LỜI NÓI ĐẦU
Ngày nay, cùng với sự phát triển vượt bậc của khoa học kỹ thuật thì công
nghệ thông tin là một trong những lónh vực có nhiều đóng góp thiết thực nhất,
công nghệ thông tin có mặt trong hầu hết các lónh vực của cuộc sống, đặc biệt nó
là công cụ hỗ trợ rất đắc lực trong công tác quản lý. Dễ dàng thấy được việc đưa
tin học vào trong quản lý kinh doanh là một ứng dụng quan trọng trong rất nhiều
ứng dụng của cơ sở dữ liệu. Nhờ vào công tác tin học hoá mà công việc quản lý và
điều hành doanh nghiệp tỏ ra rất nhanh chóng và hiệu quả. Chính vì lẽ đó mà cơ
sở dữ liệu như là một giải pháp hữu hiệu nhất cho các doanh nghiệp có thể tồn tại
và phát triển một cách nhanh chóng.
Bệnh viện đa khoa tỉnh Khánh Hoà là một trong những trung tâm khám
chữa bệnh lớn nhất của tỉnh Khánh Hoà. Do đó, nhu cầu ứng dụng quản lý bệnh
nhân bằng tin học là một vấn đề hết sức thiết thực và tất yếu. Chính vì lí do đó
chúng tôi chọn đề tài quản lý bệnh nhân này làm đề tài thực tập chuyên ngành và
thực tập tốt nghiệp sắp tới.
Hiện nay, có rất nhiều phần mềm hệ quản trò cơ sở dữ liệu khác nhau. Tuy
nhiên căn cứ vào tình hình quản lý bệnh nhân của bệnh viện hiện nay, chúng tôi
đã chon hệ quản trò cơ sở dữ liệu SQL Server 2000 và ngôn ngữ hỗ trợ cài đặt giao
diện của ứng dụng là Visual Basic 6.0
Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng do thời gian thực tập có hạn cũng như vốn
kiến thức còn nông cạn nên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được
góp ý của quý thầy cô cùng các bạn để báo cáo được hoàng thiện hơn.
Nhóm sinh viên thực hiện
Bùi Văn Mừng
Đỗ Văn Cao.
PHẦN I: TỔNG QUAN VỀ NGÔN NGỮ CÀI ĐẶT
I. GIỚI THIỆU VỀ HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU VÀ SQL SERVER 2000
I.1. KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ CÁC LOẠI CƠ SỞ DỮ LIỆU
Một hệ quản trò cơ sở dữ liệu là một hệ thống các chương trình hỗ trợ các
tác vụ quản lí, khai thác dữ liệu theo mô hình cơ sở dữ liệu quan hệ.
SQL server là một hệ thống quản lí cơ sở dữ liệu quan hệ (RDB0MS) hay
còn được gọi là Relational Database Management System. Cơ sở dữ liệu quan hệ
là cơ sở dữ liệu mà dữ liệu bên trong nó được tổ chức thành các bảng. Các bảng
được tổ chức bằng cách nhóm dữ liệu theo cùng chủ đề và có chứa các cột và các
hàng thông tin. Sau đó các bảng này lại liên hệ với nhau bởi bộ Database Engine
khi có yêu cầu. RDBMS là một trong những mô hình cơ sở dữ liệu thông dụng
nhất hiện nay.
I.2. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ SQL SERVER 2000
SQL(Structured Query Language), là ngôn ngữ dùng để truy vấn cơ sở dữ
liệu, hay nói cách khác đây là ngôn ngư truy vấn cho phép lấy thông tin về từ các
bảng dữ liệu.
SQL Server 2000 tối ưu hơn nhiều so với cơ sở dữ liệu quan hệ. Chúng phát
triển để sử dụng trên nhiều ấn bản như CE, Personal, Desktop Engine, Standard,
Developer, Enterprise.
SQL Server 2000 hỗ trợ kiểm tra khoá chính, phụ thuộc tồn tại, miền giá trò,
… của dữ liệu bên trong các bảng một cách chặt chẽ.
SQL Server 2000 hỗ trợ khá mạnh cho cơ sở dữ liệu đa truy cập. Tức cơ sở
dữ liệu mạng,…
Những thành phần chính trong SQL Server 2000 bao gồm
Hệ thống Diễn dải n bản
SQL Server
2000
Đây là phần chính của hệ thống, là trung
tâm điều hành những phần thực thi khác. Với
Desktop Engine bạn xẽ tìm thấy các dich vụ
trong hệ thống như SQL Server Agent
(Schedul), SQL Server Profiler ,… và một số
công cụ khác
Desktop
Engine
Personal
Standard
Developer
Enterprise
Full-Text
Sarch
Đây là phần tự chọn trong lúc cài đặt, nếu
bạn muốn chức năng tìm kiếm thì nên chọn hệ
thống này vì chúng không là phần mặc nhiên.
Full-Text Sarch cung cấp chức năng tìm
kiếm từ (word) rất mạnh, nếu sử dụng Internet
để tìm kiếm thì đây là giải pháp tuyệt vời.
Nếu bạn muốn tìm kiếm một chuỗi con trong
một đoạn văn bản lớn thì đây là công cụ thích
Personal
(Except
Win95)
Standard
Developer
Enterprise
hợp cho công việc đó.
English Query English Query cho phép người sử dụng
không có kỹ thuật vê SQL cũng có thể sử
dụng SQL Server, bằng cách dặt câu hỏi bằng
chuỗi English sau đó được dòch ra Query mà
có thể thực thi trên SQL Server.
Personal
Standard
Developer
Enterprise
Analusis
Services
Phần này không bao gồm mặc đònh trong
phần cài đặt, chúng là dạng sản phẩm tự chọn,
là công cụ phân tích OLAP (Online Analysis
Processing), sử dụng cho cơ sở dữ liệu lớn.
Những phiên bản có OLAP đầy đủ chức
năng là Enterprise và Developer, nhưng trong
ấn bản Standard và Personal cũng có một chức
năng chính của OLAP.
Personal
Standard
Developer
Enterprise
Replication Chức năng này cho phép tái tạo một bản sao
đến SQL Server khác, thông thường dùng chức
năng này cho các hệ thống Server từ xa hay
trong network, nhằm để làm giảm trao đổi dữ
liệu giữa các SQL Server với nhau.
Desktop
Engine
Personal
Standard
Developer
Enterprise
Data
Transformatuion
Servise
Data Transformatuion Servise (DTS) được
mở rộng trong phiên bản SQL Server 2000,
bao gồm những chức năng trao đổi dữ liệu
giứa các cơ sở dữ liệu, và giao tiếp dữ liệu
giữa các cơ sở dữ liệu khác nhau, đây là những
giải pháp lập trình trên Visual Basic
Desktop
Engine
Personal
Standard
Developer
Enterprise
Những đặc tính mở rộng trong các ấn bản khác nhau của SQL Server 2000.
Symmetric Multiprocessing (SMP): Dòch vụ này được hỗ trợ trong SQL
Server 2000, dòch vụ này phân phối công việc xử lí trên hệ thống có nhiều bộ vi
xử lí để làm cân bằng tiến trình trên các CPU.
Clustering Support: Chỉ có trong ấn bản Enterprise và Developer,
Clustering cho phép hệ thống cân bằng khi có một Server bò ngừng thì những hệ
thống khác tiếp nhận và xử lí.
Hiện tại chỉ thực hiện chức năng này trên hai Server đó là Windows 2000
Enterprise và Windows 2000 Datacenter.
I.2.1 Các thành phần của SQL Server 2000.
RDBMS cũng như SQL Server chứa đựng nhiều đối tượng bao gồm:
- Database: Cơ sở dữ liệu SQL Server
- Tập tin log: tập tin lưu trữ những chuyển tác của SQL
- Tables: bảng dữ liệu
- Filegroups: Tập tin nhóm
- Diagrams: Sơ đồ quan hệ
- Views: Khung nhìn (hay bản ảo) số liệu dựa trên bản
- Stored Procedure: Thủ tục và hàm nội
- Users defined: Hàm do người dùng đònh nghóa
- Users: Người sử dụng cơ sở dữ liệu
- Rules: Những quy tắc
- Defaults: Các giá trò mặc nhiên
- User-defined data type:Kiểu dữ liệu do người dùng đònh nghóa
- Full-text catalogs: Tạp phân loại dữ liệu text
I.2.2. Đối tượng cơ sở dữ liệu
Cơ sở dữ liệu là đối tượng có ảnh hưởng cao nhất khi bạn làm việc với SQL
Server, tuy nhiên những đối tượng con của cơ sở dữ liệu mới là thành phần chính
của cơ sở dữ liệu.
Bản thân SQL Server là một hệ cơ sở dữ liệu, chúng bao gồm các đối tượng
như database, table, view, procedure nêu trên cùng một số cơ sở dữ liệu hỗ trợ
khác.
Cơ sở dữ liệu SQL Server là cơ sở dữ liệu đa người dùng, với mỗi Server
bạn chỉ có một hệ quản trò cơ sở dữ liệu. Nếu muốn có nhiều hệ quản trò cơ sở dữ
liệu bạn cần có nhiều Server tương ứng.
Truy cập cơ sở dữ liệu của SQL Server dựa vào những tài khoản người dùng
riêng biệt và ứng với quyền truy cập nhất đònh. Cài đặt SQL Server bạn có 6 cơ sở
dữ liệu mặc đònh sau:
- Master: Bất kỳ SQL Server nào đều có cơ sở dữ liệu Master (còn gọi là
master file), cơ sở dữ liệu này chứa đựng tất cả các bảng dữ liệu đặc biệt (bảng hệ
thống), chúng kiểm soát tất cả các hoạt động cúa hệ SQL Server.
Ví dụ: Khi người dùng cơ sở dữ liệu mới trong SQL Server, thêm hay xoa
một procedure, tất cả những thông tin này đều được trữ trong cơ sở dữ liệu master
của hệ thống.
- Cơ sở dữ liệu model: Cơ sở dữ liệu này chứa đựng tất cả template dùng
làm mẫu để tạo cơ sở dữ liệu mới. Khi bạn tạo mới một cơ sở dữ liệu thì SQL
Server lấy tất cả các mẫu (bao gồm bảng view …) từ cơ sở dữ liệu model này
Xuất phát từ tính chất cơ sở dữ liệu mẫu giúp SQL Server thực hiện việc tạo
mới cơ sở dữ liệu cho người dùng khi có yêu cầu, bạn không được xoá cơ sở dữ
liệu này.
Khi một cơ sở dữ liệu mới được tạo ra thì cơ sở dữ liệu mới này ít nhất cũng
bằng và giống như cơ sở dữ liệu model.
- Cơ sở dữ liệu msdb: Như đã nêu, chúng ta có hai cơ sở dữ liệu hệ thống
master và model, nếu xoá một trong hai cơ sở dữ liệu này thì hệ thống SQL Server
xẽ bò lỗi, nhưng với cơ sở dữ liệu msdb thì khac. Msdb chính là SQL Agent lưu trữ
tất cả các tác vụ xảy ra trong SQL Server.
- Cơ sở dữ liệu Tempdb: Là một trong những cơ sở dữ liệu chính trong
SQL Server. Cơ sở dữ liệu này cho phép người dùng tạo những ứng dụng tham
khảo hay thực tập trước khi bạn bắt đầu với cơ sở dữ liệu thực. Ngoài ra chúng
còn giúp thực hiện những thao tác về cơ sở dữ liệu mỗi khi SQL Server khởi động.
- Cơ sở dữ liệu pubs: Chứa hầu hết nội dung về hướng dẫn, trợ giúp và
sách tham khảo về SQL Server.
- Cơ sở dữ liệu Northwind: Cũng giống như cơ sở dữ liệu pubs, đây là cơ
sở dữ liệu mẫu cho người dùng tham khảo, hoặc các lập trình viên Visual Basic
hay Access dùng để truy cập dữ liệu SQL Server. Cơ sở dữ liệu này được cài đặt
như một phần của SQL Server, nếu cần dùng cấu trúc của hai cơ sở dữ liệu này
bạn có thể sử dụng hai file kòch bản script mang tên inspub.sql, và insnwnd.sql.
- Tập tin chuyển tác log: Tập tin chứa đựng những hoạt động, hay cả
những chuyển tác của cơ sở dữ liệu theo thời gian. Thông thường khi cần tìm hiểu
sự cố xảy ra với cơ sở dữ liệu, người dùng chỉ cần tham khảo tập tin log xẽ biết
được nguyên nhân.
I.2.3. Giới thiệu về đối tượng của cơ sở dữ liệu
- Bảng-Table
Trong cơ sở dữ liệu, bản (table) là phần chính của chúng. Do bảng là đối
tượng lưu trữ dữ liệu thực, khi cần giao tiếp với cơ sở dữ liệu khác bảng là đối
tượng căn bản nhất trong bất kỳ loại cơ sở dữ liệu nào, chúng được coi như một
miền dữ liệu.
Mỗi bảng được đònh nghóa nhiều trường, mỗi trường (field còn gọi là column
name) ứng với mỗi loại kiểu dữ liệu. Dữ liệu nhập vào có thể chấp nhận hặc từ
chối tuỳ thuộc vào nguyên tắc ràng buộc dữ liệu hoặc loại dữ liệu tương thích do
hệ thống hay người dùng đònh nghóa.
Khi đònh nghóa bảng cơ sở dữ liệu bạn cần quan tâm đến các yếu tố sau:
+ Key: Trường đó có khoá hay không (primary Key)
+ ID: Trường có thuộc tính Indentity hay không
+ Column name: Tên của trường (cột)
+ Data type: Loại dữ liệu cho trường tương ứng.
+ Size: Kích thước trường dữ liệu
+ Allow null: Cho phép giá trò rỗng lưu trong trường hay không
+ Default: Giá trò mặc nhiên cho trường
+ Identity: Nếu bạn sử dụng một trường có giá trò tự động như autonumber
trong acces, trường nay Not Null và Identity: Yes(On)
+ Identity Seed: Nếu trường (cột) này là Identity, cần số bắt đầu là 1 hoặc
2, …
+ Identity Increament: Số nhảy cho mỗi lần tăng
- Chỉ mục – Indexs
Đối tượng chỉ mục (Indexs) chỉ tồn tại trong bảng hay khung nhìn (View).
Chỉ mục có ảnh hưởng đến tốc độ truy cập số liệu, nhất là khi cần tìm kiếm thông
tin trên bảng. Chỉ mục giúp tăng tốc cho việc tìm kiếm.
+ Clustered: Ứng với loại chỉ mục này một bảng chỉ có một chỉ mục, và số
liệu được sắp xếp theo trang
+ Non-Clustered: Ứng với loại chỉ mục này có một bảng có thể có nhiều
chỉ mục và số liệu được săp xếp theo trường dữ liệu mà bạn trỏ đến
- Bẫy lỗi-Triggers
Là đối tượng chỉ tồn tại trong bảng, cụ thể là một đoạn mã và tự đông thực
hiện khi một hành động nào đó xảy ra đối với dữ liệu trong bảng như Insert,
Update, Delete. Trigger có thể bẫy rất nhiều tình huống như copy dữ liệu, xoá dữ
liệu, cập nhật dữ liệu, kiểm tra dữ liệu theo một tiêu chuẩn nào đó.
- Ràng buộc- Constraints
Constraints là một đối tượng, nó là một phần nhỏ trong bảng, chúng ràng
buộc dữ liệu trong bảng hoặc các bảng khác phải tuân theo một quy tắc nào đó.
- Diagram-Lược đồ quan hệ
Khi xây dựng cơ sở dữ liệu cho ứng dung hay thương mại điện tử, thường
đều phải dựa trên trình phân tích thiết kế hệ thống. Sau những bước phân tích và
thiết kế, bạn sẽ thiết lập quan hệ dữ liệu giữa các thực thể ERD(Entity
relationship diagram)
- Khung nhìn-View
View là khung nhìn (hay bảng ảo) của bảng. Cũng giống như bảng nhưng
View không thể chứa dữ liệu, bản thân view có thể tạo thêm trường mới dựa vào
những phép toán biểu thức của SQL Server. View còn có thể kết nối nhiều bảng
lại với nhau theo quan hệ nhất đònh cùng với những tiêu chuẩn, nhằm tạo ra một
bảng dữ liệu với yêu cầu người dùng.
- Thủ tục nội-Stored Procedure
Stored Procedure còn gọi là Spocs, tiếp tục phát triển như một phần SQL
trên cơ sở dữ liệu. Stored Procedure cho phép khai báo biến, nhận tham số cũng
như thực thi các phát biểu có điều kiện. Stored Procdure có các ưu điểm lớn sau:
+ Kế thừa tất cả các phát biểu của SQL, và là một đối tượng xử lí số liệu
hiệu quả nhất khi dùng SQL Server.
+ Tiết kiệm thời gian thực thi trên dữ liệu.
+ Có thể goi Stored procedure theo cách gọi thủ tục hay hàm trong ngôn
ngữ lập trình truyền thốn, đồng thời sử dụng lại khi có yêu cầu.
- Sử dụng kiểu dữ liệu Cursor (Cursor typy)
Khi dùng cơ sở dữ liệu SQL Server, nếu có nhu cầu tính toán trên bảng số
liệu, chuyển tác thực hiện trên từng mẩu tin, ta nên nghó đến kiểu dữ liệu mang
tên Cursor.
I.2.3. Kiểu dữ liệu-Data type
Bất kỳ trường nào trong bảng (Table) của cơ sở dữ liệu đều phải co kiểu dữ
liệu. Một số kiểu dữ liệu SQL Server cho phép đònh nghóa chiều dài của kiểu trong
khi một số kiểu khác thì không
Cũng như những ngôn ngữ lập trình khác SQL Server cung cấp đầy đủ kiểu
dữ liệu cần thiết, như: kiểu số nguyên (Binary, Int, TinyInt, …), kiểu số thực
(Float), kiểu tiền tệ (Money, SmallMoaney,…) kiểu chuỗi (char, nChar, VarChar,
Text,…), và nhiều kiểu dư liệu khác.
Ngoài ra SQL Server còn cho phép chuyển đổi qua lại giữa các kiểu dữ
liệu, tuy nhiên điều này cũng có một số hạn chế đối với một số kiểu dữ liệu. Ví
dụ: kiểu binary không thể nhận chuyển đổi sự chuyển đổi từ dữ liệu kiểu float hay
real…
I.2.4. Các phát biểu cơ bản của T-SQL
- Cú pháp tổng quát của lệnh Select
SELECT <danh sách các cột>
FROM <danh sách bảng>
[WHERE <các điều kiện ràng buộc>]
[GROUP BY <tên cột hay biểu thức sử dụng cột trong SELECT>]
[HAVING <điều kiện bắt buộc dựa trên GROUP by>]
[ORDER BY <danh sách cột>]
Trong đó tất cả những phát biểu nằm trong cặp dấu [] thì có thể có hoặc có
thể không có.
Ví dụ:
+ Để lấy tất cả các bệnh nhân trong bảng tblBenhNhan ta dùng câu truy
vấn sau:
SELECT *
FROM tblBenhNhan
Trong câu lệnh này thiếu vắng tất cả các phát biểu sau FROM trên
+ Để chọn ra tất cả các bệnh nhân trong bảng tblBenhNhan với Tên bệnh
nhân là Nguyễn Văn A ta làm như sau.
SELECT *
FROM tblBenhNhan
WHERE tblBenhNhan.TenBenhNhan=’Ngyuên Van A’
Vậy câu lệnh SELECT dùng để chỉ ra trường (cột) dữ liệu cần lấy, FROM
để chỉ ra nơi chứa dữ liệu (hay bảng cần truy vấn), WHERE chỉ ra điều kiện lấy dữ
liệu.
ORDER BY dùng để hiển thò kết quả truy vấn theo tiêu chuẩn của người
dùng. Nếu thiếu tham số này thì việc sắp xếp xẽ theo thứ tự ALPHABET.
Ngoài những câu lệnh truy vấn trên trong SQL Server còn cung cấp một số
hàm cũng như những biểu thức tính toán …
- Để thêm dữ liệu vào bảng (Table) ta dùng câu lệnh truy vấn sau:
INSERT INTO <Tên Bảng> (danh sách cột)
VALUES (danh sách giá trò)
Ví dụ:
Để chèn dữ liệu vào bảng tblTinh ta có câu lệnh truy vấn sau:
INSERT INTO tblTinh (MaTinh, TenTinh)
VALUES(‘001’, ‘Khánh Hoa’ø)
- Để sửa dữ liệu trong một bảng đã có sẵn ta sử dụng câu lệnh truy vấn
UPDATE cú pháp như sau:
UPDATE FROM <Tên bảng>
SET <tên cột>=<giá trò>
WHERE <Điều kiện>
Ví dụ: ta muốn thay đổi tên tỉnh có mã số (‘001’) thành Đà Lạt ta làm như
sau:
UPDATE FROM tblTinh
SET tblTinh.TenTinh=’Đà Lạt’
WHERE tblTinh.MaTinh=’001’
- Để xoá dữ liệu trong một bảng ta dùng câu lẹnh truy vấn DELETE cú
pháp như sau:
DELETE FROM <Tên bảng>
WHERE <điều kiện>
Ví dụ: Để xóa tỉnh có tên tỉnh là Khánh Hoà ta làm như sau
DELETE FROM tblTinh
WHERE tblTinh.TenTinh=’Khánh Hoà’
Hoặc có mã tỉnh =001
DELETE FROM tblTinh
WHERE tblTinh.MaTinh=’001’
Ngoài ra trong SQL Server có những phát biểu cho phép kết nối nhiều bản
với nhau (JOIN, INNER JOIN, LEFT JOIN, RIGHT JOIN, FULL JOIN, CROSS
JOIN).
Ví dụ: để lấy đòa chỉ của bệnh nhân ta cần xác đònh xã, huyện, tỉnh. Vậy để
lấy về đòa chỉ của bệnh nhân có rất nhiều cách song cách nào là nhanh nhất dỡ
phải viết lệnh nhiều mà hiệu quả lại cao. Việc này được thực hiện nhờ tạo một
View kết nối table tblTinh, tblHuyen, tblXa câu truy vấn như sau:
CREATE VIEW dbo.vwDiaChi
AS
SELECT dbo.tblTINH.TenTinh,dbo.tblHUYEN.TenHuyen,
dbo.tblXA.TenXa, dbo.tblXA.Maxa
FROM dbo.tblHUYEN INNER JOIN
dbo.tblTINH ON dbo.tblHUYEN.MaTinh = dbo.tblTINH.MaTinh
INNER JOIN
dbo.tblXA ON dbo.tblHUYEN.MaHuyen = dbo.tblXA.MaHuyen
Khí đã có view đòa chỉ rồi ta chỉ cần gọi câu truy vấn sau là xẽ có thông tin
cần thiết về đòa chỉ bệnh nhân.
SELECT TenTinh,TenHuyen,TenXa
FROM vwDiaChi
WHERE MaXa= @MaXa -- @MaXa là một biến được đưa vào để chọn ra
xã cần tìm.
view trên ta kết nối ba table bằng lệnh INNER JOIN để lấy ra các trường
tên tinh, tên huyên, tên xã, và mã xã.
I.2.5. Khái niệm về đối tượng trong SQL và cách tạo các đối tượng trong SQL
Server.
1. Tạo cơ sở dữ liệu – CREATE DATABASE
Để tạo cơ sở dữ liệu trong SQL Server ta dùng cú pháp sau
CREATE DATABASE <Database_name>
[ON [PRIMARY] (
[Name=<’Logical file name’>,]
FileName=<’FileName’>
[,SIZE=<Size in Megabyte or KiloByte]
[,MAXSIZE=<Size in Megabyte or KiloByte]
FILEGROWTH=<NO ò Kylobyte|Percentage>]
)]
(LOG ON
(
Name=<’Logical file name’>]
FileName=<’File Name’>
[,SIZE=<Size in Megabyte or KiloByte]
[,MAXSIZE=<Size in Megabyte or KiloByte]
FILEGROWTH=<NO ò Kylobyte|Percentage>]
)]
[COLLATE <Collation>]
[For Load|For ttch]
Trong đó:
- ON: Đònh nghóa nơi chứa dữ liệu và không gian chứa tập tin log
- NAME: Đònh nghóa tên cơ sở dữ liệu
- FILENAME: Tên tập tin cơ sở dữ liệu trên đóa cứn, Lưu ý khi tạo cơ sở
dữ liệu ta đặt tập tin ở vò trí nào thì không thể di chuyển một cách thủ
công được.
- SIZE: Cho biết dụng lượng cơ sở dữ liệu khi tạo chúng. Thông thường là
1MB
- MAXSIZE: Dung lượng lớn nhất, khi dung lượng cơ sở dữ liệu tăng đến
mức Maxsize thì dừng lại.
- FILEGROWTH: Dung lượng khởi tạo cùng dung lượng tối đa trong quá
trình thêm dữ liệu vào cơ sở dữ liệu.
- LOG ON: Cho phép quản lí chuyển tác xảy ra trong quá trình sử dụng cơ
sở dữ liệu của SQL Server. Thông thường chúng chiếm khoảng 25%
dung lượng tập tin dữ liệu.
Việc tạo một cơ sở dữ liệu bằng mã lệnh không phải là khó, song SQL
Server cho phép tạo cơ sở dữ liệu băng giao diện đồ hoạ. Để tạo cơ sở dữ liệu ta
dùng trình SQL Server Enterprise Manager. màn hình tạo cơ sở dữ liệu bằng
Enterprise Manager như sau:
Sau khi chúng ta Click vào New Database thì màn hinh tạo cơ sở dữ liệu
hiện ra khi đó ta chỉ việc nhập đầy đủ các thông tin yêu cầu như: đường dẫn nơi để
tập tin cơ sở dữ liệu, dung lượng tập tin,…
2. Tạo bảng – CREATE TABLE
tạo bảng trong cơ sở dữ liệu cũng giống như tạo các đối tượng khác trong
SQL Server. Cú pháp đầy đủ để tạo bảng như sau:
CREATE TABLE [Dataabase_name.[owner].table_name
(<column name><data type>
[[DEFAULT<constant expression>]
[[IDENTITY (seed, increament) [NOT FỎ REPLICATION]]]]
[ROWGUIDCOL]
[NULL|NOT NULL]
[<column constraint>]
[Column_name as computed_columns_expression
………
)
ON{<filegroup>|DEFAULT]
- Tên cột – Column Name: Tên cột cũng giống như tên bảng và tên cơ sở
dữ liệu không có khoảng trăng, không bắt đầu bằng chữ số và các ký tự
đặc biệt…, tuy nhiên nên đặt tên ngắn gọn gợi nhớ
- Kiểu dữ liệu – Data type: Khi xây dựng cơ sở dữ liệu tất cả các trường
trong bảng cần phải có kiểu dữ liệu cụ thể. Vấn đề quan trọng là chọn
kiểu dữ liệu nào cho phù hợp với dữ liệu mà người dùng xẽ nhập vào,
- Giá trò mặc nhiên – Default: Gán giá trò mặc nhiên cho các cột khi
không có dữ liệu.
- IDENTITY: Đây là giá trò cực kỳ quan trọng trong SQL Server. Khi
chúng ta muốn một cột có giá trò tự động tăng. Ta nên đònh nghóa như
Identity.
- NULL/NOT NULL: là trạng thái của một cột có cho phép nhập giá trò
null hay không.
- Ràng buộc – Column constrain: Kiểm tra dữ liệu khi dữ liệu mới được
đưa vào cột hoặc dữ liệu bò thay đổi.
- Ràng buộc bảng dữ liệu – TABLE CONSTRAINTS: Ràng buộc bảng
cũng giống như ràng buộc cột trong bảng, là kiểm soát dữ liệu nhập vào
bảng theo một quy luật đònh sẵn.
Song cũng có thể tạo bảng bằng giao diện dồ hoạ như với cơ sở dữ liệu.
Trong khi xây dựng bảng cần chú ý đến các trường khoá.
3.Tạo view
View là bảng ảo và cũng như với bảng view cũng có thể tạo được bằng mã
lệnh cung như giao diện đồ hoạ.
View cho phép kết nối nhiều bảng với nhau để hiển thò thông tin.
4. Thủ tục được lưu và hàm (Stored Procedure hay sp, Function)
a. Thủ tục được lưu (Stored Procedure)
Stored Procedure là một phần cực kỳ quan trọng trong cơ sở dữ liệu SQL
Server. Nếu biết SQL Server mà không biết Stored Procedure là một thiếu sót rất
lớn. Cú pháp để tạo một Stored Procedure như sau:
CREATE PROCEDURE | PRO<Procedure name>
[<Parameters name><data type>[VARYING]
[=<default value>][OUT PUT][,
[<Parameters name><data type>[VARYING]
[=<default value>][OUT PUT][,
………………………
………………………
[WITH
RECOMPILE | ENCRIPTION | RECOMPILE, ENCRIPTION]
[FOR REPLICATION]
AS
<code>
GO
Đó là cú pháp đầy đủ để tạo một Stored Procedure song ta có thể tạo Stored
Procedure rất đơn giản bằng giao diện đồ hoạ (Enterprise Manager) của SQL
Server
Ví dụ tạo một Stored Procedure đơn giản:
USE BENHNHAN
GO
Create proc Sp_NhapXa
@MaXa nchar(9),
@TenXa char(30),
@MaHuyen nchar(6)
AS
Insert Into tblXa
(
MaXa, TenXa,MaHuyen
)
Values
(
@MaXa,@TenXa,@MaHuyen
)
---------------------------------------------------
GO
trên ta tạo một Stored Procedure dùng để nhập một xã mới vào bảng Xã
(tblXa). Khi đã có Stored Procedure này rồi ta chỉ cần gọi tên hàm và tham số
kèm theo mỗi khi nhập một xã mới vào table xã.
b.Tạo hàm (Function)
Tương tự như Stored Procedure hàm cũng có thể tạo bằng giao diện dồ hoạ
cũng như mã lệnh song giá trò trả về của hàm đa dạng hơn chúng có thể trả về là
một bảng.
Ví dụ: Tạo hàm tìm kiếm bênh nhân theo tỉnh, hàm này trả về một bảng
chứa thông tin về bệnh nhân trong tỉnh.
CREATE FUNCTION udf_TimBenhNhanTheoTinh
(@TenTinh Char(30))
RETURNS Table
AS
---------------------
Return
Select *
From tblBenhNhan
Where tblBenhNhan.MaXa in -- thuoc xa
(Select MaXa
From tblXa
Where tblXa.MaHuyen in --thuoc huyen
(Select MaHuyen
From tblHuyen Where tblHuyen.MaTinh in -- thuoc tinh
( Select MaTinh
From tblTinh
Where tblTinh.TenTinh=@TenTinh)))
----------------------------------------------
I.3. TỔNG QUAN VỀ VISUAL BASIC VÀ CƠ SỞ DỮ LIỆU TRONG VISUAL
BASIC
Visual Basic Chứa một số phương tiện giúp cho việc áp dụng kỹ thuật
hướng đối tượng trong việc truy cập dữ liệu. Trong Visual Basic có rất nhiều
phương pháp truy cập dữ liệu như: ADO, ADODB, DAO,… nói chung các đối tượng
này có những thuộc thuộc tính tương đối giống nhau. Trong báo cáo này chúng tôi
chủ yếu đi sâu vào đối tượng ADO đây cũng là công cụ được dùng trong chương
trình.
I.3.1. ADO là gì ?
ADO (ActiveX Data Object hay đối tượng dữ liệu ActiveX). Ta có thể hình
dung rằng ADO là một mô hình làm giảm kích thước của mô hình RDO (Đối tượng
dữ liệu từ xa). Mô hình đối tượng dữ liệu ActiveX rất gọn. Nó được thiết kế để cho
phép lập trình viên lấy được một tập các Record từ nguồn dữ liệu một cách nhanh
nhất nếu có thể. Tốc độ và tính đơn giản là một trong các mục tiêu cốt lõi của
ADO, mô hình này được thiết kế để cho phép tạo ra một đối tượng Recordset mà
không cần phải di chuyển qua các đối tượng trung gian khác trong quá trình lập
trình. Thực tế chỉ có ba đối tượng cốt lõi trong mô hình:
- Connection: Đại diện kết nối thực sự
- Command: Được sử dụng để thực thi các query dựa vào kết nối dữ liệu.
- Recordset: Đại diện cho một tập các Record được chọn query thông qua
đối tượng Command.
Đối tượng Connection chứa một tập các đối tượng con gọi là các đối tượng
Errors đối tượng này giữ lại bất kỳ một thông tin lỗi nào có liên quan đến kết nối.
Đối tương Command có một tập các đối tượng con là Paramenters để giữ bất cứ
tham số nào có thể thay thế cho query. Recordset cũng có một tập các đối tượng
con Properties để lưu các thông tin chi tiết về đối tượng.
I.3.2. Các thuộc tính đặc biệt của ADO
Mô hình ADO có một số thuộc tính mà các mô hinh cơ sở dữ liệu khác như
DAO và RDO không có. Các thuộc tính này điều khiển cách thức tạo ra dataset và
quyền hạn truy cập trong một kết nối dữ liệu. Có bảy thuộc tính như sau:
- Connection string (Chuỗi kết nối)
- Command Text (Văn bản câu lệnh)
- Command Type (Kiểu câu lệnh)
- Cursor location (Đònh vò con trỏ)
- Cursor Type (Kiểu con trỏ)
- Look type (kiểu con trỏ)
- Mode type (Kiểu chế độ làm việc)
Ví dụ: Để tạo kết nối đến cơ sở dữ liệu SQL Server vơi tên cơ sở dữ liệu là:
BENHNHAN ta làm như sau:
Public Sub OpenConnection()
' Tạo kết nối đến nguồn dữ liệu
Set cn = New ADODB.Connection
cn.Provider = "SQLOLEDB.1;"
Connection
Command
Parameter
Recorset
Fields
Error
Sơ đồ mô hình ActiveX Data Object
cn.ConnectionString = " Integrated Security=SSPI;Persist Security
Info=False;Initial Catalog=BENHNHAN"
cn.Open
End Sub
Chương II: ĐĂC TẢ BÀI TOÁN
Bệnh viện đa khoa tỉnh Khánh Hoà cần quản lý bệnh nhân trên hệ thống
mạng máy tính của bệnh viện. Sau khi khảo sát hiện trạng chúng tôi đã có được
một số thông tin cần lưu ý sau:
Quản lý nhân viên tronh bệnh viện
Mỗi nhân viên của bệnh viện được quản lý các thông tin sau: Họ, Tên, giới
tính, ngày sinh, nơi sinh, đòa chỉ, trình độ chuyên môn, đơn vò công tác, chức vụ.
Trong đó quản lý:
- Đòa chỉ quản lý: Số nhà, Xã (Phường), Huyện (Quận), Tỉnh (Thành phố).
Quản lý bệnh nhân (Đối tượng chính cần quản lí)
Khi bệnh nhận đến bệnh viện khám lần đầu tiên, bệnh viện lưu những
thông tin sau:Họ, Tên, giới tính, ngày sinh, đòa chỉ, đối tượng.
Bệnh nhân được chia làm hai loại: Loại có bảo hiểm y tế và không có bảo
hiểm y tế. Nếu bệnh nhân có bảo hiểm y tế thì quản lý: Số thẻ bảo hiểm y tế, thời
gian hiệu lực, phần trăm bảo hiểm, nơi khám bệnh ban đầu. Nếu bệnh nhân có thẻ
bảo hiểm y tế là công nhân viên của một tổ chức, cơ quan nào đó thì quản lý
thêm: Tên, đòa chỉ, điện thoại, fax của cơ quan công tác.
Đòa chỉ bệnh nhân và cơ quan chỉ quản lý: Số nhà(thôn, âp), Xã (Phường),
Huyện (Quận), Tỉnh (Thành Phố).
Quy trình khám chũa bệnh:
Bệnh nhân đến viện để khám chữa bệnh (vì đây là bệnh viên đa khoa) nên
có các trường hợp sau:
- Bệnh nhân đến để khám chữa các bệnh thông thường.
- Bệnh nhân đang ở trong tình trạng cần cấp cứu đặc biệt (các thủ tục
nhập viện được tiến hành sau).
- Bệnh nhân la sản phụ (được đưa trực tiếp đến khoa sản).
Nhìn chung bệnh nhân đến bệnh viện để khám chữa bệnh theo quy trình
sau:
Bước 1: Bệnh nhân đến nơi tiếp nhận bệnh nhân (nơi cấp sổ) để xác lập
việc khám bệnh và được chỉ đònh một vò trí khám bệnh.
Bước 2: Bệnh nhân được một bác só khám bệnh.
Bước 3: Sau khi khám bệnh xong bệnh nhân thuộc một trong hai loại: Điều
trò tại nhà hay nhập viện.
Bước 3.1: Nếu bệnh nhân điều trò tại nhà thì bác só cho một toa thuốc trên
đó ghi đầy đủ tên thuốc, số lượng và cách dùng. Nếu bệnh nhân có thẻ bảo hiểm y
tế thì đến nơi cấp thuốc bảo hiểm y tế để nhận thuốc và trả một phần giá thuốc
theo quy đònh phần trăm trên thẻ bảo hiểm. Ngược lai thì bệnh nhân phải trả tất cả
các chi phí khám bệnh và tự mua thuốc.
Bước 3.2: Nếu bệnh nhân phải nhập viện thì bác só khám bệnh cho một lệnh
nhập viện trên đó có ghi đầy đủ thông tin về bệnh nhân, căn bệnh dự đoán và đưa
đến khoa điều trò.
Bước 4: Tại khoa điều trò bệnh nhân xẽ được chuẩn đoán và lập một bệnh
án chi tiết. Trên bệnh án ghi đầy đủ thông tin về bệnh nhân va căn bệnh mà bệnh
nhân mắc phải. Quá trình điều trò bệnh nhân được ghi đầy đủ trên bệnh án. Trong
một khoảng thời gian quy đònh tuỳ theo bệnh nhân, bệnh nhân được một bác só
khám, cho một toa thuốc. Trên toa thuốc ghi đầy đủ số lượng và cách dùng.
Trong quá trình điều trò bệnh nhân có thể dùng một số dòch vụ khám chữa
bệnh như: Xét nghiệm, X_qang, siêu âm, … Việc sử dụng này cũng theo chỉ đònh
của bác só khám chữa bệnh. Mỗi dòch vụ co giá riêng.
Khi bệnh nhân điều trò có thể lựa chọn loại phòng nằm điều trò với giá dòch
vụ riệng cho mỗi phòng.
Bước 5: Thanh toán viện phí: Trong quá trình điều trò cứ 3 ngày bệnh viện
yêu cầu bệnh nhân thanh toán viện phí một lần. Nếu bệnh nhân có thẻ bảo hiểm y
tế thì chỉ đóng phần trăm viện phí theo bảo hiểm bao gồm tiền thuốc và các dòch
vụ chữa trò hỗ trợ khám bệnh. Riêng tiền phòng nếu có thẻ bảo hiểm y tế thì bệnh
nhân cũng chỉ được bảo hiểm y tế thanh toán loại theo giá quy đònh của bảo hiểm
y tế về loại phòng đó nếu có. Khin xuất viện bệnh nhân thanh toán toàn bộ viện
phí còn lại.
Trong quá trình điều trò, nếu có bệnh nhân trốn viện, không thanh toán viện
phí, bệnh viện lưu lại tất cả các thông tin về bệnh nhân trốn viện. Nếu sau 3 ngày
điều trò mà bệnh nhân không đóng viện phí thì buộc bệnh viện phải trả bệnh nhân
về gia đình tự điều trò
Bước 6: Theo chu kỳ mỗi tháng, bệnh viện thanh toán viện phí với bảo
hiểm y tế.
Chương III: PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HỆ THỐNG
THÔNG TIN
III.1 MÔ HÌNH QUAN NIỆM DỮ LIỆU
DÙNG
THUỐC
Số lượng dùng
Liều dùng
TỈNH
Mã Tỉnh
Tên Tỉnh
ĐƠN VỊ(K)
Mã ĐV
Tên ĐV
CHUYÊN MÔN
Mã CM
Tên CM
CHỨC VỤ
Mã ĐV
Tên ĐV
H-T
(1,n)
(1,1)
HUYỆN
Mã Huyện
Tên Huyện
X-
H
(1,1)
(1.n)
XÃ
Mã Xã
Tên Xã
NHÂN VIÊN
Mã nhân viên
Họ tên nhân viên
Ngay sinh
Giới tính
Số nhà
Điện thoại
NV-ĐV
(1,n)
(1,1)
NV-CM
(1,n)
(1,1)
NV-CV
(1,n)
(1,1
VỊ TRÍ KB
Mã VTKB
Tên VTKB
K-BỆNH
- Ngày KB
Nội dung
Chi phí
(1.n)
(1.n)
ĐỊA
CHỈ
(1,1)
(1.n)
BỆNH NHÂN
Mã BN
Họ BN
Tên BN
Ngày sinh BN
Giới tính
Số nhà
BN-
X
(1.n)
(1,1)
(1.n)
ĐƠN THUỐC
Mã ĐT
Ngày kê đơn
(1,1)
BỆNH
Mã Bệnhõ
Tên Bệnhõ
(1.n)
(1,1)
(1.n)
THUỐC
Mã T
Tên T
Đơn giá
BỆNH ÁN
Mã BA
Ngày vào
Ngày ra
DÙNG
DV
- Lần dùng
DỊCH VỤ
Mã DV
Tênh DV
- Đơn giá
(1.n)
(1.n)
(1.n)
NƠI ĐIỀU TRỊ
Mã NĐT
Tên NĐT
Đơn giá
(1.1)
BHY TẾ
Số TBHYT
Ngày bắt đầu
Ngày K thúc
Phần trăm
CÁN BỘ
BỘ
CƠ QUAN
Mã CQ
Tên CQ
ĐT.CQ
Fax CQ
CB-
CQ
(1.1)
(1.n)
TẠM ỨNG
Mã T.Ứng
Lần T.Ứng
Số tiền
Ngày T.Ứng
BN-TƯ
(1.1)
(1.n)
III.2 MÔ HINH TỔ CHỨC DỮ LIỆU
TỈNH(Mã tỉnh, Tên tỉnh)
HUYỆN(Mã huyện, Tên huyện, Mã tỉnh)
XÃ(Mã xã, Tên xã, Mã huyện)
CƠ QUAN(Mã cơ quan, Tên cơ quan, Điện thoại cơ quan, Fax cơ quan)
CÁN BỘ(Mã bệnh nhân, Mã cơ quan)
BẢO H.Y.TẾ(Mã bệnh nhân, Số thẻ B.H.Y.T, Ngày bắt đầu, Ngày kết thúc, Phần
trăm)
BỆNG NHÂN(Mã bệnh nhân, HọBN, Tên BN, Ngày sinh BN, Giới tính BN, Số nhà
BN, Mã xã)
NHÂN VIÊN(Mã nhân viên, Họ NV, Tên NV, Ngày sinh, Giới tính, Số nhà, Mã
xã, Mã.Đ.Vò, , Mã.C.Môn, Mã.C.Vụ)
ĐƠN VỊ KHOA(Mã ĐV, Tên ĐV)
CHUYÊN MÔN(Mã chuyên môn, Tên chuyên môn)
CHỨC VỤ( Mã chức vụ, Tên chức vụ)
VỊ TRÍ KHÁM BỆNH(Mã vò trí KB, Tên vò trí KB)
KHÁM BỆNH(Mã.N.V, Mã bệnh nhân, Mã vò trí, Mã đơn thuốc, Mã bệnh, Ngày
KB, Nội dung KB, Chi phi KB)
ĐƠN THUỐC(Mã đơn thuốc, Ngày kê đơn, Mã vò trí, Mã NV, Mã BN, Mã bệnh)
THUỐC(Mã thuốc, Tên thuốc, Đơn giá)
DUNG THUỐC(Mã thuốc, Mãđơn thuốc, Số lượng dùng, Liều dùng)
BỆNH (Mã bệnh, Tên bệnh)
NƠI DIỀU TRỊ(Mã nơi ĐT, Tên nơi ĐT, Đơn giá)
DỊCH VỤ(Mã dòch vụ, Tên dòch vụ, Đơn giá dòch vụ)
TẠM ỨNG VIỆN PHÍ(Mã phiếu T.Ư, Lần tạm ứng, Số tiền tạm ứng, Mã BN)
Đối với bệnh án của bệnh nhân nếu sử dụng theo mô hình quan niệm dữ liệu thì xẽ
phải sử dụng nhiều mã tổ hợp cho Table Bênh án nên để đơn giản trong xử lí cũng như
giảm việc sử dụng mã tổ hợp trong Table Dùng dòch vụ chúng tôi đã chọn phương pháp
thiết kế như sau:
BỆNH ÁN(Mã bệnh án, Ngày vào, Ngày ra, Mã bệnh nhân, Mã nhân viên, Mã
Bệnh, Mã Nơi Điều trò)
DÙNG DỊCH VỤ(Mã bệnh án, Mã dòch vụ, Lần dùng dòch vụ)
III.3 MÔ HÌNH TỔ CHỨC DỮ LIỆU
TỈNH(Mã tỉnh, Tên tỉnh)
TỈNH
Tên thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ràng buộc
Mã tỉnh Text 3 Len()=3
Tên tỉnh Text 30
HUYỆN(Mã huyện, Tên huyện, Má tỉnh)
HUYỆN
Tên thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ràng buộc
Mã huyện Text 6 Len()=6
Tên huyện Text 30
Mã tỉnh Text 3 Lookup(TỈNH)
XÃ(Mã xã, Ten xã, Mã huyện)
Xã
Tên thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ràng buộc
Mã xã Text 9 Len()=9
Tên xã Text 30
Mã huyện Text 6 Lookup(HUYỆN)
CƠ QUAN(Mã cơ quan, Tên cơ quan, Điện thoại cơ quan, Fax cơ quan)
CƠ QUAN
Tên thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ràng buộc
Mã cơ quan Text 5 Len()= 5
Tên cơ quan Text 30
Điện thoại CQ Text 10 >0
Fax cơ quan Text 10 Len()=10
CÁN BỘ(Mã bệnh nhân, Mã cơ quan)
CÁN BỘ
Tên thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ràng buộc
Mã bệnh nhân Text 5 Len()= 5
Mã cơ quan Text 3 Lookup(CƠ QUAN)
BẢO H.Y.TẾ(Mã bệnh nhân, Số thẻ B.H.Y.T, Ngày bắt đầu, Ngày kết thúc, Phần
trăm)
BẢO H.Y.TẾ
Tên thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ràng buộc
Mã bệnh nhân Text 5 Lookup(BỆNH NHÂN)
Số thẻ B.H.Y.T Text 14 Len()=14
Ngày bắt đầu Date Date()>
Ngày kết thúc Date Date()>
Phần trăm Text 3
BỆNG NHÂN(Mã bệnh nhân, HọBN, Tên BN, Ngày sinh BN, Giới tính BN, Số nhà
BN, Mã xa)
BỆNG NHÂN
Tên thuộc tính Kiểu dữ liệu Kích thước Ràng buộc