Giáo án Ngữ văn 11 tuần 2: Thao tác lập luận phân tích

Giáo án Ngữ văn 11
THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN TÍCH
A. Mục tiêu bài học: giúp hoc sinh:
- Nắm được mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận phân tích.
- Biết cách phân tích một vấn đề chính trị - xã hội hoặc văn học từ đó áp dụng
vào bài viết của mình.
B. Phương pháp thực hiện: Phân tích ngữ liệu, diễn giảng, thảo luận.
C. Các bước tiến hành:
1.Ổn định lớp.
2. Kiểm tra bài cũ:
làm bài tập 2 (sgk bài phân tích đề….)
Hoạt động
thầy và trò

Hoạt động 1:

của Nội dung cần đạt

I. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận phân tích:

- HS đọc ngữ liệu
SGK và trả lời câu
1. Phân tích ngữ liệu: SGK: (Hoài Thanh)
hỏi 1, 2, 3 SGK?
- Ý kiến đánh giá về Sở Khanh: kẻ bẩn thỉu, bần tiện, đại
Tác giả đánh giá
diện của sự đồi bại trong xã hội truyện Kiều.
ntn về Sở Khanh?
- Tác giả đã phân tích ý kiến của mình = luận cứ để làm sáng
tỏ luận điểm.
Tác giả sử dụng

+ Sở khanh sống = nghề đồi bại bất chính.
thao tác nào để
làm sáng tỏ vấn + Sở khanh là kẻ đồi bại nhất trong những kẻ đồi bại, bất
đề?
chính : giả làm người tử tế để đánh lừa Thuý Kiều người con
gái ngây thơ, hiếu thảo;
Hắn vờ làm nhà nho, làm hiệp sĩ, vờ yêu TK để kiếm trác, trở
Thao tác lập luận phân tích

Page 1


Giáo án Ngữ văn 11
mặt một cách trơ tráo;
- Sự phân tích kết hợp chặt chẽ với tổng hợp:
Tổng kết về nhân Sau khi phân tích chi tiết bộ mặt lừa bịp, tráo trở của Sở
vật Sở Khanh?
Khanh, tác giả đã tổng hợp và khái quát bản chất của hắn :
Tay nổi tiếng bạc tình “…mức cao nhất…này”.
2. Kết luận:
Tổng kết: qua pt
ngữ liệu h/s rút - Lập luận phân tích là chia nhỏ đối tượng thành các yếu tố,
ra: kết luận, mđ, bộ phận để xem xét rồi khái quát, phát hiện bản chất của đối
yêu cầu và khái tượng.
niệm của LLPT?
- Mục đích:
Để thấy được bản chất, mối quan hệ, giá trị của đối tượng
phân tích.
Nhờ phân tích người ta còn phát hiện ra mâu thuẫn hay đồng
nhất của sự việc, sự vật, giữa lời nói và việc làm, hình thức

và nội dung, bên ngoài và bên trong.
-Yêu cầu:
- Phân tích gắn liền với tổng hợp, khái quát.
Kết hợp giữa nội dung và hình thức.
II. Cách phân tích.
Hoạt động 2:

-Văn bản 1: Đây là phương pháp phân tích theo nội bộ đối
tượng .

Đọc ngữ liệu (mục
ii) và phân tích * Đồng tiền có 2 mặt : Tốt và xấu.
chúng dựa trên sự - Tốt: Có tiền Thúc Sinh, Từ Hải mới chuộc được TK. Kiều
hướng dẫn của mới cứu được cha và em rồi báo ân báo oán.
SGK.
Xấu: Đồng tiền tác oai, tác quái.
Chia lớp thành 4
Thao tác lập luận phân tích

Page 2


Giáo án Ngữ văn 11
nhóm thảo luận.

* Phân tích theo quan hệ nguyên nhân – kết quả.

Nhóm 1+ 2 văn bản Quan lại vì tiền mà bất chấp cônh lí, Sai nha, Sở Khanh vì
1.
tiền…..Cả xã hội chạy theo đồng tiền.

Nhóm 3+ 4 văn bản - Tổng hợp: Đồng tiền có thế lực vạn năng…
2
Công lí không có nghĩa lí.
- Phân tích: Tài sắc, hiếu hạnh như Kiều cũng là món
hàng…
- Kiều vì tiền khiến Từ Hải chết đứng…
- Văn bản 2:
+ Phân tích theo quan hệ nguyên nhân – kết quả.
Nếu cứ theo tốc độ ra tăng dân số=> thiếu lương thực, suy
dinh dưỡng, suy thoái nòi giống, thiếu việc làm.
+ Phân tích kết hợp với khái quá, tổng hợp.

học sinh nêu ra III.Ghi nhớ:
kết luận và cách
3. Kết luận: cách thức phân tích:
phân tích.
- Phân tích căn cứ vào quan hệ nội bộ của đối tượng
- Phân tích theo các mối quan hệ - kết quả, kết quả - nguyên
nhân, quan hệ giữa đối tượng với các đối tượng liên quan,
phân tích theo đánh giá chủ quan của người lập luận.

III. Luyện tập: 1,2.
Giáo viên hướng
dẫn hs thực hiện

Thao tác lập luận phân tích

( BTVN).

Page 3

Giáo án Ngữ văn 11
IV. Hướng dẫn học bài.
• Hiểu chắc khái niệm và cách thức phân tích.
• Làm BT 1, BT 2 Sách Bài tập nhằm củng cố và rèn luyện kỹ
năng phân tích.

Thao tác lập luận phân tích

Page 4