Huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới ở huyện tiên du, tỉnh bắc ninh

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

DƯƠNG ĐỨC NGHIÊM

HUY ĐỘNG CÁC NGUỒN LỰC XÃ HỘI
TRONG XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG NÔNG THÔN
MỚI
Ở HUYỆN TIÊN DU, TỈNH BẮC NINH

Chuyên ngành:

Quản lý kinh tế

Mã số:

60.34.04.10

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phạm Văn Hùng

NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết
quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được sử dụng để bảo
vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm
ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Hà Nội, ngày

tháng

Tác giả luận văn

Dương Đức Nghiêm

i

năm 2016


LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, bên cạnh sự nỗ lực, cố gắng của bản thân, tôi
còn nhận được sự dạy bảo, giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo, các tổ chức, cá nhân
trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy PGS.TS. Quyền Đình Hà, người thầy
tâm huyết đã tận tình, hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trong Bộ môn Phát triển nông thôn,
Khoa Kinh tế & Phát triển nông thôn, Học Viện Nông nghiệp Việt Nam đã trực tiếp giảng
dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu.
Tôi xin cảm ơn UBND huyện Tiên Du, UBND các xã Tân Chi, Hoàn Sơn, Đại
Đồng cùng toàn thể các hộ gia đình ở 3 xã trên đã cung cấp số liệu thực tế và thông
tin cần thiết để tôi hoàn thành luận văn này.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đồng nghiệp, bạn bè, cùng toàn thể
gia đình, người thân đã động viên, khích lệ, chia sẻ khó khăn trong suốt thời gian học
tập và nghiên cứu đề tài.

Hà Nội, ngày

tháng

Tác giả luận văn

Dương Đức Nghiêm

ii

năm 2016


MỤC LỤC
Lời cam đoan............................................................................................................................i
Lời cảm ơn...............................................................................................................................ii
Mục lục...................................................................................................................................iii
Danh mục các từ viết tắt........................................................................................................vi
Danh mục bảng.....................................................................................................................vii
Danh mục biểu đồ..................................................................................................................ix
Danh mục hộp.........................................................................................................................x
Trích yếu luận văn...................................................................................................................xi
Thesis abstract......................................................................................................................xiv
Phần 1. Mở đầu..............................................................................................................1
1.1.

Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.......................................................................1

1.2.

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài...............................................................................2

1.2.1.

Mục tiêu chung........................................................................................................2

1.2.2.

Mục tiêu cụ thể........................................................................................................2

1.3.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài..........................................................3

1.3.1.

Đối tượng nghiên cứu..............................................................................................3

1.3.2.

Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................3

Phần 2. Cơ sở lý luận và thực tiễn..................................................................................4
2.1.

Cơ sở lý luận về huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở
hạ tầng nông thôn mới............................................................................................4

2.1.1.

Một số khái niệm.....................................................................................................4

2.1.2.

Đặc điểm và yêu cầu của huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng
cơ sở hạ tầng nông thôn mới..................................................................................7

2.1.3.

Sự cần thiết phải huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở
hạ tầng nông thôn mới..........................................................................................11

2.1.4.

Nội dung huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở hạ tầng
nông thôn mới.......................................................................................................12

2.1.5.

Các yếu tố ảnh hưởng tới huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng
cơ sở hạ tầng nông thôn mới................................................................................14
iii


2.2.

Cơ sở thực tiễn về huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở
hạ tầng nông thôn mới..........................................................................................17

2.2.1.

Kinh nghiệm ngoài nước về huy động các nguồn lực xã hội trong xây
dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới......................................................................17

2.2.2.

Kinh nghiệm trong nước về huy động các nguồn lực xã hội trong xây
dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới......................................................................22

Phần 3. Phương pháp nghiên cứu..............................................................................28
3.1.

Đặc điểm địa bàn nghiên cứu...............................................................................28

3.1.1.

Điều kiện tự nhiên.................................................................................................28

3.1.2.

Điều kiện kinh tế - xã hội.......................................................................................30

3.1.3.

Đặc điểm vùng nghiên cứu...................................................................................38

3.2.

Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................39

3.2.1.

Phương pháp chọn điểm nghiên cứu...................................................................39

3.2.2.

Phương pháp điều tra thu thập thông tin............................................................39

3.2.3.

Phương pháp xử lý thông tin................................................................................40

3.2.4.

Phương pháp phân tích số liệu.............................................................................41

3.2.5.

Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu...............................................................................42

Phần 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận....................................................................43
4.1.

Thực trạng huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở hạ tầng
nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh bắc ninh..................................................43

4.1.1.

Tình hình xây dựng nông thôn mới ở huyện Tiên Du.........................................43

4.1.2.

Thực trạng huy động các nguồn lực xã hội cho xây dựng cơ sở hạ tầng
nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh..................................................51

4.1.3.

Đánh giá về công tác huy động nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở
hạ tầng NTM ở Tiên Du.........................................................................................68

4.2.

Các yếu tố ảnh hưởng đến huy động các nguồn lực xã hội trong xây
dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh bắc ninh.................81

4.2.1.

Chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước..................................................81

4.2.2.

Nhận thức và tổ chức thực hiện của các cấp, các ngành, đoàn thể...................83

4.2.3.

Trình độ và nhận thức của người dân..................................................................84

4.2.4.

Công tác tuyên truyền, vận động.........................................................................86

4.2.5.

Sự phát triển kinh tế- xã hội của địa phương và khả năng kinh tế của hộ..............87
iv


4.3.

Định hướng và giải pháp tăng cường huy động các nguồn lực xã hội trong
xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh bắc ninh
trong thời
gian tới....................................................................................................................88

4.3.1.

Định hướng mục tiêu............................................................................................88

4.3.2.

Giải pháp tăng cường huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ
sở hạ tầng nông thôn mới ở huyện Tiên Du trong thời gian tới.........................89

Phần 5. Kết luận và kiến nghị.......................................................................................99
5.1.

Kết luận..................................................................................................................99

5.2.

Kiến nghị..............................................................................................................100

5.2.1.

Kiến nghị với Trung ương....................................................................................100

5.2.2.

Kiến nghị đối với tỉnh Bắc Ninh..........................................................................100

5.2.3.

Kiến nghị đối với huyện Tiên Du.........................................................................101

5.2.4.

Kiến nghị đối với các xã trong huyện và cộng đồng dân cư.............................102

Tài liệu tham khảo..............................................................................................................103

v


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Nghĩa tiếng Việt

BCĐ

Ban chỉ đạo

BQL

Ban quản lý

CN

Công nghiệp

CNH - HĐH

Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa

CSHT

Cơ sở hạ tầng

CSXH

Chính sách xã hội

DV

Dịch vụ

GTSX

Giá trị sản xuất

HĐND

Hội đồng nhân dân

KHCN

Khoa học công nghệ

KT - XH

Kinh tế xã hội

MTQG

Mục tiêu quốc gia

MTTQ

Mặt trận tổ quốc

NTM

Nông thôn mới

PTNT

Phát triển nông thôn

TTCN

Tiểu thủ công nghiệp

UBND

Ủy ban nhân dân

VHTT

Văn hóa thể thao

XD

Xây dựng

XDCB

Xây dựng cơ bản
vi


DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1.

Tình hình sử dụng đất đai của huyện Tiên Du qua 3 năm (2012 - 2014).........31

Bảng 3.2.

Tình hình dân số và lao động của huyện Tiên Du qua 3 năm (2012
- 2014).............................................................................................................33

Bảng 3.3.

Kết quả sản xuất các ngành kinh tế của huyện Tiên Du qua 3 năm
(2012 - 2014).......................................................................................... 37

Bảng 3.4.

Tình hình kinh tế - xã hội của ba xã trong vùng nghiên cứu năm 2015............38

Bảng 4.1.

Tỷ lệ người dân tham gia các cuộc họp, hội nghị phổ biến chính
sách xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới.................................................44

Bảng 4.2.

Người dân đóng góp trí tuệ vào các hoạt động xây dựng cơ sở hạ
tầng tại địa phương.........................................................................................53

Bảng 4.3.

Kết quả huy động đóng góp tài chính trong xây dựng cơ sở hạ tầng
nông thôn mới ở huyện Tiên Du trong 4 năm 2012 – 2015..........................54

Bảng 4.4.

Cơ cấu vốn huy động đóng góp xây dựng CSHT NTM trong toàn huyện
Tiên Du năm 2012 – 2015...............................................................................57

Bảng 4.5.

Kết quả huy động đóng góp về tài chính trong xây dựng cơ sở hạ
tầng nông thôn mới ở 3 xã điều tra năm 2012 - 2015...................................58

Bảng 4.6.

Cơ cấu vốn huy động đóng góp xây dựng CSHT NTM tại 3 xã điều
tra ở huyện Tiên Du năm 2012 – 2015...........................................................60

Bảng 4.7.

Kết quả huy động đóng góp về đất đai của người dân huyện Tiên
Du trong xây dựng CSHT NTM trong 4 năm 2012 – 2015.............................61

Bảng 4.8.

Kết quả huy động đóng góp về đất đai của người dân ở 3 xã điều tra
trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới 2012 - 2015...........................62

Bảng 4.9.

Kết quả huy động đóng góp ngày công lao động của người dân và các
đoàn thể huyện Tiên Du trong xây dựng CSHT NTM 2012 – 2015...................64

Bảng 4.10.

Giá trị bằng tiền từ việc đóng góp ngày công để xây dựng CSHT NTM
của nhân dân và các tổ chức đoàn thể trong huyện từ 2012 – 2015..............65

Bảng 4.11.

Kết quả huy động đóng góp ngày công lao động của người dân và các
đoàn thể ở 3 xã điều tra trong xây dựng CSHT NTM 2012 - 2015...................66

Bảng 4.12.

Giá trị bằng tiền từ việc đóng góp ngày công để xây dựng CSHT NTM
của nhân dân và các tổ chức đoàn thể tại 3 xã điều tra từ 2012 – 2015.........67
vii


Bảng 4.13. Các tổ chức đoàn thể và nhân dân tham gia lập kế hoạch.............................69

vii


Bảng 4.14. Các đoàn viên, hội viên và người dân tham gia tập huấn, ứng dụng
kỹ thuật trong sản xuất...................................................................................77
Bảng 4.15. Đánh giá về nhận thức của cán bộ và người dân về việc triển khai
xây dựng NTM tại địa phương.......................................................................83
Bảng 4.16. Trình độ văn hóa và trình độ chuyên môn của các chủ hộ...........................85
Bảng 4.17. Sự hiểu biết của người dân về chương trình xây dựng NTM........................86

viii


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 4.1. Huy động đóng góp tài chính trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn
mới ở huyện Tiên Du trong 4 năm 2012 – 2015...........................................55
Biểu đồ 4.2. Cơ cấu vốn huy động đóng góp xây dựng CSHT NTM trong toàn huyện

Tiên Du năm 2012 – 2015..............................................................................58
Biểu đồ 4.3. Kết quả huy động đóng góp về tài chính trong xây dựng cơ sở hạ tầng
nông thôn mới ở 3 xã điều tra năm 2012 – 2015.........................................59
Biểu đồ 4.4. Cơ cấu vốn huy động đóng góp xây dựng CSHT NTM ở 3 xã điều tra
tại huyện Tiên Du năm 2012 – 2015..............................................................60

ix


DANH MỤC HỘP
Hộp 4.1. Tâm sự của cán bộ Hội phụ nữ trong việc tuyên truyền, vận động người
dân tham gia xây dựng nông thôn mới................................................................46
Hộp 4.2. Ý kiến của người dân về việc huy động đóng góp tài chính trong xây
dựng CSHT NTM....................................................................................................56
Hộp 4.3. Tâm sự của hộ dân về việc tự nguyện hiến đất.....................................................63
Hộp 4.4. Ý kiến của người dân về đóng góp ngày công lao động trong xây dựng CSHT
NTM.......................................................................................................................67

x


TRÍCH YẾU LUẬN VĂN
Tên tác giả: Dương Đức Nghiêm
Tên Luận văn: Huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở hạ tầng
nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
Ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

Tên cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam

Mục đích nghiên cứu:
Hiện nay, việc xây dựng NTM đã và đang được triển khai rộng khắp ở tất cả các
tỉnh thành của nước ta. Chương trình đã tạo bước đột phá trong phát triển nông
nghiêp, nông thôn, nâng cao đời sống cho người dân. Cùng với đó, huyện Tiên Du đã
tiến hành xây dựng NTM theo chủ chương của Đảng và nhà nước với mục tiêu xây
dựng làng, xã có cuộc sống ấm no, văn minh, môi trường trong sạch. Tuy nhiên, để
thực hiện mục tiêu trên thì huyện cần huy động nguồn lực rất lớn trong đó có vốn, công
lao động và đất đai.... Hiện nay, nhu cầu về nguồn lực cho xây dựng NTM của huyện là
rất lớn, trong khi đó nguồn vốn ngân sách nhà nước hỗ trợ lại hạn chế, nguồn vốn huy
động từ cộng đồng cũng khiêm tốn. Vì vậy, muốn đạt được mục tiêu đề ra thì huyện cần
tìm ra giải pháp nhằm đẩy mạnh việc huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng CSHT
NTM.
Chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài với mục tiêu nghiên cứu chính là: Nghiên
cứu thực trạng huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông
thôn mới, đề xuất định hướng và các giải pháp đẩy mạnh huy động các nguồn lực xây
dựng nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
Để đạt được những mục tiêu đã đề ra, cần có những mục tiêu cụ thể sau:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về huy động các nguồn lực xã hội
trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới.
- Đánh giá thực trạng huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở hạ
tầng nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến huy động các nguồn lực xã hội trong xây
dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
- Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường huy động các nguồn lực xã hội
trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh trong
thời gian tới.
xi


Nhằm làm rõ mục tiêu đề ra, đối tượng nghiên cứu của đề tài là: các vấn đề

lý luận và thực tiễn về huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở hạ tầng
nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

xi
i


Chúng ta cần nắm bắt rõ cơ sở lý luận của đề tài, giúp hiểu sâu hơn về đối
tượng cần nghiên cứu. Vì vậy, chúng tôi đưa ra một số khái niệm cơ bản về xây
dựng nông thôn mới như sau:
- Huy động nguồn lực
- Nguồn lực xã hội
- Cơ sở hạ tầng
- Cơ sở hạ tầng nông thôn
- Nông thôn mới
Như chúng ta đã biết, lý luận luôn gắn liền với thực tiễn, là cơ sở để ta tìm
hiểu thực tiễn của vấn đề rõ hơn, sâu sắc hơn. Chúng tôi đã đưa ra cơ sở thực tiễn như
sau:
- Kinh nghiệm ngoài nước về huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ
sở hạ tầng nông thôn mới.
- Kinh nghiệm trong nước về huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở
hạ tầng nông thôn mới.
Phương pháp nghiên cứu:
Một số phương pháp được sử dụng trong quá trình nghiên cứu như sau:
- Phương pháp chọn điểm nghiên cứu
- Phương pháp điều tra thu thập thông tin
- Phương pháp xử lý thông tin
- Phương pháp phân tích số liệu
- Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu
Kết quả chính và kết luận:

Qua quá trình nghiên cứu thực trạng tình hình huy động các nguồn lực xã
hội trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh chúng
tôi ghi nhận được một số kết quả sau:
- Về kinh tế: Tổng giá trị sản xuất của các ngành có chiều hướng tăng lên. Cơ
cấu kinh tế đã từng bước chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hoá, tỷ trọng
ngành nông nghiệp giảm thay vào đó là tỷ trọng của các ngành phi nông nghiệp.
- Về cơ sở hạ tầng: Đã được nâng cấp rõ rệt, tạo điều kiện cho sản xuất và
sinh hoạt được bảo đảm hơn.
- Về văn hoá – xã hội: Các phong tục truyền thống của địa phương được tiếp
tục phát triển. Đời sống tinh thần của người dân từng bước được nâng cao.
xii


- Về các tổ chức chính trị và xã hội: Ngày càng phát huy vai trò lãnh đạo quần chúng.

xii


Mặc dù, quá trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh đã
thu được nhiều kết quả đáng khích lệ, nhưng vẫn chưa được như mong đợi. Cụ thể
là: Các hoạt động vẫn chưa nêu cao được tính tự chủ của người dân, họ vẫn chưa tự
nhận thấy vai trò làm chủ cộng đồng của mình, trình độ người dân còn hạn chế và
năng lực của các tổ chức hội, đoàn thể còn thấp; Sự chuyển dịch cơ cấu còn thấp…
Để khắc phục những vấn đề còn tồn tại trên, chúng tôi đưa ra một số giải pháp:
- Đổi mới cơ chế chính sách về huy động các nguồn lực cho xây dựng NTM
- Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động và phối hợp của các tổ chức,
đoàn thể
- Tăng cường huy động nguồn lực từ ngân sách Nhà nước
- Tăng cường huy động nguồn lực từ nhân dân
- Giải pháp về huy động các nguồn lực từ doanh nghiệp

- Giải pháp huy động các nguồn lực khác
- Giải pháp về nâng cao trình độ cán bộ quản lý để sử dụng có hiệu quả các
nguồn lực huy động
- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và tham gia quản lý của người dân
Xây dựng NTM nói chung và xây dựng, phát triển CSHT NTM nói riêng là
nhiệm vụ quan trọng để góp phần xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ sự
nghiệp CNH, HĐH nông nghiệp nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho
người dân sống ở các vùng nông thôn.

xiii


THESIS ABSTRACT
Master candidate: Duong Duc Nghiem
Thesis

title: Mobilization of social resources for constructing new rural

infrastructures in Tien Du district, Bac Ninh province.
Major: Master of Economic management

Code: 60.34.04.10

Educational organization: Vietnam National University of Agriculture (VNUA)
Research Objectives:
Recently, new rural program has implemented widely in all provinces in Vietnam.
This program made a tremendous move in order to develop agriculture, rural,
improve living standard for rural households. Along with that, Tien Du district has
conducted

new rural development

following guidance of Social Party and

government aiming to improve living standard, environment of communal households.
However, to implement above targets, requirement enormous resources includes
capital,

labor,

land…At present, necessity of Tien Du district for new rural

development resources is tremendous, meanwhile subsidies from National capital and
social capital are still limited. Therefore, Tien Du district needs to find out measures to
promote social resources mobilization for achieving specific targets in new rural
development.
General objective of thesis: Study on situation of social resources for constructing
new rural infrastructures mobilization, propose orientations and measures to
promote resources mobilization of new rural development in Tien Du district, Bac
ninh province.
To achieve established target, there are some specific objectives:
- Systemize theoretical and practical rationale about mobilization of social
resources for constructing new rural infrastructures in Tien Du district, Bac Ninh
province;
- Evaluate mobilization situation of resources for constructing new rural
infrastructures in Tien Du district, Bac Ninh province;
- Analyze factors influencing mobilization of resources for constructing new rural
infrastructures in Tien Du district, Bac Ninh province;
- Propose measures to promote mobilization of resources for constructing new
rural infrastructures in Tien Du district, Bac Ninh province in coming years.

xiv


Regarding to clarify above objectives, subjects of study in this these are
theoretical and practical issues mobilization of resources for constructing new rural

xv


infrastructures in Tien Du district, Bac Ninh province, therein, some fundamental
definitions of new rural development are:
- Resource Mobilization
- Social resource
- Infrastructure
- Rural Infrastructure
- New Rural
As we know, theory and reality are always together, from theory, we figure
clearly, deeply practical basis. There are following practical basis:
- Experiences of mobilization of resources for constructing new rural
infrastructures from countries over the world.
- Experiences of mobilization of resources for constructing new rural
infrastructures from other provinces in Vietnam.
Materials and Methods:
Some methods are applied during research time such as:
- Sample selection method
- Data collection method
- Data processing method
- Data analysis method
- Research indicator system
Main findings and conclusions:

According to research time of mobilization situation of resources for constructing
new rural infrastructures in Tien Du district, Bac ninh province, we conclude some
following results:
- In economic term: Total value of industries tends to grow significantly. Structure
of district economic gradually transfers to commercial production, proportion of
agricultural sector falls but nonagricultural sector tends to grow steadily.
- In infrastructure term: Tremendously upgraded, create good conditions to
ensure production and daily life.
- In socio-cultural term: Traditional customs of districts remains and develop.
Spiritual life of district people improve day by day.
- In social and political organizations term: promote leadership role of
xv


organizations to populace.

xvi


Although process of new rural development in Tien Du district, Bac ninh province
recieved important achievements, results are still not enough to complete new rural
development target; there are some limitations: Activities of new rural development
were not intensely attracted district people, they could not realize their role in
controlling their society by their own, ability of district people, social organizations
were limited; structure transformation were still low…
To handle above limitations, we provide measures such as:
- Reform policies mechanism of mobilization

of resources for new rural

development
- Improve activities of propagation, mobilization and combination of organizations
- Improve mobilization of National budget resource
- Improve mobilization of District human resource
- Measure to mobilization of enterprise’s resource
- Measure to strengthen ability of managers to utilize all resources
- Improve activities of inspection, supervision and management participation of
District people
Developing new rural in general and constructing new rural infrastructure in
particular are important missions in order to build facilities to make a contribution to
industrialization, modernization of rural agriculture, improve both physical and spiritual
lives of rural people.

xvi
i


PHẦN 1. MỞ ĐẦU

1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Nông nghiệp, nông dân, nông thôn đang là mối quan tâm hàng đầu của
các quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Sau gần 30 năm thực hiện
đường lối đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nông nghiệp, nông dân, nông
thôn nước ta đã đạt được thành tựu khá toàn diện và to lớn. Tuy nhiên, những
thành tựu đạt được chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế và chưa đồng đều
giữa các vùng. Phát triển nông nghiệp, nông thôn đã, đang và sẽ còn là mối
quan tâm hàng đầu, có vai trò quyết định đối với việc ổn định kinh tế xã hội đất
nước. Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng xác định
mục tiêu xây dựng nông thôn mới là: “Xây dựng nông thôn mới ngày càng giàu
đẹp, dân chủ, công bằng, văn minh, có cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản xuất

phù hợp, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phát triển ngày càng hiện đại” (Đảng
cộng sản Việt Nam, 2006).
Quán triệt Nghị quyết Đại hội X, Hội nghị Trung Ương lần thứ bảy (khóa
X) ra Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05 tháng 8 năm 2008 đã nêu một cách toàn
diện quan điểm của Đảng ta về xây dựng nông thôn mới, đó là: “Xây dựng nông
thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình
thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công
nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc
văn hoá dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ; hệ
thống chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng cường”
(Ban chấp hành TW,2008). Thực hiện đường lối của Đảng, trong thời gian qua,
phong trào xây dựng nông thôn mới đã diễn ra sôi nổi ở khắp các địa phương
trên cả nước, thu hút sự tham gia của cả cộng đồng, phát huy được sức mạnh
của cả xã hội. Quá trình xây dựng nông thôn mới đã đạt được thành tựu khá
toàn diện. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội cơ bản đảm bảo, tạo sự thuận lợi
trong giao lưu buôn bán và phát triển sản xuât; Kinh tế nông thôn chuyển dịch
theo hướng tăng công nghiệp, dịch vụ, ngành nghề, đã xuất hiện nhiều mô hình
kinh tế có hiệu quả gắn với xây dựng nông thôn mới, nâng cao thu nhập và đời
1


sống vật chất tinh thần cho người dân; Hệ thống chính trị ở nông thôn được
củng cố và tăng cường; Dân chủ cơ sở được phát huy; An ninh chính trị, trật tự
an toàn xã hội được giữ vững; Vị thế của

2


giai cấp nông dân ngày càng được nâng cao. Những thành tựu đó đã góp
phần thay đổi toàn diện bộ mặt nông thôn, tạo cơ sở vững chắc nâng cao đời

sống vật chất, tinh thần của nhân dân (Ban chấp hành TW, 2008).
Bắc Ninh là một tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng Bắc
bộ, hiện nay đang tích cực triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM.
Nhiều địa phương trong đó có huyện Tiên Du, dựa theo Bộ tiêu chí về nông thôn
mới, đã lựa chọn những xã thực hiện thí điểm cho địa phương mình và bước
đầu đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, bên cạnh những kết
quả đạt được, trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại Tiên Du vẫn còn bộc
lộ một số khó khăn, tồn tại nhất là về công tác quy hoạch xây dựng và huy động
các nguồn lực xã hội để xây dựng cơ sở hạ tầng NTM.
Làm thế nào để đưa phong trào xây dựng nông thôn mới trở thành
một phong trào rộng lớn, phát huy đầy đủ vai trò của các tổ chức đoàn thể, mỗi
cộng đồng dân cư và của cả hệ thống chính trị ở cơ sở, phát huy tối đa nội
lực và nguồn lực từ bên ngoài đã, đang là câu hỏi được đặt ra cho cán bộ và
nhân dân huyện Tiên Du.
Xuất phát từ thực tiễn trên nên tôi đã chọn đề tài: “Huy động các
nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới ở huyện Tiên
Du, tỉnh Bắc Ninh” làm đề tài nghiên cứu của mình.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
1.2.1. Mục tiêu chung
Nghiên cứu thực trạng huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ
sở hạ tầng nông thôn mới, đề xuất định hướng và các giải pháp đẩy mạnh
huy động các nguồn lực xây dựng nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về huy động các nguồn lực xã
hội trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới.
- Đánh giá thực trạng huy động các nguồn lực xã hội trong xây dựng cơ
sở hạ tầng nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.
- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến huy động các nguồn lực xã hội
trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới ở huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh.

3