Phân tích vai trò của khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với việc đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước

Đề 4: Phân tích vai trò của khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với
việc đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước.
Mục lục
I.Mở đầu
II.Nội dung
1.Khái niêm
1.1 Khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
1.2 pháp chế và bảo đảm pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước
1.3 Mối quan hệ giữa khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo với hoạt
động quản lý hành chính nhà nước
2.Vai trò của khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với việc Đảm bảo
pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước.
2.1. Vai trò của khiếu nại, tố cáo đối với việc đảm bảo pháp chế trong quản lý
hành chính nhà nước.
2.2 Vai trò của giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với việc đảm bảo pháp chế trong
quản lý hành chính nhà nước.
3. . Phương hướng tăng cường pháp chế XHCN trong hoạt động QLHCNN và
giảm thiểu việc khiếu nại, tố cáo của công dân.
III.Kết thúc
1
I.Mở đầu
Vấn đề quản lý hành chính nhà nước hiện nay có nhiều phức tạp, ảnh hưởng không
nhỏ đến đời sống của nhân dân, đến đời sống pháp luật. Vì vậy, trong khi nền kinh
tế đất nước ngày càng phát triển, thì càng cần sự quản lý hành chính chặt chẽ hơn
nữa của nhà nước để không những vừa đảm bảo cho nền kinh tế -chính trị của đất
nước được ổn định vừa đảm bảo cho nền pháp chế xã hội chủ nghĩa được tăng
cường, phổ biến hơn trong nhân dân. Chính vì thế, hoạt động khiếu nại, tố cáo và
giải quyết khiếu nại, tố cáo hiện nay ngày càng có vai trò quan trọng trong quá
chính quản lý hành chính nhà nước, trong việc đảm bảo nền pháp chế xã hội chủ
nghĩa.
II.Nội dung

1.Các khái niệm
1.1 Khiếu nại tố cáo và giải quyết khiếu nại tố cáo
a. Khái niệm khiếu nại, tố cáo.
Khiếu nại là một hiện tượng xã hội phản ánh ý chí phản đối của chủ thể
khiếu nại đối với các hành vi của chủ thể bị khiếu nại. Khiếu nại là một quyền cơ
bản của công dân được Hiến pháp ghi nhận, được định nghĩa trong Điều 2 của Luật
khiếu nại, tố cáo(được sửa đổi, bổ sung năm 2004 và 2005): “Khiếu nại là việc
công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do luật này quy
định đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành
chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ
cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp
pháp của mình”.
Sử dụng quyền khiếu nại để bảo vệ lợi ích của mình là phù hợp với xu thế khách
quan và tất yếu, là cơ sở để đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước.
Khái niệm tố cáo cũng được quy định tại Điều 2 của Luật khiếu nại, tố cáo:
“Tố cáo là việc công dân theo thủ tục do luật này quy định báo cho cơ quan, tổ
chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan,
tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của nhà nước,
quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức, cá nhân”.
Khiếu nại, tố cáo đều là hành vi của chủ thể có quyền, lợi ích bị xâm phạm hoặc
phát hiện các quyền, lợi ích của các chủ thể khác bị xâm phạm bởi hành vi mà
mình cho là không đúng.
2
b. Khái niệm giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Giải quyết khiếu nại được qui định tại khoản 13, Điều 2 Luật Khiếu nại, tố
cáo có quy định: “Giải quyết khiếu nại là việc xác minh, kết luận và ra quyết định
giải quyết của người giải quyết khiếu nại”. Hoạt động giải quyết khiếu nại là bước
tiếp theo khi có yêu cầu giải quyết (khi có khiếu nại), gồm có ba giai đoạn: xác
minh tình tiết, nội dung vụ việc khiếu nại; kết luận về tính đúng sai, cơ sở pháp lý
của nội dung khiếu nại, của quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu

nại; ra quyết định giải quyết khiếu nại. Giải quyết khiếu nại của các cơ quan hành
chính nhà nước là các cơ quan này tiến hành các hoạt động thuộc thẩm quyền của
mình để có biện pháp giải quyết theo quy định của pháp luật, nhằm bảo vệ quyền,
lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức và lợi ích chung của nhà nước và
xã hội.
Khái niệm giải quyết tố cáo được quy định tại khoản 14, Điều 2: “Giải quyết
tố cáo là việc xác minh, kết luận về nội dung tố cáo và việc quyết định xử lý của
người giải quyết tố cáo”. Hoạt động giải quyết tố cáo cũng bao gồm ba giai đoạn,
nhưng có nhiều điểm khác biệt và phức tạp hơn so với giải quyết khiếu nại vì giải
quyết tố cáo có liên quan đến quyền lợi của nhiều chủ thể bị xâm phạm bởi hành vi
trái pháp luật: lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích của công dân... điều này đòi hỏi
khi giải quyết tố cáo, cơ quan có thẩm quyền phải xem xét thật kỹ.
1.2 Pháp chế và bảo đảm pháp chế trong quản lí hành chính nhà nước
a. Khái niệm quản lý hành chính nhà nước.
Giáo trình Luật Hành chính – Trường Đại học Luật Hà Nội có đưa ra quan
điểm về quản lý hành chính nhà nước như sau: “Quản lý hành chính nhà nước là
một hình thức hoạt của Nhà nước được thực hiện trước hết và chủ yếu bởi các cơ
quan hành chính nhà nước, có nội dung là bảo đảm sự chấp hành luật, pháp lệnh,
nghị quyết của các cơ quan quyền lực nhà nước, nhằm tổ chức và chỉ đạo một cách
trực tiếp và thường xuyên công cuộc xây dựng kinh tế, văn hóa – xã hội và hành
chính – chính trị. Nói cách khác, quản lý hành chính nhà nước là hoạt động chấp
hành – điều hành của nhà nước”. Quan điểm này đã chỉ ra hai điểm của QLHCNN
là “chấp hành” và “điều hành”.
b. Pháp chế
Pháp chế là một chế độ và trật tự pháp luật trong đó tất cả các cơ quan Nhà
nước, các tổ chức xã hội và mọi công dân đều phải tôn tọng và thực hiện pháp luật
một cách nghiêm chỉnh, triệt để và chính xác. Một nền pháp chế thống nhất, vững
chắc là cơ sở cần thiết cho hệ thống pháp luật điều chỉnh có hiêu quả các quan hệ
xã hội, phát huy được hiệu lực của mình; mặt khác, chỉ khi có một hệ thống pháp
luật hoàn chỉnh, đồng bộ, phù hợp và được sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung kịp thời

khi cần thiết, thì nền pháp chế mới được củng cố và tăng cường.
c.Bảo đảm pháp chế
3
Quản lý nhà nước là công việc phức tạp gồm nhiều lĩnh vực hoạt động khác
nhau. Đảm bảo thực hiện nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa trong quản lý hành
chính nhà nước có nghĩa là phải thực hiện đầy đủ các yêu cầu đối với từng lĩnh vực
hoạt động khác nhau, bao gồm: hoạt động ban hành văn bản pháp luật, hoạt động
tổ chức thực hiện pháp luật.
Trong quản lý hành chính nhà nước, yêu cầu bảo đảm pháp chế đóng vai tròn rất
quan trong. Bảo đảm pháp chế trong quan lý hành chính nhà nước có nghĩa là bằng
những cơ chế và hoạt động pháp lý làm cho pháp luật được thực hiện có hiệu quả
trong thực tế và hoạt động của bộ máy nhà nước mà trước hết là hoạt động của bộ
máy hành chính nhà nước. Bảo đảm pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước
thực chất là nhằm mục đích làm cho hoạt động thực thu pháp luật ngày càng có
hiệu quả trong thực tế. Bảo đảm pháp chế không chỉ dựa vào việc thực thi pháp
luật mà cao hơn thế, phải nhấn mạnh việc chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật của
mọi chủ thể trong xã hội.
1.3 Mối quan hệ giữa khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo với
hoạt động quản lý hành chính nhà nước
a. Mối quan hệ giữa khiếu nại, tố cáo với hoạt động quản lý hành chính
nhà nước.
- Theo Điều 53 Hiến pháp mọi công dân đều có quyền tham gia quản lý nhà
nước, quản lý xã hội. Khiếu nại, tố cáo cũng là một trong các quyền hiến định của
công dân được, thông qua hoạt động nàycông dân có thể tham gia quản lý nhà
nước, quản lý xã hội, tham gia vào giám sát hoạt động của các cơ quan hành chính
nhà nước trong quá trình thực hiện QLHCNN. Ngược lại, hoạt động quản lý hành
chính nhà nước cũng tạo ra môi trường tốt cho công dân thực hiện quyền hiến định
của mình, từ đó bảo đảm tốt quyền lợi của công dân.
- Hoạt động QLHCNN được tiến hành xuất phát từ nhu cầu quản lý xã hội,
từ lợi ích công, hướng tới một đời sống xã hội ổn định, quyền lợi của công dân

được bảo đảm, mà trong quá trình hiện nay vấn đề liên quan đến quản lý hành
chính nhà nước đang có nhiều vấn đề phức tạp, trên nhiều mặt.
- Khiếu nại, tố cáo chi phối đến hoạt động QLHCNN và ngược lại. Khiếu
nại, tố cáo càng diễn biến phức tạp, càng nhiều bao nhiêu, thì đòi hỏi hoạt động
quản lý hành chính nhà nước cần được đổi mới linh hoạt bấy nhiêu để kịp thời
kiểm soát, điều chỉnh vấn đề này, nhanh chóng giải quyết để không xảy ra tình
trạng bất ổn định trong xã hội, để bảo đảm tốt quyền lợi của các chủ thể.
b. Mối quan hệ giữa giải quyết khiếu nại, tố cáo với hoạt động quản lý
hành chính nhà nước.
4
- Giải quyết khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ của những cơ quan, cá nhân có
thẩm quyền, trong khi đó hoạt động QLHCNN cũng là mặt chủ yếu trong hoạt
động của các cơ quan nhà nước, đặc biệt là cơ quan hành chính nhà nước. Như
vậy, nếu tiến hành giải quyết tốt khiếu nại, tố cáo thì có vai trò thúc đẩy hoạt động
QLHCNN tiến bộ và phù hợp với nhu cầu của xã hội hơn, nhưng ngược lại, nếu
công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo không được quan tâm, giải quyết triệt để thì
hậu quả kéo theo đó là hoạt động QLHCNN sẽ không theo kịp nhu cầu của xã hội,
không thể làm ổn định và thúc đẩy sự phát triển của các lĩnh vực khác nhau của đời
sống xã hội, từ đó làm cho nền hành chính quốc gia không thể phát triển được,
không theo kịp khu vực và thế giới.
2. Vai trò của khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với
việc Đảm bảo pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước.
2.1. Vai trò của khiếu nại, tố cáo đối với việc đảm bảo pháp chế
trong quản lý hành chính nhà nước.
a.Vai trò của khiếu nại:
- Bảo vệ quyền, lợi ích của chủ thể bị xâm phạm vì mỗi khiếu nại không chỉ
chứa đựng thông tin về sự vi phạm quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan,
tổ chức mà còn bao hàm sự phê phán các chủ thể: những người có chức vụ, các chủ
thể khác mà hành động hoặc không hành động của họ theo quan điểm của người
khiếu nại dẫn đến vi phạm các quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại, từ

đó sẽ bảo đảm được pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước.
- Khiếu nại cung cấp những thông tin về những quyết định và việc làm trái
pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân và cá nhân thuộc cơ quan, tổ chức đó mà
còn phê phán những cơ quan, tổ chức, cá nhân có những hành vi gây tác động xấu
đến hoạt động bình thường của bộ máy nhà nước nói chung và các cơ quan hành
chính nhà nước nói riêng, mà các cơ quan này hoạt động là nhằm bảo đảm pháp
chế của đời sống xã hội, cho nên việc phát hiện và xử lý những hành vi này là
nhằm bảo đảm pháp chế trong quản lý hành chính nhà nước.
-Thể hiện tính tích cực công dân của người khiếu nại. Khiếu nại góp phần
tăng cường sự kiểm tra của nhân dân đối với hoạt động của bộ máy nhà nước, đấu
tranh với những biểu hiện quan liêu, …. Sự kiểm tra của nhân dân bằng quyền
khiếu nại góp phần tằng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong quản lý hành chính
nhà nước. Việc người dân khiếu nại là nhằm bảo vệ quyền lợi của mình cũng là
nhằm kiểm tra hoạt động của ủy ban nhân dân khi tiến hành QLHCNN trong lĩnh
vực đất đai.
5