TÌM HIỂU CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN Ở MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (943.92 KB, 118 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
TÌM HIỂU CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN Ở MỘT SỐ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Họ và tên sinh viên: ĐINH THỊ NI
Ngành: SƯ PHẠM KỸ THUẬT CÔNG NÔNG NGHIỆP
Niên khóa: 2006-2010
Tháng 5/2010
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
TÌM HIỂU CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN Ở MỘT SỐ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Họ và tên sinh viên: ĐINH THỊ NI
Ngành: SƯ PHẠM KỸ THUẬT CÔNG NÔNG NGHIỆP
Niên khóa: 2006-2010
Tháng 5/2010
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
TÌM HIỂU CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC
TẬP CỦA SINH VIÊN Ở MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Tác giả
Đinh Thị Ni
Khóa luận được đệ trình để đáp ứng yêu cầu
cấp bằng cử nhân ngành
Sư Phạm Kỹ Thuật Công Nông Nghiệp
Giáo viên hướng dẫn:
TS. Nguyễn Thanh Thủy
Tháng 5 năm 2010
i
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, con xin kính gửi lời cảm ơn đến ba mẹ đã nuôi dưỡng, dạy dỗ, động
viên, khuyến khích con trong quá trình học tập cũng như trong cuộc sống.
NNC xin tỏ lòng biết ơn chân thành đến:
- Ban Giám hiệu và các thầy cô trường Đại học Nông Lâm TP.HCM.
- Ban Giám hiệu và các thầy cô trường Đại học Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn.
- Ban Giám hiệu và các thầy cô trường Đại học Kỹ Thuật Công Nghệ.
- Quý thầy cô Bộ môn Sư Phạm Kỹ Thuật Nông Nghiệp.
Đã tận tình giúp đỡ để NNC có thể hoàn thành đề tài.
Đặc biệt, NNC vô cùng tỏ lòng biết ơn chân thành đến TS.Nguyễn Thanh Thủy,
người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo cho NNC trong suốt thời gian thực hiện khóa
luận.
NNC xin cảm ơn các bạn sinh viên lớp DH06SK đã đồng hành cùng NNC trong
suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Do giới hạn về mặt thời gian và khả năng nên khóa luận không tránh khỏi những
thiếu sót. NNC rất mong nhận được sự góp ý của quý thầy cô và các bạn.
TP.HCM, ngày
tháng
Sinh viên thực hiện
Đinh Thị Ni
ii
năm 2010
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
TÓM TẮT
Chương trình giáo dục đào tạo nào cũng có phần kiểm tra đánh giá người học. Chỉ
có thông qua kiểm tra đánh giá mới nắm được người học có đủ năng lực trình độ để
theo được chương trình đào tạo đó hay không. Trong quá trình đào tạo, người dạy chỉ
có thông qua các hình thức kiểm tra đánh giá mới biết được kết quả quá trình giảng
dạy đã tác động đến người học như thế nào? Kết thúc chương trình đào tạo bao giờ
cũng có hình thức kiểm tra đánh giá để xem xét kết quả trình độ người học đã đạt được
so với mục tiêu của chương trình; đồng thời cũng để đánh giá kết quả của người dạy
có phù hợp người học, có giúp người học đạt được mục tiêu của chương trình đã đề ra
hay chưa.
Ở các trường đại học hiện nay, tùy vào tính chất môn học và tùy vào GV mà sử
dụng cácphương pháp đánh giá với nhiều hình thức khác nhau:
- Phương pháp quan sát và phương pháp vấn đáp được GV sử dụng thường xuyên cho
đánh giá thường xuyên. Phương pháp quan sát được hầu như GV sử dụng để đánh giá
kỹ năng và thái độ của SV, còn phương pháp vấn đáp được dùng để đánh giá kiến
thức, kỹ năng, thái độ nhưng vẫn thiên về lĩnh vực kiến thức.
- Phương pháp tự luận được GV dùng ít thường xuyên cho đánh giá định kỳ và dùng
để đánh giá kiến thức, kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế của SV.
- Phương pháp trắc nghiệm được GV sử dụng cho cả đánh giá thường xuyên, đánh giá
định kỳ lẫn đánh giá tổng kết vì đánh giá bao quát kiến thức, khách quan và chấm
nhanh.
- Phương pháp kết hợp giữa trắc nghiệm và tự luận được GV sử dụng ở mức độ
thường xuyên và ít thường xuyên là cũng xấp xỉ nhau.
- Các phương pháp khác như phương pháp SV tự đánh giá, SV đánh giá lẫn nhau thì
hầu như GV không sử dụng.
iii
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
MỤC LỤC
Nội dung
Trang
Trang bìa...............................................................................................................i
Lời cảm ơn............................................................................................................ii
Tóm tắt..................................................................................................................iii
Mục lục .................................................................................................................iv
Danh sách các bảng/ biểu đồ ................................................................................vii
Danh sách các chữ viết tắt ....................................................................................xii
Lời ngỏ..................................................................................................................1
Chương 1: GIỚI THIỆU....................................................................................2
1.1 Lý do chọn đề tài ............................................................................................2
1.2 Vấn đề nghiên cứu..........................................................................................3
1.3 Mục đích nghiên cứu .....................................................................................3
1.4 Câu hỏi nghiên cứu........................................................................................4
1.5 Đối tượng và khách thể nghiên cứu................................................................4
1.5.1 Đối tượng nghiên cứu................................................................................4
1.5.2 Khách thể nghiên cứu................................................................................4
1.6 Giả thuyết nghiên cứu.....................................................................................4
1.7 Nhiệm vụ nghiên cứu .....................................................................................4
1.8 Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................5
1.9 Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................5
1.10 Kế hoạch nghiên cứu ....................................................................................6
1.11 Giới thiệu cấu trúc luận văn .........................................................................6
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN............................................................................7
2.1 Lược sử một số nghiên cứu trước đây............................................................7
2.2 Đánh giá trong giáo dục .................................................................................10
2.3 Các khái niệm liên quan đến đánh giá trong giáo dục....................................10
2.3.1 Đánh giá.......................................................................................................10
2.3.2 Kiểm tra .......................................................................................................11
2.3.3 Đo lường......................................................................................................12
2.3.4 Tiêu chí đánh giá đo lường..........................................................................12
iv
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
2.4 Xu hướng hoàn thiện việc đánh giá................................................................12
2.5 Đánh giá kết quả học tập của sinh viên ..........................................................13
2.5.1 Thế nào là đánh giá kết quả học tâp của sinh viên ......................................13
2.5.2 Vai trò của đánh giá kết quả học tập ...........................................................13
2.6 Các hình thức đánh giá kết quả học tập..........................................................15
2.6.1 Đánh giá thường xuyên ...............................................................................15
2.6.2 Đánh giá định kỳ .........................................................................................15
2.6.3 Đánh giá tổng kết.........................................................................................15
2.7 Yêu cầu đối với đánh giá kết quả học tập ......................................................15
2.8 Các bước trong quy trình đánh giá .................................................................17
2.8.1 Xác định mục đích đánh giá ........................................................................17
2.8.2 Xác định các tiêu chí đánh giá.....................................................................17
2.8.3 Thu thập các thông tin đánh giá ..................................................................18
2.8.4 Đối chiếu các thông tin đã thu thập với các tiêu chuẩn...............................18
2.8.5 Kết luận và đưa ra những quyết định ..........................................................18
2.9 Thang đánh giác của Benjamin S.Bloom .......................................................18
2.10 Các phương pháp đánh giá kết quả học tập..................................................19
2.10.1 Phương pháp đánh giá kết quả học tập......................................................19
2.10.2 Các phương pháp đánh giá kết quả học tập...............................................19
2.10.2.1 Phương pháp quan sát.............................................................................20
2.10.2.2 Phương pháp vấn đáp .............................................................................20
2.10.2.3 Phương pháp viết....................................................................................21
2.10.2.3.1 Trắc nghiệm tự luận.............................................................................22
2.10.2.3.2 Trắc nghiệm khách quan .....................................................................23
2.10.2.4 Các phương pháp đánh giá khác.............................................................25
Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..................................................26
3.1 Phương pháp nghiên cứu tài liệu ....................................................................26
3.2 Phương pháp điều tra bằng bảng câu hỏi .......................................................26
3.3 Phương pháp xử lý số liệu ..............................................................................27
3.3.1 Phương pháp phân tích định lượng .............................................................27
3.3.2 Phương pháp phân tích định tính.................................................................27
v
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
3.4 Kết quả............................................................................................................27
Chương 4: KẾT QUẢ.........................................................................................29
Đối với phiếu khảo sát ý kiến của sinh viên. ....................................................29
4.1 Ý kiến của sinh viên về mục đích của việc kiểm tra-thi.................................29
4.2 Các phương pháp đánh giá và các hình thức
đánh giá kết quả học tập của sinh viên .................................................................30
4.3 Các biện pháp giúp nâng cao chất lượng
đánh giá kết quả học tập của sinh viên ................................................................43
Đối với phiếu khảo sát ý kiến của giảng viên ...................................................52
4.4. Nhận định của giảng viên về đánh giá kết quả học tập của sinh viên..........52
4.5. Các phương pháp đánh giá và các hình thức
đánh giá kết quả học tập của sinh viên ................................................................55
4.6 Những biện pháp giúp nâng cao hiệu quả
đánh giá kết quả học tập của sinh viên ................................................................72
Chương 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................80
5.1 Câu hỏi 1: Thế nào là phương pháp đánh giá kết quả học tập?......................80
5.1.1 Nhận định của GV về đánh giá kết quả học tập ..........................................80
5.1.2 Các hình thức để GV đánh giá kết quả môn học.........................................81
5.2 Câu hỏi 2: Tại sao phải đánh giá kết quả học tập? ........................................82
5.3 Câu hỏi 3: Các phương pháp đánh giá nào được sử dụng để
đánh giá kết quả học tập của sinh viên? ...............................................................82
5.3.1 Các phương pháp đánh giá được sử dụng
để đánh giá kết quả học tập của sinh viên ............................................................83
5.3.2 Về yêu cầu của các phương pháp đánh giá .................................................84
5.4 Câu hỏi 4: Những biện pháp nào giúp nâng cao
chất lượng đánh giá kết quả học tập của sinh viên? .............................................84
5.5 Kiến nghị ........................................................................................................85
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phụ lục 1
Phụ lục 2
vi
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
DANH SÁCH CÁC BẢNG/ BIỂU ĐỒ
Bảng 4.1.1: Ý kiến của sinh viên về mục đích của việc kiểm tra-thi ................... 29
Biểu đồ 4.1.1: Ý kiến của sinh viên về mục đích của việc kiểm tra-thi............... 30
Bảng 4.2.1: Ý kiến của sinh viên về hình thức đánh giá kết quả môn học .......... 30
Biểu đồ 4.2.1: Ý kiến của sinh viên về hình thức đánh giá kết quả môn học ...... 31
Bảng 4.2.2: Ý kiến của sinh viên về các mặt mà giảng viên
đánh giá môn học thực hành................................................................................ 32
Biểu đồ 4.2.2: Ý kiến của sinh viên về các mặt mà giảng viên
đánh giá môn học thực hành................................................................................. 32
Bảng 4.2.3: Ý kiến của sinh viên về mức độ thường xuyên sử dụng
các hình thức kiểm tra-thi..................................................................................... 33
Bảng 4.2.4: Ý kiến của sinh viên về mức độ thường xuyên sử dụng
các mức độ nhận thức cho bài thi ......................................................................... 34
Bảng 4.2.5: Ý kiến của sinh viên về hình thức giao bài tập ................................. 35
Biểu đồ 4.2.3: Ý kiến của sinh viên về hình thức giao bài tập............................. 35
Bảng 4.2.6: Ý kiến của sinh viên về thời gian của những đề kiểm tra-thi ........... 36
Biểu đồ 4.2.4: Ý kiến của sinh viên về thời gian của những đề kiểm tra-thi. ...... 36
Bảng 4.2.7: Bảng thống kê số sinh viên đã thi vấn đáp ....................................... 37
Biểu đồ 4.2.5: Số sinh viên đã thi vấn đáp ........................................................... 37
Bảng 4.2.8: Ý kiến của sinh viên về tỷ lệ giữa phần tự luận
và phần trắc nghiệm trong các đề kiểm tra-thi .................................................... 38
Bảng 4.2.9: Ý kiến của sinh viên về số câu hỏi trong đề
tự luận có thời gian 90 phút.................................................................................. 39
Bảng 4.2.10: Ý kiến của sinh viên về số lượng đề thi trắc nghiệm...................... 40
Biểu đồ 4.2.6: Ý kiến của sinh viên về số lượng đề thi trắc nghiệm.................... 40
Bảng 4.2.11: Ý kiến của sinh viên về việc giảng viên nêu
các tiêu chí đánh giá ............................................................................................. 41
Biểu đồ 4.2.7: Ý kiến của sinh viên về việc giảng viên nêu
các tiêu chí đánh giá ............................................................................................. 41
Bảng 4.2.12: Ý kiến của sinh viên về mức độ sử dụng hình thức
đánh giá cho những chuyến đi thực tế.................................................................. 42
vii
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
Bảng 4.2.13: Ý kiến của sinh viên về nội dung đánh giá
những bài thuyết trình, báo cáo semina................................................................ 43
Bảng 4.3.1 :Ý kiến của sinh viên về kinh nghiệm rút từ
những bài kiểm tra-thi .......................................................................................... 44
Biểu đồ 4.3.1 :Ý kiến của sinh viên về kinh nghiệm rút từ
những bài kiểm tra-thi .......................................................................................... 44
Bảng 4.3.2: Mức độ đánh giá của những đề kiểm tra-thi
so với thực lực sinh viên....................................................................................... 45
Biểu đồ 4.3.2: Mức độ đánh giá của những đề kiểm tra-thi
so với thực lực sinh viên....................................................................................... 45
Bảng 4.3.3: Mức độ nghiêm túc trong công tác gác thi ....................................... 46
Biểu đồ 4.3.3: Mức độ nghiêm túc trong công tác gác thi ................................... 46
Bảng 4.3.4 Ý kiến của sinh viên về việc có nên đánh giá
kết quả học tập chỉ qua một lần thi kết thúc môn................................................. 47
Biểu đồ 4.3.4: Ý kiến của sinh viên về việc có nên đánh giá
kết quả học tập chỉ qua một lần thi kết thúc môn................................................. 47
Bảng 4.3.5: Ý kiến của sinh viên về việc ấn định điểm số
cho mỗi câu trong bài kiểm tra-thi ....................................................................... 49
Biểu đồ 4.3.5: Ý kiến của sinh viên về việc ấn định điểm số
cho mỗi câu trong bài kiểm tra-thi ....................................................................... 49
Bảng 4.3.6: Ý kiến của sinh viên về những vấn đề liên quan đến môn học........ 50
Biểu đồ 4.3.6: Ý kiến của sinh viên về những vấn đề liên quan đến môn học .... 50
Bảng 4.3.7: Bảng thống kê điểm trung bình tích lũy của sinh viên ..................... 51
Biểu đồ 4.3.7: Điểm trung bình tích lũy của sinh viên......................................... 51
Bảng 4.4.1: Bảng thống kê nhận định của giảng viên về
quá trình đánh giá kết học tập của sinh viên ........................................................ 52
Biểu đồ 4.4.1: Nhận định của giảng viên về quá trình
đánh giá kết học tập của sinh viên........................................................................ 53
Bảng 4.4.2: Quan điểm của giảng viên về tầm quan trọng
của việc đánh giá kết quả học tập của sinh viên................................................... 54
viii
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
Bảng 4.5.1: Bảng thống kê các hình thức đánh giá
kết quả học tập của sinh viên................................................................................ 55
Biểu đồ 4.5.1: Bảng thống kê các hình thức đánh giá
kết quả học tập của sinh viên................................................................................ 56
Bảng 4.5.2: Các mặt mà giảng viên đánh giá qua bài kiểm tra-thi ...................... 56
Biểu đồ 4.5.2: Các mặt mà giảng viên đánh giá qua bài kiểm tra-thi .................. 57
Bảng 4.5.3: Bảng thống kê các phương pháp
đánh giá áp dụng cho mỗi hình thức đánh giá...................................................... 58
Bảng 4.5.4: Bảng thống kê mức độ
thường xuyên sử dụng các phương pháp đánh giá ............................................... 59
Bảng 4.5.5: Ý kiến của giảng viên về nội dung của một đề kiểm tra-thi ............. 60
Biểu đồ 4.5.3: Ý kiến của giảng viên về nội dung của một đề kiểm tra-thi......... 60
Bảng 4.5.6 Bảng thống kê ý kiến của giảng viên về việc có nên
gồm phần tự luận và phần trắc nghiệm trong đề kiểm tra-thi .............................. 61
Biểu đồ 4.5.4: Ý kiến của giảng viên về việc có nên gồm
phần tự luận và phần trắc nghiệm trong đề kiểm tra-thi ...................................... 61
Bảng 4.5.7: Ý kiến của giảng viên về tỷ lệ giữa
phần tự luận và phần trắc nghiệm......................................................................... 61
Biểu đồ 4.5.5: Ý kiến của giảng viên về tỷ lệ giữa
phần tự luận và phần trắc nghiệm......................................................................... 61
Bảng 4.5.8: Bảng thống kê ý kiến của giảng viên
về hình thức đánh giá kết quả môn học của SV ................................................... 62
Biểu đồ 4.5.6: Ý kiến của giảng viên về hình thức
đánh giá kết quả môn học của SV ........................................................................ 62
Bảng 4.5.9: Bảng thống kê các mặt mà giảng viên
đánh giá đối với môn học thực hành .................................................................... 63
Biểu đồ 4.5.7: Bảng thống kê các mặt mà giảng viên
đánh giá đối với môn học thực hành .................................................................... 63
Bảng 4.5.10: Bảng thống kê các mặt mà giảng viên
đánh giá một bài kiểm tra-thi................................................................................ 64
Biểu đồ 4.5.8: Các mặt mà giảng viên đánh giá một bài kiểm tra-thi.................. 64
ix
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
Bảng 4.5.11: Bảng thống kê ý kiến của giảng viên
về hình thức thi kết thúc môn học ........................................................................ 65
Biểu đồ 4.5.9: Ý kiến của giảng viên về hình thức thi kết thúc môn học ............ 65
Bảng 4.5.12: Bảng thống kê ý kiến của giảng viên
về mặt kiến thức của đề kiểm tra-thi .................................................................... 66
Bảng 4.5.13: Bảng thống kê các phương pháp đánh giá
giảng viên sử dụng để đánh giá các mặt kiến thức, kỹ năng, thái độ ................... 67
Bảng 4.5.14: Bảng thống kê số câu hỏi tương ứng
với thời gian trong các đề thi tự luận.................................................................... 68
Biểu đồ 4.5.10: Số câu hỏi tương ứng
với thời gian trong các đề thi tự luận.................................................................... 68
Bảng 4.5.15: Bảng thống kê số lượng đề trắc nghiệm
cần dùng để đánh giá kết quả học tập của sinh viên............................................. 69
Biểu đồ 4.5.11: Số lượng đề trắc nghiệm cần dùng
để đánh giá kết quả học tập của sinh viên ............................................................ 69
Bảng 4.5.16: Bảng thống kê các phương pháp
đánh giá khác của giảng viên................................................................................ 70
Biểu đồ 4.5.12: Các phương pháp đánh giá khác của giảng viên ........................ 70
Bảng 4.5.17: Bảng thống kê các hình thức đánh giá định kỳ SV......................... 71
Biểu đồ 4.5.13: Các hình thức đánh giá định kỳ SV ............................................ 71
Bảng 4.5.18: Bảng thống kê các hình thức
đánh giá sinh viên qua những chuyến đi thực tế .................................................. 72
Biểu đồ 4.5.14: Các hình thức đánh giá sinh viên
qua những chuyến đi thực tế................................................................................. 72
Bảng 4.6.1: Bảng thống kê hình thức soạn câu hỏi
trắc nghiệm trong đề kiểm tra-thi ......................................................................... 73
Biểu đồ 4.6.1: Hình thức soạn câu hỏi trắc nghiệm trong đề kiểm tra-thi ........... 73
Bảng 4.6.2: Bảng thống kê suy nghĩ của giảng viên
nếu SV đạt điểm thấp trong bài kiểm tra-thi ........................................................ 74
Biểu đồ 4.6.2: Suy nghĩ của giảng viên nếu
SV đạt điểm thấp trong bài kiểm tra-thi ............................................................... 74
x
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
Bảng 4.6.3: Bảng thống kê ý kiến của giảng viên
về việc đặt tiêu chí đánh giá sinh viên qua bài kiểm tra-thi ................................. 75
Biểu đồ 4.6.3: Ý kiến của giảng viên về việc đặt
tiêu chí đánh giá sinh viên qua bài kiểm tra-thi .................................................. 75
Bảng 4.6.4: Các yếu tố ảnh hưởng đến công đoạn chấm bài ............................... 75
Biểu đồ 4.6.4: Các yếu tố ảnh hưởng đến công đoạn chấm bài ........................... 76
Bảng 4.6.5: Bảng thống kê suy nghĩ của giảng viên
nếu sinh viên đạt điểm cao trong bài kiểm tra-thi ................................................ 76
Biểu đồ 4.6.5: Suy nghĩ của giảng viên nếu
sinh viên đạt điểm cao trong bài kiểm tra-thi ...................................................... 77
xi
GVHD: TS.Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT
NNC: NGƯỜI NGHIÊN CỨU
TP.HCM: THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
ĐG KQHT: ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
THPT: TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
HS: HỌC SINH
GV: GIẢNG VIÊN
TNTL: TRẮC NGHIỆM TỰ LUẬN
TNKQ: TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
GD& ĐT: GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
xii
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
LỜI NGỎ
Chất lượng giáo dục luôn là vấn đề quan trọng hàng đầu và là trung tâm của sự
nghiệp giáo dục. Cải thiện chất lượng giáo dục gắn liền và tạo thuận lợi phát triển
nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu cho sự nghiệp CNH-HĐH, đặc biệt là giáo dục đại
học. Giáo dục đại học của một nước là biểu tượng trình độ văn hóa, khoa học-kỹ thuật
hiện đại của nước đó và là nhân tố đầu tàu để nâng cao chất lượng của toàn hệ thống
giáo dục nước đó nói riêng. Chất lượng đại học của nước ta được đánh giá là thấp so
với khu vực. Theo Nguyễn Thị Mỹ Hạnh: “Giáo dục Đại học Việt Nam đã được nhà
nước quan tâm đặc biệt trong những năm gần đây, ngân hàng thế giới đã đầu tư cho
giáo dục Việt Nam qua nhiều dự án lên đến hàng trăm triệu đô la nhưng tình hình
Giáo dục Đại học Việt Nam hiện nay còn nhiều bất cập” (tham khảo ngày 15 tháng 10
năm 2009 tại www.ier.edu.vn). Trong đó có bất cập về phương pháp kiểm tra, đánh
giá. Các trường đại học đánh giá sinh viên chủ yếu qua hai kỳ thi: Kiểm tra giữa kỳ
chiếm 30%-40% điểm số và thi cuối kỳ chiếm 60%-70% là không hợp lý vì không
phát huy được tinh thần tự học, tự nghiên cứu của sinh viên.
Đánh giá là khâu không thể thiếu đối với bất kỳ công việc. Đánh giá kết quả học
tập của người học lại càng quan trọng hơn nữa bởi sản phẩm của giáo dục là con
người. Việc đánh giá đúng kết quả học tập sẽ cung cấp những thông tin cần thiết để
thay đổi quá trình dạy-học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Với đề tài: “TÌM
HIỂU CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN
Ở MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH”,
người nghiên cứu mong rằng sẽ thu được thông tin có giá trị tin cậy. Từ đó có những
đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, đánh giá; góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục đại học nói riêng và chất lượng đào tạo nói chung.
1
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
Chương 1
GIỚI THIỆU
1.1 Lý do chọn đề tài
Nước ta đã và đang trên con đường CNH-HĐH, phấn đấu đến năm 2010 nước ta về
cơ bản trở thành một nước công nghiệp. Quá trình CNH-HĐH được thực hiện trên cơ
sở đảm bảo sự kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ xã hội theo hướng
phát triển bền vững, trong đó nhân tố con người là trung tâm. Nguồn lực con người trở
thành nguồn lực quan trọng nhất cho tiến trình phát triển của đất nước.
Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO (World Trade Organization)
đã mở ra cho nước ta nhiều thời cơ nhưng cũng đối mặt với những thách thức mới.
Thách thức quan trọng hơn cả là việc cam kết giáo dục trở thành dịch vụ theo những
quy định của WTO.
Luật Hiến pháp Việt Nam đã tuyên bố: “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng
đầu. Nhà nước phát triển giáo dục nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân; đào tạo những người lao
động có nghề, năng động và sáng tạo,…góp phần làm cho dân giàu nước mạnh, đáp
ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (điều 35).
Chính xu thế phát triển của thời đại đã ảnh hưởng sâu sắc, toàn diện tới ngành giáo
dục - đào tạo nói chung, giáo dục đại học nói riêng. Thực tiễn trên đã đề ra những yêu
cầu ngày càng cao đối với nền giáo dục đại học. Bởi giáo dục đại học có nhiệm vụ đào
tạo ra những cử nhân khoa học-những người có trình độ học vấn cao, có kiến thức
rộng về các lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội-nhân văn, khoa học công
nghệ… đáp ứng yêu cầu của xã hội.
Vấn đề đặt ra là làm sao để sản phẩm của giáo dục nói chung và giáo dục đại học
nói riêng đạt chất lượng, đáp ứng được nhu cầu của thị trường. Đây là việc làm hết sức
khó khăn bởi sản phẩm của giáo dục là con người, khác hẳn với các sản phẩm khác,
chẳng hạn sản phẩm của lĩnh vực sản xuất.
Nhận định rõ về vấn đề này nước ta đã có những chính sách, chủ trương đổi mới
như cải cách sách giáo khoa, tăng cường cơ sở vật chất, đổi mới phương pháp giảng
dạy theo hướng tích cực, đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học
sinh…nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Song chất lượng giáo dục nước ta vẫn còn
2
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
nhiều điều đáng lo ngại như vẫn còn hiện tượng học sinh ngồi sai lớp, giáo viên dạy
học theo kiểu đọc-chép, mục đích học của học sinh vẫn là học để thi…Đặc biệt nền
giáo dục đại học hiện nay đã không theo kịp, không phù hợp với yêu cầu phát triển của
đất nước.
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục-đào tạo như đội ngũ giáo
viên, chương trình đào tạo, phương pháp kiểm tra, đánh giá… Ai cũng biết dạy học
theo kiểu gì thì đánh giá theo kiểu ấy. Chúng ta dạy học theo hướng tích cực hóa người
học, đào tạo những người đạt chuẩn kiến thức, kỹ năng thì việc ra đề thi và kiểm tra
cũng phải đòi hỏi người học phải có sự thông hiểu, vận dụng kỹ năng để giải quyết vấn
đề. Nhưng theo Nguyễn Tùng Lâm: “Khoa học kiểm tra đánh giá chưa được chúng ta
vận dụng đúng quy luật, chưa thực hiện đúng bản chất của khoa học kiểm tra đánh
giá”. Do đó chất lượng giáo dục chưa như mong muốn. (tham khảo tháng 10/2009 tại
/>Là một sinh viên của ngành Sư Phạm Kỹ Thuật Công Nông Nghiệp, được trang bị
những kiến thức về “Đánh giá trong giáo dục”, NNC nhận thấy rõ tầm quan trọng của
khâu kiểm tra, đánh giá trong giáo dục; đồng thời hưởng ứng chủ đề của năm học
2009-2010 là: “Năm học đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục”. Vì thế
người nghiên cứu chọn đề tài: “TÌM HIỂU CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ KẾT
QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN Ở MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA
BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH”.
1.2 Vấn đề nghiên cứu:
Trong đề tài này có hai vấn đề được nghiên cứu
- Nghiên cứu lý luận về các phương pháp đánh giá. Cụ thể là tìm hiểu các khái
niệm có liên quan đến đánh giá, vị trí, vai trò, chức năng của các phương pháp đánh
giá trong hoạt động giảng dạy, các phương pháp đánh giá kết quả học tập trong nhà
trường hiện nay.
- Nghiên cứu các phương pháp đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở một số
trường đại học trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
1.3 Mục đích nghiên cứu
Đề tài nhằm trang bị cho sinh viên sư phạm nói chung và giáo viên những hiểu biết
về tình hình sử dụng các phương pháp đánh giá kết quả học tập của sinh viên hiện nay,
3
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
đồng thời đưa ra một số đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả của công tác kiểm tra, đánh
giá. Qua đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đại học nói riêng và chất lượng
giáo dục nói chung.
1.4 Câu hỏi nghiên cứu
Đề tài được thực hiện nhằm trả lời các câu hỏi sau:
− Câu hỏi nghiên cứu 1: Thế nào là phương pháp đánh giá kết quả học tập?
− Câu hỏi nghiên cứu 2: Tại sao phải đánh giá kết quả học tập?
− Câu hỏi nghiên cứu 3: Các phương pháp đánh giá nào được sử dụng để đánh giá
kết quả học tập của sinh viên?
− Câu hỏi nghiên cứu 4: Những biện pháp nào giúp nâng cao chất lượng đánh giá
kết quả học tập của sinh viên?
1.5 Đối tượng và khách thể nghiên cứu
1.5.1 Đối tượng nghiên cứu
Các phương pháp đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở một số trường đại học
trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
1.5.2 Khách thể nghiên cứu
Giảng viên và sinh viên một số trường đại học ở Thành phố Hồ Chí Minh. Cụ thể
là giảng viên và sinh viên của các trường sau:
− Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn.
− Trường đại học Nông lâm TP.HCM.
− Trường đại học Kỹ thuật công nghệ.
Ở mỗi trường, NNC sẽ tiến hành điều tra 150 sinh viên và 30 giảng viên.
1.6 Giả thuyết nghiên cứu
Đánh giá đúng kết quả học tập của sinh viên sẽ giúp cho giáo viên nắm được mức
độ kiến thức mà sinh viên đã đạt, biết được những nguyên nhân ảnh hưởng đến kết quả
học tập của sinh viên; từ đó điều chỉnh phương pháp dạy học tốt hơn; đồng thời thông
qua kết quả của đánh giá, sinh viên sẽ tự đánh giá; từ đó điều chỉnh phương pháp học
tập của chính mình có hiệu quả hơn.
1.7 Nhiệm vụ nghiên cứu
Để phục vụ cho các câu hỏi nghiên cứu, người nghiên cứu sẽ thực hiện các nhiệm
vụ sau:
4
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
− Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận về các phương pháp đánh giá kết quả học
tập của sinh viên (phục vụ cho câu hỏi 1,2,3,4):
¾ Định nghĩa và các khái niệm liên quan đến đánh giá kết quả học tập.
¾ Nghiên cứu tài liệu về các phương pháp đánh giá kết quả học tập của sinh
viên.
− Nhiệm vụ 2: Điều tra khảo sát về tình hình sử dụng các phương pháp đánh giá
kết quả học tập của sinh viên một số trường đại học ở TP.HCM (phục vụ cho câu
hỏi 2,3,4).
− Nhiệm vụ 3: Đề xuất một số biện pháp để việc sử dụng các phương pháp đánh
giá kết quả học tập của sinh viên đạt hiệu quả (phục vụ cho câu hỏi 4).
1.8 Phạm vi nghiên cứu
Do giới hạn về mặt thời gian nên đề tài chỉ được thực hiện trong phạm vi:
− Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn.
− Trường đại học Nông lâm TP.HCM.
− Trường đại học Kỹ thuật công nghệ.
1.9 Phương pháp nghiên cứu
− Phương pháp nghiên cứu tài liệu: qua sách báo, tạp chí, internet…
− Phương pháp điều tra bằng bảng câu hỏi: người nghiên cứu tiến hành lập phiếu
hỏi dựa vào các vấn đề cần nghiên cứu nhằm thu thập thông tin từ giảng viên và
sinh viên.
− Phương pháp xử lý số liệu: Sau khi thu thập được số liệu, NNC tiến hành phân
tích số liệu bằng hai phương pháp.
¾ Phương pháp phân tích định lượng: xử lý số liệu thu được bằng phần mềm
Microsoft Excell.
¾ Phương pháp phân tích định tính: người nghiên cứu tiến hành phân tích các
câu trả lời trong phiếu điều tra.
5
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
1.10 Kế hoạch nghiên cứu
Thời gian
Nội dung
Người thực hiện
Chọn đề tài và thuyết
05/2009 - 09/2009
minh đề tài
09/2009 - 11/2009 Chỉnh sữa đề tài
-
Ghi chú
NNC
NNC
Viết cơ sở lý
luận.
111/2009 - 01/2010
Soạn bảng câu
NNC
hỏi .
02/2010 - 03/2010
Phát phiếu điều tra và
xử lý số liệu.
03/2010 - 04/2010 Trình bày kết quả
NNC
NNC
5/2010
Hoàn chỉnh đề tài
NNC
6/2010
Bảo vệ đề tài.
NNC
1.11Giới thiệu cấu trúc luận văn
Luận văn gồm 5 chương:
- Lời ngỏ.
- Lời cảm ơn: NNC gửi lời cảm ơn đến các thầy cô đã tận tình hướng dẫn, giảng
dạy; các trường đại học, các bạn sinh viên đã nhiệt tình giúp đỡ NNC hoàn thành
đề tài.
- Chương 1: NNC đã nêu sự cần thiết của vấn đề cần nghiên cứu trong bối cảnh
hiện nay; đồng thời NNC cũng nêu mục đích NC, câu hỏi NC, nhiệm vụ NC, đối
tượng và khách thể CN, phạm vi NC, phương pháp NC của vấn đề cần nghiên
cứu.
- Chương 2: NNC đã nêu cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu, lược sử một số
nghiên cứu trước đây.
- Chương 3: Các phương pháp nghiên cứu mà NNC đã sử dụng để phục vụ cho
vấn đề nghiên cứu, cách tiến hành các phương pháp nghiên cứu.
- Chương 4: NNC trình bày kết quả nghiên cứu đã thu thập được.
- Chương 5: Từ kết quả nghiên cứu, NNC đưa ra kết luận và kiến nghị.
6
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
Chương 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1 Lược sử một số nghiên cứu trước đây
Đổi mới phương pháp dạy học cũng kéo theo đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh
giá. Theo Nguyễn Quang Huỳnh (2006): “ Chất lượng của quá trình đánh giá là một
trong những nét đặc trưng của quá trình dạy tốt”. Khoa học kiểm tra đánh giá ra đời
từ rất sớm nhưng chỉ mới phát triển ở nước ta trong những năm gần đây. Có rất nhiều
nghiên cứu về vấn đề này, sau đây là một số nghiên cứu mà người nghiên cứu đã tham
khảo qua:
- Nghiên cứu “Thực trạng đánh giá kết quả học tập theo chuẩn kiến thức, kỹ năng
trong chương trình giáo dục” của Nguyễn Thị Lan Phương. Viện Khoa học giáo dục
Việt Nam. Tạp chí Khoa học giáo dục, số 44, tháng 5-2009.
Nghiên cứu gồm bốn nội dung sau:
¾ Hiệu quả của các văn bản chỉ đạo về ĐG KQHT của HS.
¾ Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về ĐG KQHT của HS.
¾ Thực trạng về việc ĐG KQHT của HS ở trường THPT.
¾ Đề xuất của đối tượng điều tra để nâng cao tính khách quan, khoa học của quá
trình đánh giá theo chuẩn kiến thức, kỹ năng.
Ưu điểm:
Tác giả đã tiến hành phỏng vấn gián tiếp 1082 giáo viên ở các tỉnh Phú Thọ, Nam
Định, Quảng Nam, Kon Tum; thảo luận, phỏng vấn trực tiếp khoảng 300 cán bộ quản
lý và 500 giáo viên cốt cán Trung học tại các đợt tập huấn của Bộ GD&ĐT, thu thập
và phân tích 89 đề kiểm tra định kỳ ở một số địa phương. Kết quả thu được có tính tin
cậy. Có sự so sánh giữa giáo viên tiểu học và giáo viên trung học. Phản ánh được phần
nào thực trạng đánh giá kết quả học tập của HS theo chuẩn kiến thức, kỹ năng ở
trường THPT.
Nhược điểm:
Tác giả chỉ khảo sát trên đối tượng là cán bộ quản lý và giáo viên mà không khảo
sát trên đối tượng là HS.
7
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
- Nghiên cứu “ Đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá ở cấp THPT theo nhận
xét của học sinh”. Nguyễn Thanh Bình. Viện Nghiên cứu Đại học Sư phạm Hà Nội.
Tạp chí Khoa học giáo dục, số 42, tháng 3-2009.
Nghiên cứu có ba phần:
Ê Phần 1: Đặt vấn đề.
Ê Phần 2: Thực trạng về đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá ở THPT.
o Nhận xét của HS về những ưu điểm và hạn chế của giáo viên.
o Về đổi mới hoạt động của giáo viên.
¾ Nhận xét của HS về hoạt động của giáo viên.
¾ Tần xuất giáo viên., cha mẹ và bản thân tích cực hóa hoạt động học tập
của HS.
o Về đổi mới kiểm tra, đánh giá của GV.
Ê Phần 3: Kết luận.
Ưu điểm:
Tác giả đã phản ánh được thực trạng đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá ở
THPT từ nhận xét của HS. Tác giả cũng có sự điều tra, so sánh giữa HS có học lực khá
giỏi với HS có học lực yếu và trung bình; so sánh giữa trường có chất lượng cao,
trường nội trú và trường ở vùng khó khăn.
Nhược điểm:
Tác giả chỉ tiến hành khảo sát đối tượng là HS lớp 11 và 12 mà không khảo sát đối
với HS lớp 10. Tác giả cũng không khảo sát GV nên không nêu được những khó khăn
và thuận lợi mà GV đã gặp phải trong quá trình đổi mới phương pháp giảng dạy và
đánh giá.
- Nghiên cứu “Sử dụng đánh giá kết quả học tập để điều chỉnh quá trình dạy học
trọng dạy học môn Toán ở trường THPT”. Phạm Xuân Chung. Tạp chí Giáo dục, số
204, kỳ 2, tháng 12/2008.
Nghiên cứu gồm hai nội dung:
¾ Các nội dung liên quan đến ĐG KQHT.
¾ Sử dụng ĐG KQHT để điều chỉnh quá trình dạy học môn Toán.
8
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
Ưu điểm:
Tác giả đã nêu tầm quan trọng của việc ĐG KQHT, các nội dung liên quan đến
việc ĐG KQHT là mục tiêu học tập, nội dung dạy học, phương pháp dạy học. Tác giả
dùng các phương pháp ĐG KQHT để hiệu chỉnh quá trình dạy học trong dạy học môn
Toán.
Nhược điểm:
Tác giả chỉ sử dụng hai phương pháp đánh giá là phương pháp quan sát và phương
pháp phỏng vấn.
- Nghiên cứu “Đánh giá kết quả học tập môn Mĩ thuật lớp 1, 2, 3 bằng hình thức
nhận xét”. Bạch Ngọc Diệp. Tạp chí Khoa học giáo dục, số 54, tháng 3/2010.
Nghiên cứu gồm hai nội dung là thực trạng đánh giá kết quả học tập môn Mĩ thuật
bằng hình thức nhận xét và đề xuất kiến nghị về đánh giá kết quả học tập bằng hình
thúc nhận xét cho môn Mĩ thuật.
Tác giả đã tiến hành điều tra 512 giáo viên ở 23 tỉnh trong toàn quốc bằng phiếu
hỏi về việc thực hiện đánh giá bằng nhận xét với nhiều nội dung như thời gian, cách
thức thu thập chứng cứ, hình thức tổ chức đánh giá, những thuận lợi và khó khăn, ý
kiến của giáo viên về đánh giá bằng nhận xét…Kết quả thu được có giá trị tin cậy và
phản ánh được thực trạng đánh giá kết quả học tập môn Mĩ thuật bằng nhận xét. Tuy
nhiên tác giả chỉ nghiên cứu cho môn Mĩ thuật.
- Nghiên cứu “Đổi mới phương pháp đánh giá kết quả học tập của sinh viên hệ cao
đẳng”. Trương Thị Bích Phượng. www.cdxd1.edu.vn/userfiles/File/C_Phuong(4).doc.
Nghiên cứu gồm bốn phần là tổng quan, phương pháp thi trắc nghiệm khách quan,
kết quả và kết luận. Tác giả đã nêu rõ mục đích của việc kiểm tra, đánh giá, khái quát
về các phương pháp kiểm tra đánh giá, tiến hành cho sinh viên thi thử nghiệm môn vật
lý bằng phương pháp trắc nghiệm khách quan và thống kê, phân tích kết quả qua bài
thi của sinh viên, so sánh kết quả môn vật lý của sinh viên qua thi vấn đáp ở học kỳ
1và thi trắc nghiệm ở học kỳ 2.
Với nghiên cứu này, tác giả cho chúng ta thấy được ưu điểm nổi bật của phương
pháp trắc nghiệm khách quan là phản ánh trung thực kết quả học tập của sinh viên.
Tuy nhiên, tác giả chỉ tiến hành thử nghiệm đối với phương pháp thi trắc nghiệm
9
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
khách quan, so sánh kết quả của học kỳ 1 và học kỳ 2 có thể dẫn đến kết quả thu được
ít chính xác vì kiến thức của mỗi học kỳ sẽ khác nhau.
Các nghiên cứu trên đây đã cho thấy tầm quan trọng của việc ĐG KQHT của người
học trong quá trình dạy-học. Tuy nhiên các nghiên cứu trên chỉ thực hiện trên phạm vi
là các trường phổ thông, ở trường cao đẳng thì chỉ tiến hành thử nghiệm với phương
pháp trắc nghiệm khách quan mà không cho chúng ta thấy thực trạng ĐG KQHT của
sinh viên ở các trường đại học, cao đẳng.
2.2 Đánh giá trong giáo dục
Đánh giá trong giáo dục là quá trình tiến hành có hệ thống để xác định mức độ mà
đối tượng đạt được các mục tiêu nhất định. Đánh giá trong giáo dục bao gồm sự mô tả
về định tính hay định lượng những kết quả đạt được và so sánh với mục tiêu giáo dục
đã xác định.
Trong giáo dục, việc đánh giá được tiến hành ở những cấp độ khác nhau, trên
những đối tượng khác nhau với những mục đích khác nhau:
- Đánh giá hệ thống giáo dục của một quốc gia như đánh giá chất lượng, hiệu quả của
công tác tổ chức, quản lý, đào tạo, đánh giá kết quả của một cuộc cải cách giáo dục…
- Đánh giá một đơn vị giáo dục như đánh giá hiệu quả công tác quản lý, chỉ đạo các
hoạt động giáo dục của Sở Giáo dục và Đào tạo, phòng Giáo dục và Đào tạo hoặc của
một trường học.
- Đánh giá giáo viên chẳng hạn như đánh giá trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của
một giáo viên hay của một tập thể giáo viên.
- Đánh giá học sinh: đánh giá trình độ kiến thức, kỹ năng, thái độ của một HS hay
của một tập thể HS trong một bài học, một môn học hoặc một khóa học.
HS là đối tượng, là sản phẩm giáo dục, đồng thời là chủ thể của quá trình giáo dục.
Việc đánh giá HS giữ vị trí đặc biệt trong việc đánh giá giáo dục.
Trong đề tài này, NNC chỉ tìm hiểu đánh giá học sinh, cụ thể là các phương pháp
đánh giá kết quả học tập của sinh viên.
2.3 Các khái niệm liên quan đến đánh giá trong giáo dục
Để hiểu rõ hơn về đánh giá trong giáo dục, chúng ta cần biết được một số khái
niệm sau đây:
10
GVHD: TS. Nguyễn Thanh Thủy
SVTH: Đinh Thị Ni
2.3.1 Đánh giá
Có rất nhiều định nghĩa về đánh giá, sau đây là một số định nghĩa về đánh giá:
Theo từ điển Tiếng Việt, đánh giá được hiểu là nhận định giá trị.
Theo Trần Bá Hoành (1996): “Đánh giá là quá trình hình thành những nhận định,
phán đoán về kết quả của công việc. Dựa vào sự phân tích những thông tin thu được,
đối chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra, người đánh giá sẽ đề xuất những
quyết định thích hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh, nâng cao chất lượng và hiệu
quả công việc” (trang 5).
Còn theo P.E Griffin (1996):“Đánh giá là đưa ra phán quyết về giá trị của một sự
kiện, nó bao hàm việc thu thập thông tin sử dụng trong việc định giá của một chương
trình, một sản phẩm, một tiến trình, mục tiêu hay tiềm năng ứng dụng của một cách
thức đưa ra nhằm mục đích nhất định”. (trích theo Trần Thị Tuyết Oanh, 2007, trang
8).
Như vậy đánh giá là quá trình thu thập thông tin về đối tượng nào đó, phân tích, so
sánh với mục tiêu đề ra; sau đó đưa ra nhận xét về đối tượng đó có đạt được mục tiêu
hay không. Từ đó đưa ra các biện pháp nhằm đạt được mục tiêu.
2.3.2 Kiểm tra
Theo từ điển Tiếng Việt, kiểm tra được hiểu là xem xét tình hình thực tế để kiểm
tra, nhận xét. Như vậy, việc kiểm tra sẽ cung cấp những dự kiện, những thông tin cần
thiết làm cơ sở cho việc đánh giá HS.
Theo Nguyễn An (1996), kiểm tra có nghĩa là kiểm lại, soát lại một vấn đề nào đó
(trang 132).
Còn theo Từ điển Giáo dục học, kiểm tra là bộ phận hợp thành của quá trình hoạt
động dạy học nhằm nắm được thông tin về trạng thái và kết quả học tập của HS, về
những nguyên nhân cơ bản của thực trạng đó để tìm những biện pháp khắc phục
những lỗ hổng, đồng thời củng cố và nâng cao hiệu quả của hoạt động dạy-học.
Kiểm tra và đánh giá có mối liện hệ mật thiết với nhau, là khâu không thể thiếu
trong quá trình dạy học. Kiểm tra gắn liền với đánh giá. Trong thực tế cũng có thể tiến
hành kiểm tra nhưng không đánh giá. Tuy nhiên để đánh giá được thì phải cần kiểm
tra. Như vậy kiểm tra là công cụ, là phương tiện để thu thập thông tin về kiến thức, kỹ
năng, kỹ xảo của HS; còn đánh giá là xác định mức độ đạt được của kiến thức, kỹ
11
