Giáo án Ngữ văn 10 tuần 24 bài: Chuyện chức phán sự đến Tản Viên Nguyễn Dữ

Giáo án

Lê Thanh Tuân

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 10
CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN
Tiết: 2-3

(Trích “ Truyền kì mạn lục”)
Nguyễn Dữ

I.

MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh:
-Thấy được chất khẳng khái, dũng cảm, chính trực, trọng công lí của nhân vật

Ngô Soạn (Tử Văn)- đại diện cho chính nghĩa chống lại thế lực gian tà; qua đó củng cố
lòng yêu chính nghĩa và niềm tự hào về người trí thức nước Việt.
-Thấy được cái hay của nghệ thuật kể sinh động, hấp dẫn giàu kịch tính: vai trò
của yếu tố kỳ ảo với việc phản ánh hiện thực cuộc sống xã hội đương thời.
II. PHƯƠNG TIỆN VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC:
-Tài liệu: Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách tham khảo.
-Đồ dùng dạy học: Bảng phụ, ảnh minh họa.
III. CÁC TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
-Trình bày những phẩm chất cơ bản của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn?
3. Giới thiệu bài mới:
Lời vào bài:
Thế kỉ XV- XVI ở Việt Nam là thời kì đột khởi của văn tự sự- thế kỉ của truyện truyền kì.
Văn xuôi tự sự đã thoát khỏi mối ràng buộc của văn học dân gian, tự sáng tạo ra loại

Giáo án

Lê Thanh Tuân

truyện mới vừa mang đậm sắc thái dân gian và phản ánh hiện thực đương thời. Một trong
những thành tựu chính là: “ Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ- áng thiên cổ kì bút, tác
phẩm đã lấy con người làm đối tượng và trung tâm phản ánh.
3.2. Tiến trình dạy học:

TG HĐ CỦA THẦY

HĐ CỦA TRÒ

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

HĐ 1: Tìm hiểu HS đọc và tìm hiểu I. GIỚI THIỆU:
chung về tác giả và phần tiểu dẫn để trả lời.
tác phẩm.

Gọi HS đọc phần
tiểu dẫn và tìm một
số nét chính về tác
giả và tác phẩm.
- Gọi HS nêu một
số nét chính về tác - HS phát biểu:
giả?

+ Nguyễn Dữ (chưa rõ

năm sinh- năm mất),
sống vào khoảng TK
XVI.
+ Quê ở Thanh MiệnHải Dương.
+ Sinh ra trong gia

1. Tác giả: (SGK)


Giáo án

Lê Thanh Tuân

đình khoa bảng, từng
làm quan, sau đó ít lâu
lui về sống ẩn dật đến
cuối đời.
- HS phát biểu ý kiến:
- Gọi HS trình bày
một số nét chính về
tác phẩm?( Xuất xứ,
đặc điểm thể loại)

+ Chuyện chức phán
sự đền Tản Viên là một
trong những một truyện
đặc sắc của “ Truyền kì

2. Tác phẩm: (SGK)
a.Xuất xứ:

mạn lục”- Nguyễn Dữ.
+ Chuyện chức phán sự
đền Tản Viên là tác
phẩm thuộc thể loại
truyện

truyền

kì.

Truyện truyền kì có các b. Thể loại: (Chuyện chức phán sự
đặc điểm:
đền Tản Viên):
. Đậm yếu tố kì ảo.
. Giàu chất hiện thực.
.Khát vọng công bằng.

- HS đọc và tóm tắt tác
phẩm.

-Goi HS đọc và thử


Giáo án

Lê Thanh Tuân

tóm tắt ngắn gọn tác
phẩm theo kết cấu?

(Mở truyện, thân
truyện, kết truyện)

c. Tóm tắt:
- Mở truyện: Gới thiệu nhân vật
chính Ngô Tử Văn ( Soạn).
- Thân truyện:
+ Tử Văn đốt đền tà.
+ Tử Văn gặp Bách Hộ họ Thôi và
Thổ Thần.
+ Tử Văn bị quỷ sứ bắt và cuộc đối
chất với Diêm Vương ở minh ti.
+ Tử Văn thắng lợi trở về và nhận
chức phán sự đền Tản Viên.
- Kết truyện:
+ Cuộc gặp gỡ tình cờ giữa Tử Văn

HĐ 2: Hướng dẫn

và người quen cũ.

HS phân tích tác - HS tìm ý ở đoạn đầu + Lời bình.
và trả lời.
phẩm.
II. Đọc- hiểu văn bản:
- Ngay từ đầu tác

1. Tính cách, phẩm chất Ngô Tử

giả đã giới thiệu

Văn :

nhân vật chính như

a. Hoàn cảnh xuất thân:

thế nào?( Quê quán,
tính tình)

- Ngô Tử Văn tên là Soạn, quê ở


Giáo án

Lê Thanh Tuân

Yên Dũng, Lạng Giang.
- Là người nóng nảy, cương trực,
- HS phát biểu ý kiến thấy sự tà gian không chịu được.
-Trước khi đốt đền cá nhân.

 Cách mở truyện theo truyền

Tử Văn có hành

thống: ngắn gọn, dễ hiểu.

động thế nào? Qua

b. Ngô Tử Văn với sự việc đốt

đó nhận xét thái độ

đền:

của Tử Văn ?
- Sau khi đốt đền có
những sự kiện gì
xảy tra đối với Tử
Văn ? Em hãy liệt
kê?

- HS điểm lại sự kiện
và liệt kê.

 Trước khi đốt đền:
-Tử Văn tức giận, tắm gội sạch
sẽ, khấn trời.

 Tử Văn là người cẩn trọng,
công khai, đàng hoàng, quyết liệt,
một lòng tin vào chính nghĩa.
 Sau khi đốt đền:
- Tử Văn bị bệnh.
- Mở thấy có người đến đòi đền.
- Chàng mặc kệ, tự nhiên.

 Là người cương trực, coi
- Thái độ và lời nói - HS phân nhóm thảo

thường kẻ lọc lừa.
của Tử Văn trên luận và cử đại diện trả
đường xuống âm ti, lời(gọi từ 2- 3 câu trả - Tử Văn gặp Thổ Công và hiểu rõ
cớ sự, biết việc Thổ Công bị cướp
cuộc đối chất với lời).
đền và việc làm hung ác của tên
Diêm Vương nói
lên điều gì?

giặc.


Giáo án

Lê Thanh Tuân

- Tử Văn bị quỷ sứ bắt xuống minh
ti:
+ Không hề khếp sợ trước cảnh địa
ngục rùng rợn.
+ Một mực kêu oan, đòi phán xét
công khai.
+ Bị kết tội là bướng bỉnh, ngoan
cố.
- Em thử khái quát

+ Chàng đã thắng lợi trở về và

một cách ngắn gọn - HS tự xâu chuỗi lại được tiến cử làm chức phán sự.
về phẩm chất chung từng phẩm chất của

 Không hề khiếp sợ, tin tưởng
của Ngô Tử Văn?
nhân vật Ngô Tử Văn
vào sự thật và chính nghĩa.
- Theo em tác phẩm đã phân tích ở trên.
Tử Văn là nho sĩ khảng khái,
muốn phê phán điều - HS tự suy nghĩ và nêu
cương trực, dũng cảm, biết ghét cái
gì?
lên ý nghĩa phê phán
ác, một lòng vì nghĩa diệt tà.
của tác phẩm.
2. Ý nghĩa tác phẩm:
a. Ý nghĩa phê phán:
- Hồn ma Bách Hộ Họ Thôi:
Sống, chết đều hung ác, xảo huyệt,
- Có phải tác phẩm
đơn thuần chỉ phê - HS liên hệ hoàn cảnh
phán hung thần và lịch sử mà tác giả đang
quan lại cõi âm sống để có thể dễ dàng

tham la, hại dân, hại thần.
- Tố cáo thần thánh, quan lại cõi
âm: ăn của đút lót, bao che, dung


Giáo án

không?

Lê Thanh Tuân

trả lời.

- Ngoài ra tác phẩm

túng kẻ lộng hành.

 Qua đó tác phẩm có ngụ ý phê

đã ca ngợi những - HS trả lời dựa vào phán xã hội thối nát đương thời.
gì?
những gì dã phân tích
( chú ý cả lời bình của
tác giả).
b. Ý nghĩ ca ngợi:
- Ca ngợi con người dũng cảm
biết vì nghĩa quên mình.
- Niềm tin vào chính nghĩa sẽ
thắng gian tà.
- Ngoài ra lời bình cũng thể hiện
thái độ của tác giả tin vào nghĩa cả
cao đẹp của những kẻ sĩ.
- Theo em truyện có

 Khát vọng của nhân dân vào sự
những đặc sắc nghệ - HS tìm và liệt kê theo
công bằng, phân minh trong cuộc
thuật nào đáng chú ý kiến bản thân.
sống.

ý? (GV chốt ý và bổ
3. Nghệ thuật:
sung)
- Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn,
đan xen nhiều yếu tố kì ảo.
- Qua tác phẩm này,
em thấy có những
giá trị nào cần học - HS tổng kết lại những

- Tình huống gây xung đột, nhiều
kịch tính.
- Nghệ thuật tương phản đặc sắc.


Giáo án

hỏi?

Lê Thanh Tuân

kiến thức hiểu được III. Tổng kết:
vừa học ( chú ý phần
ghi nhớ SGK).

- Đề cao tinht thần khẳng khái,
cương trực, dám đấu tranh chống
lại cái ác, trừ hại cho dân của Ngô
Tử Văn- Đồng thời thể hiện niềm
tin công lí, chính nghĩa nhất định
thắng gian tà.

- Nghệt thuật kể chuyện lôi cuốn,
nhân vật chính được xây dựng sắc
nét, tình tiết và diễn biến đầy kịch
tính. Để lại ấn tượng mạnh mẽ
trong lòng người đọc.

4. Củng cố và dặn dò:
- Bài học:
+ Tính cách, phẩm chất, Ngô Tử Văn qua diễn biến truyện.
+ Tóm tắt ngắn gọn tác phẩm theo bố cục.
- Bài soạn: “ Hồi trống cổ thành”.