Giáo án Ngữ văn 9 bài 19: Các thành phần biệt lập

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP

Ngày dạy:
A. Mục tiêu:
- Giúp hs nắm được thế nào là các thành phần biệt lập của câu, chức năng của nó.
- Tích hợp với phần văn: Tiếng nói văn nghệ; TLV: Bài NL về 1 sự việc hiện
tượng đ/sống.
- Rèn luyện kĩ năng nhận diện và sử dụng các thành phần biệt lập trong câu.
B. Chuẩn bị:
- GV: Soạn G.á, ngữ liệu
- HS: chuẩn bị kĩ bài trước khi học.
C. Tiến trình dạy học:
ok
* Kiểm tra bài cũ:
? Thế nào là khởi ngữ? Khởi ngữ có đặc điểm và công dụng ntn?
* Vào bài mới:
Hoạt động của thầy-trò

Nội dung

I. Tìm hiểu bài:
1. Thành phần tình thái:
L: hs đọc vd

* Ví dụ: (a,b)


* Nhận xét:
- Các từ in đậm trong 2 câu trên thể hiện

- Thể hiện thái độ tin cậy cao: chắc (câu

thái độ gì của người nói?

a)
- Thể hiện thái độ tin cậy chưa cao: có lẽ
(câu b)

- Nếu không có các từ ngữ in đậm ấy

- Câu a,b: Nếu không có từ "chắc, có lẽ"

trong câu thì nghĩa cơ bản của câu có

thì ý nghĩa cơ bản không thay đổi.

thay đổi không? Tại sao nghĩa không

Vì: Các từ này chỉ thể hiện sự nhận định

thay đổi?

của người nói đối với sự việc ở trong câu.
Nó không phải là thông tin sự việc trong
câu.
-> Là thph tình thái ( Th.ph biệt lập)
=> Nó được dùng để thể hiện cách nhìn,

- Qua 2 vd em hiểu ntn về thph tình thái
trong câu?

L: hs lấy thêm vd.

cách đánh giá của người nói đối với sự
việc được nói đến trong câu.

2. Thành phần cảm thán:
* Ví dụ:

L: hs đọc vd

a/ ồ, sao mà độ ấy vui thế.
b/ Trời ơi, chỉ còn có 5 phút.
* Nhận xét:
- Các từ ồ (câu a), trời ơi (câu b) không
chỉ các sự vật hay sự việc. Nó chỉ là

- Các từ ngữ gạch chân trong 2 câu trên

những từ bộc lộ cảm xúc của người nói


có chỉ những sự vật hay sự việc gì

trong câu.

không?

- Những từ nào trong từng câu có liên
quan đến việc làm xuất hiện các từ ngữ

gạch chân?
- Thph cảm thán có công dụng gì? Dùng
để làm gì?

-> Thph cảm thán.
=> Thph phụ cung cấp cho người nghe 1
thông tin phụ, đó là trạng thái tâm lí tình
cảm của người nói.
3. Kết luận : Ghi nhớ

L: hs lấy thêm vd.
L: hs đọc ghi nhớ

II. Luyện tập:
1. Btập 1:
a/ Từ có lẽ: Tình thái
b/ Chao ôi: Cảm thán

L: hs tìm thph cảm thán, tình thái trong
từng câu.

c/ Hình như: Tình thái
d/ Chả nhẽ: Tình thái
2. BTập 2:
Dường như- hình như, có vẻ như, có
lẽ, chắc là, chắc hẳn, chắc chắn.

L: hs thực hiện làm theo y/c của BT.
GV gọi hs trả lời

3. Btập 3:
Trong nhóm từ "chắc, hình như, chắc
chắn" thì từ chắc chắn có độ tin cậy cao,

Các từ BT 2 những từ nào có độ tin cậy
cao? Những từ nào có độ tin cậy thấp? Vì
sao?

từ "hình như" có độ tin cậy thấp.
Vì vậy tác giả dùng từ "chắc" trong câu:
... với niềm tin vào sự việc sẽ có thể diễn


đạt theo 2 khả năng.
- Thứ nhất: Theo tình cảm huyết thống sự
việc sẽ diễn ra như vậy.
- Thứ 2: do thời gian vào ngoại hình, sự
việc có thể diễn ra khác đi chút ít.
4. Btập 4:

L: hs viết đvăn trong đó có chứa thph
tình thái và cảm thán
HS viết- đọc- GV sửa chữa

D. Củng cố, dặn dò:
- Củng cố: + thành phần tình thái, thành phần cảm thán
+ chức năng của 2 thph trong câu.
- Dặn dò: + Học bài và chuẩn bị kĩ bài Các thành phần biệt lập (Tr.31)
+ Tiết sau học Tập làm văn : NL về 1 sự việc hiện tượng đời sống.