Biện pháp quả lý lưu học sinh tại trường đại học ngoại ngữ đại học huế (tt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
----------

NGUYỄN THỊ HỒNG PHƯƠNG

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ LƯU HỌC SINH
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ
ĐẠI
HỌC HUẾ
Demo Version
- Select.Pdf
SDK

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Huế, 2014


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
----------

NGUYỄN THỊ HỒNG PHƯƠNG

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ LƯU HỌC SINH
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ
ĐẠI HỌC HUẾ
Demo Version - Select.Pdf SDK

C

QUẢN LÝ GIÁO DỤC
: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. TRẦN VĨNH TƯỜNG

Huế, 2014

i


LỜI CA

ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu
của riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu ghi trong
luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong
bất kỳ một công trình nào khác.
Tác giả

Nguyễn Thị Hồ

Demo Version - Select.Pdf SDK

ii

P ươ


Lời Cảm Ơ
Với tình cảm chân thành nhất, tôi xin bày tỏ lòng kính
trọng và biết ơn đến: Ban Giám hiệu Trường Đại học sư phạmĐại học Huế, Phòng Đào tạo Sau đại học, Khoa Tâm lý-Giáo
dục, Quý thầy cô giáo đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học
tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS.
Trần Vĩnh Tường, người thầy đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo
giúp tôi hoàn thành luận văn này.
Xin chân thành cám ơn Ban Giám hiệu, cán bộ quản lý,
viên chức, giảng viên và sinh viên nước ngoài Trường Đại học
Ngoại ngữ-Đại học Huế.
Xin Demo
cảm ơn
người thân, bạn bè và đồng nghiệp đã tạo
Version - Select.Pdf SDK
điều kiện giúp đỡ và đóng góp ý kiến trong thời gian qua.
Mặc dù bản thân đã nỗ lực, cố gắng hết sức nhưng luận
văn vẫn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận
được sự góp ý, chỉ dẫn của Quý thầy cô giáo, bạn bè đồng
nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Huế, tháng 06 năm 2014
Tác iả luậ vă
Nguyễn Thị Hồ P ươ

iii

MỤC LỤC
Trang phụ bìa .................................................................................................... i
Lời Cam Đoa .................................................................................................. ii
Lời Cảm Ơ ..................................................................................................... iii

MỤC LỤC ................................................................................................ 1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................... 5
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ ................................................................... 6
MỞ ĐẦU ................................................................................................... 7
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................ 7
2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................... 8
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .................................................... 8
4. Giả thuyết khoa học ............................................................................ 9
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................... 9
6. Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 9
7. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 9
8. Cấu trúc
luận văn
................................................................................
9
Demo
Version
- Select.Pdf SDK
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ LƯU
HỌC SINH Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC ..................................................... 10
1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................. 10
1.2. Các khái niệm cơ bản .................................................................... 12
1.2.1. Quản lý ................................................................................... 12
1.2.2. Quản lý giáo dục ..................................................................... 16

1.2.3. Quản lý nhà trường ................................................................. 23
1.2.4. Lưu học sinh (LHS) ................................................................ 24
1.2.5. Quản lý lưu học sinh ............................................................... 25
1.3. Ý nghĩa và nội dung quản lý lưu học sinh ở trường đại học ........... 25
1.3.1. Ý nghĩa của việc quản lý LHS ở trường Đại học: .................... 25
1.3.2. Nội dung quản lý LHS ở Trường Đại học ............................... 26
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý LHS tại trường Đại học
Ngoại ngữ - Đại học Huế ...................................................................... 30
1.4.1. Các yếu tố chủ quan ................................................................ 30
1


1.4.2. Các yếu tố khách quan ............................................................ 31
Tiểu kết chương 1 ................................................................................. 31
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ LƯU HỌC
SINH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ - ĐẠI HỌC HUẾ ...... 32
2.1. Khái quát về trường Đại học Ngoại Ngữ - Đại học Huế ................. 32
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................... 32
2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ .......................................................... 33
2.1.3. Tổ chức và quản lý ................................................................. 34
2.1.4. Hoạt động về hợp tác quốc tế tại trường Đại học Ngoại ngữ-Đại
học Huế ............................................................................................ 38
2.1.5. Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội-thách thức của
Trường Đại học Ngoại Ngữ - Đại học Huế ....................................... 41
2.2. Khái quát về quá trình khảo sát ...................................................... 44
2.3. Tình hình lưu học sinh ở Trường Đại học Ngoại ngữ-Đại học Huế 45
2.4. Thực trạng công tác quản lý lưu học sinh ở trường Đại học Ngoại
ngữ-Đại học Huế .................................................................................. 47
2.4.1 Bộ máy tổ chức quản lý lưu học sinh ....................................... 47
Demo Version - Select.Pdf SDK

2.4.2. Văn bản phục vụ công tác quản lý lưu học sinh ...................... 51
2.4.3. Thực trạng về công tác tuyển sinh, tiếp nhận LHS .................. 52
2.4.4. Thực trạng quản lý hoạt động đào tạo lưu học sinh ................. 54
2.4.5. Thực trạng về quản lý học tập của lưu học sinh ...................... 58
2.4.6. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ đến hoạt
động học tập của lưu học sinh........................................................... 60
2.4.7. Thực trạng hoạt động giám sát của bộ máy chuyên trách quản lý
lưu học sinh ...................................................................................... 62
2.4.8. Thực trạng về quản lý tư tưởng, chính trị, đạo đức lối sống .... 63
2.4.9. Thực trạng quản lý việc tổ chức các hoạt động thể dục, thể thao,
văn hóa văn nghệ, các hoạt động ngoài giờ lên lớp ........................... 65
2.4.10. Thực trạng về việc phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong
công tác quản lý lưu học sinh ........................................................... 66
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý lưu học sinh tại Trường Đại
học Ngoại Ngữ - Đại học Huế .............................................................. 66
2


2.5.1. Đánh giá chung ....................................................................... 66
2.5.2. Phân tích nguyên nhân thực trạng ........................................... 68
Tiểu kết chương 2 ................................................................................. 69
CHƯƠNG 3. CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG QUẢN
LÝ LƯU HỌC SINH Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ - ĐẠI
HỌC HUẾ ............................................................................................... 71
3.1. Cơ sở xác lập các biện pháp ........................................................... 71
3.1.1. Chủ trương của Đảng, nhà nước và ngành giáo dục về quản lý lưu
học sinh ............................................................................................. 71
3.1.2. Chiến lược phát triển của Đại học Huế và định hướng của
Trường Đại học Ngoại Ngữ - Đại học Huế về đào tạo lưu học sinh .. 73
3.2. Nguyên tắc xác lập các biện pháp .................................................. 74

3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thừa kế ............................................ 74
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................... 74
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và toàn diện ...................... 75
3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................... 75
3.3. Các biện pháp cụ thể ...................................................................... 75
Demo Version - Select.Pdf SDK
3.3.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên, sinh viên
trong nhà trường về công tác đào tạo lưu học sinh ............................ 75
3.3.2. Hoàn thiện cơ cấu, tổ chức, bộ máy và cơ chế phối hợp trong
công tác quản lý lưu học sinh ........................................................... 77
3.3.3. Nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý, giảng
viên tham gia quản lý, đào tạo lưu học sinh ...................................... 79
3.3.4. Nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ phận chuyên trách quản lý
lưu học sinh ...................................................................................... 80
3.3.5. Tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác quản lý lưu học sinh.. 81
3.3.6. Tăng cường giám sát, kiểm tra, đánh giá công tác quản lý lưu
học sinh ............................................................................................ 82
3.3.7. Quản lý hiệu quả hoạt động giảng dạy của giảng viên, hoạt động
học tập và rèn luyện của lưu học sinh ............................................... 83
3.3.8. Thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của lưu học sinh
một cách khoa học, hợp lý ................................................................ 86
3


3.3.9. Hoàn thiện nội dung, chương trình đào tạo lưu học sinh một cách phù
hợp.................................................................................................... 87
3.3.10. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị và phương tiện dạy
học phục vụ cho lưu học sinh ........................................................... 87
3.3.11. Phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị liên quan trong công tác
quản lý lưu học sinh ......................................................................... 88

3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................... 89
3.5. Khảo nghiệm về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ... 89
Tiểu kết chương 3 ................................................................................. 92
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................... 93
1. Kết luận ............................................................................................ 93
2. Khuyến nghị ..................................................................................... 95
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................... 97
PHỤ LỤC................................................................................................ P1

Demo Version - Select.Pdf SDK

4


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
N

Chữ viết tắt

ĩa đầ đủ

CHXHCN

:

Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa

CNTT

:

Công nghệ thông tin

CTSV

:

Công tác sinh viên

DH

:

Dạy học

ĐHNN-ĐHH

:

Đại học Ngoại ngữ-Đại học Huế

ĐNGV

:

Đội ngũ giảng viên

GD

:

Giáo dục

GD&ĐT

:

Giáo dục và Đào tạo

GV

:

Giảng viên

KHCN-HTQT

:

Khoa học Công nghệ-Hợp tác Quốc tế

KTX

:

Ký túc xá

LHS

:

Lưu học sinh

PPGD

:

Phương pháp giảng dạy

QL

:

Quản lý

Demo
SDKnước ngoài
SVNNVersion - Select.Pdf
:
Sinh viên

5


DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
Bảng 2.1.

Quy mô đào tạo giai đoạn 2011-2015 ................................... 37

Bảng 2.1:

Tình hình lưu học sinh tại Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại
học Huế (dài hạn: 1 năm trở lên)........................................... 46

Bảng 2.2:

Tình hình lưu học sinh tại Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại
học Huế (ngắn hạn: từ 01 tháng đến 08 tháng) ...................... 47

Bảng 2.3:

Kết quả điều tra mức độ thực hiện của công tác tư vấn
tuyển sinh ............................................................................. 53

Bảng 2.4:

Kết quả điều tra quản lý nội dung, chương trình đào tạo ....... 55

Bảng 2.5:

Kết quả điều tra công tác quản lý hoạt động giảng dạy của
giảng viên ............................................................................. 56

Bảng 2.6:

Kết quả điều tra công tác kiểm tra kết quả đào tạo ................ 57

Bảng 2.7:

Kết quả điều tra quản lý học tập của LHS ............................. 58

Bảng 2.8:

Kết quả điều tra về cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ trong quản

lý học tập của lưu học sinh ................................................... 61
Demo Version - Select.Pdf SDK
Bảng 2.9: Kết quả điều tra về hoạt động giám sát của bộ phận chuyên
trách quản lý LHS ................................................................. 62
Bảng 2.10: Kết quả điều tra về công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo
đức lối sống của LHS .......................................................... 63
Bảng 2.11: Kết quả điều tra về công tác hoạt động hỗ trợ sinh hoạt cho
LHS ngoài giờ lên lớp .......................................................... 65
Bảng 3.12: Kết quả khảo sát về tính tương quan giữa tính cấp thiết và tính
khả thi của các biện pháp ...................................................... 90
Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của Trường ĐHNN-ĐHH ............................. 35
Sơ đồ 2.2: Bộ máy quản lý lưu học sinh ................................................ 48

6


MỞ ĐẦU
1. Lý do c ọ đề t i
Hiện nay chúng ta đang sống trong một thế giới thường xuyên thay đổi với tốc
độ cực kỳ nhanh chóng. Sự phát triển mạnh mẽ về khoa học, kỹ thuật và công nghệ,
sự hình thành nền kinh tế tri thức, xu hướng toàn cầu hoá trở thành xu thế khách
quan không cưỡng lại được. Chính vì vậy, giáo dục trở thành một hiện tượng xã hội
có vai trò đặc biệt quan trọng, ảnh hưởng và quyết định đến các vấn đề xã hội với
những thay đổi, thích ứng và phù hợp... Các tiến bộ của xã hội đòi hỏi con người của
thời đại mới phải có khả năng mới: học tập, giải quyết và trao đổicác vấn đề mang

tính toàn cầu hơn. Những tiến bộ xã hội đang gây sức ép buộc hệ thống giáo dục
phải có những thay đổi để cung cấp những con người phù hợp với yêu cầu của xã
hội hiện đại.
Trong bối cảnh đó, du học đã trở thành một xu hướng phổ biến không chỉ tại
Việt Nam mà hầu hết đối với các nước trên thế giới, bởi các bậc cha mẹ đều mong
muốn con cái mình được tiếp cận với những tri thức mới từ bên ngoài.

Demo Version - Select.Pdf SDK

Nhiều sinh viên Việt Nam ra nước ngoài du học để tiếp cận với chất lượng
đào tạo, chất lượng bằng cấp cũng như môi trường học tập hiện đại của các nước
trên thế giới. Dồng thời, với những quyết sách của Đảng và Nhà nước trong những
năm gần đây tập trung đầu tư cho giáo dục nhằm đưa chất lượng giáo dục và đào
tạo của Việt Nam từng bước phát triển ngang tầm với khu vực và thế giới, Việt
Nam cũng đang là sự lựa chọn của rất nhiều sinh viên quốc tế khi muốn tìm một
quốc gia để du học. Ban đầu, số lượng sinh viên quốc tế tới Việt Nam du học còn
rất hạn chế và tập trung chủ yếu là sinh viên của các nước láng giềng như Lào,
Campuchia, Trung Quốc… Trong khoảng một vài năm trở lại đây, số lượng sinh
viên quốc tế, đặc biệt là sinh viên tới từ các nước phát triển như Canada, Hàn
Quốc, Úc, Pháp… theo học tại các trường đại học Việt Nam đang không ngừng
tăng nhanh. Lưu học sinh (LHS) đến học tại các trường đại học, cao đẳng tại Việt
Nam bằng nhiều hình thức khác nhau như theo học các chương trình liên thông,
liên kết đào tạo giữa các trường đại học Việt Nam (ĐH VN) với các trường quốc

7


tế. Con số này gia tăng bởi môi trường học tập tại Việt Nam ngày càng được nâng
cao về chất lượng đào tạo và đặc biệt là sự đảm bảo về về tình hình an ninh, trật tự
và xã hội.

Để đảm bảo điều kiện liên kết, các trường Đại học ở Việt Nam buộc phải đạt
đủ tiêu chuẩn mà đối tác đề ra về cơ sở vật chất, giáo trình đào tạo, trình độ giảng
viên…và đặc biệt là về vấn đề quản lý con người. Trong thời gian vừa qua số lượng
LHS học tập tại trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Huế (ĐHNN - ĐHH) hằng
năm tương đối lớn. Chỉ trong năm học 2012-2013 số lượng LHS học tập tại ĐHNN
- ĐHH là gần 100 sinh viên. Đặc biệt trường ĐHNN - ĐHH không chỉ đào tạo cho
LHS Lào, Campuchia, Trung Quốc mà còn có cả các nước trong khu vực và trên thế
giới. Chính vì sự gia tăng này đòi hỏi phải có sự quản lý tốt về mọi mặt đối với
LHS. Tuy nhiên, trong những năm qua, là một cán bộ quản lý trực tiếp LHS đến học
tập tại Trường ĐHNN - ĐHH, chúng tôi nhận thấy, vấn đề quản lý sinh viên vẫn còn
rất nhiều hạn chế và bất cập. Việc tìm kiếm các biện pháp quản lý LHS nhằm nâng
cao chất lượng, đặc biệt là sự hỗ trợ cho công tác quản lý LHS đi vào nề nếp, đảm
bảo an ninh, văn hóa, tạo điều kiện học tập cho họ trên địa bàn thành phố Huế đang

Demo
Version
- Select.Pdf
là vấn đề không
chỉ được
các cấp
chính quyền SDK
của Tỉnh mà còn là của Đại học Huế
cũng như của trường ĐHNN - ĐHH hết sức quan tâm.
Xuất phát từ những lý do trên, với mong muốn góp phần đề xuất các chiến
lược làm cơ sở để thu hút các LHS, bên cạnh đó còn mở rộng được mối quan hệ
với các đối tác nước ngoài, tôi chọn vấn đề “Biệ p áp q ả lý lư
trườ

ọc sinh tại

Đại học Ngoại ngữ - Đại học Huế” làm đề tài luận văn Thạc sĩ.

2. Mục đíc

i

cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng quản lý LHS tại trường
ĐHNN-ĐHH, đề xuất các biện pháp quản lý nhằm góp phần nâng cao chất lượng
quản lý, đào tạo và đảm bảo quyền lợi cho LHS đang và sẽ học tập tại trường
ĐHNN-ĐHH.
3. K ác thể v đ i tượ

i

cứu

3.1. K ác t ể

i

cứu: Công tác quản lý LHS ở Trường Đại học.

3.2. Đ i tượng n

i

cứu: Biện pháp quản lý LHS tại Trường ĐHNN-ĐHH.

8


4. Giả thuyết khoa học
Hiện nay công tác quản lý LHS tại trường ĐHNN-ĐHH đã đi vào nề nếp, tuy
nhiên vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập.
Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các biện pháp quản lý LHS về tất cả mọi
mặt: như chính trị tư tưởng, an ninh, văn hóa, đạo đức, hành vi và lối sống học tập,
rèn luyện … một cách khoa học phù hợp với đặc điểm nhà trường thì sẽ nâng cao
được chất lượng đào tạo, quản lý LHS và nâng cao vị thế của trường ĐHNNĐHH trong vai trò hợp tác quốc tế.
i

5. Nhiệm vụ

cứu

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về công tác quản lý LHS ở trường đại học
5.2. Đánh giá thực trạng công tác quản lý LHS tại trường ĐHNN-ĐHH
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý LHS tại trường ĐHNN-ĐHH
6. P ươ

p áp

6.1. N óm p ươ

i

cứu

p áp

i

cứ lý l ận: Sử dụng các phương pháp phân tích,

tổng hợp, hệ thống hóa, lý thuyết các sử dụng trong nghiên cứu các nguồn tài liệu lí
luận và thực tiễn có liên quan nhằm xây dựng cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu.
6.2. N óm p ươ

p áp

i

cứu thực tiễn: Sử dụng phương pháp điều tra,

khảo sát để Demo
đánh giáVersion
thực trạng
đào tạo, quản
lý hoạt động của LHS tại trường
- Select.Pdf
SDK
ĐHNN-ĐHH.
Sử dụng phương pháp tổng kết kinh nghiệm, phương pháp phỏng vấn với các
chuyên gia để kiểm chứng và bổ sung nội dung của các vấn đề nghiên cứu cũng
như khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất.
6.3. P ươ

p áp t

7. Phạm vi

i

k toá

ọc: Nhằm xử lý kết quả nghiên cứu.

cứu

Đề tài luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý LHS tại Trường
ĐHNN-ĐHH.
8. Cấ trúc luận vă
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, mục lục và tài liệu tham khảo, nội
dung luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về công tác quản lý LHS ở trường đại học.
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý LHS tại trường ĐHNN-ĐHH.
Chương 3: Các biện pháp nâng cao chất lượng quản lý LHS tại trường
ĐHNN-ĐHH.

9