Tài liệu sửa chữa và bảo dưỡng hệ thống phanh

t r ì n h đ ộ đ à o t ạ o

1
bộ lao động - thơng binh và x hộiã
Tổng cục dạy nghề
Dự án giáo dục kỹ thuật và dạy nghề (VTEP)
Giáo trình
a)
b)
c)
Hà Nội - 2004
Mô đun: sửa chữa và bảo dỡng
Hệ thống phanh
M sốã : har 01 33
Nghề : SửA CHữA ÔTÔ
Trình độ lành nghề
Logo
(Mặt sau trang bìa)
Mã tàI liệu: .
Mã quốc tế ISBN : ..
2
Tuyên bố bản quyền :
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình
Cho nên các nguồn thông tin có thể đợc
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho
các mục đích về đào tạo và tham khảo
Mọi mục đích khác có ý đồ lệch lạc hoặc
sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành
mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
Tổng Cục Dạy nghề sẽ làm mọi cách để
bảo vệ bản quyền của mình.

Tổng Cục Dạy Nghề cám ơn và hoan nghên
các thông tin giúp cho việc tu sửa và hoàn
thiện tốt hơn tàI liệu này.
Địa chỉ liên hệ:
Dự án giáo dục kỹ thuật và nghề nghiệp
Tiểu Ban Phát triển Chơng trình Học liệu
................................................................
Lời tựa
(Vài nét giới thiệu xuất xứ của chơng trình và tài liệu)
Tài liệu này là một trong các kết quả của Dự án GDKT-DN ..

(Tóm tắt nội dung của Dự án)
(Vài nét giới thiệu quá trình hình thành tài liệu và các thành phần tham gia)
(Lời cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đ tham gia )ã
(Giới thiệu tài liệu và thực trạng)
TàI liệu này đợc thiết kế theo từng mô đun/ môn học thuộc hệ thống mô đun/môn
học của một chơng trình, để đào tạo hoàn chỉnh
Nghề Sửa chữa ôtô ở cấp trình độ ..II
và đợc dùng làm Giáo trình cho học viên trong các khoá đào tạo, cũng có thể đợc sử
dụng cho đào tạo ngắn hạn hoặc cho các công nhân kỹ thuật, các nhà quản lý và ngời
sử dụng nhân lực tham khảo.
Đây là tài liệu thử nghiệm sẽ đợc hoàn chỉnh để trở thành giáo trình chính thức
trong hệ thống dạy nghề.
Hà nội, ngày . tháng năm
Giám đốc Dự án quốc gia
3
Mục lục
Đề mục Trang
1. Lời tựa 3
2. Mục lục 4

3. Giới thiệu về mô đun 5
4. Sơ đồ quan hệ theo trình tự học nghề 6
5. Các hình thức học tập chính trong mô đun 8
6. Bài 1 : - Hệ thống phanh thuỷ lực 9
- Bảo dỡng Hệ thống phanh thuỷ lực 12
7. Bài 2 : - Sửa chữa và bảo dỡng dẫn động phanh thuỷ lực 14
- Thực tập sửa chữa dẫn động phanh thuỷ lực 19
8. Bài 3 : - Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu phanh thuỷ lực 24
- Thực tập sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu phanh thuỷ lực 30
9. Bài 4 : - Bảo dỡng chống hãm cứng bánh xe ( abs ) 36
- Thực tập bảo dỡng chống hãm cứng bánh xe ( abs ) 43
10. Bài 5 - Hệ thống phanh khí nén 47
- Thực tập bảo dỡng hệ thống phanh khí nén 51
11. Bài 6: - Sửa chữa và bảo dỡng dẫn động phanh bằng khí nén 53
- Thực tập sửa chữa và bảo dỡng dẫn động phanh bằng khí 57
12. Bài 7: - Sửa chữa và bảo dỡng cụm máy nén khí 60
- Thực tập sửa chữa và bảo dỡng cụm máy nén khí 64
13. Bài 8: - Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu phanh khí nén 67
- Thực tập sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu phanh khí nén 70
14. Bài 9: - Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu phanh tay 75
- Thực tập sửa chữa cơ cấu phanh tay 79
15. Bài10: - Sửa chữa và bảo dỡng bộ trợ lực phanh 83
- Thực tập sửa chữa bộ trợ lực phanh 89
16. Đáp án các câu hỏi và bài tập 93
17. Các thuật ngữ chuyên môn 95
18. Tài liệu tham khảo 96
4
Giới thiệu về mô đun
Vị trí, ý nghĩa, vai trò mô đun
Hệ thống phanh ôtô là cụm chi tiết của gầm xe, bao gồm : Cơ cấu phanh, dẫn động

phanh và trợ lực phanh, dùng để điều khiển giảm tốc độ, dừng xe theo yêu cầu của ngời
lái và đảm bảo an toàn giao thông khi vận hành trên đờng.
Sửa chữa và bảo dỡng hệ thống phanh là một công việc có tính thờng xuyên và
quan trọng đối với nghề sửa chữa ôtô, nhằm đảm bảo tuyệt đối an toàn cho ngời lái xe
và hành khách đi trên xe, vì hệ thống phanh không đảm bảo an toàn sẽ trực tiếp gây ra
tai nạn giao thông và đe doạ đến tính mạng của con ngời. Do đó công việc sửa chữa và
bảo dởng hệ thống phanh không chỉ cần những kiến thức về cơ học ứng dụng, về thuỷ
lực, khí nén, điện tử và kỹ năng sửa chữa cơ khí, mà nó còn đòi hỏi tinh thần trách nhiệm
đạo đức cao và sự yêu nghề của ngời thợ sửa chữa ôtô. Vì vậy công việc sửa chữa và
bảo dỡng hệ thống phanh đã trở thành một nghiệp vụ rất cao của ngời thợ sửa chữa ôtô.
Mục tiêu của mô đun
Nhằm đào tạo cho học viên có đầy đủ kiến thức về cấu tạo, nhiệm vụ và nguyên tắc
hoạt đông của các bộ phận của các loại hệ thống phanh ôtô. Đồng thời có đủ kỹ năng
phân định để tiến hành bảo dỡng và kiểm tra, sửa chữa các h hỏng của các bộ phận
của hệ thống phanh ô tô. Với việc sử dụng đúng và hợp lý các trang thiết bị, dụng cụ
đảm bảo đúng quy trình yêu cầu kỹ thuật, an toàn và năng suất cao
Mục tiêu thực hiện của mô đun
1. Trình bày đầy đủ các yêu cầu, nhiệm vụ, phân loại hệ thống phanh ôtô
2. Trình bày đợc cấu tạo và nguyên lý hoạt động của các bộ phận: Cơ cấu phanh và
dẫn động phanh.
3. Phân tích đúng những hiện tợng, nguyên nhân h hỏng các bộ phận: Cơ cấu phanh
và dẫn động phanh.
4. Trình bày đúng phơng pháp kiểm tra, sữa chữa và bảo dỡng những h hỏng của các
bộ phận: Cơ cấu phanh và dẫn động phanh.
5. Tháo lắp, kiểm tra, bảo dỡng và sửa chữa các chi tiết của các bộ phận : Cơ cấu
phanh và dẫn động phanh đúng quy trình, quy phạm và đúng các tiêu chuẩn kỹ
thuật trong sửa chữa.
6. Sử dụng đúng, hợp lý các dụng cụ kiểm tra, bảo dỡng và sửa chữa đảm bảo chính
xác và an toàn.
Nội dung chính của mô đun

1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại của hệ thống phanh ôtô.
2. Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của các loại : Cơ cấu phanh và dẫn động phanh
3. Hiện tợng, nguyên nhân h hỏng và phơng pháp bảo dỡng, kiểm tra, sửa chữa các
chi tiết, bộ phận của : Cơ cấu phanh và dẫn động phanh.
4. Bảo dỡng, tháo lắp, kiểm tra và sửa chữa các bộ phận : Cơ cấu phanh, dẫn động
phanh.
5
Sơ đồ quan hệ theo trình tự học nghề

6
HAR 01 01
Điện kỹ
thuật
HAR 01 19
SC-BD phần cố định
động cơ
HAR 01 18
Kỹ thuật về động cơ
đốt trong
HAR 01 08
Kỹ thuật
đIện tử
HAR 01 10
Vật liệu cơ
khí
HAR 01 11
Dung sai
lắp ghépvà
ĐLKT
HAR 01 12

Vẽ kỹ thuật
HAR 01 13
An toàn
HAR 01 17
Nhập môn
nghề s/c ô tô
HAR 01 14
Thực hành
nghề bổ trợ
HAR 01 20
SC- BD phần
C/động động cơ
HAR 01 21
SC-BD Cơ cấu
phân phối khí
HAR 01 22
SC-BD Hệ thống
bôi trơn
HAR 01 23
SC-BD Hệ
thống làm mát
HAR 01 24
SC-BD Hệ thống
nhiên liệu xăng
HAR 01 25
SC-BD Hệ thống
nhiên liệu dieden
HAR 01 26
SC-BD Hệ thống
khởi động

HAR 01 27
SC-BD Hệ thống
đánh lửa
HAR 01 28
SC-BD Trang
thiết bị điện ô
HAR 01 29
SC-BD Hệ thống
truyền lực
HAR 01 30 SC-BD
Cầu chủ động
HAR 01 31
SC-BD Hệ thống di
chuyển
HAR 01 32
SC-BD Hệ thống lái
HAR 01 33
SC-BD Hệ thống
phanh
HAR 01 35
SC Pan ô tô
HAR 01 34
K.tra tình trạng kỹ
thuật Đcơ và ô tô
HAR 01 36
nâng cao hieụ quả
công việc
Bằngcông
nhân lành
nghề

HAR 02 06
Xác suất thống kê
HAR 02 07
Kỹ thuật tự động điều
khiển bằng điện tử
HAR 02 08
Vẽ Auto CAD
HAR 02 19
Tổ chức
quản lý và
sản xuất
Chứng chỉ
bậc cao
HAR 02 11
Chẩn đoán
động cơ
HAR 02 12
Chẩn đoán
HT truyền
động ôtô
HAR 02 14
SC-BD bộ
tăng áp
HAR 02 15
SC-BD Hệ
thống phun
xăng điện tử
HAR 02 16
SC-BD BCA
điều khiển bằng

điện từ
HAR 02 17
SC-BD HT
đ/khiển bằng
khí nén
Bằngcông
nhận
bậc cao
Chứng
chỉ
nghề
HAR 01 09
Cơ kỹ thuật
HAR 02 13
Công nghệ phục hồi
chi tiết trong s/chữa
HAR 02 09
Công nghệ khí nén
và thủy lực
HAR 02 10
Nhiệt kỹ thuật
HAR 02 18
SC-BD Biến
mômen thủy
lực
Các hình thức học tập chính trong mô đun
1. Học trên lớp về :
- Nhiệm vụ , yêu cầu và phân loại của các bộ phân : Cơ cấu phanh và dẫn động phanh
- Cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của : Cơ cấu phanh, dẫn động phanh
2. Học tại phòng học chuyên môn hoá về :

- Hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của : Cơ cấu phanh, dẫn động phanh
- Quy trình bảo dỡng và tháo lắp : Cơ cấu phanh, dẫn động phanh
- Phơng pháp kiểm tra, sửa chữa và bảo dỡng các bộ phận của : Cơ cấu phanh, dẫn
động phanh
3. Thực tập tại xởng trờng về
- Thực hành tháo lắp, bảo dỡng, kiểm tra và sửa chữa các bộ phận : Cơ cấu phanh, dẫn
động phanh trong các xởng sửa chữa ôtô.
4. Tham quan thực tế về :
- Bảo dỡng và sửa chữa cơ cấu phanh, dẫn động phanh trong cơ sở sửa chữa ôtô hiện
đại.
5. Tự nghiên cứu và làm bài tập về :
- Các tài liệu tham khảo về bộ phận của hệ thống phanh ôtô
- Vẽ sơ đồ cấu tạo, trình bày đợc nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại và nguyên tắc hoạt động
của cơ cấu phanh, dẫn động phanh
Bài Danh mục các bài học Lý
thuyết
Thực
hành
Các
hoạt
động
khác
Bài 1 Hệ thống phanh thuỷ lực 2 8
Bài 2 Sửa chữa và bảo dỡng dẫn động phanh thuỷ lực 3 8
Bài 3 Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu phanh thuỷ lực 2 8
Bài 4 Sửa chữa và bảo dỡng hệ thống ABS 2 8
Bài 5 Hệ thống phanh khí nén 2 8
Bài 6 Sửa chữa và bảo dỡng dẫn động phanh khí nén 2 8
Bài 7 Sửa chữa và bảo dỡng cụm máy nén khí 2 4
Bài 8 Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu phanh khí nén 2 8

Bài 9 Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu phanh tay 2 4
Bài 10 Sửa chữa và bảo dỡng bộ trợ lực phanh 2 8
Cộng 21 72

7
Yêu cầu về đánh giá hoàn thành mô đun
Kiến thức :
- Trình bày đợc đầy đủ các nhiệm vụ, yêu cầu, cấu tạo và nguyên tắc hoạt
động các bộ phận của Cơ cấu phanh và dẫn động phanh
- Giải thích đúng những hiện tợng, nguyên nhân h hỏng và phơng pháp bảo
dỡng, kiểm tra, sữa chữa các bộ phận của Cơ cấu phanh và dẫn động
phanh.
Kỹ năng :
- Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng, sửa chữa đợc các h hỏng chi tiết, bộ phận
của Cơ cấu phanh dẫn động phanh. đúng quy trình, quy phạm và đúng các
tiêu chuẩn kỹ thuật trong sửa chữa.
- Sử dụng đúng, hợp lý các dụng cụ kiểm tra, bảo dỡng và sửa chữa đảm bảo
chính xác và an toàn.
- Chuẩn bị, bố trí và sắp xếp nơi làm việc vệ sinh, an toàn và hợp lý.
Thái độ :
- Chấp hành nghiêm túc các quy định về kỹ thuật, an toàn và tiết kiệm trong
bảo dỡng, sửa chữa Cơ cấu phanh và dẫn động phanh ôtô.
- Có tinh thần trách nhiệm hoàn thành công việc đảm bảo chất lợng và đúng
thời gian .
- Cẩn thận, chu đáo trong công việc luôn quan tâm đúng, đủ không để xảy ra
sai sót.
8
Bài 1
hệ thống phanh thuỷ lực - M bài : HAR.01 33 01ã
Giới thiệu

Hệ thống phanh thuỷ lực (phanh dầu) là một loại hệ thống phanh ôtô. Bao gồm cơ cấu
phanh và dẫn động phanh hoạt động nhờ áp lực của chất lỏng (dầu phanh chuyên
dùng) để điều khiển hệ thống phanh ôtô theo yêu cầu của ngời lái và đảm bảo an toàn
giao thông khi vận hành trên đờng.
- Cơ cấu phanh bao gồm các bộ phận : mâm phanh, tang trống, guốc phanh, má
phanh, lò xo.
- Dẫn động phanh gồm có : Bàn đạp, xi lanh chính, xi lanh bánh xe, bộ điều hoà lực
phanh, đờng ống dẫn dầu phanh và bộ trợ lực phanh
Do yêu cầu làm việc của hệ thống phanh liên tục, chịu lực lớn và chịu nhiệt độ cao
của các bề mặt ma sát nên các chi tiết dễ bị h hỏng cần đợc tiến hành kiểm tra, điều
chỉnh thờng xuyên và bảo dỡng, sửa chữa kịp thời để đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật và
an toàn tính mạng con ngời nhằm nâng cao tuổi thọ của hệ thống phanh.
Mục tiêu thực hiện
1. Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ và phanh loại của hệ thống phanh ôtô.
2. Trình bày đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hệ thống phanh thuỷ lực.
3. Trình bày đợc phơng pháp kiểm tra bảo dỡng hệ thống phanh thuỷ lực
4.Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng đợc các bộ phận của hệ phanh thuỷ lực đúng yêu cầu
kỹ thuật.
Nội dung chính
1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại hệ thống phanh ôtô
2. Cấu tạo và hoạt động của hệ thống phanh thuỷ lực
3. Phơng pháp kiểm tra bảo dỡng hệ thống phanh thuỷ lực
4. Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng hệ thống phanh thuỷ lực.
học trên lớp
I. Giới thiệu chung về hệ thống phanh thuỷ lực
Hình. 1-1 : Sơ đồ cấu tạo hệ thống phanh thuỷ lực
Bàn đạp
Ty đẩy
Xi lanh bánh xe
Pittông

Xi lanh
ống dẫn dầu Xi lanh bánh xe
Bộ điều hoà lực
Guốc phanh
Má phanh
Mâm phanh
Lò xo
9
II. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại hệ thống phanh
1. Nhiệm vụ
- Hệ thống phanh ôtô dùng để điều khiển giảm tốc độ, dừng xe theo yêu cầu của ngời
lái để đảm bảo an toàn giao thông khi vận hành trên đờng
2. Yêu cầu
- Đảm bảo phanh dừng xe trong thời gian nhanh và an toàn.
- Đảm bảo tránh hiện tợng trợt lết của bánh xe khi phanh (ABS)
- Hiệu quả phanh cao và êm dịu
- Điều khiển nhẹ nhàng, thuận tiện (ở t thế ngồi, một chân).
- Cấu tạo đơn giản, điều chỉnh dễ dàng, thoát nhiệt tốt và có độ bền cao.
3. Phân loại
a) Theo cấu tạo dẫn động phanh (đặc điểm truyền lực) :
- Phanh khí nén (phanh hơi)
- Phanh thuỷ lực (phanh dầu)
- Phanh cơ khí
b) Theo cấu tạo cơ cấu phanh :
- Phanh tang trống
- Phanh đĩa
- Phanh đai
c) Theo kết cấu của cơ cấu điều khiển gồm có :
- Hệ thống phanh không có trợ lc
- Hệ thống phanh có trợ lc

III. Cấu tạo và hoạt động của hệ thống phanh thuỷ lực
1. Sơ đồ cấu tạo (hình.1-2 )
a) Dẫn động phanh bao gồm : (hình.1-2a )
- Bàn đạp phanh, dẫn động ty đẩy và có lò xo hồi vị.
- Xi lanh chính, có bình chứa dầu phanh, bên trong lắp lò xo, pít tông và các cúp pen.
- Xi lanh phanh bánh xe lắp trên mâm phanh, bên trong có lò xo, pít tông và cúp pen.
b) Cơ cấu phanh bánh xe bao gồm : (hình.1-2b )
- Mâm phanh đợc lắp chặt với trục bánh xe, trên mâm phanh có lắp xi lanh bánh xe .
- Guốc phanh và má phanh đợc lắp trên mâm phanh nhờ hai chốt lệch tâm, lò xo hồi
vị luôn kéo hai guốc phanh rời khỏi tang trống. Ngoài ra còn có các cam lệch tâm hoặc
chốt điều chỉnh.


Pittông
a) b)
Hình 1-2. Cấu tao của hệ thống phanh thuỷ lực
a) Xi lanh chính b) Cơ cấu phanh
Ty đẩyBình dầuXi lanh
Van hồi dầu Lò xo Pittông và cúp Guốc phanh và má
Tang trống Xi lanh bánh xe
Lò xo
Cam lệch tâm
Mâm phanh
Chốt lệch tâm
10
2- Nguyên tắc hoạt động:
a) Trạng thái phanh xe
- Khi ngời lái đạp bàn đạp phanh, thông qua ty đẩy làm cho pít tông chuyển động nén lò
xo và dầu trong xi lanh chính làm tăng áp suất dầu (áp suất dầu =15-25 kg/cm
2

) và đẩy
dầu trong xi lanh chính đến các đờng ống dầu và xi lanh của bánh xe. Dầu trong xi lanh
bánh xe đẩy các pít tông và guốc phanh ép chặt má phanh vào tang trống tạo nên lực
ma sát, làm cho tang trống và moayơ bánh xe giảm dần tốc độ quay hoặc dừng lại theo
yêu cầu của ngời lái.
b) Trạng thái thôi phanh
- Khi ngời lái rời chân khỏi bàn đạp phanh, áp suất trong hệ thống dầu phanh giảm
nhanh nhờ lò xo hồi vị, kéo các guốc phanh, má phanh rời khỏi tang trống và ép hai pít
tông của xi lanh bánh xe về gần nhau, đẩy dầu hồi theo ống trở về xi lanh chính và bình
dầu.
- Khi cần điều chỉnh khe hở giữa má phanh và tang trống, tiến hành điều chỉnh xoay hai
chốt lệch tâm ( hoặc chốt điều chỉnh) của hai guốc phanh và hai cam lệch tâm trên
mâm phanh.
IV. nội dung bảo dỡng hệ thống phanh
1. Làm sạch bên ngoài các bộ phận
2. Kiểm tra chảy rỉ và h hỏng bên ngoài các bộ phận
3. Kiểm tra tác dụng của bàn đạp phanh và phanh tay.
4. Kiểm tra mức dầu phanh và xả không khí trong hệ thống phanh
5.Tra mỡ chốt bàn đạp phanh, đầu ty đẩy
6. Kiểm tra và vặn chặt các bộ phận.
V. Câu hỏi và bài tập
1. Nhiệm vụ của hệ thống phanh ?
2. Hệ thống phanh thuỷ lực có những loại nào ?
3. (Bài tập) Trình bày cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hệ thống phanh thuỷ lực?




a) b)
Hình 1-3. Hoạt động của hệ thống phanh thuỷ lực

a) Cơ cấu phanh một xi lanh b) Cơ cấu phanh hai xi lanh
Pittông
Tang trống
Xi lanhXi lanh
Guốc phanh và má phanh Chốt lệch tâm
Lò xo
Chiều quay tang
FF
11



Hình 1-4. Tháo lắp cơ cấu phanh
tHựC tập bảo dỡng hệ thống phanh thuỷ lực
I. tổ chức chuẩn bị nơi làm việc
1. Mục đích:
- Rèn luyện kỹ năng tháo lắp cơ cấu phanh
- Nhận dạng các bộ phân chính của cơ cấu phanh
2. Yêu cầu:
- Tháo, lắp thành thạo, đúng quy trình và đúng yêu cầu kỹ thuật.
- Nhận dạng đợc các bộ phận cơ cấu phanh
- Sử dụng dụng cụ hợp lý, chính xác.
- Đảm bảo an toàn trong quá trình tháo, lắp
- Tổ chức nơi làm việc khoa học, ngăn nắp, gọn gàng.
3. Chuẩn bị:
a) Dụng cụ:
- Dụng cụ tháo lắp cơ cấu phanh
- Khay đựng dụng cụ, chi tiết
- Giá nâng cầu xe, kích nâng và gỗ chèn kê lốp xe.
- Đồng hồ so

- Pan me, thớc cặp, căn lá
b) Vật t:
- Giẻ sạch
- Giấy nhám
- Nhiên liệu rửa, dầu mỡ bôi trơn
- Má phanh, đinh tán, các joăng đệm....
- Tài liệu phát tay về các quy trình và tra cứu các yêu cầu kỹ thuật sửa chữa cơ cấu
phanh.
- Bố trí nơi làm việc cho nhóm học viên đủ diện tích, ánh sáng và thông gió.
II. THáO LắP cơ cấu phanh và xi lanh chính
A. Quy trình tháo rời cơ cấu phanh
1. Chuẩn bị dụng cụ và nơi làm việc
- Bộ dụng cụ tay nghề tháo lắp
- Bàn tháo lắp
2. Làm sạch bên ngoài cơ cấu phanh và xi lanh
- Dùng giẻ lau làm sạch bên ngoài cơ cấu phanh và xi lanh chính
3. Tháo rời cơ cấu phanh (hình. 1-4)
- Tháo lò xo guốc phanh
- Tháo chốt lệch tâm và guốc phanh
- Tháo xi lanh và pittông bánh xe
Bulông hãm xi lanh
Lò xo
Guốc phanh
ốc hãm
Mâm phanh
Tang trống
12
4. Tháo rời xi lanh chính (hình. 1-5)
- Dùng kìm tháo phanh hãm pittông
- Tháo pittông, lò xo và van hồi dầu

- Tháo bình dầu
- Tháo các cam lệch tâm
5. Tháo rời má phanh
- Khoan các đinh tán
- Tháo má phanh
6. Làm sạch chi tiết và kiểm tra
- Dùng giẻ sạch và dung dịch rửa làm sạch các chi tiết

B. Quy trình lắp
* Ngợc lại quy trình tháo (sau khi sửa chữa và thay thế các chi tiết h hỏng)
* Các chú ý
- Thay dầu phanh đúng loại và tra mỡ các chốt, cam lệch tâm.
- Thay thế các chi tiết theo định kỳ bảo dỡng (đệm cao su, cúpen, phanh hãm, má
phanh)
- Điều chỉnh khe hở của má phanh.

III. Bảo dỡng bên ngoài hệ thống phanh
1. Làm sạch bên ngoài các bộ phận
2. Kiểm tra bên ngoài các bộ phận của hệ thống phanh
3. Kiểm tra và cấp đủ dầu phanh vào bình chứa
4. Kiểm tra và điều chỉnh hành trình bàn đạp phanh.
5. Kiểm tra và điều chỉnh khe hở của má phanh
6. Kiểm tra và vệ sinh công nghiệp

* Các chú ý
- Kiểm tra và quan sát kỹ các chi tiết bị nứt và chờn hỏng ren.
- Kiểm tra, điều chỉnh hành trình bàn đạp phanh và khe hở của các má phanh
- Thay thế các chi tiết theo định kỳ và bị h hỏng.
Hình 1-5. Tháo lắp xi lanh chính
Bình dầu

Xi lanh chính
Lò xo
Pittông và cúp pen
Phanh hãm
13
Bài 2
Sửa chữa và bảo dỡng dẫn động phanh thuỷ lực
- M bài: HAR.01 33 02ã
Giới thiệu
Dẫn động phanh thuỷ lực là một bộ phận của hệ thống phanh ôtô, hoạt động nhờ áp
lực của chất lỏng (dầu phanh chuyên dùng), dùng để điều khiển, phân phối và truyền áp
lực phanh đến các xi lanh bánh xe thực hiện quá trình phanh ôtô theo yêu cầu của ngời
lái và đảm bảo an toàn giao thông khi ôtô vận hành trên đờng.
- Dẫn động phanh bao gồm : Bàn đạp, xi lanh và pittông chính, bộ điều hoà lực
phanh, đờng ống dẫn dầu phanh và xi lanh phanh bánh xe
Do yêu cầu làm việc của dẫn động phanh liên tục, chịu áp lực lớn và sự ăn mòn của
dầu phanh, nên các chi tiết dễ bị h hỏng cần đợc tiến hành kiểm tra, điều chỉnh thờng
xuyên và bảo dỡng, sửa chữa kịp thời để đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật và an toàn tính
mạng con ngời nhằm nâng cao tuổi thọ của hệ thống phanh.
Mục tiêu thực hiện:
1. Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ của dẫn động phanh thuỷ lực.
2. Trình bày đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của dẫn động phanh thuỷ lực.
3. Giải thích đúng các hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của dẫn động phanh thuỷ lực.
4. Trình bày đợc các phơng pháp kiểm tra bảo dỡng, sửa chữa dẫn động phanh thuỷ
lực
5.Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng sửa chữa đợc dẫn động phanh thuỷ lực đúng yêu cầu
kỹ thuật.
Nội dung chính:
1. Nhiệm vụ, yêu cầu dẫn động phanh thuỷ lực
2. Cấu tạo và hoạt động của dẫn động phanh thuỷ lực

3. Hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của dẫn động phanh thuỷ lực.
4. Phơng pháp kiểm tra bảo dỡng, sửa chữa dẫn động phanh thuỷ lực
.5. Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng sửa chữa dẫn động phanh thuỷ lực.
học trên lớp
I. Giới thiệu chung về dẫn động phanh thuỷ lực
Hình 2-1. Sơ đồ cấu tạo chung dẫn động phanh thuỷ lực
Bàn đạp Xi lanh bánh xe sau
Bộ điều hoà lực
Xi lanh bánh xe
Xi lanh ống dầu
Bộ trợ lực phanh
14
II. Nhiệm vụ, yêu cầu dẫn động phanh thuỷ lực
1. Nhiệm vụ
- Dẫn động phanh thuỷ lực dùng để tạo áp lực dầu có áp suất cao và phân phối đến
các xi lanh bánh xe ôtô.
3. Phân loại
- Dẫn động phanh không có trợ lực
- Dẫn động phanh có trợ lực
2. Yêu cầu
- Ap lực phanh lớn (15-25 kg/cm
2
) và an toàn
- Phân phối nhanh và phù hợp với tải trọng của các bánh xe
- Điều khiển nhẹ nhàng và êm dịu
- Cấu tạo đơn giản, và có độ bền cao.
III. Cấu tạo và hoạt động của dẫn động phanh thuỷ lực
1. Xi lanh chính (hình. 2-2 )
a) Xi lanh chính một pittông (hình. 2-2a )
Thân xi lanh chính làm bằng gang, có lắp bình chứa dầu và đợc thông với nhau qua lỗ

bù và lỗ nạp dầu, bên trong lắp pittông (loại một pittông và loại hai pittông) và van hồi
dầu. Bên ngoài có bu lông xả không khí, nắp chắn bịu và các đờng ống dẫn dầu đến
các bánh xe.
- Pittông
Pittông làm bằng nhôm, một đầu có lắp cupen, một đầu pittông tiếp xúc với thanh đẩy.
Phần đầu pittông có lỗ nhỏ để thông bù dầu khi pittông hồi vị tránh tạo ra độ chân
không.
- Van hồi dầu
Van hồi dầu có lò xo và đế van cao su, thân van có lỗ dầu nhỏ tác dụng nh van một
chiều (mở khi hồi dầu)
b) Xi lanh chính có hai pittông (hình. 2-2b )
Loại xi lanh có hai pittông, có hai bình chứa dầu và các lỗ bù, lỗ nạp dầu riêng nên đ-
ợc sử dụng rộng rải do có u điểm : đảm bảo an toàn cho ôtô, khi có sự cố ở một xi lanh
bánh xe hoặc ở một đờng ống nào đó bị hở thì hệ thống phanh ôtô vẫn còn tác dụng
phanh ở cụm phanh sau hoặc cụm phanh trớc. Để báo hiệu hiện tợng giảm áp trong
mạch dầu của hai bánh xe trớc hoặc hai bánh xe sau, xi lanh chính có lắp bulông hạn
chế hành trình pittông và công tắc của đèn báo giảm áp suất.


a) b)
Hình 2-2. Sơ đồ cấu tạo xi lanh chính
a) Xi lanh loại một pittông b) Xi lanh loại hai pittông
Bulông hạn chế
Bình dầu
Xi lanh chính
Van hồi
Lò xo Pittông và cúp pen
Xi lanh
Lò xo
Pittông chínhPittông thứ cấp

Lỗ xả không khí
Dầu
Ty đẩy
15
2. Xi lanh bánh xe (xi lanh công tác) (hình 2-3 )
Xi lanh công tác đợc lắp ở mâm phanh :
- Xi lanh công tác (xi lanh bánh xe) làm bằng gang, có lỗ dẫn dầu phanh và lỗ xả không
khí, bên trong lắp hai pitông có cúp ben (hoặc một pittông) và lò xo, bên ngoài có nắp
chắn bụi và ty đẩy guốc phanh.
- Khi không phanh, áp suất trong hệ thống dầu phanh giảm nhanh nhờ lò xo hồi vị kéo
hai guốc phanh và má phanh rời khỏi tang trống, ép hai pít tông và lồ xo của xi lanh
công tac về gần nhau, đẩy dầu hồi theo ống trở về xi lanh chính và bình dầu.
- Khi phanh, áp suất dầu trong xi lanh công tác tăng (áp suất dầu =15-25 kg/cm
2
) đẩy
hai pít tông và guốc phanh dịch chuyển ra xa nhau, ép chặt má phanh vào tang trống
tạo nên lực ma sát, làm cho tang trống và moayơ bánh xe giảm dần tốc độ quay hoặc
dừng lại theo yêu cầu của ngời lái.
3. Bàn đạp phanh
Bàn đạp phanh có cấu tạo giống bàn đạp ly hợp và đợc lắp ở phía trong bàn đạp ly
hợp.
- Bàn đạp phanh có ty đẩy và lò xo hồi vị.
4. Đờng ống dẫn dầu phanh
Đờng ống dẫn dầu phanh làm bằng đồng, có các đầu loe và các đai ốc dùng để tháo
lắp.

Hình 2-3 Sơ đồ cấu tạo xi lanh bánh xe
a) Loại xi lanh hai pittông b) Loại xi lanh một pittông
Lò xo
Nắp chắn

bịu
Pittông và cúp ben
Xi lanh
Bulông xả khí
Bulông xả khí
Ty đẩy
Xi lanh
Pittông và cupen
Lò xo
16
IV. Hiện tợng và nguyên nhân h hỏng của dẫn động phanh
A. h hỏng của dẫn động phanh thuỷ lực
1. Khi phanh xe có tiếng kêu ồn khác thờng
a) Hiện tợng
Khi phanh xe có tiếng ồn khác thờng ở cụm dẫn động phanh, đạp phanh càng mạnh
tiếng ồn càng tăng.
b) Nguyên nhân
- Dẫn động phanh : bàn đạp phanh và ty đẩy mòn lỏng các chốt xoay.
2. Phanh kém hiệu lực, bàn đạp phanh chạm sàn xe (phanh không ăn)
a) Hiện tợng
. Khi phanh xe không dừng theo yêu cầu của ngời lái và bàn đạp phanh chạm sàn,
phanh không có hiệu lực.
b) Nguyên nhân
- Dẫn động phanh : thiếu dầu phanh, mòn xi lanh, pit tông và cúp pen hoặc hở đờng
ống dầu phanh, dầu phanh không đúng chất lợng, lẫn nhiều không khí hoặc điều chỉnh
sai hành trình tự do (quá lớn).
- Bộ trợ lực phanh hỏng (nếu có)
3. Khi phanh xe bị kéo lệch về một bên
a) Hiện tợng
- Khi phanh xe bị kéo lệch về một bên hay bị lệch đuôi xe.

b) Nguyên nhân
- áp suất lốp và độ mòn của hai bánh xe phải và trái không giống nhau.
- Bộ điều hoà lực phanh hỏng
- Pít tông, xi lanh bánh xe (hay guốc phanh) bị kẹt về một bên bánh xe.
4. Phanh bó cứng
a) Hiện tợng
. Khi xe vận hành không tác dụng vào bàn đạp phanh và cần phanh tay, nhng cảm thấy
có sự cản lớn (sờ tang trống bị nóng lên).
b) Nguyên nhân
- Bàn đạp phanh bị kẹt hoặc cong
- Ty đẩy bị kẹt hoặc điều chỉnh không đúng kỹ thuật.
5. Bàn đạp phanh nặng nhng phanh không ăn và xe bị rung giật
a) Hiện tợng
. Khi vừa đạp phanh xe đã tạo lực phanh lớn, nhng phanh không ăn, làm rung giật xe.
b) Nguyên nhân
- Bàn đạp cong, mòn chốt
- Dẫn động phanh mòn xi lanh, pittông
- Dầu phanh có nhiều không khí
- Bộ trợ lực phanh hỏng.

Hình 2-4 Sơ đồ cấu tạo cơ cấu điều khiển phanh chân
Bàn đạp
Xi lanh chính
Ty đẩy
Sàn xe
Bàn đạp
17
B. Kiểm tra dẫn động phanh thuỷ lực
1. Kiểm tra bên ngoài các bộ phận dẫn động phanh
- Dùng kính phóng đại để quan sát các vết nứt, chảy rỉ bên ngoài các đờng ống dầu

và các bộ phận của dẫn động phanh.
- Kiểm tra hành trình và tác dụng của bàn đạp phanh, nếu không có tác dụng phanh
cần tiến hành sửa chữa kịp thời.



Hình 2-5. Kiểm tra hành trình bàn đạp phanh
a) Kiểm tra hành trình tự do của bàn đạp;
b) Kiểm tra hành trình công tác của bàn đạp



2. Kiểm tra khi vận hành
- Khi vận hành ôtô thử đạp phanh và nghe tiếng kêu ồn khác thờng ở cụm dẫn động
phanh, nếu có tiếng ồn khác thờng và phanh không còn tác dụng theo yêu cầu cần phaỉ
kiểm tra và sửa chữa kịp thời.
V. Nội dung bảo dỡng Dẫn động phanh thuỷ lực
1. Làm sạch bên ngoài các bộ phận
2. Kiểm tra chảy rỉ và h hỏng bên ngoài các bộ phận
3. Đổ dầu phanh đầy bình dầu (hoặc thay dầu phanh)
4. Xả không khí trong hệ thống phanh
5. Kiểm tra và điều chỉnh hành trình tự do của bàn đạp phanh.
6.Tra mỡ chốt bàn đạp phanh, đầu ty đẩy
7. Kiểm tra và vặn chặt các bộ phận.

VI. Câu hỏi và bài tập
1. Nhiệm vụ của dẫn động phanh thuỷ lực ?
2. Vì sao khi phanh xe, đuôi xe lệch về một bên ?
3. Khi phanh, lực tác dụng bàn đạp phanh lớn nhng phanh không ăn ?
4. (Bài tập) Trình bày cấu tạo và nêu nguyên tắc hoạt động của các bộ điều hoà lực

phanh?


Bàn đạp
Thước kiểm tra
8- 15
Chốt lắp ty đẩy
Sàn xe
Bàn đạp
176 mm
18
tHựC HàNH sửa chữa và bảo dỡng dẫn động phanh thuỷ lực
I. tổ chức chuẩn bị nơi làm việc
1. Mục đích:
- Rèn luyện kỹ năng tháo lắp hệ thống phanh
- Nhận dạng các bộ phân chính của hệ thống phanh
2. Yêu cầu:
- Tháo, lắp thành thạo, đúng quy trình và đúng yêu cầu kỹ thuật.
- Nhận dạng đợc các bộ phận hệ thống phanh
- Sử dụng dụng cụ hợp lý, chính xác.
- Đảm bảo an toàn trong quá trình tháo, lắp
- Tổ chức nơi làm việc khoa học, ngăn nắp, gọn gàng.
3. Chuẩn bị:
a) Dụng cụ:
- Thiết bị kiểm tra áp lực phanh.
- Dụng cụ tháo lắp hệ thống phanh
- Khay đựng dụng cụ, chi tiết
- Giá nâng cầu xe, kích nâng và gỗ chèn kê lốp xe.
- Đồng hồ so
- Pan me, thớc cặp, căn lá

b) Vật t:
- Giẻ sạch
- Giấy nhám
- Nhiên liệu rửa, dầu mỡ bôi trơn và dầu phanh
- Má phanh, đinh tán, các joăng đệm....
- Tài liệu phát tay về các quy trình và tra cứu các yêu cầu kỹ thuật sửa chữa hệ
thống phanh.
- Bố trí nơi làm việc cho nhóm học viên đủ diện tích, ánh sáng và thông gió.
II. tháo lắp dẫn động phanh
A. quy trình Tháo dẫn động phanh trên xe ôtô
1.Chuẩn bị dụng cụ và nơi làm việc
- Bộ dụng cụ tay nghề tháo lắp và bình chứa dầu phanh
- Kích nâng, giá kê chèn lốp xe.
2. Làm sạch bên ngoài cụm dẫn động phanh
- Dùng bơm nớc áp suất cao và phun nớc rửa sạch các cặn bẩn bên ngoài gầm ôtô.
- Dùng bơm hơi và thổi khí nén làm sạch cặn bẩn và nớc bám bên ngoài cụm dẫn
động phanh
3. Tháo các đờng ống dẫn dầu và xả dầu hệ thống phanh
- Tháo các bu lông xả không khí
- Xả dầu phanh vào bình chứa
- Tháo các đầu nồi ống dầu
- Tháo các ống dầu
4. Tháo xi lanh chính và bộ điều hoà
- Tháo các bulông hãm
- Tháo xi lanh chính
- Tháo bộ điều hoà (nếu có)
5. Tháo bàn đạp phanh và ty đẩy
- Tháo các chốt hãm và ty đẩy
- Tháo chốt hãm và bàn đạp
6. Tháo bộ trợ lực phanh (nếu có)

- Tháo các bulông hãm bộ trợ lực
- Tháo rời bộ trợ lực
Xi lanh chính
19
7. Làm sạch chi tiết và kiểm tra
- Làm sạch các chi tiết
- Kiểm tra các chi tiết
b. Quy trình lắp
Ngợc lại quy trình tháo (sau khi sửa chữa và thay thế các chi tiết h hỏng)
Các chú ý
- Kê kích và chèn lốp xe an toàn khi làm việc dới gầm xe.
- Thay dầu phanh đúng loại và tra mỡ bôi trơn các chi tiết : chốt bàn đạp, ty đẩy...
- Thay thế các chi tiết theo định kỳ bảo dỡng (đệm kín, cupen, nắp chắn bịu...)
- Lắp đúng vị trí của các chi tiết của dẫn động phanh.
- Điều chỉnh dẫn động phanh.

III. Bảo dỡng dẫn động phanh
A. quy trình bảo dỡng
1. Chuẩn bị dụng cụ và nơi làm việc
-Bộ dụng cụ tay tháo lắp dẫn động phanh
-Mỡ bôi trơn, dầu phanh, bình chứa dầu và dung dịch rửa
2. Tháo rời và làm sạch các chi tiết
- Tháo các bộ phận của dẫn động phanh trên ôtô
- Tháo rời xi lanh phanh, bộ điều hoà và bộ trợ lực
3. Kiểm tra bên chi tiết
- Kiểm tra bên ngoài các chi tiết : pittông, cúpben
và xi lanh..
- Kính phóng đại và mắt thờng
4. Lắp và bôi trơn các chi tiết
-Tra mỡ bôi trơn chốt bàn đạp, đai ốc điều chỉnh...

- Lắp các chi tiết.
5. Điều chỉnh dẫn động phanh
- Điều chỉnh hành trình bàn đạp
- Điều chỉnh bộ điều hoà (độ dài A) và bộ trợ lực
6. Xả không khí
- Đổ đủ mức dầu phanh
- Xả hết bọt khí trong xi lanh và đờng ống
7. Kiểm tra tổng hợp và vệ sinh công nghiệp
- Vệ sinh dụng cụ và nơi bảo dỡng sạch sẽ, gọn
gàng

Các chú ý
- Kê kích và chèn lốp xe an toàn
- Kiểm tra và quan sát kỹ các chi tiết bị nứt và chờn hỏng ren.
- Sử dụng dụng cụ đúng loại và vặn chặt đủ lực quy định.
- Thay thế các chi tiết theo định kỳ và bị h hỏng.
- Điều chỉnh hành trình bàn đạp phanh và xả không khí đúng yêu cầu kỹ thuật
Hình 2-6. Điều chỉnh bộ điều hoà
Thanh đàn hồi
Đai ốc điều chỉnh
20
B. Điều chỉnh dẫn động phanh
1. Kiểm tra điều chỉnh hành trình bàn đạp phanh
a) Kiểm tra hành trình tự do của bàn đạp phanh (hình 2- 7)
- Hành trình tự do của bàn đạp phanh = 8 -15 mm
- Kiểm tra : Dùng thớc đo chuyên dùng đo khoảng cách từ sàn xe lên bàn đạp phanh,
sau đó ấn bàn đạp phanh đến vị trí cảm thấy nặng (có lực cản) và dừng lại để đọc kết
quả, so sánh với tiêu chuẩn cho phép và tiến hành điều chỉnh.
b) Điều chỉnh
-Tháo các đai ốc điều chỉnh của ty đẩy đầu xi lanh chính, tiến hành vặn ra hoặc vào

để đạt hành trình tự do của bàn đạp đúng tiêu chuẩn quy định sau đó hãm chặt.




a) b)
Hình 2-7. Kiểm tra hành trình bàn đạp phanh
a) Kiểm tra hành trình tự do của bàn đạp
b) Kiểm tra hành trình công tác của bàn đạp

2. Xả không khí trong hệ thống phanh thuỷ lực (hình 2-8)
- Kiểm tra làm sạch bên ngoài các bộ phận dẫn động phanh
- Đổ dầu phanh đầy bình chứa
- Đạp bàn đạp phanh nhiều lần sau đó giữ nguyên vị trí đạp phanh
- Tiến hành nới lỏng vít xả ở xi lanh chính và xả hết không khí sau đó vặn chặt
- Thực hiện đạp bàn đạp phanh và xả không khí trong xi lanh chính nhiều lần cho đến
khi hết bọt khí .
- Tiếp tục thực hiện đạp bàn đạp phanh và xả không khí trong xi lanh bánh xe nhiều
lần cho đến khi hết bọt khí .
- Kiểm tra và đổ dầu phanh đầy bình chứa
- Kiểm tra và thử hệ thống phanh

a) b) c)
Hình 2 - 8. Xả không khí trong hệ thống phanh thuỷ lực
a) Đổ đủ dầu phanh; b) Đạp phanh liên tục; c) Giữ bàn đạp phanh và xả không khí
Bàn đạp
Thước kiểm tra
8- 15
Ty đẩy
Sàn xe

Bàn đạp
Đai ốc điều chỉnh
21
IV. sửa chữa dẫn động phanh
1. Bàn đạp phanh và ty đẩy
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng chính của bàn đạp phanh là : cong, nứt và mòn lỗ, chốt của thanh đẩy
- Kiểm tra : Dùng thớc cặp đo độ mòn của lỗ, chốt so với tiêu chuẩn kỹ thuật. Dùng
kính phóng đại để quan sát các vết nứt bên ngoài bàn đạp phanh và thanh đẩy.
b) Sửa chữa
- Bàn đạp phanh bị mòn lỗ, chốt xoay có thể hàn đắp gia công lại lỗ, bị cong, vênh
tiến hành nắn hết cong, lò xo gãy phải thay thế.
- Ty đẩy mòn mòn lỗ, chốt xoay có thể hàn đắp gia công lại lỗ, bị cong, tiến hành
nắn hết cong.
2. Xi lanh chính và xi lanh bánh xe
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng xi lanh chính: nứt, mổn rỗ xi lanh, pittông, cúpen, vòng kín và van một chiều.
- Kiểm tra : Dùng thớc cặp, đồng hồ so để đo độ mòn của xi lanh, pittông, dùng kính
phóng đại để kiểm tra các vết nứt, rỗ và so với tiêu chuẩn kỹ thuật.
b) Sửa chữa
- Xi lanh chính bị mòn lỗ quá tiêu chuẩn cho phép, có thể hàn đắp gia công lại hoặc
đóng ống lót.
- Pittông mòn, rỗ quá tiêu chuẩn cho phép, có thể hàn đắp gia công lại kích thớc ban
đầu.
- Cupen, lò xo, vòng đệm kín và nắp chắn bụi bị mòn thay đúng loại
3. Bộ điều hoà lực phanh
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng chính của bộ điều hoà lực phanh là : nứt, mổn rỗ xi lanh, pittông, cúpen,
vòng kín và gãy lò xo. Thanh đàn hồi cong, gãy.
- Kiểm tra : Dùng thớc cặp, đồng hồ so để đo độ mòn của xi lanh, pittông, độ cong

của thanh đàn hồi và dùng kính phóng đại để kiểm tra các vết nứt, rỗ và so với tiêu
chuẩn kỹ thuật.
b) Sửa chữa
- Xi lanh, pittông và các vòng đệm kín bị mòn quá tiêu chuẩn cho phép phải thay thế
- Thanh đàn hồi mòn có thể hàn đắp sửa nguội và điều chỉnh độ dài đạt áp suất quy
định.
4. Các ống dẫn dầu phanh
a) H hỏng và kiểm tra
- H hỏng các ống dẫn dầu: nứt, cong hoặc gãy và chờ hỏng các đầu nối ren.
- Kiểm tra : Dùng kính phóng đại để kiểm tra các vết nứt, chờn hỏng ren của các ống
dầu và với tiêu chuẩn kỹ thuật.
b) Sửa chữa
- Các ống dẫn dầu bị nứt, cong nhẹ có thể hàn đắp và nắn lại, đầu ống loe bị hỏng
tiến hành cắt bỏ và gia công lại.
- Các đầu nối ren chờn hỏng, có thể hàn đắp gia công lại kích thớc ban đầu.
22
Các bài tập mở rộng và nâng cao
i. Tên bài tập
1. Dẫn động phanh thuỷ lực ?
2. Bộ điều hoà lực phanh ?
3. Lập bảng kiểm tra, phân loại
Bảng kiểm tra các bộ phận
Ngày kiểm tra : Ngày tháng năm 2004
Nhóm ( ngời) kiểm tra :
Tên bộ phận : Dẫn động phanh Loại ôtô : TOYOTA
T
T
Tên chi tiết Đ vị
tính
Số

Lợng
Đủ,
thiếu
Kích
thớc
mòn
Tình
trạng
KT
Thay
thế
Sửa
chữa
1 Dầù phanh Bình 02 Thiếu Thêm
2 Xi lanh chính - 01 Đủ -Nứt, x
3 Bộ điều hoà lực - 1 - 0,4 - mòn đ chỉnh
4 Bàn đạp phanh 1 - - Cong X
Phòng kỹ thuật Ngời kiểm tra
II. Yêu cầu cần đạt
1. Trình bày đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của dẫn động phanh thuỷ lực.
2. Vẽ đúng sơ đồ cấu tạo và giải thích nguyên tắc hoạt động của các bộ điều hoà lực
phanh.
3. Lập bảng kiểm tra chi tiết của dẫn động phanh thuỷ lực đầy đủ và chính xác.
III. Thời gian
- Sau 2 tuần nộp đủ các bài tập.
23
Bài 3
Sửa chữa và bảo dỡng cơ cấu phanh thuỷ lực
- M bài: HAR.01 32 03ã
Giới thiệu :

Cơ cấu phanh thuỷ lực là một bộ phận của hệ thống phanh thuỷ lực, đợc lắp ở cụm
bánh xe ôtô. Có nhiệm vụ dùng để tạo ra lực ma sát, thực hiện quá trình phanh và giảm
tốc độ của ôtô.
Do yêu cầu làm việc của hệ thống phanh liên tục, chịu lực lớn và chịu nhiệt độ cao
của các bề mặt ma sát nên các chi tiết dễ bị h hỏng cần đợc tiến hành kiểm tra, điều
chỉnh thờng xuyên và bảo dỡng, sửa chữa kịp thời để đảm bảo các yêu cầu
Cơ cấu phanh gồm có các bộ phận : mâm phanh, guốc phanh, má phanh, chốt lệch
tâm, lò xo, các cam điều chỉnh và tang trống phanh dùng để tạo ra áp lực phanh làm
cho tang trống và bánh xe dừng lại.

Mục tiêu thực hiện :
1. Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ và phân loại của cơ cấu phanh.
2. Trình bày đợc cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của cơ cấu phanh.
3. Giải thích đúng các hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của cơ cấu phanh.
4. Trình bày đợc các phơng pháp kiểm tra bảo dỡng, sửa chữa cơ cấu phanh.
5.Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng sửa chữa đợc cơ cấu phanh đúng yêu cầu kỹ thuật.
Nội dung chính :
1. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại cơ cấu phanh
2. Cấu tạo và hoạt động của cơ cấu phanh
3. Hiện tợng, nguyên nhân h hỏng của hệ thống lái cơ cấu phanh
4. Phơng pháp kiểm tra bảo dỡng, sửa chữa cơ cấu phanh
5. Tháo lắp, kiểm tra và bảo dỡng sửa chữa cơ cấu phanh.
học trên lớp
I. Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại cơ cấu phanh thuỷ lực
1. Nhiệm vụ
- Cơ cấu phanh dùng để tạo ra lực ma sát, thực hiện quá trình phanh và giảm tốc độ
của ôtô.
2. Yêu cầu
- Đảm bảo phanh dừng xe trong thời gian nhanh và an toàn.
- Đảm bảo tránh hiện tợng trợt lết của bánh xe khi phanh (ABS)

- Hiệu quả phanh cao và êm dịu
- Cấu tạo đơn giản, điều chỉnh dễ dàng, thoát nhiệt tốt và có độ bền cao.
3. Phân loại
Theo kết cấu của cơ cấu phanh thuỷ lực gồm có :
- Loại phanh tang trống
- Loại phanh đĩa
24
III. Cấu tạo và hoạt động của cơ cấu phanh thuỷ lực
A . CƠ CấU PHANH TANG TRốNG
1. Cấu tạo : (hình 3-1 )
a) Guốc phanh và má phanh
- Guốc phanh đợc làm bằng thép có mặt cắt chữ T và có bề mặt cung tròn theo cung
tròn của tang trống, có khoan nhiều lỗ để lắp má phanh, trên một đầu có lỗ lắp với chốt
lệch tâm, còn đầu kia tiếp xúc với pit tông của xi lanh dầu bánh xe.
- Má phanh làm bằng vật liệu ma sát cao (amiăng), có cung tròn theo guốc phanh và
có nhiều lỗ để lắp với guốc phanh bằng các đinh tán. Loại cơ cấu phanh có một xi lanh
bánh xe, má phanh quay cùng chiều tang trống (má trớc) làm dài hơn so với má phanh
quay ngợc chiều do phần chịu lực ma sát lớn hơn nên mòn nhanh hơn.
- Đinh tán làm bằng nhôm hoặc đồng.
- Lò xo hồi vị để luôn giữ cho hai guốc phanh và má phanh tách khỏi tang trống và ép
hai pittông gần lại nhau.
b) Chốt lệch tâm và cam lệch tâm
- Chốt lệch tâm dùng lắp guốc phanh, có phần lệch tâm dùng để điều chỉnh khe hở
giữa má phanh và tang trống phanh.
- Cam lệch tâm lắp trên mâm phanh, dùng để điều chỉnh khe hở phía trên giữa má
phanh và tang trống.
.c) Mâm phanh
- Mâm phanh làm bằng thép, dùng
để lắp các chi tiết của cơ cấu phanh
và đợc lắp chặt với trục bánh xe.

d) Tang trống
- Tang trống làm bằng gang đợc
lắp trên moayơ của bánh xe, dùng
để tạo bề mặt tiếp xúc với má
phanh khi phanh xe.


Hình 3-2. Sơ đồ cấu tạo cơ cấu phanh tang trống
( loại hai xi lanh)
Xi lanh
Lò xo
Chốt điều chỉnh
Tang trống
Guốc phanh
Xi lanhMâm phanh



Hình 3-1. Sơ đồ cấu tạo cơ cấu phanh tang trống (loại một xi lanh)
Mâm phanh
Má phanh
Lò xo
Guốc phanh
Tang trống
Guốc phanh
Xi lanh
Chốt lệch tâm
Bulông xả khí
Mâm phanh
Xi lanh

Cam lệch tâm
25