Giáo án Ngữ văn 8 bài 3: Tức nước vỡ bờ

Tiết 9 - Văn bản:

TỨC NƯỚC VỠ BỜ
(Trích “Tắt Đèn” –Ngô Tất Tố)
1. Mục Tiêu:
a. Kiến thức:
- Giúp HS thấy được bộ mặt tàn ác, bất nhân của CĐ phong kiến đương thời
,tình cảnh đáng thương cùng khổ của người nông dân .
- Cảm nhận được ql của hiện thực,có áp bức sẽ có đáu tranh thấy được vẻ đẹp
tâm hồn và sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông thôn.
- Thấy được nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của NTT.
b. Kĩ năng:
- Phân tích NV qua đối thoại, cử chỉ, hành động.
- Tóm tắt văn bản truyện.
- Rèn KN tự nhận thức, KN giải quyết vấn đề, KN tư duy sáng tạo...
c. Thái Độ: Giáo dục tình cảm yêu thương những người nông dân cùng khổ, có
phẩm chất cao đẹp, đồng thời biết đấu tranh chống lại áp bức bóc lột của XH
phong kiến .
2. Chuẩn bị:
- GV: Giáo án, phiếu học tập, bảng phụ.
- HS: Học bài cũ, soạn bài mới.
3. Các hoạt động dạy và học: (3p)
a. Kiểm tra bài cũ: chuẩn bị bài của hs:
b. Bài mới: Giới thiệu bài:
HĐ của GV
HĐ của HS
Nội dung cần đạt
HĐ1: HD tìm hiểu TG, TP: (5p)
I. Giới thiệu tác giả tác phẩm.
1. Tác giả: Ngô Tất Tố (1895-Gọi hs đọc chú thích * SGK
- HSđọc

1954).Quê Từ Sơn Bắc Ninh
?Nêu những hiểu biết của em về -Trả lời theo SGK
.Xuất thân từ một nhà nho gốc
tác giả NTT.
nông dân .
2. Tác phẩm: “ Trích trong tiểu
?Kể tên những tác phẩm của
thuyết Tắt Đốn”
NTT mà em biết .Em biết gì về - Trả lời
tác phẩm trên.
HĐ2: HD đọc, hiểu văn bản:(7p)
-Hd hs cách đọc .
II. Đọc, hiểu văn bản.
-Gv đọc mẫu ,gọi hs đọc tiếp.
- Lắng nghe
- Gọi hs giải nghĩa từ khó.
1. Đọc:
?Đoạn trích trên được chia làm - Giải nghĩa


mấy phần ? Nội dung chính của
2. Từ khó: SGK
mỗi phần là gì?
- Trả lời theo vở 3. Bố cục: Gồm hai phần
soạn.
+Phần 1: Từ đầu hay không
- Nhận xét, bổ sung. :Cảnh buổi sáng ở nhà chi Dậu
- Treo bảng phụ.
- Qsát, tiếp thu.
+Phần 2: còn lại: Cuộc đối mặt

giữa chị Dậu với bọn cường
hào.
HĐ3: HD phân tích văn bản:(15p)
III. Tỡm hiểu chi tiết.
? Khi cai lệ xông vào nhà chị -Vô cùng đáng 1. Nhân vật Cai Lệ.
Dậu tình thế của chị như thế thương và nguy
nào?
ngập ,chồng chị bị
ốm đã máy ngày cả
nhà nhịn đói từ sáng
hôm trước
? Em biết viên “cai lệ” là ai ?
- Trả lời
- Là viên quan phục vụ hầu hạ
cho bọn thực dân Pháp
? Cai lệ xông vào nhà chị Dậu
- Bắt gia đình chị Dậu phải nộp
để làm gì ?
- Phát biểu
thuế
? Chồng chị Dậu ốm ko có tiền
nộp cho tên cai lệ, hắn đã làm - Nộp cả thuế cho
gì?
em chồng đã mất từ
năm ngoái
?Hắn bắt gia đình chị nộp những
thứ vô lý gì ?
- Theo dõi vb
- tìm chi tiết
?Thái độ và hành động của hắn - trìn bày, bsung

đối với vợ chồng chị Dậu ntn?
- tiếp thu.
- Tổng hợp ý kiến.
- Động Từ
? Từ những từ chỉ hành động, - Trả lời
ngôn ngữ trên thuộc từ loại nào.
? Qua hành động và ngôn ngữ
trên

- Xông vào bắt trói anh Dậu

+ HĐ: Sầm sập tiến vào, trợn
ngược 2 mắt, bịch, sấn, tát, nhảy
-> Hung dữ, độc ác, thô bạo, vũ
phu...
+Ngôn ngữ: Thét, quát, hầm hè,
chửi, mắng,
-> Đó là thứ ngôn ngữ của loài
cầm thú không có tính người.
- Là một tên tay sai mạt hạng,
không có tính người, hung bạo,


em thấy cai lệ là người N.T.N?

- Suy nghĩ, Tlời.

? Vì sao hăn chỉ là một tên tay
sai mà có quyền đánh trói người
dân dã man như vậy?

- Trình bày.
? Qua đó cho ta thấy gì về bộ
mặt của xã hội đương thời?
GV bình: Bọn tay sai xông vào
giữa lúc chị Dậu vừa rón rén
- Lắng nghe
bưng bát cháo lên cho anh Dậu .
Đang hồi hộp chờ xem chồng có
ăn ngon miệng không thì bất ngờ
bọn quan sai ập đến . Anh Dậu
vì quá khiếp đảm đã lăn đùng ra
không nói được câu nào.
- Ban đầu cố van xin
? Trước tình thế đó chị Dậu đã
tha thiết.
đối phó với bọn tay sai bằng
cách nào?
- Hắn trợn ngược
? Nhưng bọn ai sai sử sự n.t.n
mắt quát không cho
trước lời van xin của chị?
chị nói...
- Vì chị biết mình là
? Vì sao chị lại phải van xin?
người thấp cổ bé
họng, quen nhẫn
-> Tên cai Lệ đã không thèm
nhục ...
nghe chị nòi lấy nửa lời mà đáp
lại bằng những quả “ Bịch” vào

ngực chị và xông tới trói anh
Dậu.
- Liều mạng chống
cự lại.
? Lúc này không thể nhẫn nhục
- “ Rồi chị túm
hơn được nưã chị đã làm gì?
lấy..... Ra thềm”

dã thú, điểu cáng, phũ phàng...
- Vì hắn là đại diện cho giai cấp
phong kiến, nhà nước thực dân
pk tàn bạo không có phép nước,
hắn chỉ là tay sai đi bắt nạt
những người dân vô tội, còn với
bọn quan pháp thì lại rụt rè sợ
hãi....
- Là chế đọ tàn ác , đã đẩy người
dân vào tình cảnh khổ cực, đau
thương ( Chồng thì mất vự, mẹ
thì mất con, nhà tan cửa nát)
2. Nhân vật chị Dậu.

- Run run, van xin tha thiết.

- Không thể chịu đựng hơn nữa
chị đã liều mạng cự lại.....
- Thay đổi cách xưng hô “ Ông
với con bằng Tao với mày”

-> Lúc này chị đã thay đổi phép
xưng hô “ Mày trói ngay chồng - Nghe, hiểu.
bà đi, bà cho mày xem...”. điều
đó thể hiện sự căm giận và khinh
bỉ đến cao độ.
- Xuất phát từ
? Do đâu một người phụ nữ chân lòng yêu thương
yếu tay mềm lại có một sức chồng và sự căm
mạnh lạ lùng khi quật ngã được giận đến cực độ bọn
2 tên tay sai như vậy?
bán nước và bọn
? Qua đó cho thấy chị Dậu là cướp nước.
người phụ nưc n. t. n ?

- Chị quật nga 2 tên tay sai ngã
chỏng quèo trên mặt đất.

-> là một phụ nữ mộc mạc, hiền
lành, vị tha sống khiêm nhường,
biết nhẫn nhục, chịu đựng, có
một sức sống tiềm tàng, giàu
tình yêu thương chồng con.

-> Hành động của chi tuy chỉ là
- Phát biểu
bột phát về căn bản chưa giải
quyết được việc gì , vì chỉ một
lúc sau cả nhà chị sẽ bị trói giải
ra đình. Nhưng có thể tin rằng

nếu có ánh sáng của ngọn cừ - Nge, tiếp nhận.
cách mạng rọi tới thì chị sẽ là
người đi đầu trong cuộc đấu
tranh.
* T/C cho HS thảo luận câu hỏi:
? Em hiểu gì về nhan đề của tác
phẩm “ Tức nước vỡ bờ”?
- Thảo luận bàn, trả
- Chốt ý: (Cơn tức nước vỡ bờ
trong đoạn trích nó đã dự được 1 lời, nhận xét.
cơn bão táp cho quần chúng CM
sẽ nổi dậy sau này.)
- Tiếp thu.
HĐ4: HD tổng kết: ( 5p)
? Nêu giá trị nội dung của tác - Trả lời.
III. Tổng kết.
phẩm tên.
1. Nội dung.
? Nghệ thuật đặc sắc được sử - Trả lời
dụng trong tác phẩm.
2. Nghệ thuật.
-Khắc hoạ nhân vật một cách
sinh động, rõ nét, đậm chất
hài...,.
- Tạo tình huống truyện có
kịch tính..


- Gọi HS đọc ghi nhớ.

- Đọc ghi nhớ.

3. Ý nghĩa văn bản. Với cảm
quan nhạy bén,nhà văn Ngô Tất
Tố đã phản ánh hiện thực về sức
phản kháng mãnh liệt chống lại
áp bức của những người dân
hiền lành,chất phát.

* Ghi nhí: ( SGK)
HĐ5: HD luyện tập:(10p)
- Y/C HS đọc diễn cảm văn bản - Thực hành.
IV. Luyện tập:
và tóm tắt.
1. Đọc diễn cảm.
- Nhận xét, đánh giá.
- Tiếp nhận.
2. Tóm tắt.
c. Củng cố: ( 3p)- Hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm và đọc phân vai.
d. Dặn dò: (2p) - Về đọc và tóm tắt văn bản, đọc diễn cảm.
- Đọc diễn cảm đoạn trích.
- Soạn bài “ Lão Hạc”
____________________________