Giáo án Ngữ văn 7 bài 18: Tìm hiểu chung về văn nghị luận

TẬP LÀM VĂN
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN

I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Hiểu được nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn bản nghị luận.
- Bước đầu biết cách vận dụng những kiến thức về văn nghị luận vào đọc - hiểu văn
bản..
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
1. Kiến thức:
- Khái niệm văn bản nghị luận.
- Nhu cầu nghị luận trong đời sống.
- Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận.
2. Kĩ năng:
a. Kỹ năng chuyên môn:
- Nhận biết văn bản nghị luận khí đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiểu sâu kĩ hơn
kiểu văn bản
quan trọng này.
b. Kỹ năng sống:


- Suy nghĩ phê phán, sáng tạo: phân tích bình luận và đưa ra ý kiến cá nhân về đặc điểm
bố cục,
phương pháp làm bài văn nghị luận
- Ra quyết định lựa chọn : lựa chọ cách lập luận, lấy dẫn chứng..khi tạo lập và giao tiếp
hiệu quả bằng
văn nghị luận
3. Thái độ:
- Thấy được tầm quan trọng của thể loại văn nghị luận

III. PHƯƠNG PHÁP:
- Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.

IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định :
2. Kiểm tra bài cũ Kiểm tra việc soạn bài của hs
3. Bài mới : GV giới thiệu bài
- Văn nghị luận là một trong những kiểu văn bản quan trọng trong đời sống xã hội
của con người, có vai trò rèn luyện tư duy, năng lực biểu đạt những quan niệm, tư tưởng
sâu sắc trước đời sống. Vậy văn nghị luận là gì ? khi nào chúng ta có nhu cầu nghị
luận ? Tiết học này, sẽ trả lời cho câu hỏi đó.


HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
* HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu Nhu
cầu nghị luận
? Trong cuộc sống hàng ngày, em có
thường gặp các vấn đề và câu hỏi kiểu
như: Vì sao em đi học hoặc vì sao con
người cần phải có bạn bè không ?
- HS: Rất thường gặp
? Em hãy nêu một số câu hỏi khác về
những vấn đề tương tự ?Vì sao em
thích đọc sách ?Vì sao em thích xem
phim?Làm thế nào để học giỏi môn
ngữ văn ?
? Gặp các vấn đề và câu hỏi loại đó,
em có thể trả lời bằng các kiểu vb đã
học như kể chuyện, miêu tả, biểu cảm
hay không ? Vì sao ?
- HS: Thảo luận, trình bày
- Không thể vì: Tự sự là thuật lại, kể
câu chuyện dù đời thường hay tưởng

tượng, dù hấp dẫn, sinh động đến đâu
cũng mang tính cụ thể – hình ảnh, vẫn
chưa có sức thuyết phục
- Miêu tả là dựng chân dung cảnh,

NỘI DUNG BÀI DẠY
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Nhu cầu nghị luận.


người, vật, sự vật,
sinh hoạt .. cũng tương tự như tự sự
- Biểu cảm đánh giá đã ít nhiều cần
dùng lí lẽ, lập luận nhưng chủ yếu vẫn
là cảm xúc, tình cảm, tâm trạng mang
nặng tính chủ quan và cảm tính nên
cũng không có khả năng giải quyết
các vấn đề trên 1 cách thấu đáo
? Để trả lời những câu hỏi như thế,
hằng ngày trên báo chí, qua đài phát
thanh, truyền hình, em thường gặp
những kiểu vb nào? Hãy kể tên một
vài kiểu vb mà em biết ?
- HS: Bình luận , xã luận , bình luận
thời sự , bình luận thể thao , các mục 2. Thế nào là văn nghị luận
nghiên cứu , phê bình , hội thảo khoa
* Văn bản: “ Chống nạn thất học “ của
học …
HCM
Hs đọc vb “ Chống nạn thất học “

của HCM
? Bác viết bài này nhằm mục đích gì ?
Bác viết cho ai đọc, ai thực hiện ? để
thực hiện mục đích ấy , bài viết nêu
những ý kiến như thế nào ? Những ý
kiến ấy diễn đạt thành những luận
điểm nào? Tìm những câu văn mang

- Mục đích Bác viết bài này là chống giặc
dốt , đối tượng Bác hướng tới là quốc dân
VN – toàn thể nhân dân VN
- Luận điểm: Một trong những công việc
phải thực hiện cấp tốc lúc này là: nâng
cao dân trí
+ Những câu mang luận điểm đó
- Chính sách ngu dân của thực dân pháp
đã làm cho hầu hết người VN mù chữ


- Phải biết đọc, biết viết chữ quốc ngữ
thì mới có kiến thức để tham gia xd tổ
? Để ý kiến có sức thuyết phục, bài quốc
viết đã nêu lên lí lẽ nào ? Hãy liệt kê - Làm cách nào để nhanh chóng biết chữ
các lí lẽ ấy ?
quốc ngữ ? những điều kịên tiến hành
? Tác giả có thể thực hiện mục đích công việc
của mình bằng văn kể chuyện, miêu * Ghi nhớ: sgk
tả, biểu cảm hay không
luận điểm đó ? ( HSTLN)

? Vâỵ em hiểu thế nào là văn nghị II. LUYỆN TẬP:
luận ?
Bài tập 1
( ghi nhớ sgk)
- GV: Như vậy văn nghị luận tồn tại
khắp nơi

- Đây là 1 bài văn nghị luận vì nhan đề là
1 ý kiến , một luận điểm . Mở bài là nghị
luận kết bài là nghị luận, Thân bài trình
bày những thói quen xấu cần loại bỏ . Bài
viết gọn

*HOẠT ĐỘNG 2 : Hướng dẫn HS
+ Ý kiến đề xuất của tác giả: Cần chống
luyện tập
lại những thói quen xấu và tạo ra những
- HS đọc phần luyện tập bài tập 1.
thói quen tốt trong đời sống xã hội.
- Thảo Luận nhóm câu hỏi sgk
+ Ý kiến đó được thể hiện bằng những
*Bài tập 2 : Bố cục của vb trên
câu sau : có thói quen tốt và thói quen
xấu ..có người biết phân biệt
Bài văn này chỉ có bố cục 2 phần
+ Phần 1 : từ đầu đến nguy hiểm

+ Tác giả đưa ra những lí lẽ dẫn chứng

+ Phần hai phần còn lại

- Thói quen tốt: Luôn dậy sớm, luôn đúng
hẹn, giữ lời hứa, luôn đọc sách

? Bài tập 2 yêu cầu điều gì ? (HSTLN)
- Bài tập 4 HS đọc vb Biển Hồ
? Vb đó tự sự hay nghị luận ?

- Thói quen xấu: Hút thuốc là, hay cáu
giận, mất trật tự, gạt tàn thuốc bừa bãi ra
cả nhà, vứt rác bừa bãi ( ăn chuối xong là


vứt toẹt cái vỏ ra cửa, ra đường …)
những nơi khuất, nơi công cộng, rác
đâỳ rẫy, ném bừa chai, cốc vỡ ra đường
rất nguy hiểm.
+ Bài viết này nhằm giải quyết vấn đề có
trong thực tế khắp cả nước ta. Chúng ta
tán thành với ý kiến trong bài viết vì
những ý kiến giải thích của tác giả nêu
đều đúng đắn , cụ thể ốt xấu… nhưng đã
thành thói quen …xã hội

VI. CỦNG CỐ, DẶN DÒ,HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Trong cuộc sống ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng nào ? Văn nghị luận là gì ?
- Học kĩ ghi nhớ . Tìm thêm 1 số tư liệu mà bài tập 3 yêu cầu
- Chuẩn bị bài: Tục ngữ về con người và xã hội
***************************************************