Quản lí dạy học môn mĩ thuật ở các trường tiểu học quận cầu giấy thành phố hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG
ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2

NGUYỄN KHẮC DŨNG

QUẢN LÍ DẠY HỌC MÔN MĨ THUẬT
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN CẦU GIẤY
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Hà Nội, 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI
HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2

NGUYỄN KHẮC DŨNG

QUẢN LÍ DẠY HỌC MÔN MĨ THUẬT
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN CẦU GIẤY THÀNH
PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: Quản lí giáo dục
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ VUI

Hà Nội, 2017

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn tới Ban
giám hiệu, các thầy cô giáo trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2; Các thầy
giáo, cô giáo đã nhiệt tnh giảng dạy và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác
giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tác giả xin được chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS
Nguyễn Thị Vui, người hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn,
giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực hiện luận văn.
Xin chân thành cảm ơn các đồng chí cán bộ, chuyên viên Phòng
GD&ĐT, các đồng chí cán bộ quản lí và giáo viên các trường TH quận Cầu
Giấy đã hợp tác, cung cấp những thông tn, số liệu cần thiết để tác giả hoàn
thành luận văn này.
Tác giả cũng xin bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình, bạn bè, người thân
và đồng nghiệp đã động viên khích lệ tác giả trong quá trình học tập
và nghiên cứu.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng chắc chắn luận văn không
tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn
của quý thầy cô giáo, bạn bè và đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện
hơn.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 8 năm 2017
Tác giả

Nguyễn Khắc Dũng


LỜI CAM ĐOAN
Tên tôi là: Nguyễn Khắc Dũng

Công tác tại: Trường tiểu học Yên Hòa-Quận Cầu Giấy-Thành phố Hà Nội.
Sau một thời gian học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu, đến nay tôi
đã hoàn thành luận văn thạc sĩ với đề tài: “Quản lí dạy học môn Mĩ thuật ở
các trường tiểu học quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội”.
Thuộc chuyên ngành: Quản lí giáo dục
Mã số chuyên ngành: 60.14.01.14
Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là do chính tôi nghiên cứu và
viết ra, dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Vui. Luận văn này chưa
được bảo vệ ở Hội đồng và chưa công bố trên bất kỳ phương tện thông
tn đại chúng nào.
Lời cam đoan này đảm bảo nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Hà Nội, ngày 15 tháng 11 năm 2017
Người viết cam đoan

Nguyễn Khắc Dũng


MỤC LỤC

Trang


MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu ...................................................................................... 2
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ................................................................ 2
3.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................. 2
3.2. Khách thể nghiên cứu .................................................................................. 3
4. Giả thuyết khoa học........................................................................................ 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................................... 3

6. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................ 3
6.1. Khách thể khảo sát ...................................................................................... 3
6.2. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................
3
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận ....................................................... 3
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn ....................................................
4
7.3. Nhóm phương pháp thống kê trong khoa học quản lí giáo dục .................... 4
8. Cấu trúc luận văn ........................................................................................... 4
NỘI DUNG ........................................................................................................ 5
Chương 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ DẠY HỌC MÔN MĨ THUẬT Ở CÁC
TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN CẦU GIẤY THÀNH PHỐ HÀ NỘI........ 5
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề...................................................................... 5
1.1.1. Những nghiên cứu ngoài nước.................................................................. 5
1.1.2. Những nghiên cứu trong nước .................................................................. 7
1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................. 8
1.2.1. Quản lí...................................................................................................... 8
1.2.2. Quản lí giáo dục .................................................................................... 11
1.2.3. Quản lí các nhà trường ........................................................................... 11
1.2.4. Quản lí hoạt động dạy học ...................................................................... 12


1.3. Lí luận về hoạt động dạy – học môn Mĩ thuật ở trường tiểu học ................ 13
1.3.1. Khái niệm về hoạt động dạy học môn Mĩ thuật ...................................... 13
1.3.2. Vị trí, vai trò của môn Mĩ thuật ở trường Tiểu học ................................ 16
1.3.3. Đặc điểm dạy học môn Mĩ thuật. ........................................................... 17
1.3.4. Mục tiêu và nội dung dạy học môn Mĩ thuật ở trường Tiểu học ............. 19
1.4. Quản lí hoạt động dạy học môn Mĩ thuật ở trường Tiểu học...................... 25
1.4.1. Quản lí hoạt động dạy học môn Mĩ thuật ................................................ 25

1.4.2. Nội dung quản lí hoạt động dạy học môn Mĩ thuật tại trường Tiểu học .. 26
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động dạy học môn Mĩ thuật ở
các trường Tiểu học
................................................................................................ 33
1.5.1. Các yếu tố chủ quan ............................................................................... 33
1.5.2. Các yếu tố khách quan............................................................................ 34
Tiểu kết chương 1 ............................................................................................ 36
Chương 2. THỰC TRẠNG DẠY HỌC VÀ QUẢN LÍ DẠY HỌC BỘ MÔN MĨ THUẬT TẠI
CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN CẦU GIẤY- HÀ NỘI ....... 37
2.1. Vài nét về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của Quận Cầu Giấy, TP Hà Nội37
2.2. Khái quát về GD&ĐT và giáo dục TH quận Cầu Giấy. ............................. 38
2.2.1. Tình hình phát triển GD-ĐT quận Cầu Giấy giai đoạn 2010 – 2015 ....... 38
2.2.2. Đánh giá giáo dục TH của quận Cầu Giấy giai đoạn 2010 - 2015 ........... 40
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn mĩ thuật ở các trường TH tại quận Cầu
Giấy, thành phố Hà Nội.................................................................................... 41
2.3.1. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ học Mĩ thuật tại các trường TH địa
bàn quận Cầu
Giấy.................................................................................................. 41
2.3.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên dạy môn Mĩ thuật ở các trường TH trên
địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội........................................................ 42
2.3.4. Thực trạng phân phối chương trình Mĩ thuật ở các trường Tiểu học quận
Cầu Giấy thành phố Hà Nội. ............................................................................ 45
2.3.5. Thực trạng hoạt động dạy học Mĩ thuật theo hướng đổi mới tại các trường


TH quận Cầu Giấy. .......................................................................................... 46


2.4. Thực trạng công tác quản lí hoạt động dạy học môn Mĩ thuật ở các
trường TH tại quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội............................................ 52

2.4.1. Quản lí mục tiêu, nội dung, chương trình dạy học môn Mĩ thuật ............ 52
2.4.2. Quản lí việc chuẩn bị kế hoạch bài dạy môn Mĩ thuật............................. 54
2.4.3. Quản lí việc thực hiện kế hoạch bài dạy môn Mĩ thuật ........................... 57
2.4.4. Chỉ đạo đổi mới phương pháp, phương tiện và ứng dụng công nghệ
thông tin trong dạy học môn Mĩ thuật.
....................................................................... 59
2.4.5. Quản lí hoạt động ngoại khóa môn Mĩ thuật ........................................... 62
2.4.6. Quản lí sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn.................................................. 64
2.4.7. Quản lí công tác đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Mĩ thuật67
2.5. Đánh giá thực trạng quản lí dạy học môn Mĩ thuật tại các trường TH quận
Cầu Giấy, Thành Phố Hà Nội ........................................................................... 68
2.5.1. Mặt mạnh ............................................................................................... 68
2.5.2. Mặt yếu .................................................................................................. 69
2.5.3. Thuận lợi ................................................................................................ 70
2.5.4. Khó khăn ................................................................................................ 70
Tiểu kết chương 2 ............................................................................................ 71
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ DẠY HỌC MÔN MĨ THUẬT TẠI CÁC TRƯỜNG
TH QUẬN CẦU GIẤY- HÀ NỘI .................................................. 72
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp.............................................................. 72
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo cơ sở pháp lí và quan điểm chỉ đạo ....................... 72
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ......................................................... 72
3.1.3.Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa............................................................. 72
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống.......................................................... 72
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển ........................................................ 73
3.1.6. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả.......................................................... 73
3.2. Một số nhóm biện pháp đổi mới quản lí dạy học môn Mĩ thuật tại
các trường TH địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội.
..................................... 73

3.2.1. Nhóm biện pháp nâng cao nhận thức và lập kế hoạch đổi mới mục têu,
nội dung, phương pháp, cách tổ chức dạy học môn dạy học môn Mĩ thuật.
............... 73
3.2.2. Nhóm biện pháp tổ chức, chỉ đạo thực hiện đổi mới dạy học môn
Mĩ thuật.
................................................................................................................ 75
3.2.3. Nhóm biện pháp giám sát, đánh giá chất lượng dạy học môn Mĩ thuật
theo hướng đổi mới.
................................................................................................. 80
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lí.................................................... 83
3.4. Khảo nghiệm tnh cần thiết và tnh khả thi của biện pháp .......................... 83
Tiểu kết chương 3 ............................................................................................ 86
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................... 87
1. Kết luận........................................................................................................ 87
2. Kiến nghị...................................................................................................... 88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 91
PHỤ LỤC ........................................................................................................ 94


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN


CBQL
GD&ĐT

CSVC GV
HS PPDH
HT PHT PP
QL QLDH
TBDH

HĐDH
PTDH TCM
TTCM B
TP TKB TH
THCS P
CNTT

: Cán
bộ
quản lí
: Giáo
dục và
đào
tạo
: Cơ sở
vật
chất

g tiện
dạy học
: Tổ
chuyên
môn
: Tổ
trưởng
chuyên
môn

: Giáo
viên

: Ban
giám
hiệu

: Học
sinh

: Thành
phố

:
Phươn
g pháp
dạy
học
: Hiệu
trưởng

: Phó
hiệu
trưởng
:
Phươn
g pháp
: Quản
lí
: Quản
lí dạy
học

: Thiết
bị dạy
học
: Hoạt
động
dạy
học
:
Phươn

: Thời
khóa
biểu
: Tiểu học
: Trung
học cơ sở
: Phân
phối
chương
trình
: Công
nghệ
thông tin


DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang


Bảng 2.1: Hệ thống trường, lớp, học sinh quận Cầu Giấy từ 2010 đến 2015 .....38

Bảng 2.2: Chất lượng giáo dục từ năm 2010 đến năm 2015 ..............................39
Bảng 2.3: Số lớp và số học sinh từ 2010 đến năm 2015 ....................................40
Bảng 2.4: Tổng hợp tnh hình đội ngũ giáo viên dạy môn Mĩ thuật ở các
trường TH trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội ..................42
Bảng 2.5:Khảo sát mức độ yêu thích bộ môn Mĩ thuật của 300 học sinh trên
4 trường TH địa bàn quận Cầu Giấy....................................................43
Bảng 2.6: Khảo sát lý do yêu thích môn Mĩ thuật của học sinh TH quận
Cầu Giấy .............................................................................................44
Bảng 2.7: Bảng tổng hợp kết quả học tập môn Mĩ thuật của học sinh TH
trên địa bàn quận Cầu Giấy năm học 2015- 2016 ................................44
Bảng 2.8: Quan điểm nhận thức của CBQL, GV và HS các trường TH quận
Cầu Giấy về dạy học Mĩ thuật theo hướng đổi mới .............................45
Bảng 2.9: Khảo sát về tình hình thực trạng đổi mới phương pháp dạy học
Mĩ thuật ..............................................................................................47
Bảng 2.10: Khảo sát tnh hình hoạt động ngoại khóa môn Mĩ thuật tại các
trường TH địa bàn quận Cầu Giấy.......................................................49
Bảng 2.11: Sau đánh giá về hoạt động học tập mĩ thuật thông qua khảo sát
lấy ý kiến của 300 học sinh TH, với 30 giáo viên. ...............................50
Bảng 2.12: Đánh giá hoạt động xây dựng và thực hiện kế hoạch, nội dung
chương trình môn Mĩ thuật của BGH9 trường TH tại quận Cầu
Giấy năm học 2015- 2016 ...................................................................53
Bảng 2.13: Đánh giá về quản lí việc chuẩn bị kế hoạch bài dạy môn Mĩ thuật
....................................................................................................55
Bảng 2.14: Đánh giá về quản lí việc thực hiện kế hoạch bài dạy môn Mĩ
thuật ....................................................................................................5
7
Bảng 2.15 : Đánh giá về quản lí việc đổi mới phương pháp, phương tiện và
ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn Mĩ thuật ................60
Bảng 2.16: Đánh giá về quản lí hoạt động ngoại khóa môn Mĩ thuật ................63
Bảng 2.17: Đánh giá của CBQL cấp dưới và GV về mức độ thực hiện các

biện pháp quản lí đổi mới SHTCM Mĩ thuật của CBQL cấp trên
tại các trường TH quận Cầu Giấy........................................................66
Bảng 3.1: Tổng hợp kết quả khảo sát mức độ cần thiết và tính khả thi
của các biện pháp quản lí dạy học Mĩ thuật tại các trường TH
quận
Cầu Giấy .............................................................................................84


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Trang

Sơ đồ 1.1. Các chức năng cơ bản của quản lí ...................................................... 10
Sơ đồ 1.2. Sơ đồ diễn tả khái niệm quản lí .......................................................... 10
Biểu đồ 3.1: Tương quan giữa mức độ cần thiết và tnh khả thi của các biện pháp
quản lí dạy học Mĩ thuật tại các trường TH quận Cầu Giấy................................. 85


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đảng, Nhà nước ta đã khẳng định: "Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo
dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội
nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lí giáo dục, phát triển đội ngũ giáo
viên và cán bộ quản lí là khâu then chốt" [5, tr.130]. Nghị quyết hội nghị lần thứ 8,
Ban Chấp hành Trung ương Khoá XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
đào tạo cũng đã chỉ ra, công tác QLGD và đào tạo còn nhiều yếu kém. Đội ngũ nhà
giáo và cán bộ QLGD bất cập về chất lượng , số lượng và cơ cấu một bộ phận chưa
theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục. Từ đó cần tập trung thực hiện
: “Xây dựng quy hoạch , kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán
bộ quản lí giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh,
quốc phòng và hội nhập quốc tế. Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo

từng cấp học và trình độ đào tạo”. [5, tr.117 - 122].
Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam 2011 - 2020 đã xác định 8 biện
pháp cần được thực hiện đồng bộ, trong đó biện pháp then chốt là phát triển
đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục. Cán bộ quản lí giáo dục có vai trò
quyết định đến chất lượng và hiệu quả giáo dục của mỗi nhà trường, mỗi cơ sở
giáo dục.
Một trong những yếu tố tác động đến chất lượng giáo dục của nhà
trường tiểu học mà hiện nay chúng ta chưa thật sự quan tâm đó là sự phát triển
toàn diện của học sinh. Ở Tiểu học, môn Mĩ thuật lâu nay vẫn đang bị “coi là môn
phụ” trong suy nghĩ không chỉ của giáo viên, của học sinh mà ngay cả trong suy
nghĩ của các nhà quản lí. Những năm gần đây một số nhà trường cũng đã quan
tâm hơn đến các hoạt động, các phong trào Văn - Thể - Mĩ cho học sinh nhưng
chưa thật sự chủ động, sáng tạo, chưa đánh giá hiệu quả của nó đem lại trong
quá trình giáo dục. Song xét đến cùng những nhược điểm đó lại do công tác chỉ
1


đạo của lãnh đạo, các nhà quản lí tại cấp trường chi phối rất nhiều. Điều dễ
nhận thấy, đội ngũ quản lí trong trường tiểu học hiện nay có trình độ đào tạo
đạt chuẩn và trên chuẩn, có

2


chuyên môn giỏi, có trách nhiệm cao trong công việc nhưng lí thuyết, cách
tếp cận, quan điểm hay mô hình phương pháp tổ chức của các môn đặc thù
chưa thực sự

được nhà trường quan tâm nên chưa tạo được sự thay đổi

trong suy nghĩ và hành động của giáo viên và học sinh.
Trở ngại lớn nhất đối với các nhà quản lí đó là chưa thực sự nắm bắt được
chuyên môn Mĩ thuật, chưa hiểu đặc thù riêng của môn học nên vẫn có cách nhìn
nhận, cách quản lí chung chung như một số môn học khác ở Tiểu học, từ đó
khiến bộ môn Mĩ thuật chưa thực sự phát huy được tầm quan trọng của nó, đồng
thời tạo ra thói quen coi đó là “môn phụ” và được đánh giá thấp hơn các môn học
cơ bản. Thực tế đã chứng minh sự cần thiết phải có những nghiên cứu nghiêm túc
về nó để làm tốt hoạt này và trong đó quản lí của người hiệu trưởng có vai trò rất
lớn. Thiết nghĩ cần có cách nhìn đúng đắn hơn về môn học Mĩ thuật ở tiểu học,
đầu tiên là từ các cấp quản lí để có hành động đánh giá cũng như phương hướng
tổ chức các hoạt động sao cho phát huy được tnh tích cực của môn học dẫn đến
sự phát triển toàn diện của học sinh, phù hợp với xu thế phát triển của xã hội hiện
nay. Vấn đề này ở nước ta còn ít được nghiên cứu mặc dù có khá nhiều luận án,
luận văn và đề tài nghiên cứu đã bàn về đổi mới quản lí đội ngũ.
Với những lí do trên tôi chọn nghiên cứu đề tài “Quản lí dạy học môn Mĩ
thuật ở các trường tiểu học quận Cầu giấy thành phố Hà Nội” để thực hiện luận
văn thạc sĩ Quản lí giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu thực trạng, đề xuất một số biện pháp quản lí dạy học môn mĩ
thuật ở các trường Tiểu học quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lí dạy học môn Mĩ thuật ở một số trường Tiểu học quận Cầu
Giấy thành phố Hà Nội.
3


3.2. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động quản lí dạy học môn mĩ thuật ở các trường tểu học.
4. Giả thuyết khoa học

Đội ngũ giáo viên Mĩ thuật các trường tểu học chưa thực hiện tốt chức
năng, nhiệm vụ của mình, chưa có nhiều điều kiện thuận lợi để phát huy hết khả
năng của môn học, điều này do nhiều nguyên nhân trong đó nguyên nhân cơ bản
là công tác quản lí dạy học môn Mĩ thuật. Nếu có biện pháp, năng lực quản lí tốt,
có kế hoạch bồi dưỡng nâng cao chuyên môn cho đội ngũ giáo viên chuyên biệt,
nhất định sẽ, mang lại hiệu quả cao nhất trong công tác dạy và học môn Mĩ thuật
ở tểu học.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận liên quan đến vấn đề nghiên cứu như: quản lí,
quản lí giáo dục, quản lí hoạt động dạy học ở trường tểu học trong hệ thống
giáo dục quốc dân; quản lí hoạt động dạy học Mĩ thuật, đội ngũ giáo viên dạy Mĩ
thuật trong trường tiểu học.
5.2. Tìm hiểu, đánh giá thực trạng quản lí dạy học môn Mĩ thuật trên địa
bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. Lý giải nguyên nhân của thực trạng đó.
5.3. Đề xuất biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Mĩ
thuật trong trường tiểu học.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Khách thể khảo sát
- Cán bộ quản lí giáo dục: Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng các trường tểu
học.
- Giáoviên: Giáo viên Mĩ thuật
6.2. Phạm vi nghiên cứu
- Các trường Tiểu học công lập quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
4


- Nghiên cứu những các Tài liệu, Văn bản, Nghị quyết, Nghị định, Chỉ thị,
Thông tư... liên quan đến đề tài; những công trình khoa học, những giáo trình

về quản lí dạy học nhằm xây dựng cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu.

5


7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động quản lí của các
Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng trường tiểu học thuộc địa bàn nghiên cứu.
7.2.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi.
7.2.3. Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn trực tiếp Hiệu trưởng, Phó
hiệu trưởng và một số giáo viên các trường tiểu học thuộc địa bàn nghiên cứu.
7.2.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Xem xét và tiếp thu kinh nghiệm
quản lí dạy học nói chung và quản lí dạy học môn Mĩ thuật ở trường Tiểu học nói
riêng.
7.2.5. Phương pháp hồi cứu: phân tch hồ sơ giáo dục, hồ sơ quản lí.
7.3. Nhóm phương pháp thống kê trong khoa học quản lí giáo dục
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài mở đầu, kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận quản lí dạy học môn Mĩ thuật ở các trường tiểu học
Chương 2. Thực trạng quản lí dạy học môn Mĩ thuật ở các trường tiểu
học quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội
Chương 3. Biện pháp quản lí dạy học môn Mĩ thuật ở các trường tểu
học quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội

6


NỘI DUNG
Chương 1

CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ DẠY HỌC MÔN MĨ THUẬT
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN CẦU GIẤY THÀNH PHỐ HÀ NỘI
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Những nghiên cứu ngoài nước
Mĩ thuật là một môn học bắt buộc trong hệ thống giáo dục nói chung,
giáo dục phổ thông nói riêng (từ bậc học Tiểu học đến Trung học phổ thông).
Điều này được thể hiện ở cấu trúc chương trình các môn học và thời gian học
sinh được học Mĩ thuật trong các nhà trường phổ thông:
* Hệ thống môn học từng cấp học của các nước thuộc INCA:
Cấp Trung học cơ sở
- Ngôn ngữ và Văn học

- Ngoại ngữ

- Mĩ thuật

- Nghệ thuật

- Khoa học Tự nhiên

- GD thể chất

- Khoa học Xã hội

- Kỹ năng sống

* Số giờ học sinh được học Mĩ thuật trong tuần
- Indonexia: 2 tiết/ tuần

- Hàn Quốc: 2 tiết/tuần

- Austradia: 3 tiết/ tuần

- Liên Bang Đức: 2 tết/ tuần

- Nhật Bản: 2 tiết/ tuần

- Cộng hòa Litva: 2 tiết/ tuần…

* Các môn học được liên thông từ bậc Tiểu học đến Trung học phổ thông
- Ngôn ngữ và Văn học

- Mĩ thuật

- Khoa học Tự nhiên

- Khoa học Xã hội

- Nghệ thuật

- GD thể chất

INCA thuộc các nước Colombia, Ecuador, Peru, Chile.
*Giáo dục văn hóa nghệ thuật trong các nhà trường
Các môn học nghệ thuật từ lâu đã được giảng dạy trong hệ thống
trường
5


phổ thông của Hàn Quốc. Tuy vậy, các môn này thường được coi là môn học

phụ, có vị trí rất thấp và không được học sinh, phụ huynh quan tâm. Bên cạnh
đó, giáo dục nghệ thuật trong các nhà trường thuần túy là việc dạy kỹ
năng thực hành nghệ thuật hơn là việc sử dụng nghệ thuật như phương
tiện hữu hiệu để thúc đẩy sự sáng tạo, trí tưởng tượng và các kỹ năng
mềm ở người học. Chính vì vậy, đẩy mạnh và đổi mới giáo dục văn hóa
nghệ thuật trong các nhà trường đã trở thành một trong những nội dung
trọng tâm ở Hàn Quốc.
*Giáo dục văn hóa nghệ thuật tại cộng đồng
Giáo dục nghệ thuật tại cộng đồng còn gọi là giáo dục học tập suốt đời
được giành cho tất cả mọi người trong xã hội. Hiện nay, chính phủ Hàn Quốc
đang nỗ lực đưa chương trình giáo dục nghệ thuật tới đông đảo công
chúng, đặc biệt là các nhóm xã hội thiệt thòi. Ở đây, giáo dục văn hóa
nghệ thuật đồng nghĩa với việc đảm bảo phúc lợi văn hóa-xã hội cho toàn
dân.
[Tác giả: Phạm Bích Huyền-Đại học Văn Hóa Hà Nội-Tạp trí nghiên
cứu văn hóa số 6/2015]
Theo Unesco xuất bản năm 1979 bằng ba thứ tiếng Anh, Pháp, Tây Ban
Nha đã dùng thuật ngữ “giáo dục căn cứ vào người học”, “giáo dục tập trung
vào người học” với định nghĩa là “sự giáo dục mà nội dung quá trình học tập
và giảng dạy được xác định bởi nhu cầu, mong muốn của người học và người
học tham gia tích cực vào việc hình thành và kiểm soát, sự giáo dục này huy
động những nguồn lực và kinh nghiệm của người học” [19].
S.Rassekh viết: Với sự tham gia tích cực của người học vào quá trình
học tập, với sự đề cao trí sáng tạo của mỗi người học thì sẽ khó mà duy
trì mối quan hệ đơn phương và độc đoán giữa thầy và trò. Quyền lực của
giáo viên không còn dựa trên sự thụ động của học sinh mà dựa trên năng
lực của giáo viên góp phần vào sự phát triển tột đỉnh của các em…


Một giáo viên sáng tạo là một giáo viên biết giúp đỡ học sinh tiến bộ

nhanh chóng trên con đường tự học. Giáo viên phải là người hướng
dẫn,


người cố vấn hơn là chỉ đóng vai trò công cụ truyền đạt kiến
thức”[29].
M.I.Kônđacốp, Cơ sở lí luận khoa học quản lí giáo dục, trường cán bộ
quản lí giáo dục và viện khoa học giáo dục 1984; Harld – Kôntz, Những vấn
đề cốt yếu về quảnlí, nhà xuất bản khoa học kỹ thuật 1992; Tác phẩm “ Kinh
nghiệm lãnh đạo của hiệu trưởng” Xukhômlinxki (dịch và xuất bản năm
1981) đã đưa ra nhiều tình huống quản lí giáo dục và quản lí dạy học
trong nhà trường, trong đó tác giả đã bàn nhiều về phương pháp thực hiện
mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học, đặc biệt là vấn đề phân công
trong quản lí dạy học [31] .
1.1.2. Những nghiên cứu trong nước
Trong thư gửi các cháu học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên năm
1945 Bác viết: “ Non sông Việt Nam có vẻ vang hay không, dân tộc Việt
Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm
châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu” (Hồ
Chí Minh toàn tập-NXB Chính trị quốc gia Hà Nội) đã đi vào lòng mọi người
dân Việt Nam, đó là động lực to lớn cho đội ngũ những người làm nghề dạy
học và người học. Bằng việc vận dụng sáng tạo Triết học Mác - Lênin và kế
thừa tinh hoa của các tư tưởng giáo dục tiên tiến, Người đã để lại cho nền
giáo dục cách mạng Việt Nam những tư tưởng có giá trị cao trong quá trình
phát triển lý luận giáo dục và dạy học.
Dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh, các nhà khoa học Việt Nam đã tiếp cận quản lí giáo dục và quản lí
trường học chủ yếu dựa trên nền tảng lý luận giáo dục học.
Đứng trước các yêu cầu và nhiệm vụ hiện nay, môn Mĩ thuật là
môn học nghệ thuật, thì việc yêu cầu đổi mới nội dung, phương pháp dạy

học đối với môn học này là việc làm cần thiết và cấp bách. Các nhà nghiên
cứu giáo dục cũng cho ra đời nhiều công trình trong lĩnh vực này: Tác giả Trần