Đảng bộ tỉnh thanh hóa lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện từ năm 2001 đến năm 2015

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
________________________________

Mai Thị Hà

ĐẢNG BỘ TỈNH THANH HÓA LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN
TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2015

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ

Hà Nội - 2018


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
________________________________

Mai Thị Hà

ĐẢNG BỘ TỈNH THANH HÓA LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN
TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2015
Chuyên ngành:
Mã số:

Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam
62 22 03 15

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Cao Văn Liên

Hà Nội - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu
trong luận án là trung thực, bảo đảm tính khách quan. Các tài liệu tham khảo có
nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
Hà Nội, ngày 11 tháng 01 năm 2018
Tác giả luận án

Mai Thị Hà


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BCH

: Ban Chấp hành

CNH, HĐH

: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

HĐND

: Hội đồng Nhân dân

GDP

: Tổng thu nhập quốc dân

NXB

: Nhà xuất bản

UBND

: Ủy ban nhân dân


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 3
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN ÁN ......................................................................................................... 8
1.1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án ................................ 8
1.1.1. Các công trình nghiên của các tác giả trong nước ..................................... 8
1.1.2. Các công trình nghiên cứu của các tác giả nước ngoài ............................ 22
1.2. Khái quát kết quả nghiên cứu từ các công trình liên quan đến đề tài và
những vấn đề luận án tập trung giải quyết .......................................................... 25
1.2.1. Khát quát kết quả nghiên cứu từ các công trình liên quan đến đề tài
luận án ....................................................................................................................... 25
1.2.2. Những vấn đề luận án tập trung giải quyết .............................................. 26
Tiểu kết chương 1 .................................................................................................... 27
Chương 2: SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH THANH HÓA
VỀ XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN
TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2005 ............................................................................ 28

2.1. Những yếu tố tác động và chủ trương của Đảng, Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa
về công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện................................... 28
2.1.1. Những yếu tố tác động ............................................................................. 28
2.1.2. Chủ trương Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa ....................................................... 44
2.2. Sự chỉ đạo thực hiện ........................................................................................ 46
2.2.1. Về quy hoạch cán bộ ................................................................................ 47
2.2.2. Về đào tạo, bồi dưỡng và tạo nguồn cán bộ ............................................. 51
2.2.3. Về luân chuyển, bổ nhiệm và sử dụng cán bộ .......................................... 57
2.2.4. Về đánh giá, quản lý và chính sách cán bộ .............................................. 60
Tiểu kết chương 2 .................................................................................................... 64
Chương 3: ĐẢNG BỘ TỈNH THANH HÓA LÃNH ĐẠO ĐẨY MẠNH
XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN
TỪ NĂM 2006 ĐẾN NĂM 2015 ............................................................................ 65
3.1. Những yếu tố mới tác động và chủ trương của Đảng, Đảng bộ
tỉnh Thanh Hóa về công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ...... 65
3.1.1. Những yếu tố mới tác động ...................................................................... 65
3.1.2. Chủ trương của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa ................................................ 78
1


3.2. Sự chỉ đạo thực hiện ........................................................................................ 85
3.2.1. Về quy hoạch cán bộ ................................................................................ 85
3.2.2. Về đào tạo, bồi dưỡng và tạo nguồn cán bộ ............................................. 89
3.2.3. Về luân chuyển, bổ nhiệm và sử dụng cán bộ .......................................... 95
3.2.4. Về đánh giá, quản lý và chính sách cán bộ .............................................. 98
Tiểu kết chương 3 .................................................................................................. 101
Chương 4: NHẬN XÉT VÀ KINH NGHIỆM.................................................... 103
4.1. Nhận xét .......................................................................................................... 103
4.1.1. Ưu điểm và nguyên nhân của ưu điểm ................................................... 103
4.1.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế .................................................... 113

4.2. Kinh nghiệm ................................................................................................... 121
4.2.1. Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp huyện
phải trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và
Đảng Cộng sản Việt Nam ....................................................................................... 121
4.2.2. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng bộ Tỉnh và phải thường xuyên
nâng cao nhận thức về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác
xây dựng đội ngũ cán bộ ......................................................................................... 124
4.2.3. Luôn phát huy phương châm dân chủ, công khai trong xây dựng
đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ......................................................................... 125
4.2.4. Chú trọng đến công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ,
thực hiện trẻ hóa đội ngũ cán bộ ............................................................................. 126
4.2.5. Luôn chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở về phẩm chất chính trị
đạo đức và thực hiện tốt các chính sách, đãi ngộ nhân tài ...................................... 131
Tiểu kết chương 4 .................................................................................................. 134
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 136
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ............................................................................. 139
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 140
PHỤ LỤC ............................................................................................................... 155

2


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác - Lênin đã từng chỉ rõ vai trò lớn lao của
con người trong lịch sử, những con người có thể đảm đương vai trò, trọng trách
trong mỗi thời kỳ lịch sử là xuất hiện ngay trong thời kỳ ấy. Tư tưởng căn bản
không thực hiện được cái gì hết. Muốn thực hiện tư tưởng thì cần có những con
người sử dụng lực lượng thực tiễn [27, tr.181]. Chính đội ngũ những con người có

vai trò lịch sử trong mỗi thời kỳ đã thực hiện các tư tưởng lý luận, biến nó thành
hiện thực. V.I.Lênin xác định sự cần thiết phải có những nhà cách mạng chuyên
nghiệp, những chính khách tích cực, bền bỉ, chuyên tâm trong hoạt động dân chủ xã hội.
Lênin đã chỉ rõ rằng, trong lịch sử, chưa hề có một giai cấp nào giành được
quyền thống trị, nếu nó không đào tạo ra được trong hàng ngũ của mình những
lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiên phong có đủ khả năng tổ chức và lãnh đạo
phong trào. Qua đó cho thấy, Lênin đã khẳng định tầm quan trọng của đội ngũ cán
bộ. Để cách mạng thành công, theo Lênin cần phải có một đội ngũ “cán bộ chuyên
nghiệp” phải có “những người cán bộ bản lĩnh”, đó là “vấn đề then chốt”. Nếu
không có những cán bộ như vậy thì tất cả các mệnh lệnh, các quyết định đều trở
nên vô nghĩa.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: “Cán bộ là gốc của mọi
công việc…Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [93,
tr.273]. Tiếp thu tư tưởng đó, trong sự nghiệp cách mạng của mình, Đảng Cộng sản
Việt Nam luôn nhấn mạnh tới yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ nói chung và đội
ngũ cán bộ chủ chốt nói riêng một cách đồng bộ, toàn diện, coi đây là một trong
những vấn đề mấu chốt, là điều kiện quyết định sự thành bại của cách mạng.
Công cuộc đổi mới đất nước ngày càng phát triển sâu rộng, đạt được những
thành tựu to lớn có ý nghĩa rất quan trọng, đưa Việt Nam vững bước trong thời kỳ
đẩy mạnh CNH, HĐH. Song thời cơ, nguy cơ, thách thức luôn đan xen nhau trong
một thế giới hội nhập phức tạp. Hơn lúc nào hết, đội ngũ cán bộ chủ chốt, trong đó
3


có đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện có vai trò quan trọng cho sự ổn định, phát
triển của đất nước và cả hệ thống chính trị. Mặc dù Đảng và Nhà nước có nhiều chủ
trương, chính sách và nỗ lực xây dựng, nhưng đội ngũ cán bộ chủ chốt, nhất là ở
cấp huyện vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra cần phải nghiên cứu để có những giải pháp
thực hiện có hiệu quả.
Thanh Hóa là tỉnh nằm ở cực Bắc của Trung bộ Việt Nam, có đường biên

giới với Lào và có bờ biển thuộc Vịnh Bắc Bộ. Bên cạnh những mặt thuận lợi cho
việc phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh còn nhiều khó khăn, hạn chế, nhiều mặt còn tụt
hậu so với mặt bằng chung của cả nước. Có nhiều nguyên nhân đưa đến tình trạng
trên, mà trong đó có sự yếu kém của nguồn nhân lực, của đội ngũ cán bộ, đặc biệt là
đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp huyện. Một bộ phận cán bộ trẻ
thiếu nhiệt tình cách mạng, thiếu sự kiên trì trong rèn luyện, phấn đấu. Không ít cán
bộ còn hay so sánh, suy bì và thỏa mãn với trình độ bằng cấp của mình. Hơn nữa,
công tác xây dựng cán bộ chủ chốt cấp huyện của tỉnh Thanh Hóa còn nhiều lúng
túng, bị động, chắp vá, hiệu quả chưa cao. Những điều này ảnh hưởng không nhỏ
đến chất lượng, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm
vụ chính trị của địa phương. Thực tiễn trên đòi hỏi Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa phải
tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo bồi dưỡng, nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp huyện để đội ngũ cán bộ này thực sự phát huy vai trò, năng lực, tiên
phong trong việc vận dụng chủ trương, đường lối của Đảng vào thực tiễn địa
phương, góp phần thúc đẩy nền kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.
Do đó, nghiên cứu quá trình Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lãnh đạo xây dựng đội
ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện từ năm 2001 đến năm 2015, nhằm làm rõ sự đúng
đắn, sáng tạo trong chủ trương, sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh trong xây dựng đội ngũ
cán bộ chủ chốt cấp huyện, đáp ứng kịp thời yêu cầu của công tác cán bộ; đồng
thời, làm rõ ưu điểm, hạn chế trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đội ngũ
cán bộ các cấp của tỉnh, từ đó rút kinh nghiệm để tỉnh Thanh Hóa vận dụng thực
hiện tốt hơn trong các giai đoạn tiếp theo là việc làm có ý nghĩa thiết thực. Tuy
nhiên, đến nay, chưa có công trình nào được công bố nghiên cứu về sự lãnh đạo của
4


Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa đối với việc xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện
một cách có hệ thống, chuyên sâu, dưới góc độ Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam.
Với những lý do trên, Nghiên cứu sinh chọn đề tài “Đảng bộ tỉnh Thanh
Hóa lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện từ năm 2001 đến

năm 2015” làm đề tài luận án Tiến sĩ lịch sử chuyên ngành Lịch sử Đảng Cộng
sản Việt Nam.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu làm sáng tỏ quá trình Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa vận dụng chủ
trương của Đảng về xây dựng đội ngũ cán bộ vào xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp huyện từ năm 2001 đến năm 2015, qua đó rút ra những ưu điểm, hạn chế và
những kinh nghiệm có giá trị tham khảo.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Giới thiệu tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
Trình bày và phân tích chủ trương của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa về xây dựng đội
ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp huyện từ năm 2001 đến năm 2015.
Nêu các yếu tố tác động đến sự lãnh đạo của Đảng bộ trong xây dựng đội
ngũ cán bộ chủ chốt, qua đó, làm rõ sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa với
việc xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp huyện từ năm
2001 đến năm 2015.
Chỉ ra những ưu điểm, hạn chế trong sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa
đối với việc xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện từ năm 2001 đến năm 2015.
Đúc rút một số kinh nghiệm có cơ sở khoa học từ những thành công và chưa
thành công trong sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh đối với việc xây dựng đội ngũ cán
bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp huyện từ năm 2001 đến năm 2015.
3.

Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài

3.1. Đối tượng nghiên cứu
Chủ trương và sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa đối với việc xây dựng
đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp huyện từ năm 2001 đến năm 2015
5

3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung khoa học
Luận án nghiên cứu những chủ trương và giải pháp, biện pháp mà Đảng bộ
tỉnh Thanh Hóa đề ra đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt trong hệ
thống chính trị cấp huyện (về tạo nguồn và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; về quy
hoạch cán bộ; về luân chuyển, bổ nhiệm và sử dụng cán bộ; về quản lý và chính
sách cán bộ). Luận án cũng xác định, cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp
huyện bao gồm các chức danh: Bí thư, Phó Bí thư, Chủ tịch, Phó Chủ tịch uỷ ban
nhân dân và hội đồng nhân dân, Trưởng các ban, ngành trong bộ máy Đảng và
chính quyền, đoàn thể của huyện.
Về phạm vi không gian
Địa bàn nghiên cứu chủ yếu của luận án là tỉnh Thanh Hóa; tuy nhiên, luận
án có mở rộng thêm phạm vi ra ngoài tỉnh, đề cập đến một số khu vực địa lý khi
thực hiện nghiên cứu so sánh hoặc khi trình bày về những vấn đề liên quan đến đào
tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ.
Về phạm vi thời gian
Tập trung nghiên cứu sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa đối với việc
xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện từ năm 2001 (năm bắt đầu thực hiện
sâu rộng chủ trương xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt) đến năm 2015 (Năm kết
thúc việc thực hiện Nghị quyết 04 Về xây dựng đội ngũ cán bộ của Tỉnh ủy), nhưng
trong quá trình thực hiện, luận án có sử dụng một số tài liệu liên quan đến trước
năm 2001.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh về xây dựng cán bộ.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa
duy vật lịch sử, phương pháp luận sử học, luận án sử dụng chủ yếu các phương

pháp lịch sử, logic, phân tích, tổng hợp. Ngoài ra, một số phương pháp khác như so
6


sánh, đối chiếu, thống kê cũng được vận dụng phù hợp trong giải quyết những nội
dung nghiên cứu cụ thể của luận án.
5. Nguồn tư liệu
Hệ thống Các Văn kiện của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và các Nghị quyết,
Quyết định, Quy định của HĐND, UBND tỉnh, các Báo cáo của Tỉnh ủy, Ban Tổ
chức Tỉnh ủy, Sở Nội vụ tỉnh Thanh Hóa về xây dựng đội ngũ cán bộ.
Các công trình nghiên cứu về xây dựng đội ngũ cán bộ nói chung và đội ngũ
cán bộ chủ chốt nói riêng đã được công bố.
Các bài viết, sách, báo, ảnh tư liệu về việc xây dựng đội ngũ cán bộ, đặc biệt
là đội ngũ cán bộ chủ chủ chốt cấp huyện của tỉnh Thanh Hóa.
6. Đóng góp của đề tài
Phân tích, làm rõ sự phát triển về nhận thực và chủ trương cũng như bước
phát triển trong chỉ đạo xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện.
Đưa ra những nhận xét, đánh giá khách quan, khoa học về những ưu điểm và
hạn chế; bước đầu đúc kết những kinh nghiệm từ thực tiễn quá trình Đảng bộ tỉnh
Thanh Hóa chỉ đạo xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện từ năm 2001 đến
năm 2015.
Những kinh nghiệm được rút ra có thể được vận dụng vào công tác xây dựng
đội ngũ cán bộ nói chung và với tỉnh Thanh Hóa nói riêng.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, Luận án gồm 4
chương, 8 tiết:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến Luận án
Chương 2: Sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa về xây dựng đội ngũ
cán bộ chủ chốt cấp huyện từ năm 2001 đến năm 2005
Chương 3: Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lãnh đạo đẩy mạnh xây dựng đội ngũ

cán bộ chủ chốt cấp huyện từ năm 2006 đến năm 2015
Chương 4: Nhận xét và kinh nghiệm

7


Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
“Cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt, không
chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy toàn bộ máy cũng tê liệt. Cán bộ là những người
đem chính sách của Chính phủ, của Đoàn thể thi hành trong nhân dân, nếu cán bộ
dở thì chính sách hay cũng không thể thực hiện được” [97, tr.54]. Từ ý nghĩa và tầm
quan trọng của công tác xây đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện nói chung và đội
ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện của tỉnh Thanh Hóa nói riêng, trong thời gian qua đã
có rất nhiều công trình, đề tài khoa học của các tác giả trong nước và nước ngoài
nghiên cứu ít nhiều liên quan đến đề tài.
1.1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
1.1.1. Các công trình nghiên của các tác giả trong nước
1.1.1.1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến đội ngũ cán bộ nói chung
Tác giả Nguyễn Trọng Bảo có cuốn sách “Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo
và đội ngũ cán bộ quản lý kinh doanh thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước” do NXB Giáo dục ấn hành năm 1998. Đây là một trong những cuốn sách
bước đầu đề cập đến xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, trong đó có gắn với yêu cầu
của công tác đào tạo cán bộ đáp ứng với yêu cầu của thời kỳ đổi mới, thực hiện
CNH, HĐH đất nước ở Việt Nam. Cuốn sách đã đưa ra một số vấn đề lý luận liên
quan đến vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý kinh doanh. Trên cơ sở đánh giá
thực trạng, tác giả đưa ra một số giải pháp nhằm đẩy mạnh việc xây dựng đội ngũ
cán bộ lãnh đạo lĩnh vực kinh doanh trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
Xây dựng đội ngũ cán bộ công chức đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng

Nhà nước pháp quyền chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân; đáp ứng nhiệm vụ của thời
kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, xây dựng nền kinh tế thị trường, định hướng xã
hội chủ nghĩa và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế là nhiệm vụ quan trọng đối với
cách mạng Việt Nam hiện nay. Vì vậy, Đại hội IX (2001) của Đảng đã đề cập nhiều
vấn đề cán bộ, yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức “vững vàng về chính
8


trị, gương mẫu về đạo đức, trong sạch về lối sống, có trí tuệ, kiến thức và năng lực
hoạt động thực tiễn”. Để bạn đọc có thêm tài liệu tìm hiểu về vấn đề đào tạo, bồi
dưỡng, xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, NXB Chính trị quốc gia
đã xuất bản cuốn sách “Cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công
chức” do Thang Văn Phúc và Nguyễn Minh Phương đồng chủ biên. Nội dung cuốn
sách phân tích những yêu cầu cơ bản của việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa; trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức và những bài học
kinh nghiệm của ông cha ta trong lịch sử và của một số nước trên thế giới về việc
xây dựng đội ngũ cán bộ công chức.
Công trình “Một số vấn đề về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương trong giai đoạn hiện nay ở nước ta” của tác giả Bùi Tiến Quý, NXB Chính
trị quốc gia xuất bản năm 2000 đã phân tích thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức
hành chính và những yếu tố cần thiết để xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, hành
chính trong sạch, vững mạnh như: Công chức phải có trình độ học vấn và phải có
kiến thức quản lý nhà nước; phải có trình độ cử nhân; sau khi trở thành công chức
hành chính phải được đào tạo hoặc bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước. Qua
cuốn sách tác giả cho thấy công chức hành chính muốn trở thành người cán bộ tốt,
người lãnh đạo, quản lý giỏi thì phải được đào tạo, bồi dưỡng theo trình độ chuyên
môn phù hợp.
Năm 2002, cuốn sách “Công tác cán bộ trong quân đội, quá trình hình thành
và phát triển: Biên niên sự kiện và tư liệu (1975 - 1990)” được biên soạn bởi Cao
Xuân Kì, NXB Quân đội nhân dân. Cuốn sách gồm những sự kiện và tư liệu về quá

trình phát triển của công tác cán bộ và sự trưởng thành lớn mạnh của đội ngũ cán bộ
trong quân đội thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa
(1975 - 1990).
Năm 2003, tác giả Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (đồng chủ biên) có
cuốn sách “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong
thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước”. Hai tác giả đã cho rằng, mỗi chế độ xã
hội muốn đứng vững và phát triển đều phải được xây dựng nên bởi những con
người có lòng trung thành với chế độ, có những phẩm chất và năng lực nhất định,
9


đó chính là đội ngũ cán bộ và công chức. Những người phục vụ chế độ chính trị
đáp ứng yêu cầu của một Nhà nước của dân, do dân và vì dân; những người đại
diện cho Nhà nước xây dựng và thực thi các chủ trương, chính sách của Đảng và
Nhà nước. Cuốn sách nêu bật lên được cán bộ, công chức là nhân tố có tính quyết
định đối với sự phát triển của mỗi quốc gia. Hai tác giả khẳng định điều chỉ dẫn
của Hồ Chí Minh rằng, muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết phải có con
người xã hội chủ nghĩa, cán bộ, công chức là người gánh vác trọng trách nặng nề
của đất nước. Ngoài ra, cuốn sách còn góp phần lý giải, hệ thống hóa các căn cứ
khoa học của việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ
lãnh đạo các cấp, từ đó đưa ra kiến nghị về phương hướng, giải pháp, nhằm củng
cố, phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo cả về chất lượng, số lượng sao cho phù hợp
với yêu cầu hiện nay ở Việt Nam.
Tác giả Đỗ Nguyên Phương năm 2004 đã cho ra mắt cuốn sách “Công tác
khoa giáo của Đảng với sự nghiệp phát triển đất nước”. Cuốn sách gồm các bài
nghiên cứu, báo cáo, tham khảo về vấn đề công tác khoa giáo, công tác cán bộ, công
tác giáo dục và tri thức; nâng cao chất lượng giáo dục, sự phát triển của hoạt động
khoa giáo, việc luân chuyển cán bộ từ góc độ công tác khoa giáo, văn hóa
Đảng…vai trò của khoa học và công nghệ trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước.
Tác phẩm “Xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số ở nước ta trong thời kỳ

đẩy mạnh CNH, HĐH - luận cứ và giải pháp” do tác giả Lê Phương Thảo - Nguyễn
Cúc - Doãn Hùng (đồng chủ biên), NXB Lý luận chính trị, Hà Nội, 2005. Tác phẩm
bao gồm 4 phần: phần thứ nhất: Luận cứ khoa học cho việc xây dựng đội ngũ cán
bộ dân tộc thiểu số ở Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH. Phần thứ 2: Xây
dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số ở Việt Nam - thực trạng và giải pháp. Phần
thứ 3: Xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số trên một số lĩnh vực chuyên môn thực trạng và giải pháp. Phần thứ 4: Luận bàn về các phương pháp nhằm đổi mới và
nâng cao hơn nữa công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ dân tộc thiểu số trong thời kỳ
đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước. Đặc biệt, trong công trình nghiên cứu này có bài
viết của Nguyễn Hữu Ngà với tên “Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,
công chức dân tộc thiểu số thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH”. Tác giả đã phân tích
10


thực trạng tình hình đội ngũ cán bộ công chức là người dân tộc thiểu số; đưa ra các
kiến nghị; giải pháp đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ như: đổi mới công
tác quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ người dân tộc thiểu số, đổi mới
nội dung, chương trình và phương hướng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ người dân tộc
thiểu số; xây dựng các chế độ chính sách phù hợp để cán bộ là người dân tộc thiểu
số tham gia giải quyết công việc của Đảng, chính quyền, đáp ứng yêu cầu phát triển
nền kinh tế, xã hội của đất nước, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.
Cũng trong năm này, tác giả Nguyễn Hữu Tri (chủ biên) và tác giả Nguyễn
Thị Phương Hồng được NXB Chính trị quốc gia xuất bản cuốn sách “Lịch sử công
tác tổ chức của Đảng Cộng sản Việt Nam (1930 - 2000)”. Cuốn sách nghiên cứu có
hệ thống về lịch sử công tác tổ chức Đảng trong 70 năm qua, những đóng góp của
Đảng với cách mạng Việt Nam. Trong đó, trình bày lần lượt từ sự ra đời của Đảng
đến quá trình xây dựng Đảng lãnh đạo nhân dân chiến đấu giành chính quyền (1930
- 1945) và quá trình xây dựng Đảng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống
Mỹ. Từ đó tác giả đưa ra những nhận xét về công tác xây dựng Đảng trong từng giai
đoạn lịch sử.
NXB Quân đội nhân dân năm 2006 đã cho xuất bản công trình có tên “Tư

tưởng Hồ Chí Minh về đào tạo, bồi dưỡng và quản lý, sử dụng đội ngũ cán bộ
quân đội nhân dân Việt Nam” của tác giả Hà Huy Thông. Trong công trình, tác
giả đã trình bày nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng đội ngũ
cán bộ quân đội nhân dân Việt Nam, đó là: vai trò của quân đội, tiêu chuẩn cán bộ,
bồi dưỡng, đào tạo, quản lý, sử dụng cán bộ. Từ đó quán triệt tư tưởng Hồ Chí
Minh trong thực tế đào tạo, sử dụng cán bộ trong thời kỳ xây dựng đất nước và
bảo vệ Tổ quốc.
Năm 2007, tác giả Bùi Đình Phong đã cho ra mắt độc giả công trình “Tư
tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ”. Công trình có độ dày 300 trang,
với một nguồn tư liệu phong phú, đáng tin cậy, một phương pháp nghiên cứu khoa
học, dựa trên quan điểm và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin cùng tư
tưởng Hồ Chí Minh, kết hợp chặt chẽ, nhuần nhuyễn phương pháp lịch sử với
phương pháp lôgic, có sử dụng phương pháp so sánh, công trình cung cấp cho
11


người đọc một cái nhìn có hệ thống, toàn diện tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và
công tác cán bộ. Tác giả có viết trong Lời mở đầu như sau: “Từ xưa đến nay, ở Việt
Nam và trên thế giới, sự thành công hay thất bại của công việc hay sự tồn vong,
thịnh suy của mọi quốc gia, chế độ đều phụ thuộc rất lớn vào đội ngũ những người
lãnh đạo, quản lý, điều hành, vào hiền tài nguyên khí quốc gia… Đối với nước ta
hiện nay, vấn đề này càng có tầm quan trọng đặc biệt, vừa mang tính khoa học, vừa
là đòi hỏi của thực tiễn, vừa cấp bách, vừa có tính cơ bản lâu dài. Bởi vì Đảng lãnh
đạo toàn diện sự nghiệp cách mạng, trong đó có nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh
đạo trong công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ” [105, tr.5-6]. Trên cơ sở khai
thác tập hợp những tư liệu cần thiết, tác giả nghiên cứu một cách có hệ thống theo
quan điểm lịch sử quá trình hình hình tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác
cán bộ; đi sâu vào việc phân tích, đánh giá để làm rõ những đóng góp cụ thể và thiết
thực của Hồ Chí Minh về vấn đề cán bộ, cả hai mặt lý luận và thực tiễn đào tạo cán
bộ. Công trình gồm có 4 chương: Chương 1: Quá trình hình thành tư tưởng Hồ Chí

Minh về cán bộ và công tác cán bộ; Chương 2: Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ;
Chương 3: Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ; Chương 4: Cuối công trình thể hiện rõ tâm huyết và trăn trở của tác giả - là sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
về cán bộ và công tác cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
Năm 2009, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội đã ban hành cuốn sách “Đánh
giá quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước” của tác giả Trần Đình Hoan. Cuốn sách là kết quả nghiên cứu
của đề tài khoa học “Những vấn đề lý luận và thực tiễn về đánh giá, quy hoạch luân
chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước”. Cuốn sách khẳng định, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam do
Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, trong những năm qua, Việt Nam đã giành được
nhiều thành tựu trong công cuộc đổi mới và phát triển đất nước. Để có được những
thành tựu đó là nhờ đường lối chính trị đúng đắn; do Hồ Chí Minh và Đảng Cộng
sản Việt Nam đã dày công xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ
của mỗi giai đoạn cách mạng. Hồ Chí Minh cho rằng, cán bộ là gốc của mọi công
việc, quan điểm này luôn được Đảng Cộng sản Việt Nam quán triệt, thực hiện. Tuy
12


nhiên, tác giả cho rằng, trong hoàn cảnh mới, sự tác động của kinh tế thị trường đã
bộc lộ những yếu kém, khuyết điểm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo. Một bộ phận
không nhỏ cán bộ bị thoái hóa về chính trị và phẩm chất, tham ô, lãng phí, quan
liêu, bè phái, mất đoàn kết, cơ hội và thực dụng, không ít cán bộ bị giảm sút uy tín,
không còn là công bộc của dân, thậm chí trù dập, ức hiếp nhân dân. Vì vậy, việc
xây dựng đội ngũ cán bộ đang là vấn đề, nhiệm vụ quan trọng, nhất là trong điều
kiện đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam hiện nay.
Năm 2010, NXB Chính trị Quốc gia đã xuất bản cuốn “Bệnh quan liêu trong
công tác cán bộ ở nước ta hiện nay - thực trạng, nguyên nhân và giải pháp” của tác
giả Trương Thị Thông và Lê Kim Việt (đồng chủ biên). Trong cuốn sách, các tác
giả đã nêu rõ nguồn gốc, bản chất, những tác hại, một số biểu hiện chủ yếu, nguyên
nhân. Từ đó tác giả đề xuất hướng giải pháp chủ yếu nhằm đề phòng và khắc phục

bệnh quan liêu trong công tác cán bộ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hi sinh trọn đời cho sự nghiệp cách mạng của
Đảng, của dân tộc. Sinh thời, Người giành nhiều thời gian, tâm huyết cho công tác
xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Người có nhiều bài nói, bài viết, phát biểu quan trọng
nhằm xây dựng, củng cố, phát triển Đảng trong sạch, vững mạnh. Để ghi nhớ những
tư tưởng, những lời di chúc của Người về công tác cán bộ, năm 2010, NXB Thanh
Niên đã cho ra mắt cuốn sách “Xây dựng, chỉnh đốn, củng cố tổ chức Đảng dưới
ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời kỳ mới”. Cuốn sách gồm 4 phần: Phần
thứ nhất: Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác xây dựng Đảng cách mạng tiền phong
của giai cấp công nhân Việt Nam, gồm tập hợp những bài nói, bài viết, phát biểu
của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vấn đề này, nhằm giúp bạn đọc, các nhà nghiên cứu
có cái nhìn hệ thống hơn về những quan điểm, tư tưởng của Người. Phần thứ 2:
Đảng Cộng sản Việt Nam với trọng trách gánh vác sứ mệnh của lịch sử giao phó,
tập hợp những bài viết, nghiên cứu, phát biểu của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà
nước qua các thời kỳ về vai trò, sứ mệnh của Đảng Cộng sản Việt Nam, về quá trình
vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác xây dựng Đảng cũng như lãnh đạo đất
nước qua các thời kỳ cách mạng. Phần thứ 3: Vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí
Minh vào công tác xây dựng Đảng trong thời kỳ mới, gồm các bài viết, nghiên cứu
13


của các giáo sư, tiến sĩ, các nhà sử học, các chuyên gia đầu ngành về tư tưởng Hồ
Chí Minh vào công tác hoạt động. Phần thứ 4: Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác
xây dựng Đảng trong thực tiễn cuộc sống, gồm tập hợp các bài viết về những tấm
gương sáng của cán bộ, đảng viên trên nhiều lĩnh vực đời sống xã hội trong việc
vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh vào trong công tác hoạt động.
Cuốn sách “Hồ Chí Minh đào tạo cán bộ và trọng dụng nhân tài” của Đức
Vượng được NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội xuất bản năm 2010 đã trình bày quan
điểm, tư tưởng của Hồ Chí Minh về vấn đề cán bộ, khẳng định cán bộ là cái gốc của
mọi việc. Bất cứ chính sách, công tác gì nếu cán bộ tốt thì thành công, vì vậy phải

coi trọng vấn đề đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm sao cho đúng, cho tốt. Theo tác giả,
muốn đào tạo tốt thì phải phát hiện người có thể làm được cán bộ, từ đó có kế hoạch
đưa họ đi đào tạo tại các trường, lớp chính quy, hoặc có thể bổ túc kiến thức thường
xuyên cho cán bộ, sau khi đào tạo xong phải căn cứ vào kết quả đào tạo, năng lực,
sở trường của mỗi người để bố trí, sử dụng cho đúng, cho tốt.
Cuốn sách “Phong cách tư duy Hồ Chí Minh với việc xây dựng đội ngũ cán
bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay” của tác giả Nguyễn Thị Thanh Dung được
xuất bản năm 2010 đã làm rõ việc nghiên cứu, học tập tư tưởng, đạo đức, phong
cách, đặc biệt phong cách tư duy Hồ Chí Minh là yêu cầu rất quan trọng đối với cán
bộ, đảng viên, nhất là với cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, tác giả đã khái quát, hệ
thống những nội dung cơ bản của phong cách tư duy Hồ Chí Minh, Đảng cần phải
đưa phong cách tư duy Hồ Chí Minh trở thành nội dung chính trong các chương
trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nói chung, cán bộ chủ chốt các cấp nói riêng.
Tác giả Vũ Văn Phúc và Ngô Văn Thạo (đồng chủ biên) đã cho ra mắt tác
phẩm “Những giải pháp và điều kiện thực hiện phòng chống suy thoái tư tưởng,
đạo đức, lối sống trong cán bộ đảng viên” vào năm 2011. Hai tác giả đã làm sáng
tỏ cơ sở lý luận của việc phòng chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống
cán bộ, đảng viên, nhấn mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ phải chủ động
hơn về quy hoạch, kế hoạch, đổi mới nội dung, hình thức đào tạo, tăng cường các
lớp đào tạo tập trung, các lớp đào tạo cán bộ nguồn, cán bộ nữ, cán bộ dân tộc thiểu
số, cán bộ trẻ, cán bộ xuất thân từ công nhân.
14


Cuốn sách “Vai trò của cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ sở trong việc thực
hiện mục tiêu bình đẳng giới ở Việt Nam” của Phạm Minh Anh, NXB Chính trị
Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011 đã giúp nhận dạng thực trạng, vai trò và các yếu tố
tác động đến công tác đào tạo cán bộ quản lý cơ sở trong việc thực hiện mục tiêu
bình đẳng giới ở Việt Nam hiện nay. Trên cơ sở đó đề cập một số giải pháp, kiến
nghị góp phần nâng cao hiệu quả mục tiêu thực hiện bình đẳng giới của cán bộ lãnh

đạo, quản lý cấp cơ sở trong thời gian trước mắt cũng như lâu dài.
Năm 2013, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội cho ra mắt cuốn sách “Đảng
lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nhà nước” của tác giả Đại
tá Trần Đình Thắng. Cuốn sách trình bày, phân tích, luận giải các vấn đề lý luận và
thực tiễn, đồng thời tổng kết quá trình lịch sử Đảng lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán
bộ công chức, viên chức nhà nước từ khi thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng
hòa cho đến nay. Theo tác giả, muốn xây dựng nền công vụ chuyên nghiệp, tiên
tiến, hiện đại với đội ngũ cán bộ công chức, viên chức Nhà nước “vừa hồng, vừa
chuyên” thì phải đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo hướng thiết thực
có hệ thống, đồng thời phải xây dựng phẩm chất đạo đức, lối sống trong sạch, lành
mạnh cho đội ngũ cán bộ công chức, viên chức.
Năm 2014, NXB Chính trị Quốc gia đã cho ra mắt bạn đọc tác phẩm “Bí thư
cấp ủy đồng thời là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện” do tập thể tác giả, trong
đó tác giả Đỗ Xuân Định là chủ biên. Tác phẩm đã trình bày những nhận thức
chung về việc bố trí Bí thư cấp ủy, đồng thời là chủ tịch UBND cấp huyện. Tác giả
đã đưa ra thực trạng để người đọc có cái nhìn toàn cảnh nhất, sau đó đưa ra những
giải pháp chủ yếu để thực hiện tốt chủ trương Bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch
UBND huyện.
Tác giả Trịnh Thanh Tâm có cuốn sách “Xây dựng đội ngũ nữ cán bộ chủ
chốt của hệ thống chính trị cấp xã (qua khảo sát thực tiễn ở đồng bằng sông
Hồng)” được NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội xuất bản năm 2014. Cuốn sách chia
làm 3 chương: chương 1: Xây dựng đội ngũ nữ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính
trị cấp xã ở đồng bằng sông Hồng - những vấn đề lý luận và thực tiễn; chương 2:
15


Xây dựng đội ngũ nữ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã ở đồng bằng
sông Hồng - thực trạng, nguyên nhân và kinh nghiệm; chương 3: Mục tiêu, phương
hướng và giải pháp chủ yếu xây dựng đội ngũ nữ cán bộ chủ chốt của hệ thống
chính trị cấp xã ở đồng bằng sông Hồng đến năm 2020. Cuốn sách đã khái quát và

làm rõ những nội dung cơ bản của công tác xây dựng đội ngũ nữ cán bộ của hệ
thống chính trị cấp xã, khẳng định vai trò và tầm quan trọng của công tác này, đồng
thời qua những khảo sát thực tiễn khá phong phú ở vùng đồng bằng sông Hồng, tác
giả đã phân tích, đưa ra nhiều nhận xét khách quan và đúc rút được những kinh
nghiệm có giá trị, đồng thời đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường công tác xây
dựng đội ngũ nữ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã.
Ngoài ra, còn một số bài viết cũng nghiên cứu về công tác cán bộ nói chung,
như:
Bài viết “Công tác đào tạo, bồi dưỡng phục vụ công tác quy hoạch cán bộ”
của tác giả Tô Huy Rứa trong Kỷ yếu hội thảo khoa học về một số vấn đề về công
tác quy hoạch cán bộ, thuộc chương trình khoa học xã hội cấp Nhà nước KHXH.05,
Hà Nội 10 - 1998 đã khẳng định xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có tầm
quan trọng đặc biệt. Trong công tác cán bộ, công tác quy hoạch cán bộ là nền tảng,
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ vừa là yêu cầu trước mắt, vừa là nhiệm vụ lâu dài. Đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ theo quy hoạch là khâu cơ bản có tính chiến lược trong việc
xây dựng đội ngũ cán bộ cho tương lai. Vì vậy, phải chọn cử đúng cán bộ thuộc
diện quy hoạch đi đào tạo, bồi dưỡng, làm tốt công tác quản lý học viên trong quá
trình đào tạo và bố trí sử dụng học viên khi ra trường.
Bài viết “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức từ góc nhìn chuỗi kết quả và
chỉ số đánh giá” của tác giả Đoàn Văn Dũng được đăng trên tạp chí lý luận chính
trị, số 4 - 2014 đã đề cập đến những nguyên nhân hạn chế của công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ công chức trong thời gian qua, như: chưa gắn với mục tiêu phát triển
năng lực, nên phương thức đào tạo hiện nay chủ yếu theo chức nghiệp, nhằm vào
việc tiêu chuẩn hóa ngạch bậc; tư duy về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chưa gắn với
phát triển năng lực, trình độ. Từ đó tác giả cho rằng cần có những chỉ số đánh giá
trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức.
16


Bên cạnh đó, còn một số đề tài khoa học cũng nghiên cứu về cán bộ và xây

dựng đội ngũ cán bộ nói chung:
Đề tài khoa học cấp Nhà nước KX.04.09, “Xây dựng đội ngũ cán bộ, công
chức đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân,
vì dân” của Bộ Nội vụ (2002 - 2004) đã làm rõ sự cần thiết phải xây dựng đội ngũ
cán bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì
dân ở Việt Nam. Trong đó, đề cập đến một số tiêu chuẩn và giải pháp xây dựng đội
ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp ở Việt Nam hiện nay; làm rõ những quy định
về pháp lý đối với trách nhiệm cá nhân từng chức danh cán bộ; đề xuất các giải
pháp về đổi mới việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.
Ngoài ra, cũng có hàng loạt các đề tài khoa học đi sâu nghiên cứu, làm rõ
công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ chủ chốt.
Tiêu biểu như: Đề tài cấp Bộ “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh,
thành phố trong hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay (1999 - 2002)”, Ban Tổ
chức Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam là cơ quan chủ trì, do Lê Quang
Thưởng là chủ nhiệm; đề tài khoa học cấp Bộ “Đổi mới và nâng cao chất lượng
công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo quản lý trong hệ thống chính trị và
trung tâm bồi dưỡng chính trị hiện nay” (2001), do Phạm Văn Thọ làm chủ
nhiệm; Đề tài khoa học cấp Bộ “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng
đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước” (2002 - 2003),
Khoa Xây dựng Đảng, Phân Viện Báo chí và Tuyên truyền (nay là Học viện Báo
chí và Tuyên truyền), Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh là cơ quan chủ trì,
do Nguyễn Đức Ái là chủ nhiệm.
Các đề tài khoa học trên tập trung nghiên cứu những vấn đề về cơ cấu cán
bộ, tiêu chuẩn cán bộ, mối quan hệ giữa cơ cấu và tiêu chuẩn của cán bộ lãnh đạo
chủ chốt các cấp trong hệ thống chính trị; luận giải sâu sắc vị trí, vai trò công tác
quy hoạch, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sắp sếp, sử dụng và chính sách đối
với đội ngũ cán bộ các cấp... Thông qua nghiên cứu, các tác giả đều khẳng định tính
tất yếu khách quan của việc xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Tuy
nhiên, những vấn đề được trình bày trong các công trình khoa học nêu trên chủ yếu
17

ở góc độ phương pháp luận mà chưa phải là kết quả nghiên cứu từ thực tiễn công
tác cán bộ; chưa phân tích, đánh giá thật sâu sắc những thành tựu và hạn chế trong
công tác cán bộ, đặc biệt là đội ngũ cán bộ chủ chốt.
1.1.1.2. Các công trình nghiên cứu về đội ngũ cán bộ của các địa phương
và của Thanh Hóa
Công trình “Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chủ chốt của hệ thống chính
trị cấp tỉnh, thành phố” (qua kinh nghiệm Hà Nội) của tác giả Cao Khoa Bảng,
NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2008. Cuốn sách là tài liệu có giá trị về công tác
tổ chức và đào tạo cán bộ cấp tỉnh ở Việt Nam hiện nay. Cuốn sách đã lý giải để
tăng cường đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của hệ thống chính trị cấp tỉnh, thành
phố, vấn đề đặt ra là phải thực hiện đồng thời với tăng cường công tác đào tạo, bồi
dưỡng đội ngũ cán bộ này. Việc nâng cao năng lực lãnh đạo, phẩm chất đạo đức để
đáp ứng với yêu cầu lãnh đạo, quản lý đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị hiện
nay đang là yêu cầu bức thiết. Cuốn sách cũng đã đề cập đến vai trò của công tác
đào tạo cán bộ, xây dựng cho được đội ngũ cán bộ chủ chốt có đủ tài, đủ đức để
đảm đương nhiệm vụ.
“Phong cách làm việc của người Bí thư huyện ủy hiện nay qua khảo sát vùng
đồng bằng sông Hồng” là cuốn sách của tác giả Ngô Thị Kim Ngân và Lâm Quốc
Tuấn (đồng chủ biên), NXB Chính trị Quốc gia xuất bản năm 2010, đã đề cập đến
một nội dung quan trọng trong xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp huyện, đó là
xây dựng phong cách làm việc cho người Bí thư huyện ủy và cán bộ chủ chốt. Tác
giả nhấn mạnh: xây dựng và đổi mới phong cách làm việc của người Bí thư huyện
ủy phải đổi mới nội dung công tác đào tạo, nâng cao trình độ văn hóa lãnh đạo cho
đội ngũ Bí thư huyện ủy và cán bộ nguồn, tạo điều kiện để đội ngũ cán bộ này thực
hiện tốt việc tự đào tạo, bồi dưỡng; xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng theo
hướng bổ sung trình độ lý luận chính trị, quản lý hành chính Nhà nước, cập nhật
kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ Bí thư huyện ủy theo hình thức cử đi
học tập trung hoặc vừa học vừa làm.

Tác giả Huỳnh Thị Gấm có cuốn sách chuyên khảo “Xây dựng đội ngũ cán
bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp huyện ở đồng bằng sông cửu Long” được
18


NXB Lý luận chính trị xuất bản năm 2007. Nội dung của cuốn sách là những nghiên
cứu về thực trạng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện của đồng bằng sông Cửu
Long, đồng thời tác giả đề xuất các giải pháp, kiến nghị góp phần xây dựng đội ngũ
cán bộ vững mạnh. Cuốn sách gồm 3 chương: Chương 1: Khái quát những vấn đề
nhận thức luận căn bản làm khung lý luận, làm điểm tựa, tiền đề cho việc nghiên
cứu. Chương 2: Khảo sát sâu để thấy rõ bức tranh toàn cảnh với những nhận định
thẳng thắn, trung thực, khách quan về những ưu điểm cũng như hạn chế của đội ngũ
cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp huyện và công tác xây dựng đội ngũ
này ở đồng bằng sông Cửu Long. Từ đó, nhóm tác giả đã tìm ra nguyên nhân dẫn
đến những bất cập đó và rút ra những kinh nghiệm quý báu cho công tác xây dựng
đội ngũ cán bộ. Chương 3: Xác định những tiêu chuẩn cụ thể của đội ngũ cán bộ
chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp huyện ở đồng bằng sông Cửu Long trong thời
kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH, từ đó đề xuất ba nhóm giải pháp về nhận thức, về chuẩn
hóa, về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ có giá trị thực tiễn và có tính khả thi.
Cuốn sách cũng có những ý kiến rất xác đáng đối với Trung ương và địa phương về
xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện trong thời gian tới.
Năm 2009, BCH Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa cho ra mắt cuốn Lịch sử Đảng bộ
tỉnh Thanh Hóa (1975 - 2005), cuốn sách trình bày khái quát về tình hình kinh tế, xã
hội, an ninh, chính trị của tỉnh từ năm 1975 đến năm 2005. Trong đó, cuốn sách có đề
cập đến quá trình xây dựng Đảng nói chung và xây dựng đội ngũ cán bộ nói riêng qua
các năm. Tuy nhiên các chủ trương, chính sách được đề cập đến chưa rõ ràng.
Đến năm 2015, BCH Đảng bộ tỉnh cho xuất bản cuốn “Biên niên những sự
kiện lịch sử Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa (2005 - 2015)”. Cuốn sách trình bày những sự
kiện của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa diễn ra từ năm 2005 đến năm 2015. Cuốn sách
còn đánh dấu những vấn đề lịch sử, những mốc thời gian quan trọng trong giai đoạn

này. Hơn hết, trong cuốn sách bao gồm cả những chủ trương, văn bản, chỉ thị, quyết
định của Tỉnh ủy, UBND tỉnh về công tác cán bộ. Sang đến những năm này thì công
tác cán bộ của tỉnh được đề cập một cách rõ ràng, từng năm, từng giai đoạn đều có
những mục tiêu cụ thể, cho thấy sự quan tâm của Đảng bộ tỉnh đến công tác cán bộ
ngày càng sâu sắc hơn.
19


Ngoài các cuốn sách, còn có các bài viết đề cập đến vấn đề vận dụng chủ
trương của Đảng về công tác cán bộ và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ vào từng địa
phương cụ thể, như: Xây dựng đội ngũ cán bộ tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu, nhiệm
vụ hiện nay, của tác giả Nguyễn Văn Côi, Tạp chí Lịch sử Đảng, số tháng 6 năm
2009. Nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức ở Tuyên Quang của
tác giả Nguyễn Sáng Vang, Tạp chí Cộng sản số 814 (8 - 2010). Đào tạo cán bộ và
phát triển nguồn nhân lực - khâu đột phá trong chiến lược phát triển của Bình
Phước, của tác giả Nguyễn Tấn Hưng, Tạp chí Cộng sản, số 822 (2011). Đảng bộ
tỉnh Vĩnh Phúc lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong tình
hình hiện nay của tác giả Hà Vũ Tuyến, Tạp chí Lịch sử Đảng, số tháng 7 năm
2013. Xây dựng đội ngũ cán bộ tỉnh Điện Biên trong tình hình hiện nay của tác giả
Lê Hương Giang, Tạp chí Lịch sử Đảng, số tháng 7 năm 2013...
Các bài Tạp chí nêu trên đã đề cập đến công tác cán bộ nói chung, đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ nói riêng; nhấn mạnh yêu cầu về trình độ, năng lực cũng như kỹ
năng lãnh đạo, quản lý của cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các địa phương cụ thể. Qua
đó có thể thấy, cần nhanh chóng khắc phục những hẫng hụt về kỹ năng quản lý,
điều hành cho cán bộ, công chức để có khả năng thực thi hiệu quả các nhiệm vụ
công vụ, trong đó phải chú ý đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng lãnh đạo, quản lý; kỹ năng
nghiên cứu, phân tích, sử dụng chính sách công; kỹ năng giao tiếp và tổ chức sự
kiện Nhà nước và các kỹ năng khác trong quản lý xã hội hiện đại.
Ngoài các bài viết được đăng trên các Tạp chí thì còn có Luận án Tiến sĩ
cũng có nội dung liên quan đến công tác cán bộ như:

Tác giả Nguyễn Thái Sơn năm 2002 đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ
“Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng trong thời
kỳ đẩy mạnh CNH, HĐHđất nước”, chuyên ngành Xây dựng Đảng Cộng sản Việt
Nam. Trong luận án, tác giả đã xác định rõ khái niệm cán bộ và đặc điểm, vị trí, vai
trò, chức năng, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh, phân tích,
đánh giá đúng thực trạng đội ngũ cán bộ và công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chủ
chốt các tỉnh đồng bằng sông Hồng. Nêu ra những ưu điểm, hạn chế của đội ngũ
20


cán bộ và việc xây dựng đội ngũ cán bộ, đồng thời, tác giả còn xác định những
nguyên nhân của ưu điểm, hạn chế và rút ra những kinh nghiệm bổ ích. Tác giả
cũng đi sâu nghiên cứu vị trí, vai trò, đặc điểm CNH, HĐH nông nghiệp nông thôn
của các tỉnh đồng bằng sông Hồng và những vấn đề đặt ra cần phải giải quyết. Xác
định tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo và chức danh cán bộ. Đề xuất những giải pháp có
giá trị về xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh ở đồng bằng sông
Hồng ở Việt Nam.
Luận án Tiến sĩ khoa học chính trị “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ
chốt cấp huyện ở các tỉnh Tây Nguyên trong giai đoạn hiện nay” của tác giả
Nguyễn Thành Dũng, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, Hà
Nội, 2012. Từ phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở
các tỉnh Tây Nguyên, tác giả Luận án xác định một trong những giải pháp cần thực
hiện để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ là phải nâng cao chất lượng đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ; phải xây dựng chương trình đào tạo theo một hệ thống logic, khoa
học gắn với thực tiễn; nội dung đào tạo, bồi dưỡng phải gắn với những thành tựu
của khoa học tự nhiên và khoa học xã hội phù hợp với đối tượng đào tạo; chú trọng
bồi dưỡng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước; đào tạo, bồi dưỡng phải gắn với chức năng,
nhiệm vụ của cán bộ chủ chốt để giúp họ có đủ bản lĩnh, tri thức, kinh nghiệm từ đó
giải quyết tốt các công việc được giao.

Mới đây, năm 2015, tác giả Bùi Ngọc Hà cũng đã bảo vệ thành công Luận án
Tiến sĩ có tên “Đảng bộ tỉnh Phú Thọ lãnh đạo công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
chủ chốt từ năm 1997 đến năm 2010”. Luận án đã trình bày một cách cụ thể, rõ
ràng những chủ trương, đường lối của Đảng về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,
từ đó Đảng bộ tỉnh Phú Thọ đã vận dụng, quán triệt để đưa ra những chủ trương,
chính sách phù hợp với địa bàn tỉnh. Qua đây, tác giả đã đưa ra những nhận xét
khách quan về ưu điểm cũng như hạn chế của công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ
cán bộ chủ chốt của tỉnh Phú Thọ, đồng thời rút ra những kinh nghiệm có giá trị cho
những giai đoạn sau.
21