Anh a và chị b làm lễ cưới năm 1986 trên cơ sở hoàn toàn tự nguyện nhưng không đăng ký kết hôn sau khi cưới, chị b về chung sống với gia đình bốmẹ an

Anh A và chị B làm lễ cưới năm 1986 trên cơ sở hoàn t
oàn tự nguyện
nhưng không đăng ký kết hôn. Sau khi cưới, chị B về chung sốn
g với gia
đình bốmẹ anh A tại phường P, quận H, nhưng chưa chuyển hộ k
hẩu về. Thời gian đầu hai.người chung sống hạnh phúc, đến năm
2000 bắt đầu phát sinh mâu thuẫn, nguyênnhân do anh A nghi n
gờ chị B có quan hệ ngoại tình. Từ năm 2002 đến nay, chị Bbỏ v
ề sống với gia đình mẹ tại thôn Y, huyện Đ, Hà Nội và đăng ý
tạm trú tại đây.Vợ chồng chưa có con chung. Tháng 5/2005, anh
A đã làm đơn gửi đến Tòa ánquận H với nội dung yêu cầu hủy
hôn nhân trái pháp luật giữa anh và chị B, vì anhchị không đăng
ký kết hôn và hiện chị B đang sống với người đàn ông khác.
a. Theo anh (chị) thì quan hệ pháp luật cần giải quyết trong vụ
việc nói trên
là quan hệ hôn nhân thực tế hay quan hệ hôn nhân trái pháp luật
? Tại sao?
b. Tòa án nhân dân (TAND) quận H có thẩm quyền giải quyết
vụ án này
hay không? Tại sao?

BÀI LÀM


a. Quan hệ pháp luật cần giải quyết trong vụ việc trên là qua
n hệ
hôn nhân thực tế, được pháp luật thừa nhận.

Theo Khoản 3 Điều 8 Luật hôn nhân và gia đình 2000:

“Kết hôn trái pháp luật là việc xác lập quan hệ vợ chồng có đăn

g ký
kết hôn nhưng vi phạm điều kiện kết hôn do pháp luật quy định”

Trong trường hợp trên, anh A và chị B làm lễ cưới hoàn
toàn tự
nguyện nhưng không đăng ký kết hôn. Như vậy, đây không phải
là trường hợp kết
hôn trái pháp luật.
Theo Khoản 1 Điều 2 Nghị định 77/2001/NĐ – CP:
“Những trường hợp quan hệ vợ chồng xác lập trước ngày 03 th
áng 01 năm
1987, mà chưa đăng ký kết hôn, thì được Nhà nước khuyến khíc
h và tạo điều kiện


thuận tiện cho đăng ký kết hôn. Việc đăng ký kết hôn đối với nhữ
ng trường hợp này
không bị hạn chế về thời gian.”
Theo các quy định trên, pháp luật thừa nhận quan hệ vợ c
hồng xác lập
trước ngày 03 tháng 01 năm 1987. Trong trường hợp này, anh A
và chị B làm lễ
cưới hoàn toàn tự nguyện nhưng không đăng ký kết hôn từ năm
1986. Như vậy,
pháp luật thừa nhận quan hệ vợ chồng giữa anh A và chị B.
Qua phân tích, ta có thể thấy quan hệ pháp luật cần giải quyết tr
ong vụ việc
nói trên là quan hệ hôn nhân thực tế bởi bên cạnh việc làm đám
cưới năm 1986,
anh chị chưa có con chung nhưng họ chung sống với nhau tại nh

à bố mẹ anh A cho
tới năm 2000 khi mối quan hệ rạn nứt và năm 2002, chị B đã bỏ
về sống với bố mẹ
chị tại thôn Y. Mặc dù không có con chung nhưng họ đã sống hạ
nh phúc với nhau
15 năm và pháp luật nước ta thừa nhận đó là quan hệ hôn nhân t
hực tế.


Theo Điểm a Mục 3 Nghị quyết 35/2000/QH10:

“ Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước
ngày 03
tháng 01 năm 1987, ngày Luật hôn nhân và gia đình năm
1986 có hiệu lực mà
chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn; tro
ng trường hợp có
yêu cầu ly hôn thì được Tòa án thụ lý giải quyết theo quy định v
ề ly hôn của Luật
hôn nhân và gia đình năm 2000”
Như vậy, việc anh A gửi đơn đến Tòa án với nội dung yê
u cầu hủy hôn
nhân trái pháp luật giữa anh và chị B là không đúng. Tòa án cần
hướng dẫn anh
làm đơn xin li hôn thì mới đúng theo pháp luật hiện hành.
b. TAND quận H có thẩm quyền giải quyết
Thứ nhất, như đã phân tích ở câu a, TAND quận H cần hướng dẫ
n anh làm
đơn xin li hôn chứ không phải làm đơn yêu cầu hủy hôn nhân trá
i pháp luật.

Thứ hai, chị B về nhà bố mẹ sống với gia đình mẹ chị tại thôn Y,
huyện Đ,
Hà Nội và đăng ký tạm trú tại đây từ năm 2002. Như vậy, có thể
coi chị B hiện
đang cư trú tại huyện Đ, Hà Nội. Bởi vậy, về vấn đề thẩm quyền
của TAND quận
H, căn cứ vào Điểm a, b Khoản 1 Điều 35 BLTTDS ( phụ lục ) t
a xác định được
thẩm quyền như sau:
- Nếu quận H nằm trong tỉnh khác, không thuộc thành phố Hà N
ội và anh
A không đưa ra văn bản thỏa thuận giữa anh A và chị B về việc
chọn TAND tỉnh
mà anh cư trú thì vụ án do TAND thành phố Hà Nội giải quyết.
Trong trường hợp
anh A đưa ra được văn bản thỏa thuận thì vụ án do TAND tỉnh
mà anh cư trú giải
quyết.
- Nếu quận H nằm trong thành phố Hà Nội, nếu anh A không đư
a ra được
văn bản thỏa thuận của anh A và chị B về việc chọn TA
ND quận H là nơi giải


quyết vụ án thì vụ án do TAND huyện Đ giải quyết. Trong trườn
g hợp có văn bản
thỏa thuận thì vụ án do TAND quận H giải quyết.
Vậy, TAND quận H có thẩm quyền giải quyết vụ án này nếu quậ

n H nằm
trong địa phận Hà Nội và anh A đưa ra được văn bản thỏa thuận
giữa anh và chị B
về việc chọn TAND quận H là nơi giải quyết vụ án.