Giáo án Ngữ văn 12 tuần 10: Luật thơ ( tiếp theo)

Giáo án Ngữ văn 12
LUẬT THƠ (TT)
I. Mục tiêu bài học:
Giúp HS:
- Nắm được những nội dung cơ bản về luật thơ của những thể thơ tiêu biểu.
- Có kĩ năng phân tích những biểu hiện của luật thơ ở một bài thơ cụ thể.
II. Phương tiện thực hiện:
SGK, SGV, GA, Chuẩn KTKN…
III. Cách thức tiến hành:
1. Phương pháp: đọc – hiểu, phát vấn , diễn giảng, thảo luận,…
2. Tích hợp: kiến thức đã học về một số đặc trưng của các thể thơ truyền thống
Việt Nam, Thơ mới,…
IV. Các bước lên lớp:
1. Ổn định lớp.
2. Kiểm tra bài cũ:
- Hãy trình bày cách phát biểu theo chủ đề.
- Phát biểu một chủ đề mà em quan tâm.
3. Vào bài mới:

Hoạt động thầy - trò
* So sánh những nét
giống nhau và khác nhau
về cách gieo vần, ngắt
nhịp, hài thanh trong luật
thơ ngũ ngôn truyền
thống ở bài “Mặt trăng”
và đoạn thơ trong bài
“Sóng” ?

Nội dung cần đạt
1. Bài tập 1:

Những nét giống nhau và khác nhau về cách gieo
vần, ngắt nhịp, hài thanh trong luật thơ ngũ ngôn
truyền thống ở bài “Mặt trăng” và đoạn thơ trong bài
“Sóng”
* Gieo vần:

-“Mặt trăng”: độc vận, gieo vần cách ( bên, đen,
GV cho học sinh thảo lên, hèn)
luận và trình bày nhận xét -“Sóng”: gieo vần chân, vần lưng (bể – về)
của bản thân
TaiLieu.VN

Page 1


GV nhận xét và chốt ý * Ngắt nhịp:
như phần nội dung cần -“Mặt trăng”: nhịp lẻ 2/3
đât
-“Sóng”: tự do (phối hợp chẵn lẻ)
* Hài thanh:
-“Mặt trăng”: có sự luân phiên trắc – bằng, niêm
(tiếng 2, 4)
-“Sóng”:
+ Có sự luân phiên trắc – bằng
Gọi HS đọc bài tập 2

+ Có đôi câu không theo thể thơ truyền thống có thể
là T-T, B -B (tiếng 2, 4)

* Phân tích cách gieo 2. Baøi taäp 2:

vần, ngắt nhịp khổ thơ để
Sự đổi mới, sáng tạo trong thể thơ 7 tiếng hiện đại
thấy sự đổi mới sáng tạo so với thơ thất ngôn truyền thống:
trong thể thơ bảy tiếng
hiện đại so với thể thơ * Gieo vần:
thất ngôn truyền thống?
- Vần chân, vần cách: lòng - trong (giống thơ truyền
thống)
- Vần lưng: lòng - không (sáng tạo)
- Nhiều vần ở các vị trí khác nhau: không – sông sóng - trong lòng – không - không - trong – trong →
sáng tạo
* Ngắt nhịp:
- Câu 1 : 2 / 5 → sáng tạo
- Câu 2, 3, 4: 4 / 3 → giống thơ truyền thống
GỌi một hs lên bảng

3. Bài tập 3:

* Đánh dấu mô hình âm Biểu diễn thanh mô hình hài thanh của thơ thất ngôn
luật bài thơ Mời trầu tứ tuyệt trong “Mời Trầu” (Hồ Xuân Hương)
(HXH)?
Quả cau nho nhỏ / miếng trầu hôi
Cho một em khác nhận
Đ
B
T
B
xét
Này của Xuân Hương / mới quệt rồi
GV nhận xét và chốt ý

N

TaiLieu.VN

T

B

T Bv

Page 2


Có phải duyên nhau / thì thắm lại
Đ

T

B

T

Đừng xanh như lá / bạc như vôi
B
Đọc bài tập 4

T

B

Bv

4. Bài tập 4:

* Ảnh hưởng của thơ thất Ảnh hưởng của thơ thất ngôn Đường luật đối với thơ
ngôn Đường luật đối với mới trong bài thơ
thơ mới trong khổ thơ?
- Về số tiếng: 7 tiếng.
- Về vần: Vần chân, vần cách (song, dòng).
- Về nhịp: lẻ ( 4 / 3).
- Về hài thanh: Có sự phối hợp các tiếng bằng (B), trắc
(T) ở vị trí (2, 4, 6).

GV chốt lại bài thực hành

Sự ảnh hưởng của thơ thất ngôn đến Thơ mới:
vần, nhịp, hài thanh, kế thừa âm hưởng trang trọng
của thơ thất ngôn bát cú.

4. Củng cố:
Giữa thơ truyền thống và thơ hiện đại tuy có điểm khác nhau về luật nhưng
giữa hai đối tượng này có mối quan hệ với nhau ( thơ hiện đại kế thừa thơ truyền
thống).
5. Dặn dò:
- Hướng dẫn tự học: về chọn ra một vài bài thơ đã học rồi xác định luật thơ.
- Chuẩn bị bài Thực hành một số phép tu từ ngữ âm.

TaiLieu.VN

Page 3