Giáo án Ngữ văn 7 bài 25: Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu

DÙNG CỤM CHỦ -VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU

I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Hiểu thế nào là dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu.
- Nhận biết các cụm Chủ- Vị làm thành phần câu trong văn bản.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG,KỸ NĂNG:
1. Kiến thức:
- Mục đích của việc dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu.
- Các trường hợp dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu.
2. Kĩ năng:
a. Kỹ năng chuyên môn
- Nhận biết các cụm Chủ - Vị làm thành phần câu.
- Nhận biết các cụm Chủ - Vị làm thành phần của cụm từ.
b. Kỹ năng sống
- Ra quyết định lựa chọn cách dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu theo những mục đích
giao tiếp cụ thể của bản thân.
- Giao tiếp: trình bày suy nghĩ ý tưởng trao đổi về dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu
3. Thái độ:


- Trong từng văn cảnh dùng cụm C-V để mở rộng câu ( tức dùng cụm C-V để làm thành
phần câu hoặc thành phần của cụm từ để bài văn thêm phong phú, đa dạng, hấp dẫn hơn..
III. CÁC PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC TÍCH CỰC CÓ THỂ SỬ DỤNG:
- Phân tích tình huống mẫu để hiểu cách dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu
- Động não : suy nghĩ, phân tích các ví dụ để rút ra những bài học thiết thực về giữ gìn sự
trong sáng trong
sử dụng câu tiếng Việt
- Thực hành có hướng dẫn.
- Học theo nhóm trao đổi phân tích
IV. PHƯƠNG PHÁP:
- Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.

V. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định :
2. Kiểm tra bài cũ : Câu hỏi
Câu 1. Nêu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ?(4 điểm)
Câu 2. Cho vd về câu CĐ ?Thử chuyển 1 câu đó thành câu bị động ? 4 điểm)
Đáp án và biểu điểm.
Câu

Đáp án

Điểm


- Chuyển từ ( hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu
câu và thêm các từ bị hay được vào sau từ ( hoặc cụm từ).
Câu 1

Câu 2

- Chuyển từ ( hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu
câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ ( cụm từ ) chỉ chủ thể hoạt
động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
Thầy giáo phê bình em

4

6

=>Em được Thầy giáo phê bình
=>Em bị Thầy giáo phê bình

- Kiểm tra việc chuẩn bị bài của hs
3. Bài mới : GV giới thiệu bài
- Khi nói hoặc viết có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình
thường, Khi đó ta nói dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu, Vậy cụm Chủ - Vị để mở rộng
câu như thế nào cho hợp lí ta sẽ tìm hiểu bài học hôm nay..

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG BÀI DẠY

* HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu Thế I. TÌM HIỂU CHUNG
nào là dùng cụm C-V để mở rộng 1. Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng
câu, Các trường hợp dùng cụm C- câu:
V để mở rộng câu:
a. Tìm hiểu ví dụ Sgk/ 68:
- Hs : Đọc vd trong sgk
- 2 cụm danh từ : + Những tình cảm
? Xác định cụm danh từ trong câu ta/không có
văn đó ?
+ Những tình cảm ta /


- Những tình cảm ta không có

sẵn có

- Những tình cảm ta sẵn có

- Mô hình

- Hs: Thảo luận, trình bày
- Gv: Chốt, ghi bảng
? Vậy trong câu văn đó có mấy cụm
danh từ ?
? Hãy nêu mô hình của cụm danh
từ ?

PT
Những

TT

PS

tình cảm

ta/không có
CN/VN

Những

tình cảm

ta/sẵn có
CN/VN

- Hs:2 cụm danh từ

+ Kết luận: Là dùng cụm chủ vị dưới hình
? Vậy thế nào là dùng cụm chủ- vị thức giống một câu đơn bình thường, gọi

là cụm C-V làm thành phần của câu hoặc
để mở rộng câu? Cho vd minh hoạ
+ Tìm hiểu về các trường hợp dùng của cụm từ để mở rộng câu
b. Ghi nhớ: Sgk
cụm c-v..
2. Các trường hợp dùng cụm C-V để mở
? Tìm cụm C-V làm thành phần câu rộng câu:
hoặc thành phần của cụm từ trong * Xét Ví dụ:
câu ?
a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui mừng và
- Hs: đọc 4 vd trong sgk

? Với câu a điều gì khiến người nói ( vững tâm => Làm chủ ngữ
tôi) rất vui mừng, vững tâm ? (Chị b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta
Ba đến )
tinh thần rất hăng hái. => Làm vị ngữ
? Theo dõi câu b và trả lời , khi bắt c. Trời sinh là sen để bao bọc cốm , bao
đầu kháng chiến nhân dân ta ntn?
bọc cốm, cũng như trời sinh cốm để nằm ủ
trong lá sen. => Làm phụ ngữ trong cụm
? Chú ý câu c trả lời câu hỏi: Chúng động từ
d. Nói cho đúng…. Cách mạng tháng tám
ta có thể nói gì ?
- Hs: Trời sinh lá sen để bao bọc thành công => Làm phụ ngữ trong cụm
- Hs: Tinh thần rất hăng hái


cốm, cũng như trời sinh cốm để ủ danh từ
trong lá sen
=> Các thành phần câu như CN, VN và

? Với câu d : Nói đúng ra phẩm giá các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động
tiếng việt chỉ mới thực sự được xác từ, cụm tính từ đều có thể cấu tạo bằng
định và đảm bảo từ ngày nào? - cụm C-V
Cách mạng tháng tám thành công
* Ghi nhớ Sgk /68- 69.
? Với mỗi cụm C-V trên đóng vai trò II. LUYỆN TẬP : Tìm cụm C-V và cho
gì ?
biết cụm C-V làm thành phần gì
? Trong những trường hợp nào có a. Chỉ riêng những người chuyên môn mới
thể dùng cụm C-V để mở rộng câu ? định được => Cụm C-V làm phụ ngữ
trong cụm danh từ
- Hs: Đọc ghi nhớ sgk.
*HOẠT ĐỘNG2: Hướng dẫn luyện b. Khuôn mặt đầy đặn => C-V làm vị ngữ
tập
c. Các cô gái làng vòng đỗ gánh
1. Bài tập 1:
=> C-V làm phụ ngữ trong cụm danh từ
? Bài tập 1 yêu cầu điều gì ?
- HS: Thảo luận trình bày bảng.
- GV: Chốt ghi bảng

Hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết,
không có mảy may một chút bụi nào
=> Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm động
từ
d. Một bàn tay đập vào vai ….hắn giật
mình
=> Cụm C-V làm chủ ngữ và làm phụ ngữ

VI. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC, CỦNG CỐ DẶN DÒ

-Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu ?
- Nêu các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu. Học ghi nhớ , hoàn chỉnh lại các
câu ở phần luyện tập.
- Soạn bài “Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích”


VII. RÚT KINH NGHIỆM
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………

******************************************************