Giáo án Ngữ văn 12 tuần 12: Đọc thêm: Đò Lèn

Giáo án Ngữ văn 12

Đọc thêm :

ĐÒ LÈN
(Nguyễn Duy)

A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS:
- Hiểu thêm về thơ Nguyễn Duy - “ một thế giới nội tâm có bản sắc”.
Cảm nhận được tình cảm tri ân sâu sắc pha nỗi xót xa ân hận muộn màng của nhà
thơ đối với người bà đã khuất.
- Hiểu được những nét riêng của Nguyễn Duy trong cách nhìn về quá khứ, về tuổi
thơ cũng như trong cách thể hiện những cảm nhận về người bà lam lũ tảo tần giàu
yêu thương.
- Góp phần củng cố kĩ năng tiếp nhận văn bản văn học cho HS : Cách dùng PP đối
chiếu, so sánh để tìm ra nét riêng của VBVH, của tác giả.
- Giáo dục tình cảm và hành vi đạo đức cho HS : Biết quý trọng người thân, biết
hành động, quan tâm, chia xẻ đối với những người thân yêu nhất trong cuộc sống
của mình.
B Phương pháp, phương tiện dạy học:
C.Phương pháp: Đọc diễn cảm, nêu vấn đề , gợi mở .So sánh văn học
D.Phương tiện: SGK , SGV, thiết kế bài giảng , bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt.
E. Tiến trình bài dạy:
1. Kiểm tra: Kiểm tra phần chuẩn bị bài học mới của HS
2. Bài mới:Giới thiệu nội dung tiết đọc thêm Đò Lèn và yêu cầu của tiết dạy.
HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ
TRÒ

YÊU CẦU CẦN ĐẠT

Hướng dẫn HS tìm hiểu chung. I.Tìm hiểu chung:

?GV yêu cầu HS: Phát biểu 1.Tác giả: (SGK)
một vài nét về Nguyễn Duy
2. Bài thơ: Đò Lèn (SGK)
GV nhấn mạnh một số nội II. Hướng dẫn đọc hiểu:
dung quan trọng đã ghi trong
1. Cách nhìn về tuổi thơ của tác giả:
tiểu dẫn.
GV đọc diễn cảm bài -Thời thơ ấu : câu cá , bắt chim sẻ ở vành tai tượng
Phật,ăn trộm nhãn, đi chơi đền,chân đất đi đêm, níu váy bà
thơ.Hướng dẫn cách đọc.
đòi đi chợ...=> tinh nghịch, hiếu động, hồn nhiên.
GV nói nhanh về xuất xứ và
- Cách nhìn: thành thực, thẳng thắng, tự nhiên, đậm chất


Giáo án Ngữ văn 12

đại ý , bố cục bài thơ.

quê, khác với lối thi vị hoá thường gặp => cách nhìn mới
? Hai khổ thơ đầu khắc họa cái mẻ.
tôi ND thời thơ ấu. GV nêu 2.Tình cảm sâu nặng đối với người bà:
một vài chi tiết và nhận xét về - Hình ảnh người bà: mò cua xúc tép ,gánh chè xanh
cái tôi tác giả.
những đêm lạnh ,bán trứng ga Lèn ngày bom Mỹ dội,
+ GV đọc đoạn đầu bài thơ
Quê Hương của Giang Nam.
So sánh với bài thơ này để học
sinh thấy rõ cách nhìn mới mẻ
của ND về tuổi thơ

- Hình ảnh người bà , qua hồi
ức của tác giả,hiện lên như thế
nào ? ( các chi tiết, hình ảnh )

năm đói củ dong riềng luộc sượng.. .
=>cơ cực, tần tảo, yêu thương .
- Tình cảm của nhà thơ khi nghĩ về bà ngoại:
+ Thấu hiểu nỗi cơ cực, tần tảo, tình yêu thương của bà
.Thể hiện tình yêu thương, sự tôn kính, lòng tri ân sâu
sắc đối với bà.
+ Sự ân hận , ngậm ngùi , xót đau muộn màng :
“Khi tôi biết thương bà thì đã muộn

-Tình cảm của nhà thơ như thế
Bà chỉ còn một nấm cỏ thôi"
nào khi nghĩ về người bà một
3. Những đặc sắc trong cách thể hiện của ND trong
thời tần tảo, yêu thương nuôi
thi đề viết về tình bà cháu:
nấng mình ?
- Sử dụng thủ pháp đối lập :
( Lưu ý trạng thái cảm xúc
nhiều chiều trong tâm hồn nhà + Đối lập giữa cái tinh nghịch vô tư của người cháu với
cái cơ cực, tần tảo của người bà.
thơ )
GV đối chiếu bài này với bài + Đối lập giữa chiến tranh ác liệt với tình yêu thương
thơ Bếp lửa của Bằng Việt.Từ của người bà.
đó rút ra nét đặc sắc của + Đối lập giữa cái vĩnh hằng của vũ trụ với cái ngắn
Nguyễn Duy trong cùng thi đề ngủi, hữu hạn của cuộc đời con người.
viết về tình bà cháu.GV gợi

=> thấu hiểu nỗi khổ cực của bà; thể hiện nỗi ngậm
mở :
ngùi, sự ân hận muộn màng khi bà không còn nữa.
- Để khắc hoạ hình ảnh người
bà và gửi gắm tình cảm đối với -Sử dụng phép so sánh đối chiếu :
+ Giữa cái hư và cái thực; giữa bà với Tiên , Phật,
bà, Nguyễn Duy đã sử dụng
thánh thần => tương đồng
hiệu quả hai thủ pháp nghệ
thuật :
+ Giữa thần thánh với bà đặt trong một bối cảnh chiến
+ Thủ pháp đối lập.

tranh => tương phản
=>Tôn vinh, ngợi ca tấm lòng nhân từ cao cả của
bà.Khẳng định sự bất diệt của hình ảnh người bà.


Giáo án Ngữ văn 12

+ Thủ pháp so sánh, đối chiếu

- Giọng điệu: thành thực, thẳng thắng.Vì thế tạo được dư
vị về nỗi ngậm ngùi, đắng xót , ân hận pha lẫn những suy
niệm đầy màu sắc triết lí về sự sống con người.
III. Kết luận:

GV so sánh giọng điệu ở 2 bài
thơ.

- Bài thơ để lại nhiều dư vị trong tâm hồn, chạm đến
cõi sâu kín và thường nhật trong cuộc sống tình cảm
của mỗi con người. Dường như ND vừa nói hộ vừa
nhắc nhở cho nhiều người về lẻ sống ở đời, đặc biệt là
thái độ sống của mỗi người trong hiện tại đối với
những gì gần gũi nhất trong cuộc sống của mình.

GV tổng kết
Củng cố: Cái nhìn mới mẻ của Nguyễn Duy về tuổi thơ và cách thể hiện rất riêng
của nhà thơ về tình cảm đối với người bà
F. Đánh giá - Rút kinh nghiệm: