Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 2 qua môn đạo đức

11
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO DỤC
KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH LỚP 2 QUA MÔN
ĐẠO ĐỨC

Họ và tên: Nguyễn Thị Kim An
Chức vụ: Phó Hiệu trưởng
Đơn vị : Trường tiểu học Ba Đình. T.P
Thanh Hóa
SKKN thuộc lĩnh vực : Quản lý

THANH HÓA NĂM 2018


MỤC LỤC
A.MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài.............................................................................trang 1
II.Mục đích nghiên cứu........................................................ ...............trang 2
III.Đối tượng nghiên cứu......................................................................trang 2
IV.Phương pháp nghiên cứu.................................................................trang 2
B. NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận.......................... ........................................................ trang 3
II.Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.....................................................trang 4
III.Các biện pháp thực hiện...................................................................trang 5
IV. Kết quả đạt được...........................................................................trang 16

C.KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ ...........................................................trang 17


A.MỞ ĐẦU
I.Lý do chọn đề tài:
Lứa tuổi học sinh Tiểu học là lứa tuổi đang hình thành giá trị nhân cách,
giàu mơ ước, ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá song còn thiếu hiểu biết
sâu sắc về xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, kích động ....Đặc
biệt là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và cơ chế thị trường hiện
nay,thế hệ trẻ thường xuyên chịu đan xen giữa những yếu tố tích cực và tiêu
cực; một là các em được sự quan tâm “ chăm sóc quá chu đáo” của phụ
huynh vì sống trong gia đình ít con, hoàn cảnh kinh tế ổn định; hai là những
em sống trong gia đình với nhiều lo toan cho cuộc sống mưu sinh, phụ huynh
bỏ mặc con cái. Môi trường hoàn cảnh khác nhau ấy lại thường cùng mang
đến cho các em một thiếu sót lớn trong từng bước trưởng thành, đó là kĩ năng
sống. Vì vậy, việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh là rất cấn thiết, giúp các
em rèn luyện hành vi có trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng và Tổ
quốc giúp các em có khả năng ứng phó trước các tình huống của cuộc sống,
xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với gia đình, bạn bè và mọi người, sống tích
cực ,chủ động, an toàn, hài hòa và lành mạnh.
Từ năm học 2010-2011, Bộ GD-ĐT đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống
lồng ghép vào các môn học ở bậc tiểu học. Một trong những môn học có nội
dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong nhà trường tiểu học đó là môn
đạo đức.
Đề án “ Đổi mới giáo dục và đào tạo Thành phố Thanh Hóa giai đoạn
2017-2020, định hướng đến năm 2025”.Ở phần mục tiêu cụ thể đến năm 2025
phải đạt được chỉ tiêu đầu tiên quan trọng đó là:100% học sinh các cấp học
được tăng cường tham gia các lớp giáo dục kĩ năng sống, ngoại ngữ, tin học
và thường xuyên tham gia sinh hoạt ngoại khóa, trọng tâm là việc giáo dục
đạo đức, tự chăm sóc bản thân, biết yêu thiên nhiên, yêu gia đình, ông, bà,cha,

mẹ, anh chị em ruột, thầy cô giáo và bạn bè; yêu quê hương, đất nước.[1]

1


Với những lý do trên, song song với việc trang bị kiến thức cho các em thì
giáo dục kỹ năng sống cho các em qua các môn học đặc biệt là môn Đạo đức
là rất quan trọng. Là phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn khối 2 nên tôi
chọn đề tài “Một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
lớp 2 qua môn Đạo đức”.
II.Mục đích nghiên cứu:
Tìm hiểu việc giáo dục kĩ năng sống qua môn đạo đức cho học sinh lớp
2.Từ đó đưa ra một một số giải pháp để tăng cường giáo dục kĩ năng sống
thông qua môn đạo đức cho học sinh.
III.Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu trong đề tài này là việc dạy và học môn đạo đức của
học sinh lớp 2 trường tiểu học Ba Đình Thành phố Thanh Hóa.
IV.Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tư liệu để thu thập thông tin, nhằm tạo cơ sở
cho việc thực hiện đề tài.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm để thu nhận thông tin về sự thay đổi
chất lượng về nhận thức và hành vi của học sinh .
- Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm giáo dục .

2


B. NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua
môn đạo đức:

Đạo đức là cái tốt, cái đúng ở bên trong con người được biểu hiện ra
bên ngoài bằng lời nói, hành vi. Đạo đức là cái gốc bên trong được chuyển
hóa thành lời nói và hành vi tốt đẹp bên ngoài. Tức là con người phải có nhận
thức đúng, tốt về sự vật hiện tượng và từ đó có lời nói, hành vi tốt đẹp, đúng
đắn với sự vật hiện tượng.
Kĩ năng là năng lực hay khả năng chuyên biệt của một cá nhân về một
hoặc nhiều khía cạnh nào đó được sử dụng để giải quyết tình huống hay công
việc nào đó phát sinh trong cuộc sống.
Kĩ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết
hoặc đáp ứng các nhu cầu cụ thể, trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của
con người. Kĩ năng sống bao gồm cả hành vi vận động của cơ thể và tư duy
trong não bộ của con người. Kĩ năng sống có thể hình thành một cách tự
nhiên, thông qua giáo dục hoặc rèn luyện của con người.
Vì sao phải rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh?
Khi tham gia vào bất kỳ hoạt động nào phục vụ cho cuộc sống đều đòi
hỏi chúng ta phải thỏa mãn những kỹ năng tương ứng. Rèn luyện kĩ năng
sống cho học sinh là nhằm giúp các em rèn luyện kĩ năng ứng xử thân thiện
trong mọi tình huống; Thói quen và kĩ năng làm việc theo nhóm, kĩ năng hoạt
động xã hội; Giáo dục cho học sinh thói quen rèn luyện sức khỏe, ý thức tự
bảo vệ bản thân, phòng ngừa tai nạn giao thông, đuối nước và các tệ nạn xã
hội. Đối với HS tiểu học việc hình thành các kĩ năng cơ bản trong học tập và
sinh hoạt là vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát
triển nhân cách sau này của các em.
Mục tiêu giáo dục kĩ năng sống trong môn đaọ đức ở tiểu học là: Bước
đầu trang bị cho học sinh những kĩ năng cần thiết, phù hợp với lứa tuổi tiểu
3


học, giúp các em biết sống và ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ với
những người thân trong gia đình, với thầy cô giáo, bạn bè và những người

xung quanh; với cộng đồng, quê hương, đất nước và với môi trường tự nhiên;
giúp các em bước đầu biết sống tích cực, chủ động, có mục đích, có kế hoạch,
tự trọng, tự tin, có kỉ luật, biết hợp tác, giản dị, tiết kiệm, gọn gàng, ngăn nắp,
vệ sinh... để trở thành người con ngoan trong gia đình, học sinh tích cực của
nhà trường và người công dân tốt trong xã hội.
II. Thực trạng về vần đề kĩ năng sống của học sinh khối 2 trường tiểu
học Ba Đình thành phố Thanh Hóa :
Về phía học sinh: Năm học 2017 -2018 tổng số học sinh khối 2 trường tiểu
học Ba Đình có 248 em được chia làm 6 lớp đó là các lớp 2a1; 2a2; 2a3; 2a4;
2a5; 2a6. Trong đó số học sinh nữ là 104 em, số học sinh nam là 140 em.Đối
với học sinh lớp hai các em từ lớp một mới lên. Phần đông các em ngoan
ngoãn, biết nghe lời thầy cô giáo.
Học sinh lớp 2 đầu năm học mới từ lớp 1 lên vốn kinh nghiệm sống còn
nghèo nàn, một số học sinh ít giơ tay phát biểu xây dựng bài. Cô giáo gọi, hỏi
chưa biết nói lời thưa gửi thể hiện lễ phép.
Vào đầu năm học tôi yêu cầu giáo viên chủ nhiệm các lớp làm một cuộc
khảo sát với tổng số học sinh của các lớp với nội dung như sau:
Em hãy giới thiệu cho cô và các bạn biết về em và gia đình em.
Không
giới thiệu

24%

Giới thiệu được

Giới thiệu được

Giới thiệu được

từ 1-3 câu

Từ 3-5 câu

trên 5 câu

28%

33%

15%

Qua các tiết dự giờ các giáo viên trong khối 2 tôi quan sát thấy:
- Khi giáo viên chia nhóm hoạt động khoảng gần 2/3 số học sinh
trong lớp không làm việc các em chỉ dựa vào nhóm trưởng và thư kí .
- Khi thảo luận lớp thì có khoảng 1/3 lớp mạnh dạn phát biểu còn lại
không dám giơ tay phát biểu vì nhút nhát .....

4


- Rải rác ở các lớp giáo viên chủ nhiệm còn phàn nàn trong lớp tôi em này
em kia chưa chú ý nghe giảng, chưa chăm chỉ học tập, chưa đi học chuyên
cần, không vâng lời thầy cô, xưng hô với bạn bè chưa đúng mực, chưa có ý
thức giữ gìn vệ sinh lớp học, vẫn còn có học sinh bẻ cây hoa trong trường,
dẫm lên các thảm cỏ, vứt rác bừa bãi trong sân trường, không tắt vòi nước sau
khi rửa tay, hay nói chuyện riêng trong lớp làm ảnh hưởng đến các bạn khác,
đi vệ sinh chưa đúng quy định….
Về phía giáo viên: Khi đi dự giờ các tiết dạy đạo đức tôi nhận thấy vì số
tiết môn đạo đức một tuần chỉ có một tiết nên giáo viên chủ nhiệm đã xem
nhẹ các tiết của môn học này. Từ chỗ xem nhẹ việc giáo dục đạo đức cho học

sinh tiểu học nói chung học sinh lớp 2 nói riêng , giáo viên chủ nhiệm chưa
thực sự giành thời gian và công sức để đầu tư cho các tiết dạy Đạo đức. Soạn
bài và chuẩn bị đồ dùng dạy học còn qua loa. Phần lớn đồ dùng trực quan
phục vụ cho các tiết dạy chủ yếu vẫn là các tranh ảnh trong quyển vở bài tập
đạo đức lớp 2. Chính vì vậy việc cung cấp các khái niệm, chuẩn mực đạo
đức chưa tạo cho các em tiếp thu bằng cả tình cảm của mình , chưa đầu tư
rèn kĩ năng sống cho học sinh thường xuyên liên tục qua từng tiết học. Chưa
tạo cho học sinh những thói quen tốt, học sinh chưa biết vận dụng những
chuẩn mực đạo đức mà thầy cô đã dạy vào cuộc sống thực tế hàng ngày một
cách triệt để. Do đó là những nguyên nhân chính dẫn đến còn số ít học sinh
chưa thực hiện tốt những hành vi đạo đức mà các thầy cô đã dạy trong nhà
trường. Từ những nguyên nhân và thực trạng nêu trên,Tôi mạnh dạn đưa ra
một số biện pháp chỉ đạo giáo dục những kĩ năng sống cơ bản cho các em để
các em có thể tự tin trong giao tiếp ,tích cực ,chủ động trong học tập để cuối
năm đạt kết quả tốt nhất.
III. Các biện pháp thực hiện :
1.Nâng cao nhận thức của giáo viên:
Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, qua dự giờ các tiết chuyên đề
môn đạo đức, giúp giáo viên hiểu rõ về tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ
5


năng sống cho học sinh tiểu học nói chung và khả năng giáo dục kĩ năng
sống trong môn đạo đức nói riêng.
*Tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học:
Ở bậc tiểu học là bậc tạo nền tảng cho học sinh phát triển, vì vậy ngoài
việc trang bị cho học sinh vốn kiến thức cơ bản trong học tập, lao động còn
phải giáo dục học sinh có kỹ năng sống, kỹ năng làm người để học sinh có
thêm kinh nghiệm thích ứng với môi trường, xã hội mới.
Nếu không được giáo dục kĩ năng sống, nếu thiếu kĩ năng sống các em dễ

bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, bạo lực, lối sống ích kĩ, thực dụng, dễ bị
phát triển lệch lạc về nhân cách .
Vì vậy giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học là rất cần thiết, giúp
các em rèn luyện hành vi và trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng
đồng và xã hội; giúp trẻ em có ứng phó tích cực trước các tình huống trong
cuộc sống, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với gia đình, bạn bè và mọi người,
sống tích cực chủ động, an toàn, hài hoà và lành mạnh. Giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh bằng cách tích hợp tất cả các môn học trong chương
trình,đồng thời thực hiện hình thức xây dựng “Trường học thân thiện” nhằm
thúc đẩy giáo dục kĩ năng sống cho học sinh .
*Khả năng giáo dục kĩ năng sống trong môn đạo đức ở tiểu học:
Môn đạo đức là môn học được dạy từ lớp 1 đến lớp 5 ở trường tiểu học.
Chương trình môn đạo đức bao gồm các chuẩn mực hành vi đạo đức và pháp
luật cơ bản phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học trong các mối quan hệ của
các em với bản thân,với người khác, với công việc với cộng đồng,với đất
nước.
Bản thân môn đạo đức đã chứa đựng nhiều nội dung liên quan đến kĩ năng
sống như :Kĩ năng giao tiếp,ứng xử (với ông bà,cha mẹ,anh chị em, bạn bè
,thầy cô giáo ....)kĩ năng bày tỏ ý kiến của bản thân,kĩ năng ra quyết định và
giải quyết vấn đề phù hợp với lứa tuổi (trong các tình huống đạo đức ở gia
đình, nhà trường .......)kĩ năng giữ gìn vệ sinh cá nhân, kĩ năng tự phục vụ và
6


tự quản lí thời gian, kĩ năng thu thập và xử lí thông tin về các vấn đề trong
thực tiễn đời sống ở nhà trường ở cộng đồng có liên quan đến chuẩn mực
hành vi đạo đức .
Khả năng giáo dục kĩ năng sống trong môn đạo đức không những thể hiện ở
nội dung môn học mà còn thể hiện ở phương pháp dạy học đặc trưng của
môn học .Qúa trình dạy học tiết đạo đức là quá trình tổ chức cho học sinh

thực hiện các hoạt động học tập phong phú, đa dạng như :kể chuyện theo
tranh, quan sát băng hình, tiểu phẩm, tranh ảnh, phân tích xử lí tình huống
;chơi trò chơi ,đóng tiểu phẩm ,hát múa ,đọc thơ ....Các phương pháp và kĩ
thuật dạy học môn đạo đức rất đa dạng bao gồm nhiều phương pháp và kĩ
thuật dạy học tích cực như :học theo nhóm ,theo dự án ;giải quyết vấn đề
,đóng vai trò chơi động não,.....Và chính thông qua việc sử dụng các phương
pháp ,kĩ thuật dạy học tích cực đó ,học sinh đã được tạo cơ hội để thực
hành ,trải nghiệm nhiều kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi .
2.Thống kê và phân loại các bài đạo đức giáo dục kĩ năng sống ở lớp2:
Do phải tích hợp giáo dục kĩ năng sống qua các bài học nên giáo viên còn
nhiều khó khăn trong việc xác định tích hợp giáo dục kĩ năng sống trong các
bài đạo đức vì thế cần phải yêu cầu giáo viên thống kê và phân loại các kĩ
năng sống cần được giáo dục qua các bài đạo đức lớp 2.
Từ đó giáo viên hiểu rõ cái nào là chính (dạy kiến thức của bài đó), cái nào là
cái đi theo (tích hợp GDKNS) để GV dạy đúng nội dung cần chuyển tải.
Giáo viên phải nghiên cứu bài dạy đảm bảo chuẩn kiến thức kĩ năng, tích hợp
giáo dục kĩ năng sống làm sao bài dạy không rườm rà mà nội dung càng thêm
sinh động, hấp dẫn học sinh hơn.
* Kĩ năng giao tiếp được giáo dục thông qua một số bài sau :
Bài 10 :Biết nói lời yêu cầu, đề nghị .
Bài 11:Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại .
Bài 12:Lịch sự khi đến nhà người khác .

7


Để giúp cho kĩ năng giao tiếp của học sinh phát triển tốt bản thân giáo viên
cần:Tạo môi trường giao tiếp thuận lợi ,cho học sinh tự thể hiện khả năng
giao tiếp của mình không áp đặt cho học sinh nên để cho học sinh tự nhận
thức, luôn nhắc nhở học sinh thực hiện kĩ năng giao tiếp trong tiết học mà bài

học phải được thực hành trong cuộc sống hằng ngày .
*Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm được giáo dục thông qua một số bài sau :
Bài 2 :Biết nhận lỗi và sửa lỗi .
Bài 4:Chăm làm việc nhà .
Bài 7: giữ gìn trường lớp sạch đẹp .
Bài 8:giữ trật tự vệ sinh nơi công cộng
Bài 14:Bảo vệ loài vật có ích
Để giúp cho kĩ năng đảm nhận trách nhiệm của học sinh phát triển tốt bản
thân giáo viên cần :Khi giao việc cho học sinh phải giao việc cụ thể không
nên giao việc chung chung ,phải có biện pháp động viên những em thực hiện
tốt nhiệm vụ của mình đồng thời cũng có những biện pháp đối với các em
những em ỷ lại .Khi chia nhóm cần chia nhóm vừa và nhỏ hạn chế chia nhóm
lớn cho học sinh luân phiên nhau làm thư kí ,nhóm trưởng để mỗi em đều
được thể hiện mình....
*Kĩ năng hợp tác được giáo dục thông qua một số bài sau :
Bài 7: giữ gìn trường lớp sạch đẹp .
Bài 8:giữ trật tự vệ sinh nơi công cộng .
Để giúp cho kĩ năng hợp tác của học sinh phát triển tốt bản thân giáo
viên cần :Cho học sinh nhận thấy mỗi bạn đều có những điểm mạnh và hạn
chế riêng nếu các em biết hợp tác với nhau bổ sung cho nhau thì sẽ tạo nên
sức mạnh đem lại hiệu quả công việc .Đồng thời quan tâm ,giúp đỡ và chia sẻ
với bạn là việc nên làm
* Kĩ năng thể hiện sự cảm thông được giáo dục thông qua một số bài sau :
Bài 6: Quan tâm giúp đỡ bạn .
Bài 13:Giúp đỡ người khuyết tật
8


*Kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề được giáo dục thông qua một
số bài sau :

Bài 2 :Biết nhận lỗi và sửa lỗi .
Bài 3:Gọn gàng ,ngăn nắp .
Bài 9: Trả lại của rơi .
Bài 13:Giúp đỡ người khuyết tật
Để giúp cho kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề của học sinh phát
triển tốt bản thân giáo viên cần giúp cho học sinh biết cách thực hiện để đi
đến kết luận đúng bằng cách :xác định rõ vấn đề cần giải quyết ,đưa ra nhiều
cách giải quyết , so sánh lựa chọn tìm ra phương án tối ưu và giải quyết theo
phương án đó ,rút kinh nghiệm để lần sau thực hiện tốt hơn
* Kĩ năng quản lí thời gian được giáo dục thông qua một số bài sau :
Bài 1 :Học tập sinh hoạt đúng giờ .
Bài 5:Chăm chỉ học tập .
Để giúp cho kĩ năng quản lí thời gian của học sinh phát triển tốt bản thân
giáo viên cần giúp cho học sinh hiểu được ích lợi của việc sinh hoạt đúng
giờ ,giúp học sinh xây dựng thời gian biểu hợp lí và thực hiện đúng theo thời
gian biểu đã xây dựng .
*Kĩ năng thể hiện sự tự trọng ,tự tin:
Bài 12:Lịch sự khi đến nhà người khác .
*Kĩ năng thu thập và xử lí thông tin :
Bài 13:Giúp đỡ người khuyết tật
Các kĩ năng sống trên không tách rời nhau mà có mối quan hệ mật thiết và bổ
sung lẫn nhau chẳng hạn để ra quyết định một cách phù hợp con người cần
phối hợp với các kĩ năng khác như : kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng xác định
giá trị, kĩ năng thu thập thông tin, kĩ năng tư duy phê phán, kĩ năng tư duy
sáng tạo vì thế trong quá trình giảng dạy giáo viên nên tạo điều kiện cho học
sinh phát huy hết năng lực của mình không nên áp đặt gò bó học sinh .Kỹ
năng sống rất đa dạng và mang đặc trưng vùng, miền đòi hỏi người giáo viên
9

phải vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo cho phù hợp với nhu cầu, trình độ
của học sinh và đặc điểm, hoàn cảnh của nhà trường, địa phương.
3. Chỉ đạo và tổ chức cho giáo viên soạn giảng các bài đạo đức giáo dục
kĩ năng sống:
3.1 Lập kế hoạch bài học:
Thông qua sinh hoạt chuyên môn chỉ đạo giáo viên trong khối trao đổi,
xây dựng thiết kế bài dạy minh họa. Thao giảng cấp trường theo chuyên đề
môn đạo đức để giáo viên có điều kiện dự giờ học tập kinh nghiệm lẫn nhau.
Giám sát chặt chẽ việc thực hiện soạn bài của giáo viên. Chỉ đạo giáo
viên soạn bài thực hiện đầy đủ theo 4 bước:
- Bước 1: Khám phá
- Bước 2: Kết nối
- Bước 3: Thực hành
- Bước 4: Vận dụng
Thông qua việc duyệt giáo án đầu tuần kiểm tra việc thực hiện soạn bài
của giáo viên qua các môn học nói chung và môn đạo đức nói riêng. Nếu
giáo viên nào chưa thực hiện soạn bài giáo dục kĩ năng sống theo 4 bước thì
yêu cầu giáo viên đó thực hiện cho đúng.
3.2 Khuyến khích giáo viên soạn giảng bằng giáo án điện tử ứng dụng
công nghệ thông tin vào bài dạy.
Học sinh lớp hai nhận thức thiên về cảm tính, trực tiếp và cụ thể thích
hình ảnh chủ yếu thông qua hình ảnh lĩnh hội tri thức. Chính vì vậy cần phải
chỉ đạo giáo viên giảng dạy bằng giáo án điện tử vận dụng công nghệ thông
tin đưa thêm một số hình ảnh sinh động có màu sắc đẹp bắt mắt, phóng to
hình ảnh, sử dụng sưu tầm thêm các clip liên quan đến bài dạy để minh họa
kích thích được sự tập trung chú ý, hứng thú học tập của học sinh. Giúp học
sinh tiếp thu bài một cách dễ dàng hơn. Hiệu quả tiết dạy cao hơn.
Ví dụ dạy bài 1: Học tập, sinh hoạt đúng giờ.

10

Bài tập2: Em sẽ làm gì nếu em là bạn nhỏ trong tranh? Vì sao?
Trong bài tập chỉ có một tình huống. Các nhóm cùng sắm vai đưa ra cách sử
lý một tình huống lặp lại sẽ nhàm chán. Giáo viên có thể sưu tầm đưa thêm
các tình huống tương tự xoay quanh nội dung đó là cần phải học tập và sinh
hoạt đúng giờ.
Ví dụ: Bài 9: Trả lại của rơi.
Bài tập 4: Sưu tầm các truyện, tấm gương về những người thật thà, không
tham của rơi

Bạn Nguyễn Mai Phương học sinh
lớp 2A1 nhặt được chiếc bút nộp cho
cô giáo để tìm trả lại cho người bị
mất.

11


Một bác đi đường nhặt được tiền đem đến đồn công an trả lại cho người mất.
* Ngoài việc đưa thêm hình ảnh minh họa cho bài học. Ứng dụng công nghệ
thông tin vào giảng dạy môn đạo đức có rất nhiều thuận tiện trong việc đưa
các bài tập trong sách giáo khoa lên màn hình phóng to các hình vẽ để học
sinh dễ quan sát, chữa nhận xét các bài tập. Thay thế bảng phụ chữa các bài
tập có nội dung ẩn dưới dạng hình ảnh để hình thành hành vi đạo đức cho học
sinh. Thông qua các bài tập học sinh lĩnh hội đựơc các chuẩn mực đạo đức
một cách tích cực tự nhiên.
Ví dụ: Bài 14: Bảo vệ loài vật có ích
Bài tập 1: Hãy nối tranh vẽ mỗi con vật với việc làm có ích của chúng.

Để hướng dẫn học sinh làm bài tập này giáo viên đưa hình vẽ lên màn hình.
Học sinh quan sát đưa ra ý kiến cá nhân lớp nhận xét. Giáo viên dùng hiệu
ứng chốt đáp án đúng ( hình ảnh minh họa)
Trong giờ học giáo viên cần phải tạo cơ hội cho học sinh được nói, được
trình bày trước nhóm bạn, trước tập thể, nhất là các em còn hay dụt dè, khả
năng giao tiếp kém qua đó góp phần tích lũy kĩ năng sống cho các em.

12


* Nói như vậy việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy có rất
nhiều thuận tiện. Giáo viên có thể đưa thêm nhiều hình ảnh sinh động vào
bài giảng, giáo viên có thể sử dụng các hiệu ứng cần thiết để thay thế đồ
dùng dạy học khác nhau. Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học môn
đạo đức lớp 2 như trên đã nêu là đổi mới phương pháp dạy học phát huy tích
độc lập, sáng tạo của học sinh, tạo cho các em tính chủ động, tích cực hứng
thú trong học tập. Tạo được bầu không khí cởi mở thân thiện của lớp học.
Chính vì vậy việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn đạo đức
lớp 2 là một việc làm rất cần thiết.
3.3.Tăng cường dự giờ góp ý trao đổi với giáo viên về phương pháp và
hình thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp với mục tiêu của từng bài
dạy .
Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học đạo đức ở lớp 2 rất phong
phú, đa dạng bao gồm cả các phương pháp truyền thống và hiện đại. Điều
quan trọng là cần căn cứ vào nội dung ,tính chất của từng bài; căn cứ vào
trình độ học sinh mà giáo viên nên lựa chọn, sử dụng kết hợp các phương
pháp và hình thức dạy học một cách hợp lý, phù hợp với tâm lý lứa tuổi của
học sinh.Đồng thời phải kết hợp hài hòa giữa việc trang bị kiến thức với bồi
dưỡng tình cảm.
Dạy các bài đạo đức lớp 2 có thể được tiến hành theo nhiều cách nhưng

hầu hết đều có thể bắt đầu từ việc tổ chức cho học sinh quan sát, phân tích
tranh, ảnh, băng hình, tiểu phẩm, phân tích truyện, xử lý tình huống, chơi trò
chơi, thảo luận nhóm, thảo luận phân tích hành vi, việc làm của các nhân vật.
Ví dụ : Bài 1 “ Học tập, sinh hoạt đúng giờ”
Giáo viên có thể bắt đầu bài học bằng việc cho học sinh thảo luận nhóm,
phân tích hành vi. Hoặc có thể đàm thoại với học sinh về thời gian biểu học
tập ở nhà của mỗi em. Trên cơ sở đó giáo viên dẫn dắt các em tiếp cận với
chuẩn mực đạo đức qua bài học đó là: Cần học tập và sinh hoạt đúng giờ.
Ví dụ : Bài 4 “ Chăm làm việc nhà”
13


Giáo viên nên bắt đầu bài học bằng việc cho học sinh phân tích bài thơ “ Khi
mẹ vắng nhà” hoặc tổ chức đàm thoại với các em về chủ đề chăm làm việc
nhà bằng một vài câu hỏi như:
+ Các em hãy cho cô biết: Hằng ngày ngoài giờ đến trường, các em đã làm gì
để giúp đỡ bố mẹ, ông bà?
+ Hãy kể một vài việc mà hằng ngày các em đã làm để giúp đỡ gia đình?
Ví dụ : Bài 8 “ Giữ trật tự vệ sinh nơi công cộng”.
Có thể bắt đầu bài học bằng việc phân tích tranh trong vở bài tập đạo đức.
Ví dụ : Bài 12 “ Lịch sự khi đến nhà người khác”.
- Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm với nội dung phân
biệt những việc nên làm và không nên làm khi đến nhà người khác.
- Giao nhiệm vụ cho các nhóm bằng phiếu hoạt động với các nội dung khác
nhau cho mỗi nhóm. Trên phiếu có ghi sẵn hai từ nên và không nên và nội
dung các hành vi.
- Giáo viên hướng dẫn các nhóm ghi kết quả thảo luận: Sau khi thảo luận,
thống nhất đáp án, thư kí các nhóm nối các nội dung với các từ nên và không
nên.
- Hướng dẫn học sinh cách trình bày kết quả thảo luận.

- Liên hệ thực tiễn của mỗi học sinh.
* Dạy các bài đạo đức lớp 2 có thể được tiến hành theo nhiều cách nhưng
hầu hết đều có thể bắt đầu từ việc tổ chức cho học sinh quan sát, phân tích
tranh, ảnh, băng hình, tiểu phẩm, phân tích truyện, xử lý tình huống, chơi trò
chơi, thảo luận nhóm, thảo luận phân tích hành vi, việc làm của các nhân vật.
4. Giáo viên luôn là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
- Giáo viên luôn gương mẫu từ cử chỉ, lời nói, việc làm, cách ăn mặc,đi
đứng cho học sinh bắt chước.Thầy, Cô không những như người mẹ thứ hai mà
còn phải như người chị của các em.Thường xuyên quan tâm, chăm sóc, giúp
đỡ gần gũi , ân cần với các em .
Bằng những việc làm, hành động cụ thể quan tâm chăm sóc học sinh như:
14


Bẻ lại cổ áo, chải lại tóc, hướng dẫn các em đi giày, gắp thức ăn động viên
khuyến khích học sinh ăn hết khẩu phần ăn .v.v... giải quyết những thắc mắc
của các em , động viên khen ngợi , nhân điển hình tốt trước lớp .
- Giáo viên cũng cần phải nói những lời: Cô cảm ơn em! cô xin lỗi!
- Giáo viên luôn ăn mặc gọn gàng sạch đẹp. Đồ dùng của giáo viên cũng
như trong lớp học luôn gọn gàng, ngăn nắp.
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Bản thân tôi đã vận dụng một số biện pháp chỉ đạo giáo dục đạo kĩ năng
sống cho học sinh lớp 2 Trường Tiểu học Ba Đình thành phố Thanh Hóa
qua môn Đạo đức thu được kết quả như sau:
Sau tháng học đầu tiên các em đã bạo dạn hơn, tự tin hơn, mạnh dạn nói
chuyện trao đổi với cô giáo và các bạn, biết nhắc nhở bạn khi bạn chưa thực
hiện đúng hành vi đã học.
Cuối học kì một các em có được một số hiểu biết ban đầu về một số chuẩn
mực, hành vi đạo đức phù hợp với lứa tuổi trong mối quan hệ của các em với
bản thân, gia đình, nhà trường, cộng đồng và ý nghĩa của việc thực hiện theo

các chuẩn mực đạo đức.
Từng bước hình thành các kỹ năng nhận xét, đánh giá hành vi của bản thân
và những người xung quanh theo các chuẩn mực đạo đức đã học, kỹ năng lựa
chọn và thực hiện các hành vi ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ và tình
huống đơn giản, trong cuộc sống. Các em biết nhắc nhở bạn bè cùng thực
hiện, hình thành thái độ tự trọng, tự tin, yêu thương, tôn trọng con người, yêu
cái thiện, cái đúng, cái tốt, không đồng tình với cái ác, cái sai, cái xấu.
Các kết quả nổi bật:
- Các em yêu thích môn học Đạo đức, thích chơi sắm vai, giờ học nhẹ
nhàng, sôi nổi.
- Tổ chức lớp học có nề nếp, các em đoàn kết chan hoà, vui vẻ, cởi mở
trong giao tiếp.
- Các em đã có ý thức tự vệ sinh cá nhân sạch sẽ, gọn gàng, biết giữ gìn đồ
dùng sách vở, sắp xếp sách vở gọn gàng, ngăn nắp. Giữ gìn trường lớp sạch,
đẹp.

15


- Biết yêu quý mọi người trong gia đình, đoàn kết giúp đỡ bạn bè.Chăm
chỉ học tập, chăm làm việc nhà.
- Nói năng lễ phép, biết cảm ơn khi được giúp đỡ, biết xin lỗi khi làm
phiền người khác.
- Thực hiện tốt an toàn giao thông thường xuyên đội mũ bảo hiểm khi ngồi
trên xe mô tô và xe gắn máy.
- Có ý thức chăm sóc, bảo vệ hoa, cây xung quanh trường và nơi công
cộng.
- Có ý thức chăm sóc và bảo vệ loài vật có ích.
- Các em bạo dạn tự tin trong giao tiếp, nói năng lễ phép với người lớn
tuổi các em diễn đạt rõ ràng, trôi chảy dễ hiểu.

- Các em tham gia các hoạt động do trường, đội tổ chức như : Hội thi văn
nghệ chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam. Khối 2 có 100% lớp đạt giải.
- Các tuần thi đua các lớp khối 2 đều được xếp loại A( luôn được nhận cờ
đỏ). Được nhà trường đánh giá là khối lớp có nề nếp tốt.
- Kết quả chất lượng cuối kì một môn đạo đức khối hai 248/248 học sinh
đạt loại hoàn thành.
- Số học sinh biết giới thiệu về bản thân và gia đình của mình được tăng
lên theo bảng thống kê sau:
Không
giới thiệu
Đầu năm học
Cuối kì 1

24%
3%

Giới thiệu được

Giới thiệu được

Giới thiệu được

từ 1-3 câu

Từ 3-5 câu

trên 5 câu

28%
16%

33%
31%

15%
50%

16


C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận:
Giáo dục kĩ năng sống qua môn đạo đức cho học sinh lớp 2 trường Tiểu
học ba Đình bước đầu thu được kết quả đáng khích lệ do áp dụng những biện
pháp chỉ đạo hữu hiệu đó là:
1.Nâng cao nhận thức của giáo viên.
2.Thống kê và phân loại các bài đạo đức giáo dục kĩ năng sống.
3. Chỉ đạo và tổ chức cho giáo viên soạn giảng các bài đạo đức giáo dục kĩ
năng sống:
3.1. Lập kế hoạch bài học:
3.2. Khuyến khích giáo viên soạn giảng bằng giáo án điện tử ứng dụng công
nghệ thông tin vào bài dạy.
3.3.Tăng cường dự giờ góp ý trao đổi với giáo viên về phương pháp và hình
thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp với mục tiêu của từng bài dạy.
4. Giáo viên luôn là tấm gương sáng cho học sinh noi theo
II. Kiến nghị:
- Để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 2 đạt kết quả như mong muốn rất
mong các cấp lãnh đạo tạo mọi điều kiện để các nhà trường có nguồn kinh phí
nhất định đầu tư cho giáo viên mua máy tính, máy chiếu để giáo viên soạn
giảng bằng giáo án điện tử.

- Phòng giáo dục Thành Phố thường xuyên mở các đợt chuyên đề, hội giảng
môn Đạo Đức để giáo viên các trường có cơ hội học tập lẫn nhau.
- Đối với trẻ tiểu học, ngoài cha mẹ, thầy cô giáo có vị trí hết sức quan trọng
và có sức tác động rất lớn . Có thể trong khoảng thời gian dài những điều cha
mẹ dạy bảo, thuyết phục mà trẻ nhỏ không chịu nghe theo, không chấp nhận
nhưng nếu cũng với những điều đó được thầy cô giáo yêu cầu thì các em lại
phục tùng một cách tuyệt đối. Có thể nói rằng hình ảnh của thầy cô giáo ở bậc
tiểu học là hình ảnh khó phai mờ trong tâm trí học sinh. Điều này xuất phát từ
17


sự chuẩn mực của thầy cô giáo tiểu học . Vì vậy mỗi thầy cô giáo thật sự là
một tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
- Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh chỉ thật sự có hiệu quả khi người thầy
có tâm huyết, sự kiên nhẫn và đặc biệt là phải đầu tư thời gian.
- Giáo dục kĩ năng sống không phải chỉ là công việc của giáo viên,nhà trường,
mà của cả cộng đồng. Phải kết hợp cả gia đình nhà trường xã hội mới mong
đào tạo được những học sinh phát triển toàn diện.
Trên đây là một số biện pháp chỉ đạo giáo dục kĩ sống qua môn đạo
đức của học sinh lớp một của bản thân tôi, thực hiện trong năm học 2017 2018. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp và các cấp
lãnh đạo.
Xin chân thành cảm ơn !

XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 16 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người viết

Nguyễn Thị Kim An

18


Danh mục tài liệu tham khảo
[1] Đề án “ Đổi mới giáo dục và đào tạo thành phố Thanh Hóa giai đoạn
2017- 2020, định hướng đến năm 2025.
[ 2] Phương pháp dạy học các môn học ở lớp 2( Nhà xuất bản giáo dục)
[3 ] Giáo dục kĩ năng sống trong các môn học ở tiểu học (Nhà xuất bản giáo
dục Việt Nam )
[4 ]Thiết kế bài giảng đạo đức (Nhà xuất bản Hà Nội)
[ 5 ]Vở bài tập đạo đức 2(Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam )

19


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Kim An
Chức vụ và đơn vị công tác: Phó hiệu trưởng trường tiểu học Ba Đình, Thành
phố Thanh Hóa

TT
1.
2.
3.

4.
5.

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh
giá xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh...)
Cấp Sở

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)
C

Năm học
đánh giá
xếp loại
2002-2003

6
7
8
9

20