Bài giảng lịch sử nhà nước và pháp luật 9

S đ T ch c b máy nhà Nguy n – Biên so n: GV. ThS. Lê Vi t Tu n

VUA

N i các

Quan đ I th n

H i đ ng đình th n

C m t vi n

C
quan
khác

www.vnlaw.netfirms.com

1

Kho
bãi

L cB

Giao
thông
liên
l c

Cq chuyên

môn khác

T
pháp
giám
sát

V n
hoá
giáo
d c


S đ T ch c b máy nhà Nguy n – Biên so n: GV. ThS. Lê Vi t Tu n

C n chánh đi n

ih cs

V n minh đi n đ i h c s
T tr đ i th n
Võ Hi n đi n đ i h c s
ông các đ i h c s

Ph chính đ i th n

Quan đ i th n

Th

ng Th L c B (6)

ô Ng s ( ô sát vi n)
C u khanh
i lý t khanh (

i lý t )

Thông chính s (Thông chính s ty)

www.vnlaw.netfirms.com

2


S đ T ch c b máy nhà Nguy n – Biên so n: GV. ThS. Lê Vi t Tu n

N I CÁC

Th

Ch c n ng

ng B u Tào: thu nh n, chuy n đ t công v n; qu n lý n tín

K Chú Tào: ghi chép hành đ ng Vua và quan l I; trông coi công vi c v n
phong; vi c h c các Thái t ; l u gi lu t l , án ki n,…

Th Tào: trông coi th vi n Vua; ghi chép th v n c a Vua; l u gi
công v n ngo I giao;…

Bi u B Tào: trông coi công v n có “châu phê” và các bi u ch
tri u đình;…

T ch c

Chánh tam ph m (2)

Chánh t ph m (2)

N I các hành t u (nhân viên)

www.vnlaw.netfirms.com

3

ng c a


S đ T ch c b máy nhà Nguy n – Biên so n: GV. ThS. Lê Vi t Tu n

C

M T VI N

c quan t v n t I cao quân s , an ninh chính tr ;
Ch c n ng

tr c ti p so n th o công v n qua tr ng v n m nh tri u đình;
trông gi b o v t, tài li u m t, b n đ ,…

T ch c

Nam ch

B c ch

Nhân s

ng kinh (Nam Ty): t Qu ng Bình vào Nam

ng kinh (B c Ty): t Hà T nh ra B c

C m t đ I th n
C m t hành t u

T quan tam ph m (4)

Chánh ng ph m - Viên ngo i lang (2)
Chánh l c ph m - Ch s (2)
Chánh th t ph m – T v (2)

www.vnlaw.netfirms.com

4


S đ T ch c b máy nhà Nguy n – Biên so n: GV. ThS. Lê Vi t Tu n

L cB

B L i

B H

B L

B Binh

B Hình

B Công

Th ng Th
Chánh nh ph m
T Tham tri
Tòng nh ph m

H u Tham tri
Tòng nh ph m

T Th lang
Chánh tam ph m

H u Th lang
Chánh tam ph m

n Ty

Tr c X

Thanh L i Ty

Ch s (Chánh l c ph m)
T v (Chánh th t ph m)
Th l I, Nh p l u, Hành t u

www.vnlaw.netfirms.com

5


S đ T ch c b máy nhà Nguy n – Biên so n: GV. ThS. Lê Vi t Tu n

L cB

B L i

Ki m biên Ty: đi u ph I công vi c 4 ty; l p trình công v n
các đ a ph ng g I đ n
V n tuy n Ty: tuy n ch n, b nhi m quan l i
Tr ng T Ty: khen th

ng, x ph t quan l i

Phong đi n Ty: lo phong t ng, c p b ng s c cho quan l i

B H

Kinh tr c Ty: qu n lý công v n, s sách

Th a Thiên và Nam, B c tr c
L

Kinh đô, ph

ng c Ty: ph trách T , H u C

Nam k Ty: ph trách các t nh Nam K
B c k Ty: ph trách các t nh B c K
Th

ng l c Ty: chi ti n th

ng, l

ng b ng cho quan l i

Thu h ng Ty: ph trách thu thu

B L

Nghi v n Ty: ph trách l nghi
Nhân t Ty: lo v vi c t
Tân h ng Ty: lo vi c phong t ng, nêu g

ng ng

I tài

Thù ng Ty: ch m lo vi c bang giao, tri u c ng

www.vnlaw.netfirms.com

6


S đ T ch c b máy nhà Nguy n – Biên so n: GV. ThS. Lê Vi t Tu n

B Binh

Kinh k Ty: canh phòng, h u giá, tuy n b và luy n t p
quân kinh đô
Tr c t nh Ty: lo quân s , an ninh các t nh
V tuy n Ty: lo quân ch , phát s c b ng
Kh o công Ty: lo khen th

ng, k lu t, ki m tra

Ki m duy t duy t: đi u đ ng binh lính

B Hình

Kinh ch ng Ty: ph trách h s hình án
ph Th a Thiên

kinh đô và

Tr c c Ty: ph trách Nam, B c Tr c và T , H u C
Nam hi n Ty: lo h s , hính án
B c hi n Ty: lo h s , hình án

B Công

Nam k
B ck

Quy ch Ty: lo l ng t m, thành trì, c u đ

ng, đê đi u

Doanh thi n Ty: lo s a sang cung đi n, kho, nhà c a
Tu t o Ty: lo s a, ch đóng tàu thuy n

www.vnlaw.netfirms.com

7


S đ T ch c b máy nhà Nguy n – Biên so n: GV. ThS. Lê Vi t Tu n

Các c quan
chuyên môn
Nh.v : v n đ liên quan đ n hoàng t c, nh :
ng c ph , phong t c, ti n b c,…

Tôn nhân ph

T ch c: Tôn nhân l nh (c c ph m)
T , H u Tôn chính (chánh nh t ph m)
Nh.v : ch m sóc s c kh e nhà Vua và Hoàng

t c, quan l i

Thái y vi n

T ch c: Vi n s (chánh t ph m)
Nh.v : lo nghi v và xe ng a trong hoàng cung

Thái b t

T ch c: T khanh (Tòng tam ph m)
Nh.v : gi kho c a nhà Vua

N I v ph
Th

ng tr

ng

Nh.v : gi th c, g o, ti n
Nh.v : gi kho quân khí

V kh

T ch c: Th lang (Chánh tam ph m)
M c th

ng

Nh.v : gi kho ch a g

kinh đô

T ch c: Lang trung (chánh t ph m)

Ty tào chính

Nh.v : v n chuy n hàng hóa, l ng th c, khí
gi và quân gi I b ng đ ng bi n
T ch c: Chánh s ( t chánh nh ph m)

Ty b u chính

Nh.v : chuy n v n công v n, đ a đón quan l I
T ch c: Ch s (chánh l c ph m)

Ty Thông chính

Nh.v : ti p nh n, phân lo I và chuy n công v n
T ch c: Thông chính s (chánh tam ph m)

www.vnlaw.netfirms.com

8


S đ T ch c b máy nhà Nguy n – Biên so n: GV. ThS. Lê Vi t Tu n

Qu c t giám

Nh.v : c quan gíáo d c cao nh t
T ch c: T t u (chánh t ph m)
Tu nghi p (Tòng t ph m)

Hàn lâm vi n
VH GD

Nh.v : so n th o Chi u, S c, Ch , Cáo cho Vua;
bi u c a quan l I, v n th ngo I giao, v n bia,…
T ch c: Ch

Khâm thiên giám

ng vi n h c s (chánh tam ph m)

Nh.v : làm l ch, d báo th I ti t, ngày t t x u
T ch c: Giám chính (chánh ng ph m)

Qu c s quán

Nh.v : biên chép s sách tri u Nguy n
T ch c: T ng đài (c c ph m tri u đình)

Vi n t p hi n

Nh.v : gi ng đ o tr n

c v I Vua, quan

T ch c: Gi ng quan (nh t hay nh ph m)

Th

ng b o t

Nh.v : đóng n quy n thi H i
T ch c: Th
Nh.v : x

H ng lô t

ng b o khanh (chánh tam ph m)

ng danh tân khoa ti n s thi ình

T ch c: H ng lô khanh (chánh t ph m)
L
nghi
Thái th

ng t

Nh.v : đ c trách v đ I l c a nhà n

c

T ch c: T khanh (chánh tam ph m)
Quang l c t

Nh.v : xét đ y đ l v t ph m t , c bàn t l
T ch c: Ch s (chánh l c ph m)

www.vnlaw.netfirms.com

9


S đ T ch c b máy nhà Nguy n – Biên so n: GV. ThS. Lê Vi t Tu n

c quan t pháp
& giám sát
Tam pháp Ty

B Hình
Nh.v : phúc th m án, án t hình hoãn quy t;
án tham ô h I l , b c hi p dân,…

I lý t

T.ch c:
ô sát vi n

I lý T khanh (Chánh tam ph m)

Nh.v : giám sát hành chính và t pháp

T , H u đô ng s
(Chánh nh ph m)
T , H u phó đô ng s
(Tòng nh ph m)
C p s trung

(Chánh ng ph m)

cs

Xem xét làm vi c trong Vi n; trình vi c
ph I, đàn h c vi c trái
ph trách 6 khoa, h c t u quan l I ch m
tr công vi c, l m l n, gian x o,…

L I Khoa

B L I, Hàn Lâm Vi n

H Khoa

B H , N I v ph ,
Tào chính ty, Th ng tr

ng

L Khoa

B L , Thái th ng t ,
Quang l c t , H ng lô t ,
Qu c t giám, Khâm thiên giám

Binh Khoa

B Binh, Thái b c t

Hình Khoa

B Hình,

Công Khoa

B Công, Võ kh , M c th

Giám sát ng s
(Chánh ng ph m)
Kinh l

ch nh đ n ch c ph n các quan cho đúng
phép t c

I lý t
ng

Giám sát ho t đ ng chính quy n đ a
ph ng 16 đ o

Nh.v : thanh tra đ i v I t nh, ph , huy n

www.vnlaw.netfirms.com

10