BIỆN PHÁP tổ CHỨC xây DỰNG CHỦ đề dạy học TÍCH hợp ở TRƯỜNG TRUNG học cơ sở THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH PHỔ THÔNG mới

BIỆN PHÁP TỔ CHỨC XÂY
DỰNG CHỦ ĐỀ DẠY HỌC
TÍCH HỢP Ở TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO
ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG
TRÌNH PHỔ THƠNG MỚI


- Định hướng đổi mới chương trình giáo dục phổ
thơng và xây dựng chủ đề dạy học tích hợp của Bộ giáo
dục và đào tạo
Nghị quyết 88 của Quốc Hội Khóa 13 đã xác định rõ u
cầu tích hợp trong chương trình giáo dục phổ thơng mới: “Ở
cấp tiểu học và cấp trung học cơ sở thực hiện lồng ghép
những nội dung liên quan với nhau của một số lĩnh vực giáo
dục, một số mơn học trong chương trình hiện hành để tạo
thành mơn học tích hợp; thực hiện tinh giản, tránh chồng chéo
nội dung giáo dục,…”
Việc dạy học tích hợp cần thực hiện đồng bộ, từ xây
dựng chương trình, biên soạn sách giáo khoa, phương pháp
dạy học và kiểm tra, đánh giá. Chủ trương dạy học tích hợp
trong chương trình mới có một số điểm khác so với chương
trình hiện hành như: tăng cường tích hợp nhiều nội dung trong
cùng một môn học, xây dựng một số môn học tích hợp mới ở
các cấp học, tinh thần chung là tích hợp mạnh ở các lớp học
dưới và phân hố dần ở các lớp học trên; yêu cầu tích hợp
được thể hiện cả trong mục tiêu, nội dung, phương pháp và
thi, kiểm tra, đánh giá giáo dục.


Trước hết, định hướng tích hợp được thể hiện ngay trong

nội bộ mỗi mơn học, chẳng hạn trong chương trình mơn Ngữ
văn sẽ có sự tích hợp giữa các kỹ năng đọc, viết, nói và nghe;
tích hợp giữa kiến thức văn học và kiến thức tiếng Việt trong
quá trình dạy học các kỹ năng này. Các môn học khác cũng
tùy vào đặc điểm và tính chất mơn học mà thực hiện u cầu
tích hợp giữa các phân mơn, các phần của mỗi mơn học. Việc
tích hợp trong chương trình các môn học cũng không chỉ thể
hiện ở nội dung dạy học mà còn ở cả yêu cầu cần đạt (chuẩn
đầu ra)
Ngồi u cầu tích hợp nội mơn, chương trình mới cịn
thực hiện ở các mơn học tích hợp. Trong chương trình cấp
tiểu học hiện hành, các mơn Tự nhiên và Xã hội ở các lớp 1,
2, 3; môn Lịch sử và Địa lý, môn Khoa học ở các lớp 4, 5 vốn
đã có tính tích hợp. Trong chương trình giáo dục phổ thơng
mới, tính tích hợp trong những mơn học này sẽ thể hiện đậm
nét hơn thông qua các chủ đề chung giữa các phân mơn.
Chương trình cấp Trung học cơ sở lần này khác chương
trình hiện hành là có một số mơn tích hợp, đó là mơn Lịch sử
và Địa lý và môn Khoa học tự nhiên. Việc thực hiện tích hợp
được thiết kế ở mức thấp. Cụ thể các phân môn trong Khoa


học tự nhiên cũng như trong Lịch sử và Địa lý không phải là
sự lắp ghép cơ học. Trong chương trình của mỗi mơn, các
mạch nội dung có sự kết nối ở mức có thể để: tránh trùng lặp;
kiến thức và kỹ năng của phân môn này giúp làm sáng rõ hơn
kiến thức và kỹ năng của phân môn kia; giúp học sinh vận
dụng các kiến thức, kỹ năng của từng phân mơn để giải quyết
các vấn đề địi hỏi cách tiếp cận liên mơn.
Với chương trình mơn Khoa học tự nhiên, nội dung sẽ

cố gắng tập trung thiết kế thành các chủ đề lớn như vật chất,
năng lượng và sự biến đổi, trái đất và bầu trời. Các kiến thức
và kỹ năng Vật lý, Hóa, học, Sinh học đều được triển khai
trong phạm vi những chủ đề này.
Với chương trình mơn Lịch sử và Địa lý, nội dung cũng
được thiết kế thành hai mạch tương đối độc lập, nhưng cố
gắng kết nối để giáo viên và học sinh thấy được mối liên hệ
giữa lịch sử và địa lý thông qua việc tìm hiểu, khám phá các
sự kiện trong thời gian và khơng gian. Ngồi ra tính chất tích
hợp của mơn học này cịn được thể hiện ở một số chủ đề
chung như Khám phá các dịng sơng lớn trên thế giới, Văn
minh châu thổ sông Hồng, Bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt
Nam, Đô thị,...


Cuối cùng việc tích hợp trong chương trình giáo dục mới
thể hiện ở yêu cầu tất cả các môn đều phải lồng ghép một số
nội dung (chủ đề xuyên môn) giáo dục mang tính cấp thiết, có
ý nghĩa dân tộc và tồn cầu như giáo dục bình đẳng giới, giáo
dục tài chính- kinh doanh, chủ quyền biển đảo, mơi trường và
phát triển bền vững…
- Những nguyên tắc đề xuất các biện pháp tổ chức
xây dựng chủ đề dạy học tích hợp ở trường THCS theo
định hướng chương trình giáo dục phổ thơng mới
- Đảm bảo tính thực tiễn, gắn với giải quyết những vấn
đề của từng nhà trường
Nguyên lí giáo dục đã khẳng định: mọi vấn đề nghiên
cứu phải xuất phát từ thực tiễn và quan trọng hơn nữa, chúng
phải phục vụ cho thực tiễn. Vì vậy giá trị của một cơng trình
nghiên cứu khoa học giáo dục được thể hiện ở sự kết hợp hài

hịa giữa lí luận chung với kinh nghiệm của thế giới và thực
tiễn địa phương.
Đối với việc tổ chức xây dựng chủ đề dạy học tích hợp,
tuỳ điều kiện nguồn lực, thế mạnh cũng như khó khăn của
từng nhà trường THCS ở huyện Thuỷ Nguyên thành phố Hải


Phòng mà chúng ta lựa chọn biện pháp phù hợp. Nói khác đi
là các biện pháp đều phải được đề xuất dựa trên những bất cập
cụ thể trong công tác tổ chức xây dựng chủ đề dạy học tích
hợp ở các trường THCS huyện Thuỷ Nguyên, Hải Phòng.
- Đảm bảo tính tồn diện và hệ thống của chương
trình tổng thể
Các biện pháp tổ chức xây dựng chủ đề dạy học tích hợp
ở trường THCS theo định hướng chương trình giáo dục phổ
thơng mới phải đảm bảo tính tồn diện nghĩa là phải tác động
đến nhiều mặt về nhận thức, kĩ năng, thái độ của người dạy,
người học, bằng một hệ thống tri thức toàn diện được huy
động để xây dựng các chủ đề.
Nguyên tắc này đòi hỏi người học lĩnh hội những tri
thức, kĩ năng, kĩ xảo trong mối liên hệ logic và tính kế
thừa, khi xây dựng các chủ đề dạy học tích hợp phải hệ
thống được những tri thức khoa học hiện đại, mà hệ thống
đó được xác định không chỉ nhờ vào cấu trúc của logic
khoa học mà cả tính tuần tự phát triển những khái niệm và
định luật trong ý thức của học sinh.
- Đảm bảo tính khả thi phù hợp với điều kiện, nguồn


lực của từng nhà trường

Các biện pháp tổ chức xây dựng chủ đề dạy học tích
hợp theo định hướng chương trình giáo dục phổ thơng mới
địi hỏi phải được sự đồng thuận của các cấp quản lý giáo
dục, của địa phương, của cha mẹ học sinh, của học sinh và
đặc biệt là sự đồng thuận của toàn thể cán bộ, giáo viên, các
tổ chức trong mỗi nhà trường. Tính khả thi của các biện
pháp phải được phát huy hiệu quả khi áp dụng vào thực tiễn,
phù hợp với sự phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa của từng
địa phương. Các biện pháp được tổ chức áp dụng rộng rãi,
được điều chỉnh, bổ sung cải tiến để ngày càng hoàn thiện,
đáp ứng phạm vị rộng lớn hơn.
- Đảm bảo tính đồng bộ
Sự thành công của một lĩnh vực, một đơn vị là sức mạnh
tổng hợp của cả một hệ thống. Vì vậy cần đảm bảo các biện
pháp khơng được tách rời, riêng rẽ, không mâu thuẫn nhau,
mà phải tạo điều kiện hỗ trợ lẫn nhau trong mối quan hệ biện
chứng chặt chẽ và tạo thành một hệ thống chỉnh thể nhằm tác
động tới nhiều mặt khác nhau của vấn đề đang được quản lý.
Do vậy, các biện pháp tổ chức xây dựng chủ đề dạy học tích


hợp phải đảm bảo tính đồng bộ thì mới đem lại tính khả thi và
tính hiệu quả.
Yêu cầu này phải xuất phát từ bản chất của quá trình
quản lý dạy học trong nhà trường, trong đó tập trung vào việc
lập kế hoạch xây dựng các chủ đề dạy học, chỉ đạo hoạt động
dạy của giáo viên, hoạt động học của học sinh, điều hành hoạt
động dạy học và các hoạt động khác phục vụ cho hoạt động
dạy học tích hợp ở bên trong và ngồi nhà trường tạo ra được
mơi trường giáo dục lành mạnh, nhằm nâng cao chất lượng

dạy học trong nhà trường. Đảm bảo tính đồng bộ của các biện
pháp phải chú ý đến các yếu tố tác động tham gia vào các biện
pháp.

- Đề xuất biện pháp tổ chức xây dựng chủ đề dạy học
tích hợp theo định hướng chương trình phổ thơng mới
- Biện pháp 1: Huy động sự tham gia của các bên liên
quan trong xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường và
xây dựng các chủ đề dạy học tích hợp
* Ý nghĩa, mục tiêu


Trong công cuộc đổi mới tư duy về dạy học ở trường
trung học hiện nay, vấn đề nâng cao nhận thức về tầm quan
trọng của việc dạy học theo quan điểm DHTH cho các thành
viên trong tập thể nhà trường, xã hội là điều cần phải thực
hiện trước tiên. Một quy luật chung đối với việc triển khai bất
cứ quá trình hoạt động nào cũng đều phải xuất phát từ nhận
thức. Vì nhận thức là kim chỉ nam cho mọi hành động. Nhận
thức đúng thì mới tạo điều kiện cho hành động đúng và đạt
hiệu quả.
Một trong những trọng tâm của đổi mới chương trình và
sách giáo khoa của giáo dục phổ thông là đổi mới nội dung,
phương pháp dạy học, dạy học dựa vào hoạt động học tập tự
giác, tích cực, chủ động, sáng tạo của HS, góp phần hình
thành và phát triển nhu cầu tự học, hứng thú, tạo niềm tin và
niềm vui trong học tập. Do đó, để tổ chức thực hiện tốt việc
dạy học và quản lí dạy học theo quan điểm DHTH trong nhà
trường thì chúng ta cần làm cho mọi thành viên của nhà
trường cũng như cha mẹ HS và HS quán triệt tư tưởng chủ

đạo của dạy học theo quan điểm DHTH, nguyên tắc dạy học
theo quan điểm DHTH cũng như đặc điểm của dạy học theo
quan điểm này… Nhận thức được DHTH là xu thế chung của


nhiều nước trên thế giới, triết lí sâu xa của DHTH là hướng
tới các giá trị riêng của mỗi HS trên cơ sở những giá trị chung
về năng lực và các phẩm chất khác theo mục tiêu giáo dục của
cấp học sẽ làm cho quá trình ứng dụng trong thực tiễn nhanh
và hiệu quả hơn.
Mục đích sâu xa này cũng đã được nêu trong Luật Giáo
dục nước ta: “Phương pháp giáo dục phổ thơng phải phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng pháp tự học, khả
năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến
thức tạo của HS; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học,
môn học; bồi dưỡng phương vào thực tiễn; tác động đến tình
cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho HS” [21].
Vì vậy, cấp ủy Đảng, Ban Giám hiệu phải nhận thức rõ
đổi mới dạy học là khách quan. Hơn nữa, trên thế giới, việc
dạy học theo quan điểm DHTH còn hướng tới các giá trị nhân
văn trong giáo dục, dạy học theo quan điểm này có vai trị và
lợi ích to lớn nhằm hướng đến sự cơng bằng trong giáo dục
xét trên bình diện phát triển. Một phương án dạy học mới sẽ
vấp phải rào cản của tư duy cũ, của cách thực hiện đã quen
thuộc, vì vậy, cần có sự giác ngộ, thấu hiểu, rồi tuyên truyền,
phổ biến cho mọi thành viên trong nhà trường, HS và cha mẹ


HS... để họ nhận thức đúng, thấy được đổi mới dạy học là
khách quan; từ đó, tạo sự đồng thuận giữa nhà trường, gia

đình và xã hội.
* Nội dung, cách thực hiện
Hiệu trưởng các trường nên tập trung chỉ đạo cán bộ
quản lí, GV, cha mẹ HS thực hiện tốt cơng tác đổi mới dạy
học và quản lí dạy học theo quan điểm tích hợp. Đây là một
trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường trong thực
tiễn giáo dục.
Đầu năm học, nhà trường tổ chức cho toàn thể cán bộ
GV học tập chính trị, chính sách của Đảng, Nhà nước về
nhiệm vụ năm học, quán triệt các nhiệm vụ trọng tâm năm
học, cấp học. Trong các buổi học tập của GV và HS, cần nhấn
mạnh trọng tâm là đổi mới phương pháp dạy học và đổi mới
quản lí dạy học, đặc biệt chú ý tuyên truyền phổ biến tính ưu
việt của dạy học theo quan điểm DHTH.
Ban Chấp hành Chi bộ trường cần tập trung chỉ đạo bằng
cách Đảng bộ ra nghị quyết về công tác dạy học theo quan
điểm tích hợp, phổ biến đến từng cán bộ, đảng viên để nâng
cao nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của việc dạy học


theo quan điểm này.
Chi bộ cần xây dựng chương trình hành động cụ thể để
thực hiện kế hoạch dạy học theo quan điểm DHTH. Kế hoạch
dạy học phải bám sát vào chương trình giảng dạy, nhưng phải
phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường, của địa phương,
đảm bảo tính khả thi trong q trình thực hiện. Và để dạy học
theo quan điểm tích hợp đem lại hiệu quả thiết thực thì từ mục
tiêu phải được thể hiện thành các chỉ tiêu cụ thể trong kế
hoạch dạy học. Cần xây dựng chi bộ nhà trường thực sự vững
mạnh, đủ sức lãnh đạo đơn vị thực hiện tốt các nhiệm vụ được

giao, trong đó quan trọng nhất là cơng tác dạy học, đặc biệt là
đổi mới dạy học theo quan điểm DHTH.
Hàng năm, nhà trường cần tổ chức kiểm điểm, đánh giá
kết quả thực hiện công tác dạy học theo quan điểm DHTH (có
thể mời đại diện một số cha mẹ HS), làm rõ kết quả đạt được,
những hạn chế, nguyên nhân của kết quả, nguyên nhân của
hạn chế để từ đó chỉ đạo thực hiện được tốt hơn.
Để việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ
quản lí, GV... chất lượng và hiệu quả, hiệu trưởng cần cụ thể
hóa đường lối thành các cơng việc, cụ thể như sau:


- Thành lập Ban Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học.
Ban này ngồi nhiệm vụ chung cịn chú ý tuyên truyền phổ
biến về mục đích, ý nghĩa, tính tất yếu của đổi mới dạy học
theo quan điểm DHTH. Thành phần của ban gồm: Ban Giám
hiệu và các Trưởng Bộ mơn, đại diện các tổ chức đồn thể
(Chi bộ Đảng, Cơng đồn, Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh).
- Các thành viên được phân công sưu tầm tài liệu, nghiên
cứu soạn thảo nội dung tuyên truyền phổ biến về DHTH cho
từng đối tượng của nhà trường.- Trang bị cho thư viện các tài
liệu, sách, báo có nội dung liên quan đến DHTH để mọi người
có thể tham khảo, học tập, nghiên cứu và định hướng ứng
dụng.
- Biên soạn tài liệu ngắn gọn dành cho các bậc cha mẹ
và những người quan tâm về DHTH.
- Hiệu trưởng và các thành viên trong Ban Giám hiệu lên
kế hoạch đổi mới phương pháp dạy học. Trong kế hoạch này
đặt trọng tâm vào việc đổi mới phương pháp dạy học theo tinh

thần tích hợp.
- Mời chuyên gia đến nói chuyện, tọa đàm với Hội đồng


nhà trường và HS về DHTH.
- Tham quan, học tập các trường đã có những thành cơng
trong đổi mới phương pháp dạy học, những trường có thành
tích cao trong quản lí dạy học theo định hướng DHTH.
- Ngay từ đầu năm học, nhà trường cần cụ thể hóa các
đường lối, chính sách của Đảng và của Nhà nước; nhiệm vụ
của ngành học, cấp học, các chỉ thị của ngành, của địa phương
và kế hoạch của nhà trường bằng từng công việc cụ thể theo
học kì, tháng, tuần, gắn liền với mỗi bộ môn, mỗi cá nhân
trong nhà trường
- Xây dựng lực lượng tuyên truyền viên nòng cốt trong
nhà trường là những cán bộ chủ chốt như tổ trưởng chuyên
môn, GV chủ nhiệm... thơng qua những giờ dạy cụ thể có vận
dụng quan điểm tích hợp để HS, GV, cán bộ quản lí nhà
trường, cha mẹ HS… cộng đồng trách nhiệm với nhà trường.
-Biện pháp 2: Sử dụng đội ngũ giáo viên cốt cán để bồi
dưỡng chuyên môn về phát triển chương trình và xây dựng
chủ đề dạy học tích hợp cho giáo viên
* Ý nghĩa, mục tiêu


Trong bất cứ một tổ chức nào cũng cần những con người
nòng cốt, biết thắp lửa, biết dấn thân, biết canh tân các hoạt
động của tổ chức. Ở nhà trường lớp người này gọi là giáo viên
cốt cán. Đối với các trường, việc xây dựng đội ngũ giáo viên
cốt cán sẽ giúp trường nâng cao chất lượng giáo dục.

Giáo viên cốt cán các trường, có vai trị quan trọng trong
việc xác định nhu cầu giáo dục và cải thiện chất lượng giáo
dục của trường. Giáo viên cốt cán là những giáo viên biết rõ
những gì đang xảy ra trong trường học của họ. Họ ở một vị trí
đủ tốt và khách quan bởi lẽ họ không chỉ làm việc với đồng
nghiệp, với học sinh, mà họ còn tiếp xúc nhiều với phụ
huynh, cộng đồng và những cơ quan, tổ chức có liên quan
trong cơng tác giáo dục học sinh. Giáo viên cốt cán là đội ngũ
mà Hiệu trưởng và các cấp quản lí ḱì vọng họ sẽ tạo ra những
đột phá và mang lại bầu khơng khí thân thiện, nhân văn, vì sự
phát triển chun mơn nghề nghiệp và vì sự tiến bộ của học
sinh.
Chính vì vậy, mỗi giáo viên cốt cán trong trường cần có
ý thức và định hướng rõ ràng cho sự phát triển của cá nhân
mình, của cá nhân trong bối cảnh phát triển chung của trường
và định hướng phát triển nhà trường. Giáo viên cốt cán là


cầu nối, là người kết nối sức mạnh của các giáo viên và
nhân viên khác trong trường để lập kế hoạch giáo dục, thảo
luận về mục tiêu phát triển nhà trường, kế hoạch hành động
cụ thể cho các mục tiêu đó. Giáo viên cốt cán trong trường
đồng thời cũng là những người gắn kết và thực hiện sứ
mệnh của nhà trường từ ý tưởng của lãnh đạo nhà trường
dựa trên quy hoạch phát triển chung của trường nơi giáo
viên đó làm việc, đồng thời là người chia sẻ những bài học
kinh nghiệm của những bạn bè đồng nghiệp tại các cơ sở
giáo dục khác.
Giáo viên cốt cán còn là người truyền cảm hứng cho
đồng nghiệp của mình trước những thay đổi hoặc những đổi

mới giáo dục nhất là trong bối cảnh xã hội hội nhập và phát
triển như hiện nay.
Giáo viên cốt cán là những người góp phần to lớn trong
việc cải tiến trường học, thay đổi chính sách trong trường học.
Hơn ai hết, đội ngũ giáo viên cốt cán là người hiểu khơng chỉ
về chương trình giáo dục, những quy định mang tính chất
ràng buộc luật pháp của nghề nghiệp, mà họ còn là những
người hiểu sâu sắc và thấu đáo những lợi ích mang lại từ
những các tiếp cận mới trong giáo dục, họ là những người đại


diện cho những giáo viên nhiệt huyết, chính vì vậy những đề
nghị, ý kiến cũng như mong muốn chính đáng của họ góp
phần cải thiện chất lượng giáo dục học đường, góp phần thay
đổi chính sách đối với giáo viên, học sinh và những người làm
công tác giáo dục trong cả cộng đồng.
* Nội dung, cách thực hiện
Việc lựa chọn, bồi dưỡng, xây dưng quy chế hoạt động
cho các giáo viên cốt cán là một vấn đề cần quan tâm trong
các nhà trường hiện nay
Thứ nhất: lựa chọn giáo viên có nhiều thành tích trong
hoạt động nghề nghiệp, được đánh giá xuất sắc theo chuẩn
nghề nghiệp và đáp ứng hoặc có thể bồi dưỡng để đáp ứng các
yêu cầu nêu trên đối với giáo viên cốt cán.
Thứ hai: Xây dựng khung tổ chức đội ngũ giáo viên cốt
cán về số lượng, cơ cấu theo môn học, hoạt động giáo dục
sao cho mỗi nhà trường, địa phương (sở GD&ĐT, phịng
GD&ĐT) có được một tổ chức hoạt động phát triển nghề
nghiệp cho đội ngũ giáo viên, tư vấn cho CBQL các cấp về
những vấn đề thuộc lĩnh vực GD&ĐT, nòng cốt trong hoạt

động phát triển chương trình nhà trường đáp ứng cơ chế


phân cấp quản lý, thực hiện chương trình giáo dục.
Thứ ba: Tổ chức các khoa bồi dưỡng cho đội ngũ giáo
viên cốt cán về kiến thức môn học, lĩnh vực khoa học liên
quan, về nghiệp vụ sư phạm (phát triển chương trình, sách
giáo khoa, phương pháp, hình thức dạy học, giáo dục, phương
tiện, công nghệ dạy học, công nghệ thông tin, ngoại ngữ, …);
bồi dưỡng năng lực nghiên cứu khoa học, đặc biệt là khoa học
giáo dục; phẩm chất đạo đức nghề nghiệp; bồi dưỡng kĩ năng
hỗ trợ, giúp đỡ đồng nghiệp; …
Thứ tư: Xây dựng quy chế hoạt động của giáo viên cốt
cán với những quy định phát huy được sáng tạo của cá nhân
và đội ngũ cán giáo viên cốt cán. Trong đó, phải có những
chính sách ở cấp trung ương, cấp địa phương, cấp nhà trường
đảm bảo các điều kiện cho đội ngũ giáo viên cốt cán hoạt
động thực hiện được các chức năng cơ bản đã nêu ở phần
trên.
Quy chế hoạt động của đội ngũ giáo viên cốt cán phải
bảo đảm đây là một tổ chức hoạt động chuyên môn nghề
nghiệp, không bị ràng buộc bởi quá nhiều quy định hành
chính cứng nhắc, để cho đội ngũ này được sáng tạo, phát triển


nghề nghiệp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
Thứ năm: Có cơ chế liên kết với các cơ sở giáo dục đại
học, đặc biệt cơ sở đào tạo giáo viên, các viện nghiên cứu,
chủ yếu là nghiên cứu giáo dục, quản lý giáo dục.
Thứ sáu: Tổ chức đánh giá kết quả hoạt động của giáo

viên cốt cán để vừa có chính sách khích lệ về vật chất, tinh
thần, vừa có biện pháp bồi dưỡng, nâng cao năng lực của họ.
- Biện pháp 3: Định hướng quy trình xây dựng
chương trình theo tiếp cận năng lực, lấy người học làm
trung tâm
* Ý nghĩa, mục tiêu
Giáo viên tổ chức các hoạt động đa dạng nhằm giúp
người học lĩnh hội tri thức khoa học, hình thành kỹ năng, kỹ
xảo thơng qua việc trải nghiệm giải quyết các tình huống; tạo
cơ hội cho người học được thử thách trước những thách thức
khác nhau trong học tâp cũng như trong cuộc sống. Giáo viên
không chỉ quan tâm sau khi người học đạt được gì mà quan
trọng hơn là người học được tham gia những hoạt động gì,
được phát triển những năng lực gì trong quá trình lĩnh hội tri


thức.
Vì vậy, Giáo viên phải hướng dẫn người học tìm kiếm và
thu thập thông tin, gợi mở giải quyết vấn đề, tạo điều kiện cho
người học được trải nghiệm, tiếp xúc với thực tiễn, học cách
phát hiện và giải quyết vấn đề một cách sáng tạo. Cách tiếp
cận này cần quan tâm đến vấn đề giá trị-vấn đề đáng giá của
mọi hoạt động đào tạo. Các năng lực cần hình thành cho
người học là năng lực cá nhân (xác định mục tiêu và định
hướng giá trị, giải quyết vấn đề, ra quyết định, làm chủ bản
thân, làm việc độc lập, tin học, ngoại ngữ…), năng lực chuyên
môn (hiểu biết về môn học, mối quan hệ liên môn, khả năng
vận dụng vào cuộc sống, tự nghiên cứu, tự học, tự bồi
dưỡng…), năng lực xã hội (giao tiếp, ứng xử, lãnh đạo, hợp
tác, hoạt động xã hội…).

* Nội dung, cách thực hiện
Chương trình giáo dục được thiết kế với nhiều chủ đề,
trong đó giáo viên phải thiết kế các hoạt động đa dạng, các
hoạt động đó khơng chỉ đóng khung trong nhà trường mà cịn
mở rộng trong phạm vi gia đình và ngồi xã hội. Bởi vì, việc
hình thành và phát triển năng lực cần phải trải qua thời gian


dài, được trải nghiệm trong những điều kiện, môi trường và
hồn cảnh khác nhau. Vì thế, chỉ nên tập trung vào số lượng
năng lực chọn lọc để sinh viên có đủ thời gian rèn luyện, kiến
tạo và phát triển năng lực đó.
Mặt khác, giáo viên phải định hướng cho người học kiến
tạo những kiến thức và kỹ năng để hình thành năng lực mới,
thích ứng với mơi trường sống ln thay đổi. Việc thiết kế
chương trình đào tạo, phải định hướng cho người học con
đường mà các em sẽ hướng tới trong tương lai trên cơ sở
những kết quả mà người học được đào tạo trong thời gian học
ở trường. Vì vậy, dạy học phải được tiến hành thơng qua 3
hoạt động, trong đó có hoạt động cơ bản (người học chiếm
lĩnh kiến thức mới trên cơ sở kiến thức đã học), hoạt động
thực hành (người học củng cố, luyện tập kiến thức, kĩ năng đã
chiếm lĩnh) và hoạt động ứng dụng (người học tích hợp, mở
rộng và vận dụng kiến thức kĩ năng đã học vào thực tế cuộc
sống.
Trong giáo dục đào tạo, các trường cần xây dựng
chương trình theo hướng tích hợp. Trong đó đảm bảo có một
mơn học được đào tạo chuyên sâu, mang tính chủ đạo. Bên
cạnh đó, cần đào tạo chuyên sâu cả về tin học và ngoại ngữ,

bởi lẽ đây là hai công cụ trọng yếu để giúp người học nâng
cao trình độ chun mơn- nghiệp vụ và đảm bảo cho hoạt
động ngồi nhà trường có hiệu quả.
Chương trình đào tạo cần được xây dựng theo hướng rèn
người học tổ chức dạy học trong môi trường mở nghĩa là
khơng chỉ đóng khung trong học đường mà cịn tiếp cận với
cuộc sống đa dạng, phong phú với nhiều hoạt động tích hợp
(thực tế và tự học, tự rèn luyện). Các hình thức tổ chức dạy
học đa dạng như: cá nhân, nhóm, tồn lớp được thực hiện
trong lớp học, vườn trường, xưởng trường, trải nghiệm thực
tế, tham quan học tập. Các hoạt động học tập được thực hiện
thông qua các phương pháp khác nhau như: học theo dự án,
thực hành, workshop, trực quan, hợp đồng, tự học, tự nghiên
cứu. Chính vì vậy, hoạt động quản lý giáo dục cần được thực
hiện linh hoạt, mềm dẻo thiên về chất lượng công việc hơn là
việc quản lý về thời gian.
Đánh giá người học bằng nhiều phương pháp và hình
thức khác nhau trong đó phải bộc lộ được năng lực học tập.
Việc đánh giá không chỉ dừng lại ở việc kết thúc các học kỳ
hay năm học mà còn đánh giá thường xun, đánh giá q
trình; có sự nhận xét cụ thể và lượng hóa, định hướng sự thay


đổi cho người học trong thời gian tới.
Vì vậy, giáo viên cần có sổ theo dõi, phiếu kiểm kê,
thang xếp hạng về sự tiến bộ của người học trong mỗi thời
điểm cụ thể đồng thời rèn cho người học năng lực tự đánh giá.
Đánh giá người học bằng nhiều phương pháp khác nhau: quan
sát, vấn đáp, tự luận được sử dụng tài liệu, thực hành, hồ sơ

học tập, thuyết trình, báo cáo sản phẩm học tập… sao cho thể
hiện được tính sáng tạo, tính thực tiễn và tính hiệu quả của
hoạt động dạy học.
-Biện pháp 4: Sử dụng tài chính thích hợp cho cơng
tác phát triển chương trình trong nhà trường
* Ý nghĩa, mục tiêu
Đổi mới cơ chế quản lí tài chính sẽ trở thành địn bẩy
cho sự đảm bảo chất lượng đào tạo và phát triển của nhà
trường khi có điểm tựa là sự đồng bộ trong quan điểm và xây
dựng chính sách về tổ chức bộ máy, xác định nguồn nhân lực
để thực hiện các nhiệm vụ trong nhà trường trong đó có cơng
tác
phát triển chương trình trong nhà trường


Trong phạm vi quyền hạn và trách nhiệm của mình, nhà
trường cần có các giải pháp và kế hoạch tự chủ về tài chính,
có hệ thống quản lí chặt chẽ, phù hợp với các quy định của
Nhà nước; công tác lập kế hoạch tài chính được chuẩn hóa,
cơng khai hóa, minh bạch và theo đúng quy định; thực hiện
phân bổ và sử dụng tài chính hợp lí, cơng khai, minh bạch và
có hiệu quả.
* Nội dung, cách thực hiện
Tận dụng những nội dung được quy định của Nghị định
16/2015/NĐ-CP để huy động tối đa các nguồn lực tài chính
cho phép. Đa dạng hóa, các nguồn lực, các kênh và cách thức
huy động, để bù đắp sự giảm sút nguồn lực của ngân sách nhà
nước hỗ trợ cho các trường, mở rộng quyền tự chủ tài chính
cho các trường theo tinh thần của Nghị định 16/2015/NĐ-CP
của Chính phủ.

Để có thể huy động được nguồn lực tài chính, điều quan
trọng đối với các trường là chú trọng xây dựng và giữ vững
thương hiệu trong hoạt động giáo dục. Thương hiệu chính là
tiền đề quyết định cho việc gia tăng việc huy động các nguồn
lực tài chính của nhà trường.


Đi liền với việc đổi mới, hoàn thiện cơ cấu phân bổ
nguồn lực tài chính, vấn đề quan trọng hiện nay đối với cơng
tác quản lý tài chính tại các trường hiện nay là không ngừng
nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính. Hiệu quả sử
dụng nguồn lực tài chính trong các trường là sự so sánh giữa
chi phí bỏ ra cho hoạt động đào tạo với những quả đạt được
của đầu ra
Thực hiện tốt các yêu cầu đặt ra trong cơng tác sử dụng
nguồn lực tài chính trong mỗi nhà trường đó là:
Bảo đảm tính cơng khai minh bạch, sự đồng thuận trong
nội bộ nhà trường.
Gắn chặt sự phân phối tài chính với sự cống hiến của các
thành viên, các đơn vị trong nhà trường.
Hướng vào sự phát triển bền vững lâu dài của nhà
trường.
Đảm bảo những quy định của Nhà nước
Để thực hiện các yêu cầu kể trên, cơng tác quản lý q
trình phân phối và sử dụng nguồn lực tài chính hàng năm của
nhà trường cần thực hiện các giải pháp chủ yếu sau đây: