Tiểu luận xử lý tình huống xây dựng nhà trái phép

TRƯỜNG ĐÀO TẠO CÁN BỘ LÊ HỒNG PHONG TP HÀ NỘI
LỚP BỒI DƯỠNG NGHẠCH CHUYÊN VIÊN K1A-2014

TIỂU LUẬN
Tên đề tài: Xử lý hành chính xây dựng nhà ở sai phép tại phường
Thanh Xuân Trung-quận Thanh Xuân-Hà Nội
Họ và tên học viên: Nguyễn Văn Kiên
Đơn vị công tác: Phòng Quản lý đô thị quận Thanh Xuân-Hà Nội

Hà Nội, tháng 07 năm 2014

i


LỜI MỞ ĐẦU................................................................................................................................................1
PHẦN I..........................................................................................................................................................3
NỘI DUNG TÌNH HUỐNG.............................................................................................................................3
1-Hoàn cảnh ra đời tình huống...............................................................................................................3
2. Nội dung chính của tình huống...........................................................................................................4
PHẦN II.........................................................................................................................................................8
PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG............................................................................................................................8
1. Mục tiêu đặt ra của tình huống..........................................................................................................8
2. Căn cứ pháp lý.....................................................................................................................................8
3. Phân tích tình huống.........................................................................................................................12
4. Nguyên nhân.....................................................................................................................................12
5. Hậu quả để lại....................................................................................................................................13
PHẦN III......................................................................................................................................................15
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG...................................................................................................................................15
1. Mục đích............................................................................................................................................15
2. Xây dựng các phương án giải quyết tình huống...............................................................................15
3. Lựa chọn phương án tối ưu..............................................................................................................16

PHẦN IV.....................................................................................................................................................18
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH THỰC HIỆN............................................................................................................18
PHẦN V......................................................................................................................................................20
KIẾN NGHỊ-KẾT LUẬT.................................................................................................................................20
1.Kiến nghị.............................................................................................................................................20
2.Kết luận...............................................................................................................................................21
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................................................23

ii


LỜI MỞ ĐẦU
Tôi xin trân thành cảm ơn các thầy, cô giáo Trường Đào tạo cán bộ Lê
Hồng Phong thời gian qua đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ tôi hoàn thành khóa
học bồi dưỡng tiêu chuẩn ngạch chuyên viên. Chương trình bồi dưỡng đã giúp
tôi nâng cao nhận thức và hiểu biết về các nội dung liên quan đến quản lý nhà
nước trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Lớp bồi dưỡng đã cung cấp các kiến thức
và bài tập thực tế giúp cho tôi vận dụng tốt hơn vào công việc hàng ngày.
Những năm gần đây, cùng với sự phát triển năng động của nền kinh tế thị
trường, ngành xây dựng cơ bản, đặc biệt là lĩnh vực xây dựng dân dụng ngày
càng phát triển sôi động. Chưa bao giờ việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, nhà
cửa, các khu chế xuất, các công trình công cộng lại được mọi ngành, mọi giới,
các tổ chức cá nhân và tập thể chú ý đặc biệt và nhận được sự quan tâm như bây
giờ.
Đô thị với tốc độ đô thị hóa ngày càng cao là một xu thế tất yếu của các
quốc gia trên thế giới. Trong sự phát triển kinh tế-văn hóa-xã hội của mỗi quốc
gia, các Đô thị đóng vai trò như những hạt nhân quan trọng.
Với vị trí xác định là trung tâm Hành chính và chính trị của Thủ đô Hà
Nội, trong những năm qua theo đường lối của Đảng, được sự quan tâm nhiều
mặt của Trung ương, Thành phố, đặc biệt là sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên

của Thành ủy, UBND Thành phố, Đảng bộ chính quyền và nhân dân quận Thanh
Xuân đã nỗ lực, quyết tâm thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ được giao, đạt
được nhiều thành tựu trong phát triển Kinh tế-Xã hội: Kinh tế tăng trưởng nhanh
và liên tục, Văn hóa-Xã hội có bước tiến bộ, xây dựng và quản lý Đô thị chuyển
biến tích cực. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thì quá trình xây dựng và
phát triển Đô thị tại Quận cũng diễn ra rất nhanh song chưa đáp ứng được yêu
cầu phát triển theo quy hoạch. Trong khi tốc độ Đô thị hóa phát triển nhanh nhu
cầu cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ phát triển nhiều khi không được quản lý theo
quy hoạch. Nếu công tác quản lý quy hoạch xây dựng là tiền đề cho việc tăng
1


cường hiêu lực quản lý nhà nước về xây dựng thì Cấp phép xây dựng là nhiệm
vụ trực tiếp để thực hiện xây dựng theo quy hoạch và kiến trúc đô thị.
Trong những năm qua quận Thanh Xuân đã có những biện pháp để quản
lý quy hoạch và xây dựng theo quy hoạch, nhất là trong vấn đề cấp phép xây
dựng và coi đây là công tác trọng tâm để xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng đô
thị và kinh tế xã hội. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện vẫn còn những bất cập,
việc quản lý quy hoạch xây dựng đô thị vẫn còn nhiều vấn đề, những tồn tại
như: hạ tầng kỹ thuật chưa được đầu tư tương xứng với quá trình phát triển đô
thị, quy hoạch xây dựng chưa phù hợp với thực tế, tình trạng xây dựng không
phép tràn lan không kiểm soát được, cần được xem xét có hướng giải quyết một
cách hiệu quả.
Theo báo cáo ngày 18/12/2013 của Sở Xây dựng Hà Nội tại hội nghị tổng
kết công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị năm 2013, trong năm 2013 toàn
thành phố Hà Nội có 23.165 công trình xây dựng, trong đó có 1.857 công trình
xây dựng không phép; sai phép 438 công trìn. Đứng đầu danh sách các quận,
huyện với số công trình không phép phải kể đến huyện Gia Lâm (476), huyện
Đông Anh (398).
Trước tình hình thực tế tồn tại nhiều hộ dân xây dựng nhà không phép,

xây dựng sai so với giấy phép xây dựng được cấp, xây dựng trên đất lấn
chiếm…, qua thực tế công tác tại địa phương, học tập và nghiên cứu tại Trường
Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong, tôi xin chọn đề tài: “Xử lý xây dựng nhà sai
phép trên địa bàn phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, Hà Nội”.
Đây là một ví dụ về hiện tượng phổ biến cho thấy người dân khi xây dựng
và cải tạo nhà ở vì lợi ích cá nhân nếu cố tình lẩn tránh quy định của cơ quan
quản lý xây dựng đô thị thì không chỉ vi phạm các quy định quản lý Nhà nước
về quy hoạch và quản lý đô thị mà còn gây mất an ninh, trật tự.

2


PHẦN I
NỘI DUNG TÌNH HUỐNG
1-Hoàn cảnh ra đời tình huống
Từ khi nền kinh tế nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa thì quá trình đô thị hóa và xây dựng nhà ở diễn ra rất nhanh tạo
cho bộ mặt Thủ đô nói riêng và cả nước nói chung có những thay đổi đáng phấn
khởi. Điều kiện nhà ở của người dân được cải thiện về diện tích và tiện nghi. Cơ
chế thị trường đã mang lại cho người dân quyền tự chủ, thuận tiện trong việc
xây dựng, mua ban, chuyện nhượng nhà ở trong khuôn khổ quy định của pháp
luật.
Công tác quản lý xây dựng nhà ở tư nhân trên địa bàn quận Thanh Xuân
được thực hiện theo quy định của Thành phố Hà Nội. Việc cấp giấy phép xây
dựng theo thẩm quyền đã được cải cách về thủ tục hành chính, tỷ lệ cấp giấy
phép xây dựng hàng năm đều tăng. Quận đã áp dụng mô hình “một cửa” và áp
dụng tiêu chuẩn ISO 9001:2000 trong công tác cấp phép xây dựng nhằm tạo
điều kiện tốt nhất cho nhân dân xin cấp phép xây dựng góp phần thực hiện công
tác quản lý cải tạo và xây dựng nhà ở của nhân dân trên địa bàn. Có thể nhận
thấy rằng, công tác quản lý cấp phép, quản lý các công trình xây dựng trên địa

bàn quận hàng năm số các công trình xây dựng được kiểm soát tăng lên. Từ năm
1998 mới chỉ quản lý, kiểm soát được 1-2% số công trình xây dựng trên địa bàn,
thì đến năm 2013 đã quản lý, cấp phép xây dựng được trên 90% số công trình
xây dựng.
Tuy nhiên, do các văn bản quản lý nhà nước của các cơ quan chức năng
còn thiếu, chưa chặt chẽ và sự hiểu biết, chấp hành pháp luật của người dân về
các quy định trong việc xây dựng, cải tạo nhà ở còn hạn chế, nên việc cải tạo,
xây dựng nhà ở của người dân, đặc biệt là khu phố cổ, trung tâm Hà Nội thường
vi phạm các quy định về quy hoạch, xây dựng và trật tự đô thị, hiện tượng xây

3


dựng không phép, trái phép, lấn chiếm đất công, lấn chiếm phần không gian
chung là khá phổ biến.
2. Nội dung chính của tình huống.
Năm 1990, gia đình ông Trần Văn Bộ mua 01 căn nhà cấp 4 có diện tích
là 40m2, mặt nhà có bề ngang là 4m, chiều rộng là 10m, một mặt giáp ngõ đi
công, các mặt còn lại giáp với các hộ bà Quý (bên phải),ông Viển (bên trái) và
ông Thành (phía sau), tại địa chỉ số 14 ngách 102/6 đường Nguyễn Huy Tưởng,
phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, Hà Nội.
Đến đầu năm 2013, do tình trạng nhà đã xuống cấp nên ông Bộ làm thủ
tục gửi tới UBND quận Thanh Xuân xin phép xây dựng lại ngôi nhà thành nhà 3
tầng kết cấu bê tong cốt thép,diện tích xây dựng tầng 1: 40m2, quy mô 03
tầng,chiều cao công trình 10,8m (tầng 1 cao 3,9m; tầng 2, 3 cao 3,3m).
Sau khi thụ lý, kiểm tra hồ sơ nhà đất của gia đình ông Bộ cùng hồ sơ
thiết kế xây dựng nhà mới, Phòng quản lý đô thị quận Thanh Xuân đã trình
UBND quận THanh Xuân cấp giấy phép xây dựng nhà 03 tầng như đề nghị của
gia đình ông Bộ. Ngày 22/05/2013, UBND quận Thanh Xuân đã cấp GPXD số
208/GPXD cho ông Bộ được xây mới căn nhà 03 tầng có diện tích 40m2 tại địa

chỉ số 14 ngách 102/6 đường Nguyễn Huy Tưởng, phường Thanh Xuân Trung,
quận Thanh Xuân, Hà Nội như bản vẽ thiết kế và đơn xin cấp phép, đồng thời
trong quá trình xây dựng, ông Bộ phải tuân thủ các quy tắc xây dựng sau: Đảm
bảo xây dựng theo bản vẽ thiết kế đã được phê duyệt; đảm bảo an toan, vững
chắc kết cấu, chất lượng công trình xây dựng và các công trình liền kề; đảm bảo
vệ sinh môi trường, an toàn trong thi công xây dựng, khi cần thay đổi thiết kế thì
ông Bộ phải xin phép cơ quan cấp phép cho phép điều chỉnh mới được phép
thực hiện.
Tháng 6/2013, ông Bộ tiến hành khởi công xây dựng công trình. Tuy
nhiên trong quá trình xây dựng, ông Bộ đã không thực hiện theo đúng thiết kế
được phê duyệt. Sauk hi xây dựng tầng 1, tại vị trí tầng 2, ông Bộ đã đua sàn bê
4


tông cốt thép có kích thước chiều dài 4m, chiều rộng 1m (nghĩa là xây tầng 2
vươn ra ngõ đi chung là 4m2). Việc xây nhà ra ngõ đi chung của nhà ông Bộ đã
gây bất bình trong gia đình các hộ trong ngõ. Bà Quý và các hộ trong ngõ đã tổ
chức cuộc họp với gia đình ông Bộ với yêu cầu không được lấn ra ngõ đi chung.
Tuy nhiên ông Bộ không chấp thuận yêu cầu trên và tiếp tục cho xây tiếp tầng 3
như tang 2 với lý do diện tích nhà ông nhỏ nên phải mở rộng thêm để tăng diện
tích sinh hoạt và việc này không gây ảnh hưởng gì đến việc đi lại của các hộ
trong ngõ.
Bà Quý sau nhiều lần yêu cầu ông Bộ tự tháo dỡ không đạt kết quả đã làm
đơn khiếu nại gửi tới UBND phường Thanh Xuân Trung cùng với phòng Quản
lý đô thị quận Thanh Xuân về việc ông Bộ xây dựng lấn chiếm trái phép. Đơn
khiếu nại của bà Quý với nội dung chính là:
- Yêu cầu ông Bộ phá dỡ phần sàn BTCT và tường ở tầng 2 và tầng 3 xây
lấn ra ngõ đi chung.
Sau khi nhận đơn khiếu kiện của bà Quý, phòng Quản lý đô thị quận
Thanh Xuân đã phối hợp với UBND phường Thanh Xuân Trung, thanh tra xây

dựng quận Thanh Xuân tiến hành kiểm tra tại chỗ công trình xây dựng và lập
biên bản, báo cáo gửi UBND quận Thanh Xuân với nội dung chính sau:
- Yêu cầu ông Bộ phải dỡ bỏ phần xây dựng trái phép trên khoảng không
của ngõ thuộc sàn bê tông cốt thép có kích thước dài 4,1m và rộng 1m.
UBND quận Thanh Xuân sau khi xem xét đã ra quyết định số 215/QĐUBND ngày 16/8/2013 với nội dung chính sau:
Xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Trần Văn Bộ, địa chỉ số 14
ngách 102/6 đường Nguyễn Huy Tưởng, phường Thanh Xuân Trung, quận
Thanh Xuân, Hà Nội số tiền 15.000.000 (Mười năm triệu đồng).
Lý do: ông Bộ đã vi phạm về xây dựng nhà ở sai với giấy phép xây dựng
được cấp, xây dựng trên khoảng không ngõ đi chung. Trong thời gian 15 ngày
5


kể từ ngày nhận được quyết định này, ông Bộ phải nộp đủ số tiền phạt và phải tự
tháo dỡ toàn bộ diện tích xây dựng trên khoảng không của ngõ đi chung.
Nếu ông Bộ không thực hiện quyết định này trong thời gian quy định,
UBND quận Thanh Xuân yêu cầu chủ tịch phường Thanh Xuân Trung, thanh tra
xây dựng quận Thanh Xuân, phòng Quản lý đô thị quận Thanh Xuân và các cơ
quan chức năng có lien quan sẽ tổ chức cưỡng chế phá dỡ phần xây dựng sai
phép và ông Bộ phải chịu mọi chi phí cho việc cưỡng chế phá dỡ cùng với
khoản tiền nộp phạt vi phạm hành chính.
Nhận được quyết định xử phạt vi phạm hành chính của UBND quận
Thanh Xuân, ông Bộ cho rằng quyết định này không thỏa đáng vì thực tế các hộ
dân trong ngõ khi xây dựng nhà đều đua sàn BTCT ra ngõ đi chung. Do vậy, ông
Bộ đã không thực hiện và làm đơn khiếu nại lên UBND quận Thanh Xuân với
nội dung là xin giữ nguyên sàn bê tông cốt thép ở tầng 2 và tầng 3 đua ra ngõ đi
chung với lý do mở rộng như các hộ khác.
Sau khi nhận được đơn khiếu nại của ông Bộ, UBND quận đã xem xét,
thẩm định lại toàn bộ hồ sơ và diễn biến của vụ việc và ban hành quyết định số
263/QĐ-UBND ngày 04/9/2013 với nội dung là:

- Bác đơn khiếu nại của ông Bộ về việc xin giữ lại sàn bê tông cốt thép
ở tầng 2, tầng 3 xây dựng trên khoảng không của ngõ đi chung.
- Yêu cầu ông Bộ chấp hành quyết định số 215/QĐ-UBND ngày
16/8/2013 của UBND quận về mức nộp phạt vi phạm hành chính và
phá dỡ phần xây dựng sai phép.
- Quyết định này là quyết định cuối cùng của UBND quận Thanh Xuân
về việc giả quyết vụ xây dựng sai phép của ông Bộ tại địa chỉ số 14
ngách 102/6 đường Nguyễn Huy Tưởng, phường Thanh Xuân Trung,
quận Thanh Xuân, Hà Nội.
Nhận được quyết định số 263/QĐ-UBND ngày 4/8/2013 của UBND quận
Thanh Xuân, ông Bộ đã không chấp hành và tiếp tục làm đơn khiếu nại gửi lên
6


Thanh tra nhà nước, UBND thành phố Hà Nội và Sở Tài nguyên-Môi trường với
nội dung là: Xin điều chỉnh, bổ sung giấy phép xây dựng số 208/GPXD-UBND
ngày 22/5/2013 của UBND quận Thanh Xuân theo cách chấp nhận nộp phạt vi
phạm hành chính nhưng xin được phép cho tồn tại các phần xây dựng trái phép.
Sở Tài nguyên-Môi trường sau khi nhận được đơn khiếu nại của ông Bộ
đã xem xét toàn bộ hồ sơ và có công văn số 276/CV-TN&MT ngày 26/10/2013
gửi UBND quận Thanh Xuân với nội dung chính như sau:
Sau khi nhận được đơn khiếu nại của ông Bộ tại địa chỉ số 14 ngách 102/6
đường Nguyễn Huy Tưởng, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, Sở
Tài nguyên và Môi trường đã nghiên cứu, xem xét lại hồ sơ lưu trữ của thửa đất,
tại hồ sơ lưu trữ tập thể, thể hiện ngõ đi tại địa chỉ số 14 ngách 102/6 đường
Nguyễn Huy Tưởng, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, là ngõ đi
chung của 04 hộ.
Việc xây dựng sai phép, lấn chiếm ngõ đi chung là vi phạm luật xây dựng.
Tuy nhiên ông Bộ có thể xin thỏa thuận với các hộ trong ngõ và nếu các hộ này
đồng ý thì có thể xem xét cấp điều chỉnh giấy phép xây dựng.

Như vậy, với cùng một vụ việc về giải quyết tranh chấp nhưng cách giải
quyết vấn đề của sở Tài nguyên và Môi trường với UBND quận Thanh Xuân có
một số điểm không thống nhất với nhau.

7


PHẦN II
PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
1. Mục tiêu đặt ra của tình huống
Việc phân tích tình huống nhằm làm rõ những vấn đề cần thiết, phân định
được các vấn đề đúng, sai đề từ đó có được các giải pháp đúng đắn. Mục tiêu
của việc phân tích tình huống này là:
- Phân tích tình huống dựa trên cơ sở các quy phạm pháp luật hiện hành
cùng với lịch sử, tập quán quá khứ.
- Chấp hành đúng pháp lệnh khiếu tố, khiếu nại của công dân.
- Đưa ra phương án giải quyết nhanh chóng, đúng pháp luât.
- Bảo vệ quyền lợi chính đáng của công dân, tạo lòng tin của của nhân dân
với các cơ quan quản lý nhà nước và sự nghiêm minh của pháp luật.
- Tăng cường sự hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật trong dân, tăng
cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
2. Căn cứ pháp lý
Căn cứ vào các văn bản pháp luật của Nhà nước:
- Luật xây dựng; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật lien quan
đến đầu tư xây dựng cơ bản.
- Luật dân sự năm 1995.
- Luật đất đai năm 1998 (sửa đổi năm 2000 và năm 2003)
- Pháp lệnh về nhà ở năm 1991.
- Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 12/02/2009 của Chính phủ về quản
lý dự án đầu tư xây dựng công trình;

8


- Thông tư số 03/2009/TT-BXD ngày 26/3/2009 của Bộ Xây dựng quy
định chi tiết một số nội dung của Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 12/02/2009
của Chính phủ;
- Pháp lệnh Thủ đô Hà Nội; Nghị định số 92/2005/NĐ-CP ngày 12/7/2005
của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Pháp lệnh Thủ đô Hà Nội;
- Quyết định số 04/2010/QĐ-UBND ngày 20/01/2010 của UBND Thành
phố Hà Nội về việc Ban hành quy định cấp giấy phép xây dựng và quản lý việc
xây dựng công trình theo giấy phép trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Trước khi khởi công xây dựng nhà ở rieengler thuộc công trình trên địa
bàn thành phố Hà Nội, chủ đầu tư phải có giấy phép xây dựng, trừ trường hợp
xây dựng các công trình quy định miễn giấy phép xây dựng theo quy định.
+ Hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ:
Đơn đề nghị cấp giấy phép xây dựng.
Giấy tờ về quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất: Bản sao được chứng
thực một trong những giấy tờ về quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất kèm
theo Trích phụ lục bản đồ do cơ quan có thẩm quyền cấp.
Hai bộ hồ sơ thiết kế theo quy định.
+ Các yêu cầu chính đối với chủ đầu tư khi xin giấy phép xây dựng và sửa
chữa nhà ở:
Người đứng tên xin cấp phép phải là chủ sở hữu hoặc người được chủ sở
hữu ủy quyền hợp pháp.
Công trình xây dựng không nằm trong tình trạng tranh chấp.
Phải có thiết kế phù hợp với quy hoạch, kiến trúc khu vực.
Phải tuân thủ các quy định về đảm bảo trật tự an toàn, vệ sinh môi trường
trong suốt quá trình xây dựng (ban hành kèm theo quyết định số 25/2002/QĐUB ngày 27/02/2002 của UBND thành phố Hà Nội.
9

Không được xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp, không gây ảnh
hưởng đến sinh hoạt, an ninh, trật tự của chủ sở hữu bất động sản liền kề và
xung quanh.
Không được trổ cửa sổ, hay bất kỳ phần kiến trúc nào như mái vẩy, ống
nước, ô văng,ban công nhô ra khỏi chỉ giới, lấn chiếm khoảng không gian lân
cận.
Chỉ được trổ cửa sổ nhìn sang nhà liền kề khi có sự đồng ý của hộ đó.
Trong trường hợp cửa sổ nhìn sang khoảng không là phần không gian chung của
các hộ liền kề thì phải được sự đồng ý của tất cả các hộ đó.
+ Điều chỉnh giấy phép xây dựng khi thay đổi thiết kế
Khi có nhu cầu điều chỉnh thiết kế xây dựng khác với nội dung giấy phép
xây dựng đã được cấp liên quan đến: hình thức kiến trúc mặt chính công trình;
vị trí xây dựng công trình,cốt nền xây dựng công trình; các chỉ giới đường đỏ,
chỉ giới xây dựng; diện tích xây dựng; chiều cao công trình; số tầng (đối với
công trình dân dụng), chủ đầu tư phải xin điều chỉnh giấy phép xây dựng trước
khi khởi công xây dựng công trình theo nội dung điều chỉnh. Cơ quan cấp giấy
phép xây dựng là cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh giấy phép xây dựng đảm
bảo phù hợp với quy hoạch xây dựng và chịu trách nhiệm về nội dung cho phép
điều chỉnh giấy phép xây dựng. Nội dung điều chỉnh giấy phép xây dựng được
ghi bổ sung vào mục “gia hạn, điều chỉnh” hoặc kèm theo giấy phép xây dựng
đã cấp cho chủ đầu tư.
Khi điều chỉnh thiết kế bên trong công trình như: thay đổi vị trí cầu thang,
điều chỉnh vị trí, diện tích các khu chức năng và các nội dung khác không làm
ảnh hưởng tới các nội dung nêu trên và không ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực
chính của công trình thì không phải xin điều chỉnh Giấy phép xây dựng.
Chủ đầu tư phải tuân thủ các quy định về thẩm định, phê duyệt thiết kế và phải
chịu hoàn toàn trách nhiệm về an toàn công trình. Trước khi khởi công chủ đầu
tư phải thông báo những nội dung điều chỉnh thiết kế cho cơ quan có thẩm

10


quyền cấp giấy phép xây dựng và Ủy ban nhân dân cấp phường để theo dõi,
quản lý theo quy định.
Đối với công trình đã khởi công xây dựng phải được cơ quan có thẩm
quyền về quản lý trật tự xây dựng xác nhận bằng văn bản việc chủ đầu tư xây
dựng đúng theo giấy phép xây dựng tại thời điểm xin điều chỉnh giấy phép xây
dựng. Không xem xét việc cấp điều chỉnh, bổ sung giấy phép xây dựng đối với
các trường hợp chủ đầu tư đã tổ chức xây dựng công trình sai với giấy phép xây
dựng được cấp, khi chưa được các cơ quan có thẩm quyền xử lý phần công trình
vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.
Cơ quan cấp giấy phép xây dựng là cơ quan điêu chỉnh giấy phép xây
dựng và chịu trách nhiệm về phần nội dung cho phép điều chỉnh giấy phép xây
dựng.
Theo Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-TCĐC
ngày 03/01/2001 của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao,
Tổng cục địa chính hướng dẫn thẩm quyền của Tòa án nhân dân trong việc giải
quyết khiếu nại và tranh chấp liên quan đến nhà, đất thì các cơ quan có thẩm
quyền giải quyết khiếu nại và tranh chấp trong xây dựng nhà là Phòng quản lý
đô thị quận Thanh Xuân và UBND quận Thanh Xuân. Các cơ quan có thẩm
quyền tiến hành thẩm tra, xử lý khi tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tranh chấp trong
xây dựng là:
- UBND và Công an phường Thanh Xuân Trung
- Đội Cảnh sát trật tự quận Thanh Xuân
- Phòng quản lý đô thị quận Thanh Xuân
- Sở Tài nguyên và Môi trường
- Tranh tra xây dựng thuộc Sở Xây dựng Hà Nội

11

3. Phân tích tình huống
Việc giải quyết thiếu nhất quán giữa UBND quận Thanh Xuân và Sở Tài
nguyên và Môi trường về vụ việc khiếu kiện này có thể dẫn đến hậu quả là:
Thực hiện theo các quyết định của UBND quận Thanh Xuân thì thỏa mãn
được các yêu cầu của bà Quý và các hộ dân trong ngõ, đảm bảo thông thoáng
cho khoảng không trong ngõ đi của các hộ này. Việc buộc ông Bộ phải phá dỡ
phần xây dựng sai phép sẽ có tác dụng giáo dục ý thức pháp luật của người dân,
giữ được kỷ cương phép nước. Tuy nhiên, ông Bộ không chấp hành các quyết
định sử phạt đối với ông, vì ông chỉ xây dựng sai phép là lấn chiếm ra khoảng
không của ngõ đi chung (để tăng thêm diện tích sinh hoạt của gia đình) nhưng
không làm ảnh hưởng nhiều đến các hộ gia đình cùng ngõ và thực tế các hộ
trong ngõ cũng đua phần diện tích các tầng ra ngõ đi chung như ông.
Nếu thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của Sở Tài nguyên và Môi trường thì
việc phá dỡ phần sàn xây dựng lấn ra ngõ đi chung là đúng với quy định của nhà
nước về xây dựng và đáp ứng được đề nghị của bà Quý và các hộ trong ngõ. Tuy
nhiên, đây là ngõ đi chung của 04 hộ nên việc xây dựng lấn chiếm khoảng
không của ngõ nếu có sự đồng ý của các hộ dân trong ngõ thì là hợp lệ, có thể
xem xét cấp điều chỉnh giấy phép xây dựng.
4. Nguyên nhân
- Nguyên nhân chủ quan:
+ Ý thức chấp hành pháp luật, nhất là trên lĩnh vực xây dựng của một số
bộ phận nhân dân chưa cao.
+ Có sự cố tình vi phạm pháp luật của gia đình ông Bộ. Mặc dù đã được
cấp phép xây dựng, nhưng gia đình ông Bộ vì lợi ích cá nhân đã cố tình xây
dựng vượt ra ngoài phạm vi cho phép.
- Nguyên nhân khách quan:

12

+ Trình độ dân trí nói chung của người dân còn thấp, tính tự giác chấp
hành pháp luật còn hạn chế bên cạnh đó những thiếu thốn về vật chất dẫn đến
việc vi phạm pháp luật mang tính tự phát của một hộ gia đình, điển hình là gia
đình ông Bộ trong trường hợp này.
+ Tình hình quỹ đất đai nhà ở nước ta những năm trong và sau chiến tranh
thiếu thôn, dẫn đến việc tận dụng bố trí nhà cửa của các hộ gia đình đan xen
nhau, bởi vậy việc bố trí này chưa thực sự khoa học. Sau này trong quá trình
phát triển của đất nước, dân cư tăng, nhu cầu về nhà ở tăng dẫn đến tình trạng
bức xúc, thiếu thốn về nhà ở ngày càng tăng, đây là thực trạng của đất nước ta
đặc biệt trong thành phố lớn, đông dân cư.
Công tác phối hợp tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật nói chung và
pháp luật xây dựng nói riêng còn hạn chế.
Công tác quản lý nhà nước trong xây dựng còn hạn chế, hệ thống văn bản
quy phạm pháp luật chồng chéo, không thống nhất dẫn đến sự phối hợp giữa các
cơ quan chức năng khi xử lý công việc chưa hiệu quả, quan điểm không đồng
nhất.
Từ nguyên nhân sai phạm đó đã dẫn đến hậu quả: Mất an ninh trật tự xây
dựng tại nơi cư trú; ảnh hưởng đến sự đoàn kết trong cộng đồng dân cư; xuất
hiện các vi phạm pháp luật buộc các cơ quan nhà nước phải xử lý; gây thiệt hại
về vật chất.
5. Hậu quả để lại
- Hành vi vi phạm trật tự xây dựng trên khi bị xử phạt hành chính có mức
phạt tiền cao, mặt khác nếu thực hiện phá dỡ phần công trình sai phép sẽ gây
thiệt hại kinh tế gia đình nhà ông Bộ.
- Ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận nhân dân chưa cao, khi
hành vi vi phạm bị xử lý sẽ ảnh hưởng đến uy tín của họ đối với xã hội.

13

- Việc vi phạm gây bức xúc cho nhân dân trong khu vực, gây khiếu kiện,
ảnh hưởng đến ổn định xã hội và mối quan hệ cộng đồng.
- Việc giải quyết của các cơ quan quản lý nhà nước chưa dứt điểm, thiếu
nhất quán, gây khiếu kiện kéo dài, khiếu kiện vượt cắp, tạo dư luân xã hội, ảnh
hưởng đến uy tín của hệ thống quyền lực nhà nước và lòng tin của nhân dân với
Nhà nước.

14


PHẦN III
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
1. Mục đích
Các trường hợp vi phạm trật tự xây dựng phải bị xử lý nghiêm, dứt điểm.
Việc xử lý tình huống xảy ra trong thực tiễn nhằm đạt đến mục đích cuối cùng là
đảm bảo trật tự an toàn xã hội; đảm bảo các hoạt động xã hội được diễn ra trong
khuôn khổ pháp luật cho phép, các quy định của pháp luật được thực thi một
cách công bằng, nghiêm minh, đồng thời phù hợp, linh hoạt với tình huống diễn
ra trong thực tiễn; đảm bảo quyền lợi chính đáng của cộng đồng và cá nhân cũng
như việc thực hiện quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân khác, qua đó tăng
cường công tác quản lý nhà nước trong mọi lĩnh vực của đời sống, nhằm thúc
đẩy, nâng cao chất lượng cuộc sống.
2. Xây dựng các phương án giải quyết tình huống
Phương án 1: Xử phạt vi phạm hành chính, giữ nguyên hiện trạng như
ông Bộ đã làm, cấp điều chỉnh giấy phép xây dựng cho gia đình ông Bộ, tuyên
truyền vận động và tiến hành hòa giải giữa các hộ dân.
Theo phương án này thì ông Bộ được phép tồn tại phần sàn xây lấn trên
khoảng không của ngõ đi chung.

+ Ưu điểm:
Việc xử phạt có tính chất răn đe, giữ gìn kỷ cương, trật tự đô thị.
Đảm bảo quyền lợi và yêu cầu của ông Bộ, làm cho nhà ông Bộ được tăng
thêm diện tích, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của gia đình.
+ Nhược điểm:
Vi phạm quy định về cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn Thành phố Hà
Nội (không xem xét việc cấp điều chỉnh, bổ sung giấy phép xây dựng đối với
các trường hợp chủ đầu tư đã tổ chức xây dựng công trình sai với giấy phép xây
15


dựng được cấp, khi chưa được các cơ quan có thẩm quyền xử lý phần công trình
vi phạm theo đúng quy định của pháp luật).
Công trình tồn tại vẫn vi phạm trật tự xây dựng.
Không đáp ứng được đề nghị của bà Quý và các hộ ở trong ngõ, gây sự
thiếu tin tưởng vào các cơ quan có thẩm quyền. Ông Bộ chỉ phải nộp phạt vi
phạm hành chính theo cách phạt để tồn tại, tạo tiền lệ cho người dân coi thường
hiệu lực quản lý của chính quyền, coi thường kỷ cương phép nước.
Phương án 2: Thực hiện theo quyết định số 205/QĐ-UBND ngày
25/8/2013 của UBND quận Thanh Xuân: Xử phạt vi phạm hành chính với mức
tiền là 15.000.000 đồng, yêu cầu gia đình ông Bộ tự tháo dỡ phần xây dựng sai
phép: phá bỏ toàn bộ phần sàn bê tông xây ra ngõ đi chung sai so với giấy phép
xây dựng được cấp; ông Bộ phải chấp hành nộp phạt vi phạm hành chính và
chịu mọi chi phí tháo dỡ phần xây dựng sai phép nếu ông không tự phá dỡ.
+ Ưu điểm:
Đảm bảo quyền lợi cho các hộ dân trong ngõ.
Thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật và tạo được lòng tin của người
dân đối với hiệu lực quản lý của bộ máy nhà nước.
+ Nhược điểm:
Ông Bộ không đạt được nguyện vọng và phải tháo dỡ một phần công

trình.
Gây thiệt hại, tổn thất kinh tế cho gia đình ông Bộ.
3. Lựa chọn phương án tối ưu
Hành vi xây dựng nhà ở sai giấy phép xây dựng, lấn chiếm ngõ đi chung
của gia đình ông Bộ đã vi phạm các quy định của Nhà nước trong lĩnh vực xây
dựng đô thị; các yêu cầu, đề nghị của bà Quý và các hộ trong ngõ đi là chính
đang. Do đó, giải pháp lựa chọn là phải dựa vào các phương án mà các cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền xem xét và phù hợp với hoàn cảnh lịch sử, xã hội.
16


Để giải quyết triệt để, qua hai phương án trên, chúng ta nhận thấy mỗi
phương án đều có ưu điểm và nhược điểm riêng.
Theo phương án 1, UBND phường Thanh Xuân Trung đã nhiều lần thuyết
phục, hòa giải nhưng không đạt kết quả. Thực hiện theo phương án 2 vẫn cần
tuyên truyền, vận động, hòa giải giữa các hộ, trường hợp hòa giải thành công thì
chính quyền địa phương không phải tổ chức thực hiện cưỡng chế phá dỡ.
Phương án này đảm bảo chắc chắn hành vi vi phạm xử lý, đảm bảo pháp luật
được tôn trọng và được thực thi trong thực tế. Do đó, tôi lựa chọn thực hiện theo
phương án 2.

17


PHẦN IV
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH THỰC HIỆN

STT

1

Nội dung công Thời gian
việc
Ban hành quyết
định cưỡng chế

thực hiện

19/9/2013

Tổ chức, cá
nhân thực
hiện
Chủ tịch
UBND quận

Địa điểm
thực hiện

Ghi chú

Trụ sở
UBND
quận

Giao quyết
định đến người
2

vi phạm và các

20/9/2012

đơn vị có liên

Thanh tra

Phải có

xây dựng

biên bản

quận

giao nhận

quan
UBND quận
3

Tuyên truyền
vận động

phối hợp với
23/9/2013

Ban tuyên
giáo Quận
ủy

Xây dựng
4

phương án tháo
dỡ phần công

25/9/2013

Xây dựng
phương án

sở quận

suốt quá

hoặc tại

trình thực

nhà ông

hiện

Bộ

QLĐT chủ

UBND
25/9/2013

chức hậu cần
6

Trong

trì

Thuê đơn vị
tháo dỡ và tổ

Bộ lên Trụ

Giao phòng

trình vi phạm

5

Mời ông

phường
Thanh Xuân
Trung

29/9/2013

Thanh tra
xây dựng
18

cưỡng chế

quận

Thông báo trên

Đài truyền

hệ thống loa
7

truyền thanh về 01,02,03/1
thời gian tổ

0/2013

chức cưỡng

thanh
phường
Thanh Xuân
Trung

chế
Ra thông báo
8

về thời gian

Phải có
5/10/2013

UBND quận

cưỡng chế
9

Tổ chức cưỡng
chế

biên bản
giao nhận

8/10/1013

UBND quận

19


PHẦN V
KIẾN NGHỊ-KẾT LUẬT
1. Kiến nghị
Qua trường hợp của ông Bộ về xây dựng nhà sai phép, cho thấy các văn
bản quy phạm pháp luật nước ta còn thiếu đồng bộ, chưa chặt chẽ và chưa đáp
ứng được các yêu cầu xã hội, nhất là trong lĩnh vực quan hệ dân sự. Sự thiếu
hiểu biết, nhận thức và cách thức thi hành pháp luật của các cơ quan nhà nước
có thẩm quyền khác nhau, thậm trí trái ngược nhau gây mất lòng tin của người

dân. Vì vậy cần thường xuyên sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật
để đảm bảo đưa pháp luật vào cuộc sống đạt hiệu quả cao-là đòi hỏi cấp thiết.
Trong công tác giáo dục, tuyên truyền và phổ biến pháp luật cho nhân dân
và việc tăng cường kỷ cương, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa là yêu cầu
cấp thiết để nâng cao hiệu quả của công tác quản lý đô thị.
Tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra, rà soát về xây dựng đối với các
đơn vị, UBND phường, thường xuyên báo cáo công tác quản lý nhà nước về trật
tự xây dựng.
Có hình thức kiểm điểm, phê bình, kỷ luật các cán bộ buông lỏng quản lý,
không theo dõi địa bàn dẫn đến vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn được phân
công, trường hợp phát hiện có yếu tố cấu thành tội phạm, chuyển ngay cho cơ
quan chức năng xử lý theo đúng quy định của pháp luật, tránh tình trạng bao
che, nể nang, dung túng.
Rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến lĩnh vực xây
dựng và công tác quản lý cấp phép xây dựng; sửa đổi bổ sung các cơ chế đặc
thù, chú trọng các cơ chế linh hoạt để giải quyết những vấn đề trọng tâm, bức
xúc…
Ban hành đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực quản lý
xây dựng đô thị trên cơ sở các văn bản: Luật, Nghị định và nghiên cứu đề xuất
20


với chính phủ cho phép áp dụng một số cơ chế chính sách đặc thù với lĩnh vực
này.
2. Kết luận
Trong những năm qua, thực hiện chủ trương đổi mới, Đảng và nhà nước
ta tập trung đẩy mạnh kinh tế nhiều thành phần theo cơ chế thị trường định
hướng XHCN; kinh tế-xã hội của cả nước luôn có sự tăng trưởng khá, đời sống
nhân dân được nâng cao, bộ mặt thành thị và nông thôn được cải thiện đáng kể.
Kinh tế xã hội phát triển, thu nhập của người dân có sự cải thiện và nâng lên,

việc cải tạo, sửa chữa, xây mới nhà ở tại các khu dân cư, nhất là các trung tâm
chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội của thành phố và các huyện trong thành phố
tăng nhanh, hình thành các dãy phố khang trang, đúng quy hoạch. Do đó, công
tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực xây dựng cần có sự tập trung nhiều hơn nữa.
Bằng việc phân tích tình huống trên chúng ta nhận thấy hoạt động xây
dựng diễn ra trong thực tế vô cùng phức tạp, đây là hoạt động thường xuyên,
thiết yếu của các tổ chức, cá nhân trong xã hội. Bởi vây, các vi phạm trong lĩnh
vực này cũng rất phức tạp, đòi hỏi việc xử lý các tình huống cần cẩn trọng,
nghiêm minh đồng thời việc xử lý phải đặt trong mối quan hệ hài hòa giữa các
bên.
Cũng qua sự việc trên cho thấy hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên
một số lĩnh vực, nhất là đối với lĩnh vực xây dựng chưa cao. Nguyên nhân còn
một ít phòng chuyên môn và Cán bộ-công chức chưa thực hiện tốt chức năng,
nhiệm vụ được giao, thiếu tinh thần trách nhiệm trong công việc. Do đó cần tăng
cường công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, đặc biệt là trên lĩnh vực xây
dựng; cần nâng cao hoạt động hiệu quả của cơ quan chuyên môn, trước hết là
vai trò trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan. Những cán bộ làm công tác xử
lý bên cạnh nắm vững các quy trình, trật tự xử lý vấn đề, các quy định pháp luật
có liên quan còn phải đặt việc xử lý vấn đề trong môi trường xung quanh, điều
kiện hoàn cảnh lịch sử cụ thể. Đồng thời cũng phải hiểu rõ bất cập về đối tượng
21


xin cấp phép xây dựng, về loại và nội dung giấy phép, điều kiện cấp giấy phép
cũng như về hồ sơ xin cấp phép và đồng thời cũng là trách nhiệm của các cơ
quan liên quan. Hơn nữa, trong việc điều chỉnh giấy phép chưa cụ thể, việc phân
cấp phép chưa có sự phối hợp chặt chẽ, đặc biệt là hoạt động quản lý xây dựng
theo giấy phép cũng như việc tổ chức thực hiện còn gặp nhiều khó khăn trong
quá trình triển khai.
Trong quá trình đô thị hóa với quy mô, tốc độ như hiện nay thì người dân

cần được phổ biến pháp luật sâu rộng hơn về vấn đề xây dựng nhà ở theo giấy
phép của cấp có thẩm quyền nhằm tránh tình trạng vi phạm pháp luật dẫn đến
khiếu nại gia tăng như hiện nay, đồng thời các cơ quan chức năng cần kiểm tra,
giám sát thường xuyên nhằm tăng cường kỷ cương, pháp chế xã hội chủ nghĩa
trong công tác quản lý đô thị.

22


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Bộ luật Dân sự năm 2005. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật
liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản
2- Luật đất đai năm 2003 (sửa đổi bổ xung năm 2009)
3- Luật nhà ở năm 2005 (sửa đổi bổ xung năm 2009)
4- Luật xây dựng năm 2003
5- Pháp lệnh về nhà ở năm 1991
6- Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 12/02/2009 của Chính phủ về quản lý
dự án đầu tư xây dựng công trình;
7- Thông tư số 03/2009/TT-BXD ngày 26/3/2009 của Bộ Xây dựng quy định
chi tiết một số nội dung của Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày
12/02/2009 của Chính phủ;
8- Pháp lệnh Thủ đô Hà Nội; Nghị định số 92/2005/NĐ-CP ngày 12/7/2005
của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Pháp lệnh Thủ đô Hà
Nội;
9- Nghị định số 180/2007/NĐ-CP ngày 07/12/2007 của Chính phủ về Quy
định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Xây dựng về
việc xử lý vi phạm trật tự xây dựng đô thị.
10-

Quyết định số 04/2010/QĐ-UBND ngày 20/01/2010 của UBND

Thành phố Hà Nội về việc Ban hành quy định cấp giấy phép xây dựng và
quản lý việc xây dựng công trình theo giấy phép trên địa bàn thành phố
Hà Nội.
11-

Theo Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTCTCĐC ngày 03/01/2001 của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân
dân tối cao, Tổng cục địa chính hướng dẫn thẩm quyền của Tòa án nhân
dân trong việc giải quyết khiếu nại và tranh chấp.
23