón trả trẻ, tôi thực hiện công tác
tuyên truyền tới các bậc phụ huynh để các bậc phụ huynh nhận thức đầy đủ hơn về
ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với sự phát triển và sự hình
thành nhân cách của trẻ.
Vận động các bậc phụ huynh, hỗ trợ về nguyên vật liệu, phế liệu sẵn có để
trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình.
Tuyên truyền, vận động phụ huynh thường xuyên phối kết hợp với giáo
viên trong quá trình ôn luyện và rèn các kỹ năng tạo hình cho trẻ.
Trao đổi, hướng dẫn phụ huynh cách rèn các kỹ năng tạo hình cho trẻ tại
nhà.
Tạo góc trưng bày sản phẩm của trẻ ở ngoài cửa lớp để phụ huynh nắm
được tình hình học tập của con em mình và có những biện pháp phối kết hợp cùng
giáo viên đạt hiệu quả hơn.
3. Kết quả đạt được và bài học rút kinh nghiệm
3.1. Kết quả đạt được
Sau một thời gian vận dụng và thực hiện các biện pháp giúp cho trẻ 4 – 5
tuổi học tốt môn tạo hình ở trường mầm non Sơn Ca đã đạt kết quả nhất định.
22


Qua thời gian thực hiện đề tài, tuy thời gian không dài nhưng bản thân tôi
đã biết lập kế hoạch tổ chức hoạt động tạo hình phù hợp với nhóm lớp mình dựa
trên mục tiêu chung của nhà trường. Bản thân nắm chắc phương pháp, hình thức tổ
chức hoạt động tạo hình cho trẻ 4 – 5 tuổi, nên khi tổ chức cho trẻ hoạt động một
cách nhẹ nhàng, linh hoạt, trẻ hứng thú tích cực mạnh dạn và tự tin khi tham gia
hoạt động tạo hình, sáng tạo hơn trong việc tạo ra sản phẩm tạo hình tận dụng từ
những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương.
Nhận thức được đúng vai trò chủ thể của trẻ trong quá trình trẻ hoạt động
tạo hình, có ý thức cải thiện những khó khăn, linh động trong quá trình chọn thời

điểm tổ chức hoạt động tạo hình, nhiệt tình, tâm huyết tìm kiếm sưu tầm các nguồn
tài liệu về tạo hình phù hợp với trẻ mầm non.
Qua việc thường xuyên được tham gia vào các hoạt động tạo hình, nhận
thức và thể lực của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt. Trẻ nhanh nhẹn, khéo
léo, năng động, tự tin và hồn nhiên trong giao tiếp với mọi người.
hoạt động tạo hình còn giúp các trẻ trong lớp tôi thêm gắn bó với nhau,
nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ.
Trẻ rất hứng thú và yêu thích các hoạt động tạo hình. Tạo ra được nhiều sản
phẩm tạo hình đẹp, có tính sáng tạo.
Bảng 2: Mức độ biểu hiện hoàn thành sản phẩm tạo hình của trẻ 4 – 5 tuổi ở
trường mầm non Sơn Ca trong hoạt động tạo hình vào cuối năm học:
Mức độ
Cao

Số trẻ

46

Trung bình

Thấp

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

Số lượng

Tỷ lệ (%)

Số lượng

15

33

25

54

6

13

Kết quả đánh giá mức độ hoàn thành sản phẩm tạo hình của trẻ 4 – 5 tuổi ở
trường mầm non Sơn Ca được thể hiện ở đồ thị minh họa sau:
23


Đồ thị minh họa mức độ hoàn thành sản phẩm tạo hình của trẻ 4 – 5 tuổi
Kết quả thể hiện trên đồ thị minh họa cho ta thấy cuối năm học biểu hiện
hoàn thành sản phẩm tạo hình tập trung vào mức độ cao và trung bình, mức độ thấp
giảm đi rõ rệt. Trẻ hứng thú hơn, say sưa thể hiện tính sáng tạo trong khi thực hiện
sản phẩm tạo hình. Kĩ năng cầm viết, di màu, tô màu, cắt, dán, nặn, xếp hình của
trẻ được cải thiện rõ rệt. Những trẻ thờ ơ, thiếu hứng thú trước đây nay đã giảm,
trẻ hăng hái thực hiện để hoàn thành sản phẩm. Trẻ tự tổ chức các hoạt động tạo
hình quen thuộc, tích cực hoàn thành sản phẩm của nhóm, của cá nhân trẻ. Như vậy
có thể khẳng định rằng việc sử dụng các biện pháp nhằm giúp trẻ học tốt môn tạo

hình đã đề xuất mang lại hiệu quả nhất định. Nó không chỉ giúp trẻ hứng thú tham
gia hoạt động tạo hình, tạo điều kiện cho các kỹ năng của trẻ được củng cố nhiều
hơn, trẻ hoàn thành sản phẩm tốt hơn và có tính sáng tạo phong phú. Qua đó, tôi đã
chọn ra những cháu có năng khiếu để bồi dưỡng thêm và kết hợp với phụ huynh có
hướng bồi dưỡng năng khiếu của trẻ.
Góc tạo hình đã có nhiều tranh của nhiều cháu và các sản phẩm bằng đất nặn
làm cho phụ huynh phấn khởi và yên tâm hơn. Vì thế mà phụ huynh đã có những
cách nhìn nhận tốt hơn về năng lực của con em mình. Từ đó, có những đóng góp
tích cực đối với các hoạt động của lớp, sưu tầm đồ dùng, đồ chơi giúp đỡ và phối
hợp với giáo viên chủ nhiệm để giúp trẻ ngày càng tiến bộ hơn.
3.2. Bài học rút kinh nghiệm
Qua việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình với một số biện pháp và
kết quả đạt được, bản thân tôi rút ra được bài học kinh nhiệm như sau:
Giáo viên phải có khả năng tìm tòi sáng tạo ra những cái mới để tạo ra
những sản phẩm đẹp mắt mang tính thẩm mỹ cao và phù hợp với nhận thức của trẻ,
qua đó thu hút sự chú ý của trẻ và tạo nguồn cảm hứng cho trẻ làm theo.

24


Cho trẻ tiếp xúc với các sản phẩm công mỹ nghệ, các bức tượng, phù điêu.
Tìm kiếm các loại tranh phong cảnh, tranh đồ học và tranh dân gian cho trẻ quan
sát, từ đó làm giàu vốn biểu tượng của trẻ hơn.
Giáo viên phải biết sử dụng đồ dùng trực quan linh hoạt, đúng lúc, tránh
lạm dụng, ôm đồm. Biết tích hợp lồng ghép nhẹ nhàng chuyên đề vào các hoạt
động mọi lúc mọi nơi.
Giáo viên phải biết phối hợp chặt chẽ với phụ huynh, luôn tìm tòi học hỏi
qua sách bảo, qua các phương tiện thông tin đại chúng, cho chị em đồng nghiệp.
Luôn tự học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn thông qua dự giờ đồng
nghiệp và việc tiếp thu chuyên đề do nhà trường tổ chức.

Tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động tổng hợp mang tính nghệ thuật:
ngày hội, hoạt động sân khấu...
Ngoài ra tổ chức các cuộc dạo chơi trong thiên nhiên, tạo điều kiện phát
triển ở trẻ óc thẩm mỹ, sáng tạo. Sử dụng các đồ dùng hàng ngày có các yếu tố
trang trí, có chất lượng thẩm mỹ cao: màu sắc tươi sáng, hình dáng sinh động bắt
mắt và gây hứng thú cho trẻ.

25