KIỂM TOÁN CHU TRÌNH TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN

KIỂM TOÁN CHU TRÌNH
TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN
L/O/G/O

Copyright 2008 PresentationFx.com | Redistribution Prohibited | Image © woodsy/sxc.hu | This text section may be deleted for presentation.

KẾT CẤU CHƯƠNG
1. Nội dung của chu trình
2. Đặc điểm và khả năng xảy ra sai phạm
3. Hệ thống KSNB đối với chu trình
4. Mục tiêu kiểm toán
5. Nguồn tài liệu kiểm toán
6. Các thủ tục kiểm toán

NỘI DUNG CỦA CHU TRÌNH
• Quan hệ giữa DN và nhân viên
• Các khoản thanh toán với CBCNV


Lương



Các khoản trích theo lương



Thưởng ( thường xuyên, bất thường)



Phụ cấp , trợ cấp



Các khoản khác (…)



Vấn đề thuế TNCN

• Các phương pháp tính lương
• Các quy định về mức lương cơ bản, mức trích BH,…

1


Tóm tắt các mức trích nộp các khoản theo lương qua các
thời kỳ

Năm

Người sử dụng lao động (%)
BHXH

Tổng
cộng
BHYT BHTN BHXH BHYT BHTN (%)

01/2007

15

2

01/2009

15

2

Từ 01/2010- 12/2011

16

Từ 01/2012 -12/2013
01/2014 trở đi

Người lao động (%)

5

1

23

1

5

1

1

25

3

1

6

1,5

1

28,5

17

3

1

7

1,5

1

30,5

18

3

1

8

1,5

1

32,5

Các bước của chu trình
1. Thuê mướn và tuyển dụng nhân viên
2. Phê duyệt thay đổi mức lương bậc lương, thưởng và các
khoản phúc lợi
3. Theo dõi tính toán thời gian lao động, khối lượng công
việc, sản phẩm hoàn thành
4. Tính lương và lập bảng lương
5. Thanh toán tiền lương và đảm bảo những khoản lương
chưa được thanh toán
6. Ghi chép sổ sách kế toán

Mối quan hệ giữa các bộ phận trong chu trình lương
và phải trả người lao động
Bộ phận nhân sự:
Các bộ phận chức năng: Theo

dõi thời gian, khối lượng công
việc hoàn thành:

- Tuyển dụng, thuê mướn

- Bảng chấm công

- Lập BC tình hình nhân sự, QĐ
thay đổi cơ cấu nhân sự

- Phiếu làm theo giờ

- Lập bảng tính lương hàng kỳ

Bộ phận kế toán tiền lương:
- Lập bảng thanh toán tiền lương
- Ghi sổ kế toán

2


ĐẶC ĐIỂM CỦA KHOẢN MỤC /CHU TRÌNH
• Lương là thu nhập của nhân viên và đồng thời là chi phí
của doanh nghiệp -> Lương nên cao hay thấp???
• Có nhiều PP tính lương; CT tính lương phức tạp (hình
thức tính lương, mức lương,...)
• Quy định liên quan đến các khoản trích theo lương nhiều,
có sự thay đổi thường xuyên
• Tháng lương thứ 13
• Trích lập quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm được tính vào

chi phí hợp lý của DN
• Thuế thu nhập cá nhân

Rủi ro & sai sót thường gặp
1. Chưa XD quy chế tuyển dụng & trả lương. Việc tuyển
dụng chưa có sự phê duyệt của người có thẩm quyền
2. Chưa kí đầy đủ HĐLĐ với CB CNV theo quy định
3. Không lập BCC
4. TT các khoản phụ cấp & các khoản khác ngoài lương
không có chính sách cụ thể & không có QĐ của BLĐ
5. Tính lương không đúng theo đơn giá tiền lương
6. Phân bổ CP lương cho các bộ phận chưa phù hợp
7. TT lương khống: nhân viên khống, hồ sơ khống, NV đã
thôi việc tại đơn vị vẫn được trả lương, tăng khống thời
gian làm việc

Nhà quản lý muốn trả lương cao hay thấp cho
nhân viên?
 Ở các công ty sản xuất, khi nhân viên của phòng vật tư, nguyên liệu
chấp nhận làm việc với bất kỳ mức lương nào, đó cũng không phải là
điều đáng mừng????
 Giám đốc một công liên doanh đã kể kinh nghiệm của ông trong việc
ngǎn nhân viên "ǎn bớt" ở khâu này. Đó là hai biện pháp song song
gồm kiểm tra đột xuất và trả lương thật cao.
 Theo ông, cần phải trả lương thật cao cho những người làm ở bộ phận
này đồng thời nói rõ rằng nếu công ty phát hiện người đó có dấu hiệu
gian lận hay ǎn chênh lệch với nhà cung cấp là sẽ đuổi việc, nghĩa là
họ sẽ mất đi một chỗ làm tốt nếu để cho lòng tham làm mờ mắt.
 Đồng thời , ban giám đốc nhất thiết phái có những kênh thông tin
riêng về giá cả để giám sát.

3


DN Nhà nước cũng vi phạm
• Giám đốc bị tố lãnh lương quá cao
• Lãnh đạo Công ty TNHH MTV Môi trường và Đô thị Nha
Trang (tỉnh Khánh Hòa) nhận lương từ 58 triệu đồng đến
hơn 75 triệu đồng/tháng và bị công nhân tố cáo nhiều sai
phạm liên quan đến chính sách, tiền lương, nợ bảo hiểm xã
hội của người lao động…
• Bị tố nhiều nội dung
• Từ năm 2008, Thanh tra TP Nha Trang đã có kết luận Công ty
Môi trường và Đô thị Nha Trang mắc nhiều sai phạm trong
việc tuyển dụng, sử dụng lao động, tự ý cho người lao động
nghỉ việc trái pháp luật, không chấp hành chỉ đạo của UBND
tỉnh, báo cáo không trung thực với cơ quan chức năng… Riêng
ông Lương Khánh Thuận, giám đốc công ty, thiếu trách nhiệm
quản lý, để cán bộ mua vật tư cao hơn giá thực tế, thất thoát
gần 77 triệu đồng.

• Đến cuối năm 2013, công nhân tiếp tục tố cáo lãnh đạo công ty
mắc 14 sai phạm, cụ thể: nhiều năm không nâng bậc lương cho
• công nhân mặc dù đã đủ thời gian làm việc; không chi tiền
nhân các dịp lễ 30-4, 1-5, Quốc khánh 2-9 vào các năm 2010,
2011; tiền truy lĩnh điều chỉnh lương tối thiểu vùng của năm
2011 đến cuối năm 2012 mới chi nhưng không đủ; tiền lương
hiệu quả của công nhân không rõ ràng, lương lãnh đạo gấp 10
lần lương công nhân…
• “Từ năm 2006, công ty liên tục nhận nhiều công nhân hợp

đồng thời vụ, nhiều công nhân làm việc 6-7 năm nhưng không
được ký hợp đồng. Tất cả họ không được chế độ gì, chỉ có
lương theo hợp đồng thời vụ 2 tháng” - ông Nguyễn Minh
Tâm, người viết đơn tố cáo, cho biết.

• Nợ công nhân hơn 26,4 tỉ đồng
• Sau khi có đơn tố cáo của công nhân, UBND tỉnh Khánh Hòa
đã chỉ đạo Sở TC, Sở LD TB XH xác minh. Kết quả kiểm tra
cho biết: Công ty Môi trường và Đô thị Nha Trang đang thiếu
hơn 26,4 tỉ đồng tiền truy lĩnh lương năm 2011 của công nhân.
Liên tục các năm 2006, 2007 và từ năm 2009 đến 2012, công
ty không tổ chức thi nâng bậc lương cho công nhân. Từ năm
2010 đến tháng 11-2013, lương chính của công nhân hầu như
không tăng theo lương cơ bản do nhà nước quy định. Với việc
sử dụng lao động liên tục trong thời gian dài mà không ký hợp
đồng, qua xác minh, cơ quan chức năng khẳng định công ty
này đã vi phạm các quy định hiện hành.
• Theo Sở TC, LB TB XH tỉnh, lương của ông Lương Khánh
Thuận trong 6 tháng đầu năm 2013 bình quân hơn 75 triệu
đồng/tháng; ông Nguyễn Đăng Khoa, phó giám đốc, trên 58
triệu đồng/tháng. Ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, công nhân có thời
gian làm việc gần 17 năm tại công ty này, cho biết lương ông
chỉ khoảng 7 triệu đồng, chưa bằng 1/10 lương giám đốc.

4


Câu hỏi
1. Người lao động làm việc trong điều kiện bình thường hàng
năm được nghỉ phép hưởng nguyên lương là bao nhiêu ngày?

2. Bảng chấm công, TT tiền lương của DN bắt buộc phải theo
mẫu ban hành tại TT do BTC quy định.
3. Bảng Chấm công do phòng Kế toán lập
4. Mọi khoản lương, thưởng, phụ cấp và các khoản tính theo
lương người lao động được hưởng đều phải được quy định rõ
ràng trên HĐLĐ về số tiền cụ thể hoặc cách tính
5. Theo quy định hiện hành tổng số giờ làm thêm tối đa là
200g/năm
6. Một số khoản có tính chất lương như tiền ăn ca, làm thêm giờ
.. Được hạch toán thẳng vào CP SXKD mà ko cần qua TK
334

HTKSNB ĐỐI VỚI CHU TRÌNH
Cơ cấu
TC

• Nhà quản lý -> Phòng nhân sự -> Quản lý bộ phận -> NV

CS nhân
sự

• Chính sách rõ ràng trong vấn đề tuyển dụng, chế độ
lương, chế độ thưởng , phạt,....

Quy
định,
chế độ...

• Quy định về mức lương tối thiểu, các khoản trích theo lương
• Hợp đồng lao động/ thỏa ước lao động tập thể

HT Kế
toán
Thủ tục
& ng.tắc
KS

• CT ghi nhận cơ sở tính lương -> Bảng tính lương -> Bảng
thanh toán lương
• Sổ tổng hợp , sổ chi tiết lương
• Phân công phân nhiệm trong tính và thanh toán lương
• Áp dụng máy móc trong tính và trả lương
• Áp dụng trả lương bằng TKNH

Mục tiêu kiểm toán
Hiện hữu
& phát
sinh

•Các khoản mục lương và các khoản thanh toán cho CBCNV đã
có trong sổ sách thì có thực sự hiện hữu và phát sinh ngoài thực
tế không?

Trọn vẹn
và đầy đủ

• Các khoản mục lương và các khoản thanh toán cho
CBCNV đã phát sinh ngoài thực tế thì có được ghi chép
đầy đủ trong sổ sách và BC không?

Quyền và
nghĩa vụ

• Các khoản lương và thanh toán cho CBCNV có phản
ánh đầy đủ nghĩa vụ của DN với CBCNB không?

Đánh giá
& đo
lường

• Các khoản lương và thanh toán cho CBCNV có được tính toán
chính xác không?
• Số liệu có thống nhất giữa sổ chi tiết – sổ cái – BCTC?
• Các khoản thanh toán có gốc ngoại tệ cuối kỳ có được đánh giá lại
theo tỷ giá hợp lý?

Phân loại
và trình
bày

• Các khoản mục có được phân loại và ghi chép vào đúng các
TK không?
• Các khoản mục lương và thanh toán cho cán bộ công nhân
viên có trược trình bày trên các BCTC phù hợp với các chuẩn
mực, chế độ hiện hành?

5


NGUỒN TÀI LIỆU CHO KIỂM TOÁN

Chứng từ

• Bảng chấm công/ Phiếu xác nhận SL sản phẩm hoàn
thành/ HĐ giao khoán/ Thanh lý HĐ; thỏa ước LĐ
tập thể;
• Bảng tính lương/ Bảng thanh toán lương
• Bảng kê thanh toán khác

Bên

Tài
liệu
kế

TH

trong
Sổ
toán
sách C.tiết
đơn
vị
Báo
cáo

• Sổ cái các TK 334, 338, 335, 353,..
• Sổ chi tiết các khoản lương và các khoản khácthanh
toán cho CBCNV
• Sổ chi tiết các TK 338, 353, ...

BCTC • BCĐKT, TMBCTC
BCQT • Báo cáo tổng hợp lương
• Quy định, chính sách nhân sự, hợp đồng LĐ

Tài liệu khác

• Dự toán lương,...
• Xác nhận về việc nộp các khoản trích theo lương

Bên ngoài đơn vị

6. Thủ tục kiểm toán
Tài liệu tham khảo:
- Mẫu E430; 530; 630
LƯU Ý CÁC TH:
• Kiểm tra cách tính lương
• Kiểm tra tính hiện hữu/phát sinh của các chi phí về
lương
• Vấn đề đơn giá lương và quỹ lương

VD về mẫu giấy tờ làm việc

6