Giáo án Ngữ văn 9 bài 5: Sự phát triển của từ vựng (tiếp theo)

Sự phát triển của từ vựng ( tiếp)
A. Mục tiêu :Học xong bài này hs có được :
1.Kiến thức, kĩ năng :
- HS nắm được hiện tượng phát triển từ vựng của một ngôn ngữ bằng cách tăng số lượng từ ngữ
nhờ :
+ Tạo thêm từ ngữ mới.
+ Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài.
2.Thái độ :
Nghiêm túc học tập.
B.Chuẩn bị: Thày trò : Soạn bài, bảng phụ và bài tập bổ trợ….
C.Tiến trình dạy học:
1. Ổn định
2. Kiểm tra : - Phát triển nghĩa của từ vựng dựa trên cơ sở nào ? Lấy VD ?
3. Bài mới :

I.Tạo từ ngữ mới.
1.VD , nhận xét
-Điện thoại di động : Điện thoại vô tuyến nhỏ mang
? Trong thời gian gần đây có theo người, được sử dụng trong vùng phủ sóng của cơ
những từ ngữ nào mới được cấu sở cho thuê bao.
tạo dựa trên các từ đã cho ? Giải -Kinh tế tri thức :nền kinh tế dựa vào việc sản xuất , lưu
nghĩa những từ đó ?
thông phân phối các sản phẩm có hàm lượng tri thức
cao.
-Đặc khu kinh tế : Khu vực thu hút vốn đầu tư và công
nghệ nước ngoài với chính sách ưu đãi.
- Sở hữu trí tuệ : quyền sở hữu với sản phẩm do trí tuệ
mang lại.
* VD :
+Lâm tặc : Kẻ cướp tài nguyên rừng.
? Tìm những từ ngữ mới được + Tin tặc : Kẻ dùng kĩ thuật xâm nhập vào máy tính của

cấu tạo theo công thức x + tặc ? người khác để khai thác , phá hoại.
2..Ghi nhớ : (5')
TaiLieu.VN

Page 1


Tạo từ ngữ mới -> Vốn từ ngữ tăng -> Phát triển từ
vựng tiếng Việt.
II.Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài
1.VD , nhận xét.
?Tác dụng của việc tạo từ ngữ VD a,
mới ?
+VD 1: Thanh minh , tiết ,lễ, tảo mộ, hội đạp thanh ,
yến anh , bộ hành , xuân, tài tử , giai nhân.
? Đọc VD trong SGK ?

+ VD 2 : bạc mệnh , duyên, phận ,thần linh , chứng giám
, thiếp , đoan trang , tiết , trinh bạch, ngọc.
-> Từ Hán Việt.

? Hãy tìm các từ ngữ Hán Việt
trong đoạn trích ( không kể tên
riêng) ?

VD b,
2a : aids
2b: Ma ket tinh

?Tìm những từ ngữ biểu thị khái -> Từ mượn tiếng nước ngoài.

niệm 2a , 2b ?
2.Ghi nhớ : SGK.
? Nhận xét về việc mượn từ ngữ
của tiếng nước ngoài ?
III.Luyện tập.
BT1 :
X + trường : chiến trường , nông trường , công trường ,
? Tìm 2 mô hình có khả năng tạo thương trường , ngư trường…
ra từ ngữ mới?
X+ hoá : ôxi hoá , lão hoá…
BT 2:
? Tìm 5 từ ngữ mới được dùng
gần đây và nêu nghĩa của
chúng ?

+ Bàn tay vàng ,
+ Cầu truyền hình
+ Cơm bụi , công viên nước , đường cao tốc…
BT 3 :

? Tìm các từ mượn tiếng Hán ?

-Mượn tiếng Hán :Mãng xà , biên phòng , tham ô , tô
thuế , phê bình , phê phán , ca sĩ , nô lệ.

? Có mấy cách phát triển từ
vựng ?

BT 4 :
Phát triển từ vựng : + Phát triển nghĩa .

+Phát triển từ ngữ.

TaiLieu.VN

Page 2


4.Củng cố : GV yêu cầu HS đọc lại nội dung ghi nhớ, GV khái quát kt...
5. Hướng dẫn : - Nắm nội dung bài
- Đọc phần đọc thêm
- Soạn bài tiếp theo :Truyện Kiều của Nguyễn Du

TaiLieu.VN

Page 3