Tài liệu sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu động cơ xăng

t r ì n h đ ộ đ à o t ạ o

1
bộ lao động - thơng binh và x hộiã
Tổng cục dạy nghề
Dự án giáo dục kỹ thuật và dạy nghề (VTEP)

Giáo trình
a)
b)
c)
Hà Nội - 2004
Mô đun: sửa chữa và bảo dỡng
Hệ thống nhiên liệu động cơ xăng
M sốã : har 01 24
Nghề : SửA CHữA ÔTÔ
Trình độ lành nghề
Logo
(Mặt sau trang bìa)
Mã tàI liệu: .
Mã quốc tế ISBN : ..
2
Tuyên bố bản quyền :
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình
Cho nên các nguồn thông tin có thể đợc
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho
các mục đích về đào tạo và tham khảo
Mọi mục đích khác có ý đồ lệch lạc hoặc
sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành
mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
Tổng Cục Dạy nghề sẽ làm mọi cách để

bảo vệ bản quyền của mình.
Tổng Cục Dạy Nghề cám ơn và hoan nghên
các thông tin giúp cho việc tu sửa và hoàn
thiện tốt hơn tàI liệu này.
Địa chỉ liên hệ:
Dự án giáo dục kỹ thuật và nghề nghiệp
Tiểu Ban Phát triển Chơng trình Học liệu
................................................................
Lời tựa
(Vài nét giới thiệu xuất xứ của chơng trình và tài liệu)
Tài liệu này là một trong các kết quả của Dự án GDKT-DN ..

(Tóm tắt nội dung của Dự án)
(Vài nét giới thiệu quá trình hình thành tài liệu và các thành phần tham gia)
(Lời cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đ tham gia )ã
(Giới thiệu tài liệu và thực trạng)
TàI liệu này đợc thiết kế theo từng mô đun/ môn học thuộc hệ thống mô đun/môn
học của một chơng trình, để đào tạo hoàn chỉnh
Nghề Sửa chữa ôtô ở cấp trình độ ..II
và đợc dùng làm Giáo trình cho học viên trong các khoá đào tạo, cũng có thể đợc sử
dụng cho đào tạo ngắn hạn hoặc cho các công nhân kỹ thuật, các nhà quản lý và ngời sử
dụng nhân lực tham khảo.
Đây là tài liệu thử nghiệm sẽ đợc hoàn chỉnh để trở thành giáo trình chính thức
trong hệ thống dạy nghề.
Hà nội, ngày . tháng năm
Giám đốc Dự án quốc gia
3
Mục lục
đề mục Trang
1- Lời tựa 3

2- Mục lục 4
3- Giới thiệu về mô đun 5
4- Sơ đồ quan hệ theo trình tự học nghề 6
5- Các hình thức học tập chính trong mô đun 7
6- Bài 1 : Hệ thống nhiên liệu động cơ xăng 9
7- Bài 2 : Sửa chữa và bảo dỡng bơm xăng bằng cơ khí 13
8- Bài 3 : Sửa chữa và bảo dỡng bơm xăng bằng điện 18
9- Bài 4 : Sửa chữa và bảo dỡng bộ chế hoà khí hỗ trợ điều khiển bằng điện tử 22
10- Bài 5 ; Sửa chữa và bảo dỡng hệ thống phun chính của bộ chế hoà khí 30
11- Bài 6 : Sửa chữa và bảo dỡng hệ thống không tải của bộ chế hoà khí 34
12- Bài 7 : Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu hạn chế tốc độ của bộ chế hoà khí 38
13- Bài 8 : Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu làm đậm 43
14- Bài 9 : Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu tăng tốc 47
15- Bài 10: Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu đóng mở bớm gió của bộ chế hoà khí 51
16- Bài 11: Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu đóng mở bớm ga của bộ chế hoà khí 57
17- Bài 12: Kiểm tra và bảo dỡng các bộ điều khiển bằng điện tử và chân không 61
18- Bài 13: Sửa chữa và bảo dỡng thùng nhiên liệu và bầu lọc 70
19- Bài 14: Sửa chữa và bảo dỡng đờng ống dẫn nhiên liệu, ống nạp, ống xả và 76
các bộ phận xung gió thu hồi xăng
20- Đáp án các câu hỏi và bài tập
21- Các thuật ngữ chuyên môn
22- Tài liệu tham khảo


4
giới thiệu về mô đun
Vị trí, ý nghĩa, vai trò mô đun :

Hệ thống nhiên liệu động cơ xăng là tập hợp tất cả các bộ phận thùng xăng, bầu lọc, bơm
xăng, bộ chế hoà khí, ống nạp, ống xả ... Có nhiệm vụ : cung cấp hỗn hợp khí - nhiên liệu

cho động cơ hoạt động phù hợp với yêu cầu phụ tải.
Sửa chữa và bảo dỡng hệ thống nhiên liệu động cơ xăng là một phần kiến thức cơ bản
giúp cho các cán bộ kỹ thuật, các đối tợng sử dụng, sửa chữa động cơ xăng và các công
nhân, học viên chuyên nghành có thể hiểu biết về cấu tạo, nguyên tắc hoạt động các bộ
phận của hệ thống nhiên liệu động cơ xăng Đồng thời có đủ kỹ năng phân định để tiến
hành bảo dỡng, kiểm tra và sửa chữa h hỏng các bộ phận của hệ thống nhiên liệu xăng
đảm bảo đúng quy trình, đúng yêu cầu kỹ thuật, an toàn.
Mục tiêu của mô đun:
Nhằm đào tạo cho học viên có đầy đủ kiến thức về cấu tạo, nhiệm vụ và nguyên tắc hoạt
động của hệ thống nhiên liệu động cơ xăng. Đồng thời có đủ kỹ năng phân định về cấu
tạo để tiến hành bảo dỡng, kiểm tra và sửa chữa các h hỏng của hệ thống nhiên liệu động
cơ xăng, với việc sử dụng đúng, hợp lý các trang thiết bị, dụng cụ đảm bảo đúng quy trình,
yêu cầu kỹ thuật, an toàn và năng suất cao.
Mục tiêu thực hiện của mô đun:
Học xong mô đun này học viên có khả năng:
1- Trình bày đầy đủ các yêu cầu, nhiệm vụ chung của hệ thống nhiên liệu động cơ
xăng.
2- Giải thích đợc sơ đồ cấu tạo và nguyên tắc hoạt động chung của hệ thống nhiên liệu
động cơ xăng.
3- Trình bày đợc cấu tạo và nguyên lý hoạt động các bộ phận của hệ thống nhiên liệu
động cơ xăng.
4- Phân tích đợc những hiện tợng, nguyên nhân h hỏng trong hệ thống nhiên liệu động
cơ xăng.
5- Trình bày đợc các phơng pháp bảo dỡng, kiểm tra và sửa chữa những h hỏng của
hệ thống nhiên liệu động cơ xăng.
6- Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng, sửa chữa các chi tiết, bộ phận đúng quy trình, quy
phạm và đúng tiêu chuẩn kỹ thuật trong sửa chữa.
7- Sử dụng đúng, hợp lý các dụng cụ kiểm tra, bảo dỡng và sửa chữa đảm bảo chính
xác và an toàn
Nội dung chính của mô đun:

1- Nhiệm vụ , yêu cầu và phân loại hệ thống nhiên liệu động cơ xăng
2- Sơ đồ cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hệ thống nhiên liệu động cơ xăng.
3- Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bơm xăng.
4-Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bộ chế hòa khí hỗ trợ điều khiển bằng điện tử.
5- Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của các hệ thống, cơ cấu trong bộ chế hòa khí hỗ
trợ điều khiển bằng điện tử.
6- Hiện tợng, nguyên nhân và phơng pháp bảo dỡng, kiểm tra, sửa chữa h hỏng các bộ
phận của hệ thống nhiên liệu động cơ xăng.
7- Bảo dỡng hệ thống nhiên liệu động cơ xăng.
8- Sửa chữa và bảo dỡng bơm xăng.
9- Sửa chữa và bảo dỡng bộ chế hòa khí hỗ trợ điều khiển bằng điện tử.
5
10- Sửa chữa và bảo dỡng các hệ thống, cơ cấu trong bộ chế hòa khí hỗ trợ điều khiển
bằng điện tử.
11- Sử dụng dụng cụ, thiết bị và kỹ thuật an toàn trong bảo dỡng, sửa chữa hệ thống
nhiên liệu động cơ xăng
6
Sơ đồ quan hệ theo trình tự học nghề



1
HAR 01 01
Điện kỹ
thuật
HAR 01 19
SC-BD phần cố định
động cơ
HAR 01 18
Kỹ thuật về động cơ

đốt trong
HAR 01 08
Kỹ thuật
đIện tử
HAR 01 10
Vật liệu cơ
khí
HAR 01 11
Dung sai
lắp ghépvà
ĐLKT
HAR 01 12
Vẽ kỹ thuật
HAR 01 13
An toàn
HAR 01 17
Nhập môn
nghề s/c ô tô
HAR 01 14
Thực hành
nghề bổ trợ
HAR 01 20
SC- BD phần
C/động động cơ
HAR 01 21
SC-BD Cơ cấu
phân phối khí
HAR 01 22
SC-BD Hệ thống
bôi trơn

HAR 01 23
SC-BD Hệ
thống làm mát
HAR 01 24
SC-BD Hệ thống
nhiên liệu xăng
HAR 01 25
SC-BD Hệ thống
nhiên liệu
HAR 01 26
SC-BD Hệ thống
khởi động
HAR 01 27
SC-BD Hệ thống
đánh lửa
HAR 01 28
SC-BD Trang
thiết bị điện ô
HAR 01 29
SC-BD Hệ thống
truyền lực
HAR 01 30
SC-BD Cầu chủ
động
HAR 01 31
SC-BD Hệ thống di
chuyển
HAR 01 32
SC-BD Hệ thống lái
HAR 01 33

SC-BD Hệ thống
phanh
HAR 01 35
SC Pan ô tô
HAR 01 34
K.tra tình trạng kỹ
thuật Đcơ và ô tô
HAR 01 36
nâng cao hieụ quả
công việc
Bằngcông
nhân lành
nghề
HAR 02 06
Xác suất thống kê
HAR 02 07
Kỹ thuật tự động điều
khiển bằngđiện
HAR 02 08
Vẽ Auto CAD
HAR 02 19
Tổ chức
quản lý và
sản xuất
Chứng chỉ
bậc cao
HAR 02 11
Chẩn đoán
động cơ
HAR 02 12

Chẩn đoán
HT truyền
động ôtô
HAR 02 14
SC-BD bộ
tăng áp
HAR 02 15
SC-BD Hệ
thống phun
xăng điện tử
HAR 02 16
SC-BD BCA
điều khiển bằng
điện từ
HAR 02 17
SC-BD HT
đ/khiển bằng
khí nén
Bằngcông
nhận bậc
cao
Chứng
chỉ
nghề
HAR 01 09
Cơ kỹ thuật
HAR 02 13
Công nghệ phục hồi
chi tiết trong s/chữa
HAR 02 09

Công nghệ khí nén
và thủy lực
HAR 02 10
Nhiệt kỹ thuật
HAR 02 18
SC-BD Biến
mômen thủy
lực

Các hình thức học tập chính trong mô đun
1 . Học trên lớp về :
- Nhiệm vụ, yêu cầu và cấu tạo chung hệ thống nhiên liệu của động cơ xăng
- Nhiệm vụ, yêu cầu của các bộ phân : Bơm xăng, bộ chế hoà khí, hệ thống
phun chính, hệ thống không tải, cơ cấu hạn chế tốc độ của bộ chế hoà khí, cơ
cấu làm đậm, cơ cấu tăng tốc, các bộ điều khiển bằng điện tử và chân không,
cơ cấu đóng mở bớm gió, bớm ga, thùng nhiên liệu, bầu lọc, ống nạp, ống xả,
các bộ phận xung gió thu hồi xăng.
- Cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của bơm xăng, bộ chế hoà khí, các cơ cấu, hệ
thống: hệ thống phun chính, hệ thống không tải, cơ cấu hạn chế tốc độ, cơ
cấu làm đậm, cơ cấu tăng tốc, các bộ điều khiển bằng điện tử và chân không,
cơ cấu đóng mở bớm gió, bớm ga của bộ chế hoà khí, thùng nhiên liệu, bầu
lọc, ống nạp ống xả, các bộ phận xung gió thu hồi xăng.
2 . Học tại phòng học chuyên môn hoá về :
- Hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của của bơm xăng, bộ chế hoà khí các cơ
cấu, hệ thống của bộ chế hoà khí, thùng nhiên liệu, bầu lọc, ống nạp ống xả,
các bộ phận xung gió thu hồi xăng.
- Quy trình bảo dỡng hệ thống nhiên liệu của động cơ xăng, bơm xăng, các cơ
cấu, hệ thống của bộ chế hoà khí, thùng nhiên liệu, bầu lọc, ống nạp ống xả,
và các bộ phận khác.
- Phơng pháp kiểm tra, sửa chữa bơm xăng, bộ chế hoà khí các cơ cấu, hệ

thống của bộ chế hoà khí, thùng nhiên liệu, bầu lọc, ống nạp ống xả, các bộ
phận khác của hệ thống.
3 . Thực tập tại xởng trờng về :
- Thực hành tháo lắp, bảo dỡng, kiểm tra và sửa chữa các bộ phận của bơm
xăng, bộ chế hoà khí các cơ cấu, hệ thống của bộ chế hoà khí, thùng nhiên
liệu, bầu lọc, ống nạp, ống xả, các bộ phận xung gió thu hồi xăng.
4 - Tự nghiên cứu và làm bài tập về :
- Các tài liệu tham khảo về các bộ phận của hệ thống nhiên liệu của động cơ
xăng.
- Vẽ sơ đồ cấu tạo, trình bày đợc nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại và nguyên tắc
hoạt động của hệ thống nhiên liệu xăng loại cỡng bức, của bơm xăng, bộ chế
hoà khí trong xởng sửa chữa ôtô.
7
Yêu cầu về đánh giá hoàn thành mô đun
Kiến thức:
- Trình bày đợc đầy đủ các nhiệm vụ, yêu cầu, cấu tạo và nguyên tắc hoạt
động các bộ phận của hệ thống nhiên liêu động cơ xăng.
- Giải thích đúng những hiện tợng, nguyên nhân h hỏng và phơng pháp
bảo dỡng, kiểm tra, sữa chữa các bộ phận của hệ thống nhiên liệu động
cơ xăng dùng bộ chế hòa khí.
Kỹ năng:
- Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng, sửa chữa đợc các h hỏng chi tiết, bộ
phận của hệ thống nhiên liệu động cơ xăng đúng quy trình, quy phạm và
đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật trong sửa chữa.
- Sử dụng đúng, hợp lý các dụng cụ kiểm tra, bảo dỡng và sửa chữa đảm
bảo chính xác và an toàn.
- Chuẩn bị, bố trí và sắp xếp nơi làm việc vệ sinh, an toàn và hợp lý.
Thái độ:
- Chấp hành nghiêm túc các quy định về kỹ thuật, an toàn và tiết kiệm
trong bảo dỡng, sửa chữa.

- Có tinh thần trách nhiệm hoàn thành công việc đảm bảo chất lợng và
đúng thời gian .
- Cẩn thận, nghiêm túc, chu đáo trong công việc luôn quan tâm đúng, đủ
không để xảy ra cháy.

8
Bài 1
Hệ THốNG NHIÊN LIệU ĐộNG CƠ XĂNG - M bài: HAR. 01 24 01ã
(DùNG Bộ CHế HòA KHí)
Giới thiệu :
Hệ thống nhiên liêu của động cơ xăng là một hệ thống quan trọng trên động cơ ôtô
sử dụng động cơ xăng. Các kiến thức cơ bản của hệ thống giúp cho các cán bộ kỹ
thuật, các đối tợng khai thác sử dụng, sửa chữa ôtô và các công nhân, học viên
chuyên nghành có thể hiểu biết về cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của các bộ phận
hệ thống nhiên liệu động cơ xăng. Để tiến hành bảo dỡng và kiểm tra, sửa chữa các
h hỏng các bộ phận của hệ thống nhiên liệu động cơ xăng.
Mục tiêu thực hiện:
Học xong bài này học viên có khả năng:
1- Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ hệ thống nhiên liệu.
2- Giải thích đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hệ thống nhiên liệu.
3- Tháo lắp, nhận dạng và kiểm tra, bảo dỡng bên ngoài các bộ phận của hệ thống
nhiên liệu đúng yêu cầu kỹ thuật.
Nội dung chính:
1- Nhiệm vụ, yêu cầu của hệ thống nhiên liệu.
2- Sơ đồ cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hệ thống nhiên liệu
3- Bảo dỡng bên ngoài các bộ phận của hệ thống nhiên liệu.
học trên lớp
I- Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại:
1. Nhiệm vụ
- Hệ thống nhiên liệu làm nhiệm vụ cung cấp hoà khí (hỗn hợp xăng và không khí)

sạch đồng đều về số lợng và thành phần vào các xy lanh động cơ theo yêu cầu về
tốc độ và tải của động cơ. Thải sạch sản vật cháy ra ngoài đảm bảo ô nhiễm môi tr-
ờng cũng nh gây ồn ở mức độ thấp nhất.
2. Yêu cầu
- Thải khí xả sạch hơn, chống ô nhiểm môi trờng.
- Tiêu hao nhiên liệu ít, đảm bảo tính kinh tế, ít h hỏng.
- Cải thiện đợc khả năng tải.
3. Phân loại:
Hệ thống nhiên liệu dùng bộ chế hòa khí dựa vào phần cung cấp xăng đợc chia
thành hai loại, loại tự chảy và loại cỡng bức (hình 1 - 1). Khác nhau cơ bản của hai
loại là ở bơm vận chuyển xăng.
a) Loại tự chảy (hình 1-1a), bình xăng đặt cao hơn bộ chế hoà khí nên xăng từ thùng
chứa tự chảy vào bộ chế hoà khí.
b) Loại cỡng bức thùng xăng đặt thấp hơn bộ chế hoà khí nên phải dùng bơm xăng
hút xăng từ thùng chứa, qua bình lọc rồi đẩy xăng lên buồng phao của bộ chế hoà khí
(hình 1-1b). Động cơ xăng lắp trên ôtô hầu hết đều dùng loại cỡng bức, loại tự chảy
dùng trên xe gắn máy và các động cơ xăng cỡ nhỏ.
II- SƠ Đồ Cấu tạo và hoạt động của Hệ THốNG NHIÊN LIệU DùNG bộ
Chế HòA KHí loại cỡng bức
1. Cấu tạo
Hệ thống nhiên liệu của động cơ xăng gồm có các bộ phận sau: bầu lọc không khí,
thùng chứa xăng, các bình lọc xăng, bơm xăng, đờng ống dẫn xăng, bộ chế hoà khí,
ống hút, ống xả và bình tiêu âm (hình 1-1)
2. Nguyên tắc hoạt động
9
Khi động cơ làm việc, bơm xăng hút xăng từ thùng chứa qua ống dẫn xăng và bình
lọc đến bơm xăng rồi đẩy lên bộ chế hòa khí. Trong kỳ nạp của động cơ không khí
từ
Hình 1-1 Cấu tạo hệ thống nhiên liệu của động cơ xăng
ngoài trời đi vào bình lọc không khí 8 rồi qua bộ chế hòa khí trộn hòa với xăng tạo

thành hoà khí, sau đó hoà khí đi theo ống hút, qua xu páp nạp vào trong xy lanh động
cơ. Sản phẩm cháy sau khi giản nở sinh công trong xy lanh đợc xả ra ngoài qua ống
xả và ống giảm thanh.
iii. nội dung bảo dỡng hệ thống niên liệu xăng
1. Làm sạch bên ngoài các bộ phận của hệ thống nhiên liệu xăng.
2. Tháo các bộ phận ra khỏi động cơ
3. Làm sạch các bộ phận và kiểm tra bên ngoài
4. Lắp các bộ phận lên động cơ.
iv. câu hỏi bài tập
1. Nêu nhiệm vụ của hệ thống nhiên liệu xăng ? Giải thích tại sao động xăng dùng
trên ô tô thờng dùng hệ thống nhiên liệu loại cỡng bức ?
10
2. Giải thích nhiệm vụ của các bộ phận trong hệ thống nhiên liệu xăng loại cỡng bức
(có bơm xăng) ?
3. Giải thích tại sao động xăng dùng trên ô tô thờng dùng hệ thống nhiên liệu loại c-
ỡng bức ?
THựC tập BảO DƯỡNG Hệ THốNG NHIÊN LIệU

i. bố trí nơi làm việc, chuẩn bị dụng cụ
1. Bố trí nơi làm việc: Bố trí nơi làm việc cho các nhóm học viên mỗi nhóm 4 học
viên, đảm bảo nơi làm việc sạch sẽ, thoáng mát đúng quy định.
2. chuẩn bị dụng cụ: Tháo lắp, rửa làm sạch, kiểm tra và bảo dỡng.
- Bộ dụng cụ đồ nghề sửa chữa ôtô.
- Máy bơm nớc, máy nén khí, khay đựng chi tiết.
- Các chi tiết thay thế: đệm, ống dẫn xăng khi cần thiết thay thế.
II. bảo dỡng bên ngoài các bộ phận của hệ thống nhiên liệu
1. quy trình tháo các bộ phận ra khỏi động cơ
* Làm sạch bên ngoài các bộ phận trong hệ thống nhiên liệu xăng.
. Dùng bơm nớc có áp suất cao rửa sạch bên ngoài các bộ phận, dùng khí nén xịt
sạch cặn bẩn và nớc.

a) Tháo thùng xăng.
- Tháo các đờng ống dẫn xăng.
- Tháo thùng xăng. Chú ý đỡ cẩn thận không để rơi thùng xăng gây tai nạn.
b) Tháo bình lọc xăng
- Tháo các đờng dẫn nhiên liệu từ thùng xăng đến bầu lọc, từ bầu lọc đến bơm
xăng.
- Tháo bình lọc xăng
c) Tháo bơm xăng.
- Tháo các đờng ống dẫn xăng.
- Tháo bu lon bắt giữ bơm xăng với thân máy (quay cam lệch tâm về vị trí thấp để
tháo)
- Tháo bơm xăng ra khỏi động cơ, nới đều hai bulon bắt chặt bơm với thân máy.
d) Tháo bộ chế hòa khí.
- Tháo ống thông gió hộp trục khuỷu.
- Tháo bầu lọc không khí. Tháo đờng ống dẫn xăng nối từ bơm xăng đến bộ chế
hòa khí.
-Tháo các bu lon bắt chặt bộ chế hòa khí với ống nạp.
e)Tháo cụm ống xả ống giảm thanh.
- Tháo cụm ống và giảm thanh, tháo các bu lon bắt giữ ống xả và ống giảm thanh.
- Tháo ống góp khí xả và đệm kín.
2. Làm sạch, nhận dạng và kiểm tra bên ngoài các bộ phận.
a) Làm sạch, nhận dạng và kiểm tra bên ngoài thùng xăng.
- Làm sạch bên ngoài thùng xăng bằng dầu hỏa hoặc dầu điezen
- Kiểm tra thùng xăng bị nứt, thủng, móp méo.
- Rửa sạch nắp đậy thùng xăng, dùng dầu hỏa để rửa, dùng khí nén thổi khô.
b) Làm sạch,kiểm tra bên ngoài bình lọc xăng
- Kiểm tra đệm làm kín không bị hở, ren đầu nối ống dẫn và ren ốc bắt giữ cốc lọc
không bị chờn.
- Dùng tay vặn vừa chặt ốc bắt giữ cốc lọc xăng.
- Kiểm tra bên ngoài bầu lọc bị nứt, hở phải khắc phục h hỏng.

c) Làm sạch, nhận dạng và kiểm tra bên ngoài bơm xăng
- Dùng dầu hỏa rửa sạch bên ngoài bơm xăng, dùng giẻ lau khô.
- Kiểm tra bên ngoài bơm xăng: kiểm tra nắp, vỏ bơm bị nứt, hở
- Kiểm tra xiết chặt lại các vít: bắt chặt phần nắp với phần thân, phần thân với đế
của bơm xăng. (xiết đều, đối xứng các vít).
11
d) Làm sạch, kiểm tra bên ngoài bình lọc không khí.
. Dùng dầu đieden hoặc dầu hỏa rửa sạch bên ngoài bầu lọc không khí.
- Kiểm tra bên ngoài bầu lọc: kiểm tra bầu lọc bị móp méo, hở phải khắc phục.
- Kiểm tra xiết chặt lại ốc tai hồng bắt chặt nắp và thân bầu lọc không khí.
- Vặn chặt đai kẹp các đầu ống nối tránh bị hở.
e) Làm sạch bên ngoài bộ chế hòa khí.
- Dùng dầu hỏa rửa sạch bên ngoài bộ chế hòa khí
- Kiểm tra bên ngoài bộ chế hòa khí: Kiểm tra phần nắp và phần thân, phần đế nứt,
hở.
- Kiểm tra xiết chặt lại các vít bắt chặt phần nắp với phần thân, phần thân với phần
đế của bộ chế hòa khí (chú ý xiết đều đối xứng các vít).
- Kiểm tra sự chờn, hỏng ren của đầu nối ống để tránh rò rỉ xăng.
- Kiểm tra đệm làm kín giữa bộ chế hòa khí và ống nạp nếu bị rách hỏng phải thay
mới.
g) Làm sạch bên ngoài cụm ống xả và bình tiêu âm.
- Làm sạch muội than, bụi bẩn bám trong ống xả và ống tiêu âm.
- Kiểm tra bên ngoài ống tiêu âm bị nứt thủng móp méo phải sửa chữa.
- Kiểm tra đệm làm kín của ống xả nếu hỏng phải thay.
3. Lắp các bộ phận lên động cơ. Các bộ phận của hệ thống nhiên liệu sau khi đã
làm sạch kiểm tra bên ngoài, tiến hành lắp lên động cơ.
a) Lắp thùng xăng lên ôtô.
- Xiết chặt các bu lon bắt chặt thùng xăng.
- Bắt chặt các đờng ống dẫn xăng vào thùng.
b) Lắp bình lọc xăng.

- Lắp bình lọc lên động cơ, xiết chặt bulon.
- Nối đờng ống dẫn xăng từ thùng đến bình lọc.
c) Lắp bơm xăng vào động cơ.
- xiết chặt hai bu lon bắt chặt bơm xăng với thân máy (chú ý lắp đệm giữa đế bơm
với thân máy đúng chiều dày quy định).
- Lắp đờng ống dẫn xăng từ bình lọc đến bơm và từ bơm lên bộ chế hòa khí.
d) Lắp bộ chế hòa khí lên động cơ.
- Lắp đệm làm kín và bộ chế hòa khí lên ống nạp xiết chặt các đai ốc.
- Lắp bình lọc không khí lên bộ chế hòa khí xiết chặt đai ốc tai hồng và bắt các đ-
ờng ống dẫn.
- Lắp và xiết chặt đờng ống dẫn xăng từ bơm xăng đến bộ chế hòa khí (dùng tay
vặn vào khớp ren, sau đó mới dùng cờ lê dẹt xiết chặt để tránh chờn, hỏng ren).
e) Lắp cụm ống xả, ống tiêu âm
- Lắp đệm và ống góp khí xả. Xiết chặt các đai ốc đều, đối xứng.
- Lắp ống xả, bắt chặt ống xả với ống góp khí xả, lắp bình tiêu âm vào ống xả.
- Đổ xăng vào thùng, dùng tay bơm xăng lên bộ chế hòa khí, kiểm tra xiết chặt lại
toàn bộ hệ thống, tránh để rò rỉ xăng.
4. Bảo dỡng hệ thống nhiên liệu
a) Bảo dỡng hàng ngày. Kiểm tra mức xăng trong thùng chứa, đổ thêm xăng vào
thùng. Kiểm tra xem xét bên ngoài độ kín các chỗ nối của bộ chế hoà khí, bơm xăng,
các ống dẫn và thùng xăng.
b) Bảo dỡng định kỳ cấp 1. Kiểm tra xem xét bên ngoài độ kín khít các chỗ nối của
hệ thống nhiên liệu, nếu có h hỏng phải khắc phục. Kiểm tra sự liên kết giữa cần bàn
đạp với trục bớm ga,của dây cáp với cần bớm gió, sự hoạt động của cơ cấu độ mở và
đóng hoàn toàn của bớm ga và bớm gió. Kiểm tra bàn đạp của cơ cấu dẫn động ga
phải dịch chuyển đều và nhẹ nhàng về cả hai phía.
Nếu ô tô hoạt động trên đờng nhiều bụi phải tháo rời bầu lọc không khí và thay dầu ở
bầu lọc.
c) Bảo dỡng định kỳ cấp 2. Kiểm tra độ kín của thùng xăng và chỗ nối của ống dẫn
hệ thống nhiên liệu, bắt chặt bộ chế hoà khí, bơm xăng nếu cần thiết thì khắc phục h

12
hỏng. Kiểm tra sự liên kết của cần kéo với cần bớm ga và của dây cáp với bớm gió,
sự hoạt động của cơ cấu dẫn động, độ mở và đóng hoàn toàn của bớm ga và bớm
gió. Dùng áp kế kiểm tra sự làm việc của bơm xăng (không cần tháo bơm xăng khỏi
động cơ). Kiểm tra mức xăng trong buồng phao của bộ chế hoà khí. Rửa bầu lọc
không khí và thay dầu ở bầu lọc
d) Bảo dỡng theo mùa. Trong một năm hai lần tháo bộ chế hoà khí ra khỏi động cơ
rửa sạch kiểm tra các cụm và các chi tiết của bộ chế hoà khí, kiểm tra jích lơ bằng
thiết bị chuyên dùng.
Tháo rời bơm xăng, lau chùi kiểm tra tình trạng các chi tiết sau khi lắp xong kiểm tra
bằng thiết bị chuyên dùng. Mỗi năm hai lần xả cặn bẩn ra khỏi thùng xăng và cọ rửa
thùng xăng trớc khi cho xe hoạt động vào mùa đông.
Khi kiểm tra bơm xăng cần căn cứ vào áp suất tối đa do bơm tạo nên, năng suất
của bơm, độ kín khít của các van, thông số đó đợc kiểm tra trên thiết bị cuyên dùng.
Kiểm tra bộ chế hoà khí, kiểm tra độ kín của van kim, bề mặt lắp ghép, mức xăng
trong buồng phao. Nếu mức xăng trong buồng phao cao quá mức quy định do van
kim bị hở cần phải sửa chữa và điều chỉnh.
13
Bài 2
Sửa chữa và bảo dỡng bơm xăng cơ khí - M bài: HAR. 01 24 02ã
Giới thiệu :
Bơm xăng là một bộ phận trong hệ thống nhiên liệu của động cơ xăng. Để tiến
hành bảo dỡng và kiểm tra, sửa chữa các h hỏng các bộ phận của bơm xăng đúng
yêu cầu kỹ thuật đòi hỏi chúng ta phải hiểu đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của
các loại bơm xăng thông dụng.
Mục tiêu thực hiện:
Mục tiêu thực hiện: Học xong bài này học viên có khả năng:
1.Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ của bơm xăng bằng cơ khí.
2.Giải thích đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bơm xăng bằng cơ khí.
3.Tháo lắp, nhận dạng và kiểm tra, bảo dỡng sửa chữa đợc bơm xăng bằng cơ khí

lắp trên ôtô đúng yêu cầu kỹ thuật.
Nội dung chính:
1. Nhiệm vụ, yêu cầu của bơm xăng bằng cơ khí
2. Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bơm xăng bằng cơ khí.
3.Tháo lắp, kiểm tra, bảo dỡng, sửa chữa bơm xăng bằng cơ khí đúng yêu cầu kỹ
thuật.
học trên lớp
I- Nhiệm vụ, yêu cầu của bơm xăng bằng cơ khí
1. Nhiệm vụ :
Bơm xăng có nhiệm vụ hút xăng từ thùng xăng đẩy lên buồng phao của bộ chế
hòa khí.
2. Yêu cầu
- Cấu tạo đơn giản, ít h hỏng, bảo dỡng sửa chữa, thay thế dễ dàng.
- Năng suất bơm cao.
II Cấu tạo và hoạt động của bơm xăng bằng cơ khí
1. Cấu tạo :
Trong các loại bơm dẫn động bằng cơ khí thì bơm màng đợc sử dụng nhiều nhất.
Bơm đợc gắn bên hông động cơ, hoạt động nhờ cam lệch tâm trên trục cam.
Bơm xăng gồm có: Nắp 1 và thân bơm 2, giữa nắp và thân có đặt màng bơm 5 làm
bằng vải cao su, phần bên trong nắp 1 chia làm hai ngăn, ngăn bên phải thông với lỗ
nhiên liệu vào, ngăn bên trái thông với lỗ nhiên liệu ra. Giữa ngăn bên phải có đặt hai
van một chiều hay van nạp 3, trong ngăn bên trái có van xả 13. Màng bơm đợc nối
với cần kéo 10 còn cần kéo 10 lại nối với cần bơm 6. Cần bơm 6 luôn tỳ vào cam lệch
tâm trên trục cam. Phía dới màng bơm có đặt lò xo 11 để đẩy màng bơm về khi bơm
không làm việc và giữ cho màng bơm ở một vị trí nhất định. Lò xo 7 có tác dụng làm
cho cần bơm luôn luôn tỳ sát vào cam lệch tâm .
2. Nguyên tắc hoạt động:
Khi động cơ hoạt động cam lệch tâm quay về vị trí cao tác động lên đầu phải của
cần bơm 6 đẩy cần bơm đi lên, qua cần kéo 10 lò xo 11 bị nén lại và màng bơm 5 đ-
ợc kéo đi xuống tạo ra khoảng không bên trên màng hút van nạp 3 mở ra, lúc này

xăng đợc hút qua lới lọc 2, van 3 vào chứa trên màng bơm. Khi cam không tác dụng
lên cần bơm thì lò xo 7 đẩy đầu phải của cần bơm đi xuống, lò xo 11 đẩy màng bơm
đi lên mở van đẩy 13, đẩy xăng theo đờng dẫn xăng ra 15 đến buồng phao của bộ
chế hoà khí.
Khi trong buồng phao của bộ chế hoà khí đã đầy xăng van kim đóng kín vào đế
van, trong ống dẫn xăng từ bơm tới bộ chế hoà khí sinh ra áp suất, áp suất đó truyền
14
vào khoang chứa trên màng bơm lúc này màng bơm bị ép nằm ở vị trí thấp vì lò xo 11
không thể thắng đợc áp suất nhiên liệu sinh ra và đầu trái của cần bơm sẽ trợt trơn
trên cần kéo 10 nên bơm ngừng bơm.
Hình 2-1: Cấu tạo của bơm xăng dẫn động bằng cơ khí

Khi động cơ không hoạt động muốn bơm xăng vào đầy buồng phao của bộ chế hoà
khí phải dùng tay điều khiển cần bơm tay 8. Bơm bằng tay chỉ có thể thực hiện đợc
khi vấu lồi của cam lệch tâm rời cần bơm 6. Nếu màng bơm nằm ở vị trí dới thì cần
phải dùng tay, quay trục khuỷu đi một vòng để cho vấu lồi của cam rời khỏi cần bơm.
III. nội dung BảO DƯỡNG BƠM xăng bằng cơ khí
- Làm sạch bên ngoài bơm
- Tháo rời và làm sạch các chi tiết
- Kiểm tra các chi tiết, cần bơm, màng bơm, lò xo, các van hút, van xả, đệm làm
kín, nắp bơm, thân bơm.
- Tra dầu mỡ vào trục và lỗ.
- Lắp lại các chi tiết của bơm.
IV- Câu hỏi và bài tập
1.Giải thích nhiệm vụ của bơm xăng ? bơm xăng bằng cơ khí hoạt động đợc nhờ bộ
phận nào dẫn động ?
2. Giải thích tại sao khi trong buồng phao của bộ chế hòa khí đầy xăng, bơm xăng
ngừng bơm ?
3. Nêu những h hỏng làm giảm lu lợng của bơm xăng ?
15

thực tập bảo dỡng bơm xăng bằng cơ khí
i. bố trí nơi làm việc, chuẩn bị dụng cụ
1. Bố trí nơi làm việc: Bố trí nơi làm việc cho các nhóm học viên mỗi nhóm từ 2 - 4
học viên, đảm bảo nơi làm việc sạch sẽ, thoáng mát đúng quy định.
2. chuẩn bị dụng cụ: Tháo lắp, rửa làm sạch, kiểm tra và bảo dỡng.
- Bộ dụng cụ đồ nghề sửa chữa ôtô.
- Bàn tháo lắp, mặt phẳng chuẩn
- Máy nén khí, khay đựng chi tiết, vật t, nguyên liệu để làm sạch, bôi trơn
. Dầu hỏa hoặc xăng, mỡ bôi các chi tiết.
- Các chi tiết thay thế: đệm, màng bơm, van khi cần thiết thay thế.
- Tài liệu tra cứu thông số kỹ thuật yêu cầu sửa chữa bơm xăng bằng cơ khí.
ii. tháo lắp bơm xăng bằng cơ khí
a. Quy trình tháo bơm xăng
1. Làm sạch bên ngoài bơm xăng.
. Dùng dầu hỏa và dẻ lau rửa sạch bơm và lau khô
2. Tháo nắp bơm, dùng tuốc nơ vít nới đều hai vit bắt giữ nắp bơm với thân bơm
tháo đệm, lới lọc.Cẩn thận không làm rách đệm và lới lọc.Chú ý đánh dấu vị trí lắp
nắp bơm
3. Tháo đầu bơm ra khỏi thân bơm, dùng tuốc nơ vít nới đều đối xứng các vít
4. Tháo cụm cần bơm máy, tháo lò xo cần bơm, tháo trục cần bơm,dùng tay ấn
màng bơm xuống rút cần bơm máy ra
5. Tháo cụm màng bơm, chú ý không để bắn lò xo màng bơm
6. Tháo cụm cần bơm tay
7. Tháo các van hút, van đẩy ra khỏi đầu bơm, chú ý không làm h hỏng các chi tiết
của van
8. Rửa sạch các chi tiết để đúng nơi quy định.
b. Quy trình lắp
* Lắp các chi tiết theo thứ tự ngợc với quy trình tháo (sau khi đã kiểm tra thay thế
các chi tiết h hỏng)
- Lắp đúng yêu cầu kỹ thuật không lắp ngợc chiều van hút, van đẩy.

- Lắp nắp bơm đúng dấu để khi lắp các ống dẫn xăng dễ dàng.
- Đối với bơm xăng có cốc lọc dùng tay vặn đai ốc kẹp giữ cốc lọc xăng.
- Lắp màng bơm ở phía dới đúng ký hiệu
- Vặn chặt các vít cố định nắp bơm với đầu bơm, đầu bơm với thân bơm (đều và đối
xứng). Dùng tay vặn vào ren tất cả các vít rồi mới dùng dụng cụ xiết, để tránh làm
chờn hỏng ren của các vít.
16
HọC TạI PHòNG CHUYÊN MÔN HOá

i. Hiện tợng và nguyên nhân h hỏng của BƠM xăng bằng cơ khí.
1. Hiện tợng và nguyên nhân
Các chi tiết của bơm xăng bị h hỏng, mòn, hở đều làm giảm lu lợng của bơm xăng,
hoặc bơm không hoạt động đuợc.
a) Hiện tợng
Khi bơm hoạt động lu lợng bơm giảm, hoặc không bơm đợc xăng.
b) Nguyên nhân
- Mòn cam và cần bơm hoặc do trục cần bơm và lỗ trục mòn làm cần bơm hạ thấp
xuống, hành trình dịch chuyển của màng bơm giảm, lu lợng bơm giảm đi.
- Lắp đệm giữa mặt bích bơm xăng và thân máy quá dày, hành trình kéo màng bơm
đi xuống hút xăng vào bơm giảm, lu lợng bơm giảm.
- Màng bơm bị chùng do đó ở hành trình hút áp suất không khí ép màng bơm lõm
vào làm không gian hút thu nhỏ lại bơm xăng yếu.
- Van hút, van đẩy hở làm cho nhiên liệu trong bơm ở hành trình đẩy hồi ngợc về đ-
ờng hút. Hành trình hút xăng hồi trở lại đờng đẩy làm giảm lợng xăng hút vào bơm.
- Các mặt phẳng lắp ghép giữa nắp và thân bơm, giữa thân và đế bơm bị hở không
khí lọt vào khoang bơm, làm giảm độ chân không, lợng xăng hút vào sẽ giảm.
- Màng bơm bị thủng, hoặc bị hở ở vị trí bắt đai ốc và tấm đệm bắt màng bơm với
thanh kéo làm xăng lọt xuống các te, dầu nhờn bị loãng.
Nếu lỗ thủng lớn bơm sẽ không bơm đợc xăng lên bộ chế hòa khí.
- Màng bơm bị thủng, hoặc bị hở ở vị trí bắt đai ốc và tấm đệm bắt màng bơm với

thanh kéo làm xăng lọt xuống các te, dầu nhờn bị loãng. Nếu lỗ thủng lớn bơm sẽ
không bơm đợc xăng lên bộ chế hòa khí.
- Lò xo màng bơm bị mất tính đàn hồi, áp suất nhiên liệu trên đờng ống đẩy bị
giảm, lu lợng bơm giảm, sẽ làm cho động cơ thiếu xăng.
thực tập sửa chữa bơm xăng bằng cơ khí
i. bố trí nơi làm việc, chuẩn bị dụng cụ
1. Bố trí nơi làm việc:
- Bố trí nơi làm việc cho các nhóm học viên mỗi nhóm từ 2 - 4 học viên, đảm bảo
nơi làm việc sạch sẽ, thoáng mát đúng quy định.
2. chuẩn bị dụng cụ:
- Tháo lắp, rửa làm sạch và sửa chữa, vật t, nguyên liệu để làm sạch, bôi trơn các
chi tiết.
- Các chi tiết sửa chữa, thay thế
- Tài liệu tra cứu thông số kỹ thuật yêu cầu sửa chữa bơm xăng.
ii. tháo lắp bơm xăng trên động cơ
a. tháo bơm xăng từ trên động cơ
1. Làm sạch bên ngoài bơm
2. Tháo các đờng ống dẫn xăng từ thùng xăng đến bơm , từ bơm lên bộ CHK.
3. Tháo bulon bắt chặt bơm xăng, tháo bơm xăng ra khỏi động cơ.
b. tháo rời bơm xăng
1. Làm sạch bên ngoài bơm
2. Tháo rời bơm (theo đúng quy trình)
3. Rửa sạch các chi tiết và kiểm tra h hỏng.
c. lắp bơm xăng
17
1. Lắp các chi tiết của bơm xăng theo thứ tự ngợc với quy trình tháo.
2. Lắp bơm xăng lên động cơ (ngợc với quy trình tháo)
iii. Sửa chữa bơm xăng
Sau khi tháo rời bơm xăng, tiến hành kiểm tra h hỏng các chi tiết của bơm và sửa
chữa các chi tiết bị h hỏng.

1. Màng bơm
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng chính của màng bơm bị chùng, thủng. Màng bơm bị thủng, hở ở vị trí bắt đai
ốc và tấm đệm bắt màng bơm vào với thanh kéo làm chảy xăng lọt xuống các te.
- Kiểm tra : Màng bơm rách, thủng, chùng bằng phơng pháp quan sát.
b) Sửa chữa: Màng bơm bị rách, thủng, chùng đều phải thay màng bơm mới đúng
loại chịu đợc xăng.
2.Thân, nắp bơm
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng mặt lắp ghép giữa nắp với thân bơm, giữa thân bơm và đế bơm bị hở, nứt,
vỡ, làm lọt không khí vào trong khoang bơm không tạo đợc độ chân không để hút
xăng.
- Kiểm tra : Quan sát các vết nứt, vỡ của nắp. Kiểm tra các mặt phẳng lắp ghép giữa
nắp và thân bơm trên bàn rà nguội bằng bột màu.
b) Sửa chữa: Phải tiến hành mài lại nếu bề mặt có những chỗ lõm sâu quá 0,05 mm.
Sau khi sữa chữa xong thay đệm mới khi lắp. Thân, nắp bơm bị nứt nhẹ có thể hàn
thiếc, vỡ thay mới.
3. Cam, cần bơm, trục và lỗ trục
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng chính của cam, cần bơm, trục và lỗ trục cần bơm bị mòn làm cho hành
trình dịch chuyển của màng bơm giảm.
- Kiểm tra: Dùng dụng cụ đo độ mòn của cần bơm, độ mòn của các lỗ trục. Sau đó
so với tiêu chuẩn kỹ thuật.
b) Sửa chữa: Cần bơm mòn phần tiếp xúc với vấu cam >0,2 mm tiến hành hàn đắp
dũa phẳng.
Cần bơm tay, thanh kéo, cong nắn lại, nứt, gãy thay mới.
4. Lò xo
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng chính của lò xo mất tính đàn hồi.
- kiểm tra lò xo bằng phơng pháp đo chiều dài tự do của lò xo màng bơm, lò xo cần

bơm rồi so sánh với tiêu chuẩn kỹ thuật. Chiều dài tự do lò xo giảm > 2 mm thay lò xo
mới đúng loại.
b) Sửa chữa: Các lò xo hồi vị yếu gãy thay mới đúng loại.
5. Các van của bơm
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng của các van: van hút
- kiểm tra độ kín của van trên thiết bị chuyên dùng kiểm tra bơm xăng và bộ chế hòa
khí.
b) Sửa chữa: Các van mòn hở thay đúng loại, lò xo van gãy yếu thay mới.
6. Kiểm tra áp suất bơm xăng
Bơm xăng sau khi kiểm tra, sửa chữa, lắp lại hoàn chỉnh, dùng đồng hố áp suất lắp
vào đờng ống dẫn xăng lên bộ chế hòa khí. Quay trục khuỷu động cơ và quan sát kim
đồng hồ báo trị số áp suất bơm khi có xăng và áp suất bơm khi không có xăng để so
với tiêu chuẩn (hoặc quan sát độ bắn xa của tia xăng từ 50 - 60 mm là đạt yêu cầu).
Kiểm tra các thông số làm việc của bơm, lu lợng, áp suất hút lớn nhất, áp suất đẩy
lớn nhất, độ kín của van hút và van đẩy trên các thiết bị chuyên dùng kiểm tra bơm
xăng và bộ chế hòa khí.
- áp suất bơm khi có xăng 2 - 3 kg/cm
2
- áp suất bơm khi không có xăng 0,3 - 0,5 kg/cm
2
18
Hình 3-1: Bơm xăng bằng điện kiểu màng bơm.
BàI 3
BƠM XĂNG BằNG ĐIệN (KIểU MàNG BƠM) - M bài: HAR.01 24 03ã
Giới thiệu :
Hiện nay một số động cơ xăng dùng bơm xăng bằng điện. Bơm xăng bằng điện
hoạt động đợc nhờ nguồn điện của ắc quy.
Mục tiêu thực hiện:
Mục tiêu thực hiện: Học xong bài này học viên có khả năng:

1.Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ và phân loại của bơm xăng bằng điện.
2.Giải thích đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bơm xăng bằng điện.
3.Tháo lắp, nhận dạng và kiểm tra, bảo dỡng, sửa chữa đợc bơm xăng bằng điện
đúng yêu cầu kỹ thuật.
Nội dung chính:
I- Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại của bơm xăng bằng điện
II- Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bơm xăng bằng điện.
III- Tháo lắp, kiểm tra, bảo dỡng, sửa chữa bơm xăng bằng điện đúng yêu cầu kỹ
thuật.
học trên lớp về nhiệm vụ, yêu cầu, cấu tạo và nguyên lý
I- Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại bơm xăng bằng điện
1. Nhiệm vụ
Bơm xăng có nhiệm vụ chuyển vận xăng từ thùng chứa đến buồng phao của bộ
chế hòa khí.
2. Yêu cầu
- Cấu tạo đơn giản,ít h hỏng, bảo dỡng, sửa chữa, thay thế, lắp đặt thuận tiện.
- Năng suất bơm cao.
3. Phân loại
Bơm xăng bằng điện có nhiều loại, bơm xăng bằng điện kiểu màng bơm, kiểu pít
tông, kiểu rô to
II Cấu tạo và hoạt động của bơm xăng bằng điện kiểu màng bơm

1. Cấu tạo
Bơm xăng dẫn động bằng điện
hoạt động nhờ nguồn điện của ắc
quy. Cấu tạo của bơm có các
phần chính tiếp điểm C cuộn dây
nam châm điện B, màng bơm M
nối với tiếp điểm C nhờ cần trung
gian T (hình 3-1).

2- Nguyên lý hoạt động
Khi bơm không làm việc, lò xo
R đẩy màng bơm trũng xuống,
cần T kéo tiếp điểm C đóng
mạch, dòng điện từ ắc quy qua
tiếp điểm C vào cuộn dây B ra
mát, cuộn dây B phát sinh từ tr-
ờng hút miếng thép S , kéo màng
bơm đi lên , xăng đợc hút từ
thùng chứ qua ống dẫn H vào
buồng bơm.
19
Khi miếng thép H và màng M đợc hút lên, cân T đẩy tiếp điểm C mở cắt mạch điện
cuộn dây B mất sức hút, lò xo R đẩy màng M đi xuống lúc này van thoát mở ra ép
xăng qua ống thoát, lên bộ chế hoà khí.
Trong trờng hợp buồng phao của bộ chế hoà khí đã đầy xăng van kim đóng kín áp
suất nhiên liệu trong buồng bơm lớn đẩy màng bơm cong lên làm nhả cặp tiếp điểm
C ngắt dòng điện đi vào cuộn dây, bơm ngừng hoạt động.
Bơm xăng dẫn động bằng điện có u điểm là ở bất kỳ tốc độ nào của động cơ vẫn có
một lu lợng xăng tối đa, ở bộ chế hoà khí luôn đợc cấp một lợng xăng với một áp suất
không đổi, có thể lắp bơm ở bất kỳ vị trí nào thuận tiện nhất.
iii. nội dung bảo dỡng bơm xăng bằng điện
- Làm sạch bên ngoài bơm.
- Tháo rời bơm và làm sạch các chi tiết tiếp điểm, cuộn dây, màng bơm, lò xo, các
van và vỏ bơm.
- Làm sạch tiếp điểm, các đầu dây và thay màng bơm mới đúng loại.
- Kiểm tra các chi tiết của bơm.
- Lắp các chi tiết của bơm sau khi đã thay thế, sửa chữa theo thứ tự ngợc với khi
tháo.
Iv. Câu hỏi và bài tập

1. Giải thích tại sao ở bất kỳ tốc độ nào của động cơ bơm xăng bằng điện vẫn cung
cấp một lợng xăng tối đa ?
2. Giải thích tại sao khi trong buồng phao của bộ chế hòa khí đầy xăng, bơm xăng
bằng điện ngừng đẩy xăng lên bộ chế hòa khí ?

thực tập bảo dỡng, sửa chữa bơm xăng bằng điện
i. bố trí nơi làm việc, chuẩn bị dụng cụ
1. Bố trí nơi làm việc: Bố trí nơi làm việc cho các nhóm học viên mỗi nhóm 2 - 4
học viên, đảm bảo nơi làm việc sạch sẽ, thoáng mát đúng quy định.
2. chuẩn bị dụng cụ: Tháo lắp, nguyên vật liệu rửa làm sạch, kiểm tra và bảo d-
ỡng.
- Bộ dụng cụ đồ nghề sửa chữa ôtô.
- Đồng hồ đo điện vạn năng hoặc ôm kế, khay đựng chi tiết.
- Bàn tháo lắp.
- Xăng hoặc dầu hỏa, giẻ lau
- Các chi tiết và bộ phận tháo rời để thay thế: màng bơm, dây điện, cặp tiếp điểm.
ii. tháo lắp BƠM xăng bằng điện
a. Quy trình tháo bơm xăng bằng điện
1. Làm sạch bên ngoài bơm.
. Dùng xăng và dẻ lau rửa sạch bơm và lau khô
2. Tháo các dây dẫn điện và cọc nối dây. Chú ý không làm đứt, hở các đầu dây,
hỏng đệm cách điện.
3. Tháo nắp bơm, dùng tuốc nơ vít nới đều đối xứng các vít bắt giữ nắp bơm với vỏ
bơm. Cẩn thận không làm rách màng bơm.
4. Tháo cụm màng bơm, lò xo, thanh đẩy, cặp má vít ra khỏi thân bơm.
5. Tháo rời cụm màng bơm, chú ý không làm rách màng bơm
6. Tháo các van hút, van đẩy ra khỏi nắp bơm, tránh không làm h hỏng các chi tiết
của van
7. Rửa sạch các chi tiết để đúng nơi quy định.
. Dùng xăng sạch, khay đựng, dẻ lau

b) Quy trình lắp: (Ngợc với quy trình tháo) Sau khi đã bảo dỡng, sửa chữa các
chi tiết h hỏng của bơm)
- Lắp đúng yêu cầu kỹ thuật không lắp ngợc chiều van hút, van đẩy.
- Lắp nắp bơm đúng vị trí.
20
- Lắp đầy đủ đệm cách điện ở cọc nối dây và nối dây dẫn điện.
- Vặn chặt các vít cố định nắp bơm với vỏ bơm (vặn đều và đối xứng)
- Tránh làm chờn hỏng ren các vít khi lắp.
HọC TạI PHòNG CHUYÊN MÔN HOá
III. hiện tợng và nguyên nhân h hỏng của BƠM xăng bằng điện
1. Hiện tợng và nguyên nhân h hỏng
Hiện tợng : khi bơm hoạt động lu lợng bơm giảm hoặc không bơm đợc xăng. Nguyên
nhân:
- Màng bơm bị chùng làm thay đổi không gian trong buồng bơm.
- Các chi tiết của bơm bị hở. Các van hút, van đẩy bị hở, làm cho nhiên liệu trong
bơm ở hành trình đẩy trở ngợc về đờng hút. Khi van đẩy hở làm cho xăng từ đờng đẩy
trở về lại không gian bơm làm giảm lợng xăng hút vào bơm. Mặt phẳng lắp ghép giữa
nắp và thân bị hở không khí lọt vào không gian bơm.
- Màng bơm bị thủng không bơm đợc xăng. Lò xo màng bơm mất tính đàn hồi làm
cho áp suất nhiên liệu trên đờng đẩy bị giảm.
- Cặp má vít bẩn mòn tiễp xúc không tốt hành trình hút của màng bơm giảm nhiên
liệu nạp vào bơm giảm. Cuộn dây bị đứt, chạm, chập, bơm không hoạt động.
Thực tập sửa chữa BƠM xăng bằng điện
i. bố trí nơi làm việc, chuẩn bị dụng cụ
1. Bố trí nơi làm việc: Bố trí nơi làm việc cho các nhóm học viên mỗi nhóm 2 - 4
học viên, đảm bảo nơi làm việc sạch sẽ, thoáng mát đúng quy định.
2. chuẩn bị dụng cụ: Tháo lắp, kiểm tra, nguyên vật liệu rửa làm sạch, kiểm tra và
bảo dỡng.
- Bộ dụng cụ đồ nghề sửa chữa ôtô.
- Đồng hồ đo điện vạn năng hoặc ôm kế, bàn tháo lắp, khay đựng chi tiết.

- Xăng hoặc dầu hỏa, giẻ lau
- Các chi tiết và bộ phận tháo rời của bơm để thay thế.
- Tài liệu tra cứu sửa chữa bơm xăng bằng điện.
ii. tháo lắp bơm xăng bằng điện từ trên động cơ
a. quy trình tháo
1. Làm sạch bên ngoài bơm.
2. Tháo các đờng ống dẫn xăng từ thùng xăng đến bơm và từ bơm lên bộ chế hòa
khí.
3. Làm sạch và tháo rời bơm xăng bằng điện
. Bàn tháo lắp, khay đựng chi tiết và xăng để rửa chi tiết.
. Tháo rời bơm xăng bằng điện (theo đúng quy trình)
4. Rửa sạch các chi tiết của bơm, kiểm tra sửa chữa các chi tiết.

iii. sửa chữa bơm xăng bằng điện
1. Tiếp điểm
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng của cặp tiếp điểm bị mòn bề măt tiếp xúc, nứt, vỡ.
- kiểm tra bằng phơng pháp quan sát bề mặt tiếp xúc của cặp tiếp điểm, quan sát vết
nứt, vỡ. Nếu bề mặt tiếp xúc cặp tiếp không tốt, tiếp điểm bị nứt, vỡ dòng điện ắc quy
vào cuộn dây nhỏ lu lợng bơm giảm.
b) Sửa chữa:
- Bề mặt tiếp xúc của cặp tiếp điểm không tốt dùng giấy nhám mịn đánh phẳng.
- Tiếp điểm bị mòn quá 1/2 chiều cao hoặc bị nứt, vỡ thì thay tiếp điểm mới.
21
2. Cuộn dây
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng cuộn dây bị đứt, chạm, chập.
- Kiểm tra cuộn dây bị đứt, dùng đồng hồ ôm kế đo điện trở của cuộn dây.Cho hai
đầu đo của đồng hồ ôm kế tiếp xúc với hai đầu cuộn dây. Nếu trị số báo trên đồng hồ
đo lớn vô cùng chứng tỏ cuộn dây bị đứt. Còn trị số báo trên đồng hồ đúng tiêu chuẩn

chứng tỏ cuộn dây tốt (không bị đứt).
- Kiểm tra cuộn dây bị chập tơng tự nh kiểm tra cuộn dây bị đứt. Nếu trị số điện trở
của cuộn dây báo trên đồng hồ ôm kế nhỏ hơn so với điện trở tiêu chuẩn cho phép
của cuộn dây, chứng tỏ cuộn dây bị chập.
- Kiểm tra cuộn dây bị chạm mát, trớc hết tách đầu dây nối mát của cuộn dây. Dùng
đồng hồ vạn năng hoặc ôm kế kiểm tra. Đầu dơng đồng hồ ôm kế tiếp vào đầu cuộn
dây, đầu âm đồng hồ tiếp ra vỏ. Nếu kim đồng hồ không báo là tốt (chứng tỏ cuộn
dây không bị chạm mát). Nếu kim đồng hồ báo chứng tỏ cuộn dây bị chạm mát.
b) Sửa chữa
- Cuộn dây bị đứt không thể nối lại đợc, cuộn dây bị chập thì thay mới.
- Cuộn dây bị chạm mát dùng xăng rửa sạch, sấy khô, sau đó dùng đồng hồ ôm kế
đo kiểm tra lại. Nếu cuộn dây vẫn bị chạm mát thì thay mới.
3. Màng bơm
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng chính của màng bơm bị chùng, làm thay đổi không gian trong buồng bơm lu
lợng xăng đẩy lên bộ chế hòa khí giảm.
- Kiểm tra : Màng bơm rách, thủng, chùng bằng phơng pháp quan sát.
b) Sửa chữa: Màng bơm bị rách, thủng, chùng đều phải thay màng bơm mới đúng
loại chịu đợc xăng.
4. Thân, nắp bơm
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng của nắp bơm, thân bơm bị hở, nứt, vỡ, làm lọt không khí vào trong buồng
bơm, không tạo đợc độ chân không để hút xăng, lu lợng bơm giảm.
- Kiểm tra: Quan sát các vết nứt, vỡ của nắp và vỏ. Kiểm tra mặt phẳng lắp ghép
giữa nắp và vỏ bơm trên bàn rà nguội bằng bột màu.
b) Sửa chữa phải tiến hành mài lại nếu bề mặt có những chỗ lõm sâu quá 0,05 mm.
Sau khi sữa chữa xong lắp lại bơm phải thay màng bơm mới.
- Thân bơm, nắp bơm bị hở lớn không sửa chữa đợc thì thay mới. Các lỗ ren chờn
hỏng ta rô lại, thay vít mới. Nếu chờn hỏng nhiều phải thay.
5. Lò xo

a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng chính của lò xo mất tính đàn hồi, gãy
- kiểm tra lò xo bằng phơng pháp đo chiều dài tự do của lò xo màng bơm trên thiết bị
chuyên dùng rồi so sánh với tiêu chuẩn kỹ thuật. Chiều dài tự do lò xo giảm > 2 mm
thay lò xo mới đúng loại.
b) Sửa chữa
- Lò xo mất tính đàn hồi, gãy, thay mới đúng loại.
6. Các van của bơm
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng chính của các van hút và đẩy là bị hở, làm lu lợng bơm giảm.
- kiểm tra độ kín của van trên thiết bị chuyên dùng kiểm tra bơm xăng và bộ chế hòa
khí.
b) Sửa chữa: Các van mòn hở thay đúng loại, lò xo van gãy, yếu thay mới.
7. Kiểm tra áp suất bơm xăng
Bơm xăng sau khi kiểm tra, sửa chữa, lắp lại hoàn chỉnh kiểm tra phải đạt tiêu
chuẩn của nhà chế tạo quy định lu lợng bơm, áp suất hút lớn nhất, áp suất đẩy lớn
nhất, độ kín van hút, van đẩy.
22
BàI 4
Sửa chữa và bảo dỡng bộ chế hòa khí - M bài: HAR.01 24 04ã
Hỗ trợ điều khiển bằng điện tử
Giới thiệu :
Hiện nay hầu hết các động cơ xăng trên ôtô dùng bộ chế hòa khí hỗ trợ điều khiển
bằng điện tử.
Mục tiêu thực hiện:
Mục tiêu thực hiện: Học xong bài này học viên có khả năng:
1.Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ của bộ chế hòa khí hỗ trợ điều khiển bằng điện
tử.
2.Giải thích đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bộ chế hòa khí hỗ trợ điều
khiển bằng điện tử.

3.Tháo lắp, nhận dạng và kiểm tra, bảo dỡng, sửa chữa đợc bộ chế hòa khí đúng
yêu cầu kỹ thuật.
Nội dung chính:
1. Nhiệm vụ, yêu cầu của bộ chế hòa khí hỗ trợ điều khiển bằng điện tử.
2. Cấu tạo và hoạt động của bộ chế hòa khí hỗ trợ điều khiển bằng điện tử.
3. Tháo lắp, bảo dỡng và sửa chữa bộ chế hòa khí hỗ trợ điều khiển bằng điện tử.

. nghe giảng và thảo luận nhóm
I- Nhiệm vụ, yêu cầu của bộ chế hòa khí
1. Nhiệm vụ
Bộ chế hòa khí có nhiệm vụ định lợng và hòa trộn xăng - không khí tạo ra hòa khí
cung cấp cho động cơ. Thành phần hòa khí thể hiện qua tỷ lệ giữa không khí - nhiên
liệu phải thích hợp theo yêu cầu phụ tải và tốc độ của động cơ.
2. Yêu cầu
- Cấu tạo đơn giản, ít h hỏng, bảo dỡng, sửa chữa, thay thế, dễ dàng
- Cung cấp thành phần hỗn hợp xăng - không khí phù hợp với mọi chế độ làm việc
của động cơ.
ii. cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bộ chế hòa khí
1. Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của bộ chế hòa khí đơn giản
a) Cấu tạo

B
ộ
chế hòa khí đơn giản gồm
Hình 4-1: Cấu tạo bộ chế hòa khí đơn giản
23