Giáo án Ngữ văn 12 tuần 12: Đọc thêm: Dọn về làng

Giáo án Ngữ văn 12
Đọc thêm :
I. MỤCTIÊU Giúp học sinh
Quốc Chấn)

(Nông

1. Về kiến thức
Tội ác của thực dân Pháp gây ra cho đồng bào Cao Bắc Lạng nói riêng
và nhân dân Việt Nam ta nói chung.
Niềm hân hoan sung sướng của người dân khi quê hương được giải
phóng
2. Về kĩ năng:
Nét độc đáo về nghệ thuật: Lối thơ giàu hình ảnh, lối so sánh cụ thể sát
với thực tế, không can hư cấu.
3. Về thái độ:
Giáo dục tình cảm yêu quê hương đất nước, lòng căm thù giặc.
II. CHUẨN BỊ
1.Chuẩn bị của giáo viên
- Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế
bài giảng Ngữ văn 12, Ôn tập Ngữ văn 12. Soạn giáo án
- Phương án tổ chức lớp học : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, bình giảng
2. Chuẩn bị của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách
giáo khoa
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, sĩ số, tác phong học
sinh.
2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút)
Câu hỏi:
3. Giảng bài mới:
- Vào bài : (2 phút)

Trong chiến dịch Biên giới 1950, quê hương nhà thơ Nông Quốc Chấn được
hoàn toàn giải phóng. Bài thơ thể hiện sự cảm xúc chân thành, giản dị, tự
Dọn về làng

Page 1


Giáo án Ngữ văn 12
nhiên, giàu hình ảnh của một thanh niên vùng dân tộc ít người sớm được
giác ngộ cách mạng.
- Tiến trình bài dạy:
THỜI
GIAN

HOẠT ĐỘNG
CỦA

HOẠT ĐỘNG CỦA

NỘI DUNG KIẾN THỨC

HỌC SINH

GIÁO VIÊN
7’

Hoạt động 1
-Dựa vào SKG, em
hãy trình bày một
vài nét về tiểu sử

và quá trình sáng
tác của nhà thơ
Nông Quốc Chấn.

Hoạt động 1
Học sinh tìm hiểu về
tác giả, tác phẩm.

I.TÌM HIỂU CHUNG:
1.Tác giả: Nông Quốc
Chấn (1923 – 2002)
Tên khai sinh: Nông Văn
Quỳnh
- Quê: Ngân Sơn – Bắc Cạn.
-Sớm tham gia cách mạng
và trưởng thành trong kháng
chiến.
2. Sự nghiệp
-Tác phẩm chính:
+ Tiếng ca người Việt Bắc
(1959)
+ Đèo gió (1968)
+ Suối và biển (1984)
+ Một số tập thơ bằng tiếng
Tày.
Thơ ông giản dị, tự nhiên,
giàu hình ảnh mang đặc
trưng của người miền núi.
3. Bài thơ “Dọn về làng”
-Hoàn cảnh sáng tác (1950):

Văn bản Dọn về
làng sáng tác khi
Dọn về làng

Viết về quê hương tác giả
vào những năm kháng chiến
chống Pháp đầy đau thương
Page 2


Giáo án Ngữ văn 12

20’

nào? Giá trị tiêu
biểu của văn bản là
gì ?

mà anh dũng.
Hoạt động 2

*Gía trị tác phẩm:

Học sinh đọc hiểu tác -Một trong một trăm bài thơ
phẩm.
hay nhất thế kỉ XX.
Đoạt giải nhì tại đại hội liên
hoan TNSV thế giới tại
Đức.

Hoạt động 2
Giáo viên hướng
dẫn học sinh đọc
hiểu tác phẩm.

II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc diễn cảm
2. Chú thích
*Mạch cảm xúc
-Niềm vui khi Cao – Bắc –
Lạng được giải phóng.
Chủ đề:

Em hãy phát biểu
chủ đề của bài thơ ?
Tác giả đã miêu tả
nỗi thống khổ của
nhân dân và tội ác
của giặc qua những
chi tiết hình ảnh nào
trong bài thơ ?

-Nỗi buồn tủi, xót xa, căm
giận trước sự tàn phá của
quân xâm lược.
-Trở lại cảm xúc hân hoan,
vui sướng khi quê hương
được sống thanh bình.
a.Chủ đề

Nỗi thống khổ của nhân dân
được diễn đạt rất cụ thể
bằng những từ
ngữ, hình ảnh gần gũi với
đời sống sinh hoạt của
người dân tộc miền núi.
b1. Nỗi thống khổ của nhân
dân và tội ác của giặc Phap:
*Từ ngữ, hình ảnh
Mấy năm: thời gian kéo dài
Quên tết… quên rằm …
Chạy hết núi khe,cay

Dọn về làng

Page 3


Giáo án Ngữ văn 12
đắng…
Lán sụp; nát cửa; vắt bám

Thảo luận nhóm
* - Khắc sâu mối thù
với quân xâm lược.
- Thể hiện được sự
nhận thức tỉnh táo
của người

Mẹ địu em chạy; con sau

lưng tay dắt bà; vai đầy tay
nải…
Cuộc sống yên ấm bị đảo
lộn, nhà cửa tan hoang, gia
đình li tán, cơ cực.
* Tội ác của giặc:
- Lán đốt trơ trụi, súng nổ,
Tây lùng.

dân trước âm mưu
hiểm độc của kẻ thù. - Áo quần bị vơ vét.
- Biết nén đau thương - Cha bị bắt, bị đánh chết.
Câu hỏi: Tác giả
mà vượt lên nỗi khổ
- Chôn cất cha
miêu tả nỗi thống
của chính mình.
khổ của nhân dân và
Bằng khăn của mẹ.
tội ác tày trời của
Liệm bằng áo của con
giặc nhằm mục đích
gì?
- Máu đầy tay, nước tràn
đầy mặt…
Thái độ của nhân
vật trữ tình và nhân
dân đợc thể hiện
qua những câu thơ
nào? ý nghĩa?

* - Khắc sâu mối thù với
quân xâm lược.
- Thể hiện được sự nhận
thức tỉnh táo của người dân
trước âm mưu hiểm độc của
kẻ thù.
- Biết nén đau thương mà
vượt lên nỗi khổ của chính
mình.
“Mày sẽ chết! Thằng giặc
Pháp hung tàn
Băm xương thịt mày tao
mới hả”
=>Mối thù đế quốc khắc sâu

Dọn về làng

Page 4


Giáo án Ngữ văn 12
trong lòng như một lời thề
tạc vào đá núi.

Em có nhận xét gì
về cách diễn tả niềm
vui của nhân dân
khi đợc giải phóng ?

b2. Niềm vui của nhân dân
khi quê hương được giải
phóng:
*Hình ảnh, từ ngữ

Niềm vui của nhân
dân đợc tác giả diễn
tả qua những hình
ảnh, từ ngữ nào?

Cười vang
Xuống làng
Người nói cỏ lay
Ô tô kêu vang đường cái
Ríu rít tiếng cười con trẻ…
Mật độ động từ dày đặc
diễn tả
xúc cảm mừng vui, hân
hoan
khi quê hương đã trở lại
cuộc
sống thanh bình.
“Mẹ! Cao – Lạng hoàn toàn
giải phóng”
“Đuổi hết nó đi con sẽ về
trông mẹ”
Lời gọi thể hiện niềm vui;
lời hứa hẹn.
* Hình tượng người mẹ gợi
nhiều suy ngẫm.

->Người mẹ thân yêu trong
tâm thức tác giả.

Thảo luận: (Thời gian
Dọn về làng

->Người mẹ quê huơng
trong ý nghĩa tự thân của tác
phẩm.
=>Với ngôn ngữ mộc mạc,
Page 5


Giáo án Ngữ văn 12
Câu hỏi: Nêu và 5 phút)
phân tích màu sắc
dân tộc qua cách sử
dụng hình ảnh từ
ngữ của nhà thơ ?

lối thơ giản dị, ý thơ chân
thực, tác giả đã diễn tả niềm
vui với đủ cung bậc, ở các
đối tượng, vui nhất là niềm
vui của nhân vật trữ tình.
b3. Màu sắc dân tộc qua
cách sử dụng hình ảnh, từ
ngữ

5’

- Hình ánh so sánh:
Người như kiến; súng như
củi
Người nói cỏ lay trong
rừng rậm Hổ…đến đẻ con
trong vườn chuối
=>Cụ thể, gần gũi
=> cách nói của đồng bào
dân tộc
5’
Hoạt động 3
Giáo viên hướng
dẫn học sinh học
sinh dựa vào bài học
và phần ghi nhớ
trong SGK để tổng
kết theo hai khía
cạnh:
+ Nội dung .

- Từ ngữ: hàng đàn; quên
Hoạt động 3
tết tháng giêng, quên rằm
Học sinh dựa vào bài tháng bảy; mày; tao…
học và phần ghi nhớ =>Cách diễn tả nỗi đau
trong SGK để tổng cũng như niềm vui sướng
kết .
của tác giả sinh động giàu
hình ảnh mà rất cụ thể thuần

phác, hồn nhiên như chính
tâm hồn của người dân miền
núi.
3. Tổng kết:

+ Nghệ thuật

Nông Quốc Chấn

Hoạt động 4
Bài tập 1:
Dọn về làng

Hoạt động 4

Nhà thơ tiêu biểu của thơ ca
đồng bào các dân tộc thiểu
số.
Thơ ông chân thực, hình
ảnh sinh động gần gũi với
Page 6


Giáo án Ngữ văn 12
sinh hoạt cũng nh tâm hồn
ngời miền núi.
- Bài thơ Dọn về làng
Miêu tả chân thực sinh động
về nỗi khổ của nhân dân.
Tố cáo tội ác tàn bạo cuả

thực dân Pháp.
IV.luyện tập

4. Củng cố :
- - Ra bài tập về nhà: Học sinh về nhàhọc bài, đọc lại tác phẩm . Làm bài
tập ở sách giáo khoa. Học thuộc lòng những câu, đoạn thơ tiêu
biểu trong bài thơ.
-

Tìm đọc: Tác phẩm thơ của nhà thơ.

-

Soạn bài.

- Chuẩn bị bài : - Xem trước bài mới
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................


Dọn về làng

Page 7