Những vấn đề pháp lý và thực tiễn về họat động chống khủng bố quốc tế trong giai đoạn hiện nay

MỞ ĐẦU
Hòa bình và phát triển luôn là mục tiêu quan trọng mà mỗi quốc gia hướng
tới trong xu thế toàn cầu hóa như hiện nay. Sau khi thế giới phải chứng kiến hai
cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất và Chiến tranh thế giới thứ hai, thì xu thế hợp
tác đối thoại đang dần chiếm lĩnh thay cho việc đối đầu. Tuy nhiên để giữ gìn nền
an ninh chung của mỗi quốc gia không chỉ đơn giản như vậy, vì một hình thức hoạt
động không rầm rộ như chiến tranh nhưng tầm nguy hại lại vô cùng to lớn đó
chính là “khủng bố”. Vì thế để tìm hiểu những vấn đề xoay quanh hoạt động
khủng bố với những hậu quả của nó, nhóm chúng em đã chọn đề tài “Những vấn
đề pháp lý và thực tiễn về họat động chống khủng bố quốc tế trong giai đoạn
hiện nay”.
NỘI DUNG
I. Nhận thức chung về khủng bố
1. Khái niệm về khủng bố, chống khủng bố
Hiện nay, trong khuôn khổ Liên hợp quốc và các tổ chức thành viên (ICAO,
IMO, IAEA…) có 13 điều ước quốc tế đa phương về chống khủng bố đã được
thông qua. Công ước chung về chống khủng bố quốc tế mặc dù được tiến hành xây
dựng từ năm 1996 đến nay vẫn đang nằm dưới dạng dự thảo vì còn nhiều ý kiến
bất đồng xung quanh vấn đề định nghĩa khủng bố. Ở cấp độ khu vực cũng có 8
điều ước quốc tế được kí kết. Ngoài ra còn rất nhiều các hiệp định quốc tế song
phương và các nghị quyết của Đại hội đồng, Hội đồng bảo an Liên hợp quốc về
các biện pháp đấu tranh chống khủng bố. Mặc dù, hệ thống văn bản quy phạm
pháp luật quốc tế về chống khủng bố tương đối lớn, tuy nhiên chưa văn bản nào
đưa ra được định nghĩa rõ ràng, toàn diện về khủng bố. Theo một số quy định tại
các điều ước quốc tế thì khủng bố được hiểu:
+ Theo Công ước Giơnevơ 1937 thì khủng bố là việc thực hiện các hành vi
phá hoại, hành vi gây nguy hiểm cho nhiều người, việc vận chuyển, chuyển giao,
cố ý sử dụng các giấy tờ, tài liệu giả mạo, các hành vi ám sát nguyên thủ quốc gia
và các nhà lãnh đạo của quốc gia khác... Tuy nhiên, do không hội đủ số lượng thư
phê chuẩn nên Công ước đã không phát sinh hiệu lực.
+ Công ước New York năm 1999 bên cạnh việc định nghĩa hành vi tài trợ

khủng bố đã gián tiếp quy định thế nào là khủng bố. Theo Điều 2 Công ước này thì
khủng bố là: 1) “Bất kì hành vi nào cấu thành một tội phạm trong phạm vi và được
định nghĩa tại một trong số các điều ước về đấu tranh chống khủng bố còn lại
(được quy định tại phụ lục)” hoặc 2) “Bất kì hành vi nào khác với ý định giết hại


Bài tập nhóm số 2

Môn Công pháp quốc tế

hoặc làm bị thương nghiêm trọng đến thân thể thường dân, hoặc bất kì người nào
khác không tham gia vào chiến sự trong bối cảnh xung đột vũ trang, nếu mục đích
của hành vi này về bản chất hoặc bối cảnh xảy ra là nhằm hăm doạ dân chúng hay
ép buộc một chính phủ hoặc một tổ chức quốc tế phải thực hiện hoặc không thực
hiện bất kì hành vi nào”.
Như vậy, có thể hiểu khủng bố là hành vi tấn công hoặc đe doạ tấn công gây
thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng, sức khoẻ, tài sản của người dân và các mục tiêu
dân sự khác gây hoảng loạn trong cộng đồng dân cư nhằm đạt được mục đích chính
trị (ép buộc Chính phủ, tổ chức, cá nhân hành động hoặc không được thực hiện hành
động nào đó; vì lí do tôn giáo; tư tưởng…) do các cá nhân hoặc tổ chức thực hiện.
Chống khủng bố là các hoạt động đơn phương, tập thể tiến hành nhằm loại
trừ các nguy cơ đe dọa hòa bình, chống chiến tranh thúc đẩy nhân quyền và phát
triển kinh tế. Bằng các chủ chương, chính sách, hoạt động an ninh quốc phòng mà
các quốc gia có thể thực hiện các hoạt động chống khủng bố, hay có thể thực hiện
các hoạt động chống khủng bố thông qua việc tham gia ký kết các điều ước song
phương, đa phương về hoạt động chống khủng bố.
2. Đặc điểm của khủng bố
+ Về hành vi: Trên thực tế, hành vi khủng bố rất đa dạng, bao gồm các loại
hành vi như xâm hại tính mạng, thân thể con người, tài sản hay tổng hợp các loại
hành vi đó (như vụ khủng bố 11/09/2001 tại Hoa Kỳ). Hiện nay, theo quy định của

các công ước quốc tế về chống khủng bố, hành vi khủng bố bao gồm các hành vi:
chống lại an toàn hàng không dân dụng; chống lại an toàn hành trình hàng hải và
những công trình cố định trên thềm lục địa; tài trợ khủng bố; xâm phạm tính mạng,
sức khoẻ con người, tài sản bằng các thiết bị gây nổ; chống lại những người được
hưởng bảo hộ quốc tế bao gồm viên chức ngoại giao; bắt cóc con tin; xâm phạm an
toàn sức khoẻ, tính mạng, tài sản con người bằng thiết bị hạt nhân.
+ Về mục đích: Như đã nói trên, hành vi khủng bố tuy xâm phạm tự do, tính
mạng, sức khỏe của con người nhưng đó không phải là mục đích chính mà tội
phạm khủng bố muốn thông qua những hành vi đó gây hoảng loạn khiếp đảm trong
công chúng. Mục đích cuối cùng chúng nhắm tới là mục tiêu chính trị. Trong một
số công ước quốc tế về chống khủng bố thì mục đích chính trị cũng đã được nhắc
đến, ví dụ Công ước New York 1979 về chống bắt cóc con tin quy định hành vi
thuộc phạm vi điều chỉnh công ước phải là hành vi bắt giữ, giam giữ, đe doạ sẽ giết
chết, sẽ làm bị thương nhằm cưỡng ép bên thứ ba, cụ thể là quốc gia, tổ chức quốc
tế liên chính phủ, pháp nhân hoặc thể nhân, nhóm người nào đó phải thực hiện hay
Nhóm 1 - TL3 - N03

2


Bài tập nhóm số 2

Môn Công pháp quốc tế

không được thực hiện bất kì hành vi nào như một điều kiện rõ ràng hoặc điều kiện
ngầm cho việc phóng thích con tin. Hay Công ước New York năm 1999 về trừng
trị hành vi tài trợ cho khủng bố tại điểm b khoản 1 Điều 2 quy định tính mục đích
của các hành vi khác được coi là khủng bố (ngoài các hành vi được đề cập trong
công ước về chống khủng bố liệt kê tại phụ lục) là: nhằm hăm doạ dân chúng hay
ép buộc một chính phủ hoặc một tổ chức quốc tế phải thực hiện hoặc không thực

hiện bất kì hành vi nào…
+ Về chủ thể: Khủng bố là một loại tội phạm có tính chất quốc tế, là tội
phạm hình sự do các cá nhân thực hiện xâm phạm tới trật tự pháp lý quốc tế hoặc
quốc gia và có tính nguy hiểm trên phạm vi quốc tế nó hoàn toàn khác với hành vi
xâm phạm luật quốc tế của chủ thể luật quốc tế. Bởi vậy, chủ thể của tội phạm
khủng bố chỉ có thể là cá nhân và các tổ chức tội phạm (các băng, nhóm phạm tội).
+ Về khách thể: Khách thể của tội khủng bố là các quan hệ xã hội bị tội
phạm này xâm hại. Tội khủng bố xâm hại đến nhiều quan hệ xã hội do vậy khách
thể của tội phạm này rất đa dạng bao gồm: quyền tự do cơ bản của con người, trật
tự an toàn công cộng, hoà bình và an ninh quốc tế, mối quan hệ tốt đẹp giữa các
quốc gia vv... Tuy xâm phạm đến nhiều quan hệ xã hội nhưng khách thể trực tiếp,
thể hiện đầy đủ nhất tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi khủng bố quốc tế
chính là hoà bình và an ninh quốc tế.
II. Sự cần thiết của hoạt động chống khủng bố
Thứ nhất là bởi những hậu quả rất nghiêm trọng mà khủng bố để lại như mất an
ninh trật tự, gây rối loạn trong quần chúng, gây mất lòng tin của nhân dân vào nhà
nước mà trực tiếp gây đe dọa đến những quyền tự do cơ bản của con người, trật tự an
toàn công cộng, hoà bình và an ninh quốc tế, mối quan hệ tốt đẹp giữa các quốc gia...
Thứ hai, hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kĩ thuật, việc sản
xuất ra các phương tiện chiến tranh giết người hàng loạt trở lên phổ biến thì các tội
phạm khủng bố cũng ngày càng đa dạng với những phương thức ngày càng tinh vi,
chuyên nghiệp. Phần lớn hành vi khủng bố là các hành vi sử dụng vũ lực hoặc đe doạ
sử dụng vũ lực, tuy nhiên hiện nay, với sự phát triển của khoa học công nghệ, hành vi
khủng bố đã lan sang cả các hình thức không mang tính vũ lực như chống phá bằng
công nghệ thông tin (tin tặc); làm ô nhiễm nguồn nước, phát tán mầm bệnh..
Mối đe dọa từ khủng bố ngày càng cận kề đến mỗi quốc gia, mỗi khu vực và
trên toàn thế giới. Bất cứ lúc nào tội phạm khủng bố cũng sẵn sàng ra tay hoạt động,
cho nên sự cần thiết trong hoạt động chống khủng bố ngày càng được đề cao, trở
thành một mục tiêu trọng tâm mà thế giới đang hướng tới trong giai đoạn hiện nay.
Nhóm 1 - TL3 - N03

3


Bài tập nhóm số 2

Môn Công pháp quốc tế

III. Những vấn đề pháp lý và thực tiễn về hoạt động chống khủng bố
trong giai đoạn hiện nay
1. Những vấn đề pháp lý về hoạt động chống khủng bố
1.1. Các văn bản pháp lý quy định về hoạt động chống khủng bố
Tính đến nay cộng đồng quốc tế đã xây dựng được một khung pháp lý về
chống khủng bố tương đối lớn. Chúng ta có thể liệt kê các công ước, Nghị định thư
quy định về vấn đề chống khủng bố như:
- Công ước La Haye năm 1970 về trừng trị việc chiếm giữ bất hợp pháp tàu bay.
- Công ước Montreal năm 1971 về trừng trị những hành vi bất hợp pháp
chống lại an toàn hàng không dân dụng.
- Công ước New York năm 1973 về ngăn chặn và trừng trị các tội phạm
chống lại những người được bảo hộ quốc tế, bao gồm viên chức ngoại giao.
- Công ước New York 1979 về chống bắt cóc con tin.
- Công ước viên năm 1979 về bảo vệ an toàn vật liệu hạt nhân.
- Nghị định thư Montreal năm 1988 về trừng trị các hành vi bạo lực bất hợp
pháp tại cảng hàng không dân dụng quốc tế.
- Công ước Rome năm 1988 về trừng trị các hành vi bất hợp pháp chống lại
an toàn hành trình hàng hải.
- Nghị định thư Rome năm 1988 về trừng trị các hành vi bất hợp pháp chống
lại những công trình cố định trên thềm lục địa.
- Công ước New York năm 1997 về trừng trị khủng bố bằng bom.
- Công ước New York năm 1999 về trừng trị hành vi tài trợ cho khủng bố.

- Công ước Viên năm 2005 (sửa đổi Công ước Viên năm 1980) về bảo vệ an
toàn vật liệu hạt nhân.
- Công ước New York năm 2005 về ngăn ngừa các hành vi khủng bố bằng hạt nhân.
- Nghị định thư năm 2005 bổ sung Công ước về ngăn chặn các hành vi phi
pháp chống lại an toàn hàng hải.
- Nghị định thư năm 2005 bổ sung Nghị định thư về trừng trị những hành vi bất
hợp pháp chống lại những công trình trên thềm lục địa kí tại London ngày 14/10/2005.
Ngoài ra con nhiều điều ước quốc tế khu vực liên quan đến vấn đề chống
khủng bố như: Công ước của châu Âu về chống khủng bố năm 1977, Gần đây
nhất, vào tháng 11/2007 tại Cebu, các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á
(ASEAN) đã kí Công ước chung về chống khủng bố (ASEAN Convention on
Counter Terrorism)…
1.2. Quy chế cụ thể về hoạt động chống khủng bố trong một số công ước
Nhóm 1 - TL3 - N03

4


Bài tập nhóm số 2

Môn Công pháp quốc tế

Theo quy định của Công ước New York năm 1973 về ngăn chặn và trừng trị
các tội phạm chống lại những người được bảo hộ quốc tế, bao gồm viên chức ngoại
giao, các quốc gia thành viên phải quy định trong luật nước mình điều khoản trừng
phạt nghiêm khắc các hành vi tội phạm nghiêm trọng được liệt kê trong công ước.
Đồng thời các quốc gia thành viên áp dụng các biện pháp cần thiết xác lập thẩm
quyền tài phán của mình trong trường hợp tội phạm được thực hiện trên lãnh thổ
nước mình hoặc thủ phạm bị tình nghi là công dân nước mình hay bị cáo đang ở trên
lãnh thổ nước mình và quốc gia này không dẫn độ để xét xử. Công ước không loại

trừ việc áp dụng thẩm quyền xét xử hình sự của quốc gia bất kỳ căn cứ vào luật quốc
gia. Các quốc gia thành viên có nghĩa vụ hợp tác với nhau trong việc ngăn chặn tội
phạm và giúp đỡ nhau trong linh vực truy nã và trừng phạt tội phạm.
Công ước New York năm 1997 về trừng trị khủng bố bằng bom quy định sẽ
không áp dụng nếu tội phạm thực hiện trong lãnh thổ một quốc gia, thủ phạm tình
nghi và nạn nhân là công dân chính quốc gia này hoặc thủ phạm tình nghi bị phát
hiện trên lãnh thổ quốc gia đó và không có quốc gia nào có thẩm quyền xét xử theo
quy định của công ước. Công ước quy định mỗi quốc gia thành viên có quyền thực
hiện các biện pháp cần thiết để xác định thẩm quyền xét xử của mình đối với tội
phạm thuộc phạm vi điều chỉnh của công ước, Công ước sử dụng nguyên tắc lãnh
thổ, nguyên tắc quốc tịch chủ động và quốc tịch thụ động, nguyên tắc bảo đảm an
ninh quốc gia để giải quyết vấn đề thẩm quyền xét xử tội phạm khủng bố bằng
bom. Theo quy định dẫn độ vủa công ước thì tội phạm thuộc phạm vi điều chỉnh
của công ước có thể thì có thể bị dẫn độ theo bất kỳ điều ước quốc tế chuyên môn
về dẫn độ được ký kết giữa các quốc gia thành viên.
Công ước New York năm 1999 về trừng trị hành vi tài trợ cho khủng bố lại
quy định: Công ước được áp dụng khi hành vi tội phạm được thực hiện trong phạm
vi vượt ra ngoài lãnh thổ quốc gia hay thủ phạm tình nghi không phải là công dân
của nước, nơi có hành vi phạm tội được thực hiện hoặc có cơ sở để khẳng định thẩm
quyền xét xử của quốc gia theo quy định của công ước. Quốc gia có thẩm quyền xét
xử được quy định theo các nguyên tắc lãnh thổ, quốc tịch, nguyên tắc đảm bảo an
ninh quốc gia, quốc gia đăng tịch phương tiện máy bay hoặc tàu thuyền… Ngoài ra,
công ước quy định, mỗi quốc gia thành viên phải áp dụng những biện pháp cần thiết
để xác định thẩm quyền tài phán đối với các tội phạm thuộc phạm vi điều chỉnh của
Công ước.
Với sự ra đời của Nghị quyết số 1373 ngày 28/9/2001 chính là cơ sở ra đời
Uỷ ban chống khủng bố thuộc Hội đồng bảo an Liên hợp quốc đã kêu gọi “các
Nhóm 1 - TL3 - N03

5

Bài tập nhóm số 2

Môn Công pháp quốc tế

quốc gia hợp tác khẩn thiết nhằm phòng và trấn áp các hành động khủng bố,
thông qua sự tăng cường hợp tác và thực hiện đầy đủ các công ước quốc tế liên
quan đến chủ nghĩa khủng bố”. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để gắn kết các
quốc gia lại đế chung tay thực hiện hoạt động chông khủng bố.
Như vậy, mỗi bản công ước khác nhau thì đều có những quy định khác nhau
nhất định, nhưng nó đều được xây dựng trên những nguyên tắc cơ bản của luật
quốc tế. Đồng thời giữa các bản công ước có mối quan hệ chặt chẽ giúp các quốc
gia thành viên, cũng như cộng đồng quốc tế thực hiện tốt hoạt động chống khủng
bố, giữ gìn hòa bình an ninh quốc tế.
2. Thực tiễn hoạt động chống khủng bố quốc tế trong giai đoạn hiện nay
2.1. Tình hình khủng bố quốc tế
Hiện nay trên thế giới các nhóm khủng bố ngày càng gia tăng về số lượng,
có nhiều nhóm khủng bố lớn, hoạt động rộng và ngày càng phức tạp. Có những
nhóm khủng bố có mục tiêu tấn công là một nhà nước cụ thể, chống phá nhà nước
đó nhưng cũng có những nhóm khủng bố nhằm vào những nhóm quốc gia và toàn
nhân loại. Trong số đó phải kể đến những nhóm khủng bố của người Hồi giáo như
al-Qaeda, Taleban,… hoạt động trên phạm vi toàn thế giới hay tổ chức Jemaah
Islamiah hoạt động ở khu vực Đông Nam Á.
Các nhóm khủng bố sử dụng nhiều chiến thuật khác nhau để tối đa hóa sợ
hãi và công khai. Các tổ chức khủng bố thường có phương pháp, kế hoạch tấn công
trước và có thể đào tạo người tham gia, những người hoạt động bí mật và quyên
góp tiền ủng hộ. Mục tiêu tấn công của chúng thường nhắm vào những nơi đông
người, quan chức chính phủ, lãnh đạo các nước,…như khách sạn, tàu điện, sân
bay…, với nhiều cách thức khác nhau như đánh bom liều chết, bắt cóc con tin, cài

bom phá hủy, gửi bom thư…gây nhiều thiệt hại về người. Theo thống kê của Bộ
Ngoại giao Mỹ, năm 2005 cả thế giới xảy ra 11.000 vụ tấn công khủng bố, trong
đó riêng Iraq chiếm 1/3 số vụ.
Thế kỷ XXI, cả thế giới đã phải chứng kiến nhiều cuộc tấn công khủng bố, có
thể kể đến như: Ngày 11/09/2001 đã diễn ra vụ khủng bố kinh hoàng trên thế giới
nhằm vào trung tâm thương mại lớn nhất thế giới của Mỹ do tổ chức khủng bố AlQaeda thực hiện khiến hơn 3000 người chết. Hay vụ tấn công ngày 26/11/2008,
khoảng 10-15 tay súng vũ trang hạng nặng đã tấn công vào các mục tiêu khác nhau
ở toàn bộ khu trung tâm thương mại của Ấn Độ, làm chết và bị thương hàng trăm
người. Năm 2009 tại Indonesia, tổ chức Hồi giáo vũ trang cực đoan Jemaah
Islamiah đã thực hiện các cuộc đánh bom vào khách sạn. Mới đây, một vụ đánh bom
Nhóm 1 - TL3 - N03

6


Bài tập nhóm số 2

Môn Công pháp quốc tế

liều chết ở thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kì làm 32 người bị thương trong đó có
15 cảnh sát vào ngày 31/10/2010 và ngày 01/11/2010, vụ tấn công vào một nhà thờ
ở Iraq khiến gần 100 người chết và bị thương hay một loạt các gói bưu kiện chứa
bom thư được gửi đến các nhà lãnh đạo Châu Âu như Hy Lạp, Pháp, Đức…
Nhưng đáng lo ngại hơn là việc các tổ chức khủng bố có thể đưa những vũ
khí hiện đại, vũ khí hủy diệt, cũng như sử dụng các phát minh khoa học kĩ thuật
hiện đại vào trong những âm mưu khủng bố của mình. Khi đó, những thiệt hại, nỗi
đau, mất mát sẽ còn nhiều hơn tất cả các vụ khủng bố từ trước đến nay cộng lại và
cuộc chiến chống khủng bố sẽ khó khăn gấp bội phần. Cả thế giới sẽ không còn
yên bình nữa, hơn bao giờ hết, các quốc gia trên thế giới cần cùng nhau bắt tay liên
kết lại trên con đường chống chủ nghĩa khủng bố.

2.2. Hoạt động chống khủng bố của các quốc gia, tổ chức quốc tế
Trong những năm qua, các quốc gia trên thế giới tiếp tục gia tăng các nỗ lực
chống khủng bố và tăng cường hợp tác cả song phương và khu vực để ngăn chặn
các cuộc tấn công; OSA, EU, OSCE, ASEAN, APEC và các tổ chức khác đã có
bước đi cụ thể đấu tranh chống chủ nghĩa khủng bố hiệu quả hơn và hợp tác với
nhau trong cuộc chiến này. Liên Hợp Quốc cũng đã ra nhiều nghị quyết để chống
lại chủ nghĩa khủng bố đang lan rộng.
Với nỗi đau phải hứng chịu thảm kịch 11/09, nước Mỹ giành quyền phát động
và dẫn dắt trong cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu. Mỹ đã phát động một cuộc
chiến chống khủng bố lớn nhất từ trước đó. Nhiều quốc gia trên thế giới e ngại chủ
nghĩa khủng bố lan rộng đã ủng hộ Mỹ và tham gia vào nhiều tổ chức chống khủng
bố như việc Mỹ và các nước đồng minh đã cùng kéo quân vào Iraq, Afghanistan
nhằm càn quét, bắt giữ và tiêu diệt tổ chức khủng bố Al-Qaeda, Taliban…
Hợp tác trên quy mô quốc tế được tăng cường. Các nước đã đưa ra nhiều biện
pháp chống khủng bố như đóng băng tài sản của các tổ chức, cá nhân có nghi ngờ
dính líu đến khủng bố, viện trợ khủng bố; tăng cường hợp tác cảnh sát quốc tế và
cộng tác giữa các cơ quan tình báo, truy tìm, bắt giữ và xét xử tội phạm khủng bố…
Kể từ 11/09/2003, NATO đã có bước tiến lớn trong việc chuyển đổi năng
lực quân sự của mình theo hướng làm cho liên minh có thể chuyển quân và triển
khai nhanh chóng hơn để chống lại mối đe dọa khủng bố. NATO hiện đang đóng
góp một phần quan trọng trong cuộc chiến toàn cầu chống chủ nghĩa khủng bố
thông qua việc lãnh đạo Lực Lượng Quốc tế hỗ trợ an ninh (ISAF) tại Afghanistan.
Những đóng góp chống khủng bố khác của liên minh bao gồm theo dõi hoạt động
khủng bố trên biển tại Địa Trung Hải, tổ chức một đơn vị phòng thủ về hóa họcNhóm 1 - TL3 - N03

7


Bài tập nhóm số 2

Môn Công pháp quốc tế

sinh học - phóng xạ - hạt nhân và một đơn vị tình báo nhằm tăng cường việc chia
sẻ thông tin tình báo.
Các quốc gia trên thế giới ngoài việc tằng cường hợp tác quốc tế chống khủng
bố thì bản thân mỗi quốc gia cũng có những hành động riêng để bảo đảm an ninh trong
nước. Trước hết là xây dựng luật - công cụ pháp lý quan trọng và những biện pháp chủ
yếu vẫn là xây dựng lực lượng cảnh sát, quân đội mạnh để chống khủng bố, tăng cường
an ninh, kiểm tra kiểm sát chặt chẽ tại các địa điểm khi có mối đe dọa khủng bố, tăng
cường hoạt động tình báo để phát hiện và bắt giữ những kẻ khủng bố…
2.3. Một số điều còn tồn tại trong hoạt động chống khủng bố
Hoạt động chống khủng bố trên thế giới, đi đầu là Mỹ đã đạt được những
thành quả nhất định. Chính sách của Mỹ đã đạt được khá nhiều thắng lợi, cuộc
chiến nhanh chóng ở Afghanistan sau sự kiện 11/09 (mà bây giờ bùng phát trở lại
ở miền Nam nước này) đã làm lung lay lực lượng Taliban và đuổi nhóm khủng bố
Al-Qaeda ra khỏi sào huyệt của chúng. Mạng lưới Al-Qaeda cũng đã mất khá
nhiều lực lượng, Bin Laden phải sống ẩn dật và bị truy đuổi gắt gao. Lực lượng
quân sự phương Tây đã có mặt ở khắp Trung Đông, Afghanistan, Iraq. Tuy nhiên,
Al-Qaeda vẫn không bị tiêu diệt hoàn toàn, người dân địa phương ngày càng xem
các lực lượng nước ngoài như kẻ chiếm đóng và càng căm ghét quân đội nước
ngoài, còn dân chúng các nước phương Tây vẫn không thoát khỏi nỗi lo khủng bố.
Không những thế, những kẻ ủng hộ cho Al-Qaeda không chỉ có mặt tại New York
và Washington mà còn cả ở Bali, Madrid, London, Mumbai, Istanbul và nhiều nơi
khác. Các mối đe dọa khủng bố và các cuộc tấn công khủng bố thì ngày càng nhiều
hơn. Phải chăng các biện pháp chống khủng bố mà các nước trên thế giới, trong đó
đi đầu là Mỹ đang đi sai đường? Các nhà lãnh đạo thế giới vẫn có sự mâu thuẫn về
khái niệm thế nào là lực lượng khủng bố, ví như Liên bang Nga coi lực lượng li
khai Chechnya là khủng bố thì Anh lại dung túng một số nhà lãnh đạo của lực
lượng này, nó làm giảm đi sự hiểu quả của cuộc chiến chống khủng bố. Thực tế
rằng, cuộc chiến chống khủng bố của các quốc gia hiện nay mới chỉ có những giải

pháp đối phó bị động. Khi vụ khủng bố xảy ra người ta cấp cứu người bị nạn, truy
tìm kẻ thủ ác mới giải quyết được phần ngọn chứ chưa giải quyết được tận gốc chủ
nghĩa khủng bố.
2.4. Giải pháp
Liên Hợp Quốc cần tăng cường các biện pháp chống khủng bố như cấm vận,
tăng cường hợp tác khu vực để ngăn chặn nạn buôn bán bất hợp pháp nguyên liệu để
sản xuất vũ khí giết người hàng loạt; mở rộng hợp tác quốc tế chống phổ biến các loại
Nhóm 1 - TL3 - N03

8


Bài tập nhóm số 2

Môn Công pháp quốc tế

vũ khí cũng như kiểm soát xuất khẩu và ngăn chặn buôn lậu vũ khí…để ngăn chặn tối
đa những điều kiện cơ bản mà những kẻ khủng bố có thể tìm cách vận dụng để tồn tại.
Cần vận dụng và sử dụng những công cụ pháp lý quốc tế một cách hữu hiệu
hơn nhằm ngăn chặn những tội phạm khủng bố quốc tế đe dọa đến hòa bình, an ninh,
trật tự của thế giới. Giữa các quốc gia phải có sự thống nhất các khái niệm về khủng
bố để xác định đúng kẻ thù chung mới có thể hợp tác chống khủng bố có hiệu quả.
Để chống khủng bố có hiệu quả, chúng ta phải biết được nguyên nhân gây ra
chủ nghĩa khủng bố và không được gắn chủ nghĩa khủng bố với bất kỳ tôn giáo,
dân tộc, nền văn minh hay nhóm sắc tộc nào. Trong các vụ đánh bom liều chết kẻ
thực hiện hành vi khủng bố đều thiệt mạng. Sự mù quáng của chúng thường bắt
nguồn từ chủ nghĩa cuồng tín tôn giáo cực đoan. Đây chính là sự xung đột giữa các
nền văn minh. Do vậy, một giải pháp chiến lược chống khủng bố mang tính thực tế
và triệt để là tìm cách thu hẹp được khoảng cách giữa một thế giới văn minh và
chủ nghĩa tôn giáo cực đoan mù quáng. Muốn vậy, chúng ta phải có cái nhìn khác

về thế giới của người Hồi giáo, phải có sự tôn trọng nhất định với những người Hồi
giáo chân chính, không thể đồng nhất một nhóm khủng bổ người Hồi giáo với cả
cộng đồng người Hồi giáo. Mới đây, một mục sư của Mỹ trong ngày kỷ niệm 9
năm sau vụ 11/09 đã có hành động đốt kinh Koran và những hành động xúc phạm
đến người Hồi Giáo. Hành động này chỉ kiến những người Hồi giáo thêm căm ghét
nước Mỹ, phương Tây và là cơ hội cho những tổ chức khủng bố có thể tuyển mộ
được nhiều người Hồi giáo vào tổ chức của mình.
KẾT LUẬN
Vấn đề đấu tranh chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế là vấn đề cộng đồng
quốc tế quan tâm. Trong những năm qua, hoạt động chống khủng bố của các nước
trên thế giới đã đạt được những kết quả nhất định nhưng chủ nghĩa khủng bố vấn
còn và ngày càng đe dọa cộng đồng thế giới nhiều hơn bao giờ hết. Các tổ chức
khủng bố không dễ dàng bị đánh bại như đánh giá của một số nước, cuộc chiến
chống khủng bố sẽ còn kéo dài và các quốc gia phải cùng với nhau tỉnh táo thực
hiện những biện pháp hiệu quả để chủ nghĩa khủng bố không còn tồn tại trên thế
giới, đem lại hòa bình cho nhân loại.

Nhóm 1 - TL3 - N03

9


Bài tập nhóm số 2

Môn Công pháp quốc tế

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trường Đại học luật Hà Nội, Giáo trình Luật quốc tế, Nxb. Công an nhân
dân, Hà Nội, 2004.
2. TS. Trần Văn Thắng - Th.S. Lê Mai Anh (đồng chủ biên), Luật quốc tế lý

luận và thực tiễn, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2001.
3. Các văn bản công pháp quốc tế và văn bản pháp luật Việt Nam có liên
quan, Nxb.CTQG, Hà Nội, 2006.
4. Công ước New York 1979 về chống bắt cóc con tin.
5. Công ước New York năm 1999 về trừng trị hành vi tài trợ cho khủng bố.
6. Công ước New York năm 1997 về trừng trị khủng bố bằng bom.

Nhóm 1 - TL3 - N03

10