Giáo án Ngữ văn 6 bài 27: Lòng yêu nước

Văn bản

Tiết 110

LÒNG YÊU NƯỚC

(Hướng dẫn đọc thêm - I. Ê - REN - BUA )

I. Mục tiêu :
1. Kiến thức: - Lòng yêu nước bắt nguồn từ lòng yêu những gì gần gũi, thân
thuộc của quê hương và được thể hiện ró nhất trong hoàn cảnh gian nan, thử thách.
Lòng yêu nước trở thành sức mạnh, phẩm chất của người anh hùng trong chiến
tranh bảo vệ Tổ quốc.
- Nắm được những nét nghệ thuật đặc sắc của bài văn tuỳ bút, chính luận:
Kết hợp chính luận và trữ tình.
2. Kĩ năng: - Đọc diễn cảm một bài văn chính luận giầu chất trữ tình: giọng đọc
vừa rắn rỏi, dứt khoát, vừa mềm mại, dịu dàng, tràn ngập cảm xúc.
- Nhận biết và hiểu vai trò.
- Nhận ra phương thức biểu đạt chính: Miêu tả kết hợp biểu cảm, thuyết
minh, bình luận.
- Nhận biết và phân tích được tác dụng của phép so sánh, nhân hoá, ẩn dụ.
3. Thái độ: - Giáo dục học sinh tình yêu thiên nhiên, thấy được tác dụng của cây
tre đối với đời sống của người Việt Nam.
II. Chuẩn bị :
1. GV: - Đọc và nghiên cứu văn bản.
2. HS: - Đọc và soạn bài theo câu hỏi SGK.
III. Tiến trình tổ chức dạy - học:

TaiLieu.VN

Page 1

1. Kiểm tra bài cũ: - Nhà văn Thép Mới ca ngợi cây tre có những phẩm chất
nào?
2. Các hoạt động dạy - học:

Hoạt động của thầy và trò
HĐ1: Hướng dẫn tìm hiểu chung
- HS đọc chú thích *

Nội dung kiến thức
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả, tác phẩm: SGK

- GV giới thiệu ảnh chân dung tác giả,
giới thiệu thêm: Tác giả sinh tại Ki ép
(Thủ đô CH U- crai- na) trong 1 gia
đình Do Thái. Ông từng tham gia trong
tổ chức bí mật của Đảng cộng sản từ
1905-1907 ở Pháp, Đức. Ông viết nhiều
tác phẩm phê phán XH châu Âu, lên án
chiến tranh đế quốc.
- GV HD đọc: Giọng vừa rắn rỏi, dứt
khoát, vừa mềm mại, dịu dàng, tràn ngập
cảm xúc. Nhịp điệu chậm,chắc, khoẻ.
Câu cuối đọc giọng tha thiết, xúc động.
- GV đọc mẫu một đoạn -> HS đọc Nhận xét

2. Đọc và tìm hiểu chú thích

- GV lưu ý HS chú thích: 1, 3, 4, 5, 9,
11, 14.
HĐ2: Học sinh luyện đọc văn bản.
- HS khá, giỏi đọc .
- Lớp nhận xét - GV nhận xét.

TaiLieu.VN

Page 2


- HS trung bình đọc - GV nhận xét, uốn
nắn
- HS yếu đọc - GV nhận xét, uốn nắn.
? Em hãy xác định bố cục của bài ?

3. Luyện đọc.

- HS: + Đ1: Ngọn nguồn của lòng yêu
nước
+ Đ2: Lòng yêu nước được thử thách
trong chiến tranh
HĐ3: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản.
? Ngọn nguồn của lòng yêu nước là gì?
- HS: là lòng yêu những vật tầm thường.

4. Bố cục: 2 phần

- GV bình: Câu văn khái quát đúng quy
luật tình cảm yêu nước của con người :

yêu những cái rất gần gũi hàng ngày
quanh ta, có thể cảm giác được. Câu văn
khái quát mà không trừu tượng, rất thấm
thía, dễ hiểu.
? Tại sao lòng yêu nước lại bắt nguồn từ
lòng yêu những vật tầm thường đó?
- HS: Vì đó là những biểu hiện của sự
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
sống đất nước được con người tạo ra.
Chúng đem lại niềm vui, hạnh phúc, sự 1. Ngọn nguồn của lòng yêu nước:
sống cho con người.
? Biểu hiện lòng yêu nước của những
con người Xô Viết gắn liền với nỗi nhớ
- Yêu những vật tầm thường nhất tức
vẻ đẹp các làng quê yêu dấu của họ. Đó là yêu những gì bình thường, giản dị, gần
là những vẻ đẹp nào?
gũi với ta hàng ngày.
- HS: Cánh rừng bên bờ sông mộc là là
TaiLieu.VN

Page 3


mặt nước, những đêm tháng sáu sáng
hồng, …
? Nhận xét về cách chọn lọc và miêu tả
của tác giả.
- HS: Chọn lọc hình ảnh tiêu biểu của
từng vùng về thiên nhiên, văn hoá, lịch
sử. Miêu tả tinh tế, độc đáo bằng hệ

thống từ ngữ giàu chất gợi, bằng những
so sánh, liên tưởng hợp lý.
- Yêu những vẻ đẹp riêng biệt quen
thuộc của quê hương và tự hào về nó.
GV bình: Thế đấy. Lòng yêu nước bắt
nguồn từ lòng yêu những gì gần gũi, thân
thương nhất. Đó là “ yêu cái cây trồng
trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ
sông… Có khác gì ta yêu con đường nhỏ
quen thân mỗi sáng đến trường, yêu cái
sân chơi ồn ã sau giờ học, yêu màu
phượng đỏ và tiếng ve râm ran những
ngày hè; yêu hương cốm đầu thu chớm
lạnh, yêu mùi hoa sữa ngào ngạt sau đêm
mưa..” Tất cả những cái đó gần gũi với ta
đến mức có khi ta quên đi hoặc không
nhận ra chúng để rồi bỗng một lúc nào
đó chợt nhận ra nó rất thân thiết, dường
như đã gắn bó máu thịt với cuộc đời
mình. Những câu văn đầy ắp hình ảnh và
đằm thắm yêu thương thể hiện một tình
yêu tổ quốc vô bờ.

=>Câu văn giàu hình ảnh, so sánh, liên
tưởng độc đáo, giọng văn truyền cảm đằm
thắm yêu thương -> tác giả đã thể hiện
tình yêu Tổ quốc vô bờ và niềm tự hào
mãnh liệt về đất nước tươi đẹp, anh hùng
của mình.

Đại dương mênh mông bắt nguồn từ
những dòng suối nhỏ. Tình yêu lớn bắt
nguồn từ những tình cảm bình dị hàng
ngày. Chân lý ấy được nhà văn khái quát
trong câu văn cuối đoạn : “ Lòng yêu
nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên

TaiLieu.VN

Page 4


lòng yêu Tổ quốc”. Thật bình dị mà cũng
thật thiêng liêng.
? Song lòng yêu nước được thử thách và
thể hiện mạnh mẽ trong hoàn cảnh nào?
( GV đọc diễn cảm đoạn “ có thể nào…”)
- HS: Tình yêu quê hương đất nước sẽ
bộc lộ đầy đủ sức mạnh lớn lao của nó
trong những hoàn cảnh thử thách cam go,
nhất là trong chiến tranh giữ nước.
GV bình: Đối với người Xô Viết, những
ngày tháng 6- 1942, khi mà cuộc chiến
tranh bảo vệ đất nước diễn ra ác liệt hơn,
vận mệnh Tổ quốc đang ngàn cân treo
sợi tóc, cuộc sống của mỗi người dân gắn
liền với vận mệnh đất nước. Và Tổ quốc
là trên hết. “ Mất nước Nga thì ta còn
sống để làm gì nữa”. Câu nói giản dị ấy
có ý nghĩa gì? < HS trả lời > . Có nghĩa:

mất nước Nga là mất tất cả, mất những
hình ảnh thân thuộc của quê hương, mất
những gì mà con người đã, đang và mãi
gắn bó. Một câu nói mà có sức lay động
đến hàng triệu trái tim yêu nước của
người dân Xô Viết lúc bấy giờ, giục giã
họ xông lên, quyết chặn đứng kẻ thù xâm
lược.
? Hãy liên hệ đến 2 cuộc kháng chiến
chống Pháp và Mĩ của dân tộc VN để
thấy được lòng yêu nước của nhân dân
ta.
- HS: Có thể dùng lời hay thơ văn để
chứng minh.
? Theo em, biểu hiện lòng yêu nước của
TaiLieu.VN

Page 5


học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường
là gì?
- HS: Nỗ lực học tập, lao động sáng tạo
để xây dựng Tổ quốc giàu mạnh, lập
những thành tích vẻ vang cho đất nước.
? Tóm lại, qua bài văn này em hiểu gì về
2. Lòng yêu nước được thử thách và thể
lòng yêu nước?
hiện mạnh mẽ trong cuộc chiến đấu bảo
vệ Tổ quốc :

- HS: Trả lời
? Vì sao bài văn chính luận lại có sức lay
động lớn tới tâm hồn người đọc đến vậy?

- Lòng yêu nước bộc lộ sức mạnh
- HS: Vì được viết bằng cảm xúc, là tiếng lớn lao, mãnh liệt của nó trong lửa đạn
cam go.
nói của trái tim, từ trái tim.
- GV: đọc thêm bài thơ “ Đất nước” –
Nguyễn Đình Thi, Nguyễn Khoa Điềm.

=> Cuộc sống và số phận mỗi người dân
- GV: liên hệ bài viết của Bác Hồ : “ Dân gắn liền làm một với vận mệnh đất nước.
ta có một lòng nồng nàn yêu nước…”
III. TỔNG KẾT:
1. Nội dung: SGK
2. Nghệ thuật: SGK
* Ghi nhớ: SGK /109

3. Củng cố:
- Quan niệm về lòng yêu nước ?
- Lòng yêu nước được thử thách trong chiến tranh?
4. Hướng dẫn học ở nhà:
TaiLieu.VN

Page 6


- Đọc kĩ văn bản, nhớ được những chi tiết, hình ảnh tiêu biểu trong văn bản.
- Hiểu được những biểu hiện của lòng yêu nước.

- Liên hệ với lịch sử của đất nước ta qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp
và chống Mĩ.
- Đọc và nghiên cứu bài: Câu trần thuật đơn.

TaiLieu.VN

Page 7