Giáo án Ngữ văn 6 bài 27: Lao xao

Tiết 113: Đọc thêm : LAO XAO (T1)
(Duy Khán (Hồi kí tự truyện)
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT.
Giúp học sinh:
- Cảm nhận được vẻ đẹp và phong phú về thiên nhiên làng quê qua hình ảnh
các loài chim. Thấy được tâm hồn nhạy cảm, sự hiểu biết và lòng yêu thiên nhiên
làng quê của tác giả.
- Hiểu được nghệ thuật quan sát và miêu tả chính xác, sinh động và hấp dẫn
về các loài chim ở làng quê trong bài văn
Rèn kĩ năng đọc hiểu
Giáo dục tình yêu quê hương.
B. CHUẨN BỊ.
Giáo viên: Đọc sách - tài liệu - giáo án.
Học sinh: Đọc sách - Trả lời câu hỏi.
C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
* Hoạt động1. Khởi động.
I. Ổn định tổ chức: Sĩ số : 6A...................................
6B.....................................
6C...................................
II. Kiểm tra bài cũ.
- Nêu ngọn nguồn của lòng yêu nước? Liên hệ bản thân?
III. Tổ chức các HĐ dạy - học:
TaiLieu.VN

Page 1


* Hoạt động 2. Bài mới.

GV nêu yêu cầu đọc.

I. Hướng dẫn đọc , hiểu chung văn bản.
1. Đọc kể

Trình bày hiểu biết của em về
tác giả?

2. Tìm hiểu chú thích
a.Tác giả tác phẩm:
-Duy Khán (1934-1995) Quê Quế Võ- Bắc
Ninh
-Từng tham gia quân đội, làm biên tập viên
báo văn nghệ quân đội.
b. Tác phẩm: VB trích từ tập hồi kí tự truyện “
Tuổi thơ im lặng”-1985.TP được giải thưởng
của hội nhà văn năm 1987.
c.Từ khó (SGK)

Cho biết bố cục của VB?

3. Bố cục: 2 đoạn
- Đoạn 1: Từ đầu  râm ran: Khung cảnh
làng quê lúc chớm hè.
- Đoạn 2: Còn lại: Tả thế giới loài chim.
II. Hướng dẫn đọc,hiểu nội dung văn bản.
1.Khung cảnh làng quê lúc chớm hè.
- Cây cối um tùm

Khung cảnh làng quê được
miêu tả qua chi tiết nào?

- Cả làng thơm: hoa lan hoa giẻ, móng rồng,
hoa của cây cối.

- Cái gì làm nên sự sống lao
TaiLieu.VN

Page 2


xao trong vườn quê vào thời
điểm chớm hè?

- Ong bướm tìm mật  Sự sống lao xao
trong vườn.
- Ong vàng, ong bò vẽ, ong mật đánh lộn nhau
để hút mật
- Bướm hiền lành bỏ chỗ lao xao.

- Nhận xét của em về cách
 Miêu tả đặc điểm hoạt động của ong, bướm
miêu tả loài vật trong đoạn văn trong môi trường sinh sống của chúng: vườn
này?Qua đó gợi cảnh sắc nt?
hoa  tạo được bức tranh sinh động về sự
sống của ong và bướm trong buỏi sáng trong
lành mát mẻ khi thiên nhiên chớm hè.
2. Thế giới loài chim.
-Bồ các, sáo sậu, tu hú=> Chim lành
T.giả dùng câu văn nào để dẫn
vào đoạn tả, kể về các loài
chim?

Thống kê trình tự tên các loài
chim được nói đến? Tìm hiểu
cách tả?
Tác giả kể những loài chim
nào mang niềm vui đến cho
trời đất? từng loài được giới
thiệu bằng chi tiết nào?
Tìm xem cách sắp xếp thành
nhóm loài gần nhau hay
không?

-Diều hâu, quạ, cắt=> Chim ác
-Tả theo 2 nhóm : loài chim gần gũi với con
ngườivà loài chim ác, tiếp đó là loài chim dám
đánh lại lũ chim ác.Đoạn nói về bìm bịp là
phần chuyển tiếp , liên kết giữa 2 đoạn.
a.Nhóm các loại chim lành( Chim mang vui
đến cho trời đất).
- Bồ các: vừa bay vừa kêu cứ như bị đuổi
đánh.
- Chim sáo: Đậu cả trên lưng trâu mà hót.
Tọ tọc học hót.
Bay đi ăn, chiều lại về với chủ.
-Chim tu hú: Báo mùa tu hú chín, đỗ trên

TaiLieu.VN

Page 3

ngọn cây kêu.
- Chim ngói: Bay theo đàn
- Nhận xét gì về nghệ thuật tả
các loài chim ở đoạn này?

- Chim nhạn: Bay tít trên mây xanh
 Chọn tả ở mỗi loài vật một vài nét nổi bật
đáng chú ý: vì tiếng kêu (bồ các); về đặc
điểm, tập tính của chúng (sáo: hót, học nói; tu
hú kêu mùa vải chín).
 Kết hợp tả với kể (chuyện con sáo nhà bác
vui).

-Chúng mang vui đến cho đất trời vì tiếng hót
- Tại sao tác giả gọi chúng là
của chúng vui, hót mừng được mùa, hót báo
chim mang vui đến cho trời đất mùa quả chín.
?
-Qua đó thể hiện tình cảm yêu mến, gắn bó
Qua đó em tình cảm gì cuả t.g với thiên nhiên làng quê của nhà văn.
với làng quê?
*Hoạt động 3 * Luyện tập.

Đọc lại đoạn 1

*Hoạt động 4 . Củng cố- dặn dò.
IV. Củng cố:
- Em học tập được gì ở nghệ thuật miêu tả các loài chim?
V. Hướng dẫn về nhà:
- Học bài, soạn tiếp phần còn lại.

TaiLieu.VN

Page 4


Tiết 114: Đọc thêm : LAO XAO (T2)
Duy Khán (Hồi kí tự truyện)
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT.
Giúp học sinh:
- Cảm nhận được vẻ đẹp và sự phong phú của thiên nhiên làng quê qua hình ảnh
các loài chim. Thấy được tâm hồn nhạy cảm, sự hiểu biết và lòng yêu thiên nhiên
làng quê của tác giả.
Rèn kĩ năng đọc hiểu
Giáo dục tình yêu quê huơng, đất nước
B. CHUẨN BỊ.
Giáo viên: Đọc sách - tài liệu - giáo án.
Học sinh: Đọc sách - Trả lời câu hỏi.
C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
*Hoạt động1 .Khởi động.
I. Ổn định tổ chức: Sĩ số : 6A....................
6B.......................
6C.......................
II. Kiểm tra bài cũ.
- Phân tích hình ảnh các loài chim mang vui đến cho trời đất.
III. Tổ chức các HĐ dạy - học:
* Hoạt động 2.Bài mới.

TaiLieu.VN

Page 5


II. Hướng dẫn đọc, hiểu nội dung tác phẩm.

?Trước khi nói về sự xuất hiện
của chim ác, chim xấu, t.g miêu
tả bằng đoạn văn nói về loại
chim nào?

- Trong các loài chim xấu, chim
ác, tác giả tập trung kể về loài
nào?
- Diều hâu có những đặc điểm
xấu và ác nào

2. Thế giới các loài chim.
b. Chim ác, chim xấu.
Trước khi nói về sự xuất hiện của chim ác, chim
xấu, t.g miêu tả bằng đoạn văn nói về chim bìm
bịp: lông xám đen, tập tính suốt đêm ngày rúc
trong bụi cây kêu bìm bịp và các chim xấu chim
ác xuất hiện.
- Diều hâu:
+ Mũi khoằn, đánh hơi xác chết và gà con rất tinh.

T.g sử dụng biện pháp NT gì khi + Lao như mũi tên xuống, tha được gà con, lao
vụt lên mây xanh, vừa lượn vừa ăn.
miêu tả?
=> Miêu tả+ kể+ SS chân thực đúng với đặc điểm

loài chim xấu, ác.
- Quạ:
+ Đen khoang
Nhận xét về cách miêu tả quạ?

+ Bắt gà con, ăn trộm trứng, ngó nghiêng ở
chuồng lợn “Lia lia láu láu như quạ dòm chuồng
lợn”
=> Dùng câu tục ngữ tả đúng bản chất của chim
chuyên ăn trộm trứng , xác chết, hay dò xét, vội
vã và láu táu giống như con người có tính cách

TaiLieu.VN

Page 6


- Chim cắt được tả trong hoàn
cảnh nào?

xấu xa.
- Chim cắt:
+ Cánh nhọn như mũi dao bầu chọc tiết lợn

- Em nhận xét gì về nghệ thuật
tả các loài chim ở đây?

- Tại sao tác giả gọi chúng là
chim ác, chim xấu?
Nếu đánh giá chúng bằng cách

nhìn dân gian em sẽ đặt tên cho
chúng ntn?
- Tại sao tác giả gọi chim chèo
bẻo là chim trị ác?

+ Khi đánh nhau, xỉa bằng cánh, vụt đến, vụt biến
như quỷ.
 Miêu tả ngoại hình: lai lịch, hoạt động, kết hợp
tả với kể (sự tích con bìm bịp) (về mối quan hệ
giữa các loài).
 Những loài động vật ăn thịt, hung dữ  chi ác,
chim xấu (cách gọi có kèm theo thái độ yêu, ghét
của dân gian).
( Quạ: Chim ăn trộm, diều hâu: Chim ăn cướp,
Cắt: Chim đao phủ)
c. Chim trị ác: Chèo bẻo.
Là loài chim dám đánh lại các loài chim ác, chim
xấu.

?- Chim chèo bẻo được miêu tả
qua những đặc điểm nào về hình - Hình dáng: như những mũi tên đen hình đuôi cá.
dáng, hoạt động?
- Hoạt động:
+ Lao vào đánh diều hâu túi bụi khiến diều hâu
phải nhả mồi.
+ Vây tứ phía đánh quạ. Có con quạ chết rũ
xương.
+ Cả đàn vây vào đánh chim cắt để cứu bạn, khiến
cắt rơi xuông ngắc ngoải.
 Ca ngợi hành động dũng cảm của chèo bẻo có

TaiLieu.VN

Page 7


thiện cảm.
- Tác giả có thể hiện thái độ gì
khi miêu tả choè bẻo (yêu,
ghét)?

 Tác giả có vốn hiểu biết phong phú về các loài
chim ở làng quê  tình cảm yêu mến và gắn bó
với thiên nhiên làng quê của tác giả.
 Chất văn hoá dân gian.
+ Đồng dao: Bồ các là bác chim ri...

- Miêu tả được như vậy chứng
tỏ điều gì ở tác giả?

+ Thành ngữ: Dây mơ, rễ má, kẻ cắp gặp đàn bà,
lia lia láu láu như quạ vào chuồng lợn.
+ Truyện cổ tích: sự tích chim bìm bịp.

- Bài văn đã thể hiện những điều => Cách nhìn các loài chim trong mối quan hệ với
gì thuộc các yếu tố văn hoá dân con người, với công việc nhà nông, cái nhìn thiện
gian?
cảm hay ác cảm với từng loài theo quan niệm dân
gian. Khiến thế giới loài chim hiện lên thật sinh
động đáng yêu.Qua đó thể hiện tình cảm yêu quý,

bảo vệ các loài chim
III. Tổng kết - Ghi nhớ.
1- Nghệ thuật:
-Quan sát tinh tường.
- Miêu tả, kể chuyện kèm theo bộc lộ cảm xúc.
- Sử dụng chất liệu văn hóa dân gian: Vận dụng
thành ngữ, đồng dao, cổ tích khi miêu tả thế giới
loài chim.
2- Nội dung: Bài văn vẽ nên bức tranh cụ thể,
sinh động, nhiều màu sắc về thế giới các loài chim
ở đồng quê  yêu mến cảnh sắc quê hương.
- Em học tập được gì về nghệ
thuật miêu tả, kể chuyện của tác
TaiLieu.VN

Page 8


giả?

IV/ Luyện tập.

*Hoạt động 3- Luyện tập.

- Em hãy quan sát và miêu tả một loài chim quen
thuộc ở quê em
Gợi ý: Tả hình dáng

- Nội dung cơ bản của bài?

Tập tính, hoạt động.

* Hoạt động 4. Củng cố ,dặn dò.
IV. Củng cố :
- Em học tập được gì về nghệ thuật tả và kể các loài chim.
V. Hướng dẫn về nhà :
- Học bài, làm bài tập (SBT).

TaiLieu.VN

Page 9