Giáo án Ngữ văn 11 tuần 2: Thao tác lập luận phân tích

TUẦN 2
LÀM VĂN: THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN TÍCH.
I. MỤC TIÊU :
1. Về kiến thức:
a-Đối với bộ môn: Hiểu rõ bản chất và nắm được mục đích và yêu cầu của thao tác lập
luận phân tích và biết kết hợp PT với nhận xét.
b-Đối với GDKNS: biết suy nghĩ, lựa chọn cách triển khai vấn đề NL bằng thao tác PT.
2. Về kĩ năng :
a-Đối với bộ môn:Biết cách phân tích một vấn đề chính trị, xã hội hoặc văn học. Biết áp
dụng nhiều kiểu PT đối với đối tượng được PT.
b-Đối với GDKNS: Rèn luyện KN tư duy sáng tạo: về việc vận dụng các thao tác nghị
luận; giao tiếp: trình bày ý tưởng về các yêu cầu
3. Về thái độ sống:
a-Đối với bộ môn: Hiểu được sự cần thiết và cách thức kết hợp các thao tác lập luận (GT,
CM,PT, so sánh, bác bỏ, bình luận) trong việc viết một VB nghị luận.
b- Đối với GDKNS: Rèn luyện thói quen biết phân tich các vấn đề trong cuộc sống và
cách giao tiếp văn minh, lịch sự. Kết hợp GDMT bằng hình thức cho HS tập PT một số đế bài
có liên quan đến MT.
II. CHUẨN BỊ :
1.Phương tiện:
*GV: Thiết kế bài giảng, 1 số đề bài và đoạn văn để hs khảo sát thực hành.
*HS: đọc sgk, chuẩn bị soạn bài theo câu hỏi và BT trong sgk, bảng phụ.
2.Phương pháp:
-GV tiến hành giờ dạy theo cách cho HS tìm hiểu ví dụ SGK trao đổi trả lời các câu hỏi GV đi
đến kết luận, yêu cầu HS vận dụng lý thuyết vào bài tập kết hợp với KTDH: động não và viết
sáng tạo.
III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp: trật tự, sỉ số.
2. Kiểm tra bài cũ: . Có mấy cách lập ý ? hãy kể ra ?Nêu các trình tự thường gặp ?

-Đáp án:-2 cách. Cách tìm ý từ đề bài và cách tự triển khai tìm ra.
-Các trình tự thường gặp:
+ Trình tự chỉnh thể - bộ phận .+ Trình tự nhân - quả.+ Trình tự theo diễn biến tâm trạng ….
3. Giới thiệu bài mới: Trong thực tế không có một kiểu văn NL nào lại không có thao tác
phân tích. Vì vậy cần phải nắm được mục đích và yêu cầu của thao tác phân tích, biết cách PT
một vấn đề nói chung Tìm hiểu bài “Thao tác lập luận phân tích”.
-Nội dung bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT

HĐ 1: hướng dẫn HS tìm
hiểu Khái niệm - Mục
đích – yêu cầu của thao
tác lập luận PT:

I/ MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA
THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN
TÍCH (TTLLPT)

-Thao tác 1:hướng dẫn hs
tìm hiểu ngữ liệu:

-ND :Sở Khanh kẻ có bản chất vô
liêm sĩ, tàn nhẫn.

+GV:Yêu cầu học sinh đọc -HS đọc ngữ liệu, suy
đoạn trích trong SGK và trả nghĩ, trả lời các câu hỏi
lời các câu hỏi.
trong sgk.

+GV giảng chỉnh sửa bổ
sung về Nội dung, luận cứ
và các thao tác

-Các luận cứ(các yếu tố được phân
tích)

1.Tìm hiểu ngữ liệu

-Thao tác 2: hướng dẫn
h/s nêu mục đích, yêu cầu
của TTLL PT:
+GV cho HS học thuộc ghi
nhớ.
HĐ 2: Hướng dẫn HS
cách PT:
*Thao tác 3: GV hướng
dẫn HS đọc các ngữ liệu
trong sgk – yêu cầu các
em :
- Chỉ ra cách phân chia các

+SK sống bằng nghề đồi bại, bất
chính..
+SK là kẻ đồi bại nhất trong những
kẻ làm nghề đồi bại:
-Th/ tác PT kết hợp chặt chẽ với tổng
hợp: sau khi phân tích người viết đã
khái quát tổng hợp bản chất SK 
“cao nhất của sự đồi bại..”

-Hs dựa vào ghi nhớ
trong sgk phát biểu,

Ghi nhớ: (sgk)
II. CÁCH PHÂN TÍCH
a..Ngữ liệu ở mục I.
- Phân chia quan hệ nội bộ trong
bản thân đối tượng.


đối tượng được phân tích
trong các đoạn văn .

- PT kết hợp với tổng hợp:

- Cho biết mối quan hệ
giữa phân tích và tổng hợp
của các đoạn văn?

- Phân tích theo quan hệ nội bộ của
đối tượng

-GV giảng, chỉnh sửa bổ
sung.

b. Ngữ liệu(1)- mục II

HS trao đổi và trình bày
theo nhóm bằng bảng

phụ.

-GV: Từ việc nhận biết
cách phân tích của các ngữ
liệu, em hãy cho biết cách
thức thực hiện thao tác lập
luận phân tích?

c. Ngữ liệu (2) ở mục II.
- PT theo quan hệ nguyên nhân - kết
quả: Bùng nổ dân số, ảnh hưởng đến
đời sống của con người
- PT theo quan hệ nội bộ của đối
tượng.

HĐ 3:Hướng dẫn HS
luyện tập:

Ghi nhớ: (SGK)

-GV cho HS thảo luận
nhóm chung bàn giải BT 1a
và 1b

III. LUYỆN TẬP

-GV gọi HS lên bảng sửa
BT
-GV sửa sai cuối cùng,
nhận xét, cho điểm thực

hành khuyến khích HS
-Dặn HS về nhà làm tiếp
BT 2, tiết sau GV kiểm tra
khi KT bài cũ.

- PT theo quan hệ nguyên nhân- kết
quả: mặt tác quái của đồng tiền, thái
độ phê phán và khinh bỉ của ND khi
nói đến đồng tiền

-HS nhận xét, rút ra ghi
nhớ các cách thức PT.
-HS làm việc theo nhóm,
ghi bảng phụ.
-HS các nhóm theo dõi,
góp ý bổ sung sửa chữa

1a / phân tích các từ ngữ tạo nên câu
thơ để cho thấy diễn biến, các cung
bậc tâm trạng của Thuý Kiều: đau
xót, quẩn quanh và bàng hoàng, bế
tắc.
1b/PT  Quan hệ giữa Bài thơ “lời
kĩ nữ” của XD với bài “Tì bà
hành”của BCD.
2./ NT sử dụng từ ngữ giàu hình ảnh
và cảm xúc (văng vẳng, trơ, cái
hồng nhan, xiên ngang, đâm toạc,
tí, con con)
- NT sử dụng từ trái nghĩa

- Lặp từ ngữ, phép tăng tiến
- Đảo trật tự cú pháp trong câu 5 và 6
./.

4. Củng cố: HS nhắc lại: Đặc điểm, yêu cầu và các cách sử dụng thao tác Phân tích


5. Luyện tập về nhà: BT2-SGKtrang 28.
6. Hướng dẫn soạn bài mới: HS chuẩn bị BT trong bài “ Từ NNC đến LNCN (tt)”.
*Phần bổ sung:
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………
*Duyệt của TTCM: