Phân tích vai trò của khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong việc bảo đảm pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước mở đầu nội DUNG

MỞ ĐẦU
Ngày nay, Đảng và nhà nước ta đang có nhiều chính sách, chủ trương mở cửa
phát triển kinh tế - xã hội để hòa nhập với thế giới làm cơ sở xây dựng nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam- là một nhà nước của dân, do dân, vì dân.
Chính chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đã đặt con người vào vị trí trọng tâm
với mục đích giải phóng và phát huy mọi tiềm năng của cá nhân, tập thể và của cả
dân tộc. Đây là tiền đề vô cùng quan trọng để mọi công dân thực hiện tốt các
quyền và nghĩa vụ của mình, đặc biệt trong đó là quyền khiếu nại, tố cáo. Khiếu
nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại tố cáo là một trong những hoạt động nhằm đảm
bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước, là nhân tố quan trọng thúc đẩy
mạnh mẽ quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng và đời sống quốc tế của Việt
Nam. Để làm rõ hơn vấn đề này, bài viết sau đây xin bàn về vấn đề “Phân tích vai
trò của khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong việc bảo đảm pháp
chế trong quản lý hành chính nhà nước”.

NỘI DUNG
1. Một số khái niệm
1.1. Khiếu nại
Khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân đã được ghi nhận
tại Điều 74 của Hiến pháp năm 1992. Đó là hiện tượng phát sinh trong đời sống xã
hội như là một phản ứng của con người trước một quyết định, một hành vi nào đó
mà người khiếu nại cho rằng quyết định hay hành vi đó là không phù hợp với các
quy tắc, chuẩn mực trong đời sống cộng đồng, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp
pháp của mình.
Dưới góc độ pháp lý, "Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán
bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá
nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ
1


quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính

nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết
định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của
mình" (Khoản 1 Điều 2 Luật Khiếu nại).
1.2. Tố cáo
Cùng với khiếu nại, quyền tố cáo của công dân đã được ghi nhận trong Hiến
pháp, Luật Tố cáo và nhiều văn bản pháp luật khác. Khái niệm tố cáo có thể được
hiểu dưới nhiều giác độ khác nhau, dưới góc độ pháp lý, theo Khoản 1 Điều 2 của
Luật Tố cáo: "Tố cáo là việc công dân theo thủ tục do Luật này quy định báo cho
cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của
bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi
ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức".
Theo đó, tố cáo được chia làm 02 loại: Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của
cán bộ, công chức, viên chức trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ là việc công
dân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm
pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức trong việc thực hiện nhiệm vụ, công
vụ; Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong các lĩnh vực là
việc công dân báo cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền biết về hành vi vi
phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào đối với việc chấp hành
quy định pháp luật về quản lý nhà nước trong các lĩnh vực.

1.3. Giải quyết khiếu nại, tố cáo
Theo Khoản 11 Điều 2 Luật Khiếu nại số 02/201QH13: “Giải quyết khiếu
nại là việc thụ lý, xác minh, kết luận và giải quyết định gải quyết khiếu nại”.
Khoản 7 Điều 2 Luật Tố cáo số 03/2011/QH13 quy định: “Giải quyết tố cáo
là việc tiếp nhận, xác minh, kết luận về nội dung tố cáo và việc xử lý tố cáo của
người giải quyết tố cáo”.
2


Như vậy giải quyết khiếu nại, tố cáo là nghĩa vụ, trách nhiệm của các cơ quan

nhà nước. Việc giải quyết tốt khiếu nại, tố cáo góp phần ổn định tình hình chính trị
xã hội, thúc đẩy kinh tế phát triển.
1.4. Bảo đảm pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước
Pháp chế là xã hội chủ nghĩa là sự tôn trọng và tuân thủ triệt để pháp luật của
các cơ quan nhà nước, nhân viên nhà nước, tổ chức xã hội và của mọi công dân.
Bảo đảm pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước là tổng thể các biện
pháp, phương tiện tổ chức – pháp lý do các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và
công dân áp dụng nhằm thực hiện chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ của các cơ
quan nhà nước và các tổ chức ấy cũng như việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của
công dân.
Như vậy, ngoài các biện pháp để bảo đảm pháp chế trong quản lý hành chính
nhà nước như thông qua đường lối chính trị của Đảng, thông qua các biện pháp xã
hội, đạo đức, chế độ kinh tế, thì pháp chế còn được bảo đảm thông qua biện pháp
tổ chức - pháp lý. Biện pháp này gồm các hoạt động như hoạt động giám sát của
cơ quan quyền lực nhà nước, hoạt động kiểm tra của các cơ quan hành chính nhà
nước,…Trong đó, hoạt động khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo đóng
vai trò vô cùng quan trọng, đảm bảo cho việc thực hiện đúng pháp luật trên thực tế
để xây dựng Nhà nước, xây dựng và hoàn thiện quyền công dân, quyền con người
và công bằng xã hội.
Yêu cầu đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước
(1) Xây dựng một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ để nhà
nước pháp quyền Việt Nam hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình và nhân dâ lao
động được bảo vệ và có đủ điều kiện thực hiện các quyền tự do chân chính của họ.
(2) Xây dựng một bộ máy tổ chức điều hành tinh gọn, đủ năng lực.
(3) Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có trình độ và năng lực đáp ứng yêu cầu của
của việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
(4) Có nguồn kinh phí đáp ứng đầy đủ yêu cầu của công cuộc đổi mới để thực hiện
pháp luật, để xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
(5) Nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật của công dân.
3

(6) Xử lý nghiêm minh mọi trường hợp vi phạm pháp luật bất kể họ là ai để khẳng
định pháp luật là công bằng.
(7) Tiến hành nhiều hình thức, phương pháp và biện pháp khác nhau tạo nên sức
mạnh tổng hợp để thực hiện pháp luật trong phạm vi cả nước hay ở từng địa
phương.

2. Vai trò của khiếu nại, tố cáo trong việc bảo đảm pháp chế
trong quản lý hành chính nhà nước
Về khiếu nại: việc khiếu nại chỉ phát sinh khi có căn cứ cho rằng một quyết
định hay một hành vi nào đó trái pháp luật, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp
pháp của chủ thể nhất định. Vì vậy, vai trò của khiếu nại trước hết là để bảo vệ và
khôi phục những quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể bị xâm phạm bởi quyết
định hành chính hay hành vi hành chính của cơ quan hoặc người có thẩm quyền.
Vai trò này thể hiện bảo đảm pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước ở việc
nó đã cho thấy Nhà nước ta luôn coi trọng, ghi nhận và tạo mọi điều kiện để người
dân có thể thực hiện quyền và lợi ích hợp pháp của họ và quyền lợi của nhân dân
luôn được chú trọng hàng đầu. Quyền khiếu nại chính là cơ sở pháp lý để người
dân có thể đấu tranh đòi công lý cho mình.
Về tố cáo: công dân thực hiện quyền tố cáo nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà
nước, lợi ích tập thể, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ. Ngoài ra, người tố
cáo thực hiện quyền của mình theo qui định của pháp luật cũng có nghĩa người đó
đang thực hiện nghĩa vụ của một công dân. Nếu biết người khác hay cơ quan, tổ
chức vi phạm pháp luật mà không tố giác thì cũng đồng nghĩa với việc che dấu
người vi phạm, tức là họ vi phạm nghĩa vụ công dân. Vai trò này thể hiện bảo đảm
pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước ở chỗ họ tuân thủ pháp luật về
nghĩa vụ của mình cũng chính là họ đã làm cho pháp luật được tôn trọng. Không
những vậy, vai trò của tố cáo còn thể hiện ở chỗ: nó có tác dụng giúp các cơ quan,
tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền có cơ sở và điều kiện trong việc thu thập tư

liệu, căn cứ, bằng chứng để nhanh chóng tìm ra sự thật khách quan của vụ việc.
Đồng thời, điều đó cũng nâng cao trách nhiệm, ý thức tự giác chấp hành pháp
luật của công dân trước những nội dung tố cáo của mình, đó cũng chính là yêu cầu
của pháp luật, đòi hỏi sự công bằng trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của
4


công dân, bảo đảm cho việc tố cáo đúng sự thật và có căn cứ. Điều này là phù hợp
với pháp chế xã hội chủ nghĩa.
Đối với công tác khiếu nại, tố cáo, lãnh đạo Thanh tra Chính phủ cho biết,
trong quý 1/2013, tình hình khiếu nại của công dân lại tăng lên so với cùng kỳ
năm 2012 cả về số lượt, số đoàn đông người và số vụ việc. Bên cạnh tính tích cực
trong việc khiếu nại, tố cáo của nhân dân nhằm đòi lại quyền lợi chính đáng cho
mình, phù hợp với hoàn cảnh thực tế thì hiện nay, vẫn còn những nguyên nhân
khác dẫn tới sự tăng lên của việc khiếu nại, tố cáo. Trao đổi với VnEconomy, một
đại diện Vụ Tiếp dân (Thanh tra Chính phủ), cho rằng, ngoài nguyên nhân trên,
yếu tố con người mà cụ thể là sự sách nhiễu, quan liêu của một bộ phận không nhỏ
cán bộ, công chức hiện nay cũng khiến cho việc khiếu nại, tố cáo tăng cao. Tuy
nhiên, lý giải cho sự tăng lên của các vụ khiếu nại, tố cáo,ngoài nguyên nhân trên,
Phó tổng thanh tra Lê Tiến Hào cho rằng, bản thân của việc cải cách hành chính,
sửa đổi cơ chế chính sách luôn tồn tại những mâu thuẫn với khiếu nại, tố cáo. Bởi
cứ mỗi lần có chính sách mới ban hành tạo thuận lợi, lợi ích nhất định cho người
dân thì những người trước đó không được hưởng chính sách mới này sẽ lại tiếp tục
khiếu kiện, khiếu nại, đó là chưa kể tới nguyên nhân người dân khiếu nại, tố cáo
sai chiếm số lượng không nhỏ…Tuy vậy, không thể phủ định vai trò của quyền
khiếu nại, tố cáo của nhân dân. Thực tế đã chứng minh được điều đó. Theo báo
cáo mới nhất Thanh tra Chính phủ trong quý 1/2013, công tác giải quyết đơn yêu
cầu thông qua việc người dân trình đơn khiếu nại, tố cáo đã trả lại cho công dân
1,550 triệu đồng, 30,113 m2 đất các loại; trả lại quyền lợi và minh oan cho 123
người.[1]

Bên cạnh đó, bản chất của nhà nước ta là nhà nước của dân, do dân, vì dân
với cơ chế dân biết dân làm, dân bàn, dân kiểm tra. Việc công dân thực hiện quyền
khiếu nại, tố cáo của mình là một hình thức quản lí nhà nước. Thông qua hình thức
này của nhân dân, các cơ quan nhà nước có thể kịp thời phát hiện những hiện
tượng tiêu cực trong bộ máy hành chính nhà nước để có những biện pháp xử lý
nghiêm minh nhằm chấn chỉnh kịp thời để đảm bảo cho pháp chế xã hội chủ
1 />
quy-1.htm

5


nghĩa được thực hiện trong quá trình quản lý hành chính nhà nước. Việc khiếu nại,
tố cáo làm cho kỉ cương trong giải quyết khiếu nại, tố cáo được chấp hành
nghiêm chỉnh, giúp nâng cao ý thức trách nhiệm của công chức – những người
trực tiếp tham gia quản lý hành chính nhà nước.
Hơn nữa, khiếu nại, tố cáo không chỉ thể hiện yêu cầu, đòi hỏi của cá nhân
mà còn thể hiện tính tích cực công dân của người khiếu nại, tố cáo. Điều này góp
phần tăng cường sự kiểm tra, giám sát của nhân dân đối với hoạt động của bộ
máy nhà nước, đấu tranh với những biểu hiện quan liêu, cửa quyền và những hoạt
động tiêu cực khác trong các cơ quan nhà nước nói chung, cơ quan hành chính nhà
nước nói riêng. Sự kiểm soát đó cũng là giúp chính quyền khắc phục được sai lầm
khuyết điểm để thực sự là chính quyền vì dân, dân là chủ. Sự kiểm tra của nhân
dân bằng quyền khiếu nại, tố cáo góp phần tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa
trong quản lý hành chính nhà nước. Thông qua quyền khiếu nại, tố cáo, nhiều
hành vi tham nhũng, lãng phí, vi phạm dân chủ được làm sáng tỏ, góp phần làm
cho bộ máy nhà nước thêm trong sạch, củng cố lòng tin của nhân dân lao động
đối với Đảng và Nhà nước ta.
Không những thế, việc thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo còn là hình thức
nhân dân thực hiện quyền dân chủ trực tiếp, góp phần mở rộng dân chủ xã hội

chủ nghĩa, cũng với đó góp phần đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà
nước. Bởi pháp chế xã hội chủ nghĩa luôn gắn liền với dân chủ, không có dân chủ
thì không có pháp chế. Pháp chế là nhân tố để củng cố và phát huy nền dân chủ,
phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong các lĩnh vực của đời sống xã hội và
của nhà nước. Mối quan hệ rõ nét nhất giữa dân chủ và pháp chế được thể hiện ở
sự tham gia của công dân vào công việc của nhà nước, giám sát, kiểm tra hoạt
động của bộ máy nhà nước.
Ngoài ra, khiếu nại, tố cáo cũng là một nghĩa vụ pháp lý của mỗi người dân,
nó thể hiện trách nhiệm của công dân trong việc xây dựng bộ máy nhà nước và
góp phần hoàn thiện đội ngũ cán bộ nhà nước đáp ứng được yêu cầu đảm bảo
pháp chế trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước.

6


3. Vai trò của giải quyết khiếu nại, tố cáo trong việc bảo đảm
pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước
Thứ nhất, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trước hết là để thực hiện quyền
pháp lý của nhân dân: quyền khiếu nại, tố cáo và để đảm bảo cho những yêu cầu
của họ được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, giải quyết trên thực tế.
Tính đến thời điểm này, theo báo cáo mới nhất Thanh tra Chính phủ trong
quý 1/2013, thông qua công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị thu hồi
cho nhà nước 7,429 triệu đồng, 3,528 m2 đất, trả lại cho công dân 1,550 triệu
đồng, 30,113 m2 đất các loại; điều đáng nói ở đây là việc đã trả lại quyền lợi và
minh oan cho 123 người, kiến nghị xử lý hành chính 62 người; chuyển cơ quan
điều tra một vụ, một người. Như vậy, có thể thấy, các đơn thư khiếu nại, tố cáo của
người dân đã được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quan tâm giải quyết.
Nghiên cứu và giải quyết các việc khiếu nại và tố giác của nhân dân là một trách
nhiệm quan trọng của tất cả các cơ quan nhà nước và các cấp trước nhân dân. Giải
quyết tốt, kịp thời thư khiếu nại, tố cáo của nhân dân là biểu hiện tinh thần phụ

trách của các cơ quan nhà nước trước nhân dân, là thiết thực bảo đảm quyền tự do
dân chủ, thoả mãn những yêu cầu thiết thân của nhân dân, nhờ đó mối liên hệ giữa
Nhà nước và nhân dân cũng được tăng cường, củng cố, tạo niềm tin vững. Điều
này càng cho thấy công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo có vai trò vô cùng quan
trọng trong việc bảo đảm pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước.
Thứ hai, tình hình khiếu nại, tố cáo phản ánh rõ được thực trạng nền hành
chính quốc gia, phản ánh hoạt động thi hành công vụ của cán bộ, công chức
nhà nước. Vì thế, một khi vẫn còn tồn tại khiếu nại, tố cáo thì khi đó vẫn phải có
cơ chế giải quyết khiếu nại, tố cáo phù hợp và cần có những biện pháp chấn chỉnh,
khắc phục những tồn tại, yếu kém để xây dựng một nền hành chính trong sạch,
vững mạnh, chuyên nghiệp và hoạt động có hiệu quả, nhằm tăng cường pháp chế
xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan,
tổ chức, cá nhân.
Hiện nay, trình độ của những cán bộ, công chức làm công tác giải quyết
khiếu nại, tố cáo còn bộc lộ nhiều hạn chế, nhất là những cán bộ thuộc khu vực
vùng sâu, vùng xa. Nhiều địa phương còn chưa nắm bắt được những quy định mới
7


của pháp luật và vẫn áp dụng những quy định đã bị hủy bỏ hoặc thay thế, còn
nhiều trường hợp áp dụng sai quy phạm pháp luật. Nguyên nhân chủ yếu là bởi
những cán bộ làm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo không trau dồi nghiệp vụ
để nâng cao kỹ năng giải quyết các vụ việc theo thẩm quyền, nhất là cán bộ cấp
huyện, cấp xã. Nhìn ở một khía cạnh khác, bản thân các chủ trương chính sách của
chúng ta không phải lúc nào cũng rõ ràng đầy đủ. Nhiều văn bản thường xuyên
được sửa đổi, bổ sung để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhà nước pháp
quyền. Sự nắm bắt, cập nhật thường xuyên và nhất là hiểu đúng tinh thần và lời
văn của những quy định pháp luật hoàn toàn không dễ dàng… Như vậy, càng có
nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo càng chứng tỏ còn tồn tại nhiều lỗ hổng trong quản
lý hành chính nhà nước. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ cấp thiết

được đặt ra, những người có thẩm quyền đang làm việc thiếu sót nếu nhận thức
được rõ điều này và điểu chỉnh kịp thời thái độ làm việc của mình thì nước ta sẽ
sớm có được một nền hành chính trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp và hoạt
động có hiệu quả, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
Thứ ba, việc thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo không những
bảo đảm quyền khiếu nại, tố cáo của công dân, phản ánh hoạt động thi hành công
vụ của cán bộ, công chức nhà nước, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức
mạnh của nhân dân trong việc tham gia quản lý hành chính nhà nước mà còn đảm
bảo kỉ cương, kỉ luật, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong quản lý hành
chính nhà nước. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo phải tuân theo pháp luật, đảm
bảo chính xác, kịp thời, công bằng, khách quan. Không một cơ quan, tổ chức, cá
nhân nào được can thiệp trái pháp luật vào việc khiếu nại, tố cáo và việc giải quyết
khiếu nại, tố cáo như Luật khiếu nại, Luật tố cáo đã quy định. Trên tinh thần có sai
thì phải có phê bình và xử lý vi phạm, vì vậy, trong quá trình giải quyết khiếu nại,
tố cáo, khi phát hiện những trường hợp vi phạm nếu xử lý kịp thời, nghiêm minh
theo pháp luật thì sẽ góp phần giúp chính quyền khắc phục được sai lầm khuyết
điểm để thực sự là chính quyền vì dân, dân là chủ.
Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo cách thức giải quyết các vụ
việc khiếu nại, tố cáo, trong đó có yêu cầu “đối thoại công khai, thống nhất
phương án giải quyết bảo đảm có lý, có tình, đúng quy định của pháp luật” và
8


“đưa đầy đủ nội dung các vụ việc khiếu nại, tố cáo, nhất là những vụ việc tồn đọng
kéo dài, phức tạp lên trang tin điện tử (Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và các
Bộ, ngành, địa phương) để sử dụng chung trong công tác tiếp dân, giải quyết khiếu
nại, tố cáo”. Để thực hiện được ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, trước hết, lãnh đạo
và tất cả cán bộ, nhân viên thừa hành phải thấm nhuần tư tưởng dân chủ, thay đổi
nếp nghĩ, nếp hành động từ “chính quyền cai trị” sang “chính quyền phục vụ nhân
dân”, từ đó thực tâm, công tâm giải quyết khiếu nại, tố cáo của nhân dân và mọi

công việc liên quan đến quyền lợi nhân dân, chấm dứt tình trạng chuyển đơn khiếu
nại, tố cáo lòng vòng theo kiểu đùn đẩy trách nhiệm giữa các cấp, các ngành. Đơn
gửi đến cấp nào, nếu bảo đảm đúng trình tự pháp luật, cấp ấy có trách nhiệm trực
tiếp giải quyết. Cán bộ giải quyết sai và người lợi dụng khiếu nại, tố cáo để vu cáo
người khác đều bị xử lý theo quy định của pháp luật. Như vậy, thông qua việc giải
quyết khiếu nại, tố cáo, những hành vi tham nhũng, lãng phí, vi phạm dân chủ sẽ
được làm sáng tỏ và bị xử lý nghiêm minh, góp phần làm cho bộ máy nhà nước
thêm trong sạch, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước ta.[2]
Thứ tư, hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo là cơ sở đảm bảo cho các cơ
quan hành chính nhà nước và những người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại,
tố cáo phải tự giác, nghiêm chỉnh thực hiện đầy đủ, đúng đắn các quy định của
pháp luật khiếu nại, tố cáo. Nếu tuân thủ nghiêm ngặt quy định về thẩm quyền
giải quyết thì hoạt động này sẽ đạt hiệu quả cao, việc tuân thủ pháp luật như vậy
đảm bảo thực hiện pháp chế xã hội chủ nghĩa nói chung và đảm bảo pháp chế
trong quản lý hành chính nhà nước nói riêng.
Thứ năm, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan có thẩm quyền còn
tạo cơ sở cho việc phát hiện ra những kẽ hở của luật, sự mâu thuẫn, chồng
chéo giữa các văn bản luật. Từ đó, có những kiến nghị để kịp thời sửa đổi, bổ
sung làm hoàn thiện pháp luật, triệt tiêu đi những hành vi lợi dụng kẽ hở của pháp
luật để thực hiện những hành vi xâm hại nghiêm trọng quyền và lợi ích hợp pháp
của các chủ thể trong xã hội. Việc đấu tranh phòng chống và xử lý nghiêm minh
mọi hành vi vi phạm pháp luật khiếu nại, tố cáo là cần thiết của việc bảo đảm
pháp chế, bởi nếu ngay trong hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng có sự vi
2 />
9


phạm thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các cơ quan này, làm giảm
lòng tin của nhân dân với chính quyền.
Bên cạnh đó, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo nếu được thực hiện tốt sẽ

có tác dụng làm giảm tình trạng tham nhũng, cửa quyền, quan liêu – một vấn
đề nổi cộm trong giai đoạn hiện nay. Bên cạnh đó, việc tổ chức các đoàn thể về
từng địa phương phục vụ công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của nhân dân còn
giúp cho các cán bộ có cơ hội gần dân, từ đó, thêm hiểu dân hơn, sẽ đưa ra được
những phán quyết đúng đắn khi giải quyết khiếu nại, tố cáo của nhân dân.
Hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo được thực hiện triệt để không những
nâng cao hoạt động quản lý nhà nước mà còn là nhân tố quan trọng thúc đẩy
mạnh mẽ quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng và đời sống quốc tế của Việt
Nam. Cùng với quá trình hội nhập, nhiều vấn đề về khiếu nại, tố cáo sẽ gia tăng, vì
vậy, phải xây dựng pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo đảm bảo được tính
minh bạch, tổ chức thực hiện nghiêm chỉnh để theo kịp quá trình hội nhập. Chính
điều này đã thể hiện được vai trò quan trọng trong việc đảm bảo pháp chế trong
quản lý hành chính nhà nước.
Tóm lại, muốn được như vậy, cần tăng cường đổi mới công tác tiếp dân, duy
trì công tác tiếp dân thường xuyên và định kỳ; tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp
luật về khiếu nại, tố cáo để cán bộ, nhân dân hiểu rõ và thực hiện nghiêm túc;
đồng thời, các cấp, các ngành, các địa phương phải nắm chắc tình hình và tập
trung phối hợp giải quyết kịp thời ngay từ cơ sở; tăng cường thanh tra, kiểm tra
việc chấp hành pháp luật về tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với người
đứng đầu cơ quan, đơn vị; thành lập đoàn thanh tra liên ngành để tiến hành thẩm
tra xác minh những vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, tồn đọng, kéo dài để tham
mưu cho Ủy ban nhân dân các cấp có biện pháp xử lý triệt để…

KẾT LUẬN
Khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại tố cáo là một trong những hoạt động
nhằm đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức, bảo
đảm pháp chế và kỷ luật trong quản lý nhà nước. Đồng thời cũng là cơ hội và điều
kiện để công dân phát huy đầy đủ quyền và nghĩa vụ của mình, tăng cường ý thức
trách nhiệm trong việc xây dựng Nhà nước, quản lý nhà nước, tăng cường mối
10

quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân. Hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo
được thực hiện triệt để không những nâng cao hoạt động quản lý nhà nước mà còn
là nhân tố quan trọng thúc đẩy mạnh mẽ quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng và
đời sống quốc tế của Việt Nam.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trường ĐH Luật HN - Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam – NXB. Công an
nhân dân – Hà Nội - 2012
2. Luật Khiếu nại số 02/201QH13
3. Luật Tố cáo số 03/2011/QH13
4. www.chinhphu.vn
5. />6. />ItemId=200

11