Tải bản đầy đủ (.pdf) (147 trang)

Phát triển năng lực vận dụng kiến thức cho học sinh thông qua dạy học tích hợp chương cacbohiđrat – hóa học lớp 12 nâng cao

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.93 MB, 147 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
======

ĐÀO THỊ LOAN

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC
CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC
TÍCH HỢP CHƢƠNG CACBOHIĐRAT –
HÓA HỌC LỚP 12 NÂNG CAO

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI, 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
======

ĐÀO THỊ LOAN

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC
CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC
TÍCH HỢP CHƢƠNG CACBOHIĐRAT –
HÓA HỌC LỚP 12 NÂNG CAO
Chuyên ngành: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC HÓA HỌC
Mã số: 8.14.01.11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. PHÙNG QUỐC VIỆT



HÀ NỘI, 2018


LỜI CẢM ƠN
E

ế

ế PGS.TS Phùng Quốc Việt

,



E
H

C


ế

Đ



ọ S

H N




E

ế B
H



Đ



ọ S

G

ệ ,

,


ễ Đ







THPT N

S

H N

X







ọ ,



Đ ọ





H

THPT Y




,




X

,


,
ứ .
Hà Nội, tháng 11 năm 2018
Tác giả

Đào Thị Loan

ế

,


LỜI CAM ĐOAN
T
ế






C





ù

Mọ






ỉ õ

,



Nế


ề ề

mình.
Hà Nội, tháng 11 năm 2018
Tác giả


Đào Thị Loan




MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC HÌNH
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1 L



ề tài.....................................................................................................1

Mụ

ứ .............................................................................................3

3 Lị

ứ ................................................................................................3

4. Khách ể




ứ ..................................................4

5 N

ứ .............................................................................................5

6 P

ứ ...............................................................................................5

7 G

ế

ọ ...............................................................................................5

8 P

ứ .......................................................................................6

9 Đ



1 C
C




.......................................................................................6

.................................................................................................6
1. CƠ SỞ LI LUẬN CỦA VIỆC VẬN DỤNG QUAN ĐIỂM DẠY

HỌC TÍCH HỢP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN
THỨC CHO HỌC SINH ..........................................................................................8
1 1 ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở
TRƯỜNG TRUNG HỌC .........................................................................................8
111N
1.1.2. Đổ
1




ọ ở



.....................................9
ọ .....................................11

NĂNG LỰC VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINHTRUNG

HỌC PHỔ THÔNG.................................................................................................13


1 1 K




1.2.2 P

.......................................................................................13
.........................................................................................................13

1.2.3. C



1 4 Đ







..................14

..........................................................................................14

1.3. NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC CỦA HỌC SINH .......................15
1.3.1. K






1.3.2. C





ế


ứ ......................................................15


ế

ứ .......................16

1 4 DẠY HỌC TÍCH HỢP ....................................................................................17
1.4.1 K
14



........................................................................................17

Mụ



143 C




144 N



......................................................................18





............................................................18



.......................................................19

145 Q



............................................................19

1 5 MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC ........20
151 D



........................................................................................20


15

ọ W

.........................................................................................24

D

153 M

ĩ



...................................................................28

1 6 THỰC TRẠNG VIỆC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN
THỨC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG...............29
1 6 1 Mụ
16

N ệ


ụ ề

..........................................................................................30

163 N




1 6 4 Kế
Tể
C

ế

.....................................................................29



...............................................................30

..............................................................................30

1 ....................................................................................................35
2. VẬN DỤNG QUAN ĐIỂM DẠY HỌC TÍCH HỢP

TRONGDẠY HỌCCHƯƠNG CACBOHĐRAT – HÓA HỌC 1 NÂNG


CAO NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC
CHO HỌC SINH ......................................................................................... 36
1 PHÂN TÍCH VỊ TRÍ, ĐẶC ĐIỂM NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
DẠY HỌC CHƯƠNG CACBOHĐRAT – HÓA HỌC 1 NÂNG CAO..........36
2.1.1. Mụ tiêu..........................................................................................................37
2.1.2. M


ý ề

dung và

ọ ....................................37

pháp

2.2. ĐẶC ĐIỂM VÀ YÊU CẦU CỦA CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP .............................38
1 Đặ

ểm của chủ ề tích h p. ......................................................................38

2.2.2. Yêu c u của chủ ề tích h p .........................................................................38
3 NGUYÊN TẮC LỰA CHỌN NỘI DUNG CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP..............39
2.4. QUY TRÌNH XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ DẠY HỌC TÍCH HỢP ....................39
5 THIẾT KẾ BỘ CÔNG CỤ ĐÁNH GIÁ NLVDKT CỦA HS .....................42
51 T ế ế
2.5.2. T ế ế


ế

53 T ế ế
54 T ế ế

.........................................................................42





ủ HS ...................................................42

......................................................................................43

ế

..............................................................................43

6 XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ TÍCH HỢPCHƯƠNG CACBOHIDRAT- HÓA
HỌC 1 NÂNG CAO..............................................................................................44
2.6.1. C ủ ề

“N

2.6.2. C ủ ề

“C


Vệ N

ế ủ
C

C

” ......................44
ứ ”......................52


7 THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC...........................................................60
71T ế ế

ọ B 5: GLUCOZO...........................................60

7

ọ B 6 S

T ế ế

Tiểu kế
C

z ..............................................77

....................................................................................................92
3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM...............................................................93

3 1 MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ......................93
3 1 1 Mụ

........................................................................................................93


31
3

N ệ


ụ .......................................................................................................93

NỘI DUNG THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ...................................................93

3 1 C ọ
3

C ẩ

3 3 Kế








......................................93

...................................................................94

ế



..................................................94

3 3 KẾT QUẢ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM ...............................95
331 Đ

33



Đ

33 Đ




............................................................................95




....................................................... 101
ủ GV ................................................... 103

KẾT LUẬN CHUNG ........................................................................................... 108
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHẦN PHỤ LỤC

1 9


DANH MỤC VIẾT TẮT
Ký hiệu viết tắt

Nội dung


CĐTH

C ủ ề

CNTT

C

DHHH

D



DHTH

D



ĐC

Đ



GD-ĐT

G


ụ ,

GQVĐ

G

ế






GV

Giáo viên

HS

Họ

NL

N

NLVDKT

N


NXB

N

PPDH

P



PTHH

P



PTN

P

PTNL

P

SGK

Sách giáo khoa

THPT


T

TN

T



TNSP

T











ế




DANH MỤC BẢNG
B


11 C

B

1





Mứ

ế


ế

ứ ,

.........................................................21






HS ặ










ủ HS...............................................................................................31
B

1 3 Mứ

ế


ế





ứ , ụ

HS ặ










ủ HS .......................................................................................................31
B

14 Đ


B

15 T

B

31 D

B

3

B

33 B

B

34 B






ọ H

ủ GV

ủ HS


THPT Y
H



THPT Y



B

P

ĩ
................32

P

.............33

ệ ......................................94



ể X .........................................96


ể X ............................97


ể X



.......................................................................................................................97
B

35 P

B

36 C

B ng 3.7. Kết qu










..................................................98

......................................................................... 100
NL VDKT ủa HS t

ngTHPT Yên Phong s

) ........................................................................................ 103

B ng 3.8. Kết qu
Đ

ế



NL VDKT ủa HS t

ngTHPT Nguyễ Đ

) ................................................................................... 104


DANH MỤC HÌNH
H

31 Đ

ế








THPT

Yên Phong 2. ............................................................................................................98
H

3

Đ

N

ễ Đ

ế
Đ







THPT


..................................................................................................98

Hình 3.3 B ể

ế

Hình 3.4 B ể

ế




THPT Yên Phong 2 ....99
THPTN

ễ Đ

Đ ............................................................................................................................99


1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
N ị

ế H

NQ/TW


ị T

4

8

11

13 ủ B

XI ề ổ
,




ế


ệ,








,





ọ ,

P



” “Đổ









N

ở ,





,
,


,

ọ ,

ụ ừ ế

Đổ




,



,



ọ ”; “T


ệ ,


“T ế

,


ế , ị



ụ ,



,









,



ế


ế

T




ế





(ĐT),



ĩ

N

C

ụ (GD)


x

XI

ứ ,


ế

ế



ế



ọ (PPDH)








HS

ế T



(NL)

Đ

Đ

NL
T




VIII

N



: “Phải đổi mới

mạnh mẽ phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều,
rèn luyện thành nếp tư duy của người học, từng bước áp dụng các phương
pháp hiện đại vào quá trình dạy học”.
V



ù ủ




tìm tòi,




ế,
ĩ


,

ế




,
T

, ế




,


2
ĩ
V

ế















ế C

,







ề ế









ế

,






ề,



ù

:D




N



NL












: Họ

, ý

NL






ủ HS



GD ủ N

N

ế

ế,

ế



,





M






HS;



PPDH



ế
(





,






ễ , ế

,



, ế
ế

ĩ

ế



ứ , ĩ

,









ế;


,


ế










ễ ở









ế
















T




ọ ở

Q

Q

;

,



ế





Mặ



ế

),

HS





HS


ọ ở

ằ ,


















ế


ĩ


3
HS



ọ ,










ọ ,
ề ủ



ế

ế trong



quan



trên



giáo ụ













giáo ụ

ở thành
ổ thông và

ế

trên


quan

ọ sinh và quá trình
quan



ọ trong nhà

dung

trình môn ọ ở
xây

Châu Á



trong

ệ xác ị

tích







trong xây






Mặ khác, tích



N ề





ẽ T





ế

xu



ề quá trình ọ

tích

ủ giáo viên. Tích

nâng cao











Quan




trong

ọ , giúp
ế các




H ệ nay




HS trong quá trình

công trình nghiên ứ



T



,



tích h






ệ phát







D

cho HS cò

ể NL cho
ế

,






“Phát triển năng lực vận dụng kiến thức cho học sinh thông qua dạy học tích
hợp chương cacbohiđrat – hóa học lớp 12 nâng cao”.
2. Mục đích nghiên cứu

N








ế








1 nâng cao

ủ ề





ứ ,

ế…




3. Lịch sử nghiên cứu
Đ
ế






,
ế

,
ề,



ọ ,

:


4
T

Đặ




T ịT

A [1]











,





T

ủ ề

T

T






T ị Tú Anh [2]

ủ ề: V



polime, s


P

H

B

5



T



các
ế

ế


T

Nguyễ T ị T

ế

ế



R

Đ H

ỵ ọ H

ọ sinh thông qua ệ



ọ.




Tuy nhiên,




T [ 4]









,

-N

?


T



:C
,


ế

5

[13]


C



19

11.

Bù T ị M





[8]

THPT ,

phi kim trong
1



,


T




,








ủ ề

HS


ế





ể HS ế
, ề

.

ề phát triển năng lực vận dụng kiến thức cho học sinh

thông qua dạy học tích hợp chương cacbohiđrat – hóa học lớp 12 nâng cao
ế

4. Khách thể nghiên cứu và đối tƣợng nghiên cứu
-K





ứ :Q



ứ :V





ọ THPT


1



trong


5

5. Nội dung nghiên cứu

- Tổ



ế



ể NLVDKT

, NLVDKT
- Hệ

: Đổ


PPDH
,









ủ ề




“Nâng cao hiệu quả kinh tế của cây cam”

và “cây mía Việt nam Cơ hội và thách thức”- C


cao,
-T ế


ế




+B



ế





- Tổ
- Xây d

:


NL…

ỵ ọ

ể NVDKTKN



THPT,

H







ọ 1 N
THPT





ế

:




+P ế

HS ề

+P ế










ế







-T













6. Phạm vi nghiên cứu
- N

: V





ch
- Đị





ệ : Các T
B



1


ế

Du, Yên Phong, ỉ
-T



THPT

ệ T

N

: Từ

9/ 17 ế

1 / 18

7. Giả thuyết khoa học
Nế








,


ế


ế







ủ ề


6


ế





ế








ọ , ẽ





8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
- N



PPDH



ề NL, ề



- Tổ

ể NLVDKT

,

ể NLVDKT,


HS ở

,

THPT


ế



8.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
-P

,



-Đề



-T

,



PP và ĩ


ủ HS

DH

.



8.3.Các phương pháp xử lý thống kê toán học kết quả thực nghiệm
X

ế

ế






ọ , ừ



9. Đóng góp mới của đề tài
- Tổ






-N



THPT

ủ ề

,

CĐTH

ế

ế ế


ế

DHTH ở




1

NLVDKT











-Tế


ể NLVDKT



-X
-T ế



,

ế








10. Cấu trúc luận văn
Ngo
ế
-C



, ế

3

:

1: C



,




,




ụ ụ ,






7


ế



-C


:P


-C



C

3: T





ế


–H






1


8
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC VẬN DỤNG QUAN ĐIỂM DẠY HỌC
TÍCH HỢP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG
KIẾN THỨC CHO HỌC SINH
1.1. ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
ỞTRƯỜNG TRUNG HỌC [8,tr.14]
Chƣơng trình định

Chƣơng trình định hƣớng năng lực

hƣớng nội dung
Mục

Mục tiêu d y họ

tiêu

mô t không chi tiết và có thể


giáo

không nh t thiết ph i mứ
,

dục

c Kết qu học t p c

c.

c mô t chi tiết và

,

c; thể hiệ

tiến b của học sinh m t cách liên

tục.

Nội

Việc l a chọn n i dung L a chọn nh ng n i dung nhằ

dung

d a vào các khoa học qu

giáo


chuyên môn, không g n hu ng th c tiễ

dục

v i các tình hu ng th c nh ng n
tiễn. N
ịnh

c kết

ịnh, g n v i các tình
C


,

ịnh
ịnh chi

c quy tiết.
chi

Phƣơng GV
pháp

c

tiết


trong

i truyền thụ - GV chủ yế

tri thức, là trung tâm của lục và tích c

i tổ chức, h tr HS t
ĩ

GQVĐ,

dạy học quá trình d y học. HS phát triển kh
tiếp thu thụ
tri thứ
sẵn.

i tri thức. Chú trọng

ng nh ng tiế …
ịnh - Chú trọng s dụ

ể ,

pháp và kỹ thu t d y học tích c c; các
y học thí nghiệm, th c hành.

Hình

Chủ yếu d y học lí thuyết Tổ chức hình thức học t


thức

trên l p học.

ho

ng: chú ý các

ng xã h i, ngo i khóa, nghiên cứu


9
khoa học, tr i nghiệm sáng t ; ẩy m ng

dạy học

ứng dụng công nghệ thông tin và truyền
thông trong d y và học.
Đánh

T



giá kết

xây d ng chủ yếu d a

quả học trên s
tập của


c Tiêu ch

ghi nh

ến s tiến b trong quá trình học t p,

và tái chú trọng kh
ọc.

hiện n

u ra, có

n dụng trong các tình

hu ng th c tiễn.

học
sinh

1.1.1.Những định hƣớngchƣơng trình giáo dục phổ thông [8, tr.15 - 16]
a) C










sang c
S



.


ng so sánh m t s

b) Để

c:





C





Vệ
C

ế

,



:N
,








ĩ



ủ 4
,

N

ịnh

n củ



ng n




:







10
Các thành phần năng lực

Các trụ cột giáo dục của
UNESO







NL chuyên môn

Họ










NL

Họ









NL

Họ

ể ù


NL

c) Đị

ế








ng chuẩn

u ra về phẩm ch

Họ







c củ

giáo dục c p THPT
N

c chuyên biệt c n hình thành và phát triển

cho học sinh trong d y học hóa học
Theo [8] N

c chung là nh


lõi làm nền t ng cho mọi ho

ng củ

n, thiết yếu hoặc c t
i trong cu c s ng và lao

ng nghề nghiệp.
Nhóm các NL chung g m: NL t chủ và t học; NL giao tiếp và h p


11
NLGQVĐ

o.

N

c hình thành, phát triển chủ yếu thông qua

m t s môn học và ho

ịnh.

ng giáo dục nh

Nhóm các NL chuyên môn g m: NL ngôn ng ; NL tính toán; NL tìm
hiểu t nhiên và xã h i; NL công nghệ; NL tin họ ; N

c thẩm mỹ và NL


thể ch t.
Ngoài các phẩm ch

c chung, môn Hoá học góp ph n hình

thành và phát triển ở họ

c tìm hiểu t nhiên, cụ thể là NL hoá

học, bao g m các thành ph n sau: NL nh n thức kiến thức hoá học; NL tìm
tòi, khám phá thế gi i t

hoá học; NL v n dụng kiến thức

hoá học vào th c tiễn.
1.1.2.Đổi mới phƣơng pháp dạy học ở trƣờng trung học[8, tr.23- 28]
a) Đổi mới phương pháp dạy học nhằm chú trọng phát triển năng lực
của HS.
P



ế
















ế







– ọ




ẻ ủ

ủ ề ọ


























,

, ổ
ĩ

-D






T

-Vệ





ệ ,

B











:








ế
ế




, ừ


ế


12











,

T

ế




ế



,
4



,





C

ế





,

ế




,



(

ụ:
, ổ

, ặ












ĩ
ĩ ,

, ừ






L







ế


ế









,




,










– trò và trò –



, ủ


,


(



ọ ) C


/


,


,



,

các sai sót.




ế



)M







ế



,


ụ ọ




ọ ,

,

ế



ế







,




” Đề








-T



,





… ể

-C



,


ọ , ) C

ế

ế







ế
,

,



ế
ể ọ




,








ế

ễ ,




ế







-C
ế



ọ :






13
-C

ế



-V






-V





-V





-T

ế



.













-S



-C









-B
1



ù






NĂNG LỰC VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINHTRUNG

HỌC PHỔ THÔNG [6],[8]
1.2.1.Khái niệm năng lực
Theo [6] “N là thuộc tính cánhân được hình thành, phát triển nhờ tố
ch t s n có và quá trình học tập, rèn luyện cho ph p con người huy động tổng
hợp các kiến thức k năng và các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm
tin, ý chí,…thực hiện thành công một loại hoạt động nh t đ nh, đạt kết quả
mong muốn trong nh ng điều kiện cụ thể”.
1.2.2.Phân loại
T

ế “năng lực” và v n đề phân loại “năng lực” trong các

nghiên cứu hiện nay ủ PGS TS Bù M




Đứ





õ: V ệ
ế

NL



T
(

,



ổ ế

- NL

NL
ế

ể NL

NL

NL

ệ)
,

ế ế

NL
ọ ,




NL

NL

NL










ọ ,




NL


14
NL

3




+ NL

ù



:



+ NL



+ NL



- NL

:

ĩ

NL ụ

/


ể,



ệ,

C



ĩ

ụ ,

ế


ế

,

ế





NL T
NL


,D

: NL






N

NL

ế

(

OECD)



1.2.3. Các năng lực cần phát triển cho học sinh trung học phổ thông[8]
N

õ

ế

ề;






;



;

THPT

ế ;

;

:T



ọ ;

CNTT;

;

1.2.4.Đánh giá năng lực[8, tr.32 - 33]
-M












D

,










ọ , ể ị





,


,



ứ , ỹ


)


ế








-N
ế

,

,

(





M


,



õ
,

ứ :N




/

ế
-N






×