§Ò tµi một số BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4 5 TUỔI học tốt môn tạo HÌNH

SÁNG KIẾN kinh NGHIỆM

§Ò tµi: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4-5 TUỔI HỌC
TỐT MÔN TẠO HÌNH
1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1: Lý do chọn đề tài:
Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai. Trẻ em là niềm
hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc. Đối
với việc giáo dục và phát triển nhân cách cho trẻ ngay từ lứa
tuổi mầm non thì hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng
quan trọng trong sự phát triển trẻ nhỏ về mọi mặt như: thẩm
mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao động. Hoạt động tạo hình
là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, giúp trẻ
nhận biết thế giới xung quanh và phản ánh thế giới thông
qua các hình tượng nghệ thuật, là cơ sở ban đầu của nhân
cách con người mới. giúp trẻ biết sáng tạo, lao động trong
tương lai. Chính vì vậy việc thực hiện tốt các hoạt động tạo
hình trong trường mầm non sẽ góp phần không nhỏ vào việc
nâng cao chất lượng giáo dục nhằm phát triển toàn diện cho
trẻ. Những sản phẩm trẻ tạo ra rất đơn giản, ngộ nghĩnh sinh
động. Trẻ biết đánh giá sản phẩm một cách khái quát, trẻ
phản ánh ấn tượng của bản thân không phụ thuộc vào thực
tế. Trẻ rất thích sử dụng màu sắc sặc sỡ mang tính chất phản
ánh biểu tượng. Mỗi sản phẩm của trẻ mang một nội dung,
một tên gọi khác nhau. Trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình


sẽ giúp trẻ phát triển về các cơ tay, hình thành các đức tính
tốt như: yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp.
1.2: Điểm mới của đề tài:
Nghiên cứu vấn đề phát triển Tạo hình cho trẻ 4 - 5 tuổi

Đề xuất các biện pháp có tính hệ thống để thực hiện vấn đề phát triển
Tạo hình cho trẻ 4-5 tuổi trên địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
Trong thực tế việc tổ chức các hoạt động tạo hình theo
phương pháp hiện hành cũng đã góp phần phát triển nhân
cách cho trẻ. Song phương pháp đó chưa thực sự phát huy
hết khả năng sáng tạo và linh hoạt của cô và trẻ. Các
phương pháp hoạt động tạo hình lâu nay đang được sử dụng
còn mang tính áp đặt , rập khuôn theo mẫu. Vậy giáo viên
phải làm gì, làm như thế nào để trẻ có thể vẽ, nặn, cắt, xe
dán. tô màu và tạo ra nhều sản phẩm đẹp. Câu hỏi ấy chính
là điểm mới của đề tài này mà tôi đưa ra với mong muốn ở trẻ
khả năng quan sát, trí tưởng tượng sáng tạo, khả năng phối hợp giữa mắt và
tay, hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản (vẽ, nặn, xé dán, cắt, phối màu … ).
Đặc biệt trong mỗi giờ học tạo hình, trẻ thích tự tay thực hiện được một cái
gì đó dù các hình còn đơn giản như ngôi nhà, cây xanh, bông hoa, ô tô …
nhưng mang lại cho trẻ những cảm xúc thực sự khi tạo ra được sản phẩm.
1.3: Phạm vi áp dụng đề tài.
Trong quá trình giảng dạy và tìm tòi, học hỏi. Là một giáo viên mầm
non tôi đã trải qua nhiều tiết dạy bản thân tôi nhận thấy việc tìm ra một số
biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt môn tạo hình là việc làm rất cần thiết. Do
đó tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài này nhằm bổ sung thêm những giải pháp
giúp cho trẻ 4-5 tuổi học tốt môn Tạo hình. Đề tài này được áp dụng rộng rãi


trong các trường Mầm non đặc biệt áp dụng đối với trẻ 4 - 5 tuổi tại đơn vị
tôi đang công tác.

2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu:
Hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong chương

trình học tập của trẻ. Chính vì thế là một giáo viên mầm non tôi muốn được
nâng cao nhận thức của bản thân đồng thời góp một phần nhỏ bé của mình
vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ phát triển toàn diện. Và trong
giảng dạy tôi đã nhận thấy những thuận lợi và khó khăn sau:
*Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu nhà trường tạo điều kiện tối
đa về cơ sở vật chất cũng như đồ dùng cho các cháu đầy đủ.
- Cảnh quan nhà trường có cây che bóng mát, vườn hoa đẹp. Trường
nằm ngay ở trục đường làng, phía trước là cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay,
thuận lợi cho trẻ quan sát, từ đó cung cấp cho trẻ những biểu tượng thể hiện
sự hiểu biết về thế giới xung quanh.
- Diện tích phòng học rộng rãi, thoáng mát.
- Nhiều trẻ có năng khiếu môn tạo hình và đam mê môn tạo hình.
- Đặc biệt có sự góp ý, trao đổi kinh nghiệm của Ban Giám Hiệu và
các đồng chí trong tổ chuyên môn sau mỗi giờ thao giảng và dự giờ kiểm tra,
bản thân tôi đã đúc rút rất nhiều kinh nghiệm cho môn học tạo hình
* Khó khăn:
- Nhận thức của một số phụ huynh học sinh còn chưa đồng đều, còn
cho rằng việc cho trẻ đến trường chỉ là để trẻ chơi. Hoặc một số phụ huynh
tuy cũng có quan tâm tới việc học của trẻ, song phương pháp dạy trẻ chưa
đúng như: Cầm tay trẻ vẽ, vẽ sẵn cho trẻ tô mầu …


- Số trẻ trong lớp chưa đồng đều về chất lượng, nhiều trẻ kỹ năng tạo
hình còn chậm và còn nhút nhát trong khi thể hiện ý tưởng của mình
Từ thực trạng về việc học vẽ của trẻ, để có phương pháp dạy đúng và
tạo hứng thú cho trẻ hoạt động tích cực trong giờ học tạo hình đồng thời
phát triển khả năng tư duy, trí tưởng tượng, sáng tạo cho trẻ.
Vào đầu năng học tôi tiến hành khảo sát phân loại kỷ năng của trẻ thể
hiện qua số liệu sau:

Tốt
Nội dung khảo sát

Số trẻ

Khá

Tỉ lệ
%

Trung bình

Yếu

Số trẻ Tỉ lệ% Số trẻ Tỉ lệ% Số trẻ Tỉ lệ%

Kỹ năng

2/33

6,0 5/33 15,2 9/33 27,3 17/33 51,5

Khả năng phối màu

3/33

9,0 6/33 18,2 5/33 15,2 19/33 57,5

Bố cục

3/33

9,0 8/33 24,2 8/33 24,2 14/33 42,4

Nhận xét sản phẩm

3/33

9,0 7/33 21,2 7/33 21,2 16/33 48,5

Qua khảo sát, tôi thấy kỹ năng tạo hình của trẻ không đồng đều, nhiều
trẻ kỹ năng còn yếu. Vậy để nâng cao kỹ năng tạo hình của trẻ tôi suy nghỉ
và tìm ra những giải pháp tốt nhất để tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ đạt
kết quả cao nhất.
2.2. Giải pháp:
2.2.1: Thống nhất với giáo viên trong lớp và phụ huynh sắp xếp
lại không gian trong lớp và chuẩn bị tốt điều kiện, học liệu cho trẻ hoạt
động tạo hình.
Muốn thu hút được sự chú ý của trẻ trước hết phải tạo điều kiện cho
trẻ được sống trong một không gian đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ. Vì vậy, tôi
đã thống nhất cùng 2 giáo viên trong lớp sắp xếp, trang trí lớp học đẹp,
thoáng, góc tạo hình luôn được thay đổi theo chủ đề, cho trẻ làm tranh bằng


nhiều nguyên liệu khác nhau như: len, vải, giấy màu.....nguyên liệu thiên
nhiên, các loại hạt, lá khô, hoa ép, … Trang trí góc tạo hình bằng chính sản
phẩm của trẻ, tạo cho trẻ cảm giác mới lạ, thích thú. Phụ huynh rất hài lòng
khi các sản phẩm của con, em mình được trang trí ở các góc của lớp. Sắp
xếp bố trí chổ ngồi cho trẻ hoạt động hợp lý thuận tiện cho trẻ đi lại, giáo
viên dễ quan sát, chuẩn bị tốt các vật mẫu của cô theo những đề tài trong

năm học, trẻ có đầy đủ đồ dùng để vẽ, nặn, xé dán....như sáp màu, đất nặn,
màu nước, keo, kéo, giấy màu, có giá để cho trẻ được trưng bày sản phẩm.
Việc tạo hứng thú cho trẻ trong giờ học tạo hình, gia đình cũng đóng
một vai trò rất lớn. Đầu năm học khi họp phụ huynh, tôi nhấn mạnh tầm
quan trọng của môn tạo hình: không những có tác dụng về kỹ năng vẽ, nặn,
xé dán, cách cảm nhận nghệ thuật về một sản phẩm tạo hình mà qua môn tạo
hình còn hướng trẻ tới những giá trị: Chân - Thiện - Mỹ một cách toàn diện.
Từ đó phụ huynh có những đống góp cho giáo viên về những nguyên vật
liệu làm thêm một số loại tranh cho trẻ hoạt động tạo hình. Mặt khác: phụ
huynh có kế hoạch để bồi dưỡng kèm thêm cho trẻ ở nhà về cách cầm bút, tô
màu tranh, kỹ năng xé, dán, nặn, gấp hình.....Phụ huynh không chỉ đống góp
nguyên vật liệu, bồi dưỡng trẻ mà còn phối hợp với giáo viên để mua các
loại đồ dùng cho trẻ hoạt động tạo hình như: Giấy màu, bút sáp, đất nặn, keo
dán, kéo cắt.......
2.2.2: Thay đổi hình thức vào bài gây hứng thú cho trẻ:
Thu hút được sự chú ý của trẻ vừa dễ lại vừa khó vì trẻ rất hào hứng
trước những điều mới lạ. Vì vậy, tôi luôn suy nghĩ thay đổi hình thức vào bài
sao cho sinh động, hấp dẫn bằng cách sử dụng các trò chơi đóng vai, các bài
hát, câu đố, hay đưa một chủ đề về hội thi vẽ tranh chúc mừng nguời thân
yêu......nhằm tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý, thi đua của trẻ vào
giờ hoạt động tạo hình.


Ví dụ 1 : Vẽ hoa mùa xuân
- Tôi tạo hứng thú cho trẻ bằng một hội thi vẽ tranh của các họa sỹ
nhí, sau đó gợi mở dẫn dắt trẻ vào đề tài của mình để trẻ thi đua nhau tập
làm họa sỹ, từ sự gây hứng thú của cô giáo trẻ tự mình đóng vai các họa sỹ
vẽ tranh và vẽ một cách tích cực, sáng tạo. Sau khi trẻ vẽ xong bằng ngôn
ngữ miêu tả, tôi hướng trẻ nhận xét về vẻ đẹp của các bức tranh qua nội
dung, màu sắc, bố cục sắp xếp.

Có thể nói hiệu quả của việc cho trẻ thi đua nhau tạo ra sản phẩm đạt
kết quả rất cao và mang lại hứng thú cho trẻ trong tiết học.
Ví dụ 2: Xé dán về biển
Chuẩn bị cho trẻ gấp thuyền, ca nô, tàu thuỷ…từ chiều hôm trước, và
chuẩn bị 3 bến cảng: 1 bến vẽ thuyền, 1 bến vẽ ca nô, 1 bến vẽ tàu thuỷ.
Vào giờ học tôi cho trẻ đi lấy tàu, thuyền hôm trước và hỏi : “Hôm
qua các con đã gấp được các phương tiện giao thông gì? Vậy con thích chơi
với đồ chơi các con đã tạo được không? Cô đã thiết kế được các bến cảng
cho tàu thuỷ, thuyền buồm, ca nô và chúng mình cùng chơi trò chơi cho các
phương tiện đó về đúng bến của mình nhé. ( chơi 2 lần ) . Sau khi chơi xong
tôi cho trẻ ngồi xung quanh mình và hỏi :Thuyền buồm, tàu thuỷ … là
những phương tiện hoạt động ở đâu? Vậy những ai đã được đi biển rồi ? Các
con thấy biển như thế nào ? Trẻ kể theo hiểu biết của trẻ. Và cho trẻ xem 2
bức tranh vẽ về biển được sắp xếp nội dung bố cục vào thời gian khác nhau
để trẻ tự nhận xét các bức tranh vẽ về biển theo ý hiểu của mình. Bằng ngôn
ngữ miêu tả, tôi hướng trẻ nhận xét về vẻ đẹp của các bức tranh qua nội
dung, màu sắc, bố cục sắp xếp: về cảnh biển lúc bình minh, cảnh biển khi
hoàng hôn buông xuống.
Có thể nói hiệu quả ngôn ngữ miêu tả rất cao, giúp trẻ tái tạo, hình
dung một cách sinh động về tranh vẽ của mình. Khi trẻ đã có kiến thức về


biển, tôi sẽ hỏi trẻ thích vẽ biển vào thời điểm nào? Và có những gì ở biển,
rồi gợi ý cho trẻ cách vẽ bãi cát, mầu xanh của mây trời, của làn nước, hình
dạng của thuyền buồm, dãy núi, cánh chim hải âu bay lượn …
Kết quả: Không những trẻ khá vẽ được biển mà 1 số trẻ yếu cũng tạo
ra bức tranh có nội dung và màu sắc thật sinh động.
2.2.3. Hướng dẫn cho trẻ những kỹ năng trong hoạt động tạo
hình:
Để trẻ hoạt động tạo hình đạt hiệu quả thì trước hết giáo viên phải

nắm chắc về những kỹ năng để hướng dẫn cho trẻ thực hiện.
Ví dụ:
- Về thể loại vẽ: Tôi bố trí cho trẻ ngồi vào bàn vừa tầm của trẻ, tư thế
ngồi vẽ đầu hơi cúi, lưng thẳng, ngực không tỳ vào bàn, cầm bút vẽ bằng 3
ngón tay...... sữ dụng các kỹ năng vẽ nét công, nét thẳng, nét xiên.... tùy
thuộc vào đề tài của cô đưa ra, tô màu đều, không lem ra ngoài, bố cục tranh
cân đối...
- Về thể loại nặn: Hướng dẫn cho trẻ các thao tác như nhào đất, chia
đát thành nhiều phần to, nhỏ khác nhau, chọn màu đát phù hợp với đề tài.
- Về thể loại xé dán: Hướng dẫn cho trẻ về kỹ năng xé dãi, xé vụn, xé
bấm.... và cách phết hồ, cách dán, bố cụ tranh...
Nhờ quá trình hướng dẫn những kỹ năng cho trẻ, nên hoạt động tạo
hình của lớp tôi ngày một hoàn thiện, tạo ra được nhiều sản phẩm đẹp và hấp
dẫn hơn trước nhiều.
2.2.4. Giáo viên dạy trẻ biết nhận xét tranh:
Trẻ rất thận trọng sản phẩm của mình, vì vậy trẻ rất vui khi sản phẩm
của mình được nhiều người thích thú, khen ngợi. Chính vì vậy, việc nhận xét
sản phẩm của trẻ sao cho thật khách quan mà không làm mất hứng thú của
trẻ là rất quan trọng. Muốn dạy trẻ biết cách nhận xét tranh, giáo viên cần


dựa trên yêu cầu của tiết học và khả năng vẽ của từng trẻ. Trong khi nhận
xét tranh, cần lưu ý khen động viên trẻ là chính, biết khơi gợi cảm xúc, ý
tưởng của trẻ để trẻ hứng thú với những tiết tạo hình khác, không nên trách
phạt hoặc phê bình đối với trẻ chưa thực hiện được yêu cầu của bài. Qua
những lời động viên, nhắc nhở của cô giáo trẻ sẽ tích cực và hứng thú hoạt
động hơn trong những lần khác
2.2.5. Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ.
Muốn có một sản phẩm tạo hình của trẻ phong phú màu sắc, bố cục
cân đối, hình, dạng kích thước vừa đủ. Tôi thường xuyên sưu tầm hình ảnh

trên mạng tham khảo, chọn lọc để đưa vào làm đề tài cho trẻ hoạt động tạo
hình phù hợp với chương trình đã xây dựng trong năm học, phù hợp với chủ
đề đang thực hiện.
Ngoài việc cho trẻ được quan sát vật mẵu, đề tài ở trên máy ra tôi sữ
dụng nhạc, bài hát qua băng đĩa để ổn định, giới thiệu bài, trong thời gian trẻ
thực hiện sản phẩm tạo hình tôi thường xuyên mở nhạc nhỏ, vừa và sưu tầm
những đoạn nhạc hợp với lứa tuổi và phù hợp với bài trẻ thực hiện nhằm tạo
thêm hứng thú cho trẻ vẽ tranh
2.2.6. Cho trẻ hoạt động tạo hình mọi lúc mọi nơi:
Việc cho trẻ hoạt động tạo hình không chỉ có ở trên tiết học mà có ở
mọi lú mọi nơi trẻ được quan sát thực tế, sự tưởng tượng của trẻ để tạo ra
sản phẩm tạo hình ngộ ngĩnh đáng yêu thông qua quan sát bầu trời trẻ vẽ
được đám mây, ông mặt trời, những tia nắng. Quan sát vườn hoa trẻ vẽ ra
được những bông hoa đủ màu sắc.....
Ngoài thời gian hoạt động ngoài trời ra ở giờ hoạt động góc giáo viên
cho trẻ vẽ, nặn, xé dán, gấp hình, xếp hột hạt...... nhằm cũng cố lại những kỹ
năng trẻ đã được học trên giờ hoạt động chung, giúp cho trẻ tạo được nhiều
sản phẩm đẹp hấp dẫn theo từng chủ đề trong năm.


* Kết quả đạt được:
Sau khi áp dụng một số biện pháp nhằm kích thích trẻ hoạt động tích
cực trong giờ học tạo hình, trẻ lớp tôi đã tạo ra được nhiều bức tranh đẹp.
Những sản phẩm đẹp được cô giáo dựng trang trí thay vào những bức tranh
có sẵn. Tất cả không gian lớp đều được trang trí bằng sản phẩm của trẻ, với
nhiều dáng vẻ ngộ nghĩnh, hồn nhiên khác nhau. có thể nói trẻ thực sự được
sống trong thế giới riêng của mình.
Điều đó được thể hiện rõ qua bảng khảo sát học kỳ I :
Tốt
Nội dung khảo sát

Số
trẻ

Kỹ năng

Khá

Trung bình

Yếu

Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ %Số trẻ Tỷ lệ %Số trẻ

Tỷ lệ
%

15

45.5

12

36.4

4

12.1

2

6.1

Khả năng phối màu 14

42.4

11

33.3

6

18.2

2

6.1

16

48.5

12

364

4

12.1

1

3

Nhận xét sản phẩm 13

39.4

13

39.4

4

12.1

3

9.1

Bố cục tranh

* Bài học kinh nghiệm
- Để đạt được kết quả cao trong giờ dạy tạo hình, bản thân tôi rút ra
được bài học kinh nghiệm sau:
- Giáo viên phải nắm vững phương pháp dạy bộ môn, thường xuyên
đầu tư phương pháp dạy học linh hoạt, sáng tạo trong các tiết dạy trẻ.
- Khảo sát kỹ chất lượng trẻ đầu năm để nắm được khả năng tạo hình
của trẻ và có kế hoạch dạy trẻ phù hợp.

- Tự bồi dưỡng chuyên môn, khả năng tạo hình cho bản thân, luôn
thay đổi hình thức, tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ vào
các giờ học.
- Tích cực tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên.


- Đồ dùng dạy học phải đa dạng, phong phú, tạo hứng thú cho trẻ ở
mọi lúc mọi nơi.
- Thống nhất phương pháp dạy giữa giáo viên trong lớp, kết hợp chặt
chẽ với phụ huynh trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.
- Cần nâng cao trình độ tin học để có thể ứng dụng công nghệ thông
tin vào các hoạt động giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo.

3. PHẦN KẾT LUẬN
3.1. Ý nghĩa của việc chọn đề tài.
Hoạt động tạo hình cũng là con đường để giáo dục tình cảm – xã hội
cho trẻ mầm non. Trẻ được tiếp thu cái đẹp qua hoạt động tạo hình, trẻ trực
tiếp trải nghiệm các xúc cảm, các trạng thái tình cảm trong giao tiếp, học hỏi
về các kỹ năng xã hội và trẻ biết cách đánh giá các hành vi xã hội. Qua hoạt
động tạo hình giúp trẻ có thói quen tự giác làm việc, có điều kiện thuận lợi
nhất cho sự phát triển của cảm giác, tri giác thẩm mỹ, giúp trẻ nhận ra màu
sắc, hình dạng, đường nét, tỷ lệ, sự sắp xếp trong không gian…nhận thấy
được cái đặc trưng và nét đẹp trong sự vật, hiện tượng mà trẻ miêu tả. Hoạt
động tạo hình giúp phát triển thể chất cho trẻ mầm non, giúp cho đôi bàn tay
của trẻ linh hoạt, phát triển khả năng kết hợp khéo léo của đôi tay và đôi
mắt. phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Trẻ tạo ra sản phẩm tạo hình muốn giới
thiệu về hoạt động đó, qua đó làm tăng thêm vốn từ và ngôn ngữ mạch lạc
cho trẻ, giúp trẻ vững vàng hơn khi bước vào trường phổ thông.
Vậy nên chúng ta cần tạo môi trường đặc biệt là môi trường kích thích
tính tò mò, ham hiểu biết, muốn tạo ra cái đẹp cho trẻ tham gia một cách tích

cực nhất.
3.2. Kiến nghị, đề xuất:


Qua đề tài sáng kiến kinh nghiệm kính mong các cấp lãnh đạo tạo
điều kiện cho giáo viên học tập đúc rút thêm kinh nghiêm qua các buổi tập
huấn bồi dưỡng chuyên môn và các tiết dự giờ sinh hoạt cụm để sáng tạo
hơn nữa trong các giờ dạy trẻ.
Trên đây là một một số biện pháp và những kinh nghiệm thực tế qua
các giờ lên lớp giúp trẻ học tốt môn tạo hình. Trẻ lớp tôi rất hào hứng tham
gia vào giờ học. Tuy kinh nghiệm còn khiêm tốn và bản sáng kiến được viết
lần đầu tiên nhưng được rút ra từ thực tiễn giảng dạy, tôi muốn tổng hợp lại
để cùng trao đổi với các bạn đồng nghiệp. Kính mong được sự góp ý của
Ban Giám Hiệu cùng các bạn đồng nghiệp giúp tôi làm phong phú hơn kinh
nghiệm giảng dạy môn tạo hình nói riêng và các môn học khác nói chung.