Giáo án Ngữ văn 7 bài 18: Tìm hiểu chung về văn nghị luận

Bài 18-Tiết 3,4
Tập làm văn: TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN

A-Mục tiêu bài học:
-Bước đầu làm quen với kiểu văn bản nghị luận.
-Hiểu được nhu cầu nghị luận trong đời sống là rất phổ biến và cần thiết.
-Nắm được đặc điểm chung của văn nghị luận.
-Rèn kĩ năng nhận biết văn nghị luận.
B-Chuẩn bị:
-Đồ dùng:
-Những điều cần lưu ý: VăN BảN nghị luận là 1 trong n kiểu văn bản q.trong
trong đời sống XH của con ng. có vai trò rèn luyện tư duy, năng lực biểu đạt
những q.niệm, tư tưởng sâu sắc trước đời sống.
C-Tiến trình tổ chức dạy – học:
I-ổn định tổ chức:
II-Kiểm tra:
III-Bài mới:

Hoạt động của thầy-trò

Nội dung kiến thức

-Trong đ.s em có thường gặp các v.đề I-Nhu cầu nghị luận và văn bản nghị
và câu hỏi kiểu như dưới đây không: luận:
Vì sao em đi học ? Vì sao con ng cần
phải có bạn ? Theo em như thế nào là 1-Nhu cầu nghị luận:
sống đẹp ? Trẻ em hút thuốc lá là tốt
hay xấu, lợi hay hại ? (Trong đ.s ta vẫn

TaiLieu.VN

Page


thường gặp n v.đề như đã nêu ra).
-Hãy nêu thêm các câu hỏi về n v.đề
tương tự ?

-Gặp các v.đề và câu hỏi loại đó, em có
thể trả lời bằng các kiểu văn bản đã
học như kể chuyện, miêu tả, biểu
cảmảm hay không ? Hãy giải thích vì T.sao học phải đi đôi với hành ?
sao ? (Không- Vì bản thân câu hỏi phải
trả lời bằng lí lẽ,phải sd khái niệm mới T.sao nói LĐ là quí nhất trong cuộc
sống ? T.sao nói TN là bạn tốt của con
phù hợp).
người ?
-Để trả lời n câu hỏi như thế, hàng
ngày trên báo chí, qua đài phát thanh,
truyền hình, em thường gặp n kiểu văn
bản nào ? Hãy kể tên 1 vài kiểu văn
bản mà em biết ?
-Trong đời sống ta thg gặp văn nghị
luận dưới n dạng nào ?

-Kiểu văn bản nghị luận như:
-Hs đọc văn bản: Chống nạn thất học.

Nêu gương sáng trong h.tập và LĐ.

N sự kiện xảy ra có liên quan đến đ.s.

-Bác Hồ viét bài này để nhằm mục
đích gì ?
Tình trạng vi phạm luật trong xây
dựng, sd đất, nhà.
=>Trong đời sống, ta thg gặp văn nghị
luận dưới dạng cá ý kiến nêu ra trong
-Để thực hiện mục đích ấy, bài viết nêu cuộc họp, các bài xã luận, bình luận,
ra n ý kiến nào ? Những ý kiến ấy bài phát biểu ý kiến trên báo chí,...
được diễn đạt thành n luận điểm nào ?
2-Thế nào là văn nghị luận:

TaiLieu.VN

Page


*Văn bản: Chống nạn thất học.
a-MễC đíCH: Bác nói với dân về “1
trong n công việc cần phải làm ngay
-Để ý kiến có sức thuyết phục, bài viết trong lúc này là nâng cao dân trí...”
đã nêu lên n lí lẽ nào ? Hãy liệt kê n lí
lẽ ấy ?
-Luận điểm:
+Mọi ng VN phải hiểu biết q.lợi và
bổn phận của m.
+Có k.thức mới có thể tham gia vào
công việc XD nc nhà.
b-Lí lẽ:

-Tác giả có thể thực hiện mục đích của

m bằng văn tự sự, miêu tả, biểu
cảmảm không ? Vì sao ? (V.đề này
không thể thực hiện bằng văn tự sự,
miêu tả, biểu cảmảm. Vì n kiểu văn
bản này không thể diễn đạt được mục
đích của ng viết).

-Tình trạng thất học, lạc hậu trước
CM/8 do ĐQ gây nên.
-Đ.kiện trước hết cần phải có là n.dân
phải biết đọc, biết viết mới thanh toán
được nạn dốt nát, lạc hậu.
-Việc “chống nạn thất học” có thể thực
hiện được vì n.dân ta rất yêu nước và
hiếu học.

-Vậy v.đề này cần phải thực hiện bằng
kiểu văn bản nào ?
c-Không dùng văn tự sự, miêu tả, biểu
cảmảm.
-Em hiểu thế nào là văn nghị luận ?

-Gv: Những tư tưởng, q.điểm trong bài
văn nghị luận phải hướng tới giải Phải dùng văn nghị luận.
quyết n v.đề đặt ra trong đ.s thì mới có
ý nghĩa.
-Hs đọc ghi nhớ.

TaiLieu.VN

=>Văn nghị luận: là văn được viết ra
nhằm xác lập cho ng đọc, ng nghe 1 tư

Page


-Hs đọc bài văn.

tưởng, q.điểm nào đó. Muốn thế văn
nghị luận phải có luận điểm rõ ràng, có
lí lẽ, d.chứng thuyết phục..

-Đây có phải là bài văn nghị luận
không ? Vì sao ?
*Ghi nhớ: sgk (9 ).
II-Luyện tập:

-Tác giả đề xuất ý kiến gì ? Những
dòng câu nào thể hiện ý kiến đó ?
1-Bài văn: Cần tạo ra thói quen tốt
trong đời sống xã hội.
a-Đây là bài văn nghị luận.
Vì ngay nhan đề của bài đã có t.chất
-Để thuyết phục ng đọc, tác giả nêu ra nghị luận.
n lí lẽ và dẫn chứng nào ?
b-Tác giả đề xuất ý kiến: Tạo nên thói
quen tốt như dậy sớm, luôn đúng hẹn,
luôn đọc sách,... bỏ thói quen xấu như
-Em có nhận xét gì về n lí lẽ và hay cáu giận, mất trật tự, vứt rác bừa
d.chứng mà tác giả đưa ra ở đây ? (Lĩ bãi,...

lẽ đưa ra rất thuyết phục, d.chứng rõ
ràng, cụ thể).
-Lĩ lẽ: Thói quen xấu dễ nhiễm, tạo
thói quen tốt rất khó. Nhưng mỗi ng,
-Bài nghị luận này có nhằm giải quyết mỗi g.đình hãy tự xem xét lại m để tạo
v.đề có trong thực tế hay không ?
ra nếp sống đẹp, văn minh cho XH.
-Em hãy tìm hiểu bố cục của bài văn -Dẫn chứng: thói quen gạt tàn bừa bãi
trên ?
ra nhà, thói quen vứt rác bừa bãi...
c-Bài nghị luận g.quyết v.đề rất thực
tế, cho nên mọi ng rất tán thành.
2-Bố cục: 3 phần.
-MB: Tác giả nêu thói quen tốt và xấu,
nói qua vài nét về thói quen tốt.
-TB: Tác giả kể ra thói quen xấu cần

TaiLieu.VN

Page


loại bỏ.
-Hs đọc văn bản: Hai biển hồ.

-KB: Nghị luận về tạo thói quen tốt rất
khó, nhiiễm thói quen xấu thì dễ, cần
-Văn bản em vừa đọc là văn bản tự sự làm gì để tạo nếp sống văn minh.
hay nghị luận ?
3-Văn bản: Hai biển hồ.

-Là văn bản tự sự để nghị luận. Hai cái
hồ có ý nghĩa tượng trưng, từ đó mà
nghĩ đến 2 cách sống của con người.

IV-Hướng dẫn học bài: -Học thuộc ghi nhớ, làm bài 3 (10 ).
-Đọc bài: Đặc điểm của văn bản nghị luận.
D-Rút kinh nghiệm:

TaiLieu.VN

Page