Giáo án Ngữ văn 12 tuần 33: Giá trị văn học và tiếp nhận văn học

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
GIÁ TRỊ VƯN HỌC VÀ TIẾP NHẬN VĂN HỌC
A.Mục tiêu cần đạt:
Giúp Hs:
- Nắm được nội dung của hoạt động tiếp nhận văn học.
- Có ý thức chủ động, tự giác trong hoạt động tiếp nhận văn học.
B/ Chuẩn bị:
* GV: SGK, SGV, Thiết kế bài học
* HS: SGK; đọc hiểu bài “Tiếp nhận văn học” .
C/ Phương pháp
Hướng dẫn H thảo luận và trả lời câu hỏi.
D/ Tiến trình dạy học
1/ Ổn định tổ chức: Kiểm diện HS
2/ Bài cũ: “ Giá trị của văn học”
- Giá trị văn học là gì? Nêu các giá trị cơ bản (1)
- Giá trị thẩm mỹ? Giá trị nghệ thuật? (2,3)
- Giá trị nhận thức? Giá trị Giáo dục? (4,5)
3/ Bài mới:
* Giới thiệu
HOẠT ĐỘNG CỦA G & H

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

- Tiếp nhận văn học là gì ? Vì

I/. Ý nghĩa, nhu cầu và quá trình của tiếp nhận văn học:

sao người đọc phải tiếp nhận

1/. Tiếp nhận văn học:

văn học ? Tiếp nhận văn học
có cần thiết không ?

Tiếp nhận là hoạt động nắm bắt thông tin. Không tiếp


nhận thì không hưởng thụ được văn học.
Vậy tiếp nhận VH là hoạt động biến văn bản thành thế
giới hình tượng sinh động trong tâm trí của người đọc.
- Vì sao mọi người đọc sách TD:
văn học ? Đọc sách văn học để 2/. Nhu cầu tiếp nhận văn học của người đọc:
nhằm mục đích gì ?

Người đọc tiếp nhận TP văn học với những nhu cầu khác
nhau:
- Nhu cầu giải trí, tìm những điều thú vị, hấp dẫn.
- Nhu cầu hiểu biết, để nâng cao năng lực cảm thụ.

- Quá trình tiếp nhận bắt đầu

- Nhu cầu phát hiện, nhận xét, đánh giá.

từ đâu và kết thúc ở đâu ? Cho

- Nhu cầu học tập, hơn nữa, để sáng tác.

HS phát biểu. GV chốt lại hai
ý

3. Quá trình tiếp nhận văn học:

- Từ đọc văn bản đến khi có thu hoạch được điều tâm đắc.
- Quá trình tiếp nhận các tác phẩm lớn khá lâu dài, không
kết thúc. TD: Tiếp nhận Truyện Kiều của Nguyễn Du.
II/. Quy luật cơ bản của tiếp nhận văn học:

- Muốn đạt mục đích tiếp nhận
thì người đọc phải làm gì ? Vai

1/. Vai trò chủ động,tích cực của người đọc:

trò tích cực, chủ động của ngư- - Người đọc đến với tác phẩm bằng tình cảm đón đợi và
ời đọc thể hiện như thế nào ? tích cực chờ đợi.
Hãy tự trình bày quá trình - Người đọc phải hiểu được nghĩa của các từ, các hình
tham gia đọc tác phẩm một ảnh, nhớ những điều đã học, phát hiện được mối liên hệ
cách cụ thể ? Vì sao người đọc giữa các câu, các phần, hiểu được những chỗ để trống,
bắt buộc phải tham gia tích giải thích được những chỗ vẻ mâu thuẫn của VB. Từ đó,
cực ?

TP của nhà văn dần dần có thể tr/thành “ TP của người
đọc”, hòa quyện với tư tưởng, t/cảm của người đọc. Đó

- Vì sao người đọc buộc phải

chính là hoạt động đồng sáng tạo của người đọc.


giải thích các biểu hiện, chi - Đó là vì người đọc muốn nắm bắt ý nghĩa toàn bộ của
tiết trong tác phẩm ?

tác phẩm. Họ đòi hỏi sự thông suốt, sự hợp lí và tạo ra

"văn bản hợp lí'' của mình.

- Tính chủ quan của người đọc 2/. Tính chủ quan và khách quan trong tiếp nhận tác
phẩm:
biểu hiện ở những mặt nào ?
- Vì sao có thể nói, mỗi người

- Tính chủ quan của người đọc biểu hiện ở những khuynh

đọc có khả năng tạo ra một "dị

hướng, thị hiếu, năng lực vốn có của người đọc và những

bản'' của TP ?

điều thích thú, sự phát hiện riêng của họ.

- Khi đọc, người đọc bị ràng

- Mỗi người đọc có khả năng tiếp nhận VH khác nhau.

buộc bởi những yếu tố gì ?

Kết quả là sản phẩm tiếp nhận VH khác nhau tức tạo ra
các "dị bản'' về VH.
- Đó là sự biểu hiện khách quan của văn bản, tính chỉnh
thể, hệ thống của nó. Tuân thủ tính chỉnh thể, hệ thống
của văn học làm cho tiếp nhận có tính khách quan, các ''dị

- Việc tiếp nhận văn học làm

bản"dù khác nhau vẫn có sự thống nhất với văn bản.

người đọc thay đổi như thế nào 3/. Tác động qua lại giữa người đọc và tác phẩm:
?
- Việc tiếp nhận văn học làm người đọc có 2 sự thay đổi:
+ Thay đổi về tư tưởng, tình cảm.
+ Thay đổi trong “tầm đón nhận”- tức là thay đổi trong
- Người đọc đem đến cho tác
phẩm những gì ?

năng lực, thói quen, thị hiếu thưởng thức VH.
- Người đọc trong điều kiện tốt nhất, có thể đem đến cho
TP một ngữ cảnh và do đó đem đến một cách hiểu, góp
phần phát hiện một điều gì mới mẻ. Trong lịch sử tiếp
nhận, người đọc đem lại cho TP sự sống. Trong quá trình
sáng tác, người đọc là yếu tố mà nhà văn không thể bỏ
qua.

* H đọc câu 1 và trả lời?
* H đọc câu 2 và trả lời?

III/. Luyện tập:


* H đọc câu 3 và trả lời?

1. Trả lời Câu hỏi 1.

+ Đọc nhầm có phải là hiện

2. Trả lời Câu hỏi 2.

tượng thường gặp trong quá

3. Đọc nhầm là hiện tượng thường gặp trong quá trình

trình tiếp nhận văn học

tiếp nhận văn học ( tính chủ quan). Có thể khắc phục đọc

không ? Có thể khắc phục đọc

nhầm bằng cách chú ý đến tính khách quan của tiếp nhận

nhầm như thế nào ?

TP. Mọi người đều có thể trình bày cảm nhận của bản
thân nhưng phải có cơ sở trong toàn bộ VB.

4/ Củng cố và luyện tập:
- Tiếp nhận VH là gì? Quy luật cơ bản của tiếp nhận VH?
5/.Hướng dẫn H tự học:
- Học bài. Làm BT4/ 176. Soạn bài: Luyện tập về cách tránh một số loại lỗi lôgíc.
+ Đọc và thử giải các BT trong SGK/176,177,178.
E/ Rút kinh nghiệm:
…………………………………………………………………………………………………
………………..
…………………………………………………………………………………………………
………………..

…………………………………………………………………………………………………
………………..
…………………………………………………………………………………………………
………………..
…………………………………………………………………………………………………
………………...